LPF bedolven onder
kandidaat-ministers
BINNENLAND 1
Pronk maakt
plaats voor jeugd
Open strijd
Nieuw spandoek
Herben wordt nu full-time
woordvoerder overledene
Van Nieuwenhoven eerste
vrouw die PvdA-fractie leidt
Het 'A4-akkoord' van centrum-rechts
WD gaat toch
opgewekt de strijd aan
en ruk
r rechts'
vrijdag 17 mei 2002
hagen - De Deense pre-
asmussen vindt dat de
van de Nederlandse ver-
1 ren geen deel uitmaken
j 'algemene ruk naar
in Europa'. Rasmussen
ijn uitspraken gisteren
een persconferentie.
J s de Deense premier is
zj jterhaald' om alle Euro-
r(^ jrkiezingen volgens het
echts' principe te analy-
omdat er 'grote verschü-
®01 taan' tussen de Europe
en. Veel Nederlandse
L ze hebben volgens Ras-
0011 simpelweg 'gestemd
3e' lepoütiekdiehunrege-
100 enlang heeft gevoerd'.
ooi enmöller
e twist leider
- Paul Rosenmöller,
Jeer van GroenLinks,
cei idanks een vlakke ver-
11Vuitslag leider van de
^8 losenmöller zei gister-
na een overleg met zijn
dat zijn positie niet aan
iwas geweest. „Nie-
C- iei er iets over, en toen ik
iaar vroeg begonnen ze
>n", aldus de lijsttrekker,
lus vol frisse moed voor
ir oppositie."
jtes na rellen
1 Pim Fortuyn
|ag - Vier mannen zijn
Idoor de politierechter
tag veroordeeld we-
rokkeriheid bij de rel-
hhet Binnenhof na de
fcp Pim Fortuyn. Zij kre-
fetes tot 225 euro. Justitie
Ihen dat ze zich niet
■verwijderd op last van
He. Bij een van de man-
Tde politie een steen
pjn zak.
ig klap voor
tiepersoneel
De sterke krimp van
le-Kamerfracties van
en D66, Christen-
SGP leidt tot het ont-
tientallen beleidsme-
woordvoerders en
irsoneel van de fracties,
is nog nooit zo hard
imen als nu", aldus be-
Van Brerik van de
tond AbvaKabo. Zij
hun belangen.
invaller voor
w kabinet
- Het toekomstige ka-
feeft de komende vier
13,5 miljard, maar
2 miljard euro extra te
p. Dat blijkt uit nieuwe
leningen van het Cen-
mbureau (CPB). Vol
kplanbureau is er spra-
egenvallers in de zorg
k werkloosheidsuitke-
11 vallen ook de rente-
n de overheid hoger
ferder geraamd.
nretoriek
kan invloed'
a - De negatieve 're-
n wijlen Fortuyn over
b, zal ondanks de grote
Ji zijn partij weinig in-
fcbben op het toekomsti-
ingsbeleid. Dat ver-
Jntropoloog Sunier, ken-
pde islam in Nederland,
[enheden als het islami-
perwijs staan dus niet
jcht, meent Sunier.
licus moet
nd houden'
Eén dag na de verkie-
it Eurocommissaris
(WD) vanuit Brussel
ïlijke boodschap ho-
let adres van de nieu-
le Kamer. „Politici
tand houden van de
Ik zich niet teveel laten
len door de man in de
waarschuwt hij. Als de
illes wat op straat
irkondigd te letterlijk
eidt dat volgens hem
ïpelijk tot 'een beleid
irkeerde kant op gaat'.
ïoeti
Hi
is ed
veil
;aatif
/eer
Don
'Jw in fractie
hristenUnie
0 1
:nkn«
vlaai
ut op Jj
kra.Di
PvdA gaat
hernieuwen
den haag/anp - PvdA-minister
Pronk (VROM) heeft gisteren af
scheid genomen van de politiek,
omdat hij ruimte wil maken
voor de 'nieuwe generatie'. Vol
gens de PvdA'er kan de partij er
varen lieden gebruiken bij een
winst van meer dan dertig ze
tels, maar 'bij iets meer dan
twintig zetels moet je plaatsma
ken voor nieuwe mensen'.
Volgens hem was er 'volstrekt'
geen druk om te vertrekken. „Ik
heb zelf besloten om weg te
gaan. Niemand wist er dan ook
van af. Ik groeide geleidelijk toe
naar dit besluit, al voor de ver
kiezingen. Het uiteindelijke be
sluit heb ik genomen bij het
hardlopen."
De vraag of zijn vertrek geen
kiezersbedrog is, wuift hij weg.
„Ik denk niet dat ik veel voor
keursstemmen heb gekregen,
dus is het ook geen kiezersbe
drog." Volgens Pronk is er in de
politiek geen enkel juist mo
ment om te vertrekken. „Voor
de verkiezingen is het niet goed,
na de verkiezingen is het een
springplank, dus daarom heb ik
gekozen voor dit moment." Het
moment waarop hij nog niet
weet hoeveel voorkeursstem
men hij heeft behaald.
De demissionair minister zegt
nadrukkelijk dat hem geen en
kele baan of positie is aangebo
den. „Ik wil graag meewerken
aan de vernieuwing van de par
tij, zowel inhoudelijk als pro
grammatisch."
COMMENTAAR
rotterdjmm - Bij het hek bij het huis van Pim Fortuyn in Rotterdam hebben aanhangers een nieuw spandoek opgehangen. 'Pim 26 zetels' ver
wijst naar de uitslag van de woensdag gehouden Kamerverkiezingen. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
Nauwelijks bekomen van de schrik hebben de uitgedunde
fracties van PvdA en WD hun nieuwe voorzitters gekozen.
De fracties hebben zich daarbij weinig aangetrokken van het
signaal van de kiezer, dat er een einde moet komen aan de
gesloten, naar binnen gerichte cultuur van het Binnenhof. In
plaats van vernieuwing en verjonging van het leiderschap
hebben de fracties gekozen voor bestendiging van de politie
ke pikorde.
Bij de WD is de machtswisseling zonder enige rimpeling
verlopen. De positie van Hans Dijkstal was absoluut on
houdbaar en er waren twee opvolgers. In de discussie heeft
Frank de Grave, die de linkervleugel vertegenwoordigt, het
afgelegd tegen de goedlachse Gerrit Zalm. Als minister van
financiën heeft hij de afgelopen acht jaar goed werk gedaan.
Maar als partijleider is hij niet erg overtuigend, al was het
maar omdat hij geen enkele parlementaire ervaring heeft.
De PvdA-fractie heeft - zonder enige discussie - gekozen
voor de nummer twee op de kandidatenlijst, Jeltje van Nieu-
wenhoven. Na de verkiezingsnederlaag zijn haar kansen op
prolongatie van het Kamervoorzitterschap verkeken. Zij zit
vanaf 1981 in de Tweede Kamer en is een typische politieke
carrièremaakster. Van Nieuwenhoven moet als tussenpaus
worden beschouwd. Ze belichaamt de oude generatie en
moet snel plaatsmaken voor een door het congres gekozen
partijleider.
De benoeming van Ad Melkert nog geen acht maanden gele
den, werd geregeld in de achterkamer van het Torentje. Mel
kert viel misschien goed bij het PvdA-establishment, maar de
kiezer zag niets in de kille technocraat De PvdA, die de op
positie gaat aanvoeren, doet er dit keer verstandig aan meer
dere kandidaten een open strijd over het politiek leiderschap
te laten voeren. Alleen door een open discussie over perso
nen en de politieke richting kan het vertrouwen in de PvdA
worden hersteld. Niet alleen de panelen moeten schuiven,
ook de luiken moeten wijd open.
De kersverse PvdA-fractieleider Van Nieuwenhoven probeert een
journalist van zich af te schudden. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
den haag/anp - Jeltje van Nieu
wenhoven schrijft opnieuw ge
schiedenis. Ze was al de eerste
vrouwelijke Tweede-Kamer
voorzitter. Sinds gisteren is de
Friezin ook de eerste vrouwelij
ke fractievoorzitter van de PvdA.
Maar de eerste vrouwelijke frac
tieleider is ze niet. In de jaren
tachtig gingen onder anderen
Van Es (PSP) en Beckers (PPR)
haar voor.
Anders dan rond Van Nieuwen-
hovens benoeming tot fractielei
der, ontstond rond haar verkie
zing als Kamervoorzitter in 1998
traditiegetrouw veel heisa over
de procedures. Maar haar kwali
teiten stonden daarbij niet ter
discussie. En terecht, zo bleek al
snel.
De Tweede Kamer ervoer de
aanpak van de extraverte Van
Nieuwenhoven als een verade
ming in vergelijking met de cha
otische stijl van haar CDA-voor
ganger Bukman. Ze leidde de
vergaderingen een stuk losser
dan haar voorganger, maar zette
Kamerleden die zich niet aan de
orde hielden op ondubbelzinni
ge wijze op hun plaats. Toch
was er ook kritiek. Van Nieu
wenhoven zou te weinig ruimte
geven aan het inhoudelijke poli
tieke debat.
Van Nieuwenhoven (58) stamt
uit een Fries PvdA-gezin. Ze be
gon haar loopbaan als biblio
thecaresse. In 1979 werd ze me
dewerker van toenmalig partij
voorzitter Max van den Berg.
Twee jaar later kwam Van Nieu
wenhoven in de Tweede Kamer
en dat is ze, met een korte on
derbreking in 1982 en 1983,
sindsdien gebleven. Als Kamer
lid hield ze zich vooral bezig
met cultuur, mediazaken en so
ciale zekerheid.
De komende maanden zal ze
vooral bindmiddel moeten zijn
in een ontredderde PvdA-fractie,
waar nauwelijks nieuw bloed in
zit. Jonge PvdA'ers hopen dat
Van Nieuwenhoven zal probe
ren de fractie op korte termijn al
te verjongen en tegelijkertijd een
meer vooruitstrevende koers te
gaan varen. Daar zal ze al haar
politieke routine voor nodig
hebben in een fractie met soci
aal-democratische mastodonten
als de demissionaire ministers
De Vries (binnenlandse zaken)
en Netelenbos (verkeer).
den haag/anp - Het is vreemd
de woordvoerder van een over
ledene te zijn, zei Mat Herben
(49) op de dag na de moord op
Pim Fortuyn. Gisteren, de dag
na de historische zetelwinst,
werd hij partijleider. Full-time
woordvoerder van een overlede
ne.
Alleen op de dag van de moord
op Fortuyn 'vergiste' Herben
zich even en gaf hij de linkse po
litici de schuld van het klimaat
dat de moord mogelijk zou heb
ben gemaakt. Na een gesprek
met premier Kok riep hij echter
op tot kalmte en hij bleef sinds
dien een van de weinige in
vloedrijke LPF'ers die zich niet
vergaloppeerde met woeste uit
spraken.
Het favoriete Fortuyn-boek van
Herben is niet zijn recente pu
blicatie De Puinhopen van acht
jaar Paars, maar De venveesde
samenleving (1995). Bij de over-
winningsspeech woensdag ci
teerde hij omstandig een passa
ge, waarin Fortuyn beargumen
teert dat Nederland een 'goede
herder' mist.
Fortuyns 'Puinhopen' nam Her
ben met een korreltje zout. For
tuyn schreef daarin onder meer
dat de luchtmacht en land
macht wel opgeheven kunnen
worden: Nederland heeft ge
noeg aan de marine. Het was
volgens Herben niet Fortuyns
bedoeling om defensie nog ver
der te laten inkrimpen, maar
landmacht en luchtmacht on
derbrengen in een marineachti
ge structuur. Ondanks die me
ningsverschillen had Fortuyn
toen al lang het hart gestolen
van de actieve vrijmetselaar.
Herben was voorlichter en alge
meen hoofdredacteur van de
periodieken op het ministerie
van defensie toen hij zich deze
winter aanmeldde bij Leefbaar
Nederland. Ruim 22 jaar had
Herben gewerkt voor Defensie,
slechts onderbroken door een
korte tijd waarin hij eind jaren
tachtig werkte voor het katholie
ke familieblad Manna. Na het
geruchtmakende interview
waarin Fortuyn artikel 1 van de
grondwet (verbod op discrimi
natie) ter discussie stelde, ver
dween Fortuyn uit Leefbaar Ne
derland, met Herben in zijn
kielzog.
den haag/gpd - De formatie
moet nog beginnen, maar de Lijst
Pim Fortuyn (LPF) kan al bijna een
regeringsploeg samenstellen. De
nieuwe politieke leider van LPF,
Herben, voerde de afgelopen we
ken al diverse oriënterende ge
sprekken met mensen uit het be
drijfsleven en de universitaire
wereld. Inmiddels bieden de kan
didaten zich ook via de media
Voor de formatieonderhande
lingen kunnen beginnen, moest
de LPF nog een nieuw fractiebe
stuur kiézen. Herben werd ver
kozen als fractievoorzitter boven
de nummer 2 Varela en num
mer 5 Hoogendijk. Herben en
Hoogendijk zullen de formatie-
onderhandelingen voeren. Her
ben gaf al direct aan het liefst
met CDA en WD te gaan rege
ren.
De LPF wordt inmiddels over
stelpt met mensen die zich mel
den voor een ministerspost. On
dernemer en ex-topman van
Begemann Van den Nieuwen-
huijzen, die vorige week nog
premier wilde worden, is inmid
dels tevreden als hem een mi
nisterspost wordt aangeboden.
Op het sobere verkiezingsfeest
van de LPF vertelde advocaat
Spong aan iedereen die het ho
ren wilde dat hij wel minister
van justitie wil worden. De voor
malige nummer zeven van de
kandidatenlijst Kievits zag een
ministerspost ook wel zitten.
Ook de naam van Schiphol-di-
recteur Cerfontaine zong rond.
Eerder al werd bekend dat For
tuyn wel iets zag in de oud-Phi-
lips-topman Timmer en ex-be-
stuurslid van Philips Pieper.
Herben voerde de afgelopen
weken ook nog gesprekken met
andere industriëlen en diverse
mensen uit de universitaire we
reld. „Het reservoir waaruit wij
kunnen putten is groot genoeg.
De uitverkiezing van Herben als
fractievoorzitter kwam niet als
een verrassing. De afgelopen
week nam Herhen de teugels al
stevig in handen en op de ver
kiezingsavond was hij het die de
overwinningsspeech hield.
De enige bekende tegenkandi
daat, De Jong, is door alle publi
citeit, de moord op Fortuyn en
bedreigingen aan haar adres
overspannen geworden. Zij ont
brak bij de eerste fractievergade
ring.
Ook de nummer zeven op de
lijst, Peperkoom, was afwezig.
„Hij heeft zich om persoonlijke
redenen teruggetrokken" aldus
Herben. Peeperkom wordt ver
vangen door reclameman Wijn
schenk uit Almere.
De fractie van de
d Unie krijgt voor het
ekei i vrouw in de fractie,
die van vijf naar vier
ele 1 hompen. Tineke Hui-
nneI ïringa, gemeenteraads
leed crenveen, stond num-
ijn 6 m op de lijst, maar de
lat ervan uit dat ze met
cafe stemmen in de Kamer
jkm
men
or dt
ij hl
elkai
iel, w
:ht
De PvdA gaat snel
ien van het vernieu-
ices binnen de partij,
we niet alleen intern
extern. We gaan meer
'ij het partijwerk be
daar zit veel talent
zei partijvoorzitter
teren na afloop van de
tgadering van de nieu-
•fractie.
Journalisten verdringen zich rond Herben, de nieuwe fractieleider
van LPF. Foto: ANP/Vincent Jannink
Zalm en Jorritsma vlak voor aanvang van de WD-fractievergadering.
Foto: ANP/Robert Vos
door Jaco van Lambalgen
en Lianne Sleufjes
den haag - Daverend applaus
en gul gelach weerklinkt in de
fractiekamer van de WD. Hier
zitten de liberalen die vijftien
zetels zijn kwijtgeraakt. Maar
het chagrijn is ver te zoeken als
Gerrit Zalm bij de pers wordt
geïntroduceerd als nieuwe
fractievoorzitter en direct met
z'n hamer begint te meppen.
Zelfs gewezen leider Hans
Dijkstal kan er om lachen. Na
tuurlijk is de klap van de kiezer
hard aangekomen. Maar de
WD is meer een partij van
slikken, incasseren en dan wel
gemoed weer verder.
De zuivering begon met een
biechtstoelprocedure'. Ieder
fractielid moest gisterochtend
op de koffie bij WD-partij-
voorzitter Eenhoorn, fractiege
noot Terpstra en voormalig
Eerste-Kamervoorzitter Kort
hals Altes. Wie wil je als fractie
voorzitter, was de vraag. De
fractie bleek akelig eensgezind.
Alle vingers wezen in de rich
ting van de succesvolle minis
ter van financiën.
Zalms belangrijkste taak: de
WD terugbrengen in het poli
tieke brandpunt. „Ons pro
gramma is best goed", vindt
hij nog steeds. Maar de be
langrijkste punten waarop de
WD zich onderscheidde, het
vreemdelingenbeleid en de
veiligheid, zijn de afgelopen
maanden gekaapt door de Lijst
Pim Fortuyn. „Wij hebben als
WD dat artikel niet kunnen
verkopen", constateert Zalm.
Dat moet anders, de WD moet
zich weer profileren als de 'law
and order -partij. De zuinige
minister van financiën moet
de kiezers aan de rechterkant,
die zijn afgedwaald naar de
LPF, terughalen. Dijkstal er
kende dat hij die kiezers niet
altijd even goed heeft bediend.
Terugkomen kan het beste
vanuit de oppositie, vinden de
liberalen. „Het moet wel uit
maken dat we in de regering
zitten, anders kunnen we het
beter aan een ander overla
ten."
Zalm brengt de boodschap
met verve, goedkeurend gade
geslagen door Dijkstal.
den hjtag/gpd - CDA-leider Bal
kenende gaat er vaart achter zet
ten. 'Binnen enkele weken'
moet er een nieuw regeerak
koord op hoofdlijnen liggen
voor een centrum-rechts kabi
net. Op een enkel A4-tje, zoals
Balkenende meermalen heeft
betoogd. Met welke intenties
gaan CDA, Lijst Pim Fortuyn en
WD straks een verloving aan?
De verschillen tussen de partij
programma's lijken niet moeilijk
te overbruggen.
Asielbeleid
Over het asiel- en migratievraag-
stuk hoeven de partijen niet oe
verloos te discussiëren. Ze wil
len alle buitenlanders zonder
reisdocumenten de toegang tot
Nederland weigeren en terug
sturen. Ook zullen de partijen
gezinsvorming en -hereniging
koppelen aan zwaardere inbur-
gerings- en inkomenseisen.
Veiligheid
De onveiligheid wordt aange
pakt met vijf- zesduizend poli
tiemensen extra, meer officieren
van justitie en rechters en meer
cellen. Bovendien gaan de cel
straffen voor kleine vergrijpen
en ernstige misdrijven omhoog,
of worden minimumstraffen in
gevoerd, zoals met name het
CDA voorstaat. De politie moet
zijn werktijden aanpassen aan
het boevengilde: avonds en 's
nachts patrouilleren.
Verkeer
Pim Fortuyn zei in de campagne
dat hij het fileprobleem niet kon
oplossen. Onduidelijk is hoe zijn
volgelingen daar nu tegenaan
kijken. De WD zal voor de auto
mobilist aanzienlijk meer kilo
meters asfalt eisen. Het CDA zal
daar niet tegen zijn, maar streeft
ook naar verbetering van het
openbaar vervoer.
Onderwijs
Verbetering van de omstandig
heden in het onderwijs streven
alle toekomstige coalitiepartners
na. In een combinatie van meer
docenten via betere beloning,
verlichting van de werkdruk, ex
tra assistentie voor onderhoud
van de gebouwen en toiletgroe
pen, beter meubilair en lesma
terialen en computers.
Zorg
De beoogde invoering van een
nieuw zorgstelsel, waarin de pa
tiënten en niet de instanties
centraal staan, hoeft evenmin
tot een scheiding der geesten te
leiden. Iedereen is ervan over
tuigd dat het die kant op moet.
Bovendien kan iedereen zich
vinden in een nominale (vaste)
verzekeringspremie. Alleen de
wijze waarop de lage inkomens
moeten worden gecompen
seerd, kan een overeenstem
ming vertragen. Bovendien
heeft Fortuyn zich altijd uitge
sproken voor reorganisatie in
plaats van extra investeringen.
WAO
Zelfs de veelbesproken hervor
ming van de WAO hoeft geen
splijtzwam te zijn. Het CDA om
armt het SER-akkoord. Dat gaat
uit van de mate waarin mensen
nog kunnen werken. Alleen 'ge
heel' afgekeurden ontvangen
nog een WAO-uitkering. Ande
ren niet. De WD wil veel stren
ger zijn voor WAO'ers. Daarvoor
hoeft de huidige WAO niet te
worden aangepast. Fortuyn was
bereid het SER-akkoord voor
twee jaar een kans te geven.
Werkt het niet, dan zou de WD-
lijn moeten worden gevolgd.
Begrotingsbeleid
CDA, Lijst Pim Fortuyn en WD
staan gedrieën een strakke fi
nanciële paragraaf voor. Dus
ook hierover kunnen ze in het
A4-akkoord sluitende afspraken
maken. Veel geld voor lastenver
lichting - een wens van alle drie
de partijen - is er niet, omdat de
economische groei tegenzit.
(advertentie)
