ECONOMIE
'Enkele fraudegevallen' tonen kwetsbaarheid bankkaart
Argentijnen kunnen weer bij hun banktegoeden
Doek valt voor bestuur
van FNV Bondgenoten
ledkope supermarkten lokken veel meer klanten Vakantiegeld vaak niet gebruikt voor vakantie
«a-Cola schendt
:ent Procter'
ies in Duitse
jw en post
keronderdelen
tengevoegd
'er prijst
Reisplanner
Student dupe
van fraude met
gekopieerde pas
5 ift personeel
t reorganisatie
onfironteerd
Postbank komt gebruikers
Girotel Online tegemoet
Sparen en schulden aflossen prioriteit
maandag 3 juni 2002
vork - Procter Gamble
een klacht ingediend te-
oca-Cola wegens patent-
De producent wil niet
divisie Minute Maid van
sdrankenconcern zijn ge
teerde calciumtoevoeging
lilct bij de productie van
itensappen. Het gebruik
30 Ie toevoeging is uitsluitend
«taan aan Tropicana Pro-
v k i, aldus Procter Gamble.
J. 13 icana is onderdeel van Co-
j'oo ''a s concurrent PepsiCo.
?!95
2,70
3.0Ö
2.00
J.50
D.90
1.50
3.17
2.9i nieuwe collectieve ar-
overeenkomsten (CAO's)
*'.80 itsland verlopen uiterst
5.80 jaam. Na de eerdere sta-
166 h in de metaal dreigen nu
4 [02 rerknemers in de post- en
3-05 isector het werk neer te
3;70 n. Gisteren werden acties
9!89 tkondigd in de postkanto-
ils de werkgever niet be-
2jQ de kwart miljoen mede-
3.95 jrs 6,5 procent meer loon
400 P^en' inmnen deDuit-
9*20 Ie komende weken slechts
9.oo ïkenen op 'beperkte
?g (verlening'De onderhan-
7^85 jen over de CAO-bouw in
in - De onderhandelingen
;40 De vakbond in de bouw
1.87 inmiddels stakingen aan-
3 idigd voor deze maand.
1,80
4.35
0,77'
5,00
0,00
9.64
0.00
2.00
8,55
8,31
I5.0Q
9,90
4.70
1.00
6,55
16.75
7,29
14.30
10,50
5.36
17.30
I.27
II,50
13,34
12.30
17.09
12.50.
.4,55
12.58
13,00
)9,25
'5,75
'4,00
10.60
54,95
10,30
13.80
39.65
19,38
>7,10
17,00
'2,75
3,99
29,49
30,42
t9,00
59,75
8,60
4,53
11,33
54,92
56,90
4,78
70,30
36,19
31,95
33,60
)en - Twee Fokker-activi-
Fokker Aerostructures
itigd op Schiphol en in
idrecht) en Fokker Special
iets (Hoogeveen) worden
jtork Aerospace samen
gd in een nieuwe een-
Xerospace Industries. Bei-
irijven werken aan com-
iten voor belangrijke
jigprogramma's. Door de
ivoeging moet een betere
iming van de kemactivi-
worden bereikt. De be-
le locaties zullen in stand
m gehouden.
n - Reizigersvereniging
heeft het Haagse open-
Brvoerbedrijf en het in-
üenummer voor het
laar vervoer, 0900-9292,
ag onderscheiden met de
ersprijs 2002. Met de ere-
)oft Rover hun inzet voor
betering van het open-
ervoer. De Haagse open-
prvoer maatschappij
geeft vertrektijden van
en bussen via internet en
ie OV-Reisplanner Van
'ot Deur biedt volgens
een divers en actueel
den haag/gpd - Met de regelmaat van de
klok duiken er nieuwe gevallen op van fraude
met bank- en creditkaarten. Vorige week wa
ren enkele honderden rekeninghouders van
de Postbank de klos. Hun rekeningen werden
vanuit Parijs geplunderd. Volgens de banken
gaat het 'om enkele' gevallen, maar hoe veilig
is de bankkaart nog?
In Nederland zijn zo'n twintig miljoen
bankkaarten in omloop. Dit jaar komt het
aantal transacties voor het eerst uit boven
de één miljard. De bank- en creditkaarten
zijn, ruim tien jaar na de invoering, dus be
hoorlijk ingeburgerd. Dat brengt ook risico's
met zich mee. Als iets 'gewoon' is, worden
mensen vaak ook wat achtelozer, zegt Mar
cel Woutersen van Interpay, de organisatie
die het betalingsverkeer voor de Nederland
se banken verzorgt. „Bekend is natuurlijk de
'behulpzame persoon' die wel even wil hel
pen met pinnen als de automaat kuren ver
toont, die ook door de oplichter in kwestie
veroorzaakt worden."
Onlangs bleek in het zuiden van het land
een groep criminelen volgens die tactiek te
opereren. Op sommige pinautomaten staat
dan ook dat bij storing nooit de pincode
moet worden ingevoerd. Volgens Woutersen
zijn gebruikers (zowel de klant als de andere
partij, bijvoorbeeld de winkelier) in de eer
ste plaats zelf verantwoordelijk voor het
voorkomen van misbruik. „Hetzelfde geldt
voor internetbetalingen. Je moet niet zo
maar informatie geven die je in normale
omstandigheden ook niet op straat gooit."
Toch is het niet altijd de onoplettendheid
van de argeloze gebruiker zelf die er toe leidt
dat zijn rekening wordt geplunderd. Tegen
minuscule camera's op strategische plekken
bij de pinautomaat die de pincode moeten
ontfutselen (zoals in 1996 bij de Rabobank
gebeurde), kan de pinner weinig doen. Ook
bij de fraude met de Postbankkaarten heeft
het niets te maken met de 'onzorgvuldig
heid' van de klant, zei een woordvoerster
vorige week. De schade werd dan ook direct
terug betaald. De oorzaak van de fraude is
echter nog steeds niet bekend, maar is nog
in onderzoek bij de Nederlandse Vereniging
van Banken (NVB).
Ook in België werden kaarthouders vorige
week het slachtoffer van fraude waaraan ze
weinig konden doen. Vijfduizend kaarten
van Visa en Mastercard werden terugge
haald bij de klanten, omdat een computer
systeem waarin de gegevens zaten opgesla
gen werd gekraakt. Bij tachtig kaarthouders
werd geld van hun rekening gehaald. De ge
gevens van de slachtoffers stonden allemaal
geregistreerd in een computer van een in
middels failliete boeken- en cd-winkel,
meldde de Belgische krant De Standaard.
Volgens Woutersen van Interpay zijn ook
winkeliers verantwoordelijk voor het beheer
van hun gegevens. Ook als ze die in de com
puter hebben staan.
Dat gegevens uit systemen van banken zelf
worden gehaald (gekraakt dus), is volgens
Taco de Vries, informatie- en beveiligings
specialist bij KPMG, niet waarschijnlijk. „De
banken zitten daar bovenop. Dat is prak
tisch onmogelijk." Ook Woutersen van In
terpay noemt dat 'hoogst onwaarschijnlijk'.
„Bij financiële instellingen draait alles om
de betrouwbaarheid, daar wordt dus veel in
geïnvesteerd."
Wel zijn er afgelopen jaren talloze andere
manieren van fraude gebleken, zegt De
Vries. „Zoals het vervalsen van overschrij
vingsformulieren en bank- of creditkaarten,
eventueel gecombineerd met het afkijken
van pincodes. Maar dan heb je het al over
georganiseerde misdaad. Voor dergelijke
methodes moet je veel kennis en geduld in
huis hebben." Volgens De Vries wordt er
ook betaald voor pincodes, zoals onlangs
bleek bij studenten die hun rekening en
pincode tijdelijk 'in bruikleen' geven aan
criminelen.
Simpeler, maar lucratief, zijn de fraudes met
creditcards. Criminelen onderscheppen de
nummers van de kaart - bijvoorbeeld bij be
talingen in restaurants - en spelen die door
aan 'vriendjes' aan de andere kant van de
wereld, waar ze op illegale blanco kaarten
worden gedrukt. Vervolgens wordt er flink
mee gewinkeld.
Volgens Woutersen en De Vries wordt er
voortdurend gespeurd naar dit soort frau
des. Speciale 'zelfdenkende' computers vol
gen dag en nacht transacties die gedaan
worden met een creditkaart. Zodra er een
verdachte transactie plaatsvindt, slaat de
computer alarm. Het gaat dan om transac
ties die niet in het bestedingspatroon van de
klant liggen. „Als iemand nooit verder komt
dan de Nederlandse grens en er wordt plots
in Kuala Lumpur van alles gekocht, dan valt
dat op", zegt Woutersen. Op dat moment
wordt direct contact opgenomen met de
kaarthouder. „Dat gaat soms razendsnel.
Het komt voor dat de houder nog niet eens
weet dat met zijn kaart is gerommeld als de
maatschappij al aan de lijn hangt"
Ondanks alle ontwikkelingen worden de
passensystemen nooit helemaal waterdicht.
Sinds mensenheugenis zijn er mensen die
de mazen van het web opzoeken. Maar vol
gens Woutersen is het de vraag of de klant
op opperste veiligheid zit te wachten. „Hoe
meer je een systeem barricadeert, hoe hoger
de drempel wordt om het te gebruiken. Je
ziet het in de Verenigde Staten, waar fraude
veel meer een geaccepteerd risico is. Hier
zijn nog steeds mensen die niet pinnen om
dat ze het niet vertrouwen."
Nadat frauders zijn laatste geld van zijn rekening hadden afgehaald,
moest student geneeskunde Jurjen Been korte tijd leven van de op
brengsten van lege bierkratten. Foto: GPD/Niels de Vries
amsterdam/gpd - Jurjen Been
(23) uit Amsterdam schrok zich
vorige week dood toen hij de af
deling fraude van de Postbank
aan de lijn kreeg. „Ik dacht even
dat ik ergens vreselijk in verstrikt
was geraakt Ik belde naar de
klantenservice, omdat mijn pas
je door de pinautomaat was in
geslikt Mijn pas bleek in de
Postbankcomputer als vermist
te zijn opgegeven." Been bleek
de dupe te zijn geworden van
een omvangrijke bankfraude-
zaak. Met gekopieerde bankpas-
jes werden er duizenden euro's
van Nederlandse rekeninghou
ders gepind in Parijs. „Er was
driehonderd euro van mijn re
kening gehaald. Dat was ook
zo'n beetje alles wat er op
stond." De student geneeskun
de deed boodschappen van zijn
statiegeld. „Ik had nog acht lege
kratten bier staan. Twee kratjes
leveren 7,80 euro op. Daar heb
ik de eerste dag maar van gege
ten. Brood." Éi met geld van
vrienden kon hij zichzelf ook
nog op een biertje trakteren na
het maken van zijn tentamens.
Been heeft geen idee hoe ie
mand toegang tot zijn rekening
heeft gekregen. „Ik ben begin ja
nuari op wintersport geweest in
Frankrijk. Maar niet in Parijs."
De driehonderd euro wordt te
ruggestort op zijn rekening. In
middels heeft hij van de Post
bank een nieuwe pas plus pin
code gekregen.
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - De Argentijnse regering heeft
het afgelopen weekeinde de partiële be
vriezing van bank- en spaartegoeden met
een presidentieel decreet opgeheven.
Daarmee is een bedrag gemoeid van 63
miljard peso (19 miljard euro).
Hoewel goedkeuring hiervoor nog van
het Congres nodig is, gaan de financiële
markten er van uit dat gedupeerde Ar
gentijnen vanaf vandaag weer kunnen
beschikken over hun geld. Dat kan echter
niet in contanten, maar wel in staatsobli
gaties. De staatsobligaties kunnen met
onmiddellijke ingang gebruikt worden
voor de aanschaf van een woning of au
to. Ook kunnen er belastingen mee be
taald worden of bankschulden voldaan
worden. Met de opheffing van de bevrie
zing van de bank- en spaartegoeden -
'corralito' geheten - waartegen de Argen
tijnen sinds de invoering fel protesteren,
beoogt minister van economie Roberto
Lavagna de verstikte economie van nieu
we zuurstof te voorzien.
Lavagna bood zaterdag op televisie reke
ninghouders twee opties. Of zij slikken
het geldende chronogram voor de terug
gave van hun bevroren pesos of dollars,
dat zich uitstrekt tot eind 2005. Of zij ac
cepteren de bovengenoemde staatsobli
gaties. Wie zijn tegoeden in Amerikaanse
dollars heeft uitstaan krijgt schuldpapie
ren in die muntsoort aangeboden. Te
ruggave in baar geld is onmogelijk, om
dat de banken over onvoldoende fond
sen hiervoor beschikken.
Tot de invoering van het 'corralito' werd
eind vorig jaar (december) besloten door
de regering van president Fernando de la
Rua, die luttele weken later aftrad. Het
besluit werd ingegeven na een run van
rekeninghouders op hun geldtegoeden.
De toenmalige economieminister Do
mingo Cavallo wist hiermee een ineen
storting van het bankwezen voor te zijn,
maar hij schoot hiermee in eigen voet.
De drastische maatregel verergerde de
economische malaise.
In werkgeverskringen is de opheffing van
de 'corralito', die president Eduardo
Duhalde verdedigt als best haalbare,
lauw ontvangen. Er wordt niet verwacht
'dat hiervan een belangrijke impuls uit
gaat, die de vier jaar oude economische
crisis kan doorbreken. Ook het Interna
tionale Monetaire Fonds (IMF) toont zich
niet bijster enthousiast. Economische
specialisten stellen dat rekeninghouders
het gelag betalen. De meesten hebben
hun tegoeden uitstaan in dollars en afge
zien dat zij hiervoor een koers krijgen van
1,4 peso -terwijl de huidige 3,5 be
draagt - staan de aangeboden staatsobli
gaties nog voor de lancering ervan al aan
waardevermindering bloot. Verwacht
wordt dat voor een nieuwe auto min
stens 25 procent meer moet worden
neergelegd dan de nominale waarde van
het schuldpapier.
id am/anp - Ruim de helft
werknemers in Neder-
leeft de afgelopen twee
reorganisatie in zijn be-
leegemaakt. Bij grote be-
I en instellingen (5000
emers of meer) is 83 pro
lan het personeel gecon-
?rd met ontslagrondes
1 de organisatie,
ilijkt uit het zogeheten
rijzeronderzoek van de
ïtrale FNV, de Universiteit
msterdam en intemetbe-
3e. „Over de hele linie zijn
ren flink op de schop ge-
l", aldus projectleidster P.
van de FNV. Maar het
l is in sectoren als het
aar bestuur, de politie, so-
rerzekeringen, nutsbedrij-
et bankwezen en andere
Iële instellingen de bezem
rheen gegaan,
janisaties waar ontslagen
n verwacht, vrezen drie
tier werknemers voor hun
Het zijn uiteindelijk de
udere medewerkers met
ge opleiding in grote be-
I die het meest met reor-
ties te maken hebben,
veertig jaar begint een
emer meer risico te lopen
Irkloos te worden dan zijn
e collega's.
den haag/gpd - Het doek is defi
nitief gevallen voor het hoofdbe
stuur van FNV Bondgenoten.
Met overgrote meerderheid
heeft het parlement van de
bond ingestemd met vervroegde
verkiezingen voor een nieuw be
stuur. Het lukte de bestuursle
den afgelopen jaren niet de fi
nanciële malaise bij de bond
vlot te trekken.
Het hoofdbestuur zal zich tij
dens de verkiezingen in novem
ber niet opnieuw verkiesbaar
stellen. Wel blijven ze tot die tijd
in functie voor de dagelijkse
gang van zaken en om de in
gang gezette financiële maatre
gelen verder uit te voeren. „We
hebben al ons krediet ver
bruikt", verklaart voorzitter
Hans de Vries zijn besluit om op
te stappen. „Dan is het verstan
diger om weg te gaan."
FNV Bondgenoten raakte de af
gelopen jaren steeds meer op
een glijdende helling. In de be
ginjaren na de fusie werd er
structureel meer geld uitgege
ven dan begroot. De bond lan
ceerde het ene na het andere
ambitieuze plan met hoge in
vesteringskosten, zoals de rela
tief dure post ledenservice.
Duur omdat steeds meer werk
nemers een beroep doen op
rechtsbijstand. Later kwamen
daar nog eens de uitglijders in
de magere jaren op de beurs bij,
waardoor de bond het eigen
vermogen in rap tempo zag slin
ken. Hard ingrijpen werd dus
onvermijdelijk. Het lukte het
hoofdbestuur echter niet meer
om de noodzakelijke maatrege
len door te voeren. Na 'alle ver
velende maatregelen' stuitten de
bestuurders op te veel 'weer
stand' in de organisatie om be
paalde beslissingen te nemen.
En dus stelden ze vervroegde
verkiezingen voor. „Soms moet
je dan zelf een crisissituatie cre-
eren", zegt een ietwat aangesla
gen De Vries. „Op die manier
wordt er meer waarde gehecht
aan de urgentie van de situatie."
Afgelopen donderdag nog werd
bekend dat er opnieuw 70 ba
nen moeten verdwijnen bij de
bond omdat de portemonnee
leeg raakt. In een 'worst-case-
scenario' zouden dat er wel eens
200 kunnen worden. Afgelopen
jaren raakten al 200 mensen
hun baan kwijt
Volgens de voorzitter hoeven de
werknemers en leden van de
bond zich geen zorgen te maken
over een mogelijk failliet van
FNV Bondgenoten. „Dat is ab
soluut niet aan de orde. Op dit
moment hebben we nog een
stevig eigen vermogen."
Deze vrouw reageert haar boosheid af op de muur van een bankfiliaal in Buenos Aires, na het besluit gisteren van de Argentijnse regering over banktegoeden. De Argentijnen
kunnen geen contant geld opnemen, maar krijgen hun toegoeden in de vorm van obligaties. Foto: Reuters/Marcos Haupa
amsterdam/anp - Met het elek
tronische thuisbankiersysteem
Girotel Online van de Postbank
is het de afgelopen week 'tob
ben' geweest. Rekeninghouders
van de bank met een abonne
ment voor thuisbankieren via
internet konden niet op het sys
teem rekenen. Geregeld lag het
door technisch problemen plat.
De bank brengt ter compensatie
van het ongemak de circa
800.000 abonnees met in totaal
1,2 miljoen rekeningen in juni
geen kosten in rekening.
„Dan hebben we het over abon
nementskosten van 1,82 euro
per persoon. Dat is niet echt
veel, maar het gaat om het ge
baar", aldus een woordvoerster
van de Postbank. Volgens haar
valt de schade voor de Postbank
mee. „Dit soort zaken zie je niet
terug in de winstcijfers. Tege-
moetkomingskosten zijn van te
voren ingecalculeerd."
Door de technische problemen
konden rekeninghouders deze
week vaak geen geld overboeken
en ook niet hun saldo opvragen.
Het grootste aantal klachtente
lefoontjes nadat het systeem
weer eens plat ging, komt op
zo'n 2000 uit De Postbank kan
niet zeggen hoeveel klachten er
in totaal zijn binnengekomen.
Volgens de zegsvrouw lijken de
problemen nu opgelost. „We
moeten het dit weekeinde nog
even aankijken, maar na alle
maatregelen die we hebben ge
nomen moet het systeem beter
draaien dan het in weken heeft
gedaan", sprak zij hoopvol.
idam/anp - De prijsvech-
Ider de supermarkten Aldi
dl maken goede tijden
De hoge inflatie lokt
meer consumenten naar
ltse discountwinkels, waar
zen relatief laag liggen,
looit hebben de Aldi en
3 goed geboerd als in de
drie maanden van dit
lijkt uit cijfers van onder-
lureau GFK Panelservices
lx. „Ze hebben het beste
lal ooit achter de rug als je
aar de omzetstijging", al-
'FK-directeur J. Holla za-
lzet in de discountsupers
piet 18 procent ten op-
■an het eerste kwartaal vo
rig jaar. Dat is het dubbele van
de gemiddelde groei van alle su
permarkten doormaakten. De
gemiddelde omzet is vooral ge
stegen door duurder geworden
boodschappen.
De Aldi en Lidl wisten als enige
te groeien door veel meer klan
ten te trekken.
Volgens Holla is in de kwartaal-
resultaten ook een effect van de
euro waar te nemen, omdat
consumenten nog erg in gul
dens denken. „Sommigen wor
den misleid doordat bedragen
lager lijken. Pas na de aankoop
gaan ze rekenen en vervolgens
blijkt aan het einde van de
maand de portemonnee wel erg
leeg te zijn. Dan zie je deze
Euro-forum voor klagende Duitsers
Om de groeiende vijandige
houding van de Duitsers te
gen de euro een halt toe te
roepen, lanceert de Duitse re
gering een klachtenforum op
het internet. Via www.preis-
wert-forum.de kunnen Duit
sers over enkele weken hun
beklag doen over prijsverho
gingen die zij toeschrijven aan
groep massaal boodschappen
doen bij de Aldi of Lidl."
GFK houdt het aankoopgedrag
de nieuwe munteenheid.
De bedoeling is dat bedrijven
zich deze openbare aanklach
ten gaan aantrekken en zono
dig hun prijzen verlagen. De
minister voor consumenten
zaken hoopt hiermee een ein
de te maken aan de anti-euro-,
sfeer, die sinds enkele weken
in Duitsland heerst.
bij van een vaste onderzoeks
groep die bestaat uit 4400 huis
houdens.
utrecht/anp - Bijna eenderde van de Ne
derlanders gebruikt dit jaar zijn vakantiegeld
om te sparen. Daarnaast lost ruim een kwart
met het extra inkomen in mei schulden af.
Vooral de lagere inkomensgroepen gebrui
ken het vakantiegeld voor het dichten van
gaten.
Ongeveer de helft van de Nederlanders be
steedt het geld daadwerkelijk nog aan va
kantie, zo blijkt uit onderzoek van het Na
tionaal Instituut voor Budgetvoorlichting
(Nibud) onder zo'n vijfhonderd mensen.
„Mensen verwachten blijkbaar economisch
zwaar weer en zetten daarvoor geld opzij",
aldus een woordvoerster van het Nibud za
terdag.
Ook de invoering van de euro heeft volgens
de zegsvrouw bijgedragen aan de onzeker
heid over het eigen inkomen. Het sparen
met vakantiegeld nam in vergelijking met
vorig jaar toe van 22 procent naar 30 pro
cent. „Het pessimisme over de economie
blijkt ook wel uit het feit dat maar 0,5 pro
cent het geld gebruikt voor beleggen.
Ruim 7 procent doet met het vakantiegeld
een grote aankoop. Dat is iets minder (1
procent) dan vorig jaar. Veelal word het geld
geïnvesteerd in het huis of de tuin. Verder
zijn auto's en elektrische apparaten popu
lair.
Het merendeel van personen met werk (97
procent) ontvangt vakantiegeld. In de mees
te gevallen gaat het om 8 procent van het
jaarinkomen, wat grofweg neerkomt op een
maandsalaris. Bijna een kwart heeft dit jaar
een extra bedrag van 1000 tot 1500 euro op
zijn rekeningafschrift zien staan. Een op de
vijf kreeg minder dan 1000 euro, zo'n 58
procent ontving meer dan 1500 euro.
Hoe hoger het salaris hoe meer geld er voor
langere tijd op de spaarrekening wordt ge
zet. Mensen met een lager inkomen stop
pen het vakantiegeld eerder in een huis-
houdpot.
Bijna iedereen wil het fenomeen 'meimaand
vakantiegeldmaand' handhaven. Ruim 90
procent heeft liever eenmaal per jaar een
extra groot bedrag op de rekening dan dat
het vakantiegeld wordt uitgesmeerd over
het hele jaar.