KUNST CULTUUR
Het leven is soms hard op de Beestenmarrrt
De bomen geven licht
tijdens de zonnewende
|flied op
yden in
Pancras
Nelly Furtado groots en meeslepend
iting Award
t naar Horta
1 ol goed voor
oo bezoekers
R7
Vochtige ogen en brokken in de keel op Smartlappenfestival
'Scheel betalend' publiek voor
cabaretmarathon in Diligentia
Midzomerdagnacht
hjk - De 'Brand Noord-
linting Award 2002' is za-
Hi, tijdens het traditionele
^Kibal van het Noordwijk
^■Schilder Festival, toege-
lyjlan de in Amsterdam wo-
^■Cubaanse schilder Ge-
jHis Aguilera Horta. De jury
leiding van Hedy d'Anco-
es Horta om zijn kleurrij-
•10 Depressieve werken. Aan
js is een bedrag van 2500
erbonden. Het Schilder-
777, 1 eindigde gistermiddag
[veiling van de door
2i^ >mers geschilderde wer-
eze bracht zo'n 12.000
37g' p. De afgelopen week
68! n Noordwijk al voor on-
28.000 euro aan schilde-
4f jrkocht.
.n
537 elling - Het 21ste Oerol-
280 |op Terschelling heeft
f|j .000 bezoekers 5000
8 ielangstellenden getrok-
vorig jaar. In totaal zijn
kaarten verkocht voor de
52 rstellingen. Het festival is
afgesloten met een
31 tal optreden van Los de
41, Oerol 2003, dat tussen 13
393 uni wordt gehouden, zal
47 andacht besteden aan
138 1 beeldende kunst. Het
69 is dan 'Een bewogen ho-
maandag 24 JUNI 2002
15 y
2lL
Pancras Consort o.l.v. Hans
48 m.v. Theo Visser, orgel, Berdine
mmel, fluit, Carolien Devilee,
347 5, mezzosopraan, Hieke van
13 lalen, cello en Pieter de Mast,
59 in. Gehoord: 21/6, Hooglandse
kerk, Leiden.
26
119
23/
27.1
muziek recensie
Lidy van der Spek
Nachtelijke wandeling met verhalenverteller rond Oud-Poelgeest
door Theo de With
oegstgeest - Als de rattenvanger
van Hameien, zo gedwee volgen
zo'n zestig mensen verhalenver
teller Nilo Berrocal Vargas door
het park bij kasteel Oud-Poel
geest. Met zijn fluitmuziek
dwingt hij ze hem te volgen over
de donkere bospaden. Een fak
kel hier en daar is de enige ver
lichting. „We gaan verder", zegt
hij streng. „We hebben een af
spraak met de kosmos."
Het tafereel speelde zich afgelo
pen weekeinde vier keer af op
het terrein van het kasteel in
Oegstgeest. De zonnewende
wordt aangegrepen om een ei
gen versie van de 'midzomer-
nachtsdroom' te spelen. Kasteel
Oud-Poelgeest is daarvoor in
zee gegaan met Stelling Projec
ten (idee) en de Leidse Schouw
burg (techniek). De vrucht van
deze samenwerking blijkt voor
de meeste toeschouwers een
zintuiglijke ervaring.
Tegen twaalven druppelen za
terdagavond de bezoekers bin
nen voor de allerlaatste 'Af
spraak met de Kosmos'. De
groep is bijna dubbel zo groot
als bij de drie voorgaande voor
stellingen. Een aantal medewer
kers van Oud-Poelgeest gaat
mee op de laatste tocht. „Ze
durven normaal 's nachts echt
het bos niet in", zegt directeur
Emy Nijhuis. „Bovendien willen
ze weieens weten wat de gasten
hier de afgelopen dagen kwa
men doen."
De regencapes kunnen in de
verpakking blijven. Het is droog.
Het bos is dampig en zompig
van de regenbui eerder op de
avond. Die mystieke sfeer wordt
nog versterkt door de walmende
fakkels. Nilo Berrocal Vargas
neemt de groep op sleeptouw.
De Peruaanse acteur is gekleed
in een veelkleurig hesje dat on
miskenbaar de sfeer van zijn va
derland oproept Hij slaat van
avond een brug tussen deze
plek in Oegstgeest en de cultuur
van het vroegere Inca-rijk.
Op spannende toon vertelt Nilo
dat de Inca's elk jaar tussen 21
en 24 juni naar de toppen van
het Andesgebergte komen om
de sterren te raadplegen. „Ze
hebben een afspraak met de
kosmos. De sterren vormen een
vos. De staart verbindt het volk
met de goden. Op een dag is de
staart van de vos verdwenen.
Dat duidt op een ramp." Zo'n
ramp is bijvoorbeeld de komst
van de Europeanen, in de vijf
tiende eeuw, die een einde ma
ken aan de rijke cultuur van de
Inca's.
Nilo Berrocal Vargas vertelt het
verhaal in etappes. Het publiek
wordt steeds verder geleid en
zoekt al struikelend en tastend
zijn weg. Hoewel de sterren cen
traal staan, kunnen ze vannacht
niet worden geraadpleegd.
Slechts een enkele ster laat zich
zien tussen de voorbij jagende
wolken. Rode draad in het ver
haal is de 7-jarige Janine van der
Poel uit Oegstgeest. Zij komt
dankzij haar vader, die botani
cus is, in het Inca-rijk terecht.
De Indianen denken dat het
blonde meisje uit de hertiel is
gevallen. Janine gaat tijdens de
zonnewende mee de bergen in
en voelt vlinders in haar buik als
ze danst met de zoon van de
burgemeester. Hoewel de vos
aan de hemel duidelijker zicht
baar is dan ooit, lijkt deze kal
verliefde kansloos.
Volgens de verteller hebben ze
elkaar vorig jaar weer ontmoet.
In Leiden. Janine zat op een ter
rasboot en hoorde de melodie
die altijd door haar hoofd
spookt. Het bleek de burge
meesterszoon te zijn die als
Verhalenverteller Nilo Berrocal Vargas (rechts) krijgt in de finale gezelschap van een gitarist, een koor, vuurwerk en laserlicht.
Foto: Dick Hogewoning
straatmuzikant zijn kost ver
dient. Voordat Nilo ons van dit
'happy end' deelgenoot maakt,
brengen we in anderhalf uur tijd
een offer aan de goden van aar
de, water, vuur en lucht. Een
schelp komt eraan te pas, een
panfluiter in een boom, duivels
die opduiken uit het bos en een
mandje coca-bladeren dat rond
gaat. „Deze bladeren worden te
genwoordig onterecht gedemo-
niseerd", beweert Nilo Berrocal
Vargas. „Je moet dit hele mand
je leeg kauwen om het effect van
één kop koffie te bereiken."
De slotscène speelt zich af bij
het kasteel en is overweldigend.
Is dit wat het kauwen van een
coca-blad teweeg brengt? De
bomen geven licht. Vanuit een
raam in het kasteel wordt een
groene laser op de bomen, het
gras en het riet gericht. Het ef
fect is sprookjesachtig. Een koor
heft een lied aan. Er is gitaarmu
ziek en vuurwerk. Zelfs het wa
ter op de kasteelgracht brandt.
„Dat zijn gewoon wokken m.et
brandbare gel", verklapt Joyce
de Gruiter, organisator van Stel
ling Projecten, later. De toe
schouwers kijken gebiologeerd
toe. Het hapje en het drankje in
de kelder van het kasteel kun
nen nog wel even wachten.
een beetje feest in 'de
Wijkvereniging Pancras-
35e|rganiseerde ter gelegen-
haar vijfde lustrum een
in de aloude Pancras
is^ndse kerk), het hart van
Stond bij de vorige mijl-
beeldende kunst in de
366|rerpers, deze keer was
455 nuziek.
89 uitvoerenden, inclusief
6fiisten, hebben of een of
manier iets te maken
stad 'Leyden'. Zo was
Schuyt (1577-1616) de
ek organist in de Pieters-
le andere week in de
ndse. Hij componeerde
ïöiadrigalen nadat hij op
'sten een studiereis naar
l9( had gemaakt. En hij
nogal eens muziek om
op te luisteren. Zoals za-
2g|vond dus, in de Pancras.
Irigalen werden door het
Consort onder leiding
ns Brons stralend trans
gezongen, voor zover dat
6k is in een gigantische
2 nte. De laatste, 'O Leyda
een loflied op Leyden,
t meest spectaculair.
heeft Jean Baptist Ver-
otet voor alt en bas ook
wen geleden in deze
.5 uimte geklonken,
was organist in de grote
3 i Rotterdam toen hij het
ïdse kerkorgel een on-
;g lsbeurt gaf. In 'Domine
40,8 ror' was de bariton Hans
•{j eel beter te horen dan de
'^Carolien Devilee. Zeker
;e register was ze maar
s verstaanbaar. Hoe zij
best deed, ook in de
rn van Huub de Vriend
de avond, kwam ze
35,5 pes boven piano, fluit en
i<M
ovengens voor alle par-
i spannende uitdaging,
list Huub de Vriend zat
iter de piano, speelde
id en ritmisch strak,
n de verschillende over
maatsoorten legde hij
ctioneel spijkerhard as-
j er de spannende dialoog
.fax en fluit, die fraai met
kleurden. De Vriend
e vijf gedichten die her
ip muren in de Pancras-
geschilderd. Elk gedicht
60,! in heel eigen sfeer van
46fnd tot pastoraal, ver-
muziek. De Vriend
ist veel geluisterd naar
Glass getuige zijn ma-
loorgevoerde 'minimal
de pretentieloze sonate
or (forte) piano en fluit
nstian Ruppe kwam er
leven en pit in.
1 en saxofoon zo aange-
22J roei met elkaar kunnen
en, was helemaal
Twee nieuwe composi-
r fluit, sax en tabla van
Mast swingden op een
dig trage melodie,
12. 'erwerkt een solo op de
35;( a klank zachter, suizen
de contrabas. Accenten
;s kwamen steeds aan-
onvoorspelbaar. Can-
ïist Theo Visser door
imago van stoffig orgel-
i sprankelende, lichtzin-
deelde dansen uit het
leden.
door Coen Polack
leiden - Drie dames in hardroze body
warmers en leggings laten hun dood
geslagen bier voor wat het is en zoeken
een plekje op het terras van het Panne-
koekenhuis op de Leidse Beestenmarkt.
Met meer traan dan lach op het gezicht
sjokken ze op hun roze pumps weg van
de biertafels bij het podium, beladen
met zuurstokroze beautycases. Vanuit
rieten terrasstoeltjes bekijken ze de fi
nale van het Waterlanders-festival. Een
finale waarin zij, de Fruitella's, ook zo
graag hadden willen staan.
Maar het leven is soms hard. Dat is
zaterdagavond de enig mogelijke con
clusie na het beluisteren van de zes
overgebleven finalisten van Waterlan
ders, een Zuid-Hollands festival voor
smartlappen en levensliederen met
water als thema. Water in liederen
over de zee en het leven van scheeps
lui, maar vooral water in de vorm van
tranen om het geleden leed.
'Heb jij een doekje voor mij ik moet
zo vreselijk huilen heb jij een doekje
voor mij ik hou het niet meer droog',
zingen Maxx en Maria in één van hun
liedjes. Zeg nou eerlijk, wie houdt het
nu droog als zoveel smart over je
wordt uitgestort. En neem de serieuze
levensliedzanger Ed Citroen. Hij be
zingt de tragische belevenissen van
een straatkrantverkoper. Of neem de
eerder genoemde Maxx en Maria die
uit de Zwolse Courant al het leed van
de wereld verzamelden en daar over
zingen.
Pauze-act Goudreinetten heeft weinig
met smartlappen of levenslied van
doen, maar opent met een onvervalste
schlager. Als de Duitse teksten door
de boxen schallen, blijkt de Beesten
markt ook een perfecte locatie voor
een onvervalst schlagerfestival, vooral
populair onder de grote rivieren. De
Leidse skyline, de historische schepen
op het Galgewater en de lange tafels
Het Duo Heer Halewijn wint met hartverscheurende klassiekers het Smartlappenfestival. Foto: Mark Lamers
vol bier op de Beestenmarkt roepen
wel een beetje de sfeer op van een
Zuid-Duitse 'biergarten'.
Zodra de laatste Goudreinet van het
podium is verdwenen, wordt met een
paar harde tikken de microfoon van
John van Tongeren, kampioen van het
Leidse levenslied, op de geluidsinstal
latie aangesloten. Van Tongeren
brengt een aantal, nieuwe liedjes met
bitter liefdesdrama maar ook zonnige
vakantieliefdes (Volgend jaar ga ik
weer naar Italië toe Naar mijn liefste
meisje Dat is geen taboe).
Met plumeau's in de hand en krul
spelden in het haar zingen twaalf
Vlaardingse dames van het koor Uit
Volle Borsten over de liefde. Maar ze
leggen ook een Slavisch accent in hun
lied 'De steppe van Rusland' als plot
seling de vlaggen strak staan van de
wind en het begint te stortregenen. De
helft van het publiek zoekt een droog
heenkomen, terwijl de andere helft sa-
menklontert onder parasollen en de
luifels van de biertent.
Aan Van Alles Wat uit Rotterdam is de
ondankbare taak om het overgeble
ven, schuilend publiek toe t e zingen.
Katendrecht, de vroegere rosse buurt
van Rotterdam, is de inspiratiebron
van dit kwartet.
Duo Heer Halewijn, gestoke n in drie
delig zwart, bestaat uit een accordeo
nist en een zanger met een hartver
scheurend mooie tenorstern. Op ge
dragen toon zingt hij klassiekers als
'Wilde Orchidee' en 'La Mama', met
prachtige uithalen vol treurig vibrato.
Het publiek onder de paras.ollen ver
geet even de koude regen en slikt met
vochtige ogen de brokken in de keel
weg.
Duo Heer Halewijn wint het Water
landers Smartlappenfestival en mag
naar huis met een sculptuur van een
volgehuilde, verstijfde zakdoek en een
cheque van 2250 euro.
Na de emotionele ontlading van Duo
Heer Halewijn neemt de regen af en
weten Ronnie Tober en Mieke
Stemerdink er toch nog een feest van
te maken. Tober wordt tijdens zijn
twintig minuten durend e optreden
bijgestaan door Uit Volle Borsten. Op
de eerste rij gezeten schreeuwen zij al
le nummers uit volle borst mee.
Mieke Stemerdink, bekend van De Gi-
gantjes, en haar achtergrondzangeres
sen rijgen een uur lang de meest uit
eenlopende pareltjes uit het Neder
landstalig repertoire aaneen. Van 'Oh
Johnnie' tot 'Brandend Zand' en 'Aan
de Costa del Sol', waarmee Waterlan
ders een zonnige afsluiting krijgt en er
toch nog wat te lachen valt.
wassenaar - Het Jeugd Symfonie
Orkest Rijnstreek opende zater
dag het programma van de Mid
zomerdagnacht in Wassenaar.
Het park rondom Raadhuis De
Paauw was de hele middag en
avond het podium voor regionale
muziek-, theater-, dans- en dicht-
gezelschappen. Op de vijver gaf
Modelbouwvereniging Wasse
naar demonstraties met afstand-
bestuurbare bootjes en dichters
van de Wassenaarse Literaire
Kring wandelden onder het voor
lezen van gedichten door het
park. 's Middags was er een de
monstratie bodypaint en konden
kinderen samenwerken met ech
te kunstenaars. De laatste act op
het programma, dat de hele mid
dag en avond duurde was kun
stenares Piia Ollikka, die rond
half elf het feest rond de langste
dag van het jaar afsloot met haar
performance 'Echo in the Void'.
Foto: Dick Hogewoning
den haag - Het publiek had
zich, zoals Bert Visscher het dui
delijk verwoordde, 'scheel be
taald'. „Eigenlijk heeft u min of
meer uw eigen stoel gekocht.
Het is een flink bedrag, maar ja,
dan heb je ook wat." De cabare
tier die de presentatie in handen
had van de benefietavond in Di-
ligentia, kreeg gelijk. De zeven
uur durende cabaretmarathon
waarvan de opbrengst is be
doeld voor de verbouwing van
het theater aan het Lange Voor
hout in Den Haag, was voor de
cabaretliefhebber zaterdag
avond en -nacht één groot feest
waarbij de lachspieren het flink
te verduren kregen.
Zeven uur cabaret voor tachtig
euro of drieënhalf uur schudde
buiken voor 45 euro vond het
merendeel van het publiek meer
dan de moeite waard. Twee ca
baretliefhebbende zussen uit
Schiedam die de zeven uur wel
aandurfden, gaven toe er eerst
wel goed over te hebben nage
dacht. „Maar als we niet waren
gegaan, zouden we het gevoel
krijgen iets belangrijks te heb
ben gemist."
Het publiek kreeg inderdaad iets
speciaals voorgeschoteld. Zo
voerde Sanne Wallis de Vries de
Riverdance naar eigen interpre
tatie op, spuide het grove duo
Arie Silvester een verzameling
practical jokes, houste en aero-
bicte Guido Weijers er op los,
stond er 'een zeurende Surina
mer' alias Jörgen Rayman semi-
serieus te doen over de slavernij
en voelde Marcel Verreck zich
een beetje popster door zelf de
sfeer te creëren tijdens het zin
gen.
Youp van 't Hek, Sjaak Bral,
Fred Delfgaauw, Jochem Myjer,
Creème Fraiche, Richard Groe
nendijk, Mylène d'Anjou, Javier
Guzman en Schoon aan de
Haak maakten de rij compleet
van de in totaal vijftien artiesten
die belangeloos optraden.
Het theater is hard toe aan een
grootscheepse verbouwing. Het
eeuwenoude gebouw is door de
brandweer afgekeurd en ook de
arbo is er niet gelukkig mee. Ar
tiesten schrappen het theater
steeds van hun speellijst omdat
ze simpelweg hun decors er niet
kwijt kunnen. Van de gemeente
ontving Diligentia reeds tien
miljoen euro. Nog eens 900.000
euro moest worden verzameld
om de binnenkant op te knap
pen. En dat is gelukt, verzekerde
Bert Visscher.
muziek recensie
Rick Treffers
Concert: Nelly Furtado. Gezien: 21/6, De
Meervaart, Amsterdam.
Nelly Furtado afschilderen als
wéér zo'n jong, springerig r&b-
zangeresje is veel te kortzichtig.
In tegenstelling tot de wulps
blatende blote-buikenbrigade
die voor het karretje wordt ge
spannen door op dollars belus
te platenbazen, is de Canadese
met Portugese ouders een seri
eus te nemen artieste. Zonder
twijfel is Nelly Furtado één van
de grootste poptalenten van de
laatste jaren.
Op haar debuut-cd 'Whoa,
Nelly!uit 2000 wemelt het van
genre-overstijgende liedjes uit
de compositorische koker van
de veelzijdige, 23-jarige Furta
do zelf. Jeugdig enthousiast
qua themathiek, muzikaal-in-
houdelijk opvallend volwassen
en stukken fantasievoller gear
rangeerd dan menig zichzelf al
ternatief noemend avant-gar-
degroepje pretendeert. In ope
ner 'Baby girl' veroorzaken
haar fonetische acrobatiek en
loepzuivere, Braziliaans getinte
falset-stemmen van de manne
lijke bandleden kippenvel waar
geen haan tegen bestand is.
In de zo inventieve Timbaland-
traditie van moderne r&b-pro-
ducties passeren van harmonie
druipende meezingers als 'Hey,
man!' en 'On the radio' de
Furtado-revue in de Amster
damse Meervaart. Het concert
werd in allerijl verplaatst van
de Heineken Music Hall naar
deze kleinere locatie vanwege
tegenvallende kaartverkoop.
De zaal in Osdorp zindert. De
ongeveer tweeduizend bezoe
kers bekogelen de zangeres
met pluche beesten en zingen
voortdurend uit volle borst
mee. Het gemêleerde publiek
neemt de zang in het hitje 'I'm
like a bird' zelfs compleet van
Furtado over.
Een goed liedje is het halve
werk, maar een live concert is
pas geslaagd als onderbuik,
geest en heupen worden geac
tiveerd. Furtado's (blanke) be
geleiders weten daar wel raad
mee. Ondanks de behoorlijk
experimentele ritmische
breaks, bizarre synthesizerge
luiden en onorthodoxe gitaar-
arpeggio's houden zij het adre-
nalinegehalte moeiteloos op
peil. Los musicerend, maar
zonder het overzicht te verlie
zen. De gepeperde versie van
Missy Elliott's 'Get ur freak on'
is onverwacht intens.
Het ondeatireept Furtado's
durf en eigeminmgheid dat zij
haar wereldwijd succesvolle
plaat niet klakkeloos naspeelt.
Zij knipt en plakt er op los. 'Le
gend', een liedje dat van Stevie
Wonder in zijn beste jaren had
kunnen zijn, wordt zonder par
don aan flarden gescheurd ten
faveure van een drum'n'bass-
achtig intermezzo en de aan
grijpende, Portugees-tqüge fa
do-variatie 'Scared of you'
duurt slechts een minuutje.
Misschien is Furtado wel te
jong en te energiek om als een
traditionele fado-zangeres écht
even gas terug te nemen. De
Portugese vlaggen en spandoe
ken ('Portugal Saudade') in de
zaal wapperen er niet minder
vrolijk om. Dit groen-ogige
multi-talent dat ook trombone
en gitaar speelt kan net als Ali
cia Keys niet anders dan een
blijvertje zijn.
