'Ik neem geen genoegen met
wat ik op dit moment kan'
00000000000-
«o
OOG in OOG
0
De vragen
De regels
ZATERDAG
18 MEI
2002
ER
BIJ
Cijs Beths, violist en le
vensgenieter werd gebo
ren op ij september 1933
in Santpoort, waar hij
nog steeds woont. Hij
speelde in het Concert
gebouworkest en het or
kest van de Nederlandse
Opera. Hij was, vanaf
1967, 28 jaar concert
meester van het
Noordhol
lands Phil-
harmonisch
Orkest en is
nu vaste inval
ler bij het Con
certgebouwor
kest. Speelt tevens in di
verse ensembles muziek
in de Weens-Hongaarse
traditie. Beths is ge
trouwd met Anneke,
heeft twee zoons, Cijs
(41) en Frank (34), en vijf
kleinkinderen. Gijs Beths: „Over het overlijden van mijn dochtertje heb ik nooit veel gesproken, maar het was wel het verdrietigste." Foto: United Photos De Boer/Poppe de Boer
door Renee de Borst
6. Waarover heeft u in uw leven het
meeste verdriet gehad?
„Het overlijden van mijn dochtertje. Ze was
ons tweede kind en heeft maar een paar
dagen geleefd. Ze had longembolie. Er was
geen zuurstof in de kliniek waar ze is gebo
ren. Mijn vrouw was ernstig ziek. Ik ben al
leen met de begrafenisondernemer en het
witte kistje op de achterbank naar Wester-
veld gegaan. Daar heb ik het kistje zelf op
het rooster gezet. Ik heb er nooit veel over
gesproken, maar het was wel het verdrietig
ste."
16. Welke rol in welke film had u
willen spelen?
„Ik kijk niet zo veel naar films, maar ik kies
voor de hoofdrol in Basic.Instinct. Omdat
het een heel spannende film is en omdat er
een paar fantastische bedscènes in zitten.
Die rol, in de film gespeeld door Michael
Douglas, zou ik wel willen doen. Het is die
film waarin de vrouw, gespeeld door Sha
ron Stone, al haar minnaars doodsteekt
met een ijspriem. Tot hij erop afgaat. Hij
blijft leven. Ik vind het een hartstikke goeie
film. Die spanning, dat bed en die vrouw...
Ik ben een pure romanticus, altijd ge
weest."
27. Welk tv-programma moet
meteen van het scherm worden
gehaald?
„GTST. Dat vind ik zo'n nagemaakt en na
geaapt product. Ik heb twee keer gekeken
omdat Guusje Nederhorst - de dochter van
een vriendin - erin speelde. Dat was na
tuurlijk wel leuk, maar dat hele soapgedoe
zegt me niks. Toen ik vanmorgen tegen
mijn vrouw zei dat ik dat zou antwoorden
als ik deze vraag zou krijgen, zei ze dat ik
dan wel op heel wat tenen zou trappen.
Anderen mogen het prachtig vinden, maar
ik vind het nou eenmaal niks - het wordt
ook zo slecht gespeeld.
Maar ook heel veel spellen en quizzen mo
gen van mij zo van het scherm af. Behalve
Per seconde wijzer, Twee voor Twaalf en
Tien voor Taal. Daar kijk ik graag naar."
37. Wat zou u graag beter kunnen?
„Viool spelen. Dat meen ik echt. Ik studeer
nog steeds. Er zijn nog zo veel dingen die ik
wil bereiken, op het gebied van techniek en
muzikaliteit. Je raakt nooit uitgeleerd. Ik
neem geen genoegen met wat ik op dit mo
ment kan. Ik ben na een concert altijd
chagrijnig. Ik weet wel dat het goed was,
maar ook dat het beter had gekund. Ik heb
een aantal voorbeelden, zoals Fritz Kreisler
en David Oistrach. Het is niet dat ik me met
hen meet, maar zij zijn wel de oorzaak dat
ik nog harder ga studeren."
39. U mag vier mensen - onder wie
ook overleden personen -
uitnodigen voor een dinertje.
Wie kiest u?
„De eerste is André Vandernoot. De aller
beste chef-dirigent bij het NPO in mijn ja
ren als concertmeester. Een prachtig musi
cus. De mooiste concerten waren met hem.
Het was soms wel chaotisch, maar zelfs
dan was het mooi. Ik was erg op hem ge
steld. Hij was ook een bourgondiër, hij
hield van lekker eten. We gingen vaak na
het concert naar Wilma Albert, zeker in
die tijd een goed restaurant in Haarlem. Hij
was de enige van de dirigenten die me de
hemel beloofde en zijn beloftes nakwam.
Andere dirigenten staan er voor zichzelf,
uitzonderingen daargelaten.
De tweede wordt Rogier van Otterloo. Dat
heeft te maken met waardering. Hij heeft
mij indertijd gevraagd voor het muziekpro
gramma Music All In. Ik was concertmees
ter van de strijkers en werkte met allerlei
jazzmensen, dat regelde hij. Ik hou van
jazz. Het was fantastisch, ik heb toen met
de meest wereldberoemde jazzmusici ge
werkt. Lionel Hampton, Ben Webster, Ella
Fitzgerald, noem ze maar op. Ik heb daar
veel van geleerd. Vooral flexibel te zijn.
Rogier deed zelf ook fantastische dingen.
Hij componeerde de muziek voor Soldaat
van Oranje en voor Turks Fruit. Hij was
zeer begaafd. Hij kwam natuurlijk uit een
klassiek nest. Ik heb ook nog met zijn vader
Willem van Otterloo gewerkt; het vioolcon
cert van Katchaturian. Pa stond te boek als
streng en narrig, maar ik heb fantastisch
met hem gewerkt. Rogier is veel te jong
overleden. Ik wil hem er graag bij hebben.
De derde heb ik ontmoet tijdens Music All
In. Stephane Grappeli, een jazzviolist uit de
zigeunerhoek, waar ik zo van houd. Ik her
inner me hem vooral om een gesprek dat
wij hadden in de kleedkamer. Ik speelde
toen op een Stradivarius. Hij was er hele
maal weg van. Hij had een Gagliano. We
hebben van instrument gewisseld en ge
weldig gespeeld. Ik zei tegen hem dat hij
iets kon wat ik niet kan: jazz-improvisatie
op viool. Dat lukt me niet. Toen zei hij:
'Wat ik niet kan en u wel, is veel mooier. Ik
kan het vioolconcert van Mendelssohn niet
spelen'. Dat zal ik nooit vergeten.
De vierde die mag komen dineren is Maxi
ma. Omdat ze mooi is en spannend en in
teressant. Maar vooral omdat ik dan tijdens
de maaltijd voor haar een tango ga spelen
waar Alex niet van terug heeft. Ik vind het
leuk om aan een tafeltje te spelen. Ik denk
dat Maxima een prima avond zal hebben.
Ze heeft de dingen allemaal direct door en
zo niet, dan gaat ze wel vragen stellen. Ze
heeft een mening en dus zelf ook iets toe te
voegen. Ik denk dat het heel gezellig wordt,
vooral dankzij Vandernoot. Die man had
een geweldige humor."
1. Wanneer bent u voor het laatst
enorm boos geweest?
„Ik ben niet zo gauw boos. Ik kan het wel
spelen, maar echt boos ben ik eigenlijk zel
den. Waar ik enorm boos over ben, zelfs nu
weer op dit moment, is een uitspraak van
ene Sorgdrager. Mevrouw Sorgdrager. Zij
was net als die minkukels van de Raad voor
de Cultuur, die zelf niks kunnen, betrokken
bij de opheffing van het NPO. En wat zei
ze? Ik heb het hier opgeschreven: 'Het is
natuurlijk erg voor die mensen, maar som
migen zullen weer elders werk vinden.
Voor iemand die 25 jaar bij de tweede vio
len heeft gezeten, wordt het moeilijk'. Ja,
godverdomme of je nou hobo, triangel of
tweede viool speelt Het is voor iedereen
heel erg. De tweede viool is net zo belang
rijk als elk andere instrument!
Ik ben er wéér pissig om. Ze gebruikt die
term heel denigrerend. Alsof de tweede vio
len minderwaardig zijn. Het is een ver
schrikkelijk mens, dat er helemaal niks van
snapt! Ik hou nu op anders wordt het nog
erger. Die goochelaar Van der Ploeg hoeft
helemaal niet het beste jongetje van de klas
te zijn om een orkest te slopen! Slopen kan
iedereen!"
8. Wordt u met het ouder worden
optimistischer of pessimistischer?
„Ik ben een geboren optimist. Ik word ze
ker niet pessimistischer. Ik ben een laat
bloeier, ontdek steeds nieuwe dingen. Ik
heb nog altijd plannen met mijn grote sa
lonorkest Bravour en charme. Daar treed ik
graag mee op bij feesten en waar dan ook.
We hebben gespeeld bij de ontvangst van
Pavarotti in de Arena, en bij de opening
van de Vermeer-tentoonstelling in Het
Mauritshuis. We spelen muziek uit de twin
tiger jaren in de Weense en Hongaarse tra
ditie. Heel gezellig. Met die muziek gaat ie
dereen steeds meer drinken, het orkest
trouwens ook."
13. Gelooft u in liefde op het eerste
gezicht?
„Ja, het is mij gebeurd en ik ben nog steeds
met haar getrouwd. Het was buitengewoon
ouderwets. Het gebeurde op dansles bij
Martin. Dat zal geweest zijn in... Ik moet
goed nadenken. Mijn vrouw weet dat beter.
Ik mocht van mijn vader pas op mijn acht
tiende op dansles en eigenlijk had hij het
liever niet. Dus dat zal in '51 geweest zijn.
Ik zag haar en dacht direct: dat is d'r. Zij
vond me geloof ik wel leuk. Maar ik moest
toch nog even mijn best doen. En dat doe
ik nog steeds."
20. Wat is uw slechtste eigenschap?
„Ongeduld. Vooral richting mensen. Nee,
ik ben niet ongeduldig als iets niet lukt met
studeren. Als ik dan ongeduldig zou wor
den, lukt het helemaal niet meer. Ik kan
een uur bezig zijn met een stukje van een
minuut. Blijven doorgaan, tot het goed is.
Nog een slechte eigenschap is, dat ik wel
eens in het openbaar in mijn neus peuter.
Dan ben ik met mijn gedachten ergens an
ders. Mijn vrouw waarschuwt me dan al
tijd."
31. Welke dag zou u
willen overdoen?
„De dag - een jaar of zeven, acht geleden -
dat mijn zus Vera, Anner Bijlsma en ik in de
Verenigde Staten aankwamen om met een
aantal Amerikanen het octet van Mendels
sohn op te nemen voor Sony. We werden
meteen naar het Smithsonian Institute in
Washington gereden. Daar mochten we al
lemaal een Stradivarius uitzoeken. Gewel
dig! Het was allemaal heel zwaar bewaakt.
Maar toen we in die zaal kwamen, was het
alsof we het paradijs binnengingen. Daar
lagen ze voor ons klaar. Ik koos de Hellier,
een van de mooiste instrumenten ter we
reld. Hoe moe we ook waren na de vlucht,
we zijn meteen gaan spelen. Die dag zou ik
graag overdoen. Of eigenlijk die hele week.
We repeteerden een aantal dagen in het
Smithsonian - steeds met zware bewaking,
niemand mocht erin en wij mochten er
niet uit.
Daarna moesten we voor de opname naar
New York. Met die acht violen. Het leek wel
een film. In twee limousines met ik weet
niet hoeveel bewakers. Het was of we mid
denin een politieserie zaten. Ik vond een
van die bewakers wel erg sloom, dus daar
zei ik iets over. Een collega van hem vertel
de toen dat die man gepensioneerd was bij
de New Yorkse politie. En als dat je lukt,
ben je goed, zei hij erbij. 'Die man schiet
van vijftig meter zo een vlieg van je blote
kont'. Prachtig!"
finish
Wanneer bent u voor het laatst enorm boos
geweest?
Op welke plek buiten Nederland zou u een
jaar willen wonen?
Als u nu een ander beroep zou mogen
kiezen, wat zou u dan worden?
Wat zult u nooit weggooien?
Welk kunstwerk (boek, schilderij, beeld, lied,
cd) zou u gemaakt willen hebben?
Waarover heeft u in uw leven het meeste
verdriet gehad?
Gaat u liever om met mannen
of met vrouwen?
Wordt u met het ouder worden
optimistischer of pessimistischer?
Van welk bedrijf of welke instelling zou u
directeur willen zijn?
Wanneer was u voor het laatst
zenuwachtig?
Als u vandaag ineens alles zou durven, wat
zou u dan als eerste doen?
Wat zou u willen veranderen
aan uw jeugd?
Gelooft u in liefde op het eerste gezicht?
Wat kan u in mensen vreselijk ergeren?
Wanneer heeft u voor het laatst te veel
gedronken?
Welke rol in welke film had
u willen spelen?
Van wie zou u een toegestoken hand
weigeren?
Wat vindt u opwindend?
Vindt u zichzelf aantrekkelijk?
Wat is uw slechtste eigenschap?
Heeft u een euthanasieverklaring getekend?
Waar geeft u het meeste geld aan uit?
(Woning en auto buiten beschouwing
gelaten)
Heeft u wel eens een
belangrijke vriendschap verbroken?
Op welke terreinen heeft volgens u de
andere sekse het gemakkelijker?
Zijn er onderwerpen waarover tegen u geen
grappen gemaakt mogen worden?
Is seksualiteit belangrijk in het leven?
Welk tv-programma moet meteen van het
scherm worden gehaald?
Mogen partners geheimen
voor elkaar hebben?
Van welke beroemdheid greep de dood u
het meest aan?
Wat was de gelukkigste fase
van uw leven?
Welke dag zou u willen overdoen?
Wat is de karaktertrek waarvan u wilt dat
mensen zich u erom herinneren?
In welke andere periode had u graag
geleefd?
Wanneer was u voor het laatst verliefd?
Bent u trouw?
Bent u gelovig?
Wat zou u graag beter kunnen?
Wat mist u in het buitenland het
meest aan Nederland?
U mag vier mensen - onder wie ook
overleden personen - uitnodigen voor een
dinertje. Wie kiest u?
Welke kus zou u willen overdoen?
Waar krijgt u kippenvel van?
Wie bewondert u?
Gaat u wel eens alleen uit?
Wat was uw slechtste beslissing?
Wat is in uw werk uw grootste frustratie?
Wat was uw angstigste moment?
Wanneer hebt u voor het laatst een leugen
(tje) gebruikt?
Wat is de grootste wetsovertreding die u
heeft begaan?
Denkt u te weten wat uw partner in u ziet?
Wanneer beschouwde u zichzelf
als volwassen?
-
De geïnterviewde gooit telkens een dobbelsteen
met twintig vlakken, om te bepalen welke vraag
hij (of zij) krijgt voorgelegd. Voor de eerste vraag
wordt gerekend vanaf nul. Bij de volgende
negen worpen wordt er doorgeteld, waarbij na
vraag 50 weer vraag 1 volgt. Komt iemand op
een vraag die hij al heeft beantwoord, dan moet
die worp over.
T
1
