Geweld Ambon schokt Molukkers
BINNENLAND
'Ga nou niet lopen alstublieft'
Kwestie JSF duurt
voorlopig voort
Rondje reddingsboot tijdens open dag
Spoedvergaderingen bijeengeroepen en crisiscentrum opgericht
Soundmix
Overheid doet rechten
asielkinderen geweld aan
Drie dode bruinvissen
in Zeeland aangespoeld
Achttien jaar
voor gijzelnemer
den bosch - Het gerechtshof in
Den Bosch heeft een 35-jarige
man uit Amsterdam, de hoofd
verdachte in de Heidense gijze
lingszaak, vanmorgen veroor
deeld tot achttien jaar cel. Het
hof acht hem schuldig aan gij
zeling, meerdere verkrachtin
gen en pogingen tot moord en
doodslag. De man gijzelde in
maart 2000 het Heidense gezin
Smeets, waarbij drie dochters
werden verkracht. Verder be
schoot hij andere gezinsleden
en politieagenten. Een 36-jarige
medeverdachte wacht nog op
de uitspraak in zijn zaak. De
rechtbank in Roermond veroor
deelde het tweetal eerder tot
respectievelijk twintig en tien
jaar cel.
Arrestant blijkt
geen slangenmens
roermond - Een negentienjari
ge inwoner van Roermond
heeft zaterdag urenlang vastge
zeten in het luikje van de deur
van een politiecel. De man was
wegens bedreiging ingesloten
en probeerde door het luikje
weg te komen, maar daarvoor
moet of je heel slank zijn of een
slangenmens. Eenmaal tot zijn
middel in het luikje, bleef hij
steken. De toegesnelde bewa
kers kleedden hem uit, zeepten
hem in en duwden en trokken,
maai' niets hielp. Ten einde
raad haalden zij de brandweer
erbij.
Meisje met
mes gedood
den haag - In een Haagse wo
ning heeft de politie zaterdag
avond het stoffelijk overschot
van een minderjarig meisje ge
vonden. Het meisje is door
messteken om het leven ge
bracht. De politie heeft gisteren
een 28-jarige man uit Zwolle
aangehouden die wordt ver
dacht van betrokkenheid bij het
incident. Aanleiding van de
steekpartij ligt vermoedelijk in
de relatiesfeer.
Douane Curacao
doet rustiger aan
Willemstad - Binnen het doua
nekorps van Curasao is weer
stand ontstaan tegen de zoge
noemde pre-flight controles op
passagiers van KLM-vluchten
naar Amsterdam. De douane
blijft de vertrekkende passa
giers nog wel controleren op de
aanwezigheid van drugs, maar
niet meer zo intensief als twee
weken geleden, bij het begin
van de actie. De douane meent
dat afspraken niet worden na
geleefd.
Blokkade tegen
veerdienst dreigt
almere - De Stichting Aktie Ple
ziervaartuigen (StAP) dreigt de
ze zomer blokkades op het wa
ter op te werpen als er op de
randmeren proefvaarten ko
men met snelle veerboten. Re
derij Aqualiner uit Almere heeft
plannen voor de inzet van der
gelijke veerdiensten. Het varen
met snelle veerboten levert vol
gens StAP grote gevaren op
voor duizenden watersporters
en toeristen op de randmeren
tussen Flevoland en het Gooi.
Politie voorkomt
weer straatraces
tilburg - De politie van Tilburg
heeft gisteravond voorkomen
dat jongeren straatraces hiel
den. Industrieterrein Vossen-
berg aan de rand van Tilburg is
al enkele weken de verzamel
plaats van racers. Rond 19.00
uur verzamelden zich op het
industrieterrein ongeveer drie
honderd racers. In totaal waren
zo'n duizend mensen op de
been. De politie deelde met 25
man boetes uit voor het niet
dragen van autogordels, onver
zekerd rijden en te hard rijden.
Lawaaiprotest
voor politiebureau
Amsterdam - Veertig krakers-
sympathisanten hebben gister
avond met potten en pannen
gedemonstreerd voor een poli
tiebureau in Amsterdam. Zij
protesteerden tegen de aan
houding van een kraker. De
man wil tot nu toe zijn identi
teit niet prijsgeven. De politie
arresteerde hem gistermiddag
toen krakers een pand in de
Onkelboerensteeg probeerden
te bezetten. De politie maakte
snel een einde aan de actie.
Delftenaar dood
bij steekpartij
delft - Een 43-jarige Delftenaar
is zaterdagavond door een
steekpartij om het leven geko
men. Het incident had plaats in
zijn woning aan de Diepen-
brockstraat. Het slachtoffer
overleed direct. De politie hield
later op de avond drie Delftena
ren aan die ervan worden ver
dacht betrokken te zijn bij de
steekpartij. Aanleiding voor het
incident ligt volgens de politie
in de relatiesfeer.
maandag 29 APRIL 2002
COMMENTAAR
den haag-jakarta/anp-gpd -
Talrijke Molukse organisaties in
Nederland hebben gisteren ui
terst geschokt gereageerd op het
oplaaiende geweld op het Moluk
se eiland Ambon. Op meerdere
plaatsen in het land waren
spoedvergaderingen. Ook is er
een crisiscentrum opgericht.
De Nederlandse regering uitte
haar bezorgheid over de ontwik
kelingen op de Indonesische ei
landen. Tien Molukkers demon
steerden gisterochtend enkele
uren bij het Vredespaleis in Den
Haag. De actie verliep zonder
problemen. Minister Van Boxtel
(integratie) riep op Radio 1 de
Molukkers in Nederland op
kalm te blijven.
Op de Molukken was gisteroch
tend de ernstigste uitbarsting
van geweld sinds februari toen
christenen en moslims een vre
desovereenkomst sloten. In de
Molukse hoofdstad Ambon vie
len radicale islamieten in mili
taire kleding christenen aan. Ze
ker twaalf mensen kwamen
daarbij om het leven.
De aanvallers behoren tot de ra
dicale moslimbeweging Laskar
Jihad. Hun leider Jafar Umar
Thalib had vrijdag opgeroepen
de oorlog tegen de christelijke
gemeenschap te hervatten. De
voorman was verbolgen over se
paratistische manifestaties de
dag ervoor.
Donderdag was de verjaardag
van een mislukte poging in 1950
om de toen nog door christenen
gedomineerde Zuid-Molukken
onafhankelijk te maken. Op tal
van plaatsen op Ambon werd de
vlag van de Vrije Republiek der
Zuid-Molukken (RMS) gehesen.
Een legerwoordvoerder ontken
de gisteren dat Indonesische
strijdkrachten bij de aanvallen
betrokken zouden zijn.
De regering in ballingschap van
de RMS kondigde gisteren in
Den Haag aan de protestacties
tegen het geweld op de Indone
sische eilandengroep op te voe
ren. Een crisiscentrum in Krim
pen aan den IJssel gaat informa
tie verzamelen over de situatie
op de Molukken. „Ook gaan we
daar nadenken over passende
acties in Nederland", aldus
RMS-kabinetslid J. Wattilete.
Verscheidene Molukse belan
genorganisaties riepen hun ach
terban op om vanmiddag naar
het ontmoetingscentrum in
Moordrecht te komen om met
elkaar te praten over de recente
gebeurtenissen. De eerder aan
gekondigde massale bijeen
komst is volgens Wattilete ech
ter moeilijk te realiseren.
Het kabinet van de RMS roept
Nederland en de internationale
gemeenschap op om iets te
doen aan de situatie op de Mo
lukken. Molukse organisaties
uitten tijdens een spoedberaad
in Friesland een noodkreet naar
de Nederlanders om druk uit te
oefenen op Den Haag.
De Molukse jongerenorganisa
ties Pemuda RMS en de Vrije
Molukse longeren (VMJ) rea
geerden het felst. Sommige
waarnemers in de Molukse ge
meenschap vrezen gewelddadi
ge acties in Nederland.
De Nederlandse regering bracht
gisteren haar verontrustheid
over het geweld over aan de
machthebbers. Den Haag wil
verder dat de EU druk uitoefent.
aalsmeer/anp - Even leek het
niet zo'n goed idee, een politiek
debat in de pauze van de
Soundmixshow. Na enkele mi
nuten heen-en-weer gepraat
tussén de zes lijsttrekkers hield
een deel van het publiek van
Hennie Huisman het voor ge
zien. „Ga nou niet lopen", rie
pen de mensen van tv-produc-
tiebedrijf Endemol, en daaraan
gaf men massaal gehoor.
De camera's werden gericht op
de sympathisanten, twintig per
lijsttrekker, aan de voet van het
podium. Spandoeken, T-shirts
en posters moesten daar de
sfeer verlevendigen.
Vijftien seconden. Zo veel tijd
gunde het draaiboek dé lijsttrek
kers om hun punt te maken. Ge
spreksleider Frits Wester deed
zijn best de vaart erin te hou
den, maar de volle zaal reageer
de na een avondvullende show
steeds lauwer. Er kwam zelfs
weinig leven in de brouwerij
toen leden van de Nieuwe Mid
den Partij, die niet was uitgeno
digd, ongevraagd tot het podi
um wisten door te dringen. Snel
werden ze weer verwijderd.
Wie anders dan Pim Fortuyn
voelde de stemming in de zaal
het beste aan. Als hij aan het
woord kwam, streden applaus
en gejuich om voorrang tegen
over het boegeroep. Toen pre
sentatrice Loretta Schrijver met
Ad Melkert, Paul Rosenmöller en Hans Dijkstal (van links naar rechts) hadden het zwaar tijdens het lijst
trekkersdebat van RTL 4. Foto: ANP/Juan Vrijdag
'interessante cijfers van het CBS'
de politici wilde testen, begreep
Fortuyn dat de zaal daar heel
anders over dacht. „Hou toch
op met die getallen. Dit vond ik
op de lagere school al heel ver
schrikkelijk."
Fortuyn werd door het publiek
uitgeroepen tot de grote win
naar van het debat, op de voet
gevolgd door Rosenmöller. Toch
had de man van Groenlinks
achteraf zo zijn twijfels. Hij had
het gevoel slechts dienst te heb
ben gedaan als een intermezzo
voor een showprogramma. Ook
Hans Dijkstal van de WD vond
dat niet gesproken kon worden
over een serieus debat, maar hij
bleek daar niet mee te zitten. Ad
Melkert, het mikpunt van For-
VERKIEZINGEN
tuyns stekelige opmerkingen,
kwam als verliezer uit de strijd,
maar toonde zich geenszins uit
het veld geslagen. Met een wijds
gebaar gaf hij na afloop zijn bos
bloemen aan Katja en Bridget
van Lijst 0, om zo in de nachte
lijke uurtjes nog wat zendtijd
mee te pikken bij de publieke
televisie.
Kan er bij de Soundmixshow
slechts één winnen, het politie
ke debat kende louter winnaars.
Zelfs De Graaf (D66) en Balke
nende (CDA) waren tevreden
over hun optreden, ook al werd
dat door de zaal bij het elektro
nisch stemmen als matig beoor
deeld.
Het debat trok veel extra tv-kij-
kers. Bijna vier miljoen Neder
landers van 13 jaar en ouder
hebben zaterdagavond naar
(een deel van) het lijsttrekkers
debat in de onderbreking van de
Soundmixshow gekeken, zo
meldde RTL4 gistermiddag.
door Rien Floris
marken - Windkracht zeven op het IJs-
selmeer. De mooi-weervaarders drinken
zaterdagmiddag borrels aan boord van
botters in de veilige haven in Marken.
Donkere wolken, af en toe een bui. Maar
toch vol plezier en vol gas de haven uit.
Het is tenslotte nationale reddingsboot
dag. En in een zwemvest, aan boord van
reddingsboot de 'Frans Verkade' van de
Koninklijke Nederlandse Reddingmaat
schappij (KNRM) die zelfs kopje onder
kan, zal je toch niks gebeuren... Behalve
als de schipper van de reddingsboot de
kiacht van een kleine 900 pk aan water-
jetmotoren laat voelen en een scherpe
bocht draait. En nog een. En weer. En zo
duiken we op het laatst weer in onze ei
gen golven. Op het lage achterdek sproei
en de motoren dat het een lust is. Drijf
nat van de navel tot de enkels.
„Kicken man. Echt gaaf. Dit is spectacu
lairder dan een achtbaan als de Python",
zegt Suzanne Harland. Het personeels
uitje van het sales-promotionbureau
waar ze werkt, heeft speciaal Marken
aangedaan voor 'een rondje reddings
boot'.
Op alle KNRM-stations was het zaterdag
'nationale reddingsbootdag'. Een dag
waarop de redders van de ongesubsidi
eerde KNRM (maar toch een exploitatie
van 7,7 miljoen euro) hun 70.000 dona
teurs eens laten zien waai' ze hun geld
aan besteden. Niet dat ze alle 70.000
kwamen opdagen. Want het was volgens
Kees Brinkman van de KNRM 'echt red-
dingsweer'.
In Den Oever, het Noord-Hollandse be
gin van de Afsluitdijk, mag reddingsboot
de Narwal al varend met groepjes in actie
komen om een jacht dat de motor niet
meer aan de praat krijgt, op te pikken. Al
worden de bezoekers eerst gewisseld
voor echte KNRM-redders.
In Den Helder houdt de Dorus Rijkers
het op tochtjes door het Marsdiep. Dat is
al ruig genoeg om je voor te stellen hoe
het verder op zee spookt. En in Petten
krijgt de motor van de reddingsboot een
opdoffer van een buitengewoon hoge
breker zodat de motor ermee stopt. Ook
in Enkhuizen loopt een reddingsboot
averij op.
Op het IJsselmeer kan het ook spoken.
Vandaar dat 22 inwoners van Marken
dag en nacht paraat zijn om uit te ruk
ken.
Alles bij elkaar maken ze per jaar 2600
Televisie is een dodelijk medium. Ruim vier miljoen kijkers
zagen zaterdagavond tijdens de Soundmixshow zes lijsttrek
kers zichtbaar ongelukkig zijn. Als figuranten die waren ver
dwaald in een verkeerd programma, brachten Melkert, Ro
senmöller, Dijkstal, Balkenende, De Graaf en Fortuyn poli
tiek aan de man in een omgeving die daar duidelijk niet van
gediend was. Zelden politici zo overbodig op het televisie
scherm aanwezig gezien.
Politici zijn in de opmaat naar de Kamerverkiezingen van 15
mei niet van het scherm te slaan. Alle omroepen dingen naar
de gunst van de lijsttrekkers. Hun verschijning is zo frequent
dat de zappende kijker dezer dagen regelmatig geen zender
kan vinden waarop een politicus ontbreekt. De reden daar
voor is eenvoudig: voor de concurrerende omroepen zijn
politici een gemakkelijke vulling van zendtijd en voor de po
litici is televisie een aantrekkelijke vorm van reclame.
Politiek en televisie krijgen het alleen steeds moeilijker met
elkaar. Politiek is in Nederland naar 's lands aard een be
hoorlijk serieuze zaak en televisie neigt tegelijk steeds meer
naar amusement. Dus moeten politici op televisie concessies
doen aan de inhoud. De tv-politicus moet niet alleen steeds
persoonlijker rijn; hij moet daarnaast ook nog eens leuk rijn.
De sandwich-formule van de Soundmixshow toonde pijnlijk
aan dat deze combinatie van ernst en lol haar grenzen kent.
Amusement duldt geen politiek en politiek heeft niets te zoe
ken in een entourage van amusement. Wie de lijsttrekkers
onbehaaglijk in hun fauteuils zag schuiven, verlangde dat ze
niet voor het miljoenenpubliek waren gezwicht. Politici die
de kiezer serieus nemen, dienen het grote publiek op te zoe
ken om hun boodschappen uit te dragen. Maar diezelfde po
litici moeten ook de grenzen van hun mogelijkheden ken
nen.
den haag/anp - De netelige
kwestie rond de Joint Strike
Fighter (JSF), de beoogde opvol
ger van de F-16, blijft zeker nog
enige dagen in de lucht hangen.
Zaterdag heeft premier Kok in
een anderhalf uur durend ge
sprek de Amerikaanse ambassa
deur ingelicht over de reden
waarom het kabinet het con
tract van het nieuwe gevechts
vliegtuig niet heeft ondertekend.
Verwacht wordt dat de Verenig
de Staten deze week zullen rea
geren.
Afgelopen vrijdag was de laatste
dag dat het kabinet zich kon
aanmelden voor het project.
Maar de ministerraad blijkt sterk
verdeeld, net als de Tweede Ka
mer.
De WD is voor, terwijl een aan
tal D66- en PvdA-bewindslieden
tegen is. Het kabinet had overi
gens eerder al wel besloten tot
deelname aan de JSF.
De verdeeldheid binnen de re
gering kwam aan de orde toen
ook de Tweede Kamer op een
patstelling uitkwam. Dat ge
beurde toen de PvdA-fractie
zich na lang aarzelen tegen het
project keerde, omdat ze het fi
nanciële risico te groot acht.
De WD is daar laaiend over, zo
bleek zaterdag bij de aftrap van
de landelijke WD-verkierings-
campagne in Amersfoort. Lijst
trekker Dijkstal noemde de
PvdA in de discussie over de JSF
een 'stuurloos schip'.
Dijkstal vindt dat er een prachti
ge kans voor Nederland en het
bedrijfsleven verloren gaat als
ons land niet in het Amerikaan
se project stapt. „De PvdA toont
een groot gebrek aan onderne
mingszin. Dat kost Nederland
veel geld, veel werkgelegenheid
en aanzien in het buitenland",
aldus de WD-leider.
WD-minister Zalm (financiën)
stoort zich aan 'de manier waar
op de PvdA tegen is'. Hij verwijt
de PvdA-ministers dat ze 'onder
invloed van de verkiezingen
weglopen van hun eerder inge
nomen standpunt'. Hij voelt
zich 'persoonlijk beledigd' om
dat getwijfeld wordt aan de fi
nanciële onderbouwing van het
besluit om deel te nemen aan de
ontwikkeling van de het Ameri
kaanse gevechtsvliegtuig. Terwijl
hij vermoedt dat 'andere motie
ven' bij de PvdA een rol spelen.
door Rudi Buis
den haag - Nederland houdt
zich niet aan het VN-Verdrag in
zake de Rechten van het Énd.
Het asielbeleid van de overheid
brengt veel kinderen in een las
tig parket. Dat bleek tijdens een
bijeenkomst van Vluchtelingen
organisaties Nederland (VON)
afgelopen weekeinde, waarbij
diverse deskundigen van hulp
organisaties de gevolgen van het
huidige asielbeleid tegen het
licht hielden.
De hulporganisaties stellen dat
de praktijk in Nederland niet
valt te rijmen met de mooie
woorden van het verdrag. Kin
deren van asielzoekers worden
op straat gezet, waardoor ze on
derdak en geld voor levenson
derhoud moeten ontberen. Ook
de behandeling van kinderen in
asielzoekerscentra is niet opti
maal. De voorzieningen laten te
wensen over en de onzekerheid
over hun toekomst betekent een
zware belasting voor de kinde
ren, zeggen de organisaties.De
organisaties vinden dat er 'geen
enkele ruimte' is voor het afdin
gen op de fundamentele rech
ten van kinderen die toevallig de
kinderen van asielzoekers rijn.
„De rechten rijn van toepassing
op ieder kind ongeacht nationa
liteit, ja zelfs op kinderen zonder
nationaliteit", zegt prof. Jaap
Doek, deskundige op het terrein
van de rechten van het kind.
VON overweegt nog om stappen
te ondernemen tegen de over
heid, door de schending van het
verdrag aanhangig te maken bij
een hogere instantie als de Ver
enigde Naties. Verder willen de
organisaties na de verkiezingen
een document op tafel leggen
van het .nieuwe kabinet, waarin
suggesties staan voor een beter
beleid.
uur voor de KNRM. Voor snelle klussen
met de Kuil of de Frans Verkade en an
ders met de reddingsvlet Tjerk Hiddes.
Op de wal is het dringen. Vice-voorritter
Kees de Groot van het KNRM-station
Marken helpt mensen in reddingsvesten
hijsen. Allemaal show, wat de KNRM
vandaag presteert. Tot er alarm wordt ge
slagen. Een echt alarm, want bij Edam is
een boei gevonden die signalen uitzendt
en die normaal bij drenkelingen over
boord wordt gezet. Vals alarm, blijkt later
als de Frans Verkade arriveert. De boei is
vast van een schip gevallen. „Maar dat
weet je nooit zeker, dus gaan we eruit.
Dat doen we meer dan tachtig keer per
jaar. Net als vrijdagavond. Toen hebben
we nog twee zeilers uit Monnickendam
met stukgewaaide zeilen en motorpech
uit de storm gehaald."
middelburg/anp Op de
Zeeuwse stranden zijn dit week
einde drie dode bruinvissen
aangespoeld. De kleine dolfij
nen lagen bij Renesse, Ouddorp
en Koudekerke. Volgens kenners
rijn de dieren een a twee jaar
oud.
De bruinvis is de kleinste dolfij
nensoort ter wereld en leeft in
de Noordelijke zeeën. Jaarlijks
stranden ongeveer dertig bruin
vissen op de Nederlandse kust.
daarvan overleven er gemiddeld
drie. Waarom in enkele dagen
drie van deze zoogdieren aan
spoelden, is nog onduidelijk. De
kadavers rijn voor onderzoek
overgebracht naar Naturalis in
Leiden.
Volgens het Wereld Natuur
Fonds (WNF) raken in de
Noordzee jaarlijks meer dan
7000 bruinvissen verstrikt in vis
netten. Het heeft een plan opge
steld om de dieren beter te be
schermen.
De natuurbeschermingsorgani
satie heeft de ministers van vis
serij in Europa opgeroepen de
visvangst in gebieden waar vaak
bruinvissen worden gevangen,
stop te zetten. Ook wil rij dat in
de visnetten doosjes komen die
met piepgeluiden de dolfijnen
wegjagen.
In 1994 is de laatste telling van
bruinvissen gehouden. De
schatting was dat er toen in de
Noordzee ongeveer 267.000 tot
465.000 bruinvissen rondzwom
men en in de Baltische Zee nog
maar een kleine zeshonderd.
Het is onbekend hoeveel dieren
er nu nog rijn. Als er geen maat
regelen komen om het vangen
van bruinvissen terug te drin
gen, zal de dolfijn in de Noord
zee uitsterven, zegt het Wereld
Natuur Fonds.
Enkele Molukkers demonstreerden gisteren voor het Haagse Vredespaleis tegen de gewelddadigheden op Ambon. Foto: ANP/ Martijn Beekman
