LEIDEN REGIO
Je woont hier net iets gezelliger dan in een gewone straat'
Jit het Nieuws
Initiatiefgroep Centraal
Wonen zoekt versterking
AAM HET WERK
Centraal Wonen project vervult de eeuwige behoefte om bij een groep te horen
ANNO 1902
ANNO 1977
zijn meestal van die kleine berichtjes in de krant. Over mensen
naandenlang dood in huis liggen voordat iemand het in de ga-
eeft. In het Centraal Wonen project aan de Zeelandstraat in Al-
aan den Rijn is zoiets ondenkbaar. Daarvan is Annemarie Kooij,
oner van het eerste uur, overtuigd. Niet dat de bewoners van de
uizen de deur bij elkaar platlopen. Maar ze hebben net iets meer
voor elkaar dan in veel 'gewone' straten. Je hebt bepaalde ritue-
1(1 v. van elkaar in de gaten. Ik weet bijvoorbeeld op welke dagen An-
arie werkt", zegt Suzan Kastelein (30). „Als ik op die dagen haar
ivoor de deur zie staan, dan loop ik even bij haar langs." Daar
tbij dat de bewoners de zorg delen voor de gemeenschappelijke
en de centrale ontmoetingsruimte. Het valt dus direct op als ie-
d die volgens het rooster aan de beurt is, niet komt opdagen.
1 h-jil A*.l mo«f
"tnurw etnfdpieMd.
I» ImpnAk ah je irtf ><lb<Un
V,. inw
WvirV.'
ATS
a gfn [--o|Mmi
-'i- '.U' -ivr^dWunm
men in het project heeft
ie Kooij (59) precies
it wat ze ervan verwacht-
ïoopt er dan ook oud te
„Nou ja, oud wórden: ik
P st il oud, maar ik wil hier
eran blijven. Je woont hier net
ie gr ezelliger dan in een gewo-
aat. Ook Fie Westerweel
n' iet zichzelf niet verhuizen.
sLiji irniet nu mijn man is
>en eden. Iedereen leeft zo met
lige
.ots van de bewoners van
H'Jk ^-project aan de Zee-
traat is de gemeenschap -
e tuin, die met zijn paadjes
lorkijkjes wel wat weg heeft
Dedr en parkje. Buitenstaanders
vaak versteld als ze de
e oase van 1700 vierkante
zien. „Je krijgt soms van
die jaloerse reacties", zegt An
nemarie. Dan wordt er gezegd:
die tuin is zo groot, daar zouden
meer mensen gebruik van moe
ten kunnen maken dan alleen
de bewoners. Ik zeg dan altijd:
haal bij jullie huizen alle heggen
en schuttingen weg, dan heb je
hetzelfde! Want zo moet je het
zien."
De tuin was zeven jaar geleden
een belangrijke reden voor Pau
line van Tilburg (39) om aan de
Zeelandstraat te komen wonen.
„Ik woonde alleen met mijn
zoontje op een flat. Hier heb je
die heerlijke tuin. En ik hoopte
in een omgeving terecht te ko
men met artistieke mensen die
openstaan voor elkaar. Meer
dan mensen die van 9 tot 5 wer
ken en daarna de deur achter
zich dicht trekken." Aan de ver
huizing naar de Zeelandstraat
hield ze haar huidige vriend
over, met wie ze samenwoont.
„Hij had me geholpen met de
verhuizing, maar hij blééf maar
terugkomen voor allerlei klus
jes."
Ook Suzan Kastelein kwam aan
vankelijk zonder partner. „Ik
woonde op kamers en ik was
het zat om alles te delen met an
deren. Op een gegeven moment
wil je je eigen douche en keu
ken. Hier heb je én je eigen plek
én de gezelligheid. Het is hier
toch minder anoniem dan in
een gewoon buurtje."
Of Pauline nog lang blijft, weet
ze niet. Jonge gezinnen vinden
de woningen in het CW-project
al gauw te klein, wijst de erva
ring uit. Ze staat al ingeschreven
voor een groter huis. Ze betreurt
het dat ze genoodzaakt is om
buiten het project te zoeken.
„Heel veel bewoners hadden
graag hier een groter huis willen
hebben. Ik heb een zoon van
dertien die toe is aan grotere ka
mer. Ik zou de kamer wel willen
doorbreken, maar dan hou je
geen hobbykamer meer over."
Suzan snapt wat ze bedoelt. Nu
kan ze met haar vriend en kind
nog goed uit de voeten in haar
vierkamerwoning. Maar dat kan
in de toekomst wel anders zijn.
„Als ik ooit wegga, zal dat te ma
ken hebben met de ruimte."
Het Centraal Wonen project
kent slechts vier wat grotere vijf
kamerwoningen. „De bouw
moest zo goedkoop mogelijk.
Dat heeft gevolgen gehad voor
de ruimte", weet Annemarie. Ze
was ruim tien jaar geleden nauw
betrokken bij de oprichting. Al
eerder had ze samen met een
groepje kennissen een poging
gedaan om een Centraal Wonen
project van de grond te krijgen,
maar het initiatief strandde.
„We hadden allemaal gezinnen.
Niemand had er echt tijd voor."
Tien jaar geleden kreeg ze een
telefoontje van iemand uit het
groepje van toen. De kinderen
waren de deur uit, de tijd was
rijp om het opnieuw te probe
ren. Ook Annemarie was weer
alleen („ik heb eerst mijn man
de deur uit gedaan en toen gin
gen de kinderen") en zag het
helemaal zitten. Er bleek inmid
dels een landelijke vereniging
Centraal Wonen te bestaan, zo
dat het groepje het wiel niet op
nieuw hoefde uit te vinden. De
vereniging adviseerde de groep
om naar de gemeente en de wo
ningbouwvereniging te stappen
en contact op te nemen met
kranten om bekendheid aan de
plannen te geven.
Wat de initiatiefnemers van
meet af aan voor ogen hadden
was een Centraal Wonen project
in de buurt van het station, met
individuele woningen, een geza
menlijke tuin, een gemeen
schappelijke ruimte en een paar
verplichtingen, met de nadnik
op 'een paar'. „We zijn verschil
lende projecten gaan bekijken.
Dan zie je allerlei gradaties, tot
communes aan toe. Er zijn ook
projecten waar mensen een au
to delen of een wasmachine."
Een commune wilden Annema
rie Kooij en consorten per se
niet. „Ons doel was te wonen in
een buurtje met mensen die af
en toe iets met elkaar onderna
men. Wij hebben bewust geko
zen voor privacy. Je moet je
deur dicht kunnen doen als je
het zat bent."
Het begin was moeizaam. „Bij
de gemeente vonden ze het
maar een raar plan. Afdelingen
gaan niet makkelijk overstag
voor iets nieuws. Maar de wo
ningbouwvereniging hadden we
mee." Vier jaar zou het duren
voor de eerste paal de grond in
ging. Van het groepje van het
eerste uur waren uiteindelijk al
leen Fie en Annemarie nog over.
Wel had zich een groot aantal
nieuwe mensen bij hen aange
sloten. „Je moet realist en idea
list zijn om het vol te houden",
zegt Annemarie, terugkijkend.
„Het duurt jéren voor je resul
taat ziet en je moet een hoop
rotklussen doen." Dat het
nieuwbouw werd, nam het
groepje op de koop toe. „We
hebben nog gezocht naar een
oud gebouw, een oude school
bijvoorbeeld, om ons te plan in
te realiseren. Maar dat was niet
te vinden."
De vier bewoonsters kijken met
veel genoegen terug op de eer
ste jaren, toen het wemelde van
de feestjes in de centrale ruimte
en er door het aanleggen van de
tuin een hechte band ontstond.
- ZATERDAG 8 1UNI 2002
De gemeenschappelijke tuin is de trots van de bewoners van de Zeelandstraat. Links op de foto staat Fie Westerweel. Annemarie Kooij ont
fermt zich over twee kinderen. Foto: Mark Lamers
Fie Westerweel geeft toe dat ze
ook moest wénnen aan de nieu
we manier van wonen. „Je moet
er echt in groeien, leren je priva
cy te bewaken en 'nee' te zeg
gen. In het begin voelde je je
verplicht om te helpen in de
tuin als je zag dat iemand bezig
was, ook al had je geen zin." An
nemarie Kooij vergelijkt de band
tussen de bewoners met een fa
milieband. „Natuurlijk kan je
niet met iedereen hetzelfde
overweg, maar het blijft je fami
lie. We houden wel van elkaar."
Er zijn van die periodes dat de
centrale ruimte intensief wordt
gebruikt voor bijvoorbeeld bar-
avonden, vergaderingen, film
avonden, een kookclub, of een
paasbrunch. „Dan weer zakt het
een tijdje wat in. Tot iemand
weer met een idee komt."
Als er een woning in het project
vrijkomt, buigt een selectiecom
missie die bestaat uit een aantal
bewoners, zich over de aanmel
dingen. Kandidaten die denken
dat de vriendschappen hem in
het Centraal Wonen project ko
men aanwaaien en de hulp au
tomatisch van alle kanten wordt
aangeboden, komen bedrogen
uit, stelt Pauline met klem. „Je
moet hier niet komen wonen
om verzorgd te worden. Je moet
hier ook vrienden maken, net
als in een andere straat." On
danks de selectieprocedure
komt het voor dat er mensen
komen wonen die eigenlijk niet
in de wieg gelegd zijn voor een
centraal wonenproject. Suzan:
„Ik heb een bewoner wel eens
horen zeggen: er wórdt hier ook
weinig georganiseerd. Maar het
kwam niet in die persoon op om
zelf iets te organiseren.
Conflicten hebben zich de afge
lopen zeven jaar amper voorge
daan. „De conflictcommissie is
slechts één keer in actie geko
men, maar om nou te zeggen
dat dat echt nodig was? Nee.
Zo'n groot probleem was er
toen eigenlijk niet", vindt Anne
marie. Door veel met elkaar te
praten over ergernissen en af
spraken te maken, voorkomen
de bewoners dat de boel esca
leert. Onlangs is er een discussie
geweest of je eikaars kinderen in
de kladden mag grijpen. Afge
sproken is dat een kind dat te
ver gaat wel mag worden aange
sproken. Pauline: „Maar als het
niet helpt, dan ga je naar de ou
ders toe."
Nog zo'n punt: hoe ga je om
met een bewoner die niets on
derneemt, wel zijn schoon
maak- en onderhoudstaken ver
vult, maar zich verder niet laat
zien? „Het is heel moeilijk om
iemand die zijn huur betaalt en
verder aan zijn verplichtingen
voldoet, daarop aan te spreken"
zegt Pauline. „In dat geval infor
meren we alleen terloops. Zo
van: joh, we zien je nooit."
Annemarie Kooij is ervan over
tuigd dat het Centraal Wonen
ondanks de toenemende indivi
dualisering toekomst heeft. „Er
komen bij de landelijke vereni
ging nog steeds aanvragen bin
nen voor CW-projecten. Men
sen hebben toch de behoefte
om bij een groep te horen. Die
behoefte is eeuwig."
Judy Nihof
uit de Leidsch DagbladAUCHIEVEN
Charlotte Barltrop (26)
uit Hereford, Engeland,
circusartiest:
/k kom uit een circus familie.
Mijn vader was in Engeland
directeur van een circus, mijn
moeder verkocht de kaartjes.
En dat zijn geen banen waarbij
je aan het eind van de dag
naar huis gaat. Je leeft als kind
naast de tent, je speelt in de
tent, je oefent in de tent. Op
mijn zevende deed ik samen
met drie andere kinderen mijn
eerste acrobatiek-act, op mijn
tiende hing ik in de trapeze. Er
was eigenlijk geen ontsnappen
aan dat ik in het circus terecht
zou komen. Ik heb ook alles in
het circus geleerd: jongleren,
paardrijden, olifant rijden. Ik
heb zelfs wel eens een downs-
act gedaan. Nee, ik heb nooit
op de circusschool gezeten.
Als je opgroeit in het circus, is
dat niet nodig. Wel ging ik van
mijn twaalfde tot mijn zestien
de naar kostschool. Daarna
heb ik één jaar bij mijn vader
in het circus gewerkt. Van mijn
eerste geld heb ik een auto en
een caravan gekocht in En
geland mag je op je zeventien
de auto rijden - en het jaar er
op ben ik naar een ander cir
cus gegaan. Ja, en nu zit ik
overal. Vorig jaar heb ik een
seizoen gewerkt bij een Zuid-
Afrikaans circus en dit jaar heb
ik een contract bij het Neder
landse Magie Circus, waarmee
we nog tot zondag in Leiden
staan. Volgend jaar ga ik denk
ik naar Australië. Het is geen
probleem om ergens een con
tract te krijgen. Dat wil zeggen:
tot op zekere leeftijd. Als je er
uitziet als een oud wrak, houdt
het op.
TEKST: RUUD SEP
FOTO: JAN SCHEERDER
Zaterdag 7 Juni
LEIDEN - Uit het Jaarverslag van het gemeente-ar
chief gedurende het jaar 1901. De tegenwoordige
archivaris mr. KJ.C. Overvoorde deelt daarin o.a.
mede:
Voor een tiental jaren, toen ik nog slechts enkele
maanden practisch op archiefgebied werkzaam was,
voerde een historisch onderzoek mij ook naar het ar
chief der Sleutelstad, waar ik door Mr. Dozy op
vriendelijke wijze werd ontvangen in het statig ver
trek der weeskamer op het stadhuis. Na afloop van
mijn onderzoek gunde hij mij een blik in de bewaar
plaatsen op de zolders, waar bergen van bescheiden
in half duister wegschuilden. Groote kasten met veel
donkere hoeken, een massa hout, groot brandgevaar
en een dak met verscholen luchtopeningen, die
wind, regen en sneeuw onvoldoende buitensloten.
Een armzalige woning voor de belangrijk verzame
ling gedenkstukken uit Leiden's roemrijk verleden
en de rechtstitels van deze gemeente.
Welk een verschil met thans, nu een speciaal ge
bouw geheel naar de eischen der praktijk voor den
dienst is ingericht. Deze verbetering werd mogelijk
gemaakt door het ruim legaat van een verdienstelijk
stadgenoot, doch dat dit legaat op deze wijze een
nuttige aanwending vond, is ongetwijfeld voor een
groot deel te danken aan mijn voorganger Mr. Dozy.
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing 2,50 (voor een e
bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer 57055 UkV. Dagbladuitgever!j Damlate b.v. Postbus 507, 2003 PA Haarlem,
onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het
Leidsch Dagblad, Rooseveltstrant 82 te Leiden. IJ krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
ZOETERWOUDE
- Met de ope
ning van de bra
derie op het
Watertje beleef
de Zoeterwoude
één van zijn
hoogtepunten
in de viering van
het 700-jarig
bestaan. Dirk
van Santhorst in
hoogsteigen
persoon kwam
even overwip
pen uit de grijze
historie, om
burgemeester
Detmers en de
burgers van
Zoeterwoude te
begroeten.
Foto: Archief
Leidsch Dagblad
Woensdag 8 juni
LEIDEN - Theo van Es, vroeger de gevierde zanger
van de Leidse/Zoeterwoudse formatie 'The Shoes' is
al enige tijd geleden aan een solocarrière begonnen,
toen bleek dat er voor de groep niet meer genoeg
werk was. De groep maakte aan het einde van de
muzikale carrière nog de hit 'Face to Face', die een
nummer-14 notering kreeg in de Nationale Hitpara
de, maar de opvolger van dat nummer 'Make up your
make up', waarvoor de groep, die aanvankelijk ont
bonden was, weer werd geformeerd, leverde niet het
gewenste resultaat op. In gezamenlijk overleg is toen
besloten, dat zanger Theo van Es, de broers Jan en
Henk Versteegen en Wim van Huis ieder hun eigen
weg zouden gaan. Wim van Huis is inmiddels hele
maal uit de muziek gestapt, terwijl de beide broers
en Theo nog nauwe relaties met de locale (lees:
Leidse) en nationale pop onderhouden. Zo waren
Jan, Henk en Theo aan te treffen in de kleedkamers
van de Leidse Schouwburg, toen de Voorschotense-
/Leidsendamse formatie 'Earth and Fire' daar, in het
kader van de K en O-Pinkstermanifestatie, een op
treden verzorgde. Voorts spelen Jan en Henk nog
veel gitaar en volgen ze de muziek van mensen als
Peter Frampton. The Eagles en Stevie Wonder op de
voet om helemaal bij te blijven.
Theo reikte naar een top één notering in Portugal
met het nummer 'Hello my love'. Maar daarna werd
het wat stil om de Leidse zanger, die landelijke be
kendheid had verkregen door zijn, op Joe Cocker en
Ray Charles gelijkende, hese stemgeluid, waarmee
hij nummers als Osaka', 'No money for roses', en
'Na Na Na' naar hoge hitnoteringen had gezongen.
"De aanhouder wint", moet Theo gedacht hebben,
toen hij in contact kwam met een Franse, in Parijs
gevestigde muziekuitgeverij, die hem het nummer 'I
got you' op liet nemen. Theo maakte de opnamen
voor dat nummer in de Union Studio's in München
met de studiomuzikanten, die ook altijd 'Boony M'
op de plaat begeleiden. Begin mei werd de single op
de markt gebracht en de pluggers van CNR en Joost
den Draayer hebben er alles aan gedaan om de sin
gel 'I got you' naar een hit te tillen. Maar het mocht
niet lukken.
