Provincie wil na meevaller fors investeren
LEIDEN REGIO
Linkse joden in de twintigste eeuw
Straatspeeldag in Leidse straten
R3
Thuiszorg zoekt vakantiehulpen onder studenten
Stieren te water
FONDERZOEK
IX30ZH3CIN0
HORA EST
tnton
1 Ethiopië
De gemeente Leiden
fmee aan de actie 'Ton
Water'. Voor 25 euro is een
1 ton te koop, waarvan 6
l-I naar een NOVIB project in
pië gaat. De donkergroene
stof regenton is eenvoudig
•sluiten op een regenpijp
ert jaarlijks een besparing
n enkele duizenden liters
per gezin. De ton is op te
van 17 tot en met 22 juni
1110 twijkonderkomen Stads-
lv\e Vest, Lage Morsweg 102
derij de Slaagh). Ope-
en tijden: maandag tot en
londerdag van 7.15 tot
fuur en van 13.00 tot 16.00
vrijdag tot 15.00 uur.
eengift' voor
Jplaatsen
- De Leidse Vrijplaatsen
fonleKoppenhinksteeg en
Iwij taavelaan (Eurodusnie)
i Ze en een girorekening open-
Log |d. De twee centra zeggen
aag de moord op Pim Fortuyn
env egelmaat te worden be-
1 Eurodusnie werd een
(j angevallen. Het onderko-
zeri lep flinke schade op. De
Troi 'eruit van de Weggeefwin-
fon ingegooid. De Vrijplaatsen
n ook sympathiebetuigin-
aanbiedingen om de
voc Ie te helpen vergoeden,
erk at aanbod maken ze graag
le D lik. Mensen die de centra
i steunen, kunnen hun gift
)VV n op gironummer
10, ten name van Stich-
ag 22 MEI 2002
leiden - Op woensdagmiddag 29
mei kunnen kinderen naar har
telust op straat spelen, want Lei
den doet weer mee aan de Na
tionale Straatspeeldag. Maar
liefst veertien straten worden dit
jaar afgesloten voor het verkeer.
Kinderen van vier tot twaalf jaar
kunnen gratis meedoen aan al
lerlei spelactiviteiten op straat
Groenoord-Noord: van 12.00
tot 18.00 uur spelletjes in de
Frans van Mierisstraat.
Groenoord-Zuid: een spellen-
circuit en een luchtkussen van
14.00 tot 16.00 uur op de par
keerplaats Madame Curie-straat
hoek Hansenstraat.
Noorderkwartier: van 14.00 tot
16.30 uur zijn de Pieter Both-
straat, het terrein rond verpleeg
huis Overhyn en buurthuis 't
Spoortje afgezet.
De Kooi: spelletjes van speel
tuinvereniging Oosterkwartier
van 13.30 tot 16.30 uur in en
rond de Ambonstraat.
Zeeheldenbuurt: van 13.30 tot
15.30 uur goochelt en jongleert
Smashy de clown in de Korte-
naerstraat.
Fiorewijk: spelletjes op de
kraanbaan van 13.00 tot 18.00
uur. Voor de ouders is er een
terras ingericht.
Tuinstad-Staahvijlc van 13.30
tot 16.00 uur een teamspel in op
het pleintje Stadhouderslaan en
spelletjes met lekkers in de Mag-
dalena Moonstraat.
Muziekbuurt: Oud-Hollandse
spelletjes van 13.00 tot 15.00 uur
in de Beethovenlaan.
Fortuinwijk: van 14.00 tot 16.00
uur schminken en stoepkrijten
en de Speel-o-theek 't Speelnest
in de Donizettilaan.
Jaques Uriusplantsoerc ver
schillende spelen op het bin
nenterrein van 13.30 tot 16.00
uur.
Haagwegkwartien van 14.00 tót
16.00 uur een spelcircuit in de
Willem Klooslaan met straatteA-
nis en doelschieten en een ter
ras voor de ouders.
Coebel: tunnelkruipen, zaklo-
pen en schmincken van 14.00
tot 16.00 uur op de Tommy
Dorseykade.
More: Van 13.30 tot 15.30 25
straatspelletjes op de ventwég
Vondellaan en op de lage Mors
weg. Vrijspelen en een ijsje ha
len in speeltuin 'Morschkwar-
tier'.
Stevenshof: van 14.00 tot 16,00
uur spelletjes op het speelter
rein aan de Heintje Davidsweg.
leiden - De brandweer in actie om drie 'badderende' stieren weer op
het droge te krijgen. De drie dieren zochten gisteren verkoeling in de
sloot aan de Hofvlietweg, maar slaagden er door de schuin aflopende
bodem niet in om weer aan wal te komen. Het duurde drie kwartier
om de stieren met de 'koeienbroek', een provisorisch tuig van brand
weerslangen, weer uit de sloot te takelen. Foto: Hielco Kuipers
leiden - Thuiszorginstelling
Groot Rijnland werft vakantie
krachten onder Leidse studen
ten. Elk studentenhuis krijgt een
folder in de bus waarin staat dat
Groot Rijnland vakantiehulpen
en vaste krachten zoekt. De
thuiszorginstelling is op zoek
naar alpha-helpenden en huis
houdelijk verzorgenden om
huishoudelijk werk te verrichten
als schoonmaken, eten bereiden
en boodschappen doen. Groot
Rijnland richt zich op studenten
omdat zij flexibel inzetbaar zijn,
verklaart een woordvoerster. De
studenten kunnen zonder spèd-
ale opleiding aan het werk. De
studenten krijgen een bonus
van honderd euro als ze drie
maanden hebben gewerkt
e p l
n tl (rijplaats Koppenhinksteeg
;en de
e ii ft.
der vermelding van Te-
jtert vertrekt
politie Limburg
Korpschef Henk Mos-
i8) van de politieregio
- urg Zuid vertrekt per 1 ju-
ij maakt gebruik van de
jgeling. Tot 1991 was Mos-
ommissaris van de politie
H den. Wat Mostert na zijn
ast\ k gaat doen, is nog niet
id maar voor 'onkruid
u in' voelt hij zich nog te
Mostert blijft in elk geval
11 Zuid-Limburg wonen,
dei
door Robbert Minkhorst
den haag - Met een meevaller op zak van een
dikke 25 miljoen euro willen Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland de komende jaren nog
eens flink extra investeren in veiligheid, zorg,
welzijn, cultuur, natuur, economie en bereik
baarheid. Dat kondigen GS aan in hun Voor
jaarsnota, die gisteren is gepresenteerd.
Het dagelijks bestuur van de provincie heeft
het in de Voorjaarsnota, voorloper van de be
groting voor 2003, over 'veiligheid' en 'de
duurzame, fysieke en sociale leefomgeving'.
Het zijn de vier pijlers voor de extra investerin
gen geworden. „Om de inwoners van Zuid-
Holland het gevoel te geven in een fijne pro
vincie te wonen is het nodig dat men de eigen
leefomgeving als veilig en prettig ervaart, dat
er voldoende werkgelegenheid is en dat men
natuur- en recreatiegebieden in de directe
omgeving vindt", schrijven GS. „Maar ook dat
er goed onderwijs is, de zorg goed is geregeld,
dat er voldoende kinderopvang is en dat er
goede sociale en culturele voorzieningen zijn."
Niet altijd is op deze terreinen de betrokken
heid of inbreng van de provincie dezelfde.
Toch mag, menen GS, van de provincie een
extra inspanning worden verwacht. Voor de
provincie is een rol weggelegd als 'initiator, re
gisseur, opdrachtgever of coördinator'.
De vrijgevigheid die GS nu aan de dag leggen,
danken ze aan een fors overschot op de jaarre
kening over 2001. In guldens bedroeg dat 57
miljoen, omgerekend 25,9 miljoen euro. Nor
maal gesproken is het overschot op de jaarre
kening geld dat een overheid in een begro
tingsjaar niet opmaakt. „Ik weet daarom nog
steeds niet of cüt iets is waar we trots mogen
zijn", zei PvdA-gedeputeerde L. Huizer van fi
nanciën gisteren. Aan de andere kant: pas laat
werd bekend dat Zuid-Holland forse meeval
lers kreeg uit het provinciefonds, het accres en
de hogere opbrengst van de motorrijtuigenbe
lasting. Misschien is Zuid-Holland ook te
voorzichtig geweest. „Bij de komende Voor
jaarsnota's zullen we iets minder behoedzaam
te werk gaan", aldus Huizer. Anders zullen
we jaar in jaar uit teveel geld over houden."
Voor het vergroten van de verkeersveiligheid,
de aanleg van nieuwe wegen en het versterken
van het openbaar vervoer willen GS de ko
mende jaren zo'n achttien tot twintig miljoen
euro extra beschikbaar stellen. Tien miljoen
euro komt ineens vrij. Het opknappen en her
structureren van bedrijventerreinen zoals De
Waard in Leiden kost veel geld - meer dan er
nu is. Daarom stellen GS voor om vijf miljoen
euro te storten in het Ontwikkelingsfonds Be
drijventerreinen. Vanaf 2003 investeert de pro
vincie jaarlijks nog eens 500.000 euro in de
aanleg van nieuwe bedrijfsterreinen.
De ontwikkeling van de zogeheten Provinciale
Ecologische Hoofdstructuur, waaronder bij
voorbeeld het Bentwoud valt, vraagt om grote
investeringen. De aanleg loopt vertraging op,
mede omdat de aankoop van grond zo moei
zaam verloopt De prijzen zijn hoog. GS stellen
een extra impuls voor van 6,1 miljoen euro.
Kleinere bedragen gaan naar cultuur, sociaal
beleid en de zorg. Met name het aanpakken
van de wachtlijsten in de jeugdzorg - die in
Leiden en omgeving het langst zijn - heeft
prioriteit. Geld is er ook voor het helpen bij het
oplossen van het tekort aan huisartsen.
„Bewoners in Zuid-Holland hebben hun eigen
opvattingen over hoe de samenleving moet
worden ingericht", zegt Huizer met een knip
oog naar de uitslag van de laatste verkiezin
gen. „We constateren een aantal grote onder
werpen waar mensen behoefte aan hebben:
veiligheid, groen dichtbij, fysieke leefbaarheid,
sociale leefomgeving en bereikbaarheid. Dat
zijn onderwerpen waar de provincie ook in wil
investeren."
DOOR FLOOR UGTVOET
Schipperen tussen linkse politieke voorkeur en joodse belangen
iwsgierigheid is de belang-
te drijfveer voor de weten-
p. De rubriek In Onderzoek
een greep uit de vele onder-
A>en waar onderzoekers zich
ibben verdiept Vandaag: ge-
sdkundige Evelien Gans.
ag ontvangt de Amster-
Evelien Gans de Hen-
Roland Holst-prijs 2002
.haar boek De kleine ver-
Hen die het leven uitmaken.
loiHco Maatschappij der
ide beloont de histori-
studie naar joodse sociaal-
icraten en socialistisch-
iten in Nederland met een
inde en tweeënhalfdui-
euro. „Dit is de beste prijs
voor mijn werk had kun-
ijgen", vertelt de trotse
res. „De jury prijst mijn
2 bewogenheid en literai-
ijl. Een mooier compliment
ik mij niet wensen."
Taag hoe linkse joden in de
;e eeuw omgingen met de
billende loyaliteiten ten
I ien van het socialisme en
w rionisme, staat in de studie
raai. Ook in haar eigen le-
speelt dit vraagstuk een be
ige
lop
langrijke rol: „Ikzelf heb naar
wegen gezocht om al die ver
schillende belangen tot hun
recht te laten komen. Dit geldt
zowel voor mijn politieke en
maatschappelijke betrokken
heid als voor de geschiedenis
van de joden en die van mijn
eigen familie, Israël en actuele
joodse vraagstukken."
Het socialisme (het streven
naar een klassenvrije maat
schappij) en zionisme (streven
naar een joodse staat in Palesti
na) zijn allebei emancipatiebe
wegingen. Maar daar houdt de
overeenkomst ook mee op.
„Vanaf de geboorte van het so
cialisme en het zionisme in de
negentiende eeuw zijn de twee
hartstochtelijke rivalen. De
joodse socialisten geloven dat
antisemitisme in een klassen-
vrije maatschappij verschrom
pelt. Zij zien het antisemitisme
als een uitwas van het kapitalis
me. De kapitalisten zaaien on
rust en wantrouwen door het
proletariaat tegen elkaar op te
zetten."
„De zionisten daarentegen zien
het antisemitisme als een on
oplosbaar probleem dat onder
alle lagen van de bevolking
leeft. Zolang joden in een land
de minderheid vormen, zal het
Opmerkelijke stellingen toegelieht
ceèsen met visie hebben
;n een kamer met uit-
svi t
dl iüg 10 behorende bij het
i-t fschrift 'The Analysis of
de asymmetry in Proximity
ien Dominance Data' waar-
lan Zielman promoveerde
00 le faculteit sociale weten-
•ns ppen.
;t
>rd ik heb een kamer met
lati cht, zij het beperkt. Dus
o[ ik volgens mijn eigen
wv ing een wat beperkte vi
sie moeten hebben. Maar je
mag hem natuurlijk niet zo
maar omdraaien.
Ik weet ook niet of de grote
geesten uit de geschiedenis
in hun kantoor onbelem
merd naar buiten konden
kijken. Het idee voor de stel
ling kwam meer voort uit de
observatie dat de top van het
bedrijfsleven, mensen met
visie, hun kantoren altijd op
de bovenste etage van hun
bedrijfsgebouw hebben. Met
een riant uitzicht op de om
geving."
Evelien Gans. Foto: Vassallucci
antisemitisme zegevieren. De
enige manier om eraan te ont
snappen is het oprichten van
een eigen staat in Palestina. De
ze zionistische opvattingen be
tekenen een breuk met de pas
sieve houding van de joodse
clérus. De zionisten willen voor
de verlossing niet langer op de
Messias wachten en nemen het
heft in eigen hand."
Toch zijn de verschillende
standpunten van linkse joden
niet onverenigbaar, blijkt bij het
ontstaan van de socialistisch-
zionistische beweging rond
1900. „Socialistisch-zionisten
streven naar een joodse socia
listische staat waarin zomin
mogelijk ruimte is voor extreem
nationalistische sentimenten."
Ook in Nederland verwerft deze
politieke stroming aanhang.
Natuurlijk zijn er net zoveel nu
ances en variaties op het thema
'links en joods' te bedenken als
er linkse joden zijn in Neder
land. Gans bestudeert en inter
viewt in haar werk daarom vele
kleurrijke persoonlijkheden.
Vrijdenker Louis Fles (1871-
1940) en Salomon Kleerekoper
(1893-1970) zijn daar twee
voorbeelden van. „Louis Fles
was geen actieve socialist maar
stemde wel SDAP (Sociaal-De
mocratische Arbeiderspartij).
Hij was orthodox-joods opge
voed maar had met zijn achter
grond gebroken. Als vrijdenker
uitte hij felle kritiek op religie in
het algemeen, maar zijn giftig
ste pijlen richtte hij op het
joodse geloof en de joodse tra
ditionele gebruiken. Fles was
ervan overtuigd dat joden
moesten opgaan in hun omge
ving. Hij liet zich in felle be
woordingen uit over het zionis
me. Zionisten hadden volgens
hun eigen gedachtegoed een
dubbele nationaliteit, die van
het land van inwoning en die
van jood. Daarentegen be
schouwde Fles joden alleen als
burgers van het land waarin zij
woonden. De vrijdenker be
streed het bestaan van het
joodse volk en zag geen enkele
overeenkomst tussen joden uit
Nederland en bijvoorbeeld de
Kaukasus."
Volgens Gans werd Fles gaan
deweg steeds meer beheerst
door angst: „Hij dacht: 'Als wij
(joden) zelf zeggen dat we
vreemdelingen zijn, wie voor
komt dan dat we als zodanig
worden behandeld.' Fles voor
zag welke gruwelijkheden jood
se burgers te wachten stonden.
Kort na de Duitse bezetting
pleegde hij zelfmoord."
„Salomon Kleerekoper was een
socialist die zionist werd. In de
jaren dertig ontwikkelde hij zich
zelfs tot radicaal zionist Geen
woorden maar daden, werd zijn
devies. In tegenstelling tot Fles
vond Kleerekoper assimilatie
erger dan de praktijken van Hit-
Ier en zijn vriendjes." Kleereko
per overleefde de oorlog maar
heeft uiteindelijk nooit in Israël
gewoond. „Tijdens zijn bezoe
ken aan het beloofde land,
groeide zijn kritiek over hoe im
migranten in Israël aan hun lot
werden overgelaten. Zo betaal
den zij bijvoorbeeld veel te ho
ge huren op de krappe woning
markt. Tot zijn dood trad
Kleerekoper naar buiten met
zijn kritiek op de eigen joodse
kring."
Evelien Gans is per 1 september
2002 benoemd tot bijzonder
hoogleraar Hedendaags joden
dom aan de UVA. Zij ziet haar
persoonlijke betrokkenheid bij
haar wetenschappelijke studies
als een pluspunt: „De opvatting
dat wetenschappers niet zou
den mogen schrijven over the
ma's die hen persoonlijk sterk
beroeren, heeft me nooit aan
gesproken. Natuurlijk moeten
historici zich niet verliezen in
woede of vooringenomenheid:
dat werkt contra-productief.
Een persoonlijke betrokkenheid
kan echter wel deuren op een
kier zetten die bij strikt streven
naar objectiviteit gesloten blij
ven."
Leidsch Dagblad. UICHII'VFX
ANNO 1902
Donderdag 22 Mei
LEIDEN - De firma Tieleman en Dros, die ter gele
genheid van het 25-jarig bestaan harer fabrieken
door de werklieden Donderdag 8 Mei zoo aange
naam werd verrast, heeft nu het vast personeel met
echtgenooten tot een contra-feest uitgenoodigd in
de Stadszaal. Den werklieden zal een souper aange
boden worden en ook andere feestelijkheden, maar
dit mogen we nog niet mededeelen. De werklieden
verrasten hun patroons: de patroons willen daar niet
voor onderdoen.
NOORDWIJKERHOUT - En Zoo is onze burgemees
ter dan weergekeerd van zijn uitstapje naar het land 1
'wo die Citronen blühen'. Wij hopen, dat zijn blik is
verruimd, - zijn gevoel voor wat goed en lieflijk, edel
en welluidend is, door zijn verblijf in het schoone
Italië nog mag zijn toegenomen; - dat hij verfrischt
en gesterkt moge zijn. En daarom heeten we hem
welkom.
ANNO 1977
Zaterdag 21 mei
LEIDEN - "Ik ben diep ontevreden over de gang van
zaken rond Krantz. Het heeft weer eens duidelijk ge
maakt dat we als gemeentelijke overheid geen poot
hebben om op te staan bij onze pogingen om de
werkgelegenheid in Leiden te behouden".
Dat zegt wethouder Tinus van Aken (Economische
Zaken) tijdens een 'nabeschouwing' van de affaire-
Krantz. Zoals bekend gaat het sedert eeuwen in Lei
den gevestigde textielbedrijf dit jaar de produktie
overbrengen naar Vaals in Limburg, waar Krantz de
gebouwen van de Vaalser textielfabriek heeft overge
nomen. Voor 97 personeelsleden heeft Krantz in
middels ontslag aangevraagd.
Het vertrek van Krantz uit Leiden maakt deel uit van
de zg. 'herstructurering' van de wolindustrie. Zoals
bekend is herstructurering een mooi woord voor sa
nering, en sanering komt in de praktijk neer op het
verdwijnen van arbeidsplaatsen. Van dit laatste ver
schijnsel kan men in de wolindustrie meepraten, In
de afgelopen twee jaar zijn in de Nederlandse wolin
dustrie zo'n 1000 arbeidsplaatsen verloren gegaan.
Bij de sanering neemt de Stichting Wolcon, geves
tigd in Tilburg, een centrale plaats in. Binnen die
stichting worden de fusie-, reorganisatie-en sane
ringsplannen voor de nog bestaande wolindustrieën
voorbereid. De Stichting Wolcon is eind 1974 opge
richt. In het bestuur van de stichting zijn overheid,
de werkgevers en de werknemers vertegenwoordigd.
Zo op het oog dus allemaal mooi geregeld. In de
praktijk blijkt de invloed van de werknemers op de
gang van zaken binnen de Stichting Wolcon maar
zeer beperkt te zijn.
De afbraak van de wollen stoffenindustrie is hard ge
gaan. De bedrijfstak telde in 1961 nog 55 bedrij
ven, waar ruim 10.000 mensen werkten. Begin
1975 waren er nog maar 15 weverijen over, met in
totaal nog bijna 2500 werknemers. Op het ogenblik
is het aantal bedrijven gedaald tot acht, waar in to
taal ruim 1500 mensen werken. En daarmee is de
sanering van de wollen stoffenindustrie nog niet ten
einde, want in de toekomst zal er nog slechts voor
vijf zes bedrijven plaats zijn in Nederland.
LEIDEN - In het clubhuls 'Ons-Buiten' (Leiden-Noord) werden de Leidse Jeugdkampioenschappen
Bloemschikken 1977 gehouden. Zo'n 40 deelnemers, variërend in leeftijd van 6-15 jaar moesten binnen
2 uur twee bloemstukjes inleveren. In de kategorie van 6-9 jarigen behaalde Erik van Hooven met 79
punten de eerste prijs. De ie prijs In de tweede kategorie (9-15 jarigen), de wisselbeker, ging naar Rob
van Hooven; Ard Visser en Sylvia Beekman werden 2e en 3e. Foto: Archief Leidsch Dagblad
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
verschrlfvtngdcaortter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 In zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AH Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Roosevdtstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
