Simonis vreest voor
imago RK-priesters
GELOOF SAMENLEVING
De wonderlijke ontdekking van de dodenweg
Oog om oog
De dommen, afvalligen en duivelsdienaren
Nederlandse Kerk pakt misbruik anders aan
ift
P<
Islamitische rechtbank eistp
doodstraf tegen bekeerling
Oecumeniscl
gebedswake
Midden-Oosjro;
Smeken om regen
donderdag 25 april 2o02
utrecht - De enorme aandacht
voor het seksschandaal in de
Amerikaanse RK-Kerk leidt bij het
publiek tot een 'overtrokken
beeld alsof priesters niet deugen'.
Dat zegt kardinaal Simonis naar
aanleiding van het topberaad van
Amerikaanse kardinalen met de
paus en hoge Vaticaanse functio
narissen in het Vaticaan.
Simonis benadrukt dat hij sek
sueel misbruik door priesters
beschouwt als 'een misdaad die
de wereld uit geholpen moet
worden'. Maar priesters die zich
daaraan schuldig maken, krijgen
volgens hem veel meer negatie
ve publiciteit dan andere hulp
verleners die in de fout zijn ge
gaan. „Daardoor ontstaat de in
druk dat priesters niet te ver
trouwen zijn."
De aartsbisschop van Utrecht
noemt de tientallen gevallen van
seksueel misbruik van minder
jarigen door priesters die in de
Verenigde Staten boven water
zijn gekomen, een 'afschuwelij
ke zaak'. „Het is allereerst af
schuwelijk voor de slachtoffers,
die voor het leven beschadigd
zijn. Maar het is ook afschuwe
lijk voor de overgrote meerder
heid van de priesters, die het ce
libaat omwille van God en de
mensen beleven."
Simonis hoopt dat van de bloot
legging van het 'ernstige kwaad'
van seksueel misbruik door
priesters een preventieve wer
king uitgaat. Ook de 'zorgvuldi
ge' aanpak van het probleem in
de Nederlandse RK-Kerk helpt
volgens hem nieuwe gevallen te
voorkomen. Een zorgvuldige se
lectie van kandidaten voor het
priesterschap is van groot be
lang, benadrukt de kardinaal.
Voordat kandidaat-priesters
kunnen worden gewijd, moet
duidelijk zijn dat ze een bewuste
keuze voor het celibaat maken.
„Het op de koop toe nemen van
het celibaat is er absoluut uit."
Op de priesteropleidingen
wordt volgens Simonis 'zeer
open' over het probleem van
seksueel misbruik gesproken.
Enkele tientallen jaren geleden,
toen de seksuele revolutie in
volle gang was, namen priester
opleidingen volgens Simonis
wel eens te gemakkelijk studen
ten aan, onder wie ook praktise
rende homoseksuelen. Homo
seksuele mannen die ervoor kie
zen om geen seksuele contacten
te hebben, zijn 'niet per se on
geschikt voor het celibaat', aldus
Simonis.
De kardinaal ziet niets in een
discussie over opheffing van het
celibaat. Volgens hem is nooit
aangetoond dat het celibatair le
vende mensen zich vaker aan
seksueel misbruik schuldig ma
ken.
rijswijk/anp - De aanpak van
seksueel misbruik door pries
ters in de Nederlandse RK-Kerk
verschilt nogal van die in de
Verenigde Staten. Het belang
rijkste onderscheid is dat de
bisschoppen in Nederland in
1995 de landelijke stichting
Hulp en Recht hebben inge
steld. Daar kunnen mensen
met hun klachten terecht en
kunnen slachtoffers hun recht
halen.
Daardoor komen meldingen
van seksueel misbruik door
priesters in Nederland meestal
niet bij justitie terecht. In de
Amerikaanse RK-Kerk bestaat
zo'n instelling niet. Daar geldt
de richtlijn dat bisschoppen
zich moeten houden aan wet
telijke bepalingen over het mel
den van seksuele misdrijven
aan justitie.
Gevallen van seksueel misbruik
komen dan ook vaak voor de
rechter. Amerikaanse bisdom
men hebben al honderden mil
joenen dollars aan schadever
goedingen moeten betalen.
De Amerikaanse bisschoppen
conferentie vaardigde in 1992
algemene richtlijnen voor de
aanpak van seksueel misbruik
uiL Daartoe behoren onder
meer het snel reageren op ge
loofwaardige beschuldigingen,
het doorgeven ervan aan justi
tie, het schorsen van beschul
digde priesters en de zorg voor
de slachtoffers. Niet alle bis
schoppen blijken echter even
ijverig te zijn in de toepassing
ervan.
De verwachting is dat het top
beraad van de Amerikaanse
kardinalen met de paus en ho
ge Vaticaanse functionarissen
de aanzet zal geven tot heldere,
uniforme richtlijnen.
Omdat de bisschoppen in Ne
derland een eigen kerkelijke
aanpak van seksueel misbruik
kennen, zullen ze namen van
beschuldigde priesters niet snel
aan justitie doorgeven, zei C.
Angenent van Hulp en Recht
onlangs. Van de tachtig klach
ten die sinds 1995 bij de stich
ting zijn binnengekomen, was
5 procent ongegrond. In de an
dere gevallen is het op een of
andere manier tot veroordeling
gekomen, in kerkrechtelijke of
civielrechtelijke zin.
Het is bij de stichting niet be
kend dat bisschoppen in Ne
derland priesters die zich aan
seksueel misbruik schuldig
hebben gemaakt, de hand bo
ven het hoofd hebben gehou
den door hen naar een andere
parochie over te plaatsen. Ook
zijn er in Nederland, in tegen
stelling tot de Verenigde Staten
en andere landen, geen be
schuldigingen tegen bisschop
pen zelf ingediend.
Hans Jilesen wil geheimen inquisitie ontsluieren
door Stephan Jongerius
Hans Jilesen uit Veghel raakte in
Spanje in de ban van de doden
weg: kaarsrechte lijnen in het
landschap waarop vroeger de do
den werden begraven. Hij heeft
nu in Brabant de 35 kilometer
lange Lambertuslijn ontdekt - een
lijn waarop hij zelf geboren is. In
twaalf bijeenkomsten aan die lijn
vertelt hij dezer dagen zijn sma
kelijke verhalen.
Op een van zijn zwerftochten
door Spanje stuitte Hans Jilesen
jaren geleden op een bijzondere
plek. Rond een bron in het bin
nenland van Catalonië bleek
een zeer levendige devotie
plaats te vinden. In en rond het
kapelletje hoorde hij verhalen
over verschijningen, wonder
baarlijke genezingen en ufo's.
Jilesen - voormalig televisiema
ker voor NOS en VPRO - was op
slag gefascineerd, zonder te we
ten waarom. De bron van Forès
bleek opgedroogd, maar in 1982
weer tot stromen te zijn gewekt
door Juan Diez, een 'door Rome
naar de Pyreneeën verbannen
priester'. Maar Jilesen ontdekte
dat de plek ver daarvoor al een
druk bezocht pleisterplaatsje
was. Bij de bron is een begraaf
plaats uit het stenen tijdperk ge
vonden; iets verderop zaten
75.000 jaar geleden al de Nean
derthalers. Los van alle sterke
verhalen stond voor hem vast:
dit is een uiterst krachtige
plaats.
Weer thuis, zo gaat het verhaal
verder, heeft hij een detailkaart
van het driehoekige dal waarin
de bron schuil gaat, opgehan
gen in de keuken. Geen dag ging
voorbij of hij bestudeerde de
omgeving. Tot hij plots ontdekte
dat de bron aan een rechte lijn
ligt tussen een kerk en twee ka
pellen. „Toen ik dat vertelde aan
een Spaanse kennis, reageerde
die enthousiast: je hebt een Sint
Michaëlslijn ontdekt!"
In boeken snuffelend en infor
merend kwam Jilesen erachter
Het geloof aan krachtlijnen is vooral sterk in Engeland. Stenen cirkels als Avebury en Stonehenge gelden daar als knooppunten van energie.
Foto: AP/Alastair Grant
dat zulke lijnen bekend zijn als
lichtwegen of dodenwegen.
Kaarsrechte paden moeten het
ooit zijn geweest die de funda
menten vormden van een verlo
ren geraakte cultuur. Op de
kruisingen zijn resten aangetrof
fen van grafheuvels, hunebed
den en steenkringen. De doden
werden er 'gevangen in het
licht', zodat hun zielen niet ein
deloos bleven ronddolen.
Al ver voor Christus moet het
openbare leven zich langs die
lijnen hebben afgespeeld, maar
de christenen borduurden erop
voort. Dateren de eerste meldin
gen over de lichtwegen van het
begin van de negentiende eeuw,
in 1982 legde de Oostenrijkse ar
chitect Jörg Pumer het lijnen
spel bloot in een proefschrift.
Pumer ontdekte dat alle kerken
van vóór de veertiende eeuw op
één lijn liggen met andere ker
kelijke gebouwen en in die rich
ting zijn gebouwd. Zo vormden
ze, als schepen in een langge
rekt kanaal, richtingwijzers voor
reizigers en pelgrims.
Purners verdienste is vooral zijn
ontdekking dat de inquisitie
rond 1350 rigoureus afrekende
met deze 'esoterische flauwekul'
van kerkelijke leiders die met
pendel en wichelroede de ener
gierijkste plekken zochten. Niet
op aarde, bóven was de hemel.
Alle kerken moesten voortaan in
oost-westrichting worden ge
bouwd. Het moest afgelopen
zijn met die paden, met het
drukke verkeer tussen dorpen,
de uitwisseling van kennis en
kunst en de integratie met het
joodse en islamitische geloof die
langs die lijnen plaatsvond.
Dom en onwetend moest de
mens zijn.
Jilesen kan zich bijna zeven eeu
wen later nog kwaad maken
over de operatie van de inquisi
tie. Maar hij vindt het ook fasci
nerend hoe lang en goed het ge
heim bewaard is gebleven. Pur-
ner droeg echter ook een simpe
le methode aan om de lijnen
weer te voorschijn te toveren.
Met een kompas (om de rich
ting van de kerk te bepalen) en
een kaart van 1 op 25.000 kan
elke leek aan het puzzelen slaan.
Overal ter wereld zijn al lijnen
herontdekt. In Engeland heten
ze bij voorbeeld Sint Michaëls-
of Ley-lijnen, in Peru Nazca-lij-
nen, in Duitsland Lijkenwegen
en in Texas Indianenpaden.
Maar overal zijn ze kaarsrecht
en verbinden ze de hoogste
punten in het landschap.
Jilesen zelf is in het voetspoor
van de Oostenrijker bezig aan
wat hij noemt een 'zoektocht
naar waarheden die ons met
vuur en tortuur zijn ontnomen'.
Toch was er vorig jaar een toe
vallige opmerking van een be
zoekster van een Veghels café
voor nodig (zou onze kerk ook
niet op zo'n lijn staan?) om hem
op eigen geboortegrond aan het
speuren te zetten. Logisch dat
hij iets zou vinden leek het niet.
De Lambertuskerk dateert im
mers van 1852 en is dus van ver
na de inquisitie. En toch puzzel
de hij uit dat op één onverbid
delijk rechte lijn, over een af
stand van 35 kilometer, het
kerkhof van Vorstenbosch en de
kerken en kerkhoven van Haren,
Nistelrode, Veghel, en (de oude
van) Nederwetten liggen. Alle
dragen ze de naam van Lamber-
tus.
De held van Jilesens verhaal is
deken Van Miert, bouwheer van
de Veghelse kerk. Hij heeft wel
bewust de Lambertuslijn in ere
hersteld, hoewel schriftelijk be
wijs daarvoor ontbreekt. „Moet
ook wel", zegt Jilesen, „want het
was absoluut taboe zoiets te
doen. Maar Van Miert was een
Geheim Kamerheer, had dus
toegang tot de curie van Rome
en tot de geheime boeken van
de inquisitie. Het kan onmoge
lijk toeval zijn: de kerk staat niet
alleen exact op de juiste plaats,
maar heeft ook precies de rich
ting van de lijn"
Jilesen gelooft heilig in zijn lij
nen. Hij is zelf óp de Lamber
tuslijn geboren. „Het lijkt alsof
het de bedoeling was dat ik de
lijn zou vinden". Maar zijn be
zetenheid strekt zich uit tot alle'
licht- en dodenwegen, de plek
ken waar pendels en wichelroe
des het hardst tekeergaan en hij
zich optimaal voelt. 'Bloed
mooie plekken' vind je er.
Op twaalf plekken langs het
door hem ontdekte assenkruis
vertelt Jilesen de komende da
gen zijn verhaal over de Lam
bertuslijn. Hij wisselt dat nu en
dan af met een zelf geschreven
lied. Hij heeft wel getwijfeld, ja,
of hij zijn kennis zou delen. Hij
heeft al ervaren dat een mun-
tenverzamelaar en een specu
lant de lijnenwetenschap com
mercieel hebben uitgebuit. En
dat kan niet de bedoeling zijn.
Als Jilesen zijn gehoor een slok
geneeskrachtig water biedt uit
de bron van Florès, houdt hij
zijn hand toch ook niet op?
Wie de reis ervoor over heeft, kan
nog terecht op de volgende avon
den. Tenzij anders vernield be
ginnen de dia-lezingen om 20
uur. Vanavond Lambertuskerk
Vught; Morgen gemeenschaps
huis Haren; Zaterdag Koppelaar
Nederwetten; Zondag R.K. Paters
van de Heilige Geest Gemert
(14.00 uur). Entree vier euro.
Wrang. Pas eind september
wordt Loofhuttenfeest gevierd,
maar in de bijbeltekst van deze
week, Leviticus 21:1-24:3,
wordt er al over gesproken.
Hoe wrang om dat nu te lezen!
Een loofhut is een schamel on
derkomen, van tijdelijke aard.
Het dak, dat van loof is ge
maakt, is min of meer open,
zodat de elementen vrij spel
hebben.
De loofhut moet - de acht da
gen dat je erin moet leven -
verschillende dingen terug ha
len in je herinnering, zegt de
joodse filosoof Philo van
Alexandrië (20 voor tot 40 van
de gangbare jaartelling): „In
rijkdom, je armoede. Wanneer
je populair bent en in aanzien
staat, je onbeduidendheid.
Wanneer je een hoge post be
kleedt, dat je
een nederig
burger bent.
Wanneer je
geniet van de
vrede, de oor
log. Wanneer
je je op land
bevindt, de
stormen op
zee. Wanneer
je wordt om
ringd door
vrienden in de
stad, degenen
die eenzaam
zijn en naar
jouw gezel
schap snak
ken."
De puinhopen
van Paars zijn
niets vergeleken bij de puinho
pen van Jenin, ook al zijn ook
door Paars mensen gestorven
(zoals een vriend van mij, die
op een wachtlijst voor een
operatie stond; zijn tumor liet
zich daardoor niet weerhou
den, die groeide fataal door).
Wat de puinhopen van Jenin
laten zien, is dat een mens ook
nietig en weerloos is als hij een
betonnen dak boven zijn
hoofd heeft en er een tank
door het huis rijdt.
„Hoe ouder ik word, hoe meer
ik besef dat een mensenleven
niets waard is", zei een oude
dame deze week tegen mij.
„Mijn tante was de allerliefste
vrouw die ik heb gekend. De
afstand die ze heeft gelopen
van het perron waar ze aan
kwam tot aan de gaskamer, is
dezelfde als tussen mijn huis
en het station: vijf kilometer."
De Israëli's hebben oorlogs
misdaden gepleegd in de Pa
lestijnse gebieden. Dat maakt
ze niet tot nazi's. Ze zijn er de
gelijken door geworden van de
Engelsen, de Duitsers, de
Fransen, de Russen, de Neder
landers, de Zuid-Afrikanen, de
Irakezen, de Indiërs, de Pakis-
tanen, de Chinezen, de Span
jaarden, de Amerikanen, de
W
Portugezen, de Australiërs,
zo maar door. Dat is ergi
noeg en joden uit de hele wi
reld houdt dat uit de slaap.
Ook mij.
Maar nazi's zijn ze niet (enl
is erg genoeg dat dat moet
worden uitgelegd). Een naa
ben je als je systematisch,
reaucratisch, technocratisc
een heel volk uitroeit, na<
ze in je eigen denken hebtj et. C
degradeerd tot ongedierte, bus:
Hoewel ze geen bom bij zicj .„ei
hebben, geen geweer vasthi
den, geen kwaad in de zinl
ben. Hoe verschrikkelijk de dt i
raelisch-Palestijnse oorlog Zw
is, het is een oorlog, geen u d
roeiingsprogramma.
Leviticus 21 -24 gaat ook ovi 0
het Wekenfeest (dit jaar op d3''
en 18 mei). Oorspronkelijk de I
dat een n, \r
- U
maar het
werd omg01
vormd tot n
een feest
waarbij hi
geven van
joodse we
de berg Si v
wordt ge
vierd. Een
wet waaii
onder ani won
staat watillsot
ach
die
TAMARAH
BENIMA
oorlog, ei ;n ei
wat niet.
Kortom, 1
oorlogsm ^te
daden zijl ^n8€
wat niet.
Vechten tegen een vijand
absoluut toegestaan, soms
van
ald>
opu
zelfs geboden. Maar het ve
woesten van het bezit van van
schuldigen onder de vijani jf)
tegen de joodse wet. Zoals we^j
het doden van onschuldigf *ou.
dat is.
Is er hoop te putten uit de
beltekst van deze week? Ni
uit de kale tekst zoals we-
voor onze neus krijgen: „B lte's
letsel dat hij iemand andei "au)
heeft toegebracht, moet oc
hemzelf worden toegebrat
(24:20). Het beruchte 'oog
oog, tand om tand'. De tel
biedt, letterlijk genomen,
soelaas. Troost bieden sl<
de rabbijnen, die 1500 jaai
leden al de angel van de w
uit de tekst probeerden te
ken: Het moest wel om eei
nanciële compensatie gaa
zeiden zij, omdat de idee
leen al dat je 'hetzelfde' le
zou kunnen toebrengen,
surd is.
Maar de rabbijnen haddei
geen tanks, en de vijand g
betonnen huizen. En voorfj
individuele onschuldige
het niet uit of zij een allerli
joodse tante is en hij een e
dere Palestijnse man op sl
eb z
olbe
it be
iner
>t„l
Aran
derk
pers.
de
tuin
mada/ap - Islamitische aankla
gers in Nigeria hebben gisteren
de doodstraf geëist tegen twee
mannen die zich van de islam
tot het christendom bekeerd
zouden hebben. De rechter
heeft de verdachten drie dagen
de tijd gegeven om zich tot de
islam te bekeren.
Ook heeft de rechter de regering
van Zamfara, die ruim twee jaar
geleden als eerste van een reeks
noordelijke Nigeriaanse staten
de sharia invoerde, gevraagd
duidelijk te maken of bek
gen de doodstraf mogen
De rechter zei dat in de
weliswaar staat dat mosli
zich bekeren tot een
godsdienst ter dood
moeten worden, maar d
duidelijk is of de sharia in
fara dit toestaat. Als dit
blijkt te zijn zal de recht
aarzelen het tweetal ter d
veroordelen, zei hij.
De verdachten zeggen
moslim te zijn geweest.
BOEKBESPREKING
Wie het geloofsnieuws volgt,
weet dat op 11 april 2002 een
handvol aanhangers van pro
fessor Frans Rutten in het
Spaanse Maria-oord Garaban-
dal hebben gewacht op een na
tuurwonder dat het einde der
tijden en de wederkomst van
Christus zou aankondigen. Zie
ken hoopten genezing, gelovi
gen op zegening en voor onge
lovigen wachtte het laatste oor
deel. Het wonder bleef uit. Rut
ten trok zich terug als voorzitter
van zijn eigen club en hoofdre
dacteur van zijn periodiek.
Maar voegde eraan toe dat zijn
vergissing niet betekende dat
hij het allemaal verkeerd had
gezien.
Het boek 'Maranatha, de ridder
en de draak' gaat over de perio
de voorafgaand aan 11 april
die door schrijver Robert Lemm
wordt gekenschetst als 'de apo
calyptische strijd van een Ne
derlandse topeconoom tegen
de verloederde Moederkerk'.
De topeconoom is Frans Rut
ten, die in het boek de alias Jo
ris Stormram kreeg. Deze voor
malig secretaris generaal van
het ministerie van economi
sche zaken
en professor
in de econo
mie met een
leerstoel aan
de Rotter
damse Eras
mus Univer
siteit, haalde
enkele jaren
geleden het
nieuws met
zijn stelling
dat de
Rooms-ka-
tholieke Kerk
geleid werd
door afvalli
gen en be
driegers. Al
leen de paus, die volgens hem
in de greep is van zijn corrupte
entourage, blijft voor Rutten
boven elke twijfel verheven. Het
gevaar schuilt niet zozeer in
links georiënteerde Vrijmetsela
ren, Acht Mei'ers, milieuactivis
ten, aanhangers van new age
en humanisten. Die zijn,
schetst de ultrabehoudende
Lemm in de voetsporen van
Rutten, makkelijk herkenbaar
en daarom eenvoudig te ont-
ROBERT LEMIfcpp
Maranatha
De ridder en
de draak
De apocalyptische strijd
van een Nederlandse
maskeren.
Veel ernstiger
is de invloed
van orthodoxe
rooms-katho-
lieken die van
Ruttens ware
pad zijn ge
raakt. Zoals
daar zijn de
kerkelijke
hoogwaardig
heidsbekle
ders in Rome
en conserva
tieve lekenor
ganisaties als
Opus Dei.
„De weder
komst van
Christus is voor hen 'een bijbels
leerstuk voor een verre toe
komst', dat geen enkele beteke
nis heeft voor ons leven hier en
nu. De hypocriete orthodoxen
leggen de nadruk op ritueel en
liturgie", schrijft Lemm. Hij
gaat in 'Maranatha' ver mee in
de kritiek die Rutten heeft op
de roomse kerk. Tegelijkertijd
beschrijft hij hoe de topeco
noom door zijn paranoia en
zijn claim op het absolute gelijk
een sfeer van wantrouwen cre-
eert. Hij vergelijkt de econoom
met kapitein Ahab die in zijn
blinde haat tegen de walvis
Moby Dick zijn schip en be
manning opofferde voor de
kans het beest te doden. En
Lemm voorspelt dat 11 april
niets zal opleveren. Waarin hij
gelijk heeft gekregen.
Maranatha is een boek dat de
lezer een interessante kijkje
gunt in de keuken van ultra or
thodoxe rooms-katholieken, die
alle mensen met een andere vi
sie op één hoop gooien met de
dommen, afvalligen en aan
hangers van de duivel. Omdat
Rutten, ook volgens Lemm, een
man van de daad is met een to
meloze energie, zal hij onge
twijfeld nog van zich laten ho
ren, en is Maranatha vast niet
het laatste boek dat over hem
wordt geschreven.
Onno van 't Klooster
Titel: Maranatha, de ridder en
de draak
Auteur: Robert Lemm
Uitgever Aspekt
)itg
n te
ijd
toesl
kom
eei
dvvijk
derd.
nayapura - Jaghdish Dholia, een 51-jarige vrome
hindoe, is al negen dagen ingegraven in de Indiase
bodem. Hij doet dit om de regengod op andere ge
dachten te brengen. Madya Pradesh in Midden-ln-
dia gaat al drie jaar gebukt onder droogte.
Foto: Reuters/Raj Patidar
utrecht/anp - De Raad
ken staat zondag in Urn
dens een oecumenische
wake stil bij het aanhol t<
geweld in Israël en de Pt
se gebieden. Bij de voi
ding van de kerkdief
avonds om half acht in
kerk, werkt de Raad van
samen met het Interk
Vredesberaad, de rooms
lieke vredesbeweging Pas ij)
en de oecumenische stu<
gemeente in Utrecht.
Tijdens de sobere gebei
in de Janskerk wordt si
bij de slachtoffers van
beide partijen.. Verder is
ke, aldus de Raad van
een blijk van steun aan
bare initiatieven' om een
weg dan die van het gewi n<
slaan in het Palestijns-"
conflict.
Via een computerverbii
er tijdens en na de vieriifci
tact met Palestijnse en
sche groepen die een
zoeken uit de cirkel van
Het is de bedoeling dat
eenkomst in Utrecht de
in een reeks van wakes
steden.
norc
instai
is 1
e de be
voor
toon
5-isi !J<
io|tel aa
laar t
}l
^an p
Sect
erkt,
in pe
ralg,
itgew
•d >eger
til| 'a ov<
;ei oeger
[usser
festra
:n er
Jpstn
loed
iong
entief
'in Gerri
;n wi
te laa
tredei
legen
Vij sti
i rsen
sdenl
