Het criminele vak leer je in de bakl GESPREK VAN DE DAG Prof. Rutten heeft zich vergist: het wonder blijft uit Van presentator Radio 4 naar buitenaards wezen Resultaten van heropvoeding lijken hoopgevender dan zwaarder straffen vrijdag 12 APRIL 2002 itv =»rve wt-e syste erooi mso it del ihorf MENSELIJK Het Britse ex-topmodei Liz Hurley heeft El- ton John en haar ex-vriend HUGH GRANT gevraagd om PEETOOM te worden van haar pasgeboren baby Damian. Dat melden Britse media. Liz Hurley komt in Elton Johns huis ih Windsor bij van de bevalling. Ze kan daar huiten het zicht blijven van de hordes foto grafen die azen op een foto van haar en de ruim een week oude baby. Volgens Hurley is d,e Amerikaanse miljardair Steve Bing de va der van Damian, maar Bing betwijfelt zijn va derschap en wil dat bewezen zien. Bij opgravingen op de Hofweg in het centrum van Den Haag zijn resten gevonden van de TUIN van STADHOU DER MAURITS. De prins liet de zestig bij dertig meter grote lusthof in 1610 op het Buitenhof aanleggen, tegen het Binnenhof aan. ,,We hebben in de sleuf die is gegra ven voor de nieuwe bomen van de Hofweg de fundamen ten gevonden van 38 meter van de zeer zwaar uitgevoer de tuinmuur", vertelt archeologe Monique van Veen. De vondst komt precies overeen met de situatie zoals die is afgebeeld op oude prenten en stadsplattegronden. De tuin verdween in de 19de eeuw. De archeologen vonden in een put tientallen stukken marmer, die mogelijk eens de vloer vormden van een tuinpaviljoen of bij de fontein hborden, die er ook ooit stond. Van Veen hoopt later, Wanneer er een sleuf voor de tweede bomenrij wordt ge graven, nieuwe vondsten te doen. De rechter-commissaris van de rechtbank in Utrecht ver trekt binnenkort naar Londen om ex-Spice Girl MEL C te on dervragen. Dat heeft het openbaar ministerie in Utrecht gisteren bekendge maakt. Mel C is maandenlang door een Utrechtse STALKER lastiggevallen. Ze deed vorig jaar aangifte tegen de man. De 36-jarige fan zou de zan geres meerdere malen hebben bedreigd en de stuipen op het lijf hebben gejaagd. Hij stuur- «de vanuit een postkantoor in Utrecht brieven en foto's met teksten als 'Ik kom je halen' en 'We gaan samen naar de hemel'. Bovendien zond hij haar videobanden met pornografie en postpakketten besmeurd met bloed en sperma toe. De man verscheen woensdag voor de rechtbank in Utrecht. Deze besloot dat hij in afwachting van het getuigenverhoor van Sporty Spice op vrije voeten mag blijven, mits hij de zangeres op geen enkele wijze .lastig valt. Ook moet hij zich laten onderzoeken door een gedragsdeskundige. De rechtszaak wordt na het bezoek van de rechter-commissaris aan Engeland voortgezet. Wanneer dat bezoek plaatsvindt, is nog niet bekend. Als Willem-Alexander de icoon bestijgt, mag Maxi ma zich onmiddellijk KO NINGIN laten noemen. Daarvoor is geen speciale wetswijziging nodig. Dit heeft premier Kok gisteren aan de Tweede Kamer la ten weten. De titel 'konin gin' hoeft volgens Kok geen verwarring te stichten over de vraag wie staats hoofd is: Willem-Alexander ;of zijn echtgenote. Vanwe ge zorgen over mogelijke onduidelijkheid bij repre sentatie in het buitenland werd de titel 'koning' in 1980 onthouden aan prins Claus toen Beatrix haar moeder als vorstin opvolg de. Maar in de situatie waarbij het werkelijke staatshoofd een man is en de titel koning draagt, hoeft voor die onduidelijk heid niet gevreesd te wor den, meent Kok. De frac tiewoordvoerders van WD, CDA en PvdA reageerden opgelucht op de toezeggin gen van Kok. De titel van koningin is overigens al leen een aanspreektitel. Sinds haar huwelijk is Méxima formeel Prinses der Nederlanden en Prin ses van Oranje-Nassau. Bob van der Houven vertolkt E.T. in de nieuwe Nederlandse bio scoopversie, maar is tegelijk presentator van Radio 4, waar hij op se rieuze toon klassieke muziek aan elkaar praat. Foto: Ton Kastermans Met een veelzijdige stem ver dient Bob van der Houven uit fcortenhoef zijn brood. Terwijl hij op uiterst serieuze toon op Radio 4 klassieke muziek aan el kaar praat of documentaires op televisie, herkennen kinderen Zijn stem vooral in verdraaide vorm als die van E.T., Itsy-Bitsy- Spider of Kwik, Kwek en Kwak. Luisteraars van de programma's Muziek aan Tafel of Muziek voor Miljoenen moesten eens weten dat de radiopresentator ha de woensdaguitzending di rect in zijn auto stapte naar de Meta Sound Studio's in Amster dam Zuidoost om daar een gek mormel met de naam Stitch na te synchroniseren. Stitch is de hoofdrolspeler in de nieuwste Disneyfilm Lilo&Stitch die deze Corner in de Nederlandse bio scopen draait. Van der Houven ijs bovendien te horen in de Puitse, Vlaamse en Italiaanse Versies. In die landen hadden ze grote problemen met het vinden Van de specifieke buitenaardse Stem. „Het balletje is gaan rollen door de grote Disney-regisseur Arnold Gelderman waar ik sinds Ducktales niet meer mee had samengewerkt. Hij moest bij Stitch meteen aan mij denken, boor mijn vertolking van Stitch mocht ik binnen een week ook auditie doen voor E.T. De ban den werden opgestuurd naar Amerika en vervolgens kreeg ik beide hoofdrollen." Net als E.T. is Stitch een buiten aards wezen met een raar stem metje. „De stemmen van Stitch en E.T. liggen dicht bij elkaar, al leen ligt het timbre bij E.T. wat dieper en lager. De stem van E.T. kraakt bovendien en hij is rustiger van aard, terwijl Stitch heel fel en temperamentvol is." Behalve radioprogramma's pre senteert de Kortenhoever con certavonden en spreekt hij tele visiedocumentaires en bedrijfs- video's in. Hij heeft zelfs een website: www.bobvanderhou- ven.nl. Op feestjes blijft Bob vooral bekend om zijn stemmet jes uit de tekenfilmseries Ducktales of Itsy-Bitsy-Spider. „Ik deed al stemmetjes toen ik een jaar of acht was en poppen kast speelde voor de kinderen uit de buurt. Het was mijn vriend René die me in 1988 aan moedigde iets met dit talent te doen. Ik heb toen een bandje opgestuurd naar Gelderman. De eerste rol die ik van hem kreeg was één van de zeven dwergen in Walt Disney's World on Ice. Ik viel met mijn neus in de bo terberg, want een paar weken later deed ik auditie voor Ducktales. Achteraf bleek het te gaan om honderd afleveringen en het is tot de dag van vandaag op de televisie." Nico Postma Donderdagavond 11 april, half negen: het moment waarop vol gens prof. Frans Rutten (67) een groot natuurwonder de wereld zal opschrikken. Maar geen lichtflitsen, geen zon die om zijn as tolt, geen spontaan branden de bosjes. Alleen het gemurmel van het bidden van de rozen krans is te horen. Een vrouw knielt neer in de modder en strekt haar armen naar de be sneeuwde bergtoppen en smeekt om het wonder. Een paar honderd Nederlandse en Vlaamse katholieke gelovigen zijn op Ruttens aanraden het rotsachtige pad omhoog geklau terd, naar het pijnbosje waar God het teken zal geven. Halver wege het pad moeten de rol stoelers afhaken. Samen met Rutten wachten ze op die plaats op het wonder. Rutten: „Ik hoef niet mee naar boven. Een won der kun je overal zien." De berghelling biedt een troos teloze aanblik na een dag van aanhoudende regen en sneeuw. Door een bosbrand zijn vorig jaar zomer alle bomen en strui ken verbrand. Ook twee van de tien pijnbomen waar zich het wonder zal manifesteren, zijn door de brand verwoest. De res ten van een groot kruis liggen als afval in een kuil. Prof. Rutten wil de indruk wekken dat hij al les onder controle heeft. „Ik heb nooit getwijfeld aan de bedoe lingen van God. Ik ben zijn 'uit legger'. „Blijkbaar heb ik hem verkeerd begrepen als het won der niet doorgaat", zegt hij een paar uur voordat het wonder moet plaatsvinden. Rutten spreekt zijn volgelingen toe tijdens de Heilige Mis in het piepkleine kerkje van Garaban- dal. De hele dag door rijden bussen met Amerikaanse en Ja panse gelovigen af en aan. Het bergdorpje in het Noord-Spaan se Cantabria is sinds 1961 een geliefde bedevaartsplaats. Op 18 juni verscheen Maria aan de vier dorpsmeisjes Conchita, Jacinta, Maria Cruz en Loli. Het wonder werd nooit door het Vaticaan er kend, wat volgens Rutten het bewijs is van het verraad van de Kerk. „We leven in de tijd van de duivel." Volgens Rutten gaan we moeilijke tijden van vervolging tegemoet. Hij riep de gelovigen gisteren in het kerkje van Gara- bandal op om eikaars hand vast te houden. „Het zal nog zover komen dat we ons moeten te rugtrekken in schuilkerken om ons geloof te kunnen belijden. Dit is het begin nog maar." Als Rutten zijn uiteenzetting heeft beëindigd, vraagt één van de gelovigen het woord om te getuigen van de wonderen die gereisd, vertrouwt zo blii r op Rutten als Anne Lem. JL Henskens (72), een oud-j uj£ man uit Oss: „Ik geloof ii deren, want ik ervaar zei j matig", zegt hij. „Maar 01 wonder te voorspellen oj jtrec precies tijdstip zoals Rut! j! -mr heeft gedaan, vind ik aan Lgct gend. Dat is God verzoel v Volgens de Ossenaar zou in ieder geval rekening m - moeten houden met meiP tt die zich te gemakkelijk al ten aanpraten. Henskens is met zijn vro eigen gelegenheid naar rpn d bandal gekomen, want zi v den de reis combineren 1 s{ dankbezoek aan Lourdes de Heilige Maagd Maria 1£a( Lourdes heeft hij de gent jg van zijn ernstig zieke dot danken. K De inwoners van Garabaf O-i Ruim tweehonderd gelovigen uit Nederland en België wachtten gisteren in Garabandal tevergeefs op een wonder. Foto: ANP/Esteban Cobo rege et 'g hij zelfheeft ervaren. Maar voordat zijn getuigenis navol ging krijgt, gaat de Vlaamse priester verder met de mis. De meeste gelovigen die met de voormalige secretaris-generaal van economische zaken zijn meegereisd, hebben nu een rotsvast vertrouwen in de pro feet. Ze weten zelfs de stellige bewering dat de zieken zullen genezen op zijn werkelijke meri tes te beoordelen. Anne Lem uit Deventer heeft de moed gehad om met haar doofstomme en blinde broer Bert (62) de reis naar het verre bergdorp mee te maken in de hoop op genezing. Haar broer, in een rolstoel, ont gaat volledig wat er om hem heen gebeurt. Anne: „Ik hoop natuurlijk dat hij beter wordt, maar als dat niet zo is, vind ik het ook niet erg. Ik weet zeker dat er iets met mijn broer zal ge beuren, ook al weet ik niet wat. Alleen al dat hij de reis zo goed heeft doorstaan, vind ik op zich zelf al een wonder." Maar niet iedereen die is mee- ondergaan het wonder zekere routine. Er komei vaker buitenlandse groep devaartgangers die denké er een wonder zal gebeu I W Maar volgens de dorpelii) dit pas gebeuren warmee chita dit zegt. Zij heeft in gezegd dat ze acht dagen! het wonder zal worden schuwd door Maria zelf. Henk van den Boom ch< De roep om jonge boeven zwaar der en langer te straffen, is popu lair in verkiezingstijd. Vooral met draaideurcriminelen moet hard worden afgerekend. Experts vre zen dat dit niet minder, maar juist meer gewelddadige en door gewinterde misdadigers oplevert. Het criminele vak leer je in de bak, nietwaar? „Vergeet niet, ze komen altijd weer vrij." Vanaf de kade lijkt de Smal Agt III een gewoon binnenvaart schip, zoals er meer varen in de buurt van het Zeeuwse Zijpe. Hoewel, de bemanningsleden - stuk voor stuk gekleed in blauw werktenue - zijn wel erg jong. Gedisciplineerd kwijten de tie ners zich van hun taken. Het dek wordt gepoetst, de maaltijd bereid, de motor onderhouden. Tutoyeren is taboe. De achter naam is onderling de aan spreektitel, de meerderen luiste ren slechts naar 'schipper' en 'kapitein'. Niemand die vermoedt dat hier een handvol jeugdcriminelen, 'van appeldief tot moordenaar', een heropvoeding krijgt. En dat volgens het motto van de Rijks inrichting voor Jongens Den Engh in Den Dolder: 'Niet op sluiten, maar opvoeden'. Jon gens die geen enkel vertrouwen meer hebben in volwassenen en de maatschappij, worden in één a twee jaar bijgespijkerd. Door ze continu groepsgewijs met el kaar te confronteren, leren ze van eikaars kwaliteiten en te kortkomingen. Dat blijkt bijvoorbeeld tijdens de lasopleiding op de boot. De cursisten moeten daarbij leren omgaan met duur en gevaarlijk materiaal. Wie maar wat aan moddert, door geen lasbril te dragen of link te zwaaien met de brander, dupeert de hele groep. De les wordt acuut gestopt en de hele meute mag het dek gaan schrobben, roest bikken of ver ven. De boosdoener wordt be dankt: hij krijgt van zijn eigen groep de wind van voren. De resultaten van deze vorm van heropvoeding zijn tot nu toe zeer hoopgevend. Waar zeventig procent van de jeugdige crimi nelen na opsluiting weer in ou de gewoonten vervalt, ligt dat bij de pupillen van Den Engh op nog geen tien procent. Ondanks het succes van deze vorm van heropvoeding klinkt in Den Haag een luidere roep om jonge criminelen harder en langer te straffen. Vooral de 'veelplegers' die voor de zoveel ste keer gepakt worden voor straatroof, mishandeling of in braak, liggen de politici zwaar op de maag. Zeker als blijkt dat jeugdige criminelen steeds jon ger delicten plegen en daarbij vaker grof geweld hanteren. De jongens op de Smal Agt III begrijpen het niet. „In de bak leer je niks", zegt Aswan (16). Over zijn criminele carrière hult hij zich liever in stilzwijgen. Tij dens zijn detentie in Den Hey- Acker in Breda, een gesloten in richting voor jongens, pleegde hij zijn zoveelste delict in de twee weken dat hij op verlof was. Hij is achteraf blij dat hij daardoor verplicht naar Den Engh moest. „Wat doe je nou de hele dag in de bajes? Ja, hout Criminele jongeren aan het werk op binnenvaartschip Smal Agt III als onderdeel van een heropvoedingsprogramma. Foto's: GPD/Phil Nijhuis bewerken. En je kunt heel goed pingpongen als je eruit komt", zegt de jongen, die met Stijn (17) uit Eindhoven de reling van het schip een nieuw verfje geeft. Stijn is een iel jochie met bril, op het eerste gezicht niet bepaald het prototype van dé jeugdcri- mineel. Die bestaat ook niet, weet Etienne van Koningsveld. Hij is unithoofd van de sector Maritiem in Ossendrecht, Den Dolder en op het eiland Neeltje Jans. Deze dependances van Den Engh hebben vier oplei dingsschepen voor heropvoe ding van criminele jongens. „Oké, de meeste van onze klan ten komen uit achterstands buurten en velen zijn van al lochtone komaf. Maar onze pu pillen vind je overal in de sa menleving. Ook die jongen uit Wassenaar, die als hij uit school komt een lauw kopje thee aan treft en 25 euro voor de McDo nald's. Bij hem is net zo goed sprake van verwaarloosde op voeding. Zo'n jongen kan 25 keer langs een drugsdealer fiet sen die hem vraagt een vrachtje af te leveren en 25 keer 'nee' zeggen. Maar op een gegeven moment is er toch die behoefte aan spanning. En dan kan het fout gaan, zonder dat zo'n knaap dat wil. Geloof me, crimi naliteit pleeg je niet voor je lol." Van Koningsveld begrijpt de roep om hard straffen.Als ik in een achterstandswijk in Rotter dam woon en daar voor de zo veelste keer geconfronteerd word met jeugdcriminaliteit, wil ik ook een stevige sanctie. Maar besef goed, dat is kortetermijn- denken. Er is maar één weg: op voeden. Tot rond hun achttien de zijn ze daar nog gevoelig voor. Doe je dat niet, weet dan dat dit soort jongens uiteindelijk toch weer vrijkomt. Maar dan wel geharder en bekwamer." Uitgebreid Amerikaans onder zoek toont ondubbelzinnig aan dat zwaarder en langer straffen zinloos is. Sterker nog: jonge cri minelen komen slechter uit de bak dan dat ze er in gingen. Ido Weijers, als politicoloog en pe dagoog verbonden aan de Uni versiteit van Utrecht, bestudeer de het Amerikaanse rapport en trekt een vernietigende conclu sie: „Ze leren er alleen maar rot tigheid. Het criminele vak leer je in de bak. En veel asociaal ge drag. Als je jonge criminelen harder gaat straffen, creëer je tikkende tijdbommen. Vroeg of laat komt de knal." Volgens Weijers, die zelf ook on derzoek heeft gedaan naar het effect van jeugdstrafrecht, wor den jongeren niet warm of koud van een jaartje straf meer of minder. „Neem een jonge ben deleider, die is bezig met status. Hij moet de stoerste, flinkste en sterkste van de groep zijn. Dat is belangrijk. En of hij nu een of twee jaar krijgt voor een geweld dadige beroving, daar is hij echt niet mee bezig. In de gevangenis gebeurt dat evenmin. De bajes is eerder een leerschool voor een verdere cri minele carrière. Frank Stam, medewerker van Reclassering Nederland in Amsterdam, werk te jarenlang als maatschappelijk werker in de Bijlmerbajes. „In zo'n huis van bewaring zit alles door elkaar. Een huurmoorde naar naast een tasjesdief.Kennis wordt tussen neus en lippen door vergaard op de luchtplaats. Stam: „Een ervaren drugsdealer kan een jonge straatrover een vrachtje toespelen. Zo van: 'Hé gozer, als je straks buiten ben, kom eens bij mij thuis langs. Dan heb ik wat voor je.' Natuur lijk, drugsdeals vinden ook in de disco plaats, maar dan kies je ervoor. In de bak heb je geen keus. Je zit opgesloten tussen er varen criminelen. De verleiding is moeilijk te weerstaan." Om te voorkomen dat crimine len na hun vrijlating opnieuw de fout ingaan, werkt Reclassering Nederland samen met Stichting Exodus. Die heeft acht opvang huizen in de vier grote steden, Alkmaar, Den Bosch, Groningen en Leiden. Hier kunnen ex-de linquenten maximaal een jaar wonen. Onder 24-uurs begelei ding leren ze een leven op te bouwen in de 'buma': de bur germaatschappij. Het Amsterdamse Exodushuis bevindt zich vlakbij het Leidse- plein; de wereld van de grote verleiding ligt voor criminelen op loopafstand. In de voormali ge kleuterschool worden ex- boeven stapje voor stapje bege leid bij hun terugkeer in de sa menleving. Naar buiten gaan mag, maar meld je wel af als je boodschappen gaat doen. In de conciërgekamer hangt een groot bord. Achter de namen van de zeventien bewoners prij ken vrolijk gekleurde legoblokjes met daarop hun goede voorne mens. Leren met geld omgaan, rijbewijs halen, het weer opbou wen van een relatie met de kin deren. „Het lijkt kinderachtig", zegt begeleider Burney. „Maar sommige jongens hebben echt geen idee meer van wat normaal is. Ze krijgen vijf euro zakgeld per dag en dan komt een bewo ner bij mij vragen of hij een nieuwe broek mag kopen. Als je boven in zijn garderobekast kijkt, zie je er tien hangen. En nog tien paar sportschoenen ook. Langzamerhand leren wij hun dat dat niet kan. Geldzor gen zuigen dit soort jongens makkelijk weer de criminaliteit in." Pal boven de conciërgekamer woont de 41-jarige Stanley, een breedgebouwde, goedlachse Su rinamer. In zijn nette, gezellige kamer - bed, kast, inbouwkeu- kentje - klinkt swingende reg gae. Van de 23 jaar dat hij in Ne derland woont, heeft hij in to taal tien jaar in de gevangenis mg - mo krijg ftte' gezeten. Als tiener pleegt n „r( zijn eerste delict. Stanley j er niet omheen: zijn 'vak' jtQri hij geleerd in de bajes. „1 x da£ ben ik allround crimineel |bj worden. Zelf zat ik voor 1 roofje, maar daar hoorde )en stoere verhalen over dief: (jn x geweld, fraudezaken. Heictari voudig, hoor. Tijdens het ten, sporten of in de werL geef je elkaar tips. Zo leei )at 2 snel dat je na een roofovydu je kleding moet weggooit )pe vakmuts, handschoenen boxershort in een plastic stoppen. Steen erin, dichf KI pen, en hup, de gracht in n Daarmee raak je belangri n I wijsmateriaal kwijt en wt AC kans kleiner dat de politi pun pakt." )ed Stanley heeft samen met ste me de la crème van de N zev£ landse misdaad vastgeze n Wi Namen mag hij niet noei ,orcj vanwege zijn eigen veilig te v die van medewerkers vai .zete ting Exodus. „Temidden erw ze grote jongens was de t "ejt A net een universiteit voor de naliteit", vertelt Stanley. zet de een Nederlandse topc neel hem de perfecte ove een geldloper. Een recep Stanley met succes in pi heeft gebracht. „Die jonj pen met plofkoffers. Zot' dat ding open maakt, ei een verfbom en is het gi waardeloos. Die kerel vei me dat ik zo'n koffer eei paar uur in de vriezer mc gen. Dan wordt de verf kan die het geld niet mi smeuren. Simpel hè?" De hogeschool voor crii teit zoals Stanley die dot heeft, is voor de jongensi sector Maritiem van Dei uit beeld. Leon (19) is van de Smal Agt III hét verhaal. Hij heeft zijn s< vaartdiploma al op zak middels heeft hij in het landse-Zeegebied avonl leefd op de grote vaart, als ik moet je niet opsli heb spanning nodig, uitt zegt Leon, die in de mat mer uren achtereen als zetene kan sleutelen. „Ikj nooit op vakantie gewet door Den Engh kan ik dt zien en heb ik een vak. ders zijn trots op me, vrienden jaloers." Unithoofd Van Konings™^ e glundert. „Door dit soortr gens zwaarder en langer j fen, zoals menig politici wil, schrijf je ze definitie dat terwijl een dag in et voedingsprogramma gc is dan een dag in de gei met tientallen bewakers! genieuze beveiligingssi Om nog maar te zwijgen! ellende die criminele jor veroorzaken als je ze nie voedt. Geef je ze niks me hun rugzak, dan krijgen 1 straks dubbel en dwars 1' ning gepresenteerd. lm we wel in jonge crimine heeft iedereen in Neder voordeel van. Bekijk hett anders: deze jongens straks ons pensioen opl gen." Carine Neefjes en Ferdi S De namen van de pupillerj Den Engh en de ex-gedei' Stanley zijn gefingeerd tak nol, lag imj

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 2