GESPREK VAN DE DAG
De ziel van de parmaham
Succes dankzij borden van bakker Frisbie
Haarfijn luchtballet
Groepje 2
MENSELIJK
Een ochtendje
GOLFEN MET
HARRY MENS
voor 275 euro.
Een schaatspak
van Bart Veld
kamp voor 450
euro. Of twee
zwartsuède
laarsjes met
franje van Vanessa voor 375 euro. Dat waren zaterdag de
meest opvallende items op een veiling van de regionale
omroep RTV West. In totaal werd er 50.000 euro bij el
kaar gesprokkeld voor het goede doel: de inrichting van
een theater voor verstandelijk gehandicapten in het Zui
derpark in Den Haag. De veiling was onderdeel van een
feestelijk programma ter gelegenheid van de opening van
het nieuwe gebouw van de omroep langs de snelweg A4.
Burgemeester Deetman van Den Haag en commissaris
van de koningin in Zuid-Holland Jan Franssen verrichtten
de officiële opening van het nieuwe gebouw, waarin zo
wel de radio- als de tv-studio's zijn ondergebracht. De
beide hoogwaardigheidsbekleders werden verder inge
schakeld als nieuwslezer tijdens de uitzending van
19.00 uur. Foto: Dick Hogewoning
De Amerikaanse bal
lonvaarder Steve
Fossett is bezig aan
het laatste onderdeel
van zijn REIS ROND
DE WERELD Hij be
vindt zich nu boven
de Indische Oceaan
en hoopt morgen aan
te komen in Austra
lië, waar hij 19 juni
opsteeg. Fossett hoopt als eerste een soloreis om de we
reld in een luchtballon te volbrengen. Eén record heeft
hij inmiddels verbeterd: die van de langste afstand die
een ballonvaarder in zijn eentje heeft overbrugd. Het vo
rige record van 22.909 kilometer uit 1998 stond ook op
naam van Fossett. Gisteren ging hij daar overheen. De
58-jarige Fossett heeft er nu 80 procent van zijn reis op
zitten. In het huidige tempo kan hij morgen boven Au
stralië de 117e lengtegraad passeren. Als dat lukt, is de
eerste soloreis van een ballonvaarder om de wereld een
feit. Foto: AP
Een Italiaanse man is er afgelopen week in geslaagd de
residentie binnen te komen van de Britse kroonprins
Charles. De politie maakte zaterdag bekend dat de IN
DRINGER zich acht uur in het pand bevond voordat hij
door een schoonmaker werd gevonden. Volgens de BBC
werd de man woensdagochtend aangetroffen in Lancas
ter House, dat op het terrein ligt van St James Palace, de
Londense residentie van de Britse kroonprins. Charles
was op dat moment in Londen. De politie hield de indrin
ger aan en liet hem later gaan. Hij hoeft niet voor de
rechtbank te verschijnen. In 1982 deed zich in Londen
een ernstiger incident voor. Toen wist een man in
Buckingham Palace de slaapkamer van koningin Eliza
beth binnen te komen. Hij praatte enkele minuten met
de vorstin, die de politie wist de waarschuwen.
President Alejandro Toledo
van Peru moet een DNA-
TEST ondergaan die moet
uitwijzen of hij de biologi
sche vader is van een 14-jarig
meisje. Dat heeft een recht
bank in de stad Piura be
paald. De moeder van het
meisje Zarai Orosco beweert
dat zij ooit een buitenechte
lijke relatie heeft gehad met
Toledo. De president heeft
zijn vaderschap altijd ont
kend. De kwestie speelde ook
al tijdens de laatste campag
ne voor de presidentsverkiezingen. Toledo beloofde toen
dat hij een DNA-test zou ondergaan als de rechter daar
toe zou beslissen. Foto: EPA
De Amerikaanse circusartieste Andrea Alaya trakteert het Amsterdam
se publiek op een luchtballet. Aan een bouwkraan hing ze gisteren
aan haar haar op 45 meter hoogte boven het centrum van de hoofd
stad. De act maakte deel uit van de manifestatie Stadhuis op stelten.
Andrea Alaya treedt gewoonlijk op in circus Renz.
Foto- ANP/Marcel Antonisse
Tal van mannen in Swaziland maakt gebruik van de dien
sten van de Tanzaniaanse sekstherapeut Mohammed
Disopi die PENISVERLENGING oplopend tot 25 centi
meter belooft. Sommige Swazische vrouwen zijn echter
niet gediend van het vergrote orgaan van hun partner.
Volgens de krant Swazi News past Disopi een soort elek
trotherapie toe. Tot zijn grote krantenkring behoren Swa-
ziërs uit alle maatschappelijke gelederen, van parlemen
tariër tot voetbalfunctionaris. Vooral studenten tonen be
langstelling voor een 'superstengel', aldus de krant.
Sommige vrouwen in het Afrikaanse koninkrijkje klagen
echter over pijn bij het vrijen sinds hun man de behande
ling heeft ondergaan. Enkele Swazischen hebben hun
man gevraagd de operatie ongedaan te maken, aldus
Swazi News.
De introductie van de hoelahoep en de frisbee ontketende rages. Foto's: archief
moet ik na het omkleden aan mijn zoon ge
ven, die het later weer aan de badmeester
geeft. Waarom? Vraag het niet aan mij.
Ik loop met mijn zoon naar de kleedkamer,
begeleid zo goed mogelijk eerst het uitkleden
en dan liet aantrekken van de zwembroek,
en vergezel hem daarna naar de douche
ruimte, waar ik op mijn schoenen niet ver
der mag dan de blauwe tegels. Daarna heb
ik er geen zicht meer op. Hij loopt na het
douchen naar de andere kant van twee re-
creatiebciden en gaat daar op een bankje zit
ten wachten tot de zwemles van het groepje
vóór hem (1,2 of 3, ik weet het waarachtig
niet) is afgelopen.
Ouders mogen de zwemles niet in de zwem-
zaal zelf volgen. Dat leidt alleen maar af. Wij
dienen plaats te nemen op het terras Ccon
sumptie verplichtmaar daar trekken de
meesten zich niets van aan), achter een
wand van nog net geen matglas. Maar veel
scheelt het niet. Als ik daar kom zit het terras
nog vol met moeders van het groepje dat
voor mijn zoon les krijgt (iemand naar
zwemles brengen is ook in de eenentwintig
ste eeuw nog steeds voornamelijk een vrou
wenaangelegenheid.) De moeders gaan pas
van het terras af als ze door het matglas zien
dat hun kroost door de badmeester naar de
douches wordt gedirigeerd, om het daar op te
wachten met de handdoek. Tot die tijd zoek
ik met mijn cappuccino ('consumptie ver
plicht) een plekje ach teraan op het terras,
waar altijd nog net een stoel vrij is. In de mi
nuten daarna verzamelen de andere moe
ders van het groepje van mijn zoon zich ach
ter mij op de staanplaatsen. Zodra de vrou
wen van het groepje vóór mijn zoon zijn ver
trokken, stormen ze naar voren voor de beste
plekjes aan het matglas. Ik zit dus altijd ach
teraan, wil ik hiermee maar zeggen. Ik vouw
mijn krantje op, nip van mijn cappuccino en
wacht totdat alle moeders na een halfuur
weer opstaan. Dan hebben ze gezien dat de
badmeester hun kroost naar de douches diri
geert. En loop ik achter ze aan.
Geen moment is het in mij opgekomen dat ik
met dit gedrag het zwemonderricht van mijn
zoon frustreer. Maar nu hij al een halfjaar
in groepje 2 rondpoedelt, moet er een zonde
bok worden gezocht. Ik breng hem op dins
dag mijn vrouw gaat op vrijdag. Aan haar
kan het niet liggen, zoveel is wel duidelijk.
Maar zie ik dan niet dat hij in elke les van
een halfuur wel minstens één keer naar
wc holt? En heb ik niet in de gaten dat h
zich altijd minstens twintig meter van d
badmeester af bevindt? En daar maar et
beetje rondklooit? Zich drukt van de ver
plichte figuren?
Nee, geen idee. Ik zit achter de moeders,
weieens over hun schouders door het nu
glas in een halfduistere zwemzaal, waai
ruime afstand van mijn kopje cappuccii
tientallen kinderkopjes net boven het uk
rondspartelen. Hoe kan het dat al die ar
moeders wel zien welk kind van hen is?
weten ze wie er gaat plassen? Hoe houdt
de badmeester in de gaten?
Ik ben elke keer al blij dat ik tussen al dl
kinderen bij het douchen mijn zoon ten
vind. Soms kruipt hij in een lockerkastjt 1
zich voor mij te verstoppen. Maar dat w 1
nu. Bij het afdrogen vraag ik hem altijd
het ging.
„Heel goed", zegt hij dan, al maanden.
na naar groepje 3."
Kan iemand mij alstublieft zeggen waai
heb gefaald?
Reageren?: cnlunui@dickvandcrplas.nl
stralische speelgoedfabrikant, die de directie
spontaan onderwees in het gebruik van een 1
Australië meegenomen rotan hoepel. Korte t
ter begon Wham-0 met de verkoop van de h
lahoep. Uiteindelijk zou het bedrijf er 25 milj
van verkopen. Melin trok zich terug uit het b
toen het in 1982 werd overgenomen door Kr;
Group. Speelgoedgigant Mattel kocht het be<
in 1994. Drie jaar later werd Wham-0 voor 2(
joen dollar teruggekocht door een groep invf
teerders, die veel van de bekendste producte
nieuw lanceerden.
AP
Duitsers, Engelsen, maar vooral ook Itali
anen zijn gek op Nederlands varkens
vlees. Van de miljoenen Nederlandse
varkens die jaarlijks worden geëxpor
teerd, verdwijnen de billen naar Italië, de
bakermat van de delicatessen. Het land
van pasta's, kazen, salami's, roomijs en
wijn en, natuurlijk, van de Parmaham.
De Nederlander Sjouke Stoker kent het
geheim van Italië; hij runt de grootste
hammenslagerij in het Mekka van de Ita
liaanse vleeswarenindustrie.
Even kloppen, voelen, knijpen. Kijken,
nog eens kijken en een keertje voor
zichtig ruiken. De aankoop van een
Parmaham is een ritueel, dat al gauw
een kwartier duurt. In de macelleria, de
plaatselijke slagerij, keuren papa, ma
ma en de kinderen het forse stuk vlees.
Om beurten lopen ze er omheen om
daarna hun aankoop breedvoerig te be
spreken.
Rollades, salami's en wit uitgeslagen
worsten liggen uitgestald in de vitrines.
De hammen, ingesmeerd met een dun
laagje reuzel, hangen aan het plafond.
Stuk voor stuk zijn ze versierd met sjer
pen.
Italianen zijn levensgenieters. Fijnproe
vers. Ze kopen rustig een complete
ham voor 70 euro. Om die thuis ge
woon door de week op te snijden. De
zuinige Hollandse consument heeft
daar het geld niet voor over. Die koopt
liever schouderham of Coburger voor
99 cent per ons. Terwijl over de hele
wereld van de befaamde rauwe ham,
de 'prosciutto crudo di Parma' wordt
gesmuld, zetten wij de lekkernij hoog
uit een keertje op tafel met kerst of pa
sen. Geen wonder dat de slager en su
permarkt nooit Parmaham in huis heb
ben zoals hij hoort te zijn: donkerrood
met sneeuwwitte aders, en om te zui
gen zo mals.
„In Italië draait alles om lekker eten",
vertelt Sjouke Stoker. „Je kunt hier geen
gesprek voeren zonder dat het gaat
over gastronomie. Je moet altijd horen
waar ze hun boodschappen doen, hoe
veel het allemaal kost en hoe ze de ge
rechten bereiden. Het is natuurlijk niet
De Nederlander Sjouke Stoker runt de grootste hammenslagerij in het Mekka van
de Italiaanse vleeswarenindustrie. Foto: GPD/Giuseppe Guicciardi
zo dat het dan ook per se lekkerder is, Stoker speelt zijn rol in die Bourgondi-
maar de presentatie is wel smakelijk. sche cultuur. De 47-jarige uit Joure af-
Overal zit een verhaaltje bij." komstig slager woont en werkt in Spi-
lamberto, een klein stadje tussen Bo
logna en Parma. Hij is er directeur van
de slagerij van de Nederlandse vlees-
reus Dumeco. Iedere week gaan er bij
na 100.000 hammen, zestig afgeladen
vrachtwagens vol, door de snijderij.
Langs het plafond zoeven geruisloos
hammen aan rails heen en weer. Hef
trucks snellen kriskras over de tegel
vloer. Het is een drukte van belang in
de grote hal. 's Nachts komen hier de
vrachtwagens met vlees uit Nederland
aan. Eenmaal over de weegbrug van
Dumeco Spilamberto, worden de zwa
re hammen - de achterbil en poot van
het varken compleet met hoef - in een
tempo van 2.800 stuks per uur gelost.
De handelingen volgen elkaar in snel
tempo op. Met een grote hydraulische
schaar worden de poten van de ham
geknipt. Een man met een zaag verwij
dert de hampunt. Iedere slager heeft
zijn eigen snelle, bijna motorische be
weging. Iemand snijdt het kophaasje er
uit, een ander het heupvlees. Het
staartbeen gaat er af, het heupbeen
wordt doorgeknipt, de overtollige velle
tjes weggesneden.
Het is geen ruw werk, integendeel. De
slagers gaan opvallend voorzichtig met
de hompen vlees om. Onnodige inke
pingen of bloedingen in het vlees zijn
uit den boze. De ham moet zo gesloten
mogelijk blijven, omdat die straks
wordt verwerkt in zout. Als dat te mak
kelijk binnendringt, komen er vieze
zoutranden in de ham.
Aan het eind van de lopende band wor
den de hammen gewogen, geselecteerd
op spekdikte en netjes op karretjes ge
legd. De vette gaan naar de drogerijen,
de magere zijn bestemd voor kookham
en spekham.
De Italiaanse familiebedrijven die bij
Dumeco kopen, om er exclusieve rau
we Parmaham van te maken, hebben
allemaal hun specifieke wensen. Zo
verschilt bijvoorbeeld het venstertje dat
aan de open kant van de ham met een
elektrisch mes in de zwoerd wordt ge
schoren. De ene klant wil een ronde
snit - de zogenoemde Parmasnit - de
ander wil een v-snit, een Toscaanse
snit, een Tiroler snit, of een snit Grand
Speek. De slagerij levert het, 'tailor-ma
de'.
Het slagerswerk is bijna klinisch. F
personeel draagt witte jassen en h;
netjes. Zoals dat hoort in een mod
en hygiënisch levensmiddelenbed
„Het idee dat in Zuid-Europa maa
wordt aangerommeld is achterhaa
Tien jaar geleden had je hier inder
slachthuizen zonder koeling. Er za
geen raam in. Dat is nu wel anders
Ambachtelijke slachterijtjes zijn pt
meent Stoker. „Vroeger kreeg een
dorpsslager op maandag een koe e
een varken binnen en daar deed h
dan een week mee. Dat kan tegenv
dig niet meer."
Maandagmiddag, vaste prik, is Sto
te vinden op de Borsa Merci di Mo
na. De nationale handelsbeurs, is t
spil in de Italiaanse varkensvleesin
strie. Honderden mannen in pak, a
met bonnenboekjes in de hand, st;
in groepjes met elkaar te praten. K
pers, verkopers en commissionair!
Er valt weinig lijn in hun handel te
dekken. Het is een typische relatie
beurs, legt Stoker uit. Hij loopt ont
spannen rond, drukt hier en daar
hand, groet bekenden, maakt een
praatje. Dat gaat gepaard met veel
schouderklopjes. „Italianen zijn n<
de wijven. Ze praten twee minuten
handel en voor de rest is het een h
hoop geouwehoer." Toch worden
miljoenen tonnen vlees omgezet.
Al heeft Dumeco enkele verkopers
dienst en doet het veel handel via
missionairs, de grote en vaste klan
doet Stoker zelf. Daar komt niemai
tussen. Want de Italiaanse vleesbai
nen houden van informeel contact
willen met respect en op niveau bi
deld worden. „Klanten staan soms
der afspraak, onaangekondigd bij 1
op de stoep. En dan verwachten ze
gastvrij onthaal."
Onlangs had Stoker een boze klant
de telefoon. Hij sprong meteen in
auto. De autorit kostte hem vijf ur(
maar het probleem over de ham w
twee minuten opgelost. „Daarna v
er een flesje vino opengetrokken, e
ging het gesprek de hele middag 0
eten en over de familie."
Peter Grondsma
Arthur 'Spud' Melin, een van de
twee oprichters van het bedrijf dat
internationale rages ontketende met
de introductie van de frisbee en de
hoelahoep, is vrijdag overleden. Hij
was 77 en leed aan de ziekte van Alz
heimer. w
In 1948 richtte Melin met zijn jeugd- w_._
vriend Richard Knerr het bedrijf
Wham-0 op, een postorderbedrijf
dat katapulten verkocht. Later werd het assorti
ment uitgebreid met onder meer kruisbogen en
dolken.
In 1955 begon Wham-0 met de verkoop van
speelgoed, na van bouwopzichter Fred Morrison
de studenten wedstrijden wie er het verst mee kon
gooien.
Wham-0 begon de plastic schijf te verkopen on
der de naam Pluto Platter, ingegeven door de
toenmalige Amerikaanse obsessie met vliegende
schotels. Twee jaar later werd de naam veranderd
in Frisbee - van de oorsprong van de term en de
juiste spelling waren Melin en Knerr niet op de
hoogte. Van overgooien op het strand moest Me
lin nooit veel hebben. „We wilden niet dat het als
speelgoed werd gebruikt, we wilden dat het een
sport zou worden zei Melin in 1998 tegen een
krant in Califomië.
In 1958, toen de verkoop van frisbees op gang be
gon te komen, kreeg Wham-0 bezoek van een Au-
De basisschool heeft groepen. Acht, als
er inmiddels door een mij nog onbe
kende ondenuijsvernieuwing niet stie
kem een paar zijn bijgekomen. De
zwemles van mijn zoon (5) kent
groepjes. Vier, of vijf, of zes, geen
idee. Ik weet alleen dat hij in
groepje 2 zit. Al een hele tijd. En
dat mijn echtgenote mij daar
op dit moment - in elk geval
deels - voor verantivoordelijk
houdt. Ik let niet goed op.
Ben niet betrokken. Sti
muleer mijn zoon onvol
doende om zijn best te doen.
Laten we even kijken naar de
reconstructie, zou ik met Peter
R. de Vries willen zeggen.
Net als zoveel door externe instan
ties ontplooide educatieve activitei
ten onttrekt de zwemles zich voor
een belangrijk deel aan mijn waar
neming. En is zij omgeven door voor mij
onbegrijpelijke rituelen. We hebben een
abonnement, op vertoon waarvan ik
bij de kassa elke keer een bonnetje
en een muntje krijg. Dat muntje
een
door
hem
ont
wikkelde plastic
schijf te hebben
gekocht.
Morrison was op
het idee gebracht
door studenten van
Yale, die hadden ontdekt dat de metalen borden
waarop de plaatselijke bakker Frisbie zijn taarten
verkocht, over buitengewoon aërodynamische
kwaliteiten beschikten en ermee overgooiden on
der het roepen van 'Frisbie!'. Ook organiseerden
