NV -voorzitter vreest verharding
ECONOMIE
One day trader, riskant paleis voor snelle belegger
Wat kost een opname in het verpleeghuis
Vinden van een baan
wordt nu moeilijker
'lel e Waal: De verleiding wordt groot om de vakbeweging over te slaan
Terug naar menselijke maat
der
zaterdag 25 MEI 2002
r Miranda Megens
terdam - Een therapeut om
re verliezers psychisch bij te
n heeft One Day Trader niet
enst. Wel heeft het centrum
rdaghandel, dat deze week
jnsterdam zijn deuren
ide, een kleine sportruimte
auna om de beleggers hun
;s te laten uitzweten. Al zal
uimte voorlopig niet worden
nikt, want er is nog geen
ïandelaar te bekennen. De
ie beeldschermen zijn nog
^Jit, de stoelen leeg.
E mochten nog geen klanten
^Wjven vóór de vergunning
30$! was", verklaart mede-eige
nen oprichter Theo Feijen
|One Day Trader de lege
ikplekken. „Nu hebben we
roestemming, maar duurt het
<f-|7] tijd voor alles rond is."
jng r centrum voor daghandela-
lu, ivas bijna anderhalf jaar be-
€89 net het regelen van de ver-
ning. Dat de Autoriteit Fi-
ciële Markten (AFM, voor-
de STE) eindelijk met de
.eidf
34i
eidi ie.
Initiatiefnemer Theo Feijen (midden met telefoon) in het daghandel-
centrum One Day Trader. Foto: GPD/Harmen de Jong
der is in Nederland het eerste
centrum voor daghandel met
nodige papieren over de brug
kwam, was voor Feijen een pak
van zijn hart. De terughoudend
heid van de toezichthouder, die
eind 2000 voor alle daghandel-
centra een vergunningplicht in
stelde, is ingegeven vanwege de
grote risico's van daghandel
voor een belegger. One Day Tra
vergunning.
Een daghandelaar handelt voor
eigen rekening in effecten. Hij
probeert geld te verdienen aan
koersbewegingen die op een
dag, binnen een uur of zelfs bin
nen een minuut plaatsvinden.
Per dag kan hij meerdere keren
in een fonds handelen om per
aandeel misschien maar een
cent winst te maken. Bij een or
der van bijvoorbeeld 1500 stuks,
betekent een stijging van 5 cent
een winst van 75 euro. De optel
som van al zijn transacties op
een dag, maakt zijn winst - of
zijn verlies.
Normaal gesproken heeft een
particuliere belegger geen in
zicht in alle koop- en verkoop
orders van een bepaald fonds.
Door een werkplek of aanslui
ting op de speciale computer
systemen bij One Day Trader te
huren, krijgt de belegger de in
formatie uit het zogeheten or
derboek wel en kan hij in 'real
time' (zonder vertraging) mee
doen aan de daghandel: hij ziet
de koersen zoals ze op dat mo
ment zijn en kan in een fractie
van een seconden aan- of verko
pen.
De een ziet daghandel als pure
handel. Voor de ander is het
speculatie. Van die laatste term
wil Feijen niets weten. De voor
malige valutahandelaar vindt
dat er niets mis is met daghan
del.
De branche raakte in opspraak
toen in juli 1999 de gefrustreer
de Amerikaanse daghandelaar
Mark Barton in de stad Atlanta
negen mensen doodschoot na
dat hij al zijn geld had verloren.
In Amerika is daghandel veel
toegankelijker dan hier. Een
flinke borgsom volstaat daar
doorgaans om te worden toege
laten.
Feijen zegt dat zijn bedrijf stren
ge criteria hanteert. Het te be
steden kapitaal van een particu
lier bedraagt minstens 50.000
euro. De potentiële klant wordt
door One Day Trader en samen
werkingspartners KasBank en
Binck Brokers gescreend. Bo
vendien heeft One Day Trader
zelf toegang tot het moeder-
scherm om alle posities van een
handelaar in te zien. Bij een te
groot verlies, trekt Feijen aan de
bel. Maar het bedrijf kan nooit
voorkomen dat een belegger
zichzelf ruïneert. „We kunnen
het handelen niet verbieden, we
moeten het houden bij een ste
vig gesprek,'' zegt Feijen.
Een werkplek huren bij One Day
Trader kost 1.250 euro per
maand, een internetaansluiting
thuis kost 250 euro per maand.
Feijen denkt dat de 24 werkplek
ken van zijn kantoor tegen Kerst
allemaal zijn verhuurd.
One Day Trader geeft de beleg
ger toegang tot negen beurzen
in de wereld (onder meer Chica
go, Frankfurt, Milaan, New
York). De aansluiting met Euro-
next is naar verwachting binnen
enkele weken af. Critici staan
zeer terughoudend tegenover
het in 'real time' handelen van
amateurs op de beurs. Het geld
lijkt makkelijk verdiend, maar
uit onderzoek blijkt dat zes van
de tien daghandelaren in Ameri
ka de dag afsluiten met verlies.
Feijen beaamt dat nieuwelingen
beter weg kunnen blijven van de
riskante daghandel. Voor wie
zich er toch aan wil wagen,
biedt het bedrijf ook cursussen
voor beginners aan.
Sylvia Marmelstein
ans van Soest
terdam - De verhoudingen in
ilder* staan onder druk.
werknemers, werkgevers
legering elkaar in de 'paarse
in het midden konden vin-
het evenwicht zoek na de
■zingsuitslag van vorige
k. „Met een rechts kabinet
dt het voor werkgevers aan-
kelijk om de vakbeweging
te slaan", vreest FNV-voor-
ir Lodewijk de Waal.
FNV-voorzitter Lodewijk
Vaal waren de verkiezingen
ietwat vreemde ervaring.
de strijd normaal gespro-
'over onderwerpen die de
nauw aan het hart liggen
0, werkgelegenheid), nu
;n criminaliteit en migratie
;nige onderwerpen van ge-
30 6 ?k. „Daar gaat de vakbewe-
niet over. We hadden de rol
.toeschouwer."
bleek volgens De Waal ook
iet feit dat hij als vakbonds-
n m i en één van de gezichten
'links' verschoond is geble-
van bedreigingen en haat-
in een periode dat half Ne-
id voor rotte vis werd uit-
aakt. „Het debat richtte zich
op ons. De kiezer stemde
migratie en veiligheid. Dat
ikt me wel ongerust over de
lende kabinetsperiode,
it voor je het weet, worden
Tociaal-economische proble-
i ondergeschikt gemaakt aan
1 erwerpen die beter scoren
e kiezer."
Vaal waarschuwt een nieuw
net dat de ruk naar rechts
Nederland vorige week heeft
laakt, niet moet worden
:dreven. „Misschien wel op
jebied van veiligheid en mi-
e, maar niet op het gebied
de sociale zekerheid. Het is
zo dat er nu ineens heel
mensen voor afschaffing
het minimumloon zijn, of
i afschaffing van het alge-
1 jj' n verbindend verklaren van
ft >'s.
de verkiezingen sprak ik
WAO'ers die zeiden For
te gaan stemmen. Dan zei
Weet je wel wat die met de
0 wil doen?' 'Kan me niet
elen', antwoordden ze dan,
eb net een inbraak gehad."
rafgaand aan de verkiezin-
heeft de FNV alle partijpro-
nma's met elkaar vergele-
ig( „Van tevoren hebben we
jg aarschuwd dat een kabinet
>ila
waarin én WD én LPF zouden
zitten, ellende zou betekenen.
WD en LPF staan op voor ons
belangrijke punten het verst van
ons af. Maar we hadden niet ge
rekend op de enorme groei van
het CDA, die vaak dichterbij on
ze standpunten staat. Op voor
ons belangrijke thema's als de
WAO is het nu afwachten wat
die partij gaat doen. En wie de
nieuwe minister van sociale za
ken wordt, die daarin het voor
touw gaat nemen."
Het CDA is de enige van de drie
mogelijke regeringspartijen die
onomwonden voor het door de
FNV gesteunde SER-plan voor
een nieuwe WAO is. De Waal
hoopt dat de christen-democra
ten hun rug recht houden.
„Hetzelfde geldt voor het werk
gelegenheidsbeleid. Het blijft
nodig - kijk naar de oplopende
werkloosheid - dat de overheid
actief blijft sturen op de arbeids
markt. De WD wil bezuinigen
op dat beleid, zoals op de ge
subsidieerde banen, maar dat
zou zeer kortzichtig zijn. Het
CDA was ook niet meer zo en
thousiast, maar er ligt een heel
helder advies van de Raad van
Werk en Inkomen over hoe je
met de Melkertbanen om moet
gaan. In die raad zijn werkge
vers, werknemers en gemeenten
vertegenwoordigd. Het CDA
hecht altijd veel waarde aan de
mening van maatschappelijke
organisaties. Hopelijk blijft dat
zo."
De FNV-voorzitter tast nog in
het duister over de standpunten
van de LPF over veel onderwer
pen. „Het ligt er ook maar aan
of je uitgaat van wat Fortuyn de
ene of de andere week riep over
de WAO. Maar ook over onder
wijs en gezondheidszorg maak
ik me zorgen. Ik heb niet de in
druk dat de LPF het aantrekke
lijker maken van werken in het
onderwijs, bovenaan haar prio
riteitenlijstje heeft staan. En ze
beloofden veel over de wacht
lijsten in de zorg, maar trekken
er geen geld voor uit. Wat zal de
teleurstelling groot zijn als de
verwachtingen niet worden
waargemaakt. Dat zou wel eens
de volgende crisis in de demo
cratie kunnen zijn."
Fortuyn riep voortdurend dat de
macht van de vakbonden moest
worden gebroken. Ook de WD
is geen grote fan van invloed
van de bonden op het Haagse
beleid. Breken er zware tijden
aan voor De Waal en de zijnen?
Zelf denkt hij dat het wel zal
Lodewijk de Waal: „De LPF moet zich realiseren dat wij evenveel betalende leden hebben als zij gratis
stemmers." Foto: GPD/Harmen de Jong
meevallen. „Toen het eerste
Paarse kabinet aantrad, zei ook
iedereen dat het primaat weer
bij de politiek moest liggen. Ver
volgens braken de hoogtijdagen
van het poldermodel aan: werk
gevers en werknemers werden
meer betrokken bij het beleid
van de regering. Natuurlijk vind
ook ik dat de politiek het laatste
woord moet hebben. Maar iede
re regering heeft er baat bij dat
burgers zich organiseren in
werknemers- of bijvoorbeeld
milieuorganisaties, die je serieus
neemt. Je kunt het land niet al
leen vanuit Den Haag besturen.
Dan wordt de kloof met de bur
ger alleen maar groter. Je hebt
rekening te houden met wat
maatschappelijke organisaties
vinden. Anders leidt dat tot
maatschappelijk onrust. Ook
de LPF moet zich realiseren dat
wij evenveel betalende leden
hebben als zij gratis stem
mers."
Desondanks vreest De Waal
wel dat de verhoudingen in de
polder op scherp worden ge
zet. „Het poldermodel werkt
alleen als alle partijen bereid
zijn om samen te werken. Het
Paarse kabinet was ideaal. De
macht lag niet links en niet
rechts, maar schommelde rond
het midden. De ene keer kre
gen de vakbonden hun zin en
de andere keer de werkgevers.
Op die manier bleef het voor
alle partijen interessant om za
ken met elkaar te blijven
doen."
Volgens de FNV-voorman is
een rechts kabinet een serieuze
bedreiging voor het overleg
tussen werkgevers, werkne
mers en regering. Het even
wicht is verschoven: de stand
punten van het kabinet en de
werkgevers liggen nu dichter
bij elkaar dan de meningen van
de vakbeweging en het kabinet.
„Het is voor de werkgevers nu
aantrekkelijk om rechtstreeks
deals te sluiten met de regering
over bijvoorbeeld lastenver
lichting voor bedrijven en het
afhouden van sociale wetge
ving.
De verleiding wordt groot om
de vakbeweging over te slaan.
Dat zorgt ongetwijfeld voor
spanningen tussen werkgevers
verenigingen en vakcentrales."
De werkgevers gaan zich nu al
harder opstellen tegenover de
vakbonden, is de indruk van
De Waal. „Ze zijn veel meer be
zig met belastingverlaging dan
met andere belangrijke sociaal
economische vraagstukken."
Op zich hoeft dat allemaal niet
zo erg te zijn. „Er mag best wat
meer passie in de polder",
vindt De Waal. „Maar het mag
niet zo erg worden dat we geen
compromissen meer kunnen
sluiten. In ieder geval ben ik
niet van plan meer naar het
midden op te schuiven om nog
tot overeenstemming te kun
nen komen met de werkgevers
en het nieuwe kabinet."
Daarom houdt hij ook op dit
terrein goed in de gaten wat
het CDA zal doen de komende
jaren. „Dat is immers de partij
die het dichtst bij het midden
zit en die kan voorkomen dat
het poldermodel niet uit elkaar
klapt."
522
e zit het eigenlijk met de fï-
Jui^riën als een ouder naar een
leeghuis gaat?", vraagt een
res. „Wat gebeurt er met het
n vermogen en heeft een
leeghuis ook zoiets als erf-
t?"
inti
n onlogische vragen, want
lou i'iosten van een verpleeghuis
ïten op de een of andere
jhier worden betaald en het
anjjyoor alle betrokkenen na-
Jlijk zuur zijn wanneer dit
■^•koste zou gaan van het ei-
jivermogen. De lezeres hoeft
geen zorgen te maken. De
r6S*en van een verblijf in een
tifl leeghuis worden in Neder-
betaald door de Algemene
Bijzondere Ziektekosten
AWBZ). Wél moet er een ei-
bijdrage betaald worden.
,ecj 1WBZ is ervoor bedoeld om
'L( ireen in ons land te verze-
n tegen het risico van bij-
zondere ziektekosten: kosten die
zo hoog zijn dat ze over het al
gemeen niet zelf op te brengen
zijn. Dat geldt ook voor een ver
blijf in een verpleeg- of verzor
gingshuis. De premie voor de
AWBZ wordt tegelijkertijd gehe
ven met de belasting en de ove
rige premies volksverzekering
over de eerste twee belasting
schijven in box 1. De uitvoering
van de AWBZ is door alle zorg
verzekeraars overgedragen aan
zogenoemde zorgkantoren. Elke
regio heeft één zorgkantoor.
Wie in een ABWZ-instelling ver
blijft, betaalt daarvoor een eigen
- inkomensafhankelijke - bijdra
ge. Afhankelijk van de situatie is
dit een 'hoge' dan wel een 'lage'
bijdrage. Als het gaat om een
duurzaam verblijf, dan wordt in
principe de zogeheten hoge bij
drage betaald. Deze is op dit
moment maximaal 1.561 euro
per maand. Bewoners van een
verzorgingshuis betalen nog een
(privacy) toeslag van 147,48 euro
per maand. Alleen
als het gaat om een
gehuwd of samen
wonend paar, waar
bij de ene partner
nog thuis woont,
wordt de lage eigen
bijdrage in rekening
gebracht. Deze vari
eert van 102,10 euro
tot 535,46 euro af
hankelijk van het bij-
drageplichtig inko
men.
Bij het vaststellen
van de eigen bijdra
ge telt het eigen ver
mogen niet mee.
Wél eventuele inkomsten uit
dat vermogen. Bewoners van
een verpleeg- of verzorgings
huis hoeven hun eigen vermo
gen dus niet 'op te eten'. Dat
was overigens een paar jaar ge
leden wel anders. Bewoners
van een verzorgingshuis die dat
konden betalen, moesten hun
verblijf destijds volledig zelf be-
EIGEN
BEURS
Brenda van Dam
kostigen, wat dus
ten koste kon gaan
van het eigen ver
mogen. Wie alleen
AOW had en net
z'n huis had ver
kocht, zag zijn ver
mogen snel slin
ken. Het is dus niet
zo vreemd dat de
vragenstelster zich
daar zorgen over
maakt. Die regeling
is gelukkig afge
schaft. Bewoners
van verzorgings
huizen en ver
pleeghuizen wor
den nu financieel gelijk behan
deld.
De eigen bijdrage wordt jaarlijks
door het zorgkantoor berekend
voor een periode van 1 juli tot 1
juli van het volgend jaar. Deze
neemt het totale netto inkomen
van een alleenstaande of echt
paar van het voorgaande jaar als
uitgangspunt en vermindert de
ze simpel gezegd met de ziek
tekostenpremies en onder
houdsverplichtingen zoals ali
mentatie. Als er een hoge bij
drage betaald moet worden,
worden er van het inkomen
nog andere kosten afgetrokken,
zoals onder meer 15 procent
van de netto-inkomsten uit ar
beid of ziekengeld. Voor de be
woners moet er in elk geval een
vrij besteedbaar bedrag over
blijven, het zak- en kleedgeld
genoemd: 241,63 euro per
maand voor alleenstaanden en
375,87 euro voor gehuwden en
samenwonenden. De eigen bij
drage wordt geheel of gedeelte
lijk van het salaris of uitkering
ingehouden. Voor het eventue
le restant stuurt het zorgkan
toor een nota of acceptgiro.
Naast de eigen bijdrage kun
nen er overigens nog andere
kosten zijn. Verpleeg- en ver
zorgingshuizen leveren diverse
diensten op het vlak van de
persoonlijke verzorging, denk
aan voet- of haarverzorging.
Wanneer deze diensten om
medische redenen noodzake
lijk zijn, vallen ze onder de AB-
WZ-zorg. Bewoners die hier
medisch gezien niet voor in
aanmerking komen, kunnen
tegen betaling van deze dien
sten gebruik maken.
Tot slot nog de erffechtkwestie.
Ook hier regeert de angst die
kennelijk veel mensen hebben
dat het eigen vermogen van
ouders kan worden opgeslokt.
Een aantal jaren terug konden
inderdaad openstaande reke
ningen door het verzorgings
huis of bejaardenhuis als
schuld op de nalatenschap ge
vorderd worden. Dat is inmid
dels niet meer zo. Een ver
pleeghuis of welke instelling
dan ook heeft geen enkel recht
op de erfenis. Als ouders ko
men te overlijden erven de kin
deren. En als er een testate-
ment is, dan wordt het testa
ment uitgevoerd.
den haag/gpd - Voor het eerst
sinds ruim zeven jaar stijgt de
werkloosheid weer in Neder
land. In de maanden februari
tot en met april telde ons land
volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) gemid
deld 167.000 geregistreerde
werklozen. Dat zijn er ruim
12.000 meer dan in dezelfde pe
riode vorig jaar.
De Centra voor Werk en Inko
men (voorheen: arbeidsbu
reaus) merken dat het lastiger
wordt om werkzoekenden te
helpen. „De economische te
genwind zorgt ervoor dat bedrij
ven minder vacatures hebben.
Wij kregen in de eerste vier
maanden van dit jaar 26.500
minder vacatures binnen dan in
dezelfde periode vorig jaar. „Een
teruggang van liefst 28 procent",
zegt woordvoerder Harold van
de Crommert.
Vooral het verzekeringswezen
heeft last van de economische
dip. Het aantal vacatures daalde
in die sector het hardst: met 47
procent. De metaal- en grafi
sche industrie, de bouwnijver
heid, de groothandel, het bank
wezen en de detailhandel had
den elk ruim 40 procent minder
nieuwe banen te vergeven. In
het onderwijs daalde het aantal
vacatures met 39 procent
Dat het weer op de arbeids
markt omslaat, blijkt ook uit de
CBS-cijfers. Het lijkt op het eer
ste gezicht logisch om de
167.000 werklozen van het CBS
op de 67.400 openstaande vaca
tures van de CWI's te zetten.
Dan zou de werkloosheid in één
klap met 40 procent dalen.
„Maar het lastige is dat de men
sen die werkloos zijn helemaal
niet passen bij die banen. Ze
hebben of onvoldoende diplo
ma's of te weinig werkervaring.
Vraag en aanbod van arbeid
gaan steeds verder uiteenlo
pen", zegt Van de Crommert.
Veranderingen op de arbeids
markt worden altijd het eerste
opgemerkt door outplacement
bureaus. Zij waarschuwden eind
vorig jaar al voor een dreigende
ontslaggolf. „Door de economi
sche teruggang hadden bedrij
ven toen al steeds minder men
sen nodig. Die werknemers wer
den echter niet meteen ontsla
gen omdat de bedrijven hoop
ten dat de economie zich zou
herstellen. Nu ze langzaam
maar zeker het gevoel krijgen
dat de situatie niet verbetert,
moeten de overtollige werkne
mers er alsnog uit", zegt Maar
ten ter Braak, voorzitter van
brancheorganisatie Nobol.
Ook een psychologische factor
speelt een rol. „Bedrijven heb
ben de afgelopen jaren de
grootste moeite moeten doen
om werknemers aan te trekken.
Als je ze dan eindelijk hebt.
schuif je ze niet bij het eerste het
beste dipje aan de kant. Dat doe
je pas als er geen hoop meer is
op een spoedig herstel en het
echt niet anders kan."
Hij verwacht dat werknemers
massaal van werkplek gaan ver
anderen als de economie zich
niet snel herstelt. Sommigen
zullen wel moeten: „Door de
krapte op de arbeidsmarkt heb
ben veel bedrijven de afgelopen
jaren mensen aangenomen die
eigenlijk niet aan de functie-ei
sen voldeden. Ze hadden bij
voorbeeld te weinig werkerva
ring of een te lage opleiding. Als
de werkgevers weer meer keus
krijgen, vliegen die mensen er
als eerste uit. Ze worden dan
vervangen door werknemers die
wel aan de eisen voldoen. De
ontslagen werknemers passen
wellicht weer op andere vacatu
res. Dan krijgen we dus niet
meteen massa-ontslagen, maar
wel een hele grote stoelendans."
ECONOMIE WIJZER
Het stof daalt neer. We keren te
rug naar de dagelijkse werkelijk
heid waarin het wederom kan
gaan over zaken. Zoals over de
drang tot schaalvergroting die
zo kenmerkend is voor de ma-
nagementcultuur van vandaag.
Zou CDA-leider Jan Peter Balke
nende dadr een eind aan kun
nen maken? Alle reden daar
voor, lijkt mij.
De toegenomen rationalisering
en verzakelijking van de werk
sfeer in Nederland hebben naar
mijn overtuiging het groeiende
onbehagen van veel kiezers ver
sterkt. Managers vertellen dat
onze organisaties efficiënter
moeten opereren, geavanceer
der, creatiever, meer prestatie
gericht, meer winstgericht en
boven alles groter. Schaalver
groting is het mantra van het
moderne management, want
we moeten mee in de vaart der
volken.
Of degenen die in grotere orga
nisaties werken daarmee ook
gelukkiger worden, is een vraag
waar de predikers van de
schaalvergroting
niet aan toekomen.
Een andere vraag is
of schaalvergroting
altijd wel de oplos
sing biedt voor de
geconstateerde pro
blemen.
Neem de rozenkwe-
kers. Bijzonder is de
hechtheid van hun
gemeenschap. Zon
der uitzondering
opereren ze in fami
lieverband. De kwe
kerijen gaan over
van vader (en moe
der) op de kinderen.
Bijzonder zijn ook
hun prestaties. Nog steeds spe
len Nederlandse rozenkwekers
een toonaangevende rol op de
wereldmarkt. In de veredeling
van rozen lopen Nederlanders
voorop, ondanks een niet altijd
even gunstig klimaat, een chro
nisch gebrek aan ruimte, en ho
ge kosten voor arbeid en ener
gie. Onderwijl worden de Ne
derlandse rozenkwekerijen
steeds groter. Een grondgebied
van meerdere hectares voor een
beetje kwekerij was vroeger uit
zonderlijk. Nu zijn die maten
standaard. De productie neemt
toe, terwijl het aantal kwekerij
en afneemt. Dus neemt de ge
middelde grootte van de rozen
kwekerijen toe.
Maar kennelijk nog niet naar
volle tevredenheid van de
schaalvergroters. Op hun speci
ale rozendag kregen de kwekers
te horen dat ze nóg groter moe
ten worden. Ook moeten ze in
ternationale samenwerkingsver
banden aangaan en de bestaan
de banden met het buitenland
verstevigen. Anders, zo luidt de
waarschuwing, delven ze spoe
dig het onderspit in de steeds
heftiger concurrentieslag met
de rozenkwekers in bijvoor
beeld Kenia, Zuid-Amerika en
ARJO KLAMER
hoogleraar economie
Erasmus Universiteit
Califomië.
Ik betwijfel of de schaalvergro
ting goed gaat uitpakken voor
de kwekers. Soortgelijke ontwik
kelingen in het onderwijs en de
gezondheidszorg geven te den
ken. De kans bestaat dat enor
me rozenkwekerijen die inter
nationaal opereren de familie-
clusters ondermijnen. Hoe be
langrijk de traditionele clusters
zijn voor de prestaties van de
rozenkwekers weten we niet,
maar we zien in andere secto
ren dat clustervorming cruciaal
kan zijn. Vooral waar veel speci
fieke kennis nodig is, zijn clus
ters effectief. Binnen clusters
stroomt de kennis sneller en ef
ficiënter door. Nog altijd heb
ben veel Nederlanders een ro
mantische voorstelling van
tuinders, en zeker van rozen
kwekers. Wij doen niet moeilijk
als het gaat om goedkope ener
gie voor onze tuinders, speciaal
onderwijs en andere steun
maatregelen voor deze sector.
Dat geduld kan opraken als
kwekerijen bedrijven worden
zoals andere bedrij
ven, met professio
nele managers en
aandeelhouders.
Venvacht dan een
zakelijker opstelling
van de overheid.
Het is de vraag of
de grote kwekers
het onder die om
standigheden lang
uithouden.
Dat zijn economi
sche redenen om
aan de wetmatig
heid van schaalver
groting te twijfelen.
Ik had evenwel een
andere, meer pran
gende reden. De vraag die ik de
kwekers stelde was waarom ze
kwekers zijn. Waar is het ze om
te doen? Om-de rozen of het
geld? Natuurlijk willen ze geld
verdienen, maar ze gaven dui
delijk te kennen dat dit streven
niet ten koste mag gaan van het
plezier in hun werk.
Deze kwekers zijn in de eerste
plaats kwekers en pas dan ma
nagers. Ze zijn niet in de wieg
gelegd voor het managen, maar
ze worden er wel ta+ gedwon
gen. vanwege de schaalvergro
ting. En daar zijn ze niet geluk
kig onder.
Is het mogelijk klein te blijven
en de concurrentie van je lijf te
houden? Daar komt creativiteit
te pas. Zorg er voor, hield ik hen
voor, dat de bloemenliefheb
bers onder ons uw rozen net zo
goed gaan kennen als wijnlief
hebbers wijnen kennen. Zorg
ervoor dat ik niet zomaar met
een bos gele rozen thuis kan
aankomen, maar dat mijn
vrouw graag die nieuwste gele
roos heeft van die leuke kweker
in Rijnsburg.
Waarom niet? Een afzetmarkt is
verzekerd. En het kweken van
rozen blijft zo mogelijk op de
menselijke maat.
