ECONOMIE
Nederland steeds beursgevoeliger
Philips maakt kleinste cd-speler
Als loopbaan stukloopt op 'n neusring
Accountants scherpen regels aan
Bussen Den Oudsten voor zes ton geveild
lenoorlog
nschede
1°1 lijdt verlies
agere omzet
Ita bedreigt
en bij TPG'
ningbouw
t weer in
Enquête van DNB: Ruim kwart van huishoudens belegt
itract Shell
[Venezuela
kloosheid
I verder
oft wil
itsluiten
Grootste windmolenpark
Groot verschil belkosten in buitenland Neelie Kroes wordt bij NS nieuwe commissaris
FNV opent meldlijn voor werknemers met 'afwijkend' uiterlijk
Top Enron strijkt
vele miljoenen op
>oo
woensdag 19 JUNI 2002
ede - Een prijzenoorlog
brillen in Enschede bijna
- De Duitse keten Fiel-
Mji, die er onlangs zijn eerste
•landse vestiging opende,
sinds gisteren een nieuwe
idusief glazen, aan voor
rocent. Fielmann is het
10(fcht aangegaan met concur-
- pecsavers. Het Duitse
vj :m claimt altijd de voor-
88,( te te zijn. Specsavers be-
dat en verlaagde de prij-
22a ok. Maandag kostte een
iO ogeen euro. Nadat
I03'! avers ook die prijs over-
69a zakte de nieuwe opticien
19.' jO cent. Fielmann levert
3 10 brillen per dag.
12;
mijkdam - Beurs- en congre-
"j-f nisator RAI heeft vorig jaar
ettoverlies geleden van
1 'i niljoen euro tegen een
58 winst van 4 miljoen in
De omzet daalde van 182
55!s [56 miljoen euro. Vooral
ngactiviteiten drukten
431 op het resultaat. Verder
tde RAI een fors bedrag
ken wegens het afblazen
49) ouwplannen. De RAI
*8.' ook te maken met achter-
nde boekingen na 11 sep-
er. Dit jaar verwacht het
jfweer een positief resul-
ibafHT - De CNV-bond CFO is
dat telecomtoezicht-
f'J! er Opta aandringt op het
|20,( nellen van de Nederland-
irkt voor buitenlandse
25|ledrijven. In een brief aan
•HJctievoorzitters in de
Ie Kamer uit de vakbond
>49,op de voorstellen van
ihthouder Opta. De CFO
in dat geval voor de
1.0 jelegenheid bij TPG Post
jn 60.000 werknemers.
62jk>stbedrijf ondervindt in
Urland nu al concurrentie
2g'j it buitenland, terwijl ande-
26^0 den TPG juist buiten de
ïouden.
den haag/gpd - Nederlandse huishoudens zijn de
afgelopen jaren veei gevoeliger geworden voor ont
wikkelingen op de beurs. De betekenis van de aan-
delenportefeuille voor de vermogenspositie van ge
zinnen is behalve in de VS nergens zo groot als in
Nederland. De financiële risico's zijn de laatste jaren
dan ook aanzienlijk toegenomen.
Uit een in opdracht van De Nederlandsche Bank
gehouden enquête die vanmiddag werd gepubli
ceerd blijkt dat ruim een kwart van de huishou
dens aandelen bezit of geld heeft gestoken in be
leggingsfondsen. Daarbij komt dat tegenwoordig
meer dan de helft van het pensioengeld in aande
len is belegd.
Ook de trend op de huizenmarkt is steeds belang
rijker geworden voor het vermogen. De Neder
landsche Bank constateert dat grote beursschom-
melingen, zoals de koersval in 2001 en 2002, veel
sterker doorwerken in de economie. Want beleg
gend Nederland stemt zijn consumptieve beste
dingen af op de beursontwikkeling. Veroorzaken
de koersen pijn en slechte nachtrust dan wordt er
automatisch minder uitgegeven.
Het nettovermogen van Nederlandse gezinnen
(als percentage van het beschikbare inkomen) is
in de afgelopen 15 jaar verachtvoudigd, heeft De
Nederlandsche Bank berekend. Door deze specta
culaire groei zijn Nederlanders nu over het alge
meen rijker dan de inwoners van de zeven groot
ste industrielanden. Alleen Japanners en Britten
kennen vergelijkbare vermogensniveau's.
Sparen wordt naar verhouding steeds minder be
langrijk.
De grootste stijging van het vermogen komt door
de ontwikkelingen op de huizen- en aandelen
markten. Dat leidt er weer toe dat we steeds grote
re schulden aangaan. Zo blijkt dat verreweg de
meeste mensen die sinds 1995 een huis hebben
gekocht, een hypotheek afsloten die hoger was
dan de aankoopwaarde van het huis.
Een derde van de huizenbezitters heeft in de afge
lopen zes jaar de overwaarde op zijn huis verzil
verd door een extra hypotheek te nemen. Een op
de zeven huishoudens heeft de overwaarde (vrij
wel) volledig te gelde gemaakt. Huishoudens met
lage inkomens gebruiken relatief vaak de over
waarde. Ze lossen er andere leningen mee af en
kopen huishoudelijke apparaten.
Nederlanders met een relatief hoog inkomen zijn
het meest actief in het beheren van hun vermo
gen. Ze zijn verhoudingsgewijs het meest bezig
met actief beleggen, en kopen relatief veel financi
ële producten zoals lijfrentes en koopsompolis
sen. Ze sparen hiermee welbewust voor hun (ver
vroegd) pensioen.
Ruim de helft van de ondervraagden denkt dat de
AOW bij zijn pensionering minder gunstig zal zijn
dan nu. Voor de huidige generatie van 65-plussers
voorziet de AOW in 60 procent van het inkomen.
De meeste Nederlanders die nog 65 moeten wor
den, vermoeden dat wanneer hun tijd gekomen is
de AOW-som nog maar de helft van het vroegere
inkomen zal bedragen.
Wel zijn Nederlanders optimistisch over de moge
lijkheid om vervroegd te stoppen met werken.
Men denkt dat de toenemende welvaart voldoen
de financiële middelen zal opleveren om niet tot
z'n 65-ste te hoeven doorwerken. De bank consta
teert dat de populariteit van lijfrente en koopsom
polissen botst met het beleid om werknemers lan
ger in het arbeidsproces te houden.
Afscheid gulden
valt velen zwaar
den haag/gpd - Een kwart van
de Nederlanders zou vandaag
nog willen terugkeren naar de
gulden. Ze hebben grote moeite
te wennen aan de euro. Een op
de vijf mensen denkt daarente
gen al geheel in euro's. Dat blijkt
uit een onderzoek in opdracht
van het dagblad Trouw.
Een meerderheid van de Neder
landers zegt nog veel europrij
zen terug te rekenen naar de
vertrouwde gulden. Vooral
mensen tussen 30 en 60 jaar
blijken moeite te hebben met de
introductie van de nieuwe
munt Een op de drie mensen
moet nog steeds de muntjes
goed moeten bekijken om de
waarde ervan vast te stellen.
Mannen hebben overigens meer
last van de overgang naar de
nieuwe munt dan vrouwen.
amsterdam/gpd - De onafhan-
kelijkheidsregels voor accoun
tants worden dit jaar flink ver
scherpt. Bij grote ondernemin
gen mogen accountants niet
meer tegelijk de boeken contro
leren en advies geven. En na ze
ven jaar worden ze van 'de boe
ken' gehaald. Het Enron-deba-
cle in de VS heeft de invoering
versneld.
De beroepsorganisaties Nivra en
Novaa werkten er drie jaar aan.
De huidige gedragscodes geven
alleen algemene aanwijzingen
voor een onafhankelijk opstel
ling. „De beroepsgroep heeft
echter dringend behoefte aan
transparantie", zegt Nivra-voor-
zitter Hoogendoom. „De sector
heeft turbulente maanden ach
ter de rug."
Hoogendoom doelt daarbij op
het Enron-schandaal waarbij
accountants van Andersen op
grote schaal bij fraude waren
betrokken. „Het vertrouwen in
accountants heeft een deuk op
gelopen. Misschien hebben we
de deuren ook wel wat te weinig
opengezet." De nieuwe regels,
geënt op aanbevelingen van de
Europese Commissie, moeten
voor 2003 zijn ingevoerd. Vol
gens de beroepsorganisaties kan
dat 'verregaande gevolgen' heb
ben voor de werkwijze van de
accountantskantoren.
In de richtlijnen is aangegeven
dat bij de vaststelling van het
honorarium een 'zodanige ver
houding tussen controle-in
komsten en overige inkomsten
de schijn van afhankelijkheid
moet worden voorkomen'. Wat
de juiste verhouding is, kunnen
de beroepsorganisaties niet zeg
gen. „Er ontstaat vanzelf een ge
voel wat wel en niet kan, afhan
kelijk van de opdracht", zegt
Hoogendoom. Volgens de voor
zitter hebben de beroepsorgani
saties geen 'spoorboekje' willen
maken, waar alles van A tot Z in
staat. „We stellen wat goed en
fout is, en voor het speelveld
daartussen geven we duidelijk
aan wat de spelregels zijn. Beide
partijen zullen die zelf in moe
ten vullen." De accountants
mogen ook nu al geen financiële
of bestuurlijke belangen hebben
in de onderneming die ze con
troleren. Ook directe familiele
den (partner, kinderen, broer,
zus) mogen geen financiële be
langen hebben in de onderne
ming. De richtlijnen zijn bin
dend voor alle accountants.
iurg - Het aantal verleen-
10 uwvergunningen is vorig
iet 20 procent gedaald tot
62.000, zo blijkt uit cijfers
6o!a et Centraal Bureau voor
tistiek. In Flevoland nam
4,c intal verleende bouwpa-
24,61 met ruim de helft af. Het
||j erwacht dan ook dat de
opleving in de woning-
in 2001 dit jaar niet door-
J Jet aantal opgeleverde hui-
146^6 eeg vorig jaar licht met
ot 73.000. Dat is nog altijd
66',6 Binder dan de bijna 79.000
'9!'P-
Shell heeft gisteren
1 met twee andere partij-
contract getekend voor
ploitatie van een gasveld
t Venezolaanse schierei-
l'aria. Shell werkt samen
combinatie van Venezo-
bedrijven PDVSA en met
panse Mitsubishi. Het
t moet in 2007 beginnen,
en Mitsubishi hebben een
irheid in de combinatie
l de meerderheid met
ent. Het is de bedoeling
r 4,7 miljoen ton gas uit
bnd te halen.
urg - Gecorrigeerd voor
isinvloeden is het aantal
lozen in de periode van
It tot en met mei op het
Int sinds januari vo-
ind. Dat heeft het
ireau voor de Statis-
g bekendgemaakt,
werklozen daalde
net 8000 tot 159.000
naar in de voorzo-
daling van 13.000
ebruikelijk. De jaar-
leek een keerpunt na
>an dalingen. Het
is gebaseerd op cij-
centra voor werk en
WI's) en een maan-
ekproef onder 30.000
ïrs.
n - Microsoft wil
niet langer de Java-
m zijn concurrent
ïen in het bestu-
imma Windows. Een
der gaf de schuld
anti-monopoliebe-
ardoor mag Micro-
ïranderingen aan-
Java-software. Sun
le grootste concur-
Microsoft. Java is
n op diverse compu-
n te draaien, waar-
dows. Volgens Mi-
ft het besluit niets te
t het nu lopende pro-
;en staten hebben
nen.
wiERiNGERMEER - Het grootste windmolenpark van Nederland wordt aangelegd in de Wieringermeerpolder. De molens worden gebouwd door
het Deense bedrijf Vestas in opdracht van energiebedrijf Nuon en een aantal boeren uit de polder. Er verrijzen 32 turbines met een gezamenlijk
vermogen van 54 megawatt. De tachtig meter hoge molens krijgen wieken met een diameter van 66 meter. Met het project is ruim 30 miljoen
euro gemoeid. Foto:ANP/Ton Borsboom
door Iman Vroman
woerden - Grootvader Jan van der Weele uit
Bloemendaal gaat met z'n zes kleinkinderen
rondtoeren in een oude brandweerwagen.
De bemiddelde opa kocht de glimmend ro
de spuitwagen gisteren uit de failliete boedel
van Den Oudsten Bussen in Woerden.
Van der Weele betaalde 12.500 euro voor de
uit 1962 daterende Chevrolet Apache, die tot
het faillissement in november 2001 dienst
deed bij de bedrijfsbrandweer van 's lands
grootste busbouwer. Wel iets meer dan hij
eigenlijk in het hoofd had, maar ach, het is
voor de kleinkinderen. En als ze groot zijn,
doet opa z'n brandweerwagen gewoon weer
in de verkoop.
De Chevrolet was de meest in het oog sprin
gende 'kavel' van het rollend materieel dat
gisteren onder de hamer ging. Verder wer
den er ruim dertig stads- en streekbussen
verkocht. Sommigen gloednieuw, anderen
in slechte staat en soms zelfs zonder motor.
Ze hoorden tot dat deel van de inventaris
waarvoor zich het afgelopen halfjaar nog
geen koper bij curator had gemeld.
De bussen brachten bij elkaar ongeveer
600.000 euro op. Sommige gingen naar han
delaren die hopen ze in het buitenland voor
meer geld van de hand te doen, anderen
gaan ermee rijden. De veiling in de kantine
trok honderden belangstellenden. Leo Kieft
van het organiserende veilinghuis Dovebid
doet geen mededelingen over de totale op
brengst, maar stelt wel dat de verwachtin
gen tenminste geëvenaard worden.
De inventaris en het rollend materieel wor
den vandaag en morgen door de kopers op
gehaald. Opa Van der Weele kreeg het ad
vies een trailer mee te nemen voor zijn
brandweerwagen. Omdat de remmen slecht
zijn, is het te gevaarlijk er mee naar Bloe
mendaal te tuffen, waarschuwde veiling
meester Frank Buis de kersverse eigenaar.
eindhoven/gpd - Philips heeft
gisteren de kleinste cd-speler ter
wereld gedemonstreerd. Door
zijn beperkte omvang kan het
worden ingebouwd in mobiele
telefoons, digitale camera's en
andere draagbare apparatuur.
Het apparaatje speelt een schijf
je af met een doorsnede van
drie centimeter. Op het schijfje
kan één Gigabyte aan gegevens,
wat meer is dan op een normale
cd-rom.
De mini-uitvoering is mogelijk
door recente vooruitgang in de
blauwe laser-technologie. De
blauwe laser heeft een andere
golflengte dan de gebruikelijke
rode laser, waardoor kleinere
structuren kunnen worden uit
gelezen. Dat maakt het mogelijk
om op dezelfde disc-ruimte veel
meer informatie op te slaan.
Het maken van een kleiner cd-
'tje was vervolgens 'geen kunst'.
Veel moeilijker was het om de
disc-drive te verkleinen, waarbij
vooral de inbouwhoogte -nor-
maal 1,5 cm- een probleem
vormde. In plaats van een gla
zen werd een plastic lens ge
bruikt. „Het lensje van 1 mm is
moeilijk nog kleiner te maken,
maar door gebruik te maken
van plastic hebben we wel meer
De mini-cd-speler van Philips. Foto: GPD/Philips
mogelijkheden voor het ont
werp", aldus een ontweqjer.
Het prototype is 5,6 bij 3,4 bij
0,75 cm. Philips onderzoekt de
mogelijkheden om het cd-spe-
lertje nog kleiner te maken. Er
komen op korte termijn nog
geen producten met het appa
raatje op de markt. Eerst moet
de nog vrij dure blauwe laser
technologie verder worden ont
wikkeld. Verder wordt gewerkt
aan vermindering van het ener
gieverbruik en het geschikt ma
ken van het spelertje voor mas
saproductie.
den haag/vervolg van voorpa
gina - Volgens de Consumen
tenbond is de chaos zo mogelijk
nog groter voor mobiel bellen
vanuit het buitenland. De kos
ten van vergelijkbare gesprek
ken via verschillende netwerken
kunnen 'raadselachtig veel' uit
eenlopen, nota's zouden on
deugdelijk zijn en veel hoger
dan de vooraf ingeschatte bel
kosten. Ander kritiekpunt van
de Consumentenbond is dat er
voor consumenten te veel bar
rières zijn om van de ene naar
de andere aanbieder over te
stappen. Twee aanbieders heb
ben recentelijk de opzegtermij
nen verlengd, terwijl anderen
weigeren SIM-locks van toestel
len te verwijderen of beltegoe
den terug te betalen. En ook is
een probleem dat de consument
moeilijk objectieve informatie
over de kwaliteit van de ver
schillende netwerken kan krij
gen. Alle aanbieders schermen
met onderzoeken waaruit moet
blijken dat hun netwerk zoniet
het beste dan toch wel een van
de besten is.
Een binnenkort in het leven te
roepen kwaliteitsforum waarin
de Consumentenbond, het mi
nisterie van verkeer en water
staat en de aanbieders van mo
biele telefonie deelnemen, moet
aan die onduidelijkheid een
eind maken. Het kwaliteitsfo
rum gaat structureel de kwaliteit
van de telefoonverbinding bij de
verschillende aanbieders meten.
De Consumentenbond wil de
resultaten van die metingen re
gelmatig gaan publiceren.
utrecht/gpd - NS beschikken
vanaf juli over vijf nieuwe com
missarissen. De nieuwe leden -
met voormalig minister van ver
keer en waterstaat Neelie Kroes
als bekendste - vervangen de
topambtenaren die begin dit
jaar tijdelijk waren aangesteld
om de crisis binnen de NS te be
zweren.
De nieuwe commissarissen ko
men uit de top van het bedrijfs
leven. Naast Kroes treden Cre-
mers (financieel directeur en vi
ce-voorzitter uitgeverij VNU),
Dekker (directeur werkgevers
vereniging AWVN), Neervens
(directie voorzitter ABP), Zwarts
(bestuursvoorzitter Kamer van
Koophandel Amsterdam en ex-
directievoorzitter Randstad)
aan. De huidige voorzitter Meij
er van de raad van beheer van
de Rabobank blijft in die functie.
Bij de selectie is vooral gelet op
internationale ervaring, gevoel
voor beleid en kennis in 'Haagse
kringen'. Als zelfstandig bedrijf
richten NS zich in de toekomst
ook op buitenland. De eerste
stappen worden al gezet in Po
len waar de NS vanaf volgend
jaar reizigers gaat vervoeren.
Verder wil het bedrijf meer aan
dacht voor het sociaal beleid en
is een goede verhouding met
Den Haag noodzakelijk. Voor
vernieuwing van het spoor zijn
de komende jaren miljarden van
het Rijk nodig. De nieuwe raad
van commissarissen kan zich in
juli eerst buigen over een nieu
we president-directeur. Die da
tum eindigt formeel de termijn
waarvoor de huidige NS-top-
Piercings kunnen een rimpelloze carrière in het bedrijfsleven in de
weg staan. Foto: AP/Fabian Bimmer
den haag/gpd - De 22-jarige Astrid Housman
kan er inmiddels gul om lachen: haar vorige
werkgever, een caféhouder, eiste van haar dat
zij haar neusring verwijderde alvorens ze ach
ter de tap ging staan.
„Hij zei dat het de standaardregel was in
zijn bedrijf. Geen los haar, geen blouse die
al te zeer open stond, en geen lange nagels.
Zelf had ik het liever anders gezien, maar ik
heb me er wel aan gehouden. Hij zei dat de
klanten anders zouden gaan denken dat ze
met een of andere aso van doen hadden."
Haar navelpiercing hield ze gewoon in. Ook
haar tatoeage met het opschrift 'Kiss my ass'
(op een eenvoudig te raden lichaamsdeel)
zit er nog. Housman: „Omdat ik het leuk
vind, ik ben gewoon zo."
De FNV heeft vandaag een meldlijn ge
opend voor iedereen die op het werk hinder
ondervindt van zijn of haar 'afwijkende' ui
terlijk. Eerder lanceerde de vakcentrale al
een website rondom het thema werk en ui
terlijk. De FNV beschouwt uiterlijke ken
merken - waaronder piercings, tatoeages,
korte broek, opvallend haar of hoofddoek -
als een onlosmakelijk onderdeel van het
grondwettelijke recht op vrije meningsui
ting. Maar lang niet elke werkgever kan die
redenering volgen. Soms resulteren ver
schillen van inzicht over het uiterlijk in ont
slag. Ook komt het voor dat promotiekan
sen stuk lopen op het uiterlijk.
Een voorbeeld van een bedrijf met strikte
huisregels is McDonald's. De voorschriften
variëren van bescheiden make-up tot een
verbod op plaknagels en nagellak. Oorbellen
en oorknoppen moeten de 'eurotoets' kun
nen weerstaan: zij mogen niet groter zijn
dan één eurocent. Het haar van de mede
werkers dient verzorgd en gewassen te zijn.
Lang haai' is alleen toegestaan als het is op
gestoken of ingevlochten. Onnatuurlijke
haarkleuren zijn net als zichtbare piercings
en tatoeages niet toegestaan. Omdat dat
niet past 'in het verwachtingspatroon dat de
klant van McDonald's-personeel heeft'.
De FNV hoopt er achter te komen welke re
gels er worden gehanteerd. Bedoeling is
binnen een jaar een lijst op te stellen aan de
hand van de reacties die binnenkomen, op
dat werknemers kunnen nagaan in hoeverre
de werkgever eisen mag stellen aan iemands
uiterlijk. FNV-woordvoerder Rik van Steen
bergen: „Het wordt een lijst met richtlijnen
op basis van wetgeving en juridische uit
spraken. We geven daarmee aan waar de
grenzen liggen en wat de uitspraken van
rechters zijn geweest in vergelijkbare geval
len. Zo kan een werknemer bepalen of het
de moeite loont stappen te ondernemen te
gen zijn werkgever als deze regels oplegt
waarmee hij het niet eens is."
Meer informatie: www.friv.nl/uiterlijk. Of
vandaag en morgen van 18.00 tot 21.00
uur via (0900) 33 00 300.
man Noordzij was aangesteld.
De procedure voor een opvolger
loopt al enige tijd.
Met de nieuwe top zetten NS
een nieuwe stap in de verzelf
standiging. Dat proces stokte
begin dit jaar toen de voltallige
top, met directeur Huisinga en
voorzitter van de raad van com
missarissen Timmer, onder gro
te druk van Netelenbos het veld
ruimden. De minister greep in
omdat de NS er niet in slaagden
de afgesproken 80 procent van
de treinen op tijd te laten rijden.
new york/anp - De topmensen
van de failliete energiegigant
Enron hebben vorig jaar kort
voor de ondergang van het be
drijf nog miljoenen dollars op
gestreken. In totaal betaalde En
ron 745 miljoen dollar aan lei
dinggevend personeel, zo blijkt
uit documenten die het bedrijf
gisteren aan de rechtbank van
New York heeft gegeven.
Topman Lay kreeg ruim 8 mil
joen dollar aan salaris en bonus
sen. Daar bovenop ontving hij
bijna 50 miljoen dollar aan op
ties. Oud-topman Stalling, die in
augustus opstapte, ontving 8,7
miljoen dollar aan salaris en bo
nus. Zijn optiepakket was 26
miljoen dollar waard.
Ex-financieel-directeur Fastow,
in oktober ontslagen, kreeg in
totaal 4,2 miljoen van Enron.
Dat is exclusief bedragen die hij
verkreeg uit constructies waar
mee hij een deel van de schul
den zou hebben verdoezeld. Al
leen al als adviseur verdiende hij
30 miljoen dollar.
