Vier prijzen
voor 'Aida'
Ne,
KUNST 8f CULTUUR
Nieuw musicalseizoen met veel shows voor het hele gezin
Salarissen kunstenaars sentimental
op jaren Yijttig-niveau 'stedelijk'
Vaste boekenprijs op de helling
5 journey m
just
rim-directeur
ibants Orkest
aai hoven - Het bestuur van
s"n irabants Orkest in Eindho-
r'an leeft mr. S. Paardekooper
Ijenoemd tot interim-di-
ur. Hij volgt D. Weers op.
e aa lekooper wordt verant-
erec delijk voor het zakelijke
van het bedrijf. Tot voor
sl vas hjj algemeen directeur
iet Noordhollands Philhar-
sch Orkest in Haarlem,
lestuur zette onlangs
s aan de kant.
dinsdag 23 APRIL 2002
Listenaars:
etjle aan haring
haag - Als voorbode van
nieuwe haringseizoen bren-
zeven beeldend kunste
een hommage aan deze
Een lekkernij. De Hollandse
nve en ander fraai vormge-
geld en zeebanket arriveren al op
P°n rdag 27 april in de Haagse
Zi rie Lijn 3. De vissen zijn
ferkt zowel in schilderijen
Jceningen als in bronzen
den en objecten van kera-
'Hollandse Nieuwe - ze
er al!' is te zien van 27 april
et h 'n met 2 juni in Galerie Lijn
i een|an van Meerdervoort 295,
Haag. Foto: GPD
jAg Floraband
de prijzen
man wurg - Drie slagwerkers
eerd de Jong Floraband uit
met fcurg hebben tijdens het
lochl inciaal solistenconcours
Gelderland hoge ogen ge-
hei d. Robert van den Bosch
met zijn uitvoering van
Retraite' de eerste prijs
een unen met zijn leraar Joost
fooij een wedstrijdbeker.
ges Prins eindigde in zijn afde-
op de derde plaats. Alledrie
:e uitgenodigd voor het
maal Solisten Kampioen
voor Slagwerkers in okto-
n Zwolle.
door Hans Visser
Amsterdam - Nederland lijkt een wat
rustiger musicalseizoen tegemoet te
gaan, met een aantal producties dat
onder dat van dit jaar ligt. Het musi-
calpubliek krijgt daardoor wat over
zichtelijker keuzemogelijkheden. Het
zal niemand verbazen dat Joop van
den Ende ook in het komende seizoen
weer een belangrijk aandeel heeft in
het aanbod.
De opmerkelijkste oorspronkelijke
productie moet 'De drie musketiers'
worden van het duo Bolland en Bol
land, naar het boek van Alexandre
Dumas. De broers die al aardig wat
hits op hun naam hebben staan,
schrijven eigentijdse muziek die wor
telt in de musicaltraditie. De voorstel
ling staat voorlopig alleen in het Nieu
we Luxor in Rotterdam en moet een
voorbeeld van vernieuwing worden in
de vormgeving van musicals.
'De drie musketiers' worden gespeeld
door Rein Kolpa, Bert Simhoffer en
Henk Poort. Drie klassieke stemmen.
Daar tegenover staan de popstemmen
van Pia Douwes, Bastiaan Ragas (d'Ar-
tagnan) en Tooske.
Geen echte musical is 'Fosse'. Het be
treft een buitenlandse Van den Ende
productie waarin voor de Nederlandse
tournee drie Nederlanders de hoofd
rollen spelen: Pia Douwes, Simone
Kleinsma en Stanley Burleson. De
show laat hoogtepunten zien uit het
musicalwerk van choreograaf Bob
Fosse, de man achter het succes van
shows als 'Sweet Charity' en 'Chica
go'-
Het Ballet van Vlaanderen komt met
'She loves me', een vrolijke productie
van de makers van 'Anatevka', Stein
en Harnick. Lars Boom maakte een
bewerking van Eli Assers televisiesuc
ces 'Het schaap met de vijf poten', een
initiatief van het Amsterdams Kleins-
kunst Festival. In de hoofdrollen on
der anderen Marjan Luif, Ellen Pietsr,
Rob van de Meeberg. Nieuw is ook de
musical 'Jack the Ripper' over de le
gendarisch seriemoordenaar.
Melody Musical Productions uit
Hoom pakt uit met 'Copacabana' en
het vooral muzikaal altijd sterke Ame
rican Songbook Productions zou best
eens kunnen verrassen met 'That's Li
fe: Sinatra'. 'Blues Brothers' is geen
echte musical, maar mag met Frans
van Deursen en Bob Fosko in de
hoofdrollen best even worden meege
teld.
Verder zijn vooral de familievoorstel
lingen in opkomst met veelzeggende
sprookjesachtige titels als 'Alladin' en
'Doornroosje' van de Belgische pro
ducent Studio 100, terwijl 'Nijntje'
wordt doorgespeeld. Opus One gaat
verder met 'Belle en het beest" en
brengt als nieuwe productie 'Tijl',
naar de verhalen over de Vlaamse
schelm Tijl Uilenspiegel.
Voor de hele familie belooft ook 'The
Sound of Music' van Rodgers and
Hammerstein iets moois te worden.
Met in de hoofdrollen: Maaike Wid-
dershoven, Hugo Haenen, Dock Co-
hen en Anne-Mieke Ruyten.
Twee oude bekenden die we terug
zien zijn 'Junglebook' en 'Bubbling
Brown Sugar', een show over de ont
wikkeling van de jazz in de Newyorkse
wijk Harlem van de jaren twintig en
dertig.
Albert Verlinde brengt de musical
Nonsense' terug in de theaters. Een
komisch verhaal over vijf nonnen die
een bonte avond organiseren ten bate
van een goed doel. De rol van Moeder
Overste wordt 'gedeeld' door Gerrie
van der Klei en Nelly Frijda.
De productie 'Mariene', met Jasperina
de Jong als Mariene Dietrich, wordt
eveneens geprolongeerd. Ook de bi
zarre musicalparodie Rocky over the
Rainbow' keert terug. Eerst in het Am
sterdamse Nieuwe de la Mar voor een
zomerserie en daarna volgt een tour
nee. En natuurlijk blijven 'Aida' en
'Saturdaynight Fever' voorlopig nog
even doorspelen.
Jasperina de Jong wint Musical Award
door Coos Versteeg
amsterdam/gpd - Vier prijzen
voor 'Aida', maar de verrassing
was toch groot bij de uitreiking
van de Musical Awards: niet pu
bliekslieveling Antje Monteiro
kreeg de prijs voor de beste vrou
welijke hoofdrol in 'Aida', maar
Jasperina de Jong voor haar ver
tolking van Marlène Dietrich. Het
was alsof de veel gekritiseerde
jury met die keuze nog eens dui
delijk wilde onderstrepen dat
producent Joop van den Ende
echt niets te zeggen heeft over
de toekenning van de onder
scheidingen.
In feite was de nominatie van
Jasperina de Jong al een grote
verrassing; haar kwaliteiten,
staan volstrekt niet ter discussie,
maar slechts weinig mensen be
schouwen 'Marlène Dietrich' als
een musical. Zoals twee jaar ge
leden ook de uitverkiezing van
Liesbeth List in 'Piaf om diezelf
de reden nogal verbazing wekte.
Ook dat was eigenlijk een thea
tershow met liedjes en geen
musical.
Antje Monteiro had de onder
scheiding ongetwijfeld graag ge
had. Haar vertolking van het
liedje 'Mijn pakkie-an' uit 'Aida'
wordt immers als single uitge
bracht. Betere promotie dan een
award was bijna niet denkbaar.
Bij Van den Ende kunnen ze wel
troost vinden in het feit dat
Antjes tegenspeler in 'Aida', Bas
Ragas, wel de prijs binnensleep
te voor beste mannelijke hoofd
rol. Bovendien kozen de lezers
van het ANWB-blad Kampioen
'Aida' tot beste musical, en
daarnaast kreeg Martine Bijl de
prijs voor beste vertaling - ook al
voor Elton John's 'Aida'.
Van den Ende sleepte niet alleen
met 'Aida' vier prijzen in de
wacht. Chantal Janzen werd be
kroond als aanstormend talent
in 'Saturday Night Fever' en Pia
Douwes werd geëerd in de cate
gorie beste Nederlandse acteur-
/actrice in het buitenland voor
haar vertolking in Essen van
'Elisabeth'. Opvallend is dat de
Van den Ende-productie 'Tita
nic' helemaal niets won.
Prijzen waren er verder voor
Frédérique Sluyterman van Loo
voor haai- bijrol in 'A little Night
Music', voor Jeroen Phaff voor
zijn bijrol in 'De Griezelbus' en
voor Hein Gerrits als aanstor
mend talent in 'A Chorus Line'.
Alle prijswinnaars gingen met
een sculptuur plus een bedrag
van 2500 euro naar huis. Aan
Tim Rice werd de Cubus Oeuvre
Award toegekend. De wereldbe
roemde tekstschrijver kwam zelf
naar de Amsterdamse Rai om de
onderscheiding plus het geldbe
drag van 12.500 euro in ont
vangst te nemen.
Na een discussie met theatercri-
Lissenaar Bastiaan Ragas (beste mannelijke hoofdrol) en Chaira Borderslee in de vier maal bekroonde musical 'Aida'. Foto: GPD/Deen van Meer
tici over de opzet van de prijzen,
zei Van den Ende onlangs dat
hij nog niet wist of hij door zou
gaan met zijn initiatief. Hij wilde
afwachten wat er rond de uitrei
king van gisteravond zou gebeu
ren. Na afloop van de show liet
hij weten dat hij niet zal stoppen
met de Musical Awards. „Als ik
de blijdschap en ontspanning
van de winnaars en de sublieme
keuzes van de jury zie, dan moet
ik wel een gek zijn als ik stop
met iets dat zo bijzonder is ge
worden", zei Van de Ende.
t hij
en Leidse parade'. Zo luidt
de toepasselijke ondertitel
de tentoonstelling 'Beeld en
nbeeld', tot half september
egen musea en galeries te
Zo'n 45 ateliers worden in
half jaartijd binnenstebui-
rlet j gekeerd om een dwarsdoor-
ie d; Ie te tonen van hedendaag-
unst. In deze wekelijkse se
en tf telt Leidsch Dagblad de
niet stenaar achter de doeken,
;em; den en installaties voor.
t in daag: Hanneke Francken.
s<
hf e dagen voor de opening
k be haar expositie 'Instinct' in
hij ii Centrum Beeldende Kunst
anneke Francken bezig
met het ophangen van haar
kan ïumentale potloodtekenin-
Op een ladder verstevigt
dat e bevestiging van de zware
in papier van soms wel
id' e bij drie meter,
ir t ik voor 'Beeld en Even-
Id' ben gevraagd, is een
rme verrassing. Ik ben nog
wetl r 26, de jongste van alle
dag nemende kunstenaars,
t gei ïurlijk ben ik heel blij dat
1 tekeningen zo worden ge-
rdeerd, want ik ben pas
jaar in deze stijl bezig. Je
tmijn benadering fres-
:htig noemen. Mijn werk
t iets paradijselijks. De fi-
?efa IF^811 naaJd 'n een ge"
raheerde, natuurlijke om-
sen lg. Mijn tekening tonen
i dat de mens zelf gemaakt
t, dus ook geen kleding. Ze
idt 'puurheidzien.
rtij 1 luurheid komt ook naar
nvre n in de keuze voor het ma-
al waarmee ik werk. Ik
n bimet potlood op papier. Je
;t het papier op en je kunt
in ra een beginnen, soms nog
bet gummen, maar je hebt ge-
et gj, esultaat. Ik vind potlood
de g n'ngen heel subtiel, zacht
pen.
,rcj y !ns mijn studie aan de Ko-
le k< Kjkc Academie in Den
gev werkte ik vooral ruimte
en nstallaties, sculpturen, dat
oit J .Toen ik in 1999 afstu-
1 uit de, was dat gelijk afgelo-
ij ve Ik had het helemaal ge-
Het was simpelweg mijn
de 1 niet. Ik ben ook altijd wel
gest en tekenen, maar heb dat
iksei t als eindresultaat be-
Iruss uwd. Ik tekende vooral ter
'orbereiding, als schets,
en. 1 de je bij veel kunstenaars.
1 D zaam maar zeker kwam ik
H 'lter dat er meer in zat.
vyjnl iverk op deze tentoonstel-
den haag/gpd - De salarissen
van dansers, musici en theater
makers in Nederland bewegen
zich nog op 'jaren vijftig-ni
veau'. Dat schrijft Kunsten '92,
de belangenvereniging die drie
honderd culturele instellingen
in Nederland vertegenwoordigt,
in een petitie die vandaag in
Den Haag is aangeboden aan de
fractievoorzitters van de politie
ke partijen.
Het volgende kabinet moet dit
'achterstallig onderhoud' van de
arbeidsvoorwaarden voor kun
stenaars wegwerken. „Slechts
indien hier significante vooruit
gang wordt geboekt, kan het Ne
derlandse cultuurleven zijn ho
ge ambities blijvend waarma
ken."
In de petitie berijdt Kunsten '92
opnieuw haar stokpaardje dat er
in de nieuwe kabinetsperiode
een minister van cultuur moet
komen. Cultuurbeleid raakt aan
alle facetten van de samenleving
en moet daarom ook kabinets
beleid zijn. „Deze minister zorgt
ervoor dat voorafgaand aan elk
den haag/anp - Boeken zouden
zonder de nu bestaande vaste
prijzen 3 tot 7 procent goedko
per zijn. Dat stellen het Sociaal
en Cultureel Planbureau (SCP)
en het Centraal Planbureau
(CPB) in een rapport dat mor
gen verschijnt.
Volgens de publicatie moet de
vaste boekenprijs op de helling.
De planbureaus ontwikkelden
alternatieven voor de huidige af
spraken, waardoor boekwinkels
in de toekomst op prijs kunnen
concurreren. Winkelketens vra
gen daar al jaren om. Volgens
afspraken zou de vaste boeken
prijs tot 2005 gelden.
Een van de mogelijkheden is de
prijs van boeken geheel aan de
markt over te laten. Subsidiëring
van boekhandels is eveneens
een alternatief. De derde moge
lijkheid is een beperkte vaste
te nemen besluit eerst serieus
wordt onderzocht wat de gevol
gen voor de cultuursctor zullen
zijn." In het verleden zijn vol
gens Kunsten '92 op het terrein
van belastingen, milieuwetge
ving, de sociale zekerheid, de ar
beidsomstandigheden en Euro
pese aangelegenheden maatre
gelen getroffen die voor de sec
tor 'onoverkomelijke proble
men' opleveren.
Sinds de oprichting tien jaar ge
leden hamert Kunsten '92 erop
dat 1.256.880.000 euro (1 pro
cent van de rijksbegroting) aan
kunst en cultuur moet worden
besteed. Dat betekent dat er ka-
binetsbreed en stapsgewijs nog
een bedrag van ongeveer 543
miljoen euro aan de cultuurbe
groting zou moeten worden toe
gevoegd. „Geen overbodige
luxe", aldus Kunsten '92. „Er
moet niet alleen worden geïn
vesteerd om nog steeds be
staande achterstanden weg te
werken, maar ook om plannen
voor de toekomst te kunnen
ontwikkelen en te anticiperen
boekenprijs voor bijvoorbeeld
een halfjaar. De planbureaus
doen geen keuze, maar noemen
nadrukkelijk de onzekerheid
voor kleine boekhandels als de
vaste prijs wordt losgelaten.
Subsidiëring zou te veel bureau
cratie teweegbrengen. Een vaste
prijs met een beperkte duur lijkt
doelmatig, aldus de planbu
reaus.
De vaste boekenprijs is eigenlijk
in strijd met de Mededingings
wet. Aan het boekepvak is tot
2005 ontheffing verleend. De
Koninklijke Vereniging voor het
Boekenvak (KVB) wil dat de vas
te prijs wettelijk wordt vast ge
legd. Een maand geleden pre
senteerden de Tweede-Kamer
fracties van D66 en Groenlinks
daartoe een voorlopig initiatief
voorstel.
Het Nederlands Uitgeversver-
op nieuwe kansen en mogelijk
heden."
Kunsten '92 is bezorgd over de
duidelijke afname van kunst- en
cultuurprogramma's op radio
en televisie, met name in de
programmering van drama en
jazz. Onzekerheid over fiscale
maatregelen die voor de filmin
dustrie een enorme impuls kun
nen betekenen heeft 'desastreu
ze gevolgen' voor producenten.
„Voordat een mooi plan een
succesvolle film wordt, is er zo
vier jaar voorbij en onzekerheid
over de financiering leidt dan
gewoon tot stilstand van de pro
ductie."
De continuïteit van deze maat
regelen moet daarom worden
gegarandeerd. Cultuuronderwijs
moet volgens Kunsten '92 struc
tureel aangepakt worden waar
geld nu wordt 'versnipperd'.
„Minstens één uur per week
cultuureducatie voor elk kind op
alle niveaus is een must. Dit kan
nooit worden vervangen door
vouchers en zappen van het ene
project naar het andere."
bond (NUV) en de KVB reageren
afwijzend op de alternatieven
die de planbureaus hebben op
gesteld. Volgens C. Verbeme, di
recteur van de KVB, zorgt het
vasüeggen in een wet van de
huidige regeling voor voldoende
concurrentie als de huidige kor
tingsregelingen daar ook in wor
den opgenomen. Ook het NUV
wil de tijdige regeling veranke
ren in een wet.
De planbureaus presenteren het
rapport morgen aan minister
Jorritsma van economische za
ken en staatssecretaris Van der
Ploeg van cultuur. Die hebben
opdracht gegeven voor het on
derzoek. Jorritsma heeft zich in
het verleden herhaaldelijk uitge
sproken om de boekenprijs over
te laten aan de markt. Van der
Ploeg wilde gisteren nog niet
reageren op het rapport.
amsterdam/anp - Een borrelen
de koffiepot in een aquarium,
een trapleer met op enkele tre
den een stapeltje stenen, hon
derd loden platen in een Nier
kant op de Moer neergelegd: het
zijn enkele voorbeelden van
kunstwerken op de tentoonstel
ling 'Conceptuele Kunst 1965-
75' in het Stedelijk Museum in
Amsterdam.
De werken stammen uit een tijd
dat kunstenaars hun best deden
net iets nieuwers te bedenken
dan hun collega's, waarbij dat
bedenken (van het concept) op
zich meteen ook kunst was. In
ternationaal ging het om men
sen als Carl Andre, Sol LeWitt,
Lawrence Weiner en Bruce
Nauman. Bekende Nederlan
ders waren onder anderen Ger
van Elk en Jan Dibbets.
Voor liefhebbers van moderne
kunst is de^ expositie een weer
zien met oude bekenden. „Voor
velen is dit eigenlijk een senti
mental journey", zegt museum
directeur Fuctis dan ook. „Het is
tenslotte allemaal dertig jaar ge
leden."
Met de tentoonstelling speelt
het museum volgens de direc
teur in op vragen die nu op aca
demies leven overjnt 'kunst' en
wat 'modem' is. Dtffzijn dezelf
de vragen waar de kunstenaars
in de jaren '60 en '70 met hun
opvallende werken een ant
woord op zochten.
Hoewel conceptuele artiesten
volgens Fuchs een 'sterke ver
bondenheid' hadden en heb
ben, heeft hun werk op zich niks
met elkaar te maken. Zij waren
tenslotte allemaal met hun ei
gen idee bezig.
Voor diegenen die behoefte
hebben aan uitleg, is er de ver
klaring (sentences on Concep
tueal Art) van Sol LeWitt. In 35
zinnen schetst hij de beweegre
denen van de conceptuele kun
stenaar. Het schrift ligt in een vi
trine en het eindigt met: „Deze
zinnen leveren commentaar op
kunst, maar zijn zelf geen
kunst." Maar dat zou mogelijk
zijn geweest.
De tentoonstelling 'Conceptuele
kunst 1965-1975' is te zien tot en
met 23 juni.
ling is alles wat ik het afgelo
pen halfjaar heb gemaakt. In
tekeningen van deze grootte
gaat veel tijd zitten. Ik werk
zo'n zes tot zeven weken aan
één tekening. Voor het tekenen
van mensen Iaat ik soms mo
dellen poseren, of ik poseer
zelf en laat me fotograferen. Ik
kan het niet uit mijn hoofd. De
mensen in mijn tekeningen
bouw ik veelal op aan de hand
van lichaamsdelen uit verschil
lende voorbeelden. Op die ma
nier kan ik de oorspronkelijke
ideeën in mijn hoofd het
dichtst benaderen.
Mijn tekening zijn anatomisch
niet correct. Mijn ervaring is,
dat als het niet helemaal klopt,
of wanneer je de verhoudingen
met opzet manipuleert, de te
kening pas gaan leven. Het zijn
dus absoluut geen modelteke
ningen. Vaak vragen mensen,
als je zegt dat je tekenaar bent,
of je vlinders of planten tekent.
De associaties zijn altijd heel
tekst: Coen Polack
foto: Hielco Kuipers
botanisch.
Mijn tekeningen verbeelden ei
genlijk het dierlijk gedrag dat
in mensen schuilt. Het laat
zien dat we geen superieur ras
zijn. Ik vind het kwalijk als de
ontwikkeling van de mens de
omgeving schaadt. Het maakt
de mens tot een 'minpunt' in
de evolutie. Ik wil dat storende
element niet zijn."
