BINNEN- BUITENLAND
Theorie-vragen voor
rijbewijs moeilijker
ANC'er voor wie aids niet bestond, sterft aan aids
Risico kruidenmengsel vraagt om informatie
Kaliningrad splijtzwam in relatie Rusland/EU
Patstelling
in EU over
uitbreiding
Mandela wil in zaak
Lockerbie nieuw beroep
Bush kan invasiewet links laten liggen
i verdronken
^camping
icht TCA niet
vankelijk'
ernationale
igslijn opgerold
eer speelruimte
Macedonië'
0 schuldig
n overvallen
(inkaping
Punt herdacht
mohandelaar
ngehouden
Nieuwe opzet vanaf september
WTC-spandoek met vredesboodschappen
|AW - Een 47-jarige man uit
=5 [erdam is in de nacht van
rr |ag op maandag inde
(haven van camping Uit-
i in de gemeente Waterland
AR [onken. Het slachtoffer was
AY invloed van alcohol, al-
de politie. De man liep sa-
met zijn vriendin over het
in van de camping toen hij
t water terecht kwam. De
|]p geroepen brandweer
n direct met dreggen. Kor-
later werd het lichaam
Ie man gevonden. Hij was
al overleden.
- De gemeentelijke
udsman N. Salomons van
erdam neemt de klacht
K! Taxicentrale Amsterdam
niet in behandeling,
van de vier instellingen
tegen een klacht is inge-
d, zijn gemeentelijke instel-
n. Wij kunnen hier niets
irtaaf, zei Salomons gisteren.
v diende TCA-direc-
D. Grijpink een klacht in
r9in8 d officier van justitie J. To-
tratie de Inspectie van Verkeer
faterstaat, uitvoeringsin-
erkd$ng Cadans en de Belasting-
1&4 5t Amsterdam. Tonino zou
ouwelijke informatie uit
w iedossiers hebben ver-
15f
mond - In Limburg is een
nationale heroïnelijn opge-
Daarbij zijn in totaal acht-
- verdachten opgepakt, der-
IQ in Nederland, drie in
t-Brittannië en twee in
P iland. De bende smokkel-
ïuit Turkije de heroïne via
rdam en Rotterdam Ne-
id binnen, aldus het
lar ministerie (OM) in
ïond gisteren. De ver-
i verpakten de drugs
?ens in Brunssum en
;lden ze naar Groot-Brit-
ië. Justitie sluit meerdere
itaties niet uit.
Waag - De Nederlandse
eden die in Macedonië de
iliging van de internationa-
arnemers gaan regelen,
en ook ingrijpen bij open
ordeproblemen. Omdat
ïandaat voor de missie dit
eel niet toestaat, moet de
rlandse commandant op
ibied speelruimte krijgen,
igt voorzitter A. Hazenberg
Ie Nederlandse Officieren-
liging. Volgens Hazenberg
en de verldezingen in Ma
nié dit najaar voor onrust
in en is het noodzakelijk
e NAVO-eenheden dan
en ingrijpen.
verpen - Twee Nederlandse
nen zijn gistermiddag door
ry van de rechtbank van
rerpen schuldig bevonden
es zeer gewelddadige
rallen en verkrachtingen
ensen thuis. Later deze
wordt de strafmaat be-
d. Het duo kan maximaal
gjaar cel krijgen. De zaak
1 het tweetal werd groten
achter gesloten deuren
erd, omdat de slachtoffers
de gruweldaden anders
wilden getuigen. De misda-
zijn gepleegd in rijke villa
ten in het najaar van 1999.
iaag - De Molukse ge-
ïschap in Nederland her-
Et vandaag dat het 25 jaar
en is dat speciale eenhe-
ran het korps mariniers
iinde maakten aan de
raping bij De Punt in
the. Tijdens dit gijzelings-
werden zes Molukse ka-
en twee passagiers ge-
De gewelddadige acties
le Molukkers in de tweede
van de jaren zeventig wa-
t onder meer op gericht
lederland te dwingen een
ïankelijke republiek der
•Molukken te erkennen.
De politie heeft in
aziliaanse stad Salvador
hnerikaan opgepakt, die in
tland zou worden ver-
tvan handel in kinderpor-
okale autoriteiten meld-
rerder dat justitie in de VS
an wil vervolgen omdat
zich schuldig zou hebben
lakt aan seksueel misbruik
inderen. Volgens de poli-
laakt de 47-jarige man deel
in een internationale cri-
ile organisatie die kinder-
o verkoopt via het internet.
ian werd zaterdag gepakt
n woning. Tijdens de ar-
tie werden ook een com-
foto-appratuur en eroti-
foto's van schaars geklede
e meisjes in beslag geno-
De Amerikaan ontkent.
dinsdag 11 JUNI 2002
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - De Zuid-Afrikaanse regeringspartij
ANC heeft veel uit te leggen nu opnieuw een
voorman uit haar gelederen waarschijnlijk aan
aids is overleden. De situatie is extra pikant
omdat Peter Mokaba degene was die het
meest fanatiek de omstreden stelling verkon
digde, dat er geen relatie is tussen FÖV en aids,
en aidsmedicijnen giftig zijn.
Peter Mokaba (44) was een held in de strijd te
gen de apartheid. Als leider van de jeugdafde
ling van het ANC was hij voor de harde lijn.
Beroemd is zijn oproep 'kill de boere, kill the
farmers', na de moord in 1993 op Chris Hani,
een andere verzetsheld. Maar na de toch
vreedzame omwenteling een jaar later, om
armde Mokaba de democratie en werd hij par
lementslid en vice-minister in de regering van
Nelson Mandela. Hij gold als een vertrouwe
ling van diens opvolger Thabo Mbeki.
Mokaba werd ziek in 1999, verdween voor lan
ge tijd uit de circulatie en trad uiteindelijk af
als parlementariër. Toen hij zich nog eens,
sterk vermagerd, in het openbaar vertoonde,
ontkende hij in alle toonaarden aids te heb
ben. Vrijwel gelijktijdig begon hij wel de om
streden standpunten over aids van Mbeki uit
te dragen - en met een enorm fanatisme.
Zowel het jeugdige aids-activistje Nkosi John
son als Mbeki's woordvoerder Parks Mankah-
lana, waren volgens hem niet door aids overle
den maar door de medicijnen die zij innamen.
Mokaba bevroedde een komplot van de inter
nationale farmaceutische industrie, die Afrika
nen als 'proefkonijnen' gebruikt Hij zei de far
maceuten te zullen bestrijden zoals hij apart
heid had bestreden. Racisme was volgens hem
een constante in de hele aids-discussie.
Enkele maanden geleden dook een document
op van de hand van Mokaba, waarin de com
plottheorie min of meer tot partijstandpunt
werd verheven. Het was de druppel die de em
mer deed overlopen. Hoewel nog steeds het
vermoeden bestaat dat het document direct
afkomstig was uit het kantoor van Mbeki, was
alle ophef genoeg om Mbeki te laten inzien dat
de aidskwestie bezig was zijn imago te slopen.
Met een grote mediacampagne werd de Zuid-
Afrikanen, van wie een op de negen seroposi
tief is, verteld dat de regering wel degelijk het
aids-probleem serieus neemt en meer medi
cijnen beschikbaar zullen komen. De koerswij
ziging, door de regering omschreven als 'het
zelfde beleid maar beter gecommuniceerd',
werd dooj: de natie ontvangen als een teken
dat de rede eindelijk gewonnen had.
Mokaba werd gevraagd zijn mening voortaan
niet meer uit te dragen. Dat lukte niet zo goed.
ANC-woordvoerder Smuts Ngonyama zei gis
teren dat Mokaba niet meer namens de partij
sprak, maar dat die partij 'hem het praten niet
kon verbieden'. Het woord aids ontweek Ngo
nyama zorgvuldig.
schiphol - World Trade Centers over de hele wereld laten deze dagen
hun eensgezindheid zien in het kader van de eerste World Trade Asso
ciation Day, morgen. Over de hele wereld schrijven bezoekers van
WTC's spandoeken vol met internationale boodschappen voor vrede
en stabiliteit. Dit ter nagedachtenis aan de slachtoffers en nabestaan
den van de aanslagen op het WTC In New York op 11 september. Een
Egyptische gezagvoerder tekende in het op Schiphol zijn boodschap
aan de Amerikaanse president 'Please work harder'.
Foto: ANP/Koen Suyk
bilthoven/gpd - Etiketten op
kruidenpreparaten en homeo
pathische middelen zouden
meer informatie moeten bevat
ten over inhoud en werkzame
stof. Door fabrikanten wordt er
niet altijd voldoende op gewe
zen dat kinderen die per onge
luk van deze middelen snoepen
daar gezondheidsklachten van
kunnen krijgen. „De producen
ten van deze middelen zouden
op zijn minst de percentages ge
bruikte plantenextracten in een
middel duidelijker op het etiket
kunnen vermelden", zegt A. van
Riel van het Nationaal Vergifti
gingen Informatiecentrum
(NVIC) in Bilthoven.
Juist deze maand meldt het
NVIC in een artikel in het Phar-
maceutisch Weekblad dat het
jaarlijks ruim tienduizend vra
gen krijgt van artsen die kinde
ren met verschijnselen van ver
giftiging moeten behandelen.
Daarnaast krijgt het jaarlijks
zo'n twintigduizend vragen over
soortgelijke problemen met vol
wassenen. Een meldingsplicht is
er niet, maar het NVIC gaat er
van uit dat jaarlijks veel meer
kinderen van medicijnen heb
ben gegeten of vaatwasmiddel
hebben genomen. Geneesmid
delen hebben een groter aan
deel in vergiftigingen bij kinde
ren dan huishoudelijke artike
len. Herhaalde voorlichtings
campagnes moeten ouders be
wust maken van het feit dat een
ongeluk in een klein hoekje zit.
Een duidelijk etiket kan aan die
bewustwording bijdragen. De
apothekers zijn op de goede
weg, maar de branche van na-
tuurgeneesmiddelen laat vol
gens Van Riel steken vallen.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De Russische buitenpost Kalinin
grad dreigt een splijtzwam te worden in de
relatie tussen de EU en Rusland. Het overleg
over wat er moet gebeuren met de Russi
sche enclave zit muurvast. President Poetin
haalde gisteren fel uit naar de Europese
plannen om voor Russische reizigers een vi
sumplicht in te stellen, en noemde die 'er
ger dan wat er in de koude oorlog gebeur
de'. Kaliningrad, (vroeger Königsberg), het
voormalige Oost-Pruisen, is een stukje Rus
land dat ügt ingeklemd tussen Polen en Li
touwen. Sinds het einde van de Sovjetunie
mogen Russen zonder visum naar Kalinin
grad aan de Baltische Zee reizen. Daar komt
per 1 juli volgend jaar een einde aan, wan
neer Polen en Litouwen ter voorbereiding
van hun EU-lidmaatschap de strenge Euro
pese visumregels gaan hanteren. De Poolse
president Kwasniewsky heeft voorgesteld
om een systeem met flexibele en goedkope
visa in het leven te roepen voor Russen cüe
over Pools grondgebied naar Kaliningrad
reizen. Maar de Russische premier Poetin,
die zich persoonlijk met de zaak bemoeit,
wil daar niet van weten. „Het recht van Rus
sen om naar een ander deel van hun eigen
land te reizen, mag niet afhangen van de
goedgunstigheid van een ander land", aldus
de president.
Moskou eist een vrije en ongecontroleerde
'corridor' voor Russisch personen- en goe
derenvervoer, vergelijkbaar met de corridor
die voor 1989 door Oost-Duitsland naar
West-Berlijn voerde. Dat is voor de EU vol
ledig onbespreekbaar. Brussel beschouwt
Kaliningrad als een broedplaats van armoe,
drugs, aids, criminaliteit, werkloosheid en
milieuvervuiling, mensenhandel en smok
kel. Volgens een EU-ambtenaar wordt de si
tuatie volledig onbeheersbaar wanneer de
Russen het recht krijgen om met verzegelde
vrachtwagens door Polen en Litouwen te rij
den. „De grootste, problemen van Rusland
liggen in Kaliningrad op de stoep van de Eu
ropese Unie", zegt hij. De EU heeft tot het
jaar 2003 een bedrag van 40 miljoen euro
toegezegd voor de ontwikkeling van de re
gio, waar een miljoen mensen wonen. Het
gemiddeld inkomen in Kaliningrad ligt on
geveer eenderde lager dan in de rest van
Rusland. Vijftig jaar was het verboden ge
bied voor buitenlanders.
De kwestie en het woord 'corridor' confron
teren de Polen met pijnlijke herinneringen.
In 1939 begon de Tweede Wereldoorlog
toen Hitier vrije en ongecontroleerde toe
gang uit Duitsland eiste naar Danzig, nu de
Poolse stad Gdansk Tijdens de Sovjet-over
heersing na de oorlog zag Polen, zoals een
Pools diplomaat het uitdrukt, 'zoveel verze
gelde Russische vrachtwagens rijden dat wij
er voor altijd genoeg van hebben'.
door Mare Brink
den haag - Het theorie-examen
voor het auto-, motor- en brom
merrijbewijs wordt moeilijker.
Vanaf 1 september krijgen de
kandidaten niet meer uitsluitend
vragen die zij met 'ja' of 'nee'
moeten beantwoorden. Er komt
ook een aantal 'open' vragen.
„Daarmee wordt het lastiger om
gewoon maar wat te gokken",
zegt Arie Buijs, coördinator van
het Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen (CBR).
Buijs benadrukt dat er een 'laag
drempelige' start komt van de
nieuwe opzet „Met de kennis
die straks is vereist, kunnen
goed voorbereide kandidaten
ook in september gewoon sla
gen", aldus Buijs.
Bij het huidige theorie-examen
moeten kandidaten vijftig vra
gen beantwoorden met ja of
nee. De vragen gaan over ver
keerssituaties die te zien zijn op
luxemburg/anp - De Europese
ministers van buitenlandse za
ken zijn gisteren geen millimeter
opgeschoten in de discussie
over de uitbreiding van de Euro
pese Unie. Nederland, Duits
land, Groot-Brittannië en Zwe
den verzetten zich met hand en
tand tegen een besluit dat ook
de boeren in de nieuwe lidsta
ten kunnen rekenen op inko
menssteun. Nederland wil met
een besluit wachten tot decem
ber. Over een week doen de mi
nisters in Luxemburg opnieuw
een poging. Lukt ze het dan
weer niet om het eens te wor
den, dan zal EU-voorzitter
Spanje het onderwerp op de
agenda van de top in Sevilla op
21 en 22 juni plaatsen, zo ver
wacht minister Van Aartsen
(buitenlandse zaken).
Nederland wil een besluit over
de landbouwsubsidies 'parke
ren' tot december, om de tijd te
hebben om de financiële gevol
gen te overzien. In oktober pre
senteert de Europese Commis
sie een rapport welke van de
tien kandidaten (Polen, Tsje
chië, Slowakije, Hongarije, Slo
venië, Estland, Letland, Litou
wen, Cyprus en Malta) klaar zijn
voor toetreding.
een tv-monitor. Om te slagen
zijn maximaal vijf fouten toege
staan. Het CBS vindt dat deze
opzet onvoldoende duidelijk
maakt hoe het met het verkeers-
inzicht is gesteld van de kandi
daat-rijbewijsbezitter. Daarom
worden vanaf september drie
open vragen over bijvoorbeeld
snelheid en voorrangsregels ge
steld. Na september wordt het
theorie-examen uitgebreid met
nog meer open vragen. De ja-
nee vragen blijven echter een
belangrijk deel van het examen
uitmaken.
Door allerlei Europese richtlij
nen is het CBR vanaf oktober
volgend jaar verplicht aandacht
te besteden aan algemene kwes
ties over de verkeersdeelname.
Daarbij gaat het onder meer om
de remweg en de houding ten
opzichte van medeweggebrui
kers.
Op het ogenblik worden CBR-
opleiders voorgelicht over de
veranderingen. Uitgevers van
theorieboeken, zoals Veijo in SL
Michielsgestel en Veka in Best
verwachten de nieuwe exempla
ren deze zomer op de markt te
kunnen brengen.
Rijscholen bieden kandidaten
de mogelijkheid om zich in
aparte bijeenkomsten tegen be
taling voor te bereiden op het
theorie-examen. Volgens CBR-
woordvoerder Hans Fontijn
maakt minder dan 40 procent
van de examenkandidaten daar
gebruik van. „De mensen den
ken dat ze het zelf wel kunnen.
Maar het is beter om dat te doen
met professionele begeleiding.
Dat is ook aan de orde bij de
nieuwe opzet", aldus Fontijn.
Hij sluit niet uit dat in de toe
komst theorie-examens worden
gehouden met 'bewegende
beelden'. „Daarmee worden in
Australië al experimenten ge
houden. Dan geef je bijvoor
beeld met de druk op een knop
aan wanneer jij bij een situatie
zou remmen."
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Oud-president Nelson
Mandela van Zuid-Afrika vindt
dat een nieuw beroep ingesteld
moet worden tegen de veroor
deling van de Libiër Abdelbasset
Mohammed Ali al-Megrahi voor
de bomaanslag op een Ameri
kaans vliegtuig in 1988. Bij het
Schotse Lockerbie kwamen toen
270 mensen om het leven. Man
dela denkt aan het Europese
Hof voor de Mensenrechten of
de Britse Privy Council.
Mandela, die gisteren in de ge
vangenis in Glasgow een bezoek
bracht aan Megrahi, pleitte te
vens voor overplaatsing van de
gevangene naar een moslim
land. „Megrahi is hier helemaal
alleen. Hij heeft niemand met
wie hij kan praten. Dat is een
bijkomende, zware psychologi
sche straf voor iemand die tot
levenslang is veroordeeld."
Mandela, die zelf ooit tientallen
jaren gevangen heeft gezeten,
wil hierover contact opnemen
met de Amerikaanse president
Bush en de Britse premier Blair.
Volgens Mandela wordt Megra
hi ook getreiterd door mede-ge-
vangenen. ,Er zijn moslimlan
den te bedenken die door het
Westen worden vertrouwd, zo
als Marokko, Tunesië en Egypte,
zodat het bovendien voor zijn
familie eenvoudiger is om hem
te bezoeken", aldus de Zuid-
Afrikaanse staatsman.
Tijdens een persconferentie in
Glasgow stond Mandela uitvoe
rig stil bij een rapport van juris
ten van de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid (OAU), waarin
scherpe kritiek is geuit op de
veroordeling van Megrahi door
een Schotse rechtbank in Kamp
van Zeist, en de instandhouding
van dat vonnis door een Schots
beroepshof.
Mandela waakte er zorgvuldig
voor zelf kritiek uit te oefenen
op de rechters in Zeist, maar
wees er wel op dat volgens de
OAU tijdens het proces funda
mentele rechtsregels zijn gene
geerd. Een van de vijf waarne
mers van de Verenigde Naties
bij het proces, de Oostenrijkse
hoogleraar Hans Kochler, sprak
eerder dit jaar van 'een specta
culaire gerechtelijke dwaling'.
Megrahi is veroordeeld op
grond van louter indirect bewijs.
Volgens Megrahi's Schotse ad
vocaat is inmiddels nieuw be
wijs opgedoken dat Megrahi's
pleidooi zou ondersteunen. De
advocaat zegt van een CIA-me-
dewerker informatie te hebben
gekregen dat de regering van
Iran twee dagen na de aanslag
11 miljoen dollar heeft betaald
aan het Volksfront voor de Be
vrijding van Palestina.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Hoe onplezierig,
beschamend en beledigend de
Amerikaanse 'Den Haag Inva
siewet' ook overkomt, hij vormt
geen echte bedreiging, zegt John
Washbum van de Amerikaanse
Coalitie ter ondersteuning van
het Strafhof. Het idee dat de VS
Nederland zullen binnenvallen
om van oorlogsmisdaden ver
dachte Amerikanen bij het In
ternationale Strafhof in Den
Haag te ontzetten is 'totaal on
waarschijnlijk'.
De reden: het Amerikaanse
wetsvoorstel is op verzoek van
het Witte Huis zo aangepast dat
president Bush er zich niks van
hoeft aan te trekken.
„Het is een wetsvoorstel zonder
tanden", zegt Washbum. Het
voorstel - afkomstig van belang
rijke partijgenoten van Bush - is
volgens hem 'ongelooflijk gê
nant' voor de president, die niet
wil dat het Congres zijn buiten
landbeleid bepaalt. Dat is niet
alleen ongrondwettelijk in de
ogen van het Witte Huis, het
compliceert Bush' relatie met
andere regeringen, met name de
Nederlandse en met de EU- en
de NAVO-lidstaten. Verder zijn
er al talloze mogelijkheden voor
de VS om te voorkomen dat
Amerikanen voor het Strafhof
worden gedaagd.
Eén ding is zonneklaar: de Ver
enigde Staten zijn fervent tegen
stander van het Internationale
Strafhof dat op 1 juli in Den
Haag van start kan gaan omdat
inmiddels voldoende landen -
67 - het VN-verdrag hebben ge
ratificeerd.
President Bush heeft vorige
maand de handtekening van
zijn voorganger Bill Clinton on
der het in 1998 in Rome geslo
ten verdrag demonstratief inge
trokken, nadat hij al eerder dui
delijk had gemaakt het verdrag
niet naar de Senaat te zullen
sturen voor ratificatie.
De oppositie in de VS is gestoeld
op de gedachte dat internatio
naal recht niet boven het eigen
Amerikaanse recht mag gaan.
Het mag en kan niet zo zijn dat
Amerikaanse staatsburgers of
militairen 'zomaar' of 'om poli
tieke redenen' voor een interna
tionaal gerecht worden ge
daagd. Immuniteit is dan ook
een voorwaarde die de VS te
genwoordig stellen bij elke vre
desmissie waarbij Amerikaanse
soldaten betrokken zijn.
Amerika knapt zijn zaakjes zelf
wel op.
Volgens voorstanders van het
Hof hebben de VS niets te vre
zen, daar het Hof alleen in actie
komt als het betrokken land
weigert tot vervolging van mis
daden tegen de menselijkheid of
oorlogsmisdaden over te gaan,
of dat niet kan. De angst voor
politieke vervolgingen is onte
recht en de tegenstand van
Amerika leidt er alleen maar toe
dat de statuur van het Hof in de
wereld wordt ondermijnd, aldus
critici.
De afkeer van het Internationale
Gerechtshof is vooral sterk in de
rechtervleugel van de Republi
keinse Partij. Om hun aversie te
onderstrepen dienden de Repu
blikeinen Tom DeLay en Jesse
Helms begin vorig jaar het voor
stel in voor de zogenaamde de
American Servicemembers' Pro
tection Act (ASPA), door tegen
standers de 'Den Haag Invasie-
wet' genoemd. Het oorspronke
lijke voorstel verordonneerde de
president tot het uiterste te gaan
om te voorkomen dat ook maar
een Amerikaan door het Inter
nationale Strafhof zou worden
berecht.
„De indieners wilden graag de
instemming van president Bush
en er volgde een lange periode
van onderhandelingen", zegt
Washbum, die voorzitter is van
de coalitie van organisaties en
juristen. „Ze hebben afgespro
ken de originele tekst zo te ver
anderen, dat de president ner
gens aan gebonden is. In ruil
daarvoor heeft Bush beloofd dat
hij de wet zal tekenen, als hij
wordt aangenomen door het
Congres."
De vraag is of dat gebeurt. De
Senaat heeft vorige week een
andere - door Democratische
voorstanders van het Strafhof
geamendeerde - versie aange
nomen dan het Huis van Afge
vaardigden twee weken geleden.
In het ingewikkelde Amerikaan
se wetgevingssysteem houdt dat
in dat het voorstel nu in een
soort bemiddelingscommissie
van beide Huizen belandt, waar
wordt geprobeerd een compro
mis te vinden. Komen ze er in
de commissie uit, dan moeten
beide Kamers opnieuw hun fiat
geven en gaat het voorstel naar
president Bush. Die zal het teke
nen en vervolgens zijn eigen
gang gaan. Washbum: „De pre
sident kon zich niet openlijk
verzetten tegen het voorstel van
enkele invloedrijke Republikei
nen.
Om gezichtsverlies te voorko
men, is de wet zelf onschadelijk
gemaakt. Het is niet meer dan
een symbool van negatieve
emoties."
AIS we UOÜ WAAR Qwoeet
CeilpA Htg&EN OW Z£
AUEJVMI op IE PARKBN
iü vooRiia NiazNAHotJ^L
tftAFUOF TE M
