Communistische voetbalmiljonairs bestaan ook
WK VOETBAL
I laradona mag Korea in
Nigeria leert niet van verleden
Sport floreert in China door toedoen van economische groei en buitenlandse investeerders
2c02
|<prea Japan
FIFA let streng
op duikelaars
Ieren mogen
Keane niet
vervangen
0
Vol
et vi Jaap van Essen
rvic
tolksrepubliek China is nog
een communistisch land.
W ni 1989 werden studenten-
me' esten voor meer democratie
f^Jdig neergeslagen. Op echte
ieke hervormingen wordt
sdien gewacht, maar econo-
h is er wel heel veel veran-
Professioneel voetbal is bij
beeld opnieuw ingevoerd, en
het eerst heeft China zich
voor een WK.
hei
t df
oJflFA WORLD CUR i
nlijk is het wel ironisch. Na
r dan zevenduizend jaar
g China in 1994 eindelijk
rijg r profvoetballers. Rond 5000
or 1 Christus kende China ze al,
zij ïannen die voor veel geld
er een bal aan holden. Zu
leette de allereerste voorlo-
ljran ons voetbal. Het werd
j teeld door twee teams van
if man. De allerbeste Zu-
toelers verenigden zich in
dsoepsteams, die van stad naar
trokken en daar de plaatse
teams uitdaagden met als
t grote geldbedragen. Dui-
na den jaren werd Zu Gu ge-
ild, maar langzaam aan ver-
ïd «n de sport uit China. Alleen
itic ipan wordt nog steeds een
fs t beoefend die erop lijkt.
>ve raard werd 'ons' voetbal
lat de Engelsen in de tweede
;h tran achttiende eeuw ook
or China geëxporteerd, maar
iipssioneel voetbal was na de
lunistische machtsovema-
eg in 1949 ondenkbaar.
1994 dus, toen in China de
«ague werd opgericht. Het
geen gebeurtenis die op
zelf stond, maar een uit-
isel van de veranderingen
ühina sinds halverwege de
ïai 1 tachtig ondergaat Het
ao met de grootste bevolking
(wereld (1,2 miljard inwoners)
is weliswaar nog steeds commu
nistisch en geen democratie,
maar onmiskenbaar heeft het
zich economisch geopend. Ster
ker, China is de grootste groei
markt, met mogelijkheden waar
de multinationals van dromen.
Het gemiddelde inkomen in
China is nog steeds laag (3600
dollar per jaar), maar dat wordt
snel meer. Want de economie
groeit jaarlijks met zo'n acht
procent. En natuurlijk zijn er
Chinezen die de nieuwe moge
lijkheden ten volle hebben be
nut Het blad Fortune stelde on
langs een tophonderd samen
van de rijkste inwoners in Chi
na. De nummers 1 (twee broer
tjes Yu) steken een man als Bill
Gates inmiddels naar de kroon
met meer dan een miljard euro
elk in de portemonnee.
Natuurlijk bestaat de echte elite
uit een procentueel kleine
groep. Maar vijf procent echt rij
ke mensen op een bevolking
van 1,2 miljard levert bij elkaar
toch alweer zestig miljoen rijke
Chinezen op. Cijfers om van te
duizelen.
Vrijhaven
Bovendien krijgt de man in de
straat het ook onmiskenbaar be
ter, tenminste degenen die het
geluk hebben dat zij zich bevin
den in de speciale gebieden die
door de Chinese regering zijn
aangewezen als economische
vrijhaven. Dat zijn de plaatsen
waar de Europese, Amerikaanse
en Japanse multinationals zich
massaal vestigen vanwege de
gunstige belastingmaatregelen,
de enorme aantallen relatief
goedkope arbeidskrachten en de
ongekende afzetmarkt.
Hoe groot die afzetmarkt is mag
blijken uit een voorbeeldje. In
Europa heeft gemiddeld zo'n
vijftig procent van de inwoners
een mobiele telefoon. In China
pas tien procent. Daar is dus
nog wel wat groei te halen, zeker
omdat het vaste telefoonnet in
China belabberd is. Toch is Chi
na nu al de grootste markt voor
mobiel telefoonverkeer, met 120
miljoen bellers. Over drie jaar
zullen het er al 250 miljoen zijn,
zo is de verwachting.
Ignacio Tuhuteru kan het zich
nog goed herinneren. In 1996
arriveerde de Nederlander in
China waar hij als profvoetballer
aan de slag ging bij Dalian Wan
da, een van de absolute top
clubs. „Ik had in Nederland nog
niet eens een mobiele telefoon.
Maar al mijn ploeggenoten bij
Dalian hadden er wel al een. Ik
keek mijn ogen uit".
Oud-Ajacied Tuhuteru bleef
In een eethuis in Shanghai domineert een schilderij waarop een spelsituatie uit de derby China-Zuid-Korea is afgebeeld. Foto: Reuters
zich verbazen, vooral over de
grote verschillen tussen arm en
rijk. „Ik ging redelijk blanco
naar China, wist niet veel meer
dan dat er in 1989 die opstand
was geweest. Wat opviel was de
grote armoe aan de ene kant en
de rijkdom aan de andere. Ik en
nog twee Zweedse spelers wa
ren ondergebracht in een echt
luxe Westers hotel. Daar hadden
we alles: fax, satelliet-tv noem
maar op. Maar dat hotel stond
wel midden in een sloppenwijk,
waar de mensen moesten leven
van gemiddeld 220 gulden in de
maand".
Profvoetballers in China hebben
het aanmerkelijk beter, en dan
niet alleen de buitenlanders. Tu
huteru: „De Chinese spelers ver
dienen ook heel veel geld. Ze
hebben weliswaar bijna geen
sociaal leven omdat ze altijd in
een trainingscomplex wonen,
maar ze zijn echt rijk. Ze zijn ge
woon miljonair".
Misschien verrassend dat ook
sporters in een 'communistisch'
land de status van miljonair
kunnen bereiken, maar gezien
de populariteit van het voetbal
is dat helemaal niet zo gek. „Ik
ging ook naar China met het
idee dat alleen kickboksen daar
een grote sport was", aldus Tu
huteru. „Maar voetbal is ge
woon de enige sport die echt
telt. Wij speelden altijd voor
30.000 toeschouwers, voetbal
lers zijn echt razend populair.
Op televisie zie je ook ieder dag
op verschillende zenders door
lopend voetbalwedstrijden. Bij
na alles wordt live uitgezon
den".
Voetbal is in China dan ook een
echte groeimarkt, zoals dat zo
mooi heet. Reden waarom alle
grote sportmerken er inmiddels
zijn neergestreken. Niet zo
vreemd, want met 150 miljoen
geregistreerde voetballers (on
der wie maar liefst dertig mil
joen vrouwen) kun je wel wat
voetbalschoenen en shirtjes ver
kopen. De grote voetbalclubs
hebben dan ook geen proble
men met het vinden van spon
sors. Vertrouwde merken als
Budweiser, Marlboro, Pepsi en
anderen beheersen de Jia-Lea
gue.
Geld is dus het probleem niet in
het Chinese voetbal. En onmis
kenbaar is het niveau sinds de
invoering van het profvoetbal
omhoog gegaan. De Chinezen
hebben weliswaar goed gekeken
naar de Japanse J-League, maar
gaan toch wat anders te werk. In
Japan werden altijd vele Euro
pese en Zuid-Amerikaanse ve
detten op hun retour aangetrok
ken, in China haalt men liever
wat jongere Europese spelers.
Dat geeft meer ruimte voor de
ontwikkeling van de eigen spe
lers, zo is de redenering. Dat uit
gangspunt is ook reden waarom
ieder team verplicht is in ieder
duel twee spelers van onder de
twintig op te stellen.
De aanpak is in zoverre succes
vol dat Chinese spelers nu in
Europa actief zijn en dat China
zich voor het eerst heeft ge
plaatst voor het WK. In Zuid-Ko-
rea zijn ze er in ieder geval blij
mee, want het buurland zorgt
voor volle stadions. Vele tien
duizenden Chinezen zullen in
juni de korte oversteek over de
Gele Zee maken. Daarom ook
werd voor de loting voor de
eindronde al bepaald dat China
in ieder geval in Korea zou gaan
voetballen.
Cijfers
De grote tv-maatschappij en en
de FIFA wrijven zich in de han
den. Met de deelname van Chi
na is de tv-markt voor het WK in
één klap booming buss in ess.
Naar het WK in Frankrijk keken
in totaal 37 miljard mensen,
voor het komende WK wordt
vooral dankzij de grote Aziati
sche deelname gerekend op
maar liefst zestig miljard kijkers.
Dat zijn cijfers waarmee je bij je
sponsors kan aankomen.
Dergelijke overwegingen speel
den natuurlijk ook een rol toen
China vorig jaar de Olympische
Zomerspelen van 2008 kreeg
toegewezen. Het IOC mag sinds
de grote schoonmaak dan een
wat minder verwerpelijke orga
nisatie zijn dan de huidige FIFA,
ook bij de olympische bond
hebben de marketingjongens
een dikke vinger in de pap.
Dat China er op sportgebied in
eens helemaal bij hoort sinds de
economische hervormingen is
zo bezien heel logisch. Sport en
commercie hebben tenslotte al
les met elkaar te maken. De Chi
nezen zijn er ook bijzonder te
vreden mee.
Zowel het binnenslepen van de
Spelen als het bereiken van het
WK voetbal leidde in het im
mense land overal tot grote
vreugde-uitbarstingen. En ze
waren nog gemeend ook. Chi
nezen zijn enorm trots op hun
land, streek en stad. Dat er op
politiek vlak weinig vooruitgang
wordt geboekt in China is na
tuurlijk ook een feit. Democratie
bestaat nog niet, een godsdien
stige stroming (of sekte?) als Fal
ling Gong wordt nog immer te
vuur en te zwaard bestreden.
Maar ach, geef het volk veel
brood (plus tegenwoordig au
to's, mobiele telefoons, televi
sies enzovoorts) en natuurlijk
spelen, en het is redelijk tevre
den. Dat wisten de Chinezen ze
venduizend jaar geleden ook al.
ne
he
tje
wapAuio/cPD - De regering van
1-Korea heeft, in tegenstel-
tot Japan, haar hand over
ddhart gestreken en zal Mara-
Eia, ondanks zijn drugsverle-
een inreisvisum verstrek-
met het oog op het WK
•ekbal. Japan volhardt in zijn
ojgering en trapte de Argen-
e stervoetballer van weleer
rol mee eerder deze week hard
er&jn ziel. Met het groene licht
ncfcéoul is de weg nu voor Ma-
habna vnj om gedurende de
ha
WK commentaar te leveren voor
de Zuid-Koreaanse tv.
De autoriteiten in Seoul hebben
voor Maradona naar hun zeg
gen een uitzondering gescha
pen, hoewel de wetten in dat
land ten aanzien van verdoven
de middelen normaliter net zo
streng gehanteerd worden als in
Japan. De Zuid-Koreaanse auto
riteiten zijn overstag gegaan
omdat Maradona op voetbalge-
bied een internationaal zwaar
gewicht is en zijn aanwezigheid
bijdraagt aan een hogere WK-
koorts. Eerder deze week was
Maradona boos geworden over
de Japanse weigering. „Bk heb
nooit iemand vermoord en ook
geen atoombom op het land ge
gooid. Als de Japanse regering
haar bevolking wil beschermen,
dan zouden ze het Amerikaanse
elftal moeten weren", aldus het
Argentijnse orakel refererend
aan Amerikaanse atoomaanval
in de Tweede Wereldoorlog op
Hiroshima en Nagasaki.
DE THUISBLIJVER
Bergkamp en Kluivert als
.ja e keus en de stand-ins Has-
aink en Van Hooijdonk ach-
hand beschikte Oranje vier
geleden in Frankrijk over
indrukwekkend arsenaal
pitsen. Toch was ook Mi-
Cfl Mols in de aanloop naar
WK lang in de race voor een
in het keurkorps van Guus
link.
oen 27-jarige spits van FC
cht mocht in februari, bij-
jaar na zijn Oranje-de-
t, mee op oefenstage in de
ee :nigde Staten. Mols slaagde
:ni de oefeninterlands tegen
3 zfai USA en Mexico echter
helin de bondscoach te over-
1 n|en. „Het was aan mij om
edtmijn kans te grijpen. Maar
eèmij pakte die trip naar Flo-
in faliekant verkeerd uit. Ik
a f onder mijn normale ni-
leili, was gewoon niet goed ge-
1 s|g. Toen Hiddink in mei zijn
ctie voor Frankrijk bekend-
kte, zat ik er niet bij. Nee,
et het mij niet persoonlijk
ge&n, zo'n grote speler was ik
ri ook weer niet".
ivankelijk was ik niet eens
sweldig teleurgesteld, ik
al blij dat ik eraan had mo-
al ruiken. Bovendien had ik
d lurlijk wel aan zien komen
ik k er niet bij zou zitten,
ia r toen het WK eenmaal be-
kreeg ik het toch moeilijk,
p ir toen ik zag wat er alle-
loskwam in Nederland. Ik
1998
Michael Mols
vermoed dat ook de huidige in
ternationals dat gevoel zullen
krijgen als het toernooi een
maal begonnen is".
En dus volgde Mols de verrich
tingen van het Nederlands elftal
in Frankrijk op de buis. „De
meeste wedstrijden heb ik met
een stel vrienden in Amsterdam
in de kroeg bekeken. Alleen het
duel met Mexico heb ik in het
stadion meegemaakt. Met een
klein groepje hebben we een
busje gehuurd en zijn we 's
nachts naar SL Etienne ge-
crosst, dat was best een be
hoorlijk rifle. En na de wed
strijd zijn we meteen weer naar
Holland gereden".
Hiddinks opvolger Frank Rijk
aard inviteerde Mols na het WK
nog een paar keer voor het Ne
derlands elftal. „In totaal ben ik
nog tot zes interlands gekomen.
Tegen Duitsland had ik een re
delijke invalbeurt, maar achter
af moet ik vaststellen dat ik in
Oranje eigenlijk nooit mijn nor
male niveau heb gehaald. Dat is
jammer, want diep in mijn hart
had ik nooit het gevoel dat ik
voor de anderen onderdeed".
Nadat Mols in '99 besloot zijn
carrière bij Glasgow Rangers
voort te zetten, kwam hij nooit
meer in beèld voor het Neder
lands elftal. Vooral ook doordat
hij in Schotland meestal in de
lappenmand verbleef. Vorig
jaar hing de aanvaller zelfs af
keuring boven het hoofd. „Ik
ben de laatste jaren inderdaad
veel geblesseerd geweest. Intus
sen ben ik wel weer fit, maar ik
krijg bij Rangers nog maar wei
nig speelminuten. Ik weet niet
of de club van plan is mij te ver
huren. Ik heb nog een jaar con
tract, ik ga er voorlopig dus
maar vanuit dat ik ook volgend
seizoen nog bij Rangers zit".
Net als vier jaar geleden is Mols
dus veroordeeld om het we
reldkampioenschap op de tele
visie te volgen. „Tja. Alleen
denk ik niet dat ik al te veel
wedstrijden ga kijken. Eerlijk
gezegd zegt het toernooi mij
niet zoveel als Nederland er
niet bij is. Misschien dat ik er af
en toe een leuke pot uitpik,
maar verder wordt het voor mij
een gewone zomervakantie".
Babangida gelooft niet meer in Afrikaanse kansen op wereldtitel
door Egbert van der Weerd
yokohama/reuters - De FIFA
wil tijdens het WK streng optre
den tegen de Schwalbe. Scheids
rechters hebben instructie ge
kregen om extra goed te letten
op voetballers die vrije schop
pen of penalty's proberen te
versieren met een snoekduik of
ander theater.
De FIFA erkent dat arbiters
daarbij fouten kunnen maken.
Na elke wedstrijd zal een disci
plinaire commissie alle beslui
ten bestuderen. Onterecht uit
gedeelde kaarten zullen worden
kwijtgescholden.
seoul/dpa - De FIFA heeft Ier
land geen toestemming gegeven
een vervanger op te Toepen voor
aanvoerder Roy Keane.
De Ieren dienden woensdag een
verzoek in om middenvelder
Colin Healy van Celtic in zijn
plaats toe te laten. De FIFA wees
de voordracht af, omdat de Ierse
voetbalbond Keane niet als ge
blesseerd had opgegeven. En
dat was de dynamische mid
denvelder van Manchester Uni
ted ook helemaal niet Keane
werd vorige week uit de Ierse se
lectie gezet na een knetterende
ruzie met bondscoach Mick Mc
Carthy.
numecen - In 1994 noemde de
toenmalige baas van de FIFA,
Joao Havelange, Nigeria en po
tentiële wereldkampioen en
dachten voetbalkenners er het
zelfde over. Nu zes jaar later, is
de euforie gezakt Voor het WK
van 2002 heeft Afrika geen favo
rieten.
Ook Tijjani Babangida, gelou
terd in Europa en afkomstig van
Nigeria, kijkt somber voor zich
uit. Niet eens omdat hij niet
mee mag. „Als ik jou de geschie
denis vertel van Nigeria, begrijp
jij waarom het zo moeilijk is",
zegt Babangida, die aanvankelijk
geen twijfels had omtrent zijn
selectie. Samen met Garba La-
wal is hij afkomstig van de noor
delijk gelegen Kaduna State.
„Als wij er niet bij zijn, geeft dat
politieke problemen omdat de
selectie dan ethnisch uit even
wicht is", dacht hij.
In het land van meer dan hon
derd miljoen inwoners en bijna
vierhonderd bevolkingsgroepen
danst de bondscoach op de be
velen van de belangrijkste verte
genwoordigers van de bond en
de regering. Van belang is dat er
een 'politiek correcte' selectie
wordt gekozen, met een breed
draagvlak. Een coach uit Nigeria
verliest het gevecht met de bond
altijd, denkt Babangida. „Het
grote verschil tussen een bui
tenlandse bondscoach en ie
mand uit ons land, is dat een
Nigeriaan tegen de bond zegt
'Ja, Boss' en dat doet een coach
uit Europa niet".
Ruim een jaar geleden werd de
Nederlandse bondscoach Jo
Bonfrère op straat gezet omdat
Nigeria het WK dreigde te mis
sen. Door de bond werd Sham-
du Amodu als een marionet van
de machtige baas naar voren ge
schoven. Dankzij twee treffers
van Babangida tegen Ghana (3-
0) verzekerde Nigeria zich van
het WK.
Bondscoaches komen en gaan
en Amodu heeft inmiddels
plaats gemaakt voor landgenoot
Nwankwo Kanu loopt voorop tijdens de training van Nigeria in Hiratsuka. Foto: AP
Festus Onigbinde. Bonfrère is al
weer genoemd als opvolger,
evenals Ruud Gullit, Jaime Pa-
checo van Boavista en Klaus
Toppmöller van Bayer Leverku-
sen. Als de geschiedenis zich er
gens herhaalt, dan is het wel in
Nigeria.
Nadat Kameroen het Afrikaanse
voetbal tijdens het WK 1990 op
de kaart had gezet, leek Nigeria
het land met de meeste poten
tie. Al in 1985 werd de jeugd we
reldkampioen, net als in 1993.
Een jaar later (1994) wonnen de
Super Eagles de Afrikacup en
speelden onder leiding van Arn
hemmer Clemens Westerhof het
WK in de Verenigde Staten. In
de kwartfinale werd het door
onvrede, onrust en verdwenen
dollars geplaagde Nigeria door
Italië gewipt.
Twee jaar later boekte het Nige
ria van Nwankwo Kanu met in
middels Bonfrère als opvolger
van Westerhof, groot succes met
olympische goud in Atlanta. Een
vruchtbare voedingsbodem
blijkt het niet. Babangida herin
nert zich voor het WK 1998 in
Frankrijk een oud liedje. „Vlak
voor het WK moest Bora Milu-
tinovic coach worden. Een trai
ner die de voetballers niet kent,
de cultuur niet kent, maar het
moest van de bond. Hoe kun je
dat doen?"
Geen enkel Afrikaans land
speelde tijdens het WK 1998 een
rol. Nigeria overleefde als enige
de eerste ronde, maar Dene
marken was daarna veel te sterk.
„Bij ons bepaalt de bond alles",
overziet Babangida de historie.
„Altijd zijn er problemen. De se
lectie is politiek. Spelers van de
ene stam moeten erbij, maar
dan ook van de andere. Te veel
spelers van een stam, leidt tot
politieke problemen. En dan is
er altijd wel een probleem over
geld en beloften die niet worden
nagekomen".
Babangida gelooft niet meer in
verandering. „Later ga ik terug
naar Nigeria, maar niet om iets
voor de bond te doen. Het is al
lemaal politiek; die gekke din
gen wil ik niet. Ik ben niet zo als
Daniel Amokachi, die zegt dat
hij de president van Nigeria
wordt".
Hoge verwachtingen van het
Afrikaanse voetbal heet 'Baba'
niet meer. „Een medaille voor
een Afrikaans land zou mooi
zijn. Kameroen heeft een streep
je voor op ons. Fysiek zijn ze de
sterkste van de wereld en als ze
geen stomme dingen doen,
kunnen ze ver komen. Een we
reldkampioen uit Afrika? Mis
schien, een keer, maar dan moet
je heel gelukkig zijn".
Volg het
WK op de
voet via de
sms-service van
deze krant
rust- en eindstanden
korte verslagen
stuur het commando WK 104
naar het nummer 4777
(tijdelijk) afmelden? WK UfT
kosten 35 eurocent per sms
