De danspassie van choreografe Andrea Boll
KUNST CULTUUR
r r 9 9 9
r» r
Straattheaterfestival Noordwijk over twee jaar uit de problemen
C\ el rv ri
Het is een kwestie van zien
30
R7
Woudenbergs
boeien met
intimidatie
Schilderfestival zonder hoofdsponsor Wassenaar Vocaliter excelleert in mis
Sterk spel met overbodige vondsten
is er
artikr d,
bii
;0DO-prijs voor
m 'Bela, Bela'
haac - Maijoleine Boon-
a heeft de ICODO-prijs 2001
ronnen met haar documen-
te'Bela, Bela'. De prijs (2500
- U\ [0en een kunstwerkje) is gis-
in Den Haag uitgereikt,
trofee is van de stichting
)DO, steunpunt voor hulp-
lening aan oorlogs- en ge-
dsgetroffenen, en werd dit
centi rvoor de vijfde keer toege-
nd. De prijs is bedoeld voor
tv-productie, toneelstuk of
blicatie die 'de doorwerking
ontwrichtende ervaringen
igevolge van georganiseerd
organ tveld, op individu en sociale
teren igeving, inzichtelijk maakt
dee.jr een breed publiek'.
s ht
If he
het
oben
zin en - De prestigieuze Britse
:en it reign Fiction Prize ging re-
aan zijn neus voorbij,
schrijver H.M. van den
ikkan toch nog een literaire
gehainvinning aan zijn palmares
oml ivoegen. Zijn novelle 'Over
e hojwater' is onderscheiden
de Euregio Literatuurprijs,
nieuwe prijs wordt toege-
als id door leerlingen van ruim
it de! intig middelbare scholen uit
Nederland en Duitsland.
xh prijs voor
in den Brink
Daa
ït
zuilD
uve, teel met mij' in
1
woensdag 24 april 2002
door Coen Polack
noordwijk - De organisatie van het
Straattheaterfestival Noordwijk zegt
nog twee jaar nodig te hebben om de
schulden uit het verleden weg te wer
ken. Een kort geding dat schuldeiser
Horesca Horecava tegen de organisa
tie aanspande, zou deze week bij de
Haagse rechtbank behandeld worden,
maar is ingetrokken. De partijen zijn
tot een schikking gekomen over de
bijna 5000 euro die de festivalorgani
satie nog moet voldoen.
„We hebben slechts één keer per jaar
inkomsten, namelijk als het festival
wordt gehouden", zegt zakelijk leider
Leon Huijbers van de Stichting Straat
theaterfestival Noordwijk. „Daarbui
ten heeft onze stichting geen midde
len. We betalen onze crediteuren van
de winst die we maken. Volgens ons
saneringsplan zijn we na het festival
van 2003 uit de schulden en kunnen
we vanaf nul beginnen."
Het straattheaterfestival kwam de af
gelopen jaren meerdere keren in op
spraak nadat artiesten niet uitbetaald
kregen. Huijbers noemt de eerste drie
jaar van het festival desastreus, maar
benadrukt dat sinds vorig jaar de be
taling van de artiesten niet langer een
probleem vormt. „We huren alleen ar
tiesten in als we daarvoor geld in de
kas hebben. Dat hebben we inmiddels
wel geleerd. De eerste twee jaren is
dat niet gebeurd. Artiesten die deze
zomer bij ons optreden, krijgen hoe
dan ook direct betaald. Het afgelopen
jaar is dat ook zo geweest."
Het probleem van de organisatie is
dat met de winst die wordt gemaakt
door verkoop van drank en eten,
schuldeisers van eerdere festivals
moeten worden betaald. ..Daardoor
kan het gebeuren dat aflossing van de
kosten die je aan drank en eten maakt,
even op de lange baan geschoven
moeten worden", zegt Huijbers. „En
zo slepen we dat tekort van vroeger als
een dood paard achter ons aan." Vol
gens Huijbers gaat het momenteel
nog om zon zes crediteuren die in to
taal nog ongeveer 25.000 euro van het
straattheaterfestival tegemoet zien.
Huijbers: „We zijn druk op zoek naar
een sponsor uit het bedrijfsleven, die
ons eerder van de schuld kan afhel
pen. Maar ik merk dat we zeker niet
de enige organisatie zijn die een spon
sor nodig heeft. Er is veel concurrentie
wat dat betreft."
De vijfde editie van het Straattheater
festival Noordwijk staat dit jaar ge
pland voor het weekeinde van 6 en 7
juli.
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: 'Onder Ons' van David
Mamet. Spel: Helmert en Kathenka
Woudenberg. Gezien: 23/4, Leidse
Schouwburg.
Keuze van danseres bij het Hans Hof Ensemble te zien in Leids LAKtheater
race voor Palm
itérdam - De korte Neder-
dse film 'Speel met mij' van
h* her Rots is geselecteerd voor
internationale filmfestival
vaD lannes. De film dingt mee
rde Gouden Palm. Het fes-
1 begint 15 mei en duurt tot
net 26 mei. 'Speel met mij'
tover een jonge vrouw die
len zomerse dag op het wa-
ibbert. Ze wordt het
htoffer van haar dagdro-
3T n. Susanne Linssen, violiste
de popband Seedling, ver-
tde hoofdrol.
Hie:
hilderij Springer:
10.000 euro
geei
sterdam - Het schilderij
n bf eshuis aan de Hooglandse
xepn kgracht, Leiden' van Corne-
pringer (1817-1891) heeft
eren op een veiling bij Sot-
dit s iv's in Amsterdam 600.000
igm 0 opgebracht. Het schilderij
iopes 1871 was het hoogtepunt
at hij de veiling van 19de-eeuwse
ipese schilderijen. Een Ne-
andse verzamelaar kocht
Smi stadsgezicht voor het op
hoogste bedrag dat ooit
ireen werk van Springer is
laid.
m 1 miljoen
»r glascollectie
termeer - Staatssecretaris
Ploeg (Cultuur), de
ndriaan Stichting en de Ver-
png Rembrandt hebben de
ectie van de glasfabriek in
fdam gekocht. Gezamenlijk
ibba: |en zy 12 miljoen euro neer
ongeveer drieduizend gla-
- /oorwerpen en de ontwer-
van de belangrijkste glas-
m0 stenaars vanaf 1878. De col-
:n d! ie komt in het Nationaal
^"jmuseum dat op een steen
afstand van de glasfabriek
lergebracht.
ele;
Twintig jaar werkt hij al aan zijn
wetenschappelijke carrière en
eindelijk lijkt zijn gezwoeg be
loond te worden met een vaste
aanstelling. Een studente gooit
roet in het eten. Ze staat onder
druk om haar propadeuse te ha
len. Haar scriptie deugt van
geen kant, maar de prof heeft
medelijden en toont zich van
zijn kwetsbare kant. Bij een
huilbui van de studente raakt hij
troostend haar schouders aan.
Hebben we hier te maken met
een docent die zich menselijk of
al te menselijk opstelt tegenover
zijn aantrekkelijke pupil? De
studente kiest steeds de meest
negatieve interpretatie van zijn
gedrag, beschuldigt hem van
seksisme en machtsmisbruik en
sleurt in rap tempo alle moei
zaam verworven kussens onder
hem vandaan. Hij probeert alles
om haar op andere gedachten te
brengen.
De waarheid is een paling in een
emmer snot, dat is het thema
van 'Onder ons' van David
Mamet. Mogelijk zijn de be
weegredenen van de docent niet
zuiver. Mogelijk is de studente
niet uit op wraak of op haar ei
gen voordeel, maar wordt ze on
der druk gezet door haar mede
studenten.
Het verhaal is nogal Ameri
kaans: op sommige universitei
ten is de angst groot voor be
schuldigingen van sexual har-
rassmen. In het Nederland van
2002 bepaalt vooral de spanning
tussen werkelijkheid en inter
pretatie de waarde van het stuk,
dat eerder een etude is dan een
doorgecomponeerd toneelwerk.
Helmert Woudenberg speelt het
met zijn nicht Kathenka. Hij
draait al meer dan dertig jaar
mee in het theatercircuit en is
een meester in het improvise
ren. Zij is een interessante actri
ce die vooral actief is in kleine
zalen. Haar zenuwen zijn dik
aangezet in het begin en ze
wordt minder menselijk dan
haar tegenspeler, maar deson
danks boeien de Woudenbergs
anderhalf uur lang.
door Maarten Baanders
leiden - „Als ik écht vrij was ge
weest, had 'Danspassies 1' er
anders uitgezien", zegt Andrea
Boll, choreografe en danseres bij
het Hans Hof Ensemble. „In het
programmaboekje staat dat een
choreograaf zijn passie voor
dans weergeeft door een keuze
te maken uit wat er momenteel
op het gebied van de moderne
dans gebeurt. Maar er zijn aller
lei beperkingen. Zo had ik graag
een Spaanse groep gekozen,
maar alleen werk van in Neder
land verblijvende choreografen
komt in aanmerking, Verder
moesten de choreografen jong,
maar toch al enigszins gevestigd
zijn. Bovendien zijn er prakti
sche grenzen: wat is er mogelijk
op één avond?"
Andrea Boll had overigens geen
moeite met deze beperkingen.
'Danspassies' is een nieuw initi
atief. Het is de bedoeling dat het
een jaarlijks terugkerende serie
wordt. Deze eerste keer is nog
een experiment. Boll heeft een
eigen criterium gesteld, waar
mee ze een goed programma
kon samenstellen. Het is woens
dag 1 mei te zien in het Leidse
LAKtheater.
„Het is een overzicht van hoe
jonge choreografen met dans
omgaan, zowel abstract als the
atraal. Het zijn niet mijn absolu
te favorieten, maar ik vind ze
goed omdat deze choreografen
duidelijke keuzes maken, een ei
gen stijl ontwikkelen en conse
quent uitwerken. Je kunt zien
waar ze naar op zoek zijn. Voor
choreografen zijn dit moeilijke
en belangrijke dingen. In het be
gin ben je beïnvloed door ande
ren met wie je hebt gewerkt.
Maar dan ga je je afvragen: wat
wil ik zelf vertellen en wat is
mijn persoonlijke manier om
dat over te brengen?"
Andrea Boli laat in het LAKtheater voorbeelden van moderne dans zien. Publiciteitsfoto
Hoe zeer Andrea Boll ook over
tuigd is van de kwaliteit van het
werk dat ze heeft gekozen, ze
staat er ook kritisch tegenover.
'Hasjem' van Uri Ivgi is een duet
over de wanhoop van vluchte
lingen. „Een gevaarlijk thema.
Erg politiek. Je kunt je afvragen
of dans hier het geschikte medi
um voor is. Maar Uri heeft er
voor gekozen en er een conse
quente bewegingstaal voor ont
wikkeld. Het drukt een levensge
voel uit dat heel anders is dan
we in Nederland of Zwitserland
gewend zijn. Met de ontwikke
lingen in Israël krijgt zo'n stuk
ineens een andere, veel scher
pere betekenis."
Hoewel Andrea Boll zich met
het Hans Hof Ensemble toelegt
op verhalende dans koos ze ook
abstract werk: de solo 'S' van
Bruno Listopad, gedanst door
Gunvor Karlsen. „Het is vooral
de concentratie, de geconcen
treerde aanwezigheid van de
danseres die me aantrekt. Con
centratie is een enorm belangrij
ke factor in dans. Dat merk ik
ook in mijn eigen werk. Onze
voorstelling 'Höhenluft', waar
mee we op het ogenblik een re
prisetournee maken, heeft veel
stille momenten. Het stuk staat
of valt met onze concentratie op
die momenten."
Het gemakkelijkst viel voor An
drea Boll de keuze voor 'Diveni-
re Antico', een solo van Gaia
Gonnelli over een oude vrouw
die zich verplaatst in haar jonge
jaren en de bewegingen van
toen terugvindt. „Er is veel lef
nodig voor dit stuk. Het gegeven
is simpel en heel goed en conse
quent omgezet in bewegingen.
De bewegingen zijn minimaal.
Dat maakt de danseres kwets
baar. Er is niets waar ze zich
achter kan verschuilen."
Een spetterende en virtuoze scè
ne uit 'A Green Old Man' van
Roni Haver en Guy Weizman
vormt de afsluiting van 'Dans
passies 1'. „Het gaat hier zuiver
om het plezier dat eruit spreekt.
Het is gemakkelijke dans. goed
om mee af te sluiten." Behalve
een komische entre-act van
Eduardo Souza is in de pauze
het filmpje 'Schluss' van het
Hans Hof Ensemble te zien, een
bewegingsfantasie in een res
taurant.
'Danspassies', woensdag 1 mei,
20.30 uur, LAKtheater, Leiden.
'Höhenluft', vrijdag 26 en za
terdag 27 april, 20.30 uur, LAK
theater, Leiden.
noordwijk - Het Noordwijk Zomer Schilderfesti
val zit zonder hoofdsponsor. Bierbrouwer Brand,
die het festival vorig jaar nog grotendeels finan
cierde, heeft besloten dit jaar niet als sponsor op
te treden. Brand draait nog wel op voor de kosten
van de Brand Noordwijk Painting Award.
De vierde editie van het Noordwijk Zomer Schil
derfestival vindt dit jaar plaats van 17 tot en met
23 juni. „Het festival gaat gewoon door", zegt Ou-
rania Mougiakos. „We hebben inmiddels wel een
aantal kleinere sponsors aangetrokken." Volgens
Mougiakos heeft het opstappen van Brand geen
gevolgen voor de programmering.
De organisatie zoekt ook vrijwilligers die willen
meewerken aan het festival. Voor meer informa
tie: 071-3410267.
Abd
niet
politi
;r de
5 blo
d.
tepo
wet
tpn
atm
si? n en de regio bestaat grote belangstelling voor de ama-
e0 ir kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad- en regiogenoten die
™iceren, zingen, dansen, toneelspelen, fotograferen of op an-
Ibr wijze actief zijn. Vandaag: fotograaf Jaap Doornik.
dert verdaad schaadt en in de
polbeperking toont zich de
Dus lester. Dat zijn twee stellin-
neei ndie ook voor de fotografie
gaan, vindt Joop Doornik,
rkzaam in de Leidse foto
ndel Van der Horst en in zijn
ie tijd eveneens geregeld
tde camera te vinden. So-
heid, daar heb je helemaal
n kleuren voor nodig. Of
inig kleuren. „Met zwart-wit
ie meer vertellen, kun je
f beter uitdrukken. Bij
:enfoto's is men gauw ge-
1 veel kleur erop te zetten,
kkleurenfoto's maak, pro-
rik zo zuinig mogelijk met
ir te zijn. Anders wordt de
'dacht te snel afgeleid. Het
rdt dan al gauw zo'n prent-
fleaart."
is een fotowijsheid die
mik zich in de loop der tijd
m heeft gemaakt. Vanaf het
te moment dat hij met fo-
rafie in aanraking kwam -
dat was al op heel jonge
'd - tot nu. „Mijn vader
had een fotostudio in Breda.
Van hem heb ik de liefde voor
de fotografie meegekregen.
Maar ja, in de oorlog was er
niet veel werk voor hem. Hij
ging toen in de optische instru
menten. In elk geval raakte het
fotograferen me zo dat ik als
jochie al een donkere kamer
wilde. Er is toen een hoekje
van de badkamer vrijgemaakt.
Ik heb daar wat geknoeid met
glazen bakjes."
En die liefde ging nooit meer
over. „Ik wilde überhaupt iets
creatiefs doen. Ik kwam op de
kunstacademie, afdeling recla
me-ontwerpen. Daar had ik
echt met fotografie te maken.
Toen ik in dienst ging, kwam ik
bij de fotodienst van het leger.
Ik heb twee jaar gefotografeerd
voor de luchtmacht. Toen ik
uit dienst kwam. wilde ik wel
fotograferen, maar er viel op
dat moment geen droog brood
mee te verdienen. Ik ben toen
in een fotohandel terechtgeko
men. Het werd mijn beroep
dus niet, maar ik ben het foto-
Fotograaf Jaap Doornik: „Ik probeer zo zuinig mogelijk met kleur te zijn." Foto: Hielco Kuipers
graferen er wel bij blijven
doen. In mijn vrije tijd.
„Wat ik allemaal fotografeer?
Dingen die me opvallen. Als ik
er een dagje op uit trek, zie ik
altijd wel wat. Als iets me boeit
is het: pats, dat is 'ra. Iedereen
kan een camera vasthouden.
Maar je moet het zien. Voor
een mooie foto hoef je niet ver
buiten de deur. Aan de over
kant van de straat kun je al de
boeiendste dingen tegenko
men. Het is zien en dan weer
geven. De subtiele dingen die
je vastlegt, die maken het zo
aardig. De meeste mensen
kunnen wel kijken, maar ze
zien niets. Als ik iets zie, dan
zie ik het voor me. Dan weet ik
bijna al wat het resultaat is.
Landschappen, voorwerpen,
mensen. Dat maakt me niet zo
veel uit. Het is maar wat ik te
genkom."
Wat niet wegneemt dat hij zich
af en toe wel aan een voorwerp
bindt. „Om te kijken wat er al
lemaal mogelijk is. Dan geef ik
mezelf opdrachten. Zo van: nu
ga ik eens bomen fotograferen.
Alleen maar bomen. In zwart
wit. En dan in de donkere ka
mer de realiteit ervan verande
ren. De bomen bewerken.
Nou, dan kun je heel creatief
zijn hoor, als je jezelf dat op
legt."
En de waardering voor zijn
werk groeit met de jaren. „Een
expositie, dat is een beetje de
kick, dat geeft inderdaad vol
doening. Zoals nu in galerie De
Pomp in Warmond. Ik zie trou
wens dat er steeds meer waar
dering komt voor fotografen.
Voor een deel is dat ook wel
begrijpelijk. In kranten en tijd
schriften wordt het fotowerk
steeds beter. Dat heeft niet al
leen met de techniek te maken,
een vakfotograaf kan ook met
een oud barrel omgaan. Ik zei
het al: een kwestie van de din
gen zien."
Herman Joustra
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Wassenaar Vocaliter o.l.v. Frank
de Groot, m.m.v. Machteld
Vennevertloo. sopraan, Barbara
Tetenberg, alt, André Post. tenor.
Robbert Muuse, bas. Wyneke Jordans,
piano en Leo van Doeselaar. harmonium.
Gehoord: 23/4. Dorpskerk, Wassenaar.
Ondanks een tekort aan tenoren
zingt Wassenaar Vocaliter fan
tastisch in Rossini's 'Petite Mes-
se Solennelle'. Oorspronkelijk
geschreven voor twaalf stem
men. harmonium en twee pia
no's. Enige jaren later heeft Ros
sini het ook georkestreerd, maar
de kleine bezetting blijft favoriet.
Minder kostbaar en bar origi
neel, want wie schrijft nu een
plechtige mis voor piano?
Als een negentigkoppig ama
teurkoor zo overtuigend mooi
zingt, zo alert reageert op aan
wijzingen, dan zegt dat veel over
de kwaliteit van de dirigent.
Frank de Groot is een bevlogen
koorleider, die met felle gebaren
en dwingende blikken maximaal
scoort.
De Groot heeft zich vooral ge
richt op de dramatische opera
kant van Rossini. Dat is onder
meer af te leiden uit zijn solis
tenkeus. Drie van de vier zijn
geweldige operastemmen; al
leen de bas Robbert Muuse
heeft een indrukwekkend mooie
diepe oratorium /iiedstem. Zijn
zang is niet in de eerste plaats
gericht op belcanto zingen,
maar meer op gepassioneerde
tekstinterpretatie. Daarbij arti
culeert hij de Latijnse tekst voor
beeldig.
De drie andere solisten zijn
meer bezig met spectaculair zin
gen, wat ook voor de volle hon
derd procent lukt. De jonge so
praan Machteld Vennevertloo
excelleert met een gigantisch
volle klank die ze in het 'O salu-
taris hostia' ook aanwendt om
de inhoud treffend te schilde
ren.
Vocaliter doseert de dynamische
uitspattingen prachtig homo
geen, zingt zwevend transparant
in 'Dona nobis pacem', scan
deert en danst in het 'Tu solus
altissimus'. Klap op de vuurpijl
in deze feestelijke mis is het spel
van het onvolprezen duo Wyne
ke Jordans en Leo van Doe
selaar, waarin Jordans deze keer
spetterend de boventoon voert.
Op een oude Pleyel uit 1870 die
nog enigszins neigt naar de licht
kloppende fortepianoklank,
speelt ze meer kristallen dan
sterren van de hemel. Haar spel
is ketsend vitaal, bij tijd en wijle
zelfs een beetje te assertief stac
cato.
De hele mis danst en springt
van zielevreugd. 'Preludio Reü-
gioso' als een kleine oase van
rust is een mooi tegenwicht.
Van Doeselaar speelt op zijn
harmonium, simpel, kleurrijk en
ingetogen.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Wachten op Godot' van
Samuel Beckett door Dood Paard.
Gezien: 23/4, LAKtheater, Leiden.
Uitzichtloos is het wachten op
Godot. Wie zijn klassieken kent.
weet immers dat Godot niet
komt. Alles lijkt zinloos. Of al dat
gewacht ook maar enige zin
heeft, blijft een onbeantwoorde
vraag, zoals eigenlijk alles in dit
verhaal open blijft. Het inmid
dels klassiek geworden stuk van
Beckett is befaamd om zijn sta
tische karakter met nagenoeg
ontbrekende handeling. Alles
draait om het wachten en het
doden van de tijd. Voor spelers
en publiek is dit stuk bijna per
definitie een krachttoer. Ie ge
duld wordt behoorlijk op de
proef gesteld.
Dat geldt ook voor de uitvoering
door het gezelschap Dood
Paard. De lamlendigheid van
het beroemde duo Vladimir en
Estragon wordt helemaal uitge
molken. Speltechnisch doen de
acteurs dat met grote vaardig
heid. Ook het duo Pozzi en
Lucky dat tweemaal als het ware
even langs komt, doet daar niet
voor onder.
Twijfels kun je hebben bij be
paalde regievondsten, omdat
niet erg overtuigend duidelijk
wordt gemaakt dat ze iets aan
het stuk toevoegen. Op de plaats
van handeling in het stuk staat
een boom. Op foto's van zeer
uiteenlopende ensceneringen
krijgt die - meestal wat armetie
rige - boom altijd een promi
nente plaats in het toneelbeeld.
Hier bij Dood Paard doet een
kleine televisie met een grote
antenne dienst als boom. Hier
mee laadt men de verdenking
op zich per se iets afwijkends te
willen doen. Het stuk is echter al
ongrijpbaar genoeg. Als toneel-
maker moet je daar vooral geen
malle fratsen aan willen toevoe
gen.
Iets dergelijks geldt voor de
'grap' met de tientallen klap
stoeltjes. Onder het lawaai van
snerpende violen in combinatie
met eigentijdse popmuziek sta
pelen de acteurs klapstoeltjes op
elkaar die uiteindelijk neer don
deren. Dat proc^H wordt tij
dens de breuk in net stuk nog
eens herhaald en aan het einde
maakt men wederom aanstalten
om dat tijdrovende onderdeel
op te tuigen. Bij dat onderdeel
kun je misschien nog zeggen dat
het zinloze rituelen verbeeldt.
Maar het hele gedoe kost naar
verhouding te veel tijd en voegt
weinig toe.
Het leidt alleen maar af. Laat ge
rust alleen de taal van de acteurs
het werk doen. Zeker, als het
zulke goede acteurs zijn. Fasci
nerend is bijvoorbeeld de ge
jaagde en gespannen manier
van acteren die de spelers con
sequent volhouden. Het gaat
hier immers niet zo maar om
verveling tijdens het wachten.
Het spel betreft angstgevoelens
en existentiële twijfels die veel
dieper zitten en hen raken in
hun menselijk bestaan. Het blijft
zware kost.
