Arafat kan weer gaan
en staan waar hij wil
BUITENLAND
Franse 1-mei-viering geheel in teken van Le Pen
Tempo geboden in overleg Midden-Oosten
Palestijnse leider haalt meteen hard uit naar Israël
Weer actie tegen al-Qaeda
en Taliban in Afghanistan
Servische verdachten in Nederland
Aanslagen ETA zaaien
paniek voor halve finale
Terrorist Atta praatte
niet met Iraakse agent
Suu Kyi in overleg met
militaire junta Myanmar
evangen gedood
ij brand Algiers
giers - Een brand in een Al-
>rijnse gevangenis heeft ze
ntien gedetineerden het le-
'i in o gekost. Acht gevangenen
;rla pen verwondingen op. De
tne detineerden in een van afde-
)ioi igen van de gevangenis in de
ran iofdstad Algiers staken hun
atrassen in brand na een inci-
vv< int tussen een bewaker en een
een n de gevangenen die zelf-
ven oord probeerde te plegen. De
:it, iden en gewonden vielen
:htj tor de verstikkende rook van
eve andend beddengoed,
mr
lavalomanana
lelt beëdiging uit
COI
n. itananarivo - Mare Ravalc-
anana heeft zijn beëdiging als
esident van Madagaskar uit-
steld. De installatie zou mor-
n zijn, maar volgens zijn be-
JJ igrijkste medewerker heeft
besloten op verzoek van de
ganisatie van Afrikaanse Een-
^jid (OAE) van de plechtigheid
orlopig af te zien. Hij blijft
t presidentschap opeisen,
jn tegenstander, de zittende
esident Didier Ratsiraka, doet
t ook, zodat het eiland tijde-
ïat c feitelijk twee presidenten
pel eft. Een delegatie van de
\E, die vandaag in Madagas-
e li r wordt verwacht, moet uit-
ts mst bieden.
[et
luchten hervat
r c p Guantanamo
hte*sHiNCTON - De Amerikaanse
y g( ijdkrachten hebben het
>r s insport hervat van aanhan-
rs van het terroristennetwerk
aai Qaeda en de Taliban uit Af-
olli anistan naar de basis Guant-
lamo Bay op Cuba. De eerste
zet oep gevangenen kwam gister-
;t ond laat op het Caribische ei-
?ns id aan. Op de basis zitten al
n iehonderd mensen vast. De
;t nerikanen schortten de
o. j ichten naar Cuba half februa-
20.1 op. totdat de bouw van een
;r i euw cellencomplex voltooid
jna u zijn. Het eerste deel daar-
bra n, met 408 cellen, is onlangs
ers reedgekomen.
ki
en ewonden door
ware turbulentie
ckland - Een vlucht van het
istralische Sydney naar San
ancisco in de Verenigde Sta-
ai is onderbroken, nadat ze-
tln passagiers en enkele be
manningsleden gewond waren
(raakt door extreme turbulen-
DSë. De letsels lopen uiteen van
(broken ledematen tot kneu-
igen en verwondingen aan
fd en benen. F
donderdag 2 MEI 2002
eldden volgens de Australi-
he zender ABC d
zender ABC dat het vlieg-
ig plotseling naar beneden
lok. Het toestel onderbrak
rvolgens de vlucht en landde
het vliegveld van Auckland
Nieuw-Zeeland.
iu:
sp
ak spreekt over
vapeninspecties
ae|
iet)e 1
york - Secretaris-generaal
»U1' >fi Annan van de Verenigde
m ities en de Iraakse minister
-n«n buitenlandse zaken Naji
bri zijn gisteren in New York
|n j elkaar gekomen om te pra-
,ee n over de hervatting van de
apeninspecties. De gesprek-
's 1 in duren tot en met morgen.
bri liet zich na afloop van de
erste gespreksronde positief
u%, al moeten veel leden van
n delegatie nog in New York
riveren. Zij hebben vertraging
f1 a igelopen bij het verkrijgen
n Amerikaanse visa. De VN-
liligheidsraad hoopt dat de
V ispekken leiden tot de terug
ier van wapeninspecteurs.
ëvangenisstraf
oor maker virus
ewark - De Amerikaanse ma-
ir van het computervirus 'Mé-
sa', dat in 1999 voor miljoe-
in dollars schade aanrichtte
oor een wereldwijde versto
ren ng van het e-mailverkeer, is
steren tot 20 maanden cel
jflt ïroordeeld. De 34-jarige Ame-
ik I kaan is een van de eersten die
w in gevangenisstraf krijgt voor
>or et ontwerpen en verspreiden
jrn in een computervirus. We-
Idwijd liep het e-mailverkeer
aor de grote hoeveelheid elek-
onische post die Melissa ge
weerde vertraging op, met een
)m ischatte schade van zeker 80
k d liljoen dollar.
likke kinderen
osten VS veel
ticAGO - In de Verenigde Sta
in drijft een explosieve groei
in suikerziekte en andere aan-
oeningen die te maken heb-
:n met overgewicht bij kinde-
oifen de kosten voor volksge-
ne ondheid met miljoenen dollars
ial Dat blijkt uit studie die gis
ten is gepubliceerd in het
lad van de Amerikaanse Aca-
emie voor Kindergeneeskun-
aa e. Van 1979 tot 1999 is het
iu tntal ziektegevallen die ver
zij and houden met overgewicht
kinderen bijna verdubbeld,
hieraan gerelateerde zieken-
uiskosten zijn gestegen van
ka 8,5 miljoen in 1979 tot 140
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Palestijnse presi
dent Arafat kan sinds vannacht
weer gaan en staan waar hij wil.
De uitlevering van zes in zijn resi
dentie in Ramallah verblijvende
Palestijnen aan Britse en Ameri
kaanse toezichthouders beteken
de het einde van een door Israël
opgelegd isolement, dat ruim
vier maanden heeft geduurd.
Onmiddellijk na het vertrek van
de zes zetten ook de Israëlische
tanks zich in beweging. Kort
daarna maakte Arafat onder lui
de toejuichingen een rondrit
door de stad, die de afgelopen
weken zwaar te lijden heeft ge
had onder de Israëlische inval.
De zes Palestijnen zijn overge
bracht naar een gevangenis in
Jericho, de enige stad op de
Westoever die buiten het oor
logsgeweld is gebleven. Onder
de zes zijn de moordenaars van
de Israëlische minister van toe
risme, Rechavam Ze'evi, en drie
van hun medeplichtigen. Zij zijn
vorige week door een Palestijnse
rechtbank veroordeeld tot straf
fen tussen een en achttien jaar.
De andere twee zijn Fuad Shu-
baki, die volgens Israël een grote
wapensmokkel heeft georgani
seerd, en de leider van het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina (PFLP), Achmed
Sadat. Het PFLP heeft de moord
op Ze'evi laten uitvoeren, als
vergelding voor de liquidatie
door Israël van zijn leider, Abu
Ali Moustafa.
De Israëlische regering heeft
steeds de uitlevering van de zes
geëist, maar Arafat wilde daar
niet van horen. Uiteindelijk is
Israël, onder zware Amerikaanse
druk, akkoord gegaan met de
huidige regeling. Amerikanen en
Britten zullen er op toezien dat
de zes niet volgens het 'draai
deur-principe' in vrijheid wor
den gesteld. Shubaki en Sadat
moeten nog worden berecht.
Kort voor het beleg van Arafat
werd opgeheven, deed zich bij
de Geboortekerk in Bethlehem
een felle schotenwiseling voor
tussen Palestijnse militanten in
het gebouw en Israëlische sol
daten daarbuiten. Er ontston
den ook een paar brandjes,
waarschijnlijk door Israëlische
lichtgranaten, die snel konden
worden geblust.
Het incident was voor Arafat
aanleiding tot een felle -woede-
uitbarsting op zijn eerste pers
conferentie. „Wat hier in Ramal
lah gebeurt, is niet belangrijk",
zei hij. „Het enige dat telt, is de
Geboortekerk. Wat daar gebeurt,
is een misdaad", zei hij. Arafat
noemde de Israëlische bele
geraars van de kerk 'nazi's, ter
roristen en misdadigers.'
De verwachting is dat Arafat nog
tot het weekeinde in Ramallah
zal blijven. Hij wil morgen een
toespraak houden tot het volk.
Daarna zal hij waarschijnlijk een
rondreis maken langs een aantal
Arabische en mogelijk ook Eu
ropese hoofdsteden. Het is niet
zeker of hij daarna zal mogen
terugkeren naar de Palestijnse
gebieden.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Het einde van Yasser
Arafats huisarrest in Ramallah
betekent het einde van de politie
ke component van Israels 'Opera
tie Verdedigingswal' en het begin
van een periode van onzekerheid.
Vastbeslotenheid van de inter
nationale gemeenschap kan in
de komende maanden leiden tot
een nieuw perspectief voor een
vredesregeling in het Midden-
Oosten. Maar snelheid is gebo
den. Verdeeldheid en gebrek
aan daadkracht - de .gebruikelij
ke problemen - zullen er binnen
de kortste keren voor zorgen dat
de toestand opnieuw escaleert.
De Israëlische regering is 'Ope
ratie Verdedigingswal' begon
nen met twee doeleinden voor
ogen: de vernietiging van de Pa
lestijnse 'terroristische infra
structuur' op de Westelijke Jor-
daanoever en de uitschakeling
in enigerlei vorm van Yasser
Arafat. Het militaire doel is ge
deeltelijk bereikt. De militaire
acties van de afgelopen maand
hebben de milities een zware
slag toegebracht, maar geen de
finitieve. Voor het uitvoeren van
terreuraanslagen tegen burgers
in Israël is niet veel nodig, en de
verwachting is dat de organisa
ties de komende weken al zullen
proberen te laten zien dat ze op
hun manier nog steeds een vuist
kunnen maken.
Politiek gezien is Israëls veld
tocht uitgelopen op een fiasco.
Niet alleen is Arafat ongeschon
den uit de strijd tevoorschijn ge
komen, maar zijn positie binnen
de Palestijnse gemeenschap en
in de Arabische wereld is nu
sterker dan een maand geleden.
De afgelopen nacht, onmiddel
lijk na het vertrek van de Israëli
sche troepen stond hij op de
van hem bekende manier de
pers te woord: met woedende
uithalen, wedervragen en merk
waardige vergelijkingen.
Wat de laatste betreft: de strijd
in Jenin noemde hij in één
adem met de slag om Staling-
rad. Centraal in zijn aanvallen
op Israël stond de omsingeling
van de Geboortekerk in Bethle
hem, een christelijk en dus
'westers' heiligdom. Dat niet het
Israëlische leger, maar gewa
pende Palestijnse milities het
gebouw zijn binnengegaan, lijkt
van weinig belang. In de ko
mende dagen zullen alle in
spanningen zijn gericht op het
vinden van een oplossing voor
de impasse daar.
De zoveelste miraculeuze ont
snapping van Arafat zal de ko-
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - Bijna anderhalf miljoen
Fransen hebben gisteren deel
genomen aan de 1-mei-demon-
straties die geheel in het teken
stonden van de campagne tegen
Jean-Marie le Pen en zijn Front
National (FN). De grootste beto
ging vond plaats in Parijs, waar
ruim een half miljoen mensen
de straat op gingen.
Vrijwel alle betogers droegen
borden en spandoeken waarop
gewaarschuwd werd voor de
verkiezing van Jean-Marie Le
Pen tot president. Zondag vech
ten de zittende president Jac
ques Chirac en de FN-leider uit
wie de komende vijf jaar staats
hoofd van Frankrijk zal zijn.
De demonstratie in Parijs werd
vooraf met angst en beven tege
moet gezien, uit vrees voor een
confrontatie tussen voor- en te
genstanders van Le Pen. Er heb
ben zich tot opluchting van de
politie evenwel geen incidenten
van betekenis voorgedaan.
De opkomst in Parijs was vol
gens de organisatoren - vakbon
den, linkse politieke partijen en
actiegroepen - veel hoger dan
verwacht. Een demonstratie
voor Le Pen daarentegen trok
veel minder deelnemers dan
was voorspeld. Het FN rekende
op honderdduizend betogers,
maar de politie schatte het aan
tal deelnemers gistermiddag op
tien- a twintigduizend.
Politieke waarnemers in Parijs
noemden het verbijsterend dat
de gaullistische politieke partij
en schitterden door afwezigheid
in de 1-mei-betoging. Daardoor
ontstond de bizarre situatie dat
honderdduizenden linkse Parij-
zenaars demonstreerden tegen
Le Pen - en dus voor Chirac -
terwijl de aanhang van Chirac
thuis was gebleven.
In totaal is gisteren in 114 plaat
sen in Frankrijk gedemonstreerd
tegen het Front National. Uit
schieters waren Lyon (50.000
betogers), Bordeaux, Toulouse,
Grenoble (elk 40.000), Marseille,
Lille, Nantes (elk 30.000) en
Straatsburg met 15.000 demon
stranten. De demonstratie in
Parijs was een van de grootste
betogingen die ooit in de Franse
hoofdstad hebben plaatsgehad.
De betoging van Le Pen in Parijs
was de enige activiteit die het
Front National gisteren had ge
organiseerd. Tijdens een afslui
tende toespraak op de Place de
l'Opéra deed Le Pen een felle
aanval op Chirac, terwijl hij link
se kiezers opriep aanstaande
zondag op hem te stemmen.
'Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap' staat er op de buik van
een demonstrante. Met deze
leuze uit de Franse Revolutie van
1789 keerde zij zich gisteren te
gen het gevaar van Jean-Marie le
Pen. Foto: AP/Francois Mori
üljoen euro in 1999.
washington-londen/anp-rtr-
dpa - Britse en Amerikaanse
troepen zijn in het oosten van
Afghanistan een nieuw offensief
begonnen tegen strijders van al-
Qaeda en de Taliban. Dat heb
ben Britse en Amerikaanse mili
taire functionarissen gisteren
gemeld.
De opdracht zou vooral het uit
schakelen van de infrastructuur
van al-Qaeda zijn. Tot nu toe
zijn de mariniers nog geen vij
andelijke strijders tegengeko
men. Het Britse ministerie van
defensie heeft bevestigd dat
meer dan duizend mariniers
naar het gebied zijn gestuurd.
Volgens een defensie-functiona
ris in Washington zijn Ameri
kaanse troepen verplaatst naar
het oosten van Afghanistan. Op
een speciale basis bij de stad
Khost, zo'n dertig kilometer van
de Pakistaanse grens, zijn Apa
che-helikopters gestationeerd.
den haag/anp-gpd - De voormalige vice-premier
van Joegoslavië, Nikolai Sainovic, en de Bosnische
Serviër Momcilo Gruban zijn vanmorgen naar Ne
derland gevlogen en overgebracht naar het VN-
cellencompex in Scheveningen. Ze zullen terecht
staan voor het Joegoslavië-tribunaal wegens oor
logsmisdaden.
Sainovic gold als een van de meest loyale mede
werkers van oud-president Milosevic. Hij moet te
rechtstaan voor dezelfde beschuldigingen als zijn
baas: het plegen van misdaden tegen de mens
heid tegen de Albanese bevolking in Kosovo tus
sen januari en juni 1999.
De aanklacht tegen Gruban luidt onder meer sek
sueel misbruik en marteling in het kamp Omarska
in het westen van Bosnië. Daar hielden Servische
mende dagen in de Palestijnse
gebieden worden gevierd, maar
niet lang. De Palestijnen hoeven
maar om zich heen te kijken om
te zien wat het Israëlische leger
de afgelopen weken heeft aan
gericht. Niet alleen de terroristi
sche, maar ook de civiele infra
structuur is zwaar getroffen. En
van een functionerend politie
apparaat is geen sprake meer,
althans niet op de Westelijke
Jordaanoever.
Uit alles blijkt dat Israël niet al
leen de milities, maar ook het
Palestijnse Bestuur - gecreëerd
in het door premier Ariel Sharon
gelaakte Oslo-proces - een zwa
re slag heeft willen toebrengen.
De vraag is zelfs of er nog iets
bestaat dat in het leven is geroe
pen door Oslo. Tot voor kort
hadden de Palestijnen in ieder
geval de illusies dat ze beschik
ten over 'A-gebieden', waar ze
het bestuurlijk en voor wat be
treft de ordehandhaving voor
het zeggen hadden. Maar er is
nu een situatie ontstaan waarin
het Israëlische leger naar belie
ven die gebieden kan binnen
trekken. De verwachting is dat
Arafat zo snel mogelijk van
Amerikaanse regering garanties
zal verlangen dat daar een eind
aan wordt gemaakt.
Operatie Verdedigingswal heeft
er voor gezorgd dat er al meer
dan drie weken lang geen ter
reuraanslagen zijn uitgevoerd in
Israël. Maar die winst zal snel
zijn verspeeld als de strijd op de
Westoever niet wordt gevolgd
door diplomatieke actie. Arafat
en Sharon kunnen wat dat be
treft geen zaken doen, en dus is
het woord aan de internationale
gemeenschap, aangevoerd door
de Verenigde Staten.
De New York Times meldde gis
teren dat recent overleg tussen
president George Bush en de
Saudische kroonprins Abdulah
heeft geleid tot een splitsing van
taken. De Amerikanen zullen
hun bondgenoot Israël probe
ren duidelijk te maken dat het
gebruik van geweld alleen geen
oplossing brengt,en dat het tijd
wordt dat Sharon gaat naden
ken over de 'pijnlijke concessies'
die hij zegt te willen doen.
De Saudiërs zullen naar verluidt
Arafat onder handen nemen.
Natuurlijk zal de Palestijnse lei
der aanvoeren dat zijn politie
macht in de huidige staat weinig
kan beginnen tegen de gewa
pende milities in het door hem
bestuurde gebied, maar de
Amerikanen hebben al laten we
ten dat ze daar geen genoegen
mee nemen. „Om mijn achting
te winnen, zal Arafat snel moe
ten aantonen dat hij leiding kan
geven", zei Bush deze week.
door onze correspondent
Henk van den Boom
Barcelona - Twee autobommen
hebben gistermiddag kort voor
de halve finale in de Champions
League tussen Real Madrid en
FC Barcelona voor paniek ge
zorgd in Madrid. Een paar uur
voor de aftrap ontplofte een
zware bom bij het Europa-ge-
bouw, niet ver van het Bemabeu
stadion in de Spaanse hoofd
stad. Zeventien mensen raakten
gewond door glasscherven. Tien
auto's werden vernield.
Een half uur later ontplofte el
ders in de stad een auto, ver
moedelijk die waarin de daders
van de eerste aanslag waren ge
vlucht. Volgens de politie zijn de
aanslagen het werk zijn van de
Baskische terreurbeweging ETA.
Een half uur voor de explosie
kreeg het Baskische dagblad Ga-
ra een telefoontje van de ETA
met de waarschuwing dat om
vijf uur een bom zou ontploffen.
De politie, die al massaal aan
wezig was in verband met de
belangrijkste wedstrijd van het
jaar, ontruimde de omgeving
van het stadion en sloot de
buurt af. Pas om zeven uur
mochten de supporters het sta
dion in. Even zag het er naar uit
dat de wedstrijd niet door zou
gaan. Madrileense supporters
van de radicale 'Ultra Sur' be
gonnen na de bomaanslag een
gevecht- met de politie. Met
charges werden de relschoppers
uiteen gedreven.
Het is voor het eerst dat de ter
reur van de ETA zich richt op
voetbalwedstrijden. De aansla
gen van de Baskische separatis
ten beperken zich doorgaans tot
politici, journalisten, rechters en
politiemensen. De politieke
vleugel van de ETA, Herri Batas
una waarschuwde gisteren tij
dens de 1-mei-viering dat 'de
tijd van woorden voorbij is en
dat het nu tijd is voor daden'.
De partij voelt zich in het nauw
gedreven, omdat de regering-
Aznar een wetsvoorstel heeft in
gediend dat beoogt de partij
buiten de wet te stellen.
washington/ap - De relatie die
vorig jaar werd gelegd tussen
het regime van de Iraakse leider
Saddam Hussein en de terreur
aanslagen van 11 september lijkt
nooit te hebben bestaan. Krin
gen rond de Amerikaanse rege
ring erkenden deze week dat
Amerikaanse onderzoekers niet
langer geloven dat al-Qaedater-
rorist Mohammed Atta vorig
jaar in Tsjechië een ontmoeting
heeft gehad met een Iraakse in-
lichtingenfunctionaris.
Amerikaanse en Tsjechische
functionarissen meldden vrijwel
direct na de aanslagen dat Atta
in april 2001 in Praag zou heb
ben gesproken met de Iraakse
diplomaat Ahmad Khalil Ibra
him Samir Al-Ani, die werd be
schouwd als een geheim agent.
Beiden zouden hebben gespro
ken over de aanslagen in de VS
of over een aanslag op het ge
bouw dat diende als hoofdkan
toor van Radio Free Europe /Ra
dio Liberty in Praag.
De Iraakse regering ontkende
onmiddellijk, en stelde dat de
beschuldigingen door Washing
ton waren bedacht om een ex
cuus te krijgen voor een aanval
op Irak. De Tsjechische autori
teiten kwamen later terug op de
verklaring ,en zeiden dat er
nooit zo'n ontmoeting had
plaatsgevonden. Atta was ten tij
de van zijn veronderstelde
Praagse ontmoeting met Al-Ani
vermoedelijk in de Verenigde
Staten. Van Amerikaanse zijde
werd echter tot op heden volge
houden dat Atta in Praag was.
Atta wordt beschouwd als de
leider van de negentien zelf
moordkapers die vliegtuigen in
het World Trade Center en het
Pentagon boorden. Hij leidde
een cel van al-Qaeda in Ham
burg. Al-Ani is inmiddels door
Tsjechië uitgewezen.
troepen in 1992 Bosnische moslims en Kroaten
gevangen. Verder zou Gruban niets gedaan heb
ben om moordpartijen te voorkomen.
De twee behoren tot de zes door het VN-hof ge
zochte Serviërs die hebben gezegd zich vrijwillig
in Den Haag te zullen melden. Vorige week meld
de generaal Dragoljub Ojdanic zich bij het tribu
naal. Hij was chef-staf in het Joegoslavische leger
tijdens de oorlog in Kosovo. Ojdanic heeft voor
het tribunaal verklaard onschuldig te zijn.
De president van Kosovo. Ibrahim Rugova, getuigt
morgen in het proces tegen Milosevic. Dit heeft
een adviseur van hoofdaanklaagster Del Ponte la
ten weten.
Rugova gaf jarenlang leiding aan het vreedzame
verzet van de Kosovo-Albanezen.
yangon/rtr-anp-afp - Aung San
Suu Kyi, Nobelprijswinnares en
leidster van de oppositie in My
anmar (Birma), heeft gisteren
haar woning, waar zij al meer
dan anderhalf jaar onder huisar
rest zit, enkele uren verlaten
voor een geheim beraad met de
militaire leiders van het land. Ze
werd vergezeld door de secreta
ris van haar partij Nationale Liga
voor Democratie (NLD).
Dat heeft een woordvoerder van
het leger gezegd. Hij zei te ver
moeden dat Suu Kyi heeft over
legd met 'Secretaris Eén', de
machtige chef van de militaire
inlichtingendienst, of diens ver
vanger.
Volgens geruchten maakt de
junta zich op om Nobelprijs
winnares Suu Kyi vrij te laten.
Een diplomaat zei dat een tus
senpersoon tussen Suu Kyi en
de junta, haar dinsdag drie keer
had bezocht.
Al maanden gaan er verhalen
over geheime onderhandelingen
tussen de Nobelprijswinnares
en de machthebbers. Zij zou be
reid zijn op sommige terreinen
met de militairen samen te wer
ken. Dat zou een belangrijke
koerswijziging inhoud». Een
anonieme bron binnen het be
wind zei: „Het gaat om meer
dan haar vrijlating en die van
enkele andere politieke gevan
genen. Het gaat om een door
braak in de Myanmarese poli
tiek."
Suu Kyi heeft sinds september
2000 haar woning niet mogen
verlaten. Het militaire regime
sneed ook haar telefoon af. Ook
tussen 1989 en 1995 had zij
huisarrest. De NLD behaalde in
1990 bij de algemene verkiezin
gen een monsteroverwinning.
Het militaire regime, dat dit niet
had verwacht, weigerde de
macht over te dragen.
