'Ik heb al geschiedenis geschreven'
BINNEN- BUITENLAND
Frankrijk beeft voor de dag van morgen
De zwarte slachtoffers van Hitier
zaterdag 4 MEI 2002
lei^
rz Koopman
jch*et Vogels
dam - Als de Lijst Pim For-
op vijftien mei de grootste
t, zal de lijsttrekker zich het
lierschap niet laten ontgaan.
bQi nou, dat zou kiezersbedrog
Wat er vervolgens gebeurt
hij ook: oorlog met de amb-
envakbonden, linkse intel-
elen en de 'bedrijfstak van
ndelingen'. „Het Binnenhof
ke twee weken volstaan met
üjïjbnstranten. Maar ik ben er
ND voor."
271
OCfet Palazzo di Pietro gonst
gdan de bedrijvigheid. Een
37 kestoomd pak wordt aan de
^jtenkast gehangen, camera-
/loiPen Pa^en ïh en installeren
,01| de hondjes Carla en Ken-
Ii bedelen om een schepje
laptd', een schoonmaker dweilt
ap^anito vloer en chauffeur
83nan rukt drankjes aan.
jrdvoerder en kandidaat-ka-
id Mat Herben verzucht
:n het onophoudelijke rin-
ft van zijn gsm door: „We
'ctyen wel twintig televisie-
,n gen gehad, iedereen wil Pim
erf' Maar de beloning zou
322zijn: „Ik schat de kans dat
71e grootste worden op 15
tl flop vijftig procent."
I r uyn zelf, de aanstichter van
Jles, poseert even later
":alm voor de fotograaf,
instructie: niet van achte-
1 Qvvant die Mussolini-grap
we nu wel gehad. Als
a uyn even later aanschuift,
onder handbereik, vliegt hij
leteen in: „Heeft PvdA-par-
^orzitter Koole lijsttrekker
<ert bekritiseerd? Ha! Daar
k geen last van hebben. Het
^Vitterschap en partijleider-
3ejp doe ik allemaal lekker
IT#
im|Fortuyn, meent hij zelf,
(jt een klein wonder verricht.
8 paar maanden geleden aan
ant gezet bij Leefbaar Ne-
^tnd en terug naar nul zetels,
^pn de peilingen weer goed
r: een aanhang van tussen de
tig en dertig kamerzetels. In
üek Den Haag wordt zelfs
|||lning gehouden met de mo-
q kheid dat Fortuyn in één
het Torentje verovert. Maar
belangrijker: „Wie is het ooit ge
lukt na Den Uyl en Wiegel om
de politiek op straat te krijgen?
Ik heb al geschiedenis geschre
ven, want dat is mij in mijn een
tje gelukt. Iedereen heeft het
weer over politiek!"
Allemaal de verdienste van For
tuyn zelf? Nou, een kantteke
ning is wel op zijn plaats. „De
aarde was erg vruchtbaar. Als
dat niet het geval was geweest,
had ik het nooit voor elkaar ge
kregen. Zaai je op onvruchtbare
bodem, dan valt alles dood wat
je zegt. Maar tien jaar heeft in
dit land een veenbrand van het
ongenoegen gesmeuld. En dan
met name over de multiculture
le samenleving. De geest is door
Groenlinks en de PvdA al die
tijd in de fles gehouden. En nu
is hij,er uit."
Na zijn omstreden interview
met de Volkskrant - er komt
geen islamiet meer in - zei For
tuyn eerder dit jaar dat hij zich
voorlopig niet over het onder
werp 'vreemdelingen' meer zou
uitlaten. Maar twee weken voor
de verkiezingen, haalt hij het
onderwerp ongevraagd weer
van stal. Op zijn agenda staan
veel zaken: de files, het onder
wijsbeleid, de hervorming van
de zorgsector en politieke ver
nieuwing. Het vreemdelingen
beleid, benadrukt hij echter, is
van een andere orde.
„Het wordt ons speerpunt bij de
coalitiebesprekingen. Het is dé
cliffhanger bij deze verkiezin
gen. Want het vreemdelingen
beleid heeft dwarsverbanden
met de problemen in het onder
wijs, de onveiligheid en de
wachtlijsten in de gezondheids
zorg. Ik zeg niet dat vreemdelin
gen dé oorzaak zijn voor deze
problemen, maar ze vormen wel
een belangrijke factor. Zonder
de toestroom van Turken, Ma
rokkanen, Afrikanen en mensen
uit al die andere mooie oorden
hadden we er sinds 1980 geen
cel bij hoeven bouwen. Zonder
al die zwarte scholen waren we
met de capaciteit in het onder
wijs een heel eind gekomen."
Fortuyn weet precies wat hij
gaat doen als zijn partij bij de
formatie-onderhandelingen
aanschuift. Een 'deal' stelt hij
voor:Als wij in de regering ko
men móeten we de portefeuille
vreemdelingen- en grote ste
denbeleid hebben. Zo heb je de
Pim Fortuyn tussen zijn aanhangers. Foto: ANP/Robin Utrecht
problemen én iets leuks-posi
tiefs in één pakket. Asielzoekers
worden alleen in hoogst uitzon
derlijke gevallen nog toegelaten.
De gezinshereniging wordt zeer
ontmoedigd via inkomenseisen
en het zelf betalen van de com
plete integratie. Mits we dat af
spreken, ben ik bereid tot een
generaal pardon voor asielzoe
kers die al vijf jaar in de bureau
cratische molen zitten. Dan heb
je het over zo'n zesduizend
mensen die wel Nederlands
moeten kunnen spreken. Het is
een deal: een streng beleid én
een generaal pardon."
Waarom dat gebaar naar uitge
procedeerde asielzoekers niet in
zijn boek of recenter gepubli
ceerde partijprogramma staat?
Een poging een wat gematigder
koers te varen? Fortuyn bestrijdt
dat. „Gaandeweg word je steeds
beter geïnformeerd. De migran
ten op mijn lijst hebben mij er
van overtuigd dat wij hier iets
aan moeten doen. Maar ik zeg
er wel bij: het is gelijk overste
ken. Blijft het asielbeleid bij het
oude, dan geen generaal par
don."
De glans van een verpletterende
overwinning op 15 mei staat
nog niet in de ogen van Fortuyn.
„Zegt Mat Herben dat wij de
grootste worden?", vraagt hij
verbaasd. „Nou, laten we ons
niet rijk rekenen. Want Neder
landers zijn een conservatief
volkje. Dat heeft ook positieve
kanten, wij maken geen bokken
sprongen. Maar als de burgers
in het stemhokje staan, zou het
goed kunnen dat ze denken:
Fortuyn heeft de boel opge
schud, het is wel mooi zo. De
andere partijen hebben zijn
ideeën toch al overgenomen en
dan stemmen ze toch op die ou
de kliek. Maar als men écht ver
andering wil, dan moet je op
een buitenstaander durven
stemmen. En dat ben ik."
Er moet na 15 mei een gevecht
worden geleverd met grote, ge
vestigde, belangen, meent For
tuyn. Hij stroopt de mouwen
vast op. „Als ik in de regering
kom, dan staat het Binnenhof
om de veertien dagen vol met
protesterende ambtenaren.
Want die macht van die sovjet
vakbond van hun, de AbvaKabo,
moet gebroken. Dat zij bij de
CAO over de dienstroosters van
politie en onderwijzers willen
onderhandelen, wat belachelijk!
Met de FNV maak ik geen oor
log, maar ik wil wel een keiharde
afspraak: loonmatiging in ruil
voor een akkoord over de
WAO."
Ook verwacht Fortuyn forse op
positie van wat hij de 'bedrijfs
tak van het asielbeleid' noemt.
„Het is een staat binnen de
staat, «en soort rijkswaterstaat.
Miljarden gaan er in om en men
vecht voor het behoud van de
eigen macht. Een vergelijking
met de Amerikaanse wapenin
dustrie, die een flinke zeggen
schap over het Witte Huis en
Congres heeft, zou op zijn plaats
zijn. „In economische termen
zijn er veel overeenkomsten."
En tot slot zouden ook linkse in
tellectuelen, 'onder aanvoering
van types als Ed van Thijn'
moord en brand schreeuwen.
Fortuyn acht zichzelf een uit
muntend kandidaat voor het
hoogste ambt van Nederland.
Sterker, als zijn partij bij de ver
kiezingen de grootste wordt, eist
hij die functie op, óók als dat
voor eventuele coalitiepartners
onverteerbaar zou zijn. „Ik ben
niet bereid het premierschap
weg te geven om er iets anders
voor terug te krijgen. Kom zeg,
dat zou kiezersbedrog zijn",
roept hij beslist.
De verwijten aan zijn adres (Bol-
kestein: „Nederland zou met
premier Fortuyn een pleefiguur
slaan.") kan hij absoluut niet
plaatsen.Als de heren menen
dat ik niet geschikt ben voor die
functie, moeten ze mij maar
eens uitleggen waarom ik min
der waard ben dan een Balke
nende of een Dijkstal". Ook ko
ningin Beatrix zal geen obstakels
opwerpen, daarvan is hij zeker.
„Ik ken de verhalen wel dat zij
de formatie misschien een be
paalde kant uit zou willen stu
ren, maar ik geloof dat niet. Zij
is een zeer verstandige vrouw."
Bij een eventuele formatie heb
ben de gevestigde partijen nog
een ander probleem: hoe stabiel
is de Lijst Pim Fortuyn eigenlijk?
De afgelopen maanden heeft de
lijsttrekker zelf op een aantal
punten water bij de wijn ge
daan. Zijn kandidaat-Kamerle
den verkondigen regelmatig an
dere opvattingen dan in het par
tijprogramma of het boek 'De
puinhopen' staan.
Balkenende verwijt Fortuyn een
'jojo-beleid'. Dijkstal zegt: „De
ene keer roept hij dat, op een
andere straathoek weer iets an
ders."
Fortuyn voelt zich niet aange
sproken. „Ik hou op hoofdpun
ten mijn poot stijf. En één van
die hoofdpunten is het vreem
delingenbeleid en een goede
grensbewaking. Overigens: een
goede grensbeveiliging hoeft
niet met slagbomen, maar dat
kan ook heel goed met méér
marechaussee en douane en
met controle aan de slurven op
Schiphol. We rekenen nog uit
hoeveel extra ambtenaren daar
voor nodig zijn. En dat onze
kandidaat-Kamerleden soms
wat anders zeggen, is dat erg?
Zitten ze bij het CDA en de PvdA
in een soort leger met kadaver
discipline dan?"
De politicus Pim Fortuyn zal,
eenmaal aan de macht, zijn stijl
van opereren nauwelijks wijzi
gen, voorspelt hij. Diplomatie is
een groot goedmaar ik ben
niet van plan om die reden mijn
mond te houden." Zou hij, bij
voorbeeld Chirac tijdens een
EU-top voor potentaat willen
uitmaken? Fortuyn: „Niet in
zo'n gezelschap, maar je hebt
ook nog wel andere middelen
om je uit te drukken. Interviews,
ironie, humor. Aan duidelijk
heid hoef je ook als premier
niets in te boeten. Chirac is een
boef. En in dat land moet een
man die de staatskas heeft ge
plunderd nu de waarden van de
republiek verdedigen."
Politiek is meer gelijk krijgen
dan gelijk hebben, wil de mores
in Den Haag. Een verantwoor
delijk politicus zou zich niet al
leen druk moeten maken om
wat hij zegt, maar ook over wat
het effect van zijn woorden is.
Zet Fortuyn met zijn mantra
over vreemdelingen en de pro
blemen in de samenleving be
volkingsgroepen niet tegen el
kaar op? Maakt hij zich wel druk
over de 'impact' van zijn reto
riek? Als straks wellicht bij isla
mitische slagerijen de ruiten
sneuvelen, voelt hij zich daar
dan mede voor verantwoorde
lijk?
Fortuyn maakt een wegwerpge
baar. „Natuurlijk voel ik me niet
verantwoordelijk voor het effect
van wat ik zeg! Als mensen lange
tenen hebben of verkeerde con
clusies trekken is dat hun pro
bleem. Als mensen beledigd
zijn, dan is men maar beledigd,
dat kan me niet schelen. Ik roep
niet op tot geweld, want dat
vind ik buitengewoon laf. Ik ge
bruik het woord als wapen en
zeg tegelijkertijd: handen thuis!"
De geest is uit de fles, stelde
Fortuyn al eerder vast. Wat nu,
als de geest een kwade geest
blijkt te zijn? Hij haalt de schou
ders op: „lt s all in the game. Als
je een putdeksel licht, kan het
zijn dat er ook stinkende prut
opborrelt. Maar dan kun je ten
minste beginnen die troep op te
ruimen. Geloof me, over een
half jaar gaan de mensen weer
heel gewoon met het vreemde
lingenvraagstuk om. De onrust
is tegen het eind van het jaar
uitgeraasd."
Op dit punt aangeland brengt
Fortuyn zijn eigen sterfelijkheid
ter sprake. Het zou kunnen dat
hij er straks zelf niet meer is,
overpeinst hij.
„Stel ik zou verdwijnen, overlij
den. Dat kan. Dan nog, wordt de
politiek nooit meer wat het ge
weest is. Politici zullen anders
met de burgers hebben om te
gaan. De samenleving wordt
niet na 15 mei plots anders. De
samenleving is al veranderd. En
dat heeft niet eens veel met mij
te maken."
1G
r onze correspondent
k Glimmerveen
us - Frankrijk gaat morgen
£j de tweede keer naar de
ibus om een president te kie-
Althans, zo zag het er twee
Aen geleden nog naar uit. In
pkelijkheid wordt er morgen
emd hoeveel procent Jean-
ie Le Pen krijgt.
lereen in het buitenland kijkt
argusogen naar de uitslag.
Pen morgen nóg meer
en krijgt dan in de eerste
le, is dat catastrofaal voor
jaanzien van Frankrijk." De
iggeplaatste functionaris van
ministerie van buitenlandse
en windt er geen doekjes
kl Hijzelf, overtuigd socialist,
Ét morgen zijn stem aan de
Énde president Chirac.
links stemmende Fransen
ïn met hetzelfde dilemma,
de enorme 1 mei-demon-
ictie van woensdag, de groot-
Tetoging die na de Tweede
teldoorlog in Parijs heeft
ftsgehad, droeg een demon-
[nt een bordje mee met de
Izeggende tekst „Plutöt baisé
Chirac que violé par Le
3." (Liever genaaid door Chi-
dan verkracht door Le Pen -
Frankrijk zal het de ko-
hde vijfjaar opnieuw met
ques Chirac moeten doen.
is de prijs die het Franse
Ctoraat betaalt voor zijn
mgedrag van 21 april toen
p-Marie Le Pen de socialisti-
le premier Lionel Jospin de
g naar de tweede ronde ver-
"jrde.
iten en televisie werden de
ilopen dagen niet moe om
■gumenten voor de specta-
e gebeurtenissen van die
te april aan te dragen: de
ie campagne, de afkeer bij
te groepen kiezers voor de
ciële' politiek, de versplinte-
bij links, de schandalen
irbij vooral Chirac de afgelo-
i jaren was betrokken et cete-
Wïe nog het verschil wist tus-
de politieke programma's
i Chirac en Jospin was een
lie. Driekwart van de kiezers
t er geen merkbaar onder-
eid in te zien. De liberaal
in Madelin noemde zijn con-
renten op een gegeven mo-
nt zelfs Chipin en Josrac. De
sident en de premier waren
Jerling uitwisselbaar gewor-
L Dat was niet alleen de op
ting van Madelin, maar van
Jacques Chirac. Foto: AP/Francois Mori
miljoenen andere Fransen.
Ze stemden op Le Pen en op de
kandidaten van extreem-links.
Beide kampen hebben gemeen
dat ze niets van Europese inte
gratie moeten hebben. Beide
kampen hebben hun stemmen
gehaald bij protestkiezers die
niets willen weten van globalise
ring en een multiculturele sa
menleving. Samen hebben ze
maar liefst eenderde van het
Franse electoraat weten te mo
biliseren. Le Pen scoorde beter
dan de extreem-linkse groepen
vanwege zijn uitspraken over
buitenlanders en criminaliteit
en de, volgens hem, samenhang
daartussen.
De angst die er bij veel Fransen
is over toenemende criminaliteit
en islamitische terreur heeft Le
Pen bekwaam uitgebuit. Hij
werd, zeker in de laatste fase
van de campagne, niet moe te
benadrukken dat gezinshereni
ging van Noord-Afrikanen met
een moslimachtergrond tot een
'opstandig potentieel' in Frank
rijk heeft geleid dat het land - 'al
meer dan duizend jaar een
christelijk land' - van binnenuit
bedreigt. Maar vlak mevrouw
Laguiller ook niet uit. De kandi
date van Lutte Ouvrière (Arbei-
dersstrijd) haalde haar 6 procent
van de stemmen voornamelijk
op grond van haar pleidooi kor
te metten te maken met de par
lementaire democratie, die im
mers toch alleen maar in het
voordeel werkt van het grootka
pitaal.
Hoe heeft het zo ver kunnen ko
men? Vrijwel niemand die de
doorbraak van Le Pen heeft zien
aankomen, ook al waren er in
de laatste dagen voor de eerste
ronde aanwijzingen dat het
Front National veel beter zou
scoren dan uit de opiniepeilin
gen naar voren kwam. „Frank
rijk is in slaap gesukkeld",
meent een invloedrijk diplo
maat in Parijs. „Het land is na
de ineenstorting van het com
munisme in Oost-Europa blij
ven geloven dat het een brug
functie tussen verschillende we
relden kon blijven vervullen. Dat
verklaart ook de blijvende ani
mositeit met de Verenigde Sta
ten. Parijs denkt op hetzelfde ni
veau als Washington actief te
kunnen zijn in de internationale
politiek. Maar die tijd is voorbij.
Zelfs in het Midden-Oosten, tra
ditioneel een sterk gebied voor
de Fransen, speelt Parijs geen
enkele rol van betekenis meer."
Zelfs in Europa speelt Frankrijk
niet meer de eerste viool, hoe
wel het land macro-economisch
de afgelopen jaren voor de wind
is gegaan. Het aantal arbeids
plaatsen nam met 1,8 miljoen
toe en het bruto nationaal pro
duct steeg tussen 1997 en 2001
met ruim twaalf procent. De de
mografen waren de afgelopen
twee jaar in hun nopjes: het
aantal geboorten nam spectacu
lair toe. Parijs zag er een uiting
van groeiend vertrouwen in de
toekomst in.
Veel minder spectaculair maar
daarom niet minder belangrijk,
waren de 'afgeleide' cijfers. De
Franse investeringen in het bui
tenland, met name in de Ver
enigde Staten, groeiden specta
culair en bereikten twee jaar ge
leden hun hoogtepunt met een
bedrag van ruim 160 miljard
dollar. De boodschap erachter
was evenwel alarmerend: wie
wil beleggen moet dat vooral
niet in Frankrijk doen.
De economische voorspoed
kwam niet aan alle Fransen ten
Jean-Marie Le Pen. Foto: AP/Lionel Cironneau
goede. De ambtenaren, de ka- -
ders in de particuliere bedrijven
en de aandeelhouders - zij voe
ren er wel bij. Maar op het plat
teland, waar Le Pen zijn meeste
stemmen behaalde, maakte
men zich zorgen over de Euro
pese landbouwpolitiek en over
de 35-urige werkweek, die de
middenstand aan de rand van
het bankroet bracht. De leider
van het Front National concen
treerde zich in zijn campagne
op de sociale kwesties en liet het
debat over de veiligheid over
aan zijn concurrenten. Niet ten
onrechte ging hij ervan uit dat
wie zich zorgen maakte over cri
minaliteit, automatisch toch bij
hem terecht kwam.
Le Pen mikte op het anti-Europa
electoraat, dat in Frankrijk ruim
vertegenwoordigd is. Hij wil als
president het verdrag van Maas
tricht opzeggen en hij wil de
franc terug. De euro is in zijn
ogen geld van de 'bezetter'. Pas
na zijn spectaculaire zege op
Jospin is Le Pen van toon veran
derd. Hij spreekt nu weer over
'interneringskampen' voor ille
gale immigranten en over 'spe
ciale treinen' waarmee deze ille
galen uit Frankrijk worden ver
voerd. Hij heeft het over de
waarden van Vichy, over een
voorkeursbehandeling voor
Fransen voor het vinden van
werk en woning en hij wil de
doodstraf weer invoeren. Le Pen
is weer Le Pen van een paai- jaar
geleden. Hij heeft zijn doel be
reikt, hij is doorgedrongen tot
de tweede ronde en de zittende
president Chirac is zo bang voor
hem dat hij niet met hem in de
bat wil gaan op de televisie.
Met angst en beven ziet het land
de uitslag van morgen tegemoet.
Het gonst al dagen van de ge
ruchten over gunstige cijfers
voor Le Pen. Op internet gaat
het gerucht rond dat de Franse
binnenlandse veiligheidsdienst,
de Renseignements Généraux,
een eigen peiling heeft gehou
den die erop zou wijzen dat Le
Pen op zo'n veertig procent kan
rekenen. De dienst heeft tegen
gesproken dat zo'n uitslag be
staat maar heeft wel moeten be
vestigen dat ze onderzoek doet.
Bij gebrek aan cijfers yan de be
staande bureaus, die geen van
allen hebben zien aankomen
dat Jospin van Le Pen zou ver
liezen. En die daarom zijn ge
stopt met het publiceren van de
prognoses. Niet uit solidariteit
met Chirac maar omdat ze zich
niet nog eens zo'n zeperd dur
ven veroorloven.
Onderzoek: Nazi's wisten zich geen raad met 'Afro-Duitsers'
door Irene Martensen
Amsterdam - Bij de dodenher
denking van vanavond krijgt
de jodenvervolging tijdens de
Tweede Wereldoorlog als van
ouds veel aandacht. Over de
behandeling van zwarten door
het Duitse nazi-regime is min
der bekend. Deze kenmerkte
zich van begin tot eind als te
genstrijdig: zo werden Afro-
Duitsers vervolgd, maar kon
den - zij het in beperkte mate -
lid worden van de Hitier Ju-
gend. En enerzijds wilden de
nazi's jazz verbannen, maar
werden zwarte gevangenen
anderzijds ingezet voor enter
tainment.
Dit concludeert de Ameri
kaanse journalist, politico
loog en mensenrechtenacti
vist Clarence Lusane in zijn
onderzoek 'Hitler's black vic
tims: The historical experien
ces of Afro-Germans, Euro
pean blacks, Africans, and Af
rican Americans in the nazi
era' dat hij vorige week publi
ceerde.
Het zijn historische beelden.
De zwarte atleet Jesse Owens
wint tijdens Olympische Spe
len in Berlijn (1936) vier gou
den medailles. De ogen van
de in het stadion aanwezige
Adolf Hitler rollen zowat uit
zijn hoofd: zojuist is zijn
ideologie dat het Arische ras
superieur is genadeloos gelo
genstraft.
Dit voorval is tekenend voor
het nazi-regime, dat niet
goed raad wist met de zwarte
bevolking in eigen land en de
bezette landen en daardoor
sterk verdeeld was.Aan het
einde van de oorlog zaten ze
nog niet op een lijn", ver
klaart Lusane, die donderdag
in het Verzetsmuseum Am
sterdam een lezing gaf over
zijn conclusies die hij na elf
jaar onderzoek trok. „Niet
vreemd dat het beleid ten
aanzien van zwarten voort
durend veranderde en nogal
tegenstrijdig was. De joden
vervolging had prioriteit"
Een van de redenen daarvoor
Clarence Lusane.
Foto: Publiciteitsfoto
was dat de nazi's de zwarte
bevolking in Duitsland door
haar geringe omvang - schat
tingen liepen uiteen van
1.000 tot 5.000; Hitier zelf
hield het op 25.000 - niet als
een echte bedreiging be
schouwden. Het merendeel
van de 'Afro-Duitsers' was
daar beland na de Duitse ver
overing van koloniën in Afri
ka tussen 1885 en 1919. Zij
bevonden zich vooral in Ber
lijn (onder meer studenten,
diplomaten, artiesten en za
kenmannen) en in het Rijn
land - als soldaten uit het
Franse leger dat dat gebied
na de Eerste Wereldoorlog
bezette. Lusane: „Dat neemt
echter niet weg dat vanaf het
eerste moment van de op
komst van Hitlers NSDAP de
naziretoriek sterk anti-zwart
was, zoals ook uit Mein Kam-
p/blijkt."
Lusane: „Paradoxaal was bij
voorbeeld het beleid van se
gregatie en isolatie aan de
ene kant, en aan de andere
kant de toelating van zwarten
tot het leger en gedurende
korte periode tot de Hitier Ju-
gend!"
Wat ook meespeelde in het
wisselende beleid, was de
Duitse verwachting na de
overwinning de verloren ko
loniën te heroveren (men
wilde daar geen problemen)
en het feit dat de Duitsers
wilden laten zien dat zij hun
zwarte bevolking beter be
handelden dan tegenstander
Amerika deed.
Over het sterilisatiebeleid ten
aanzien van zwarten werden
de nazi's het wél eens: in het
Rijnland werden in 1937
minstens 385 kinderen ge
dwongen gesteriliseerd. Op
alle andere onderwerpen ble
ven de machthebbers tot het
einde van de Tweede Wereld
oorlog onderling verdeeld, zo
ontdekte Lusane.
Lusane onderzocht boven
dien de ervaringen van zwar
te gevangenen in de kampen.
Ook daar werden zij wisse
lend behandeld: soms beter
dan anderen, soms veel
slechter. „Zwarten hoefden -
in tegenstelling tot anderen -
niet bepaalde kleuren te dra
gen om hun 'categorie' dui
delijk te maken. Ze waren
toch al herkenbaar", vult Lu
sane droogjes aan. Onder
hen bevonden zich Leopold
Sedar Senghor, die in 1961 de
eerste president van Senegal
werd, en de Surinaamse
schilder Joseph Nassy.
Een aantal overleefde de
kampen door officieren te
vermaken met (jazz) muziek,
waarover propagandaminis-
ter Joseph Goebbels in de ja
ren dertig overigens zei:
'Swing- en negermuziek
moeten verdwijnen'. On
danks hun officiële afkeer te
gen deze in die tijd uiqfmate
populaire muziek luisterden
de nazi's daar massaal naar.
„Surprises", zo noemt Lusa
ne zelf zijn conclusies. Hij
hoopt dat ze helpen de wor
tel van racisme in het Europa
van nu bloot te leggen.
Clarence Lusane, Hitler's black
victims: The historical experi
ences of Afro-Germans, Euro
pean blacks, Africans, and Afri
can Americans in the nazi era,
uitg. Routledge (VS); Het boek
is nog niet verkrijgbaar in Ne
derland
