GELOOF SAMENLEVING
Bekkers, die was
zijn tijd vooruit
Geloofwaardigheid Rooms Katholieke Kerk op het spel
Jodenhaat
Vertrouwen in gebedsgenezer groe
'Mens was slaaf in goudmijn van Marduk'
Prijs voor moslimvrouw
moet imago verbeteren
Nederlandse jongeren naar Wereldjongerendage
dinsdag 23 APRIL 2002
door Dirk Visser
vaticaanstad/new york - De
geloofwaardigheid van de
Rooms-Katholieke Kerk staat de
ze week op het spel tijdens de
topontmoeting van paus Johan
nes Paulus II met Amerikaanse
kardinalen over het seksschan
daal in de kerk, vandaag en mor
gen in het Vaticaan.
Tientallen priesters in de Ver
enigde Staten hebben zich
schuldig gemaakt aan seksueel
misbruik van minderjarigen. De
inmiddels geschorste priester
John Geoghan uit Boston, be
schuldigd van het misbruik van
bijna tweehonderd kinderen, is
in één geval veroordeeld tot tien
jaar gevangenisstraf. Tegen hem
en anderen lopen nog rechtsza
ken. Tientallen priesters zijn de
afgelopen maanden geschorst.
In New York en Los Angeles zijn
de namen van verdachte pries
ters aan justitie doorgegeven.
Het schandaal betreft echter
niet alleen de daders. De kardi
nalen Bernard Law en Edward
Egan, respectievelijk aartsbis
schop van Boston en New York,
en andere bisschoppen hebben
deze priesters de hand boven
het hoofd gehouden. Hoewel de
kerkleiders op de hoogte waren
van de misdrijven, werden die
priesters naar een andere paro
chie of een ander bisdom over
geplaatst, zonder dat er maatre
gelen werden genomen of dat er
informatie over de criminele ac
tiviteiten aan het andere bisdom
werd verstrekt. Kardinaal Ber
nard Law moet van de meerder-
Paus Johannes Paulus II, die de schandalen in zijn Kerk nu wel serieus moet nemen.
Foto: Reuters/Michrael Dwyer
heid van zijn Amerikaanse colle
ga-kardinalen aftreden, heeft
een anonieme kardinaal tegen
de Los Angeles Times gezegd.
Dit weekeinde berichtte The
New York Times over de Colom
biaanse priester Enrique Diaz Ji-
ménez. Hij heeft in de loop van
25 jaar tientallen minderjarige
jongeren misbruikt, eerst in de
Verenigde Staten, waar hij werd
veroordeeld, toen in Venezuela,
waar hij werd geschorst, en ten
slotte in zijn geboorteland, waar
hij in november werd gearres
teerd. Hij liet zich door zesjarige
jongens oraal bevredigen.
Hoewel de priester in 1991 werd
aangeklaagd wegens het mis
bruik van zestig jongens, schreef
bisschop Thomas Daily van
Brooklyn een lovende brief over
hem aan de bisschop in Vene
zuela, waaraan hij na zijn ver
oordeling werd uitgeleverd. „Wij
hebben nooit problemen gehad.
Alles wat we over hem kunnen
zeggen, is positief', schreef bis
schop Daily aan zijn collega
Francisco de Guruceaga Iturriza
van Vargas.
Nadat het dagblad de Boston
Globe begin dit jaar het seks
schandaal boven water kreeg,
na jaren door het aartsbisdom
Boston te zijn tegengewerkt,
spreidde het zich snel over heel
Amerika uit. Ook in andere lan
den, zoals Polen waar aartsbis
schop Juliusz Paetz van Poznan
aftrad, bleken er geestelijken te
zijn die hun handen niet thuis
konden houden.
Aanvankelijk deed het Vaticaan
alsof het een lokaal probleem
betrof, waarmee de paus en de
curie zich niet hoefden te be
moeien. In zijn Witte-Donder-
dagbrief aan alle priesters ter
wereld bagatelliseerde de paus
de zaak door wel te spreken over
het onrecht dat de overgrote
meerderheid van onschuldige
priesters werd aangedaan, maar
niet over de slachtoffers.
De voorzitter en vice-voorzitter
van de Amerikaanse bisschop
penconferentie wisten twee we
ken geleden het Vaticaan ervan
te overtuigen dat er in Amerika
sprake was van een diepgaande
crisis, die bij geestelijken en ge
lovigen tot gevoelens van wan
hoop leidde. De geloofwaardig
heid van de Amerikaanse RK
Kerk neemt zienderogen af, zei
den bisschop Gregory en bis
schop Skylstad, de trauma's van
de slachtoffers zijn nu bij ieder
een bekend en de priesters, die
bona fide zijn, ontmoeten
steeds meer weerstand.
In een zeer ongebruikelijke stap
nodigde het Vaticaan een week
geleden de Amerikaanse kardi
nalen op korte termijn uit voor
gesprekken met de paus en
naaste medewerkers. Eén ding is
zeker: de paus zal niet ingaan op
de suggestie dat het verplichte
priestercelibaat wordt opgege
ven, zo maakte hij zondag dui
delijk tegenover bisschoppen uit
Nigeria.
Wel worden er richtlijnen ver
wacht voor een betere voorbe
reiding van de priesterstudenten
op hun werk. Ook zal er een al
gemeen geldende gedragslijn
worden opgesteld in welke ge
vallen een priester uit het ambt
wordt gezet en aan justitie
wordt overgedragen.
Maar of het Vaticaan de hand in
eigen boezem zal steken, is de
vraag. Onder zware druk van de
gelovigen overwoog kardinaal
Law af te treden, maar het Vati
caan hield dit afgelopen week
tegen. Aartsbisschop Paetz van
Poznan, die niet van priesterstu
denten kon afblijven, werd na
zijn aftreden zelfs een hoge
baan in de curie in het vooruit
zicht gesteld.
sint-oedenrode/gpd - Het celi
baat dient te worden afgeschaft,
vrouwen moeten het in de ka
tholieke kerk verder kunnen
schoppen dan 'misdienarettes'.
Met die ondubbelzinnige op
roep kreeg de Nijmeegse hoog
leraar J. Roes afgelopen week
end in Sint-Oedenrode een ova
tie.
Roes was een van de sprekers
op een symposium dat werd ge
houden ter nagedachtenis aan
bisschop Bekkers van 's-Herto-
genbosch (1960-1966). Het afge
lopen weekeinde werd in zijn
geboorteplaats Sint-Oedenrode
een standbeeld onthuld voor
deze 'bisschop van het volk'.
Een van de gasten bij het sym
posium, de huidige bisschop A.
Hurkmans, kreeg de oproep van
Roes nog net mee. Hij verliet de
bijeenkomst in de middaguren.
Voor zijn vertrek hoorde Hurk
mans tal van lofuitingen aan het
adres van de overleden voor
ganger. Onder aanvoering van
Roes verklaarden enkele profes
soren Bekkers bijkans heilig. Ze
schetsten het beeld van een rek
kelijke monseigneur, die zijn tijd
ver vooruit was. Hurkmans, die
sterk hecht aan de traditionele
waarden en sacramenten, kan
zich in de kerk van De Goede
Herder niet op zijn gemak heb
ben gevoeld.
Toen Roes zich de afgelopen
weken nadrukkelijk boog over
de redes van Bekkers, ontwaakte
hij naar eigen zeggen. „Grote
genade, dacht ik, je zou er weer
katholiek door worden." Hij,
hoogleraar katholicisme en di
recteur van het Katholiek Docu
mentatie Centrum in Nijmegen,
provoceerde meer nog dan de
andere professoren die zaterdag
een kans kregen, de gevestigde
instituties.
Roes refereerde in zijn rede aan
de reeds langdurige ophef in de
Verenigde Staten over seksueel
misbruik van kinderen door
priesters. Het heeft mede te ma
ken met het verplichte celibaat,
betoogde de hoogleraar, laten
we dat in godsnaam afschaffen.
Hij kreeg er in een tevoren nog
doodstille kerk luid applaus
voor. Net zo goed als voor zijn
pleidooi om vrouwen meer kan
sen te geven. Maak het mogelijk
dat zij het verder schoppen dan
'misdienarettes', zei de hoogle-
reaar. Want waarom zou een
vrouw als ambtsdrager niet kun
nen?
Hij besefte dat zijn woorden bij
de kerkleiding op reserve stui
ten. „Ik geloof niet in wonderen.
Maar ik hoop er wel op." Van
een onoprecht zwijgen wil hij
niet weten, aldus de hoogleraar
na afloop van het symposium.
„Het leiderschap kan een kli
maat van angst veroorzaken.
Maar ik wil zeggen wat er ge
zegd moet worden."
Zware kritiek
op Hurkmans
Bisschop A. Hurkmans van
Den Bosch is 'een gemoede
lijk mens', maar 'onvoldoen
de toegerust' voor het ambt.
Hij bestuurt 'krampachtig'.
Oudere priesters in het bis
dom 's-Hertogenbosch heb
ben zware kritiek op zijn
functioneren. Zij stellen
hardop de vraag: 'Wie be
stuurt het bisdom', en wijzen
op de grote invloed van vica
ris J. Schroder.
Hurkmans zegt niet te schrik
ken van de kritiek: „Ik hoorde
voor mijn ambtsaanvaarding
al dat ik niet geschikt zou
zijn. Maai andere mensen
hebben mij bisschop ge
maakt, en ik denk dat ik het
ambt aankan. Ik groei nog
daarin. Ik heb niet het gevoel
dat ik tekort schiet" En, over
de twijfel aan zijn bestuurs
kracht: „fk hak de knopen
door."
Verschillende pastores en de
kens uit het bisdom hebben
Hurkmans bij zijn ambtsaan
vaarding in 1998 geadviseerd
een nieuwe staf te kiezen. Hij
kreeg de raad met name
Schroder, die halsstarrig con
servatief heet te zijn, aan de
zijlijn te plaatsen. Sommigen
zien Schroder als een regis
seur in de coulissen van het
bisdom staan. P. Konings,
pastor en voormalig deken in
Veghel, zegt: „Hij beheert de
geldstromen, het benoe
mingsbeleid en het onder
wijs. Je kunt je afvragen wie
het bisdom nou eigenlijk be
stuurt."
Bisschop Bekkers met zijn neefjes. Foto: GPD/archief
1
Op huiskamerniveau zijn ra
cisme en discriminatie zeld
zaam. Het komt voor. Maar ie
dereen kent het gruwelijke cli
ché van de antisemiet die ver
strooid opmerkt dat hij joden
heeft onder zijn beste vrien
den, of van de boze vaderlan
der die het niet meer pikt, al
die allochtonen, maar wel, ver
telt hij dan, kent hij toevallig
een paar hele nette, aardige en
arbeidzame Turkse gezinnen.
De calvinistische verklaring
voor racisme en soortgelijke
slechtheid luidt, dat de mense
lijke aard nu eenmaal bol staat
van de slechtigheid, dat de
mens geneigd is tot alle kwaad,
en bovendien ook nog 'on
machtig is tot enig goed'. Het
zal wel waar zijn. Maar in de
praktijk van
het volle leven
blijkt dat min-
derhedenhaat
bloeit op
plaatsen en in
tijden waarin
het centrale
gezag over de
samenleving
zwak en onze
ker is.
Er is wat dit
betreft weinig
verschil tus
sen Europa en
de wereld van
de islam.
Vroeger
meenden de
historici wel
dat in de isla
mitische we
reld antisemitisme niet voor
kwam, dan wel extreem zeld
zaam was. Hoe anders was dat
dan in Europa. Daar waren po
groms aan de orde van de dag.
Het klopt natuurlijk dat de ho
locaust, de weloverwogen bu-
reaucratisch-industriële ver
nietiging van zo'n zes miljoen
joden, een Europese actie ge
weest is. Er heeft zich inder
daad niets maar dan ook niets
dergelijks in de wereld van de
islam voorgedaan.
De oorzaken van antisemitis
me zijn wel in de godsdienst
gezocht. Christenen hebben
immers gemeend dat de joden
schuldig waren aan de moord
op God, want daarmee werd
de kruisiging van Jezus van
Nazareth gelijkgesteld. In de
geschiedenis of de theologie
van de islam komt dat motief
niet voor. Integendeel, Mo
hammed, de stichter van de is
lam heeft een aantal militaire
overwinningen weten te bel
len op de joden die er in zijj |jUl
tijd woonachtig waren op h .(atj,
Arabisch schiereiland. Mo- ur(j
hammed had het van de jo< l. q
gewonnen, Jezus juist verlo
Bovendien heeft de islam in
klassieke periode een theoii
ontwikkeld waarbij aan chi
tenen en joden een zekerei
te van godsdienstvrijheid g
gund werd. Een invloedrijk ''l^0
middeleeuwse christelijke 1
orie over de joden luidde d ,n8e
entegen dat de eindtijd, wa onê'
Jezus terug zou komen eni ir8^(
geen kwaad meer zou best; aS
pas kon aanbreken als alle 15501
den zich tot het christendo d)es
hadden bekeerd. Het is dui 'en
lijk dat moderne ongelovig l™11
de moslimse theorie de voi,erz0
keur zullei iel§'
geven. een
Ondanks
verschillei
theorieën
de praktijk aaSt
van de bel ,nc*a
deling van
joden in d
wereld vai
het christi
dom niet
veel ande: BN
als de ma Cron
waarop in er vc
wereld vai eurd
islam de j lew;
den werdi irt tw
behandeli van;
Het patro >en g
steeds het r het
de: wanra
het politii IC Ir
oppergezag onbedreigd, el wee
tief en zeker van zichzelf is 50 ei
worden de joden met rust 9-30
laten. Zodra het politieke 1
pergezag wankelt, onzeker IC In
treedt, of 'om erger te vooi sn vc
men geen maatregelen ne< nii<
dan breekt aan alle kanten 16.0(
pleuris los. Dan zijn overij e ko:
niet alleen de joden de klo atten
maar ook andere minderh en v
den. ten: i
Toepassing van deze visie m 14
de dagelijkse situatie in Nf enj d
land is niet moeilijk. Zolai len
niet eens weten waar het istroi
tieke oppergezag over om van t
maatschappij zich bevind eehe
(Brussel? Den Haag?), zola diere
we niet weten wie er op st j het
de baas is, de Oudkerk-M
kanen of de politie, Kok 0
tuyn, zo lang zal het gelaz WUK
gen joden op straat voort! P alg
ren. Daar is niet eens een m de
ada of een oorlog in het A e late
den-Oosten voor nodig.
ISIS
SEN
ARTIE
uur e
en. I
:isgi
den haag/anp - Het project Is
lam en Burgerschap heeft een
prijs ingesteld voor moslim
vrouwen of islamitische vrou
wenorganisaties die het debat
over waarden en normen in
moslimkring stimuleren en bur
gerschap bevorderen. De Nana
Asma'u-prijs wordt op 21 juni
voor het eerst uitgereikt.
Met de prijs wil Islam en Bur
gerschap bijdragen aan een po
sitievere beeldvorming van
moslimvrouwen en de aandacht
vestigen op hun maatschappe
lijke inzet. De onderscheiding is
genoemd naar de West-Afri
kaanse moslimvrouw Nana As-
ma'u (1793-1864), die zich in
zette voor politiek, onderwijs en
hervi C
maatschappelijke
gen. De prijs bestaat
zeefdruk van de Syriscl
stenares Khairet al-Saleh.
De onafhankelijke jury
uit PvdA-Tweede-Kamer
dith Belinfante, directeur
Can-Engin van het
gaan Turken en het Amsti
se PvdA-gemeenteraadsli
ma Elatik.
Islam en Burgerschap sl
ten doel het debat over
en normen en over de
van het begrip burgersc
de moslimgemeenschap
muieren. Het uitgangsp
dat de islam een positi
kan spelen bij de integra
moslims in de samenlevii
UK M
heek
nie
10.30
■jllegei
ailen.
uro. i
BOEKBESPREKING
Het Paradijs was een laborato
rium voor genetische manipu
latie; Adam groeide op als de
eerste reageerbuisbaby; de Ba-
byloniërs stonden in contact
met wezens van de planeet
Marduk, die eigenlijk engelen
waren die mensen kweekten
voor werk in de goudmijnen -
goud dat de ruimtewezens no
dig hadden om de twaalfde pla
neet te beschermen tegen ra
dioactieve straling. Oh ja, en
een kwart van het ambtenaren
apparaat moet worden ge
schrapt, want die lui doen te
weinig.
Deze en andere vaststellingen
doet politicus en publicist Co
Meier in zijn boek 'Geloof in
een duurzame wereld'. Co Mei
er stond als kandidaat-voorzit
ter en tweede man na Jan Nagel
aan de wieg van Leefbaar Ne
derland. Afgeserveerd door For-
tuyn, hielden hij en een aantal
andere LN'ers vervolgens de af
splitsing Duurzaam Nederland
ten doop. Ook bij deze partij is
Meier inmiddels na een conflict
vertrokken.
Nu heeft hij
zijn religieus-
politieke cre
do vastgelegd
in een be
vreemdend
boek vol fou
ten.
De taak die
Meier zich
heeft opge
legd is niet
gering. Zijn
boek begint
met de oer
knal en ein
digt met de WAO. Dat voert
hem via tussenstations als de
Onbevlekte Ontvangenis van
Maria, het conflict in Israël en
de perikelen rond Leefbaar Ne
derland. De onderlinge verban
den legt Meier met behulp van
de UFO-theorie van Erich von
Daniken, wat theologie van de
koude grond, beweringen uit
evangelische folders en andere
pseudowetenschappelijke wee
tjes van horen zeggen.
Geloof
in een
duurzame
wereld
Co Meijer
Zet een on
bewijsbare
bewering als
'de mens ge
bruikt maar
tien procent
van zijn her-
sencapaciteit'
naast een
kreet als 'alles
is energie'.
Overgiet het
met een aan
name als 'de
oude Soeme-
riërs hadden
een grotere
kennis van de wetenschap dan
wij' en het broeierige klimaat is
geschapen om allerlei vreemde
gedachtenplanten wortel te
doen schieten. 'Geloof in een
duurzame wereld' staat vol met
dat soort groeisels.
Co Meiers poging om zijn to
taalvisie in één boek te gieten is
een moedige. Toegegeven: er is
geen doorslaggevend argument
te bedenken waarom je vast
stellingen als 'Sodom en Go-
morra zijn door atoombom
men verwoest' en 'de treinen
hebben te vaak vertraging in dit
land' niet binnen het bestek
van één boek aan zou snijden.
Maar als Meier werkelijk wil dat
zijn boek anders dan met ge
kromde tenen wordt gelezen,
laat hij dan tenminste de spel
fouten eruit halen. En orde
scheppen in de wildgroei van
hoofdstukken, postscriptums,
aanhangsels en kaderteksten.
Nu heeft het er alle schijn van
dat de auteur per abuis een
kladversie bij de drukker heeft
ingeleverd. En dat doet de over
tuigingskracht van pakweg een
bewering als 'de vader van Je
zus kwam van een andere pla
neet' geen goed.
Silvan Schoonhoven
Titel: Geloof in een duurzame
wereld
Auteur: Co Meier
Uitgeven Pirola
Prijs: 14,75 euro
IK O]
vai
erse
it KWAI
vv april
nden
ITIEI
erdag
aller
ïllerb
aissei
m 13.
tussei
iinme
worde
ive' n
Gezag reguliere geneeskunde brokkelt af
leiden/leeuwarden - Eén Op de
vijf Nederlanders beaamt de
stelling dat sommige gebedsge
nezers van God het vermogen
hebben gekregen om mensen
beter te maken. Opvallend laag
blijkt het vertrouwen in de regu
liere geneeskunde. Liefst 63 pro
cent houdt het voor waar of
waarschijnlijk juist dat artsen de
eigenlijke oorzaak van veel ziek
ten niet bestrijden.
Dat blijkt uit onderzoek van het
Sociaal-Cultureel Planbureau,
dat door socioloog Durk Hak uit
Groningen is bekendgemaakt
tijdens een symposium van de
Fryske Akademy over genezing
door de geest. Absoluut afwij
zend over genezende gaven
Gods is 50 procent.
In de mening over de reguliere
geneeskunde zijn er amper ver
schillen tussen niet-gelovigen
en de respondenten uit diverse
kerkgenootschappen. Sterk uit
een loopt wel het vertrouwen in
religieuze alternatieven. Van al
tijd nog 15 procent bij niet-gelo
vigen loopt dit percentage op
naar 24 procent (hervormd en
verschillende gereformeerde de
nominaties) naar 27 procent bij
de rooms-katholieken en zelfs
ruim 54 procent bij de overige
gelovigen.
Onder die overigen zijn veel
evangelicale en pinkstergelovi
gen. In hun gemeenten is zeer
veel ruimte voor gebei
zing. Durk Hak, die gebe
zing 'een vorm van
noemt, vindt dat er meer
zoek naar moet worden
Rondtrekkende genezer
ken volgens hem op
wijze (geen opleiding
kerkgebouw) gemakkelijl n'
in ernstige nood. „Er
hoeftige cliënten in ovi
gegeven de ontoereiker
neeskunde", stelt hij vast
afde
icatie
s. Dit
en wi
e juist
•f ikoms
;o chtem
e .geld I
'.Op
utrecht/anp - Ruim 500 Nederlandse jonge
ren zullen eind juli in Toronto, Canada,
deelnemen aan de Wereldjongerendagen.
Onder hen bevindt zich ook een kleine
groep gehandicapten, aldus de rooms-ka-
tholieke jongerenorganisatie Responz.
Voorafgaande aan de Wereldjongerendagen
zijn de jongeren te gast in het Canadese bis
dom St. Catharines, bekend van de Niagara
watervallen. Het bisdom zal de jeugd, naast
een spiritueel programma, een feestelijke
dag bij de watervallen aanbieden.
Na het voorprogramma reizen de jongeren
naar Toronto. Daar kunnen ze deelnemen
aan verschillende activiteiten, waarin mu
ziek, dans en theater centraal staan. Ook
zijn er momenten van gebed en verzoening.
De Wereldjongerendagen worden afgeslo
ten met een avondwake in gezelschap van
paus Johannes Paulus II.
P1 chi
i de Di
De dagen worden sinds 1985 elke
gehouden op uitnodiging van de
thema dit jaar luidt: 'Jullie zijn het
de aarde, jullie zijn het licht van
Met dit thema wil de Rooms-Ka
kerk jongeren wereldwijd uitdagen
jonge christenen herkenbaar in het
staan. Naar verwachting komen er
miljoen jongeren naar de katholiek
festatie in Toronto.
en, da
Leide:
in de
ehouc
10.00
verrel
ing. Vc
UI
vloge
:ht is:
1 dcras:
'erger
Koom
rdorp
n zn.
Hpjnklic
