LEIDEN REGIO
sfifl
IS£S§53|
Jit het Nieuws
r/c sfo/td sfór/c m mijn schoenen, nu voel ik me
va"
AAN HET WERK
Loest, zij vol emotie. Nog steeds. Toch is het inmiddels bijna
tor geleden dat voor de eerste keer de oogst van het kwekers-
,ruit Lisse grotendeels verloren ging. In de jaren die volgden,
|dat drama zich nog vijf keer. Totdat Piet en Marijke van den
1998 hun bedrijf opdoekten, financieel en emotioneel volle
nde grond.
plukte
oogst wordt
tock vergoed
De rechtt"1*" De oude Min-
Kft 000 gulden- -oelten of
I.OUU o
de V
uit de Leidsch DagbladAItCHIEVlüN
ANNO 1902
m2ATIRDAG IJ APRIL 2002
1
Kwekersechtpaar Van den Berg gebroken door lange strijd tegen waterschap De Oude Rijnstromen
met de gemeente Lisse onlangs
de bijstandsuitkering stopgezet.
Uit een kast haalt Van den Berg
de foto's van het gewas dat ze
teelden. Lila en witte bloeme
tjes kenmerken de incarvillea.
De Lisser teelde alleen de knol
len, die hij voor verdere kweek
in binnen- en buitenland ver
kocht. Jarenlang leverde dat
flink geld op, want het verhaal
van Van den Berg begint als een
successtory.
Hij waagt begin jaren zeventig
de overstap van werknemer in
loondienst, naar een eigen be
drijf. Aanvankelijk houdt hij
zijn vaste baan, en werkt in de
avonduren op het gehuurde
land, ruim vier hectare in de
Zilkerpolder. Van lieverlee
groeit het bedrijf, totdat hij er
fulltime kan werken en in het
hoogseizoen zelfs personeel in
dienst moet nemen.
Ook zijn vrouw treedt in 1980
toe tot de onderneming. Ze zegt
haar baan bij een bloemenex-
portbedrijf op en wordt voor de
helft eigenaar. Zijn kennis van
de bollensector en haar scherpe
inzicht blijken een uitstekende
formule. „Ik verkocht mijn
spullen tot de laatste knol aan
toe. Daar hadden we een ge
weldig goed inkomen uit."
Niet alleen zakelijk, ook privé
rooien ze het samen prima.
„Natuurlijk botsten we wel
eens", zegt Marijke Van den
Berg. „Je moet leren om met el
kaar te werken en duidelijke af
spraken maken. Maar daar
groei je in."
Het geluk laat hen in september
1992 in de steek. Na een hitte
golf valt die maand veel regen.
Niets nieuws, zegt Van den
Berg, bekend met de klimatolo
gische verschijnselen. Een
aardrijkskundeleraar kan het
niet begrijpelijker uitleggen dan
de teler uit Lisse: „Na een hitte
golf krijg je altijd een lagedruk
gebied, dat de temperatuur
naar beneden drukt. Daardoor
bouwen zich boven zee dikke
wolken vol buien op, die even
later langs de kust worden uit
gepist. Zo gaat het al duizenden
jaren."
Het polderbestuur, dat vroeger
uit kwekers bestond, greep bij
zo'n situatie direct in. Eén tele
foontje van een kweker met
natte voeten en de molens
pompten in 24 uur het land
weer droog. Maar in 1992
neemt het waterschap die taak
over van de kwekers. En daar
mee begint volgens Van den
Marijke en Piet van den Berg. „Ze hebben ons geruïneerd. We zijn van welstand in bijstand terechtgekomen." Foto: Dick Hogewoning
Berg de ellende.
„Het waterschap verzaakte ge
woon zijn zorgtaak. Mijn oogst
stond onder water en ze deden
niets. Ik belde één keer, ik belde
vijf keer. De grondeigenaar, van
wie ik het land huurde, greep
ook de telefoon. Dan denk je:
zo'n man zal wel indruk maken,
maar het had geen effect. Ja, ze
pompten vijf centimeter water
uit de sloten, maar die stromen
natuurlijk meteen weer vol, al
leen snappen die arrogante lui
dat niet."
„Ik het begin denk je nog: ach,
ze gaan straks wel malen, het
komt nog wel goed. Maar dat
gebeurde niet. Dan word je
boos, maar je staat machteloos.
Je ziet het land en de knollen
verzuipen en je kunt er niet
eens bij komen. Die grondeige
naar heeft toen zelf met een
tractor met vijzelpomp vier da
gen en nachten gepompt. Daar
door is een deel van de oogst
gered. De man liet later zijn
zoons bij mij helpen rooien.
Die mensen hebben een gou
den hart."
Zo dankbaar als hij zijn behulp-
vaardige collega is, zo kwaad
wordt hij op De Oude Rijnstro
men. „Je komt met een klacht,
een probleem, en ze luisteren
gewoon niet naar je. Ze nemen
je niet serieus."
Van den Berg schakelt de Lisse-
se advocaat K. Jurriëns in om
het waterschap te dwingen zijn
werk naar behoren uit te voeren
en schade te betalen. Jurriëns
bijt zich vast in de zaak en tien
tallen rechtszittingen en pro
cessen in kort geding passeren
de revue. Ook het waterschap is
vasthoudend en vecht elke uit
spraak aan, waardoor de kwes
tie blijft voortslepen. Elk jaar
dat er weer een incarvillea-
oogst verloren gaat, komt er
een nieuwe zaak bij. Na een uit
spraak in 1996 betaalt het wa
terschap een voorschot voor de
schade uit '92 en '94. Dat geld
gaat meteen op aan een laatste
poging het bedrijf te redden en
aan de advocaat.
In de kwekerij gaat Marijke on
dertussen langzaam onderdoor
aan de stress van de frustreren
de strijd tegen het waterschap
en de verslechterende econo
mische situatie. „Na drie jaar
zag ik aankomen dat het een
heel langdurige zaak zou wor
den. Ik zag dat niet meer zitten.
Financieel, want elke keer lag er
weer een rekening van de advo
caat, maar vooral emotioneel
trok ik het niet meer. Ik wilde
stoppen met de rechtszaak."
Haar man: „Niet zo gek natuur
lijk. Jij stond dag in dag uit hui
lend achter de band rotte knol
len weg te gooien."
De kweker wil doorgaan. Hal
verwege de rit het hoofd laten
hangen zou een grote morele
nederlaag zijn. „Ze blijven wei
geren schuld te bekennen, in de
hoop dat ik een keer doodga.
Maar in het Paleis van Justitie
heb ik ze gezworen: ik heb eelt
op mijn klauwen, op mijn uit
houdingsvermogen en als het
moet op mijn ziel."
Dus procederen ze door, aan
gemoedigd door Jurriëns. De
prijs is hoog. Marijke van den
Berg raakt in een zware depres
sie en bewandelt verschillende
hulpverleningstrajecten. Ze wijt
ook problemen met haar
schildklier aan de stress. Maar
het waterschap betwist het ver
band en weigert de financiële
en morele schade van drie jaar
ziekenhuisbezoek te vergoeden.
Wat de frustratie, en zodoende
de klachten, van de kwekers
vrouw nog verergert. „Ze ont
kennen gewoon dat ik deze
problemen heb gehad. Nog
steeds slik ik homeopathische
kalmerende middelen en nog
steeds vind ik het moeilijk om
erover te praten", zegt ze in tra
nen.
Het diep gewortelde gevoel van
onrecht heeft haar levenshou
ding veranderd. „De wereld om
mij heen lijkt zo hard gewor
den. Ik stond heel sterk in mijn
schoenen, maar nu voel ik me
wankel. Ik ben mijn financiële
en maatschappelijke onafhan
kelijkheid kwijtgeraakt, dat wat
je van huis uit leert: voor jezelf
te zorgen. En allemaal door een
onrechtvaardige overheid. Het
wordt tijd dat het waterschap
daarvoor een keer betaalt. Niet
eens zozeer in geld. Al zouden
ze maar toegeven: oké, wij heb
ben jullie dit aangedaan. Sorry
zou al genoeg zijn."
Niet voor haar man. Hij rea
geert fel. „Sorry? Waar zou dat
op slaan? Ze hebben ons geruï
neerd. We zijn van welstand in
bijstand terechtgekomen. Ik
kan mijn advocaat niet eens be
talen, die bekostigt alles tegen
woordig uit eigen zak. Weet je
wat een rotgevoel dat is, als hij
me weer komt ophalen om
naar Den Haag te gaan? Dan
kruip ik achter in de auto, uit
schaamte omdat ik hem al ja
ren geen stuiver kan betalen.
Alles is ons afgenomen. De auto
die voor de deur staat, is ook
niet van mij, ik leen hem alleen
maar. Je kunt niets meer. Je
moet nog wachten op een kissie
als je doodgaat."
Even wordt het ook hem te veel.
Hij slikt en vervolgt mat: „Ik zie
er goed uit, met mijn bruine
kop, maar ik heb het ook moei
lijk gehad. Alleen uit zich dat bij
mij in woede. Kennelijk moet je
in Nederland eerst doorge
draaid zijn voordat je wordt ge
hoord."
Voor zijn dagelijkse portie
kalmte, stapt Van den Berg met
zijn hengel op de fiets. Werken
doet hij niet meer. De affaire
heeft hem daartoe de fut ont
nomen, constateert zijn vrouw.
„Zijn spirit is verdwenen. Die
zit er bij mij nog in. Ik merk wel
dat we allebei verbitterd zijn ge
worden als het over de overheid
gaat. Dat bepaalt het dagelijks
leven in huis. We moeten op
passen dat we niet verzanden
in onvrede, door wat je op tv
ziet of als we horen van een
vrouw van 93 die geen plek in
het verpleeghuis kan krijgen."
„Je kent zo goed het gevoel dat
er niet naar je geluisterd wordt.
Je gaat alles negatief bekijken,
terwijl we zo eigenlijk niet in
het leven staan. Ik hoop dat we,
als alles voorbij is, de positivi-
teit weer terugvinden."
Saskia Buitelaar
heeft die wonden niet
tij hot1- Integendeel. De woe-
e gglde knollenteler uit Lisse
SinJper dan ooit. Want nog
hebtre'8ert het waterschap
[K g Je Rijnstromen, door de
de onverantwoordelijk ge-
ieft wor verrotte knollen
(hoge waterstanden, een
bestf1ergoeding te betalen,
ite J sorry te zeggen voor de
tief 1 schade. Het schap
•licht* claim van inmiddels
Tn miljoen euro nog
aan en het echtpaar kan
pa niet naast zich neer-
ji aantekenblok aan de
vat Van den Berg de tra-
Drt samen. „Van 1992 tot
dden we verzuipschade.
J er geen druppel regen
1 vdus toen was er nau-
een oogst om te verrot
ten. In '96 en '97 was alles weer
verpest en in 1998 hebben we
de laatste restantjes afgeteeld."
Toen was het over en uit. Dat
wil zeggen, wat het bedrijf be
treft. Want de persoonlijke mi
sère bereikte pas een hoogte
punt in de jaren die volgden.
Piet van den Berg (64) verbruik
te al zijn energie in de opeen
volgende rechtszaken tegen het
waterschap, terwijl zijn vrouw
Marijke (44) de ene na de ande
re hulpverlener afliep om de
geestelijke instorting te boven
te komen.
Resultaat anno 2002: twee nog
lopende zaken bij het Gerechts
hof en de Raad van State, nog
dagelijks een dosis kalmerende
middelen en een bankrekening
die steeds dieper in de rode cij
fers komt. Want tot overmaat
van ramp is door een conflict
4 4¥
I Herman Haasnoot (60),
$00 stalhouder uit Rijnsburg:
/k ben geboren tussen de
paarden. Mijn vader had
een boerderij en stalhouderij
in Katwijk. Zo raak je besmet
met het paardenvirus. En als
je daar eenmaal mee besmet
bent, dan kom je daar nooit
meer van af. Niet dat ik altijd
tussen de paarden gezeten
heb, hoor. Ik ben nog jaren
lang vrachtwagenchauffeur
geweest, en ik heb als hoef
smid gewerkt. Toen we hier
veertien jaar geleden nieuw
mochten bouwen, hebben
mijn vrouw en ik gezegd: laten
we naast de smidse ook een
stalhouderij beginnen. Ja, dat
liep zo goed, dat ik al snel
moest stoppen als hoefsmid.
Het is nog wel handig dat ik
zelf de paarden kan beslaan.
Ik maak ook zelf de tuigen en
ik ben stoffeerder. Gelukkig
kan ik veel dingen zelf doen,
anders wordt het onbetaal
baar. Je bent er wel dag en
nacht mee bezig. Het is een
uit de hand gelopen hobby en
dat is maar goed ook. Anders
hou je het niet vol. Ook op
zondag ben ik de hele dag be
zig met opruimen, poetsen,
tuigen maken. En de vrouw is
de hele week bezig met al dat
witte wasgoed en die teugels.
De wasmachine draait hier de
hele week. Maar als ik dan 's
avonds door het koetshuis
loop en ik zie al die dingen
staan en hangen, dan voel ik
me schatrijk. Nee, ik wil niet
met pensioen, laat mij dit nog
maar veertig jaar doen.
TEKST: RUUD SEP
FOTO: JAN SCHEERDER
Zaterdag 12 April
SPORT - De ramp bij den voetbalwedstrijd te Glas
gow' heeft, volgens de 'Daily News', 22 menschen
het leven gekost; tusschen de 100 en 200, zegt zij,
werden gekwetst, sommigen ernstig. Er is veel reden
om te gelooven, dat de omvang van het gebeurde
aanvankelijk opzettelijk werd geheim gehouden, ver
volgt de 'D.N.', om het vermaak niette storen. Een
deel der overladen tribune stortte van een hoogte
van vijftig of zestig voet naar beneden. Men wordt er
koud van, wanneer men leest, dat bij zulk een vrese
lijk ramp, terwijl de grond bezaaid was met dooden
en gewonden, de voetbalwedstrijd tusschen Enge
land en Schotland kalm werd voortgezet en het ge
juich en handgeklap der toeschouwers zich met het
gekerm der slachtoffers vermengde. Zelfs de Romei
nen, die zoo rustig zwaardvechters zagen omkomen,
hebben, gelooft de 'D.N.', nooit zulk een onverschil
ligheid als deze menigte aan den dag gelegd. De
krant zou bijna vreezen, dat het op zichzelf zoo voor
treffelijk voetbalspel in Engeland op weg is om af te
dalen tot den rang van de beren- en hanengevechten
van weleer. De toeschouwers gaan de spelers aan
merken als betaalde vertooners en dezen zelf stellen
veel minder belang in het spel dan in 't bedrag der
ANNO 1977
nieir
an a!
iar di
niet
chtinj
)okd
en in
weg
bescl
iutov
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13
bi) 18 In zwart wit) over te maken op gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgever!) Damlate h.v. Postbus 507, 2003 PA Haarlem,
onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO cLd. (datum van plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het
leidsch Dagblad, Rooscveitstraat 62 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
LEIDEN - De laatste
woningen aan de
Morssingel. Een aan
tal bewoners van de
ze elf huizen gaat bij
de gemeenteraad een
bezwaarschrift indie
nen tegen de voorge
nomen sloop van hun
woningen.
Foto: Archief
Leidsch Dagblad
Woensdag 13 april
LEIDERDORP - Het plan voor 'overbouwing' (een
tunnel met daarop woningen) van het eerste gedeel
te van de Engelendaal in Leiderdorp heeft gister
avond geen genade gevonden in de ogen van de le
den van de commissie ruimtelijke ordening en open
bare werken. Met vier tegen twee stemmen werd het
voorstel van wethouder drs. E. Drenth (PvdA), om
een en ander bij wijze van experiment te laten on
derzoeken, van tafel geveegd.
WD-er Th. Stuyvenberg verzette zich het felst tegen
het plan. "Het is een aardig plan dat best goed zal
staan op de conduitestaat van deze wethouder, maar
het is totaal ongeschikt voor Leiderdorp". Stuyven
berg meende verder dat er niet omgezien is naar de
technische problemen die het plan met zich mee
brengt en verzette zich tegen het feit dat de 'de be
woners van de Engelendaalflats nu een muur voor
hun woningen krijgen, die nog geen tien meter ver
staat'. De bouwhoogte van de tunnel zal vermoede
lijk tussen de vier en vijf meter zijn. Daarbovenop
komen twee of drie lagen woningen. Verzet was er
ook van KVP-woordvoerder J. Tieken, die meende
dat de gemeente aan het plan helemaal gee n geld
moet spenderen. Hij zwichtte niet voor het argument
van wethouder Drenth dat een groep bouwers bereid
is de plannen voor hun kosten verder uit te werken,
zonder daarvoor toezeggingen omtrent het wel of
niet uitvoeren van de plannen te willen hebben.
Wethouder Drenth bleef echter van mening, on
danks felle kritiek, dat een tunnel de enige afdoende
bestrijding van de geluidshinder is. De Engelendaal
is een vierbaansweg waarover een aanzienlijk deel
van het in- en uitgaande verkeer van Leiderdorp
rijdt. Met name het vrachtverkeer veroorzaakt nu
veel hinderlijk lawaai, waartegen bewoners van de
flats.langs de Engelendaal al eens eerder bezwaar
hebben aangetekend. De vrees bestaat dat ook in
Buitenhof sprake zal zijn van veel verkeerslawaai.
"Een tunnel is een verschrikkelijk dure oplossing.
Om die kosten wat draaglijker te maken heb ik voor
gesteld er woningen op te bouwen, aldus Drenth, die
er nog eens op wees dat zijn plan als experiment ge
zien moet worden, waarover meer partijen dan alleen
de commissie ruimtelijk ordening en openbare wer
ken moeten praten.
