DENKSPORT
Schwarzman maak faam waar
Stellwagen ligt nog op schema Piket
o
iii
in
in
i
in
II,
in
iii
in
IB
01
iö
ill
in
111
111
lli
III
pj
I
IB
i
0
SI
01
11
lil
a
Uitgiftebeleid: de puinhopen van PTT Post
andige spelers
scoren hoog
ONPK-finale
D
1 V
s
D
1
P
R
c
B
D
R
G
G
A
A
G
S
G
P
0
T
A
te
te
te
m
m
m
m
m
m
m
m
m
a
965
ZATERDAG 11 MEI 2002
BRIDGE
PUZZEL
Marijke van der Pas
de Nederlandse topspelers verplich-
iebben in Polen is de finale van het
ederlands Paren Kampioenschap
niet zo sterk bezet als voorgaande
o kan het gebeuren dat een gelegen-
nibinatie (de Utrechters Bert Dae-
Kees-Jan Willemsens) het toernooi
naam schrijft. Na aanvankelijk een
orsprong te hebben opgebouwd, ligt
an Daemen-Willemsens op het al-
e spel in handen van hun tegenstan-
n der Horst-mw Silbernberg, tevens
ste belagers. Van der Horst-Silbem-
en in slem en moeten met B10 te-
H3 de goede beslissing nemen om
itemaken. Slem gemaakt levert 42
op en de overwinning. Slem down is
f punten waard, werpt daarbij
i-Willemsens 43 punten en de
ijs in de schoot. V zit achter de heer,
r snijdt en kan de eeuwige roem ver-
het eerste spel kan de leider on-
:n slecht zitsel toch nog een uitweg
V 10 6
A H 9 5
H V 10 5
*10 5
53 N
<4* 0
Z
*642
*H2
¥74
B 9 6 5
A V9 7 3
A 9 4
¥VB 10832
A8 7 4
-
ink meebieden in klaveren worden
vanzelf naar slem gedreven. De
eft de klaverenstart en ziet een aar-
ilan om aan twaalf slagen te ko-
trekt de troeven, troeft nog een kla-
m denkt vier ruitenslagen te kunnen
^6n. Daarbij eindigt hij in de dummy,
jt V. Als oost dekt, is het slem bin-
r ook als west de slag neemt met de
de leider claimen. West moet na-
de dubbelrenonce spelen of terug-
de schoppenvork van de leider,
■houset meer bekent op de tweede rui-
een lelijke streep door de rekening
ider. Er dreigt een schoppen- en
aknivfiverliezer. Hoe moet dat nu ver-
finan^ider kan oost aan slag brengen
woekerde ruiten en hopen dat oost dan
p inspeelt onder de heer uit. He-
e t is niet gek. Die kan uitrekenen dat
als hij terugspeelt in de dubbelre-
iael lliswaar één schoppen op kan rui-
ïr dat *H nog altijd de downslag
it is dus niet de oplossing voor het
i twaalf slagen. De leider moet na
ruiten naar de heer *A slaan. Hij
contract als de heer sec valt. Valt
liet dan moet de leider hopen dat
htweede heeft. Hij speelt een
n naar de tien en brengt oost aan
'gap^H. Inderdaad is oost de klos: hij
^^eren naspelen in de dubbelrenon-
^^n in de vork. In beide gevallen is
'"'-'Verliezer van de leider verleden tijd.
je speelfiguren zijn kennelijk lastig
1 aan tafel. Terwijl toch alleen de
lelers van Nederland zich plaatsten
inale weten slechts acht leider
|gen te maken in een hartencon-
t missen van slem maar het maken
If slagen is nog goed voor 37 van de
Kjrpp, ofwel 77 procent.
iige speler kan zich helemaal uitle-
ïtinj finale. Het tweede spel toont Bert
insi°P ziJn best-
looi
#943
A 9 5 2
H 52
H B 2
iste
elp
N AH 10 8 2
t ¥76 3
WT° 476
Z *V93
V B 7
V 8 4
A 104
A 8 6 5
er ei
^peerst al een kunst om het bieden
:mebanen te leiden. Na twee passen
lemen de zuidhand met 1*. Wil-
antwoordt 1¥ en oost volgt 14.
1 een doublet, een supportdoublet,
Iriekaart harten aan te geven. Met
natie is Willemsens minder blij. Hij
(uitstekende oplossing door 24 te
Partner ik ben maximaal voor mijn
iniSheb slechts een vierkaart harten."
schlbiedt 2SA en mag dat na een
en istart spelen. Ondanks samen 24
W Deamen na de uitkomst maar
slagen. Beide handen hebben een
en krdeling en dat levert nu eenmaal
jtra lengteslagen op. Daemen mag
fte slag 4V maken en speelt een
naar de boer. Oost neemt de slag
waaprt vier schoppenslagen. Dat lijkt
laar het blijkt west volledig klem te
ost speelt harten na, via de vrouw
i onir voor het aas. Daemen incasseert
Opfge klaveren. Ieder heeft dan nog
njc,fn over. Zuid heeft nog 4A104 en
•y T9 en 4H5. Kijk naar de kaarten
Die moet ¥B bewaren vanwege ¥9
omy en hij moet ook 4VB9 bewa-
ukt niet. Hij moet de leider zijn
ag en het contract gunnen. +120
44 van de 48 punten op. Zelfs een
jetje kan zo een grote bijdrage le-
*veg naar de overwinning.
Oplossing
nummer 18
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
STEENHARD en ORIGINEEL
1
S
1
E
M
A
K
K
E
N
u
1
T
1
E
V
A
E
E
P
E
R
E
D
O
T
H
E
E
M
E
1
E
R
1
s
S
1
1
1
A
T
1
E
L
E
T
E
N
1
U
R
E
E
H
R
A
A
R
S
A
C
R
1
T
R
1
1
E
L
1
S
1
1
E
V
E
L
E
E
E
H
O
L
E
I
E
N
G
T
E
I
R
1
T
S
A
M
1
E
A
L
1
1
T
M
A
N
1
T
A
E
P
C
H
I
o
T
E
1
A
L
O
N
E
1
R
A
M
V
A
N
E
O
P
M
S
S
OO
T
Cryptogram nummer 19
Horizontaal:
4. Insecten van adel (11); 7. Is die herrie wel in orde?
(13); 9. Dokter die aan de grond zit (9); 11. De actie
van deze voetbalclub voor een wisselwerking (5); 12.
Vogel die vocht verliest tijdens het lopen (5); 13. Niet
tegen zetels om te lokken (9); 14. Volkswagen met
pech? (12); 17. Dansfeest voor gedetineerden? (6); 19.
Voor softbal moet je thuis zijn (4); 20. Ongehuwde
voetballer (4,3); 21. Is het zo erg om hier wat te drin
ken? (3); 23. Die aap is verwant aan een woudgeest
(9).
Verticaal:
1. Van achteren kikkers onderzoeken (8); 2. Varken
van de steun (4); 3. Potten naar binnen duwen (8); 4.
Waterland (9); 5. Opname van een boek? (9); 6. Leuk
dat het trekt (12); 8. Slok van een toast (5); 9. De
inzittenden vinden het (niet) grappig (3); 10. Zo is
het systeem niet zo geweldig (12); 15. Bloem die
opkomt in het haar (8); 16. Eindelijk een Europeaan
met vis (6); 18. Heeft men het zo, dan laat men het
hangen (5); 22. Niet goed op kop (3).
Oplossing
nummer 18
Horizontaal:
4. Loopgraaf; 8. zakkenvuller;
10. stomer; 11. kalveren; 12.
gieren; 13. rijhoogte; 14. flens
je; 16. nakend; 17. gedoe; 18.
steenwol; 20. tuinmargriet;
22. middengolf.
Verticaal:
1Boezemvrienden; 2. kroes
karpers; 3. aanvalshandeling;
5. pikeren; 6. oliekoek; 7.
regentendom; 9. stripfiguur;
15. steward; 19. netels; 21.
geel.
DAMMEN
Kruiswoordraadsel
nummer 19
Horizontaal:
1. Persoon aan boord van een schip; 8.
tweetal; 9. gewas; 10. nachtvogel; 12.
hoger personeel; 13. legerplaats; 15.
grondsoort; 16. kleine metalen staaf; 18.
afdruk; 20. Arabische titel; 21. forum;
22. deel van het oog; 24. soort; 26. bijbel
se stad; 28. betrekking; 30. voerbak; 33.
barium; 34. vrouw wier man is overle
den; 35. wijfjeslam; 36. uitroep van pijn;
37. klef; 39. rots; 40. muzieknoot; 42.
schrijfgerei; 45. metselspecie; 48. naam;
49. Russisch-orthodox priester; 51. bui
telende sprong; 53. hoeveelheid; 54. rol
letje geldstukken; 55. Europese taal; 56.
vogel; 57. aanwijzend vnw.; 58. plaksel;
60. in prima conditie; 61. takelwagen.
Verticaal:
I. Vader of moeder; 2. plas; 3. uitroep; 4.
netvlies; 5. vogelproduct; 6. sprong in
het water; 7. propvol; 8. sloepskraanbalk;
II. deel van een jas; 12. toiletartikel; 14.
deel van het hoofd; 15. neuroloog; 16.
deel; 17. broedplaats; 19. café; 23.
bekend gebouw in Londen; 25. in geen
geval; 27. mannelijk dier; 28. gegraven
diepte; 29. filmdecor; 31. koker; 32.
venijn; 33. zangstem; 38. lumbago; 39.
klem; 41. glooiing; 43. standaardmaat;
44. koolstofpoeder; 46. knaagdier; 47.
lus; 49. binnenplaats; 50. visje; 52. gele
verfstof; 54. herrie; 58. bevel; 59. fami
lielid.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes?
8-35-52-46-13-31-20-61-19-44 en
23-1-43-48-36-14-7-22-5-25
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
G. van der Plas, Nachtegaallaan 10, Katwijk
(cryptogram)
Mw. M.M. Rotteveel, Rooversbroekdijk
123, Lisse (kruiswoord)
Eric van Dusseldorp
III
te!
9
O
o
d
o
q
Q
O
q
a
H
m
O
9
a
(5
O
o
O
o
O
d
q
q
a
a
H
q
o
O
o
o
o
o
o
o
o
o
9
9
cd
9
O
p
9
9
9
O
9
O
9
O
O
9
9
O
O.
q
q
Diagram nr. 1
Alexander Schwarzman, ex-we
reldkampioen, staat bekend om
zijn eigen, levensgevaarlijke stijl.
In tegenstelling tot de huidige
wereldkampioen Alexej
Tsjizjow, die in rustig kabbelen
de, vaak klassiekachtige, stand
jes dikwijls als een sluipmoorde
naar toeslaat, is het Schwarz
man die van meet af aan de
complicaties opzoekt. Het meest
gevreesde wapen van de Mosko-
viet -zij die in het bezit zijn van
het boek Schwarzmania zullen
dit ongetwijfeld beamen- is zon
der twijfel het gambiet. Het duel
met Henk Klarenbeek in de af
gelopen bondscompetitie is
daar een treffend voorbeeld van.
Zwart: H. Klarenbeek - Wit: A.
Schwarzman
Zie diagram 1. (DES Lunteren-
Maas van 't Hoog)
Een flankspelstand met de
grootmeester aan zet. 37-32
(28x37) 31x42 kan altijd, maar is
natuurlijk een wat pover plan.
Niet veel boeiender is 48-42 (13-
19) 24x13 (18x9) 38-32 wat an-
Diagram nr. 2
ders? (27x38) 43x23 (22-27)
31x22 (17x19) en de muziek is
uit de stand. Zwart heeft vol
doende controles en een speler
van het kaliber Klarenbeek moet
dat toch zonder veel problemen
op remise kunnen houden.
Schwarzman komt met een ge
niaal idee: 29. 26-21!,Hoe nu
te slaan? Op 17x26 pakt wit de
aanval met 38-32,43x23 en
zwart moet zeifis serieus reke
ning houden met een actie als
23-19. Klarenbeek ambieert (te
recht) het genot van een tijdelij
ke schijfwinst tegen de ex-we
reldkampioen.
29..., 27x16; 30. 31-26!!De
pointe: wit komt altijd met 38-32
en pakt alsnog de aanval. 30
13-19; 31.24x13, 18x9;32.38-32,
9-14; 33. 32x23, 25-30;
Het staat gelijk maar Schwarz
man heeft inmiddels wel flink
voordeel.
34. 49-44, 8-13; 35. 44-40,30-35;
36. 29-24, 35x44; 37. 39x50, 22-
27; 38. 48-42, 16-21; 39. 43-38,
12-18; 40. 23x12,17x8; 41. 26x17,
Diagram nr. 3
11x22; 42. 37-32, 14-19; 43.
32x21, 19x30; 44. 42-37, 13-18;
45. 37-32, 2-7; 46. 47-42, 30-35;
47. 33-28, 22x33; 48. 38x29, 15-
20; 49. 32-28, 8-12; 50.36-31, 6-
11; 51. 31-26, 35-40; 52. 28-23,
40-45; 53. 42-38,11-17; 54.21-
16, 20-24; 55. 29x20, 18x29; 56.
20-14, 29-34; 57. 14-10, 34-40;
58.10-5, 40-44; 59. 50x39, 45-50;
60. 38-33,12-18?; Dit verliest
snel. Computerprogramma
Truus komt met remise na de
zettenreeks (50-45) 5-37 (45-18)
37-32 (7-11) 16x7(12x1)
61. 5-46,Zwart geeft het op.
In de laatste ronde van de com
petitie haalde Ton Sijbrands in
een geladen stand een geweldi
ge combinatie uit. Zie diagram
2. (Hiltex-Wolter&Dros ADG)
Zwart: R. Geurtsen - Wit: T.
Sijbrands
Er volgde 25. 32-28!, 23x43; 26.
29-23!!, 18x40; 27. 42-38, 43x21;
28. 50-45, 25x43; 29. 48x39,
19x30; 30. 45x1,Na deze ge
weldige (originele?) klapper was
het snel uit. 3021-26 (beter
Diagram nr. 4
is 21-27); 31. 37-31, 26x37; 32.
41x32, 17-22; 33. 46-41, 13-19;
34. 1-40, 22-27; 35. 32x21, 16x27;
36. 40-35,19-23; 37. 35-49, 27-
31; 38. 39-33, 31-36; 39. 41-37,
Zwart geeft het op.
Zwart: G.L de Bruijn - Wit: G.
Boom
Zie diagram 3. (Vorden-Wolter
&Dros/ADG)
Gerrit Boom heeft een prachtige
Gerrit Boomstand opgebouwd
die na 41.12-17?,bleek te
gaan winnen. Remise was de
volgende combinatie geweest:
(23-29!) 34x14 (24-29) 33x24 (4-
9) 14x3 (35-40) 3x17(11x42).
De oplossing van de vorige op
gave (auteur: Jaap Bus) Zwart: 9,
12, 15, 19, 23, 30, 35, 36, 37 - Wit:
25, 28, 33, 34, 39, 43, 47, 48, 50
luidt (verkorte notatie): 20,25,
482, 41, 45, 34, 3, (18) 21 (37) 49.
Voor de nieuwe opgave (dia
gram 4), opnieuw van Jaap Bus,
geldt weer: wit speelt en wint.
SCHAKEN
JUiiaii nui
Alleen Jan Timman was jonger
toen hij jeugdkampioen van Ne
derland werd, maar Daniël Stell
wagen zette vorige week in Nij
megen een uitzonderlijke pres
tatie neer. De schaker uit Soest
was vijftien jaar en twee maan
den oud en won het kampioen
schap tot en met twintig jaar.
Ook Jeroen Piket en Loek van
Wely waren vijftien toen ze voor
het eerst kampioen werden.
Maar, om Stellwagen met de
beide benen op de grond te
houden, ook Marcel Beulen. En
wie weet er nou nog wie dat is?!
Maar genoeg gerelativeerd, de
ontwikkeling van Daniël Stell
wagen verloopt voortvarend.
Toen hij zeven was, leerde hij
schaken van zijn moeder. Hij
meldde zich aan bij de schaak
club Soest, waar men zijn talent
snel herkende. Vooral jeugdlei
der Rob van Aurich maakte zich
er sterk voor dat de jonge Daniël
tot trainingen van de KNSB
werd toegelaten. Zijn belangrijk
ste trainer werd Cor van Wïjger-
den, met name toen Daniël ook
werd opgenomen in de Lost-
Boysgroep, een trainingsgroep
voor zeer talentvolle jongeren.
Dichter bij huis kreeg hij regel
matig training van Herman van
Engen. Deze sterke HSG'er
merkte echter al na een paar
jaar dat zelfs hij Daniël weinig
meer kon leren.
Daniël Stellwagen werd kampi
oen van Nederland tot en met
tien en tot en met twaalf jaar.
Op zijn elfde haalde hij de kran
ten door als jongste Nederlan
der in de geschiedenis van een
grootmeester te winnen. Tijdens
het VAM-toernooi in Hoogeveen
versloeg hij de Fin Yrjo Ranta-
nen. Hij werd geen kampioen
k
A
k
k
A
Diagram 1:
Stand na de 25e zet van wit
tot en met veertien, omdat hij
zich vanaf zijn dertiende voor de
oudste groep inschreef. Wel
ging hij in 1999 nog naar het Eu
ropees en het wereldkampioen
schap tot en met twaalf jaar.
Beide sloot hij af met een twee
de plaats.
In de KNSB-competitie speelt
Daniël Stellwagen de laatste
twee jaar voor HSG en wint aan
de lopende band. Het contact
met de grootmeesters is voor
hem een leuke stimulans. Een
dezer dagen analyseert hij zijn
partijen uit het NK met
Ljubomir Ljubojevic, die in het
land is voor de play-offs. Stell
wagen scoorde in 2001 drie
meestemormen. Het zal niet
lang meer duren voordat hem
de meestertitel wordt toege
kend. Waar de voortvarende op
mars hem uiteindelijk zal bren
gen, is moeilijk te zeggen. Een
voorspelling: dichter bij het ni
veau van Jeroen Piket dan bij
dat van Marcel Beulen.
De belangrijkste overwinning in
Nijmegen behaalde Daniël Stell
wagen in de derde ronde. Te-
Diagram 2:
Stand na 28...Pg6
genstander Jan Smeets gold als
zijn belangrijkste rivaal. Beiden
kennen elkaar door en door uit
de Lost-Boysgroep. Toen na 25
zetten de eerste diagramstelling
op het bord stond (Stellwagen
met wit), dacht menigeen dan
ook aan remise. Gelijkwaardige
tegenstanders zullen zo n gelijke
stelling toch niet lang doorspe
len? Nadere bestudering leert
echter dat de witte toren veel
sterker is dan die van zwart en
dat de witte a-pion een belang
rijke troef is.
Stellwagen - Smeets
25...f6 26.Tbl fxe5 27.Tb7 Tc8
28.Kf3 Kf7 29.Ke4 Ke6 30.Ta7
Kd7 31.Kd5
De e-pion loopt niet weg. Met
31.Kxe5 Kc6 geeft wit een deel
van zijn ruimteoverwicht weg.
31...e4 32.h3 Tf8 33.c6+ Kd8
34.Txa6 Tf5+ 35.Kxe4 Txf2
36.Ta8+ Ke7 37.Tg8 g6 38.Kd5
Ta2 39.Tg7+ Kd8 40.Ke6 Te2+
41.Kd5 Td2+
Opmerkelijk dat zwart geen Ta2
speelt; hij zal immers wel zet-
herhaling willen. Waarschijnlijk
was Smeets bang dat Stellwagen
dan alsnog 42.Txh7 zou spelen.
Na 42...Txa5+ 43.Ke6 moet zwart
om mat te voorkomen Th5 spe
len, waarna wit afwikkelt naar
een gewonnen pionneneind-
spel.
42.Kc5 Tc2+ 43.Kb5 Tb2+
44.Ka6 Tc2 45.Tg8+ Ke7 46.Kb7
Ta2 47.a6 Kd6 48.Td8+
Zwart geeft het op. De dreiging
a7 is beslissend.
De mooiste overwinning was de
volgende, waarin de witspeler
als een klein kind wordt wegge
speeld.
Ondersteijn - Stellwagen
l.e4 e6 2.d3 d5 3.Pd2 Pf6
4.Pgf3 b6 5.g3 Lb7 6.e5 Pfd7
7.Lg2 f6 8.Pd4 De7 9.exf6 Dxf6
10.Dg4 e5 1 l.Pe6 Pa6 12.0-0 h5
13.Dh3g5 14.Pxf8 PxfB
Het lijkt heel wat voor wit, maar
zijn paard is hiermee wel gestor
ven in schoonheid.
15.Pf3 g4 16.DH4 Dxh4 17.Pxh4
0-0-0 18.Tel Te8 19.Ld2 Pd7
20.Te2 Pac5 21.Tael Pe6 22.Lc3
d4 23.Ld2 Thg8 24.f4 Lxg2
25.Pxg2 TgfB 26.fxe5 Tf5 27.Lf4
PdfB 28.c3 Pg6
Zie diagram 2. Wit heeft een pi
on gewonnen, maar zowel zijn
loper als zijn paard zijn kreupel.
29.Te4 c5 30.C4 TefB 31.TO Pg5
32.Te2 Pf3+ 33.Khl Pbce5
34.Tdl
De loper op f4 stond gepend,
maar het tragische is dat die nog
steeds gepend staat. Tf5-fl is
immers mat in twee.
34...Kd7 35.a3 Pf3 36.Tcl h4
37.Tfl h3 38.Pel Pxf4 39.gxf4
Txf4 40.Tef2 Ke6 41 .Pxf3 gxf3
42.Tel+ Kd6 43.Tgl Te8 44.Tffl
Ook 44.Tgfl Te2 is direct win
nend voor zwart.
44...f2
Wit geeft het op.
FILATELIE
De Efteling in Kaatsheuvel viert dit jaar haar
vijftigste verjaardag. Dit feest krijgt 14 mei
een postaal tintje door de uitgifte van een
boekje met vijf verschillende 0,39-zegels.
Over de afbeeldingen en de oplage valt op
dit moment, in het kader van de geheimzin
nigheid van PTT Post, helaas niets te mel
den. Overigens zal de oplage, net als bij het
huwelijksvelletje (Willem-Alexander en
Maxima) wel rond de één miljoen liggen.
Over oplagen gesproken: de onvrede in fila
telistische kringen over de oplagen van de
Provincievelletjes neemt per emissie toe.
Zoals gemeld, variëren die van 100.000 tot
120.000 en ze zijn alleen te verkrijgen in de
desbetreffende provincie. Verder wordt ver
wezen naar de Collect Club in Groningen.
Het Frieslandvelletje dus alleen in Friesland,
het Drenthevelletje alleen in Drenthe, en zo
verder.
Door deze wereldvreemde uitgiftepolitiek
met haar beperkte oplagen zitten intussen al
heel wat filatelisten in de problemen. Im
mers je reist niet om de veertien dagen naar
een bepaalde provincie en niet iedereen
heeft in alle provincies familie of kennissen
wonen. Het komt er dus bijna op neer dat
iedereen (al vanaf het begin, 12 maart.
Friesland) op de Collect Club is aangewe
zen.
Maar wat blijkt nu. De eerste vier velletjes
zijn zelfs in Groningen al uitverkocht. Verza
melaars die - op verzoek van de Collect
Club nota bene - een doorlopende opdracht
hadden gegeven, krijgen hun bestelling niet
eens.
Een verzamelaar: „Ik heb in Groningen een
doorlopende bestelling. De eerste twee vel
letjes werden keurig geleverd. Toen ik daar
na - na een maand - een acceptgiro voor
Gelderland (de vierde in de reeks) ontving,
heb ik Groningen gebeld met de vraag waar
Noord-Holland bleef (de derde). Tot mijn
verbijstering zeiden ze dat de eerste vier al
zijn uitverkocht en dat ik voor Noord-Hol
land was uitgeloot."
Het komt er dus kortom op neer. dat ook al
heeft men ingeschreven men helemaal niet
zeker is van levering. De vraag blijkt vele
malen groter te zijn dan het aanbod. (Maar
wat wil je ook met een oplage van 100.000
en zo'n half miljoen serieuze verzamelaars).
Men kan dus iedere keer opnieuw worden
uitgeloot. En als je de handel opbelt krijg je
te horen: „Dit is een ramp. Wij hebben ze
ook nauwelijks. Alleen een paar velletjes
voor vaste klanten". Kortom: de puinhopen
van PTT Post.
Werelderfgoed en gemeenschappelijke
emissies hebben zich de laatste jaren ont
wikkeld tot hooggewaardeerde bijcollecties.
Zweden heeft daar de laatste weken weer
naadloos op ingespeeld met deel II van mo
numenten die op de Werelderfgoedlijst
staan, een gemeenschappelijke uitgifte met
Nieuw-Zeeland en als toegift twee nostalgi
sche zegels gewijd aan het 750-jarjafcestaan
van Stockholm.
De werelderfgoedemissie valt uiteen in twee
delen. Het eerste deel (vier brev-inrikesze-
gels) is een portret van het middeleeuwse
Hanzestadje Visby (eiland Gotland), het
tweede deel (drie brev-rolzegels) toont ar
cheologische vondsten gedaan in Birka (ei
land Björkö).
De gemeenschappelijke emissie met Nieuw-
Zeeland verscheen onder de titel 'kunst ont
moet handwerk'. De Zweedse serie bestaat
uit 4 x 10 kr.-zegels (twee daarv an als ge
meenschappelijke uitgifte); de Nieuw-Zee-
landse serie telt zeven zegels. Ook daarvan
twee gemeenschappelijk. Op de twee Stock
holm-zegels (een brevzegel en een waarde
van 10 kr.) de oudst bekende afbeelding van
Stockholm.
