'Metrobrand
was mislukte
terreurdaad'
BUITENLAND
-
Eigen partijraad geeft Sharon een klinkende oorvijg
Geldgebrek eist tol op Jimmy Carter zet voet op Cubaanse bodem
Russische lanceerbasis
In Missouri wonnen de overledene en zijn weduwe VS: Russen bereiden
atoomproeven voor
Milaan ontsnapt aan drama
Pakistan weigert VS steun
voor aanval op al-Qaeda
ic loopt boos
uit stadion
he Franse president
bij de bekerfinale in
teen Lorient en het
Bastia boos wegge
nen het Franse volks -
voor de aftrap werd in-
enkele honderden
ipporters een fluitcon-
larop Chirac het sta
lend verliet. Hij eiste
,rzitter van de Franse
,nd Simonet zijn excu-
ibieden. Op Corsica
Li tijden een grote hang
0 autonoom bestuur,
ar eft jaar vaardigde Chirac
kinjuit die het Franse ei-
maand ac 13 mei 2002
vrije
»r zelfbestuur geeft.
'"iFDP'er in race
d;anselierschap
Iim - Het bestuur van de
lur Duitse partij FDP heeft
sPrabrzitter Guido Wester-
^ar voren geschoven als
Lt-bondskanselier voor
Inentsverkiezingen van
jer. Het is voor het eerst
schiedenis van de FDP
lartij formeel een kandi-
fwijst. De strijd voor de
jt vooral tussen bonds-
r Gerhard Schroder van
il-democratische SPD
id Stoiber van de
•democratische
U.
el oorzaak
I (treinongeluk
r Het treinongeluk in
Httannië, waarbij vrij-
jn mensen omkwamen
•dan zeventig mensen
taakten, is veroorzaakt
j defecte wissel. Enkele
tan de wissel zouden
braakt. De trein ont-
itoen hij over de wissel,
n gedeeltelijk op een
precht. Minister van
Stephen Byers zei giste-
iet ging om een inci-
Ivordt nader onder-
le het kwam dat de wis-
linale patiënt
y overleden
De ongeneeslijk zieke
jetty, die vergeefs toe-
Ig vroeg een einde aan
}n te mogen maken, is
;op 43-jarige leeftijd
n. Dat heeft haar fami-
en bekendgemaakt.
II bepaalde het Euro-
voor de Rechten van
dat de vrouw niet het
om met hulp van
q een einde te maken
■leven. Pretty was naar
jestapt nadat ze in
littannië vergeefs had
erd om hier toestem-
pr te krijgen.
Ie beschoten
lien Belfast
•Tijdens nachtelijke
ssen katholieken en
nten in een wijk in
Ifast is herhaaldelijk op
gevuurd. Ook werden
lessen en brandbom-
ir de politie gegooid,
aar beurt plastic kogels
i. Verscheidene agen
ten gewond en een van
ïst worden opgenomen
pkenhuis. Het is al
nlang onrustig in de
èrse hoofdstad, met na-
-tt noordelijke stadsdeel,
ke en protestantse wij-
daar van elkaar ge-
l door hekken, muren
eldraad.
vermoedt
t bij brand
'ield - De Britse politie
onderzoek ingesteld
brand waarbij zeven
■ijn omgekomen, on-
ijf zusjes in de leeftijd
laanden tot dertien
lolitie vermoedt dat de
>r enkele mannen is
De brand brak gister-
lvroeg uit in een wo-
luddersfield, in Noord -
I. De woning werd be-
ior een gezin van Azi-
(a«Jcomst. De politie zei
"et te denken aan
:hting met racistische
1. Er wordt gezocht
Jlta» of vier mannen met
Ie bcitisch uiterlijk.
li Taiwan kan
Aisvan China
G ston - „Taiwan is ge-
1 een onafhankelijk land
tn", aldus de Taiwanese
It Chen Shui-bian giste-
DS F interview met het
ft Newsweek. Formele
Dg is volgens Chen zelfs
ïr zo belangrijk, nu de
lanse president Bush
ld onlangs de Repu-
Kvan noemde. Al sinds
öezing tot president in
Beft president Chen met
pocratische Progressie-
l(DPP) naar onafhanke-
kan China. Peking be-
Taiwan echter als een
provincie, en wil het
psche eiland opnieuw
pesnoods met gebruik
Hd.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Het was voor Ariel Sha
ron de pijnlijkste avond sinds ja
ren. Juist nu hij door 'Operatie
Verdedigingswap de militaire
campagne tegen de Palestijnse
milities op de Westelijke Jordaan-
oever, een ongekende nationale
populariteit geniet, kreeg hij van
zijn eigen partijraad een klinken
de oorvijg.
De reden was nota bene dat hij
zich slap zou gedragen tegen
over de Palestijnen, door te la
ten doorschemeren dat hij een
Palestijnse staat niet op voor
hand afwijst. Althans, zo leek
het. In werkelijkheid ging het
gisteravond om de vraag wie in
de Likud de lakens uitdeelt: de
door ex-premier Benjamin Ne
tanyahu gedomineerde partij
raad, of de minister-president.
Het antwoord liet aan duidelijk
heid niets te wensen over. Gis
teravond heeft Netanyahu
openlijk de macht in de partij
toegeëigend, en zich gepresen
teerd als de volgende Israëlische
eerste minister. De goed van de
tongriem gesneden ex-premier
had het daarbij een stuk gemak
kelijker dan de huidige Israëli
sche leider. Hij lijkt al lang weer
vergeten dat de kiezers hem in
1999, toen hij het moest opne
men tegen Ehud Barak van de
Arbeiderspartij, een smadelijke
nederlaag bezorgden.
De strekking van Netanyahu's
betoog was dat de premier in
ongeveer alles wat hij tot nu
heeft ondernomen, heeft ge
faald. 'Operatie Verdedigings
wap was op zichzelf wel een
goed idee, maar de troepen zijn
veel te snel teruggetrokken zo
dat ze hun werk niet hebben
kunnen afmaken. Dat Arafat
nog niet is verbannen, laat zien
hoe snel Sharon geneigd is te
zwichten voor internationale
druk. En dat hij naar een inter
nationale conferentie streeft en
heeft laten doorschemeren dat
hij niet onder alle omstandighe
den tegen een Palestijnse staat
is, wijst op hetzelfde. 'Zelfbe
stuur ja, een staat nee', was Ne
tanyahu's devies.
De motie tegen de Palestijnse
staat, waar de bijeenkomst van
gisteren om draaide, was op
zichzelf al merkwaardig genoeg.
Het partijprogramma van Likud
laat er immers geen misverstand
milaan/rtr - Een gasfles heeft
zaterdagavond een kleine brand
veroorzaakt op een van de groot
ste metrostations in Milaan. De
politie houdt rekening met een
poging tot een aanslag. Op het
tijdstip van de brand waren hon
derden mensen op weg naar huis
na een avondje uit.
Volgens de politie ontstond de
brand rond elf uur doordat ie
mand het kraantje van de gas
fles had opengedraaid en daar
een vlam had bijgehouden. Het
vuur op het drukke Duomo sta
tion, waar twee metrolijnen bij
elkaar komen, kon snel worden
gedoofd.
Niemand raakte gewond. Ook
de schade aan het metrostation,
dat direct onder de enorme go
tische kathedraal van Milaan
ligt, valt mee. De politie kan niet
zeggen wat er zou zijn gebeurd
als de gasfles was ontploft. Er
was wel rookontwikkeling. De
metro kon mede hierdoor een
halfuur niet rijden.
Vlakbij de plek waar de brand
uitbrak zijn enkele spandoeken
gevonden met teksten. Op één
ervan stond in het Italiaans: 'Wij
vechten voor de zaak van Allah
en wij stoppen niet totdat jullie
je onderwerpen en Allah, de
enige echte God aanbidden'. Op
het andere laken stond in het
Arabisch: 'Allah is groot'.
Milaan huisvest een van de
grootste moslimgemeenschap
pen van Italië. De VS noemen de
stad het Europese centrum van
Osama bin Laden. Leiders van
het islamitisch cultureel cen
trum in Milaan ontkennen ieder
verband met de terroristenlei
der.
De Italiaanse politie heeft na de
aanslagen in de VS verscheiden
de vermeende terroristen gear
resteerd. Vorige week nog pakte
de politie vijf mannen op die er
van worden verdacht de op
brengst van overvallen en drug
stransacties te gebruiken voor
de financiering van extremisti
sche groepen.
Na maanden van relatieve stilte van de kant van de Israëlische vre
desbeweging was er zaterdag weer eens een grote betoging in Tel
Aviv. Zo'n 60.000 mensen spraken zich daar uit tegen de militaire
acties op de Westoever, en de geplande inval in de Gazastrook. Die
werd afgelopen weekeinde wegens het uitlekken van plannen uitge
steld, maar is nog niet van de baan. Foto: Reuters/Gil Cohen Magen
over bestaan dat er geen 'Pales
tijnse staat ten westen van de
Jordaan' mag komen. Die for
mulering laat ruimte voor het
ontstaan van zo'n staat aan de
andere kant van de rivier, in Jor
danië dus. Niet verwonderlijk is
men daar in het Hasjemitische
Koninkrijk, waar zestig procent
van de bevolking Palestijns is,
nooit gelukkig mee geweest.
Nog in het begin van de jaren
negentig prees Netanyahu op
verkiezingsbijeenkomsten Jor
danië aan als een goed alterna
tief voor een Palestijnse staat op
de Westelijke Jordaanoever en
in de Gazastrook. Maar sinds de
vrede met de oosterbuur, in
1994, onthouden Likud-leiders
zich wat dat aangaat van open
lijke uitspraken over hun inten
ties. Wat Likud betreft ligt de
staat Israël tussen de Middel
landse Zee en de Jordaan. Het
probleem is dat er in dat gebied
naast vijf miljoen joden meer
dan vier miljoen Arabieren wo
nen. Binnen tien jaar zal die
laatste groep een meerderheid
vormen. Dat demografische
probleem zou in een democrati
sche omgeving binnen de kort
ste keren leiden tot het einde
van de joodse staat.
Daarom wil Likud de Palestijnen
van de Westoever en de Gaza
strook zelfbestuur geven, maar
binnen bepaalde beperkingen.
Zo moeten de Israëlische neder
zettingen in die gebieden blijven
bestaan, en moet het Israëlische
leger voldoende manoeuvreer
ruimte hebben om de kolonis
ten en de buitengrenzen te be
schermen.
Volgens een oud plan van Sha
ron- waar hij voor zover bekend
nog steeds aan vasthoudt - kun
nen dc Palestijnen voor hun au
tonomie beschikken over onge
veer veertig procent van de
Westoever, verdeeld over een
aantal kleine gebieden, onder
ling verbonden door doorgaan
de wegen.
De Palestijnen spreken laatdun
kend over 'thuislanden'. Sha-
rons concessie bestaat erin dat
hij, in tegenstelling tot Netanya
hu, onder bepaalde omstandig
heden bereid is die 'thuislan
den' een Palestijnse staat te
noemen.
Na gisteravond moet Likud ver
der in een staat van interne oor
log, maar met goede vooruit
zichten. De oude rivaal, de Ar
beiderspartij, is nog maar een
schim van wat ze is geweest. Al
le opiniepeilingen wijzen erop
dat Likud bij nieuwe verkiezin
gen als veruit de grootste partij
uit de bus zal komen. Nu in Is
raël het systeem van directe ver
kiezing van de minister-presi
dent is afgeschaft, zal de groot
ste partij weer bijna automa
tisch de premier gaan leveren.
Netanyahu staat klaar.
washington/anp - De Pakis
taanse regering weigert een
grootschalige militaire operatie
op haar bodem tegen leden van
het terroristennetwerk al-Qaeda
toe te staan, ondanks grote
Amerikaanse druk. Dat meldt
The Washington Post.
Amerikaanse inlichtingendien
sten hebben volgens de krant
vastgesteld dat de grootste con
centraties al-Qaeda-strijders
niet langer in Afghanistan zijn,
maar in het aangrenzende Pa
kistan. Het dagblad rept in het
bericht van het eerste grote me
ningsverschil tussen Islamabad
en Washington, sinds beide na
ties besloten gezamenlijk op te
trekken tegen Osama bin Laden
en zijn netwerk.
Overigens werd al wel eerder
bekend dat Amerikaanse en
Britse speciale eenheden in
West-Pakistan, in semi-autono-
me gebieden waar de regering
weinig invloed heeft, actief
speuren naar al-Qaeda-leden en
naar Bin Laden.
Functionarissen van het Ameri
kaanse ministerie van defensie
reageren in de krant gefrus
treerd op de trage wijze waarop
Pakistan tegen al-Qaeda zou
opereren. De Pakistaanse rege
ring zou bevreesd zijn voor bin
nenlandse onrust in de grens
streek met Afghanistan, en voor
acties van moslimextremisten in
het hele land.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Het geldgebrek in de
Russische ruimtevaartindustrie
heeft gisteren vermoedelijk acht
mensen het leven gekost. Tij
dens werkzaamheden aan een
hangar op de lanceerbasis Bai-
konoer stortte een tachtig meter
hoog plafond in, waarop de acht
op dat moment aan het werk
waren.
Een speciaal team van reddings
werkers moest vanuit Moskou
naar de basis in Kazachstan
worden gestuurd, omdat het
reusachtige gebouw volledig
dreigde te bezwijken. Reddings
werkers uit Kazachstan durfden
het gebouw niet binnen te gaan.
De werklieden zijn waarschijn
lijk naar beneden gestort nadat
drie grote pilaren het gewicht
van het dak niet meer konden
dragen. In de hangar lag onder
meer een oude versie van het
ruimteveer Boeran opgeslagen,
het Russische antwoord op de
Amerikaanse Space Shuttle.
Het ongeluk onderstreept we
derom de wankele financiële
basis van de ooit roemrijke Rus
sische ruimtevaart. Baikonoer
Cosmodrome, het grootste
ruimtevaartcomplex ter wereld,
is sinds het ineenstorten van de
Sovjetunie eigendom van Ka
zachstan. Rusland huurt de ba
sis.
De hoge huurprijs in combina
tie met de algehele malaise in de
Russische ruimtevaartindustrie
hebben er toe geleid dat de ooit
supermoderne basis in een
slechte toestand verkeert. Uit
onvrede met de eisen van Ka
zachstan is Rusland recentelijk
begonnen met de constructie
van een nieuwe basis in
Plesetsk, een plaats in het uiter
ste noorden van Rusland.
De financiële steun voor de Rus
sische ruimtevaart is het afgelo
pen decennium met een factor
vijftien verminderd. Rosaviakos-
mos probeert nu te overleven
door commerciële satellieten te
lanceren en ruimtevaarttoeris
ten naar het internationale
ruimtevaartstation ISS mee te
nemen. In april ging de Zuid-
Afrikaanse miljonair Mark
Shuttleworth nog de ruimte in.
De trip leverde de Russen waar
schijnlijk 20 miljoen dollar op.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse oud-pre
sident Jimmy Carter is gisteren in Cuba
aangekomen voor een historisch zes
daags bezoek. Carter is de eerste presi
dent - voormalig of zittend - van de VS
die voet zet op Cubaanse bodem, sinds
Fidel Castro in 1959 de macht greep.
De 77-jarige oud-president werd samen
met zijn vrouw Rosalynn verwelkomd
door de Cubaanse machthebber Fidel
Castro (75). Castro verklaarde de komen
de dagen alle deuren voor Carter open te
zullen zetten, ook die van de biologische
onderzoekscentra op het eiland.
Cuba werd er vorige week door de hoge
Amerikaanse regeringsfunctionaris John
Bolton van beschuldigd te werken aan
biologische wapens, en werd samen met
Syrië en Libië bijgezet in het Amerikaan
se rijtje 'Landen van het Kwaad'. Castro
heeft de Amerikaanse beschuldigingen
ontkend en gevraagd om bewijzen.
Ondanks dit verbale geweld heeft Carter
zijn bezoek aan het eiland veertig kilo
meter ten zuiden van Florida gewoon
doorgezet. De relatie tussen de buren is
uitermate slecht, en Carter zei vorige
week te hopen de dialoog weer op gang
te kunnen brengen.
Cuba heeft letterlijk en figuurlijk de rode
loper uitgerold voor Carter, die bena-
dnikte een privé-bezoek te brengen en
Carter (links) luistert na aankomst in Havana
uniform voor de gelegenheid had verwisseld
Foto: Reuters/Daniel Aguilar
niet te zullen onderhandelen. De oud
president werd uitgenodigd door Fidel
Castro zelf. In de aanloop naar zijn be
zoek liet Cuba een bekende politieke ge
vangene twee maanden voortijdig vrij.
Tegenstanders van Castro dienden vrij-
naar Fidel Castro, die zijn vertrouwde
voor een grijs kostuum.
dag een petitie in voor een referendum
over politieke en economische hervor
mingen. Dat de groep daartoe in staat
was, werd al een aanmerkelijke vooruit
gang genoemd. Cuba hoopt dat Carter -
die een verklaard tegenstander is van het
42 jaar oude handelsembargo van de VS -
de economische sancties publiekelijk zal
veroordelen.
De Amerikaanse regering moest Carter
speciaal toestemming geven voor zijn
trip naar Cuba. Het is Amerikaanse bur
gers immers niet toegestaan naar het
buurland te reizen. Volgens Buitenlandse
Zaken is Carter gevraagd Castro te zeg
gen dat het tijd is dat Cuba een democra
tie wordt.
Carter heeft een speciale relatie met Cu
ba. Tijdens zijn regeerperiode van 1977
tot 1981 stak hij veel energie in verbete
ring van de verhoudingen, maar een
door Castro gesanctioneerde toevloed
van Cubaanse bootvluchtelingen maakte
daaraan een einde.
Het Amerikaanse handelsembargo be
staat nog steeds, ook al gaan er ook in de
VS stemmen op om daaraan een einde te
maken. Sinds vorig jaar wordt er wel een
uitzondering gemaakt voor hulpgoede
ren als voedsel en medicijnen.
Carter zei dat hij en zijn vrouw waren ge
komen als 'vrienden van het volk van Cu
ba'. Hij ontmoet Castro twee keer, en er
staan gesprekken met politici en verte
genwoordigers van religieuze groeperin
gen en mensenrechtenorganisaties ge
pland.
Carter mag gaan en staan waar hij wil, al
dus Castro bij zijn begroeting. Morgen
avond zal de oud-president het Cubaan
se volk in een tv-rede toespreken.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Zal de kiezer
woensdag uit medeleven met de
dode stemmen op Pim Fortuyn?
Het is ongewis. Maar een dode
die op de golven van piëteit de
verkiezingen wint, dat is eerder
vertoond. In de Amerikaanse
staat Missouri veroverde de over
leden Mel Carnahan in november
2000 een zetel in de Senaat.
Het was een bizarre, ietwat ma
cabere verkiezingsstrijd. De
gouverneur van Missouri, de
Democraat Mei Carnahan,
kwam op 16 oktober 2000, drie
weken voor de Amerikaanse
verkiezingen, om bij een vlieg
tuigongeluk. Zijn Republikeinse
tegenstander John Ashcroft leek
de overwinning op zak te heb
ben.
Vóór 16 oktober was er sprake
van een harde, bittere strijd tus
sen de twee mannen om een ze
tel in de Senaat namens Mis
souri. De conservatieve Ashcroft
- inmiddels minister van justi
tie - had permanent voorgele
gen in de opiniepeilingen. Ook
al werd er gerekend op wat
'stemmen uit sympathie', die
zouden de Republikein niet van
een overwinning kunnen weer
houden, zo voorspelden politie
ke analisten. Ashcroft was de
zittende senator, een bekende,
en Amerikaanse kiezers zijn
normaal gesproken afkerig van
het ongewisse.
Omdat de naam van Carnahan
zo kort op de verkiezingen niet
meer van de kieslijst te halen
was, zaten de Democraten in
hun maag met een kandidaat
die alleen in naam nog bestond.
Maar hoe dichterbij de datum
van 7 november kwam, hoe
somberder de vooruitzichten
voor Ashcroft werden. De geest
van Mei Carnahan bleek een ge
duchte tegenstander.
Zoals dat wel vaker gaat, werd
de gouverneur na zijn dood nog
populairder. Bij zijn begrafenis
stonden mensen met kaarsen en
posters aan de kant van de weg
in ieder van de vijf dorpen die
de begrafenisstoet passeerde.
„Zijn overlijden had de mensen
diep geraakt", zei Jean Carna
han later in een interview. „De
mensen van Missouri wilden dat
er iets levend zou blijven na het
vliegtuigongeluk." De emotie
zocht een uitweg. Er werden
stickers gedrukt met 'Ik sta nog
steeds achter Mei' erop. De slo
gan 'Laat het vuur niet uitgaan'
dook her en der in de staat op.
Carnahan kreeg postuum sym
boolwaarde.
Campagne voeren kon Ashcroft
in eerste instantie niet meer,
want dat zou worden uitgelegd
als gebrek aan respect voor de
dode. De Democraat die Carna
han opvolgde als tijdelijk gou
verneur, Roger Wilson, kondig
de vervolgens aan dat hij Cama-
hans vrouw Jean zou aanwijzen
om diens plek in Washington in
te nemen, bij een overwinning
van de dode. Dat was een mees
terzet van de Democraten. De
voormalige 'first lady' van Mis
souri was geen onbekende voor
het publiek. Veel kiezers werden
aangetrokken door het idee dat
Jean de geest van Mei Carnahan
levend zou houden, zo bleek uit
opiniepeilingen waarin de De
mocraat ineens voorlag.
De rouwende Jean Carnahan zei
ja tegen het voorstel. Ze voerde
geen echte campagne, want dat
zou opportunistisch overko
men, maar was wel op tv te zien,
waar ze pleitte voor de waarden
en overtuigingen van haar man.
Ze beloofde 'het vuur brandend
te houden' in Washington. Ash
croft hervatte zijn campagne,
maar tevergeefs. Op 7 november
wonnen de dode en zijn wedu
we met een verschil van 49.000
stemmen.
Jean Carnahan, die bij het onge
luk niet alleen haar man maar
ook haar zoon Randy verloor,
ging naar Washington. Daar
moet ze in november van dit
jaar op eigen kracht zien haar
zetel te behouden. De 68-jarige
senator werd benoemd voor een
periode van twee jaar, in plaats
van de gebruikelijke termijn van
zes jaar.
De Republikeinen zijn begrijpe
lijkerwijs gebrand op revanche,
en hebben daarom een ervaren
tegenkandidaat, de voormalige
afgevaardigde Jim Talent, naar
voren geschoven.
washington/anp-rtr-dpa -
Amerika beschikt over aanwij
zingen dat Rusland voorberei
dingen treft om nieuwe kem
proeven te houden. Dat schreef
The New York Times gisteren op
gezag van regeringsfunctionaris
sen. De Russische minister van
buitenlandse zaken Ivanov ont
kent het bericht. Hij zei dat dit
soort berichten vaker opduikt
onder Amerikaanse politici.
De Amerikaanse inlichtingen
diensten zouden weet hebben
van 'technologische activiteiten'
van Rusland op een eiland bij de
poolcirkel. In het verleden trof
fen de Russen en de voormalige
Sovjetunie in dat gebied voorbe
reidingen op nieuwe kemproe
ven. Huis en Senaat zouden op
de hoogte zijn gebracht.
Volgens de krant reageerden de
politici zeer uiteenlopend op de
rapportage. Sommige leden van
de Senaat pleitten voor het her
vatten van Amerikaanse kem
proeven. Anderen wi^en on
middellijk toegang eiséfc tot de
Russische bouwlocaties voor
kernwapens en maakten zich
sterk voor de productie van een
nieuwe serie Amerikaanse kern
koppen.
De Amerikaanse president Bush
en zijn Russische collega Poetin
treffen elkaar over twee weken
in Moskou en Sint Petersburg.
Het is de bedoeling dat ze daar
een akkoord tekenen over de
vermindering van hun kemwa-
penarsenalen. De Amerikaanse
minister Powell van buitenland
se zaken zei gisteren dat hij er
zeker van is dat het akkoord de
ze maand wordt ondertekend.
v -urn 1
■rare^
Lmw
-inwin
