Kamer eens
met ontslag
van legerchef
KOimiMp!
BINNENLAND 1
JlO% extra
Eigenzinnige generaal meegesleurd door Srebrenica
Procedurekwesties overheersen
Kamerdebat over val van kabinet
ooi stuk!
Echec Powell
'De Grave was al lang op de
hoogte van doofpotcultuur'
W^AUTOMATEH
AEG
Hoogleraar:
Rapport
is slordig
stitie bekijkt
JOD-rapport
ihem - Het openbaar minis-
e in Arnhem bestudeert op
moment het NIOD-rapport
ir de val van Srebrenica. Vol-
is persofficier van justitie
ider Mark ziet justitie voor-
og geen aanleiding om een
erzoek of verschillende on-
zoeken te beginnen op
id van de informatie uit het
port. Maar ze benadrukt dat
OM nog niet klaar is met
analyseren van het NIOD-
jort.
r Beek peinst
et over aftreden
N - Ex-minister van defen-
[erBeek (PvdA) piekert er
over om zijn huidige func-
|s commissaris van de ko-
in Drenthe neer te leg-
Dat zei Ter Beek gistermid-
in het Provinciehuis in As-
naar aanleiding van de val
het kabinet. In 1993 stemde
Beek als defensieminister in
de uitzending van Neder-
Ise militairen naar Srebreni-
Ik heb daarover al eerder
ïtwoordelijkheid afge-
'.zozei Ter Beek.
ydA vraagt
tstel JSF-project
haag - De PvdA zet haar ei-
ministers onder druk om
besluit tot deelname aan
Amerikaanse Joint Strike
iter-project uit te stellen,
loreren zij dit verzoek dan is
i het kabinet een meerder-
voor uitstel. De D66-mi-
retifers zijn altijd al tegen deel-
or h ie geweest. Ook in de Twee-
~ïci amer is een meerderheid
uitstel. D66, PvdA, Groen-
htgifc en SP willen het project
jmstreden' bestempelen,
en ChristenUnie steunen
raardoor er een Kamer-
donderdag l8 APRIL 2002
is de 'oi
lerla
ook
ti hui
geree
reike
(advertentie)
msat
k alma
tiek vt
itzed lit kapot? Bel: 589 88 87
i wei
idsbO
reet. I
das,
gein
snik
i'. Aj rderheid is.
/an
rkrachter Tessa
„Ml
at weer toe
es gi
fdsü ferdam - In het Amster-
sgesj ise stadsdeel Westerpark is
retc ieuw ophef ontstaan rond
>rins verkrachtingszaak. Een 16-
AM e jongen, die eind maart
»ns verkrachting en afper-
van een eveneens 16-jarige
en werd opgepakt, blijkt
e wa betrokken te zijn bij de
onla psverkrachting van het
ibegaafde meisje Tessa. Die
werd door het stadsdeel
sch ime tijd stil gehouden, tot
teen leegmoeder van het meisje
efde publiciteit trad.
r sch
Hl itel Apeldoorn
nent
ïur •irs evigt vloer
iad h doorn - Het Van der Valk
oonh d De Cantharel in Apel-
:1de) n voldoet niet aan de hui
bouwvoorschriften. De
s 'sti van het restaurantgedeel-
ler. 1 niet in orde. Om de vloer te
itens evigen, komen in de kelder
ft vol ïpalen te staan. Er is geen
eeni t gevaar voor bezoekers of
ie sil nemers, zo heeft de direc-
zieki an het motel vandaag laten
lat b; m. De gebrekkige construc-
us de wam naar voren na een
role door de gemeente
Idoorn.
door Gerdt van Hofslot
assen - Moderne militairen zijn
niet enkel vechtmachines, ze
hebben vooral ambassadeurs
kwaliteiten nodig. Dat hield de
gistermiddag afgetreden land
machtbevelhebber Ad van Baal
(55) 'n maart 1993 zijn manschap
pen voor toen hij afscheid nam
als commandant van de Johan
nes Post kazerne in Havelte. Juist
aan die kwaliteiten ontbrak het
de door het Srebrenica-dossier
beschadigde landmachtbaas op
cruciale momenten.
Bij tenminste drie belangrijke
gelegenheden was het gedrag
van hem weinig tactvol. Van
Baal onthield in 1995 tot twee
maal toe belangrijke informatie
van Dutchbat aan zijn meerde
ren. Mede hierdoor kwam zijn
baas, defensieminister Voorhoe
ve, in de problemen.
Zes maanden na de moordpartij
bij Srebrenica gaf Van Baal
groen licht voor de promotie
van de omstreden Dutchbat-
commandant Karremans tot ko
lonel. Voorhoeve wist van niets
en werd door de spinnijdige Ka
mer weer op het matje geroe
pen.
Desondanks benoemde defen
sieminister De Grave hem begin
vorig jaar tot nieuwe land
machtchef. De WD-minister
nam ongetwijfeld aan dat het
Srebrenica-dossier geen nieuwe
verrassingen voor luitenant-ge
neraal Van Baal in petto had.
Bovendien zou die zijn lesje
hebben geleerd. „Ik ben de eer
ste om te zeggen dat ik fouten
heb gemaakt en dat ik veel ge
leerd heb", erkende Van Baal in
een zeldzaam interview. „We
hebben een harde les gehad.
Het toezicht is aanzienlijk ver
sterkt, crisisbeheersing speelt
zich af in het volle licht van de
publiciteit." De Grave bleek zich
danig te hebben vergist. Hij was
Landmachtchef Van Baal neemt afscheid van de manschappen die deel gaan nemen aan de internationale strijd tegen het terrorisme in Af
ghanistan. Archieffoto: ANP/Juan Vrijdag
een rekenmeester en een
ongetwijfeld niet de enige. Van
Baal werd een paar jaar geleden
nog een grootse toekomst voor
speld. Hij maakte snel carrière
en leek uitstekend op zijn plaats
als het nieuwe gezicht van de
door bezuinigingen, personeels
tekorten en kritiek geteisterde
landmacht.
In defensiekringen werd de ge
neraal omschreven als een intel
ligente, contactueel begaafde en
vriendelijke man. Door collega's
werd hij ervaren als inspirerend.
Van Baal stond niet bekend als
een houwdegen, maar meer als
strateeg.
Als commandant van de Postka-
zeme in Havelte was hij geliefd
onder de manschappen. Van
Baal was niet wars van publici
teit. Zo verzon hij in Havelte een
meerdaagse oefening in Gronin
gen en Drenthe, waarbij zijn
eenheid een denkbeeldige Duit
se aanval op het aardgasveld in
Slochteren moest afslaan. De
manoeuvres trokken veel aan
dacht in de media.
De in Kruisland (Noord-Bra
bant) als jongste van elf kinde
ren geboren Van Baal maakte
een bliksemcarrière in de land
macht. In 1966 ging hij naar de
KMA in Breda en werd opgeleid
als artillerie-officier. Na een se
rie posten bij de veldartillerie en
de Hogere Krijgsschool, werd hij
in 1991 als 44-jarige een van de
jongste generaals. Drie jaar later
volgde de bevordering tot
plaatsvervangend bevelhebber
van de landmacht en de hoogste
Nederlandse militair in Joego
slavië, als chef-staf van de VN-
troepen in Bosnië.
Van Baal zal niet verrast zijn
door zijn gedwongen vertrek.
Na de val van het kabinet en de
harde kritiek op de landmacht
top wegens het achterhouden
van informatie, moet hij hebben
ingezien dat zijn positie on
houdbaar was. „Houdt u er re
kening mee dat de kritische vra
gen blijven. We moeten ons rea
liseren dat Nederland en de
landmacht de gebeurtenissen
met zich mee blijven dragen",
waarschuwde hij de veteranen
van Dutchbat vorige week tij
dens een besloten bijeenkomst
in Assen.
STEVENHAGEN
-voor fatale
°pf rkeersruzie
prefc
etrok erdam - Tegen een 22-jari-
ie zei meerder is gisteren voor
noo msterdamse rechtbank
*oed lf jaar cel geëist. De man
diei otop 21 oktober 2001 bij
el ad verkeersruzie een 23-jarige
h, eeipin zijn hoofd. De Almeer-'
die ook wordt beschuldigd
de di poging tot doodslag in het
het d van bewaring door een
0 egevangene met een pen in
gran lart te steken - kreeg ruzie
n hee de 23-jarige en zijn vrien-
bezo toen hun auto de straat
eeftf leerde. Naar eigen zeggen
|e aan de hij daarbij per ongeluk
an 'bi ;ogel af, waardoor het
itoffer ter plekke overleed.
leldetunnel in
art 2003 open
Op vrijdag 14 maart 2003
en de eerste auto's door
lerla) esterscheldetunnel. Dat
C"' tde NV Westerscheldetun-
atiel isteren bekendgemaakt op
noga Iers Expo in Gent. De 6,6
iet), f inge tunnel moet de veren
zelfs deWesterschelde gaan
'midi mgen. De tunnelbouwers
-en T' ten de komende maanden
ndboi er meei. nQg hittewerende
Urwr iding aanbrengen, en elek-
t erg«|elders en kabelkanalen in-
:n. Ook op het aansluiten-
szijn£gennet in Zeeuws-Vlaan-
en Zuid-Beveland wordt
gewerkt.
door Hans Leber
den haag - Minister De Grave
van defensie beschikte vlak na
zijn aantreden, in de zomer van
1998, over een boekwerk dat de
doofpotcultuur binnen de land
macht beschreef. De informatie
stond haaks op het rapport van
oud-minister Van Kemenade
dat De Grave enige tijd later
ontving. Die rapportage gaf hem
toen redenen om door te kun
nen gaan als minister van de
fensie.
Inmiddels is uit het NIOD-on-
derzoek gebleken dat het rap
port-Van Kemenade zelf deel
uitmaakte van de doofpotcul
tuur. Niet de 'waarheidsvin
ding', maar de rust binnen de
fensie en het imago van de land
macht stond de makers voor
ogen.
Een opgeluchte De Grave meld
de destijds op basis van het rap
port-Van Kemenade verder te
kunnen, omdat hij toch op zijn
minst zijn personeel moest kun
nen vertrouwen. Nu blijkt echter
dat hij al enige tijd beschikte
over de dagboeknotities van
Bert Kreemers, destijds tweede
man op de afdeling voorlichting
COMMENTAAR
Minister negeerde waarschuwingen
van het ministerie van defensie.
Kreemers maakte de val en de
nasleep van Srebrenica van
dichtbij mee en gaf zijn aanteke
ningen aan meerdere personen
in dé (ambtelijke) top van De
fensie. Gisteren werden zij door
Kreemers in boekvorm gepre
senteerd onder de titel 'De ach
terkant van de maan'.
De Grave reageert via zijn per
soonlijk woordvoerder met een
formele verklaring op de bewe
ringen van Kreemers. Diens tek
sten zouden De Grave nooit zijn
aangeboden. „Dat komt doordat
het geen ambtelijk stuk betreft,
maar een persoonlijke notitie.
De minister heeft er geen kennis
van genomen."
Na de presentatie in 1998 van
het rapport Van Kemenade
heeft Kfeemers met zijn toen
malig directeur voorlichting Van
den Heuvel een brief aan De
Grave geschreven waarin kriti
sche kanttekeningen bij de kwa
liteit van Van Kemenade' wer
den geplaatst. Deze werden
door De Grave genegeerd. Bij
het oordeel over 'Van Kemena
de' heeft het NIOD gebruik ge
maakt van de aantekeningen
van Kreemers.
Het imago van Amerika als 's werelds enige supermacht lijkt
na de mislukte missie van Colin Powell naar het Midden-
Oosten een flinke deuk te hebben opgelopen. Beval een ge
prikkelde president Bush Sharon elf dagen geleden nog dat
hij zijn troepen met onmiddellijke ingang van de Westoever
moest terugtrekken, Israël gaat overminderd voort met zijn
militaire acties tegen de Palestijnen.
Dat Sharon de Amerikanen vernedert, is nog tot daar aan
toe; vele malen ernstiger is dat het weinig doortastende op
treden van de Amerikanen de gematigde Arabische regimes
nog verder de gordijnen injaagt. Tekenend hiervoor is de
weigering van de Egyptische president Mubarak om Powell
op zijn terugreis te ontvangen.
Syrië en Libanon, de twee Arabische buren die geen vredes-
aidkoord met Israël hebben, trokken zich evenmin iets van
Powell aan en weigeren de Hezbollah aan banden te leggen.
De Palestijnse leider Arafat tot slot ontstak in woede na zijn
tweede gesprek met de Amerikaanse minister en zette daar
mee de toon voor de toekomst.
De reis van Powell is dus een echec; iedere kans op een be
stand in het Midden-Oosten lijkt door Powell om zeep te zijn
geholpen. De Amerikanen hebben niet alleen aan prestige
maar tevens aan invloed in het Midden-Oosten ingeboet.
Dat is een slechte zaak omdat iedere oplossing voor het con
flict alleen vanuit Washington kan komen. Bovendien lijken
de Amerikanen zich in hun eigen strijd tegen het terrorisme
in de vingers te snijden. Bush wil niets liever dan Saddam
Hussein te lijf gaan, maar kan dat niet als de bezette gebie
den in brand staan.
De gok van Sharon dat Bush hem niet durft aan te pakken is
voorlopig voor de Israëlische premier goed uitgepakt. Des
ondanks zal die winst van korte duur zijn. Niet alleen ver
vreemdt Israël zich door zijn harde optreden van de rest van
wereld, er is als gevolg van de invallen op de Westoever een
heel nieuwe generatie Palestijnse zelfmoordenaars op kweek
gezet.
den haag/anp - De Tweede Ka
mer heeft gisteren over het alge
meen positief gereageerd op het
opstappen van landmachtchef
Van Baal. PvdA-fractievoorzitter
Melkert wil wel dat minister De
Grave (defensie) liefst al volgen
de week uitsluitsel geeft over
verdere maatregelen tegen de
landmachttop.
De generaal moest het veld rui
men vanwege de zware kritiek
die het Nederlands Instituut
voor Oorlogsdocumentatie
(NIOD) in het rapport over de
val van Srebrenica uitte over het
functioneren van de landmacht
top. Het rapport spreekt over
het bewust achterhouden van
informatie. Van Baal was des
tijds plaatsvervangend bevel
hebber van de landmacht.
In zijn brief aan de Tweede Ka
mer over het aftreden van de
bevelhebber, liet De Grave we
ten dat hij van het NIOD nog
nadere informatie wil hebben.
Het is hem niet duidelijk welke
officieren het NIOD allemaal op
het oog heeft en in welke mate
zij verantwoordelijk zijn geweest
voor het filteren van de informa
tiestroom.
CDA-voorman Balkenende
noemde de stap van De Grave
begrijpelijk, maar vindt ook dat
het niet moet gaan om het aan
wijzen van een zondebok. De
hele top van de landmacht moet
in de beoordeling worden be
trokken, stelde hij.
(advertentie)
SCHILDERWERKEN
den haag/anp - Het Kamerde
bat met premier Kok over het
opstappen van het kabinet heeft
niet het verwachte politieke
vuurwerk opgeleverd. De be
raadslagingen werden over
heerst door gesteggel over pro
cedurele kwesties, waarbij de
vraag wanneer en hoe de Kamer
het NIOD-rapport over Srebre
nica zal behandelen, de belang
rijkste was.
Kok zette tegenover de Kamerle
den nog eens uitvoerig uiteen
hoe het besluit om op te stap
pen de afgelopen weken gelei
delijk in hem was gerijpt. Nadat
Kok zijn collega-bewindslieden
dinsdagochtend van zijn voor
genomen vertrek op de hoogte-
had gebracht, besloten die zijn
voorbeeld te volgen. Niet omdat
ze Kok niet in de steek wilden
laten, maar omdat ze net als hij
de belangrijkste conclusies van
het NIOD-rapport onderschrij
ven.
Toch wil CDA-leider Balkenen
de van Kok een chronologisch
overzicht van de ontwikkelingen
van de afgelopen week. „Wie
deed wat wanneer", was de cen
trale vraag die hij de premier
gisteren in het debat over de val
van het kabinet voorhield. Bal
kenende wil van Kok weten
waarom het kabinet dinsdag af
trad en niet eerder of later en
wat precies de relatie is geweest
met de worsteling van de minis
ters Pronk (VROM)en De Grave
(defensie).
De Tweede Kamer besloot tij
dens het debat unaniem een
voorbereidende commissie in te
stellen die gaat beoordelen wel
ke vragen moeten worden be
antwoord.
De commissie zal nog deze
week een eerste aanzet geven
voor het verwachte debat over
het rapport van het Nederlands
Instituut voor Oorlogsdocumen
tatie (NIOD). Dat vindt volgende
week woensdag of donderdag
plaats. Volgens Kok vormt de
demissionaire status van het ka
binet daarij geen belemmering.
Wel waarschuwde hij dat het
debat 'geen vluggertje met
slechte afloop' mag worden.
Vooraf moet precies duidelijk
zijn waarover wel en niet ge
sproken zal worden. Kok toonde
zich niet bereid al voor het de
bat met een uitvoerige schrifte
lijke kabinetsreactie op het
NIOD-rapport te komen.
ff
(advertentie)
Je lichaam al klaar voor dc zomer? Eerst eens
nadenken met een deskundige adviscuze. Van
bloeddruk- en cholesterolmeter tot orthopedische
lig-/zitkusscns en van het grootste a
vitamines tot luchtbehandelaars krukken,
sportbraces en scooters. Gratis deskundig advies
en altijd leuke aanbiedingen!
DE GEZONDHEIDS/fWINKEL
VAN BOSMAN
ZANUSSI
WASAUTOMAAT
maximaal
vulgewicht 5kg ^TTJTJ
temperatuur 1
traploos regelbaar
waterstopbeveiliging
electronische
onbalansregeling
kortprogramma
Adviesprijs
Modernprijs
(g^uknetht
BOSCH
(i)inDesu
Miele
"WhjriRool
Na aftrek 50,- tnergiepremie
Haarlemmerstraat 190 - Leiden - Telefoon: (071) 5140657
D66-fractievoorzitter De Graaf
noemde het vertrek van de ge
neraal terecht. Het is volgens
hem goed dat De Grave niet al
leen is afgetreden maar ook is
opgetreden.
Zijn coalitiegenoot Dijkstal
(WD) hield zich op de vlakte.
Hij kan op dit moment niet be
oordelen of het vertrek van Van
Baal wel of niet terecht is. De
Grave zal daarover nog verant
woording aan de Kamer moeten
afleggen.
Groenlinks-fractievoorzitter Ro-
senmöller noemde het aftreden
'terecht en onvermijdelijk' ge
zien de fouten die gemaakt zijn.
Het Tweede-Kamerlid Van der
Vlies (SGP) sprak van een zuiver
besluit.
Voorzitter Van der Linden van
de Algemeen Christelijke Orga
nisatie van Militairen (ACOM) is
zeer verbaasd over het terugtre
den van luitenant-generaal Van
Baal. „Een jaar geleden be
noemde dezelfde politiek hem
nog. nadat er toch al het een en
ander bekend was over de rol
van Van Baal rond de val van
Srebrenica." De ACOM-voorzit
ter vindt dat er uit het NIOD-
rapport niet veel nieuwe feiten
over de handelwijze van Van
Baal naar boven zijn gekomen.
„Daarom snap ik niet dat de
mening van de politiek over Van
Baal binnen een jaar zo kan ver
anderen. De regering benoemde
hem vorig jaar, ondanks kritiek
van buitenaf."
tilburg/anp - Het NIOD-rap-
port mist 'wetenschappelijke
kwaliteit' en is 'slordig'. Dat zegt
bijzonder hoogleraar geestelijke
verzorging bij de krijgsmacht.
Van Iersel. Hij is verbonden aan
de theologische faculteit van de
Katholieke Universiteit Brabant.
Daarnaast is hij docent ethiek
bij de Defensielee^ngen
Volgens Van Iersel wordt in het
rapport nauwelijks onderscheid
gemaakt tussen feiten en inter
pretaties. Hierdoor is de status
van veel beweringen onduide
lijk. „Je leest bijvoorbeeld heel
veel 'misschien', 'vermoedelijk'
en 'waarschijnlijk'."
Van Iersel noemt het staatsrech
telijk onjuist dat premier Kok
wordt verweten de regie te wei
nig in handen te hebben gehad
bij de besluitvorming rond de
inzet van de Nederlandse mili
tairen. „In Nederland is de vak
minister verantwoordelijk voor
het leger, niet de premier."
De professor wijst er tot slot op
dat de onderzoekers slordig zijn
omgesprongen met literatuur
verwijzingen. Ook worden er in
het boek militaire termen ge
bruikt die niet bestaan. „Zo
wordt bevelhebber Van Baal op
perbevelhebber genoemd. Dat is
een term die in de Nederlandse
krijgsmacht niet bestaat."
