LEIDEN REGIO Leiden Ouderejaars op ROC Leiden worden mentor 'De Kooi is een deel van mijn leven' OC krijgt opleiding i>t sportbegeleider Wat hebbie kouwe bene! R3 MIDDEN NOORD WEST ALGEMEEN Leidsch DagbladAKCHIlïVEN vrudac 31 mei 2002 ïtiSC DER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken, de buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt ir stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden stuurd naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden. Fax: 071-5321921; e-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl oeki (Ni 1w mi 0 IWUK De Stichting tot instandhouding van de begraafplaats iesteeg Leiden verzorgt zondag 2 juni een 'open dag'. Behal- e begraafplaats aan de Groenesteeg 126 is dan ook de aula van tot 16.00 uur voor publiek toegankelijk. us S KWARTIER Voor jong en oud is er in de Leidse Hout de ten- itelling 'Egels, geef ze de ruimte'. In de bosrijke omgeving van [oetshuis kunnen bezoekers kennismaken met de fascineren- ereld van de egel. De tentoonstelling bestaat uit foto's, een vi- 1 diorama's met opgezette egels, een kleur- en knutselhoek en speelhoek. De tentoonstelling laat zien hoe het egels gemakke- -gemaakt kan worden; doorgangetjes onder schuttingen en heg- Upajn belangrijk, terwijl een berg bladeren of een composthoop len bodem met wormen en kevers essentieel is. Ook hangt er plattegrond van Leiden en omgeving, waarop de bezoekers Hij j vindplaats van egels kunnen aangeven. Op die manier ont- uksit een goed beeld van egelrijke en egelarme gebieden in de d se regio. 'Egels, geef ze de ruimte' is te bezichtigen tot en met I augustus in bezoekerscentrum het Koetshuis in de Leidse aan de Groene Maredijk 100. De vaste openingstijden zijn: "-U1 dag van 14.00 tot 16.00 uur en woensdag van 13.00 tot 16.30 De toegang is gratis. V< JEN WIJK In buurthuis Op Eigen Wieken wordt maandag om heqoo uur een bingo voor 55-plussers gehouden. De kosten bedra- 31 ti3euro voor vijf spelronden. De zaal van het buurthuis aan het ch alkenpad 5 gaat om 13.30 uur open. Meer informatie: telefoon dal' d|2893. bdJWENHOEK De Amazone rivier is de grootste rivier ter wereld, gen uitspringt in de Andes op zo'n 150 kilometer van de Stille Oce- om vervolgens meer dan 4000 kilometer oostwaarts in de At- ische Oceaan uit te komen. Over het ontstaan van de Amazone t drs. Frank Wesselingh, conservator fossiele schelpen van mu- b Naturalis, op dinsdag 11 juni van 11.00 tot 12.00 uur een le- in het museum aan de Darwinweg 2. De toegang bedraagt I euro, een combinatiekaart voor lezing en museum kost 8,50 d. Sroolkinderen in de Leidse regio zijn op zoek naar sponsors voor m; 8e UNICEF-sponsorloop die op 15 juni wordt gehouden. Ze langs met sponsorenveloppen met het blauwe UNICEF- aar, en vragen om per gelopen kilometer gesponsord te worden. I. safloop van de UNICEF loop, die rond het Lugdunumterrein /ic, idt gehouden, komen zij het bij elkaar gelopen geldbedrag v. iTtalen. Vorig jaar hebben de kinderen het enorme bedrag van er 100 gulden bijeengebracht. Met dit geld konden 2600 kinderen Dzfietnam een jaar naar school. Met de opbrengst van de UNICEF p 2002 zullen projecten in Soedan ondersteund worden. De leren in dat land hebben zwaar te lijden onder de gevolgen van og en droogte. Door waterputten te bouwen en bij te dragen Val betere levensomstandigheden wil UNICEF deze kinderen een ar, jïre toekomst bieden. :.m. van a den Outer-Lijbers reist al jaren met hulpgoederen naar gei menie. Roemenië is een prachtig land, maar helaas nog steeds He arm land. In het noorden (Maramures het land van de wilde jen men) in het dorpje Sa^el worden de school en een aantal jeh onen op het platteland geholpen. Ook gaan er goederen naar A/al, klooster, waar de nonnen de spullen vervolgens in het dorp elen. In juli gaat zij opnieuw naar Roemenië. De bedoeling is geld uit Nederland in Roemenië materialen voor de "♦tselijke school te kopen, omdat het daar veel goedkoper is en het land ermee geholpen wordt. Voor dit jaar wordt gevraagd olk. stevige doos samen te stellen met zeep, truien, lange broeken (liefst in verschillende maten maar wel gewassen en niet Coud natuurlijk). Ook aan nieuwe schriften, pennen, sh irpotloden, rugzakken voor school en schoenen is grote Sarioefte. Vanwege strengere regeringsmaatregelen mogen geen 'bei ïdehands spullen worden ingevoerd, vandaar dat dat dit jaar 2h de laatste keer gebeurt. Wie spullen voor deze actie heeft kan SI» act opnemen met Olga den Outer, telefoon 5120078. Giften van harte welkom op bankrekening 56 66 65 212. jaa r leerlingen van het basisonderwijs en het voortgezet erwijs is er morgen vanaf 9.00 uur in zwembad De Zijl een dduatlon. Voor de leerlingen van verschillende leeftijden aro en ook verschillende afstanden. in - Het ROC Leiden begint nieuwe opleiding tot sport- B)ewegingsleider. Met een di- wna van deze twee jaar du- ,rÉ le opleiding kunnen leerlin- doorstromen naar de ver opleiding of kunnen ze aan or ilag in fitnesscentra, zorg- y ra, recreatieve instellingen gbij sportverenigingen. Wie |veer tien jaar onderwijs genoten en de Nederland se taal voldoende beheerst kan met ingang van het nieuwe stu diejaar aan deze opleiding deel nemen. De afdeling Welzijn van het ROC Leiden houdt op woensdag 12 juni een informatie- en testdag voor deze opleiding. Meer infor matie hierover is te krijgen bij het Deelnemers Service Cen trum, telefoonnummer 071- 5824280. Om uitval te beperken DEMIEWUK In het Gemeentearchief aan de Boisotkade 2a dt B. Leeuwenburgh, openbaarvervoersdeskundige en tra- ithousiasteling, woensdag 5 juni een dialezing over de blauwe 1: Van Ouwe Blauwe naar Rijn - Gouwe'. Nog steeds kijken ve il onze streek met gevoelens van nostalgie terug op het tijd- van de blauwe tram. Deze stoere tramstellen van de NZH on- ïielden tot in de jaren zestig van de vorige eeuw een netwerk verbindingen van de kop van Noord Holland tot Den Haag. In len wrongen deze Boedapesters zich door de Hogewoerd en >n bepalend voor het straatbeeld van de Breestraat. De lezing nt om 20.00 uur, de toegang is gratis. ieuv amp De Leidse Volksuniversiteit K&O heeft zomercursussen ;zet in drie moderne talen: Spaans, Italiaans en Duits, die in gaan beginnen. In twee weken wordt tijdens drie ochtenduren ierhalingsprogramma geboden voor Italiaans en Duits, waar- ist conversatie ook een deel grammatica aan bod komt. De Spaans is voor beginners die zo op een systematische ma- stap voor stap, zich de taal eigen kunnen maken. Omdat de enten uit Spanje, Italië en Duitsland komen, vormen ook de oonten en cultuur van deze landen een belangrijk onderdeel de cursus. Meer informatie bij K&O, Oude Vest 45, telefoon '141, dagelijks van 9.00 tot 16.00 uur. Fototentoonstelling over Leidse wijk geopend in RAP Architectuurcentrum door Aranka de Kleyn leiden - Terwijl de eerste bezoe kers langzaam binnendruppe len, drukt een snelle architec tuurjongen in een gestroomlijnd pak nog snel even de laatste pu naise in een fotocollage. De be langstelling voor de foto-exposi tie 'Mooi in De Kooi' van het RAP Architectencentrum in de Breestraat is zo groot, dat het publiek al op de drempel staat te trappelen nog voordat de laatste poster hangt. De ten toonstelling geeft een overzicht van de bouwgeschiedenis van de Kooi van 1920 tot nu. Vooral bewoners en oud-bewoners van de Kooi zijn erop afgekomen om foto's uit de oude doos te bekij ken, hun verhaal kwijt te kun nen en elkaar te ontmoeten. Medewerker van het RAP en binnenhuisarchitect Walter van Peijpe legt uit hoe het idee is ontstaan. „Ik rijd vaak door De Kooi en het viel me op dat er ontzettend veel mooie gebou wen staan die mensen nooit op vallen. De aandacht gaat eerder uit naar de monumentale bin nenstad. De insteek is dus om een breed publiek voor de Kooi te interesseren." In samenwer king met de Leidse Welzijns Or ganisatie heeft het RAP de be woners van de Kooi actief bij de tentoonstelling betrokken. Met een prijsvraag werden de bewoners gestimuleerd om hun wijk in te gaan en mooie plekjes op de gevoelige plaat vast te leg gen. De winnaars zien hun foto in een ansichtkaart veranderen, die straks gewoon tussen de kaarten bij V&D komt te staan: 'Groeten uit De Kooi!' Ook zijn bewoners hun eigen fotoalbums ingedoken, om materiaal voor de tentoonstelling te leveren. Zo ook Nico Kromhout (67). Hij heeft 29 jaar in De Kooi ge woond. „Het was een fijne ar beidersbuurt. Ik heb er van jongs af aan gewoond en ben er uiteindelijk projectleider in de bouw geworden." De bouwont- wikkelingen vindt Kromhout nog steeds interessant. Maar hij is nu vooral uit nostalgie geko men. „De Kooi is een deel van mijn leven geworden." De tentoonstelling opent met een diavoorstelling waarin ar chitectuurfotograaf Fas Keuzen kamp de fijne kneepjes van het vak laat zien. Les één: gebouwen 'recht' fotograferen, anders 'val len' ze van de foto. Les twee: een goede foto is afhankelijk van 'goed' licht. 'Hadden we dat maar eerder geweten', mompe len de amateurfotografen. Aan de muren hangen fotocolla ges die een beeld geven van de veranderingen die de wijk in een eeuw heeft ondergaan. De Kooi is van een arbeiderselitewijk in de jaren '60 veranderd in een achterstandswijk. In de jaren '70 kwam de stadsvernieuwing op gang en nu ontstaat langzamer hand een hernieuwde interesse in de architectuur van de wijk. Aad Guldemond (62) noemt zichzelf een echte 'Kooi-klant'. isMs Ik had vroeger een vriendje dat er wat moeite mee had om verschillende voorwerpen ook met ver schillende namen aan te duiden. Hij bezat een grote voorliefde voor het woord pitje. U en ik noe men die kleine dingetjes die in sinaasappelen, ap pels, meloenen en dergelijke zitten, en waaruit weer nieuwe vruchten kunnen ontstaan, pit jes. Pieter, mijn vriendje, ook. Maar hij breidde het betekenis arsenaal van pitje behoorlijk uit. Ook de graten van een vis waren voor hem pitjes. En de stukjes pinda's die in de pinda kaas zaten. Nog erger maakte hij het door de kopjes van luci fers en zelfs erwtjes, bonen en kapucijners pitjes te noemen. Ik ben er nooit achter kunnen ko men of hij dat nu deed uit ge makzucht of uit onkunde. Ik denk dat hij gewoon een beetje lui was. Hij is nu huisarts. Ik hoop maar dat zijn patiënten niet allemaal dezelfde ziekte hebben. En dus allemaal aan pitjes lijden. Is het uitzonderlijk dat mensen een woord in afwijkende, maar wel begrijpelijke betekenissen gebruiken? Nee, allerminst. Ook de Leienaar doet daar druk aan mee. In deze tijd van het jaar komt er vroeg in de morgen nogal eens mist voor. Ik ge niet daar altijd van. Vooral als ie weer een beetje optrekt en langzaam maar zeker de vage contou ren van bomen, molens en oude boerderijen op doemen. In Leiden heet de mist geen mist maar damp. En damp en mist en nevel lijken wel wat op elkaar en dus kun je ze ook in eikaars betekenis gebruiken, net zoals mijn vriendje Pieter erwtjes met pitjes aanduidde. (Probeer overigens maar eens precies te definiëren wat het verschil is tus sen nevel, damp en mist. Dat zal nog niet meeval len. Ik geef een kleine handreiking: damp hoort altijd ergens bij, bij een ketel kokend water bij voorbeeld of bij een rokende meneer, en nevel is iets minder intensief dan mist. Maar daarmee is nog lang niet alles gezegd). Een van de Leidse woorden voor hemd is frok. Aanvankelijk dacht ik dat dat woord een Leidse verbastering was van frak in de betekenis 'jas': de a was gewoon een o geworden. Tenslotte spreekt de echte Leienaar het woordje dat ook uit als dot. Maar de werkelijkheid was iets ingewikkelder. Er blijkt ook een Frans woord froc te bestaan en dat betekent 'monnikspij'. In die betekenis komt het in de 16de eeuw ook in Vlaanderen voor. Althans, volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Het is echter heel goed mogelijk dat frok in Hij woont inmiddels in Leiden Zuid-West, maar is geboren en getogen in de Lombokstraat. De Kooi maakt bij hem veel verha len los. De jaarlijkse kerstbo- menjacht en de rivaliserende jongensbendes, hij weet het nog als de dag van gisteren. Voor mensen als Guldemond houdt het Buurtwerk van de Kooi bin nenkort ook verhalen-avonden. Na de presentatie verdringen de bezoekers zich voor 'hun' foto collages om te kijken of hun kiekje er bij zit. „Ik kan 'm niet vinden", klinkt uit een groepje dames. „En ik had 'm toch echt 'recht' genomen, hoor." 'Mooi in de Kooi' is te bezichti gen tot en met 8 juni op don derdag, vrijdag en zaterdag van 12 tot 17 uur in het RAP Archi tectuurcentrum, Breestraat 70. Daarna verhuist de tentoon stelling naar de Kooi. Amateur fotografen kunnen tot en met 28 juni meedoen aan de foto wedstrijd. door Ma rijn Kramp leiden - Bij de opleidingen ge zondheidszorg en welzijn van het Leidse ROC gaan oudere jaars vanaf volgend schooljaar nieuwe leerlingen begeleiden. Het doel van dit nieuwe project is dat nieuwe leerlingen zich met deze aandacht sneller thuis voelen op de middelbare be roepsopleiding en dat hierdoor het aantal voortijdige schoolver laters afneemt Momenteel worden twee klas sen ouderejaars - van beide op leidingen één - voorbereid op het mentorschap. Deze ervaren ROC'ers begeleiden volgend jaar allemaal een nieuwkomer. Als het project een succes is, wordt het mentorschap uitgebreid naar alle eerstejaars en mogelijk naar andere ROC-opleidingen. Ook denken Tini Bouwman en Ria Kleinhans, de twee onder wijsontwikkelaars die verant woordelijk zijn voor het project, over uitbreiding naar leerlingen van het vmbo die al gekozen hebben voor de praktische leer weg in de zorg en het welzijn. Zij kunnen zich tijdens hun mid- delbareschoolperiode dan alvast goed voorbereiden op hun ver volgopleiding in het middelbaar beroepsonderwijs. Annabel Zandvliet, Suzanne Sassen en Saskia Witteman zijn drie van de leerlingen die vol gend jaar van start gaan als mentor. Volgens de meiden kunnen eerstejaars een mentor gedurende him eerste jaar aan het ROC goed gebruiken. „Ik wou dat ik er destijds een had gehad", verzucht Suzanne. „Dan had ik een stuk eerder de weg geweten op deze school." Waarmee ze niet wil zeggen dat de ROC-opleidingen gezond heidszorg en welzijn aan de Ter Haarkade erg massaal zijn. Want een school met pak 'm beet 1200 leerlingen is nog best overzichtelijk, menen de leerlin gen. Maar al met al moet je toch wel het een en ander weten voordat je je draai hebt gevon den in het middelbaar beroeps onderwijs. Het voordeel van een medestu dent als mentor is dat je daar wat makkelijker mee praat, meent Tini Bouwman. „De| drempel om problemen aan te kaarten is bij hen wat lager dan bij een docent Ook zullen leer lingen andere informatie over; de school en de opleiding geven dan docenten doen." Volgens Ria Kleinhans kan een mentor met name voor leerlin gen in zorg en welzijn veel bete kenen. „Ze maken tijdens hun stages in instellingen voor ver standelijk gehandicapten, ver pleeghuizen of scholen voor moeilijk opvoedbare kinderen, tragische en moeilijke dingen mee. Daarover moeten ze kun nen praten." Een leraar heeft daar niet altijd de tijd voor, weet Annabel uit ervaring. En volgens Saskia werkt het ook vaak beter om er met een medeleerling over te praten. „Want een leraar heeft vaak wel veel kennis over het onderwerp, maar hij maakt het niet zoals wij, in de praktijk mee." Door leerlingen een vaste bege leider toe te wijzen, hoopt het ROC op minder uitval. Klein hans: „We mikken dan met na me op de scholieren die vanwe ge problemen of schokkende er varingen stoppen. Een groot deel van de afhakers zijn echter leerlingen die ontdekken dat ze een verkeerde keuze hebben ge maakt en dat het vak niks voor hen is. Daar kan een goede mentor natuurlijk niets aan ver anderen. Maar wel zal ook deze groep beter af zijn met een mentor, omdat ze door gesprek ken met ouderejaars sneller zul len weten hoe het vak in de praktijk is en wat je ervoor in huis moet hebben." Vlaanderen ook nog in later tijd gangbaar was, bij voorbeeld in de 17de eeuw, en toen door al die naar Leiden gevluchte Vlamingen is meegeno men. En dat de Leienaar van de 'monnikspij' ver volgens een 'hemd' heeft gemaakt. Want in dit soort betekenisveranderingen is hij sterk Dat komt weer eens heel mooi tot uiting in het woord spleet. Normaal gespro ken verstaan we onder een spleet een 'smalle, langwerpige opening', een 'kier'. Zo be schrijft H. Hartog in zijn droef geestige roman 'Sjofelen' uit 1904 een haaibaai van een vrouw als volgt: „De spleet van haar dun-lippigen mond, die stond naar 't keffende schel den". Je ziet het voor je: een kwaadaardig vrouwmens, met een van boosheid vertrokken, dunne mond, waaruit elk mo ment een krachtige scheldpartij kan worden vernomen. De Lei enaar kent die betekenis na tuurlijk ook wel. Maar volgens Wout Bodrij gebruikt hij het woord ook voor iets dat vrijwel het tegendeel is van een spleet, namelijk voor een 'poort'. Al thans, dat maak ik op uit zijn boeiende boek 'Een stem uit de achterbuurt'. Op bladzijde 1 begint hij te vertellen over zijn jeugd: "De beschreven typen, vaak beste mensen, behoorden bij ons, bij de ste gen met hun spleten (poorten)." Ik weet niet pre cies hoe ik me dat moet voorstellen: waren de Jan- vossensteeg en de Van der Werfstraat echt met poorten afgesloten? Of was er toch gewoon een opening en werd die opening spleet genoemd? Nog een laatste betekenistruc van de Leienaar: een Leidse moeder riep vroeger niet 'voete vege' tegen haar kinderen die thuiskwamen van hun ge ravot buiten. Nee, ze pep 'bene vege'. Want voor een Leienaar zijn z'n voeten z'n bene. Vandaar het spotversje 'O Leienaar, wat hebbie kouwe bene!' Raar, om voeten bene te noemen? Nee. Er zijn dia lecten waarin ze benen voete noemen. En in Ber gen op Zoom heten de dijen zelfs bille. Verwar render kan het toch niet? Met dank aan: Willem Kooreman en Alied Schut. Hans Heestermans Reacties en tips voor deze rubriek kunt u sturen naar de redactie van deze krant, postbus 54, 2300 AB Leiden, onder vermelding van de ru brieksnaam 'Leids dialect'. E-mailen naar de au teur kan ook: heestermans@inl.nl uit de ANNO 1902 Zaterdag 31 Mei LEIDEN - Uit de vergadering van de 3-October-Ver- eeniging meldden wij nog het volgende: De heer K. Sijtsma wilde als jong lid en als niet ge boren Leidenaar, niet gaarne inbreuk maken op de tradities van den 3-October-dag en derhalve niet voorstellen tot algeheele afschaffing der uitdeeling, hoewel hij deze wijze van weldadigheid beoefenen niet aanbevelenswaardig acht. Toch zou hij in over weging willen geven de uitdeeling van bier en tabak af te schaffen. Dit gebruik steunt niet op de traditie en wordt overigens door hem op verschillende gron den afgekeurd. De heeren J.P.C. Meerburg, C.J. Blankwaadt en de voorzitter verdedigden het gebruik; de voorzitter vindt de uitdeeling van varkensvleesch voor smake lijke hutspot, dat de heer Sijtsma er voor in de plaats wenschte te stellen, al te duur. Voor de 11 cents, welke een kruik bier kost, kan men niet veel vleesch krijgen. Men zou dus meer moeten geven en dat zou een te diep ingrijpen in de financiën der Vereeniging ten gevolge hebben. ANNO 1977 LEIDEN-Ge mengd rugby. Foto: Archief Leidsch Dagblad Dinsdag 31 mei LEIDEN - De Leidse première van het damesrugby die op tweede pinksterdag in de Kikkerpolder zou plaatsgrijpen, is ondanks het mooie weer enigszins in het water gevallen. De dames van DIOK zouden volgens de aankondi ging aantreden tegen een vrouwelijke vijftiental uit Wageningen, maar de gasten lieten op het laatste moment telefonisch weten niette zullen komen, om dat zij over een onvoldoend aantal speelster be schikten. Een grote teleurstelling voor de DIOK-da- mes. Om de paar honderd toeschouwers die voor het damesrugby naar de Kikkerpolder waren getogen, toch nog iets te bieden, werd besloten de dames van DIOK te laten spelen tegen een junioren (heren) team van dezelfde vereniging. Een curieuze krachtmeting, die de geestelijkheid, onderwijzers, pedagogen, andragogen en moeders met dochters-in-de-moeilijke-leeftijd zonder twijfel met grote zorg zou vervullen. Maar niet in elk geval die ene junior van DIOK die vlak voor het eerste fluitsignaal handenwrijvend zei: "De meiden kun nen nu eens laten zien of ze echt emancipatie willen of er alleen maar over willen leuteren".^ De junioren gedroegen zich met voorbéÉhige terug houdendheid: alsof ze handelaren in porcelein wa ren. Het aanvatten van de dames bleef een moeilij ke, delicate kwestie, maar het gebeurde correct, d.w.z. de dames werden met fluwelen hand tege moet getreden en zo nodig uiterst zacht in gras of zand gelegd. De scrums waren uitgesproken kuis en getuigden van grote hartelijkheid. Naarmate de tijd verstreek werd het duidelijk dat vrouwen problemen zijn van een soort 'waarmee mannen gaarne worste len'. Tot 'eer' van Yvonne, José, Liesbeth, Coby, Tilly, El- ly, Margreet, Tonia enz. dient te worden gezegd dat ze zich niet onbetuigd lieten en met alle kracht van zich afbeten. Omdat de junioren zo vriendelijk wa ren zich tot het uiterste in te houden, konden de da mes een 8-7 zege opstrijken. Foto'» In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing 2,50 (voor een bij 18 in zwart wtt) over te maken op gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgever!) Damlate b.v. Poetbus 507,2003 t»A Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO «Ld. (datum van plaatsing) Leidsch Dagblad, Rooaevelutraat 82 te Leiden. U krijgt de foto De bezoekers verdringen zich voor 'hun' fotocollages. Foto: Mark Lamers

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 15