rijs sms-je p termijn ors omlaag ECONOMIE 'Je hebt altijd pieken en dalen' Alleen vliegen goedkoper in Groot-Brittannië Vijftig jaar oude grossier uit Bodegraven redding voor buurtsuper tandstad tort zich p vissers iuro wordt onvermijdelijk' Evenwicht in de economie 158 zaterdag 20 APRIL 2002 isterdam/gpd - Het populaire is-je bereikt in 2004 met 11,5 Ijard berichtjes zijn hoogte- nt in Europa. Nu worden landelijks nog tien miljard 15-jes rondgezonden. Door de komst van nieuwe en beter richtenverkeer per mobiele te- oon zullen de aantallen sms- lin 2007 dalen naar 11,1 miljard irmaand en gaan de gemiddel- prijzen per bericht omlaag van aalf naar zeven eurocent. zegt het Amsterdamse on- zoeksbureau Forrester naar ileiding van gesprekken met imensen van twintig mobiele bedrijven in Europa. Sms is ;en de verwachtingen in de elopen jaren een doorslaand cces geworden. Met name igeren versturen veel van de- orte tekstberichten per mo le telefoon. twintig ondervraagde belbe- jven verwerken ieder voor maandelijks 156 miljoen ■jes. Daarvan bestaat bijna gentig procent uit berichten van persoon tot persoon; de rest wordt gevormd door servicebe richten als beurskoersen, weer berichten en filenieuws. De kos ten daarvan, nu gemiddeld der tig eurocent, zullen over vijf jaar dalen tot twintig eurocent. Nu krijgen de belbedrijven dertig tot vijftig procent van de op brengst van een sms-servicebe- richt; de rest gaat naar de dienstverlener. Forrester voor spelt dat de marges voor mobie le belbedrijven op dit soort be richten zullen dalen naar 'een realistischer vijfden tot dertig procent.' Forrester denkt dat operators in de toekomst sms-jes gewoon cadeau geven of tegen een lage prijs aan prepaid-belkaarten vastknopen. Dat is het gevolg van nieuw mobiel berichtenver keer, zoals mms en het donder dag geïntroduceerde i-Mode. Volgend jaar wordt een topjaar voor sms-jes wat betreft de in komsten voor de belbedrijven: ze zetten er bijna twintig mil joen euro per maand mee om. issel/anp - Een groot deel de Denen, Zweden en zelfs Britten denkt dat hun land er Eindelijk niet aan ontkomt op de euro over te schake- Maar de Britten zijn daar gelukkig mee, blijkt uit een leren gepubliceerde enquête, de drie landen zijn de De- het positiefst over de munt. Van hen denkt 88 procent dat de euro vroeger of later de Deense kroon gaat vervangen. In Zweden zegt 56 procent blij te zijn als de euro de kroon zou opvolgen. Van de Britten ziet 72 procent de euro als onvermijde lijke opvolger van het pond, maar 54 procent is daar niet ge lukkig mee. ECONOMIE WIJZER Evenwicht is een begrip dat eco nomen danig uit balans kan brengen. Het is een kernbegrip in de economische theorie, maar toepassing in de praktijk vraagt vaak speciale deskundig heid. Zoiets als vroeger bepaal de vaklieden in de dijkenbouw hadden. Zinkstukken ter be scherming van de dijk moesten precies op dood tij worden afge zonken, omdat ze anders door de stroming ver keerd terecht zouden komen. Sommige rijs- werkers konden het water tot in de perfectie 'le zen' en wisten hun momenten van afzinken exact te bepalen. Ontwikkelt de economie zich evenwichtig? Is de arbeidsmarkt in evenwicht? Moeilijk te beoordelen vaak. Op de effectenbeurs staan hele hor den betrokkenen permanent de marktsituatie te beoordelen, ge voed door een constante stroom informatie. Het televisiescherm is haast te klein en internet barst uit zijn voegen met cijferreek sen. Vergeleken daarmee is ka righeid troef op de arbeids markt. Het beoordelen van de situatie op de arbeidsmarkt staat dichter bij het vakman schap van rijswerkers dan van beursmakelaars. Het is moeilijk te (voor) zien wanneer de ar beidsmarkt zijn dood tij pas seert. Het begrip evenwicht komt uit de klassieke mechanica. Er is evenwicht als bepalende krach ten elkaar opheffen. In een markteconomie zijn dat vraag en aanbod. Als er precies even veel huizen of gladiolen of aan delen Philips worden aangebo den als er worden gevraagd, hoeft de prijs niet te veranderen. Als er een vraagoverschot of een aanbodoverschot is, moet de prijs (of het loon) worden aan gepast, tot er weer evenwicht is. Op een overspannen arbeids markt kan loonstijging het vraagoverschot wegnemen. In de economische theorie kle ven aan het begrip evenwicht grote tegenstellingen. Volgens sommigen is het hele begrip evenwicht misplaatst. Er zijn voortdurend verschuivingen, uitvindingen, nieuwe produc ten, nieuwe technieken, nieuwe ondernemingen, faillissemen ten, uitstervende beroepen, zo'n proces kan nooit in evenwicht zijn. De economie is altijd on derweg, evenwicht is een waan voorstelling. Volgens anderen is het begrip evenwicht wel dege JOOP HARTOC hoogleraar micro-economie Universiteit van Amsterdam lijk relevant, maar hoef je voor beleid niet te weten waar je staat. Dat is het geloof achter deregulering. Laat markten vrij, die zoeken zelf hun evenwicht wel. Een overheid die denkt het evenwicht te kunnen bepalen en sturen brengt dat proces al leen maar in de war. Evenwicht is niet hetzelfde als stilstand, en in die zin is dood tij geen goede beeldspraak. Een economie kan in een dynamisch evenwicht verke ren als de aan stormende jeugd op de arbeids markt precies op weegt tegen de bedaagde uit stroom van ge pensioneerden. Er is ook even wicht bij een groeiende bevol king wanneer vol doende gespaard wordt om de investeringen te fi nancieren in nieuwe kantoren en machines, zodat de arbeids productiviteit op peil blijft. Er kan dynamisch evenwicht zijn wanneer voor de afvloeiing van werknemers uit afstervende be drijfstakken weer voldoende werkgelegenheid beschikbaar komt in de nieuwe groeisecto ren. Evenwicht bestaat dan uit draaikolken die prachtig op el kaar aansluiten. Het herkennen van evenwichten is in de praktijk niet eenvoudig. Zeker niet op de arbeidsmarkt. Toch moeten CAO-onderhande- laars de onderliggende situatie beoordelen om hun standpunt te kunnen bepalen. De huidige situatie is niet erg helder. We komen uit een ovegpannen pe riode, met oplopeflfe werkloos heid. We zijn dus onderweg van vloed naar eb. Maar de econo mische getijdenbeweging is minder nauwkeurig dan in de oceanen, en ook niet eenduidig, met overschotten in sommige sectoren en tekorten in andere. Werkgevers wijzen vooral op de vooruitzichten die niet zorge loos zijn. Vakbonden zijn de of fers van de loonmatiging nog niet vergeten. Diverse voorspel lingen wijzen op een aantrek kende conjunctuur in de loop van dit jaar. In zo'n onzekere si tuatie zou het beter zijn het ac cent vooral te leggen op eenma lige uitkeringen in plaats van structurele loonsverhogingen. In de recessie van 1993 was het aandeel van de eenmalige uitke ringen ook hoger dan in andere jaren. Daarmee verschuif je de beslissing over het loonpeil tot je wat meer zekerheid over het getij hebt. de beschutting van de groot handel ook gevonden. Van Tol is met dochterbedrijf Versunie in staat om hen in een etmaal te bevoorraden. Winke liers kunnen dagverse produc ten zelfs per stuk bestellen, mits per rit minimaal 317 euro wordt besteed. „Ons grapje is dat de spruitjes per zak gaan", schertst Aikema. „De concurrentie snapt niet hoe wij winst maken. De grote supermarkten stoten de kleine winkels als niet rendabel af. Wij draaien het om: wij wil len zoveel mogelijk kleine klan ten in het land zodat de afstan den tussen hen kleiner worden en onze distributie fijnmaziger." „Wij zijn gewend de bedrijfskos ten laag te houden. Wij hebben geen manager te veel rondlo pen. Ik heb zelfs geen eigen se cretaresse. Ons personeel is zeer productief en daarnaast ook trouw. Anders dan de grote con cerns hoeven wij geen verloop te compenseren met dure uit zendkrachten." Toch wordt verondersteld dat in het segment waarin Van Tol werkt de klappen blijven vallen. Aikema lacht naar eigen zeggen al jarenlang in zijn vuistje. „Het zou tien jaar geleden al met de buurtsuper zijn gebeurd. Onze Troefmarkt is sinds 1998 van ze ventien naar ruim honderd win kels uitgebreid. Door de kosten te verlagen zorgen wij dat een winkelier veel meer gaat verdie nen." Van Tol regelt de centrale in koop, past desgewenst huisstijl, inrichting en assortiment van de winkel aan en begeleidt de win kelier zonodig, maar laat de winkelprijzen aan de onderne mer zelf over. „Het probleem van de kleine winkelier is dat hij te druk is om elke week de re sultaten in de gaten te houden. Daar dringen wij op aan. Als de ondernemer elke week zijn kerncijfers doorgeeft, berekenen wij het resultaat. Dat is nodig om tijdig bij te sturen", aldus Ai kema. door Cathérine van der Linden bodegraven - Meer dan eens slaat algemeen directeur Aalzen Aikema van Van Tol het aanbod om winkels over te nemen be leefd af. Dat is bijvoorbeeld met Basismarkt van supermarktcon cern Laurus gebeurd. Ook de Belgische zakenman die 31 van deze opgedoekte winkels wilde voortzetten, kreeg de groothan del uit Bodegraven niet zover. „Voor de klanten van een prijs vechter als Basismarkt zou de komst van onze eigen winkel Troefmarkt een te grote veran dering zijn", zegt Aikema. Zijn uitspraak typeert de vijftig jaar oude grossierderij. Met de jaren heeft Van Tol verschillen de kleine supermarkten in zijn gelederen opgenomen - van At tent tot Cirkel, van Casper tot Kopak -, maar zelden handelt het bedrijf daarbij overhaast. Terwijl Van Tol over een rijk ge vuld spaarvarken beschikt om koopjes in te slaan. Aikema: „Wij doen het op onze eigen manier. Het scheelt dat we geen aandeelhouders hebben. Wij hoeven geen gigantische winst, goed is voldoende. Ons geld staat ook gewoon ouder wets op de bank." Op onrijpe daden moge Van Tol niet zijn te betrappen, op onrijpe plannen wel. De reacties op het uitgelek te voornemen om post via de buurtsupermarkt te bestellen, overvielen directeur Aikema in een te vroeg stadium. „We waren een hype. Dagbla den, praatprogramma's, radio zenders, NOS Journaal, iedereen wilde van ons horen hoe we de macht van de PTT willen door breken. Ondanks vijftig verzoe ken om te praten, laat ik me niet verleiden. We studeren nog op de mazen in de wet. Met onze creativiteit schat ik onze kans van slagen op vijftig procent. Meer zeg ik er niet over. We ho pen in juni duidelijkheid te ver schaffen." Van Tol is in handen van de fa milie Van den Hurk, die de Het magazijn van groothandel Van Tol in Bodegraven die zoveel mogelijk kleine klanten wil bedienen. Foto: GPD/Harry Verkuylen groothandel van oprichter Piet van Tol voortzette. Het bedrijf is één van de weinig overgebleven zelfstandige grossiers in levens middelen. De rest is in het afge lopen decennium door fusies en overnames opgegaan in grote ondernemingen. Van Tol be haalde in 2000 een winst van 563.000 euro uit een omzet van 45 miljoen euro. Tot de circa 1400 klanten, die gezamenlijk goed zijn voor een jaaromzet van 460 miljoen euro, behoren naast buurtsupers in Nederland en de Antillen ook rijdende winkels en de bus die broodjes verkoopt op bedrijven terreinen: de Lunchbus. Ook al lochtone ondernemers hebben •off Britain' is de uitdrukking alles in het Verenigd Ko mrijk dat naar afzetterij riekt. I'gt menigeen in de mond ton/en want vrijwel alles is peperduur. Waarom kost Ike- 'loerlampje 'Jökel' in Groot- lannië 59 pond (96 euro) en ederland slechts 35,85 euro? et echt nodig om 70 pond (114 te rekenen voor een klein, choten hotelkamertje, en 6 d (10 euro) voor vier bolletjes 5Pijs met twee prutjes slag- n? biedt het leven hier ook lichtpuntjes en het meest sü alende is wel het verschil in vliegtarieven. 'Rip off Neder land' (en de rest van het conti nent) zou je kunnen zeggen, want vergeleken met Groot-Brit tannië zijn de meeste vliegrei zen vanuit Nederland naar tal van Europese bestemmingen nog steeds adembenemend duur. Dat komt doordat de succesvol le prijsvechters Ryanair en easy- Jet in Groot-Brittannie (en Ier land) al jarenlang aan de weg timmeren en hier ook groot ge worden zijn. Terwijl op het con tinent de gevestigde maatschap pijen nog steeds niet helemaal wakker geworden zijn, hebben de prijsvechters hier een paar jaar geleden de kussens al flink opgeschud. Zo goed dat British Aiiways en KLM UK zich ge dwongen zagen eigen prijsvech ters (Go en Buzz) te beginnen. Het resultaat is dat iemand met een beetje flexi bele agenda van uit Londen voor zeer lage prijzen naar zo'n 80 Eu ropese bestem mingen kan vlie gen. We vertoef den altijd al ge regeld in Griekenland, en daar is, sinds we in Londen wonen, een weekje in januari aan toege voegd. Vluchten met easyjet naai- Athene zijn dan namelijk - mits vroegtijdig geboekt- spot goedkoop: een retour voor zo'n EIGEN BEURS Harm Harkema 70 euro, inclusief toeslagen en belastingen. Martinair-directeur Verberk zei deze week dat de stuntaanbie dingen van de prijsvechters 'een klein beetje boerenbe drog zijn' omdat 'er maar een paar stoelen tegen die leuke prijs zijn'. Feit is dat traditionele maat schappijen in het geheel geen echt goedkope tic kets aanbieden en dat zelfs de duurdere tickets van de prijsvechters vaak nog goedkoper zijn dan de ouwe hap. De tariefstructuur van in elk geval easyjet is bovendien bijzonder helder. Kom daar eens om bij de gevestigde maat schappijen. Voordeel van de prijsvechters is ook dat de rest gedwongen wordt de prijzen te verlagen, waaruit eens te meer blijkt hoe zeer de klant in het verleden ei genlijk is uitgemolken. Dat de Nederlandse luchtreiziger -on danks de beginnende infiltratie van met name easyjet maar ook Basiq Air en Ryanair- op Euro pese vluchten nog steeds te veel betaalt, blijkt wel uit een kleine prijsvergelijking tussen louter de gevestigde maastschappijen. Op hun gezamenlijke website www.opodo.com blijkt dat je voor vrijwel alle Europese be stemmingen (veel) duurder uit bent vanuit Amsterdam, dan vanuit Londen. Het goedkoop ste retourtje van Schiphol naar Rome (Alitalia) bijvorbeeld, is 142 euro duurder dan een re tourtje Londen-Rome met de zelfde maatschappij. Reden: op deze route vliegen ook prijs vechters Ryanair en Go, beiden trouwens goedkoper dan Alita lia. De grote jongens van weleer gaan blijkbaar pas door de bocht als ze door de prijsvech ters flink achter de broek wor den gezeten. Neem de KLM. De voormalige nationale trots heeft op het ogenblik bescheiden aanbiedingen van Schiphol naar acht Europese bestemmingen. Vijf daarvan worden ook aange vlogen door easyjet. Dat kan geen toeval zijn. hen/anp - Via de satelliette- »n gaat uitzendbureau ïdstad vissers op zee naar Ier werk bemiddelen. Het lendconcern denkt een gat in markt te hebben gevonden, idat er steeds minder werk is ir vissers door de strenger dende visquota, schepen overal ter wereld j inen vissers via de satelliette- lon aan boord contact op ne- n met Randstad. „Vooral de de werkmentaliteit van deze nsen en hun nautische erva- maakt ze gewilde matrozen, chinisten en schippers. Ook ierlandse baggerbedrijven izeer geïnteresseerd", lichtte 1 woordvoerder van het uit- dbedrijf vrijdag toe. tidee is volgens de zegsman staan door 'de eigen creativi- van een intercedent uit Urk. te heeft het afgelopen jaar via satelliet zo'n 25 Urker vissers 'andere baan bezorgd, ïze intercedent ging de satel- lelefoon gebruiken, omdat ;er vissers over de hele we- werken. Ze hebben daar- ir weinig tijd om een uit- dbureau te bezoeken." Vol- s de woordvoerder is duide- dat door de aangescherpte juota binnen afzienbare tijd Urker vloot met twintig bo- wordt afgeslankt. elke kotter werken onge- zeven man. Straks hebben 'zo'n 140 Urkers een andere m nodig", rekent de zegsman 'f .Als je je bedenkt dat Ne land nog meer vissersplaat- kent, zoals Scheveningen, singen en IJmuiden, rekenen toch op een behoorlijk leuke kt" Bestuursvoorzitter Storm van Aegon met pensioen door Erik van der Struijs Bestuursvoorzitter Kees Storm van Aegon droeg deze week op de jaarvergadering van het verze keringsconcern het stokje over aan zijn Amerikaanse opvolger Don Shepard. Op 1 juli gaat hij of ficieel met pensioen. „Succes is heel betrekkelijk." Meten is weten, vindt de ver trekkend topman van verzeke raar Aegon. Dus houdt hij al ja ren lijstjes bij van zijn activitei ten. Niet alleen hoeveel uren hij gewerkt heeft, maar ook hoeveel brieven hij heeft geschreven, hoeveel kilometers hardgelopen en hoe vaak hij zijn moeder heeft bezocht.Aan het eind van het jaar kijk ik hoe ik mijn tijd heb besteed en of het effici ënter kan." Als afgestudeerd accountant vindt Kees Storm zulke statistie ken 'natuurlijk leuk'. Maar er is ook een tweede reden: voorko men dat goede voornemens on dersneeuwen bij een werkweek van 75 uur en jaarlijks honderd dagen in het vliegtuig. „Hoe vaak zeg je niet tegen mensen die afscheid nemen, datje ze niet zult vergeten. Ik maak be wust tijd om die beloftes na te komen. Het noteren van zulke telefoontjes, brieven of bezoek jes helpt daarbij." Binnenkort houden de meeste lijstjes op te bestaan, want Storm stopt als bestuursvoorzit ter. Aan het einde van Aegons aandeelhoudersvergadering gaf hij donderdag het roer over aan de Amerikaan Donald ('Don') Shepard. Op 1 juli gaat hij offici eel met pensioen. Mei en jurii rustig uithollen is er evenwel Kees Storm: „Dit bedrijf heeft veel geld verdiend voor de aandeel- houders."Foto: GPD/Theo Bohmers niet bij, want Storm wil zijn bu reau op 1 juli leeg hebben. Zon der een spoor van ironie: „Zou ik na vandaag al wegblijven, dan krijg je weer stukken in de krant dat ik voortijdig met pensioen ga. Daar is geen sprake van. Op 1 juli ben ik 60 jaar en dan mo gen bestuurders bij Aegon weg." Fysiek en mentaal had hij best nog een of twee jaar door ge kund. „Het probleem was dat mijn opvolger dan al 57 zou zijn. Dat wilde ik hem niet aandoen. Bovendien ben ik al negen jaar voorzitter. Je moet je afvragen wat je dan nog kunt toevoegen." Van druk vanuit de raad van commissarissen is geen sprake geweest, verzekert hij. En nee, dat Aegon na jaren van uitbun dige groei dit jaar een minimale winststijging verwacht en de koers van het aandeel terug is op het niveau van 1998, heeft ook geen rol gespeeld. „Je hebt altijd pieken en dalen", zegt hij laconiek. „Wat telt is de consti tutie van dit bedrijf. En die is goed." Storm was in 1993 de opvolger van Jaap Peters, die eveneens negen jaar aan het roer had ge staan. Aegon was toen een rela tief onbekende speler, groten deels gericht op de Nederlandse markt. Nu behoort het concern tot de tien grootste verzekeraars ter wereld (gemeten naar beurs waarde en premie-omzet) die tweederde van zijn winst uit de VS haalt. Storm, zoon van een Friese poli tieman, ging mee in de ontwik keling. Vooral de laatste jaren groeide hij uit tot een landelijk bekende topman: bewierookt door zijn medewerkers, gepre zen door de financiële wereld en verguisd door de politiek van wege de vijftien miljoen euro die hij in 1998 opstreek met het ver zilveren van opties. De hoogste baas van Aegon stond model voor de 'exhibitionistische zelf verrijking' onder topmanagers waar premier Kok schande van sprak. Gezeten tussen de schilderijen van zijn voorgangers in 'het Ae- gon-museum' kan Storm zijn ir ritatie over die kritiek nog altijd moeilijk verbergen. „Dit bedrijf heeft veel geld verdiend voor de aandeelhouders. Het is toch niet onredelijk als de mensen die daarvoor verantwoordelijk zijn iets extra's ontvangen? Het was eenmalig. De opties die ik de af gelopen drie jaar heb ontvangen zijn momenteel niets waard." Voor zover hij de miljoenen niet heeft weggeven aan goede doe len, staan ze geparkeerd op een rekening bij Aegon-dochter Spaarbeleg. Storm is geen man voor een zeewaardig zeiljacht, een favoriet speeltje van veel topmanagers, of een tweede huis op Barbados. Hij heeft een huisje op Vlieland en een in Balk (Friesland) waar hij zomers bar becuet met de buren. Rijk worden is nooit een doel geweest. Wel jezelf ontwikkelen en kennis vergaren in het besef dat je iets moet maken van je le ven. „Mensen die één talent hebben gekregen, moet ik hel pen daarmee één talent te ver dienen", zegt hij, refererend aan de bijbelse parabel, waarin Jezus zijn volgelingen voorhoudt hun talenten te gebruiken. „Zelf heb ik misschien wel vier talenten gekregen. Dat is een gave waar ik dankbaar voor ben, maar het is ook een opgave. Want ik moet er ook vier verdienen. Die druk voel ik wel degelijk. Als ex-topman mag hij (tegen betaling) gebruik blijven maken van een Aegon-chauffeur en - secretaresse. Zijn kantoor in Den Haag geeft hij wel op. Thuis in Aerdenhout is een studeerka mer ingericht. „Het lijkt me gei nig om weer veel thuis te zijn", zegt hij grijnzend. Voor het beruchte 'zwarte gat' is Storm niet bang. Via enkele commissariaten, waaronder bij Aegon zelf, wil hij binding hou den met het bedrijfsleven. Hij verheugt zich op de zee van tijd. „Heerlijk anderhalf uur een krant lézen in plaats van scan nen. Met een groot schepnet visjes vangen in Friesland." En het verlies aan status? „Ach", zegt hij. „Ik ben nooit vergeten dat ik in 1978 het faillissement heb moeten aanvragen van Scholten-Honig, waar ik toen fi nancieel topman was. Succes is heel betrekkelijk."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 9