Pronk en
De Grave in
zwaar weer
Stasi-spion in 1987 actiefin lab Universiteit Leiden
Kamerlid wil eind aan Leidse regeling illegalen
Zoetermeerders kraken
boerderij Hazerswoude
Gratis met de bus door de regio
Leidsch Dagblad
aël bezet
i verlaat
ntal dorpen
Vakbond wil vervolging Couzy
Zomerschilder
Leidsch Dagblad
okker kan nog
:eeds terecht
i snackbar
NR. 42896 LOSSE NUMMERS 1,05 ZATERDAG €1,50
donderdag 11 APRIL 2002
inel steun
odig voor
fghanistan'
dviseurs van
eleggingen
oorspellen slecht
estolen fiets
a zeven jaar
•ruggevonden
oppenhinksteeg
ebruikt schouw
!s drukmiddel
agblad P
18.30
iNflZeit,
Dtcallah,
(071-5
18,
52,:
201, l
nachtii.
afschr
ling
PERP
e per
n geldt
Dortokr
P CAS5
k lezen,
ant
envattif
lidsch
ir. Vooi
iSIg(
n MD
orbehi
ïrij Dar
ng vai
wort
tegt
in kunt
.V., A1
vallen#0
mlerd
rdbd
:eiisch.
Ie ore
Leidsch
OPGERICHT 1 MAART 1860
Dagblad
[DE ANDERE JUWEUER
Maarsraansteeg 21 (naast V&D)
Centrum Leiden Tel. 071-5120778
www.vanGerner.com
den haag/gpd - De ministers De
Grave (defensie) en Pronk (mi
lieu) zijn in politiek zwaar weer
terechtgekomen in de nasleep
van het NIOD-rapport over de val
van Srebrenica. Pronk zal volgens
ingewijden morgen tijdens het
kabinetsberaad fors worden ge
kapitteld voor zijn 'voorbarige'
uitspraken over deze zaak. De
Grave beraadt zich op aftreden,
nu gebleken is dat op zijn depar
tement gevoelige informatie be
wust is achtergehouden.
De Grave zal morgen in de mi
nisterraad de vraag op tafel leg
gen of hij nog wel het vertrou
wen van de Tweede Kamer kan
vragen, gezien de harde conclu
sies die het Nederlands Instituut
voor Oorlogsdocumentatie
(NIOD) in zijn rapport trekt.
Volgens het gisteren gepubli
ceerde NIOD-rapport heeft de
landmachttop opzettelijk infor
matie achtergehouden die scha
delijk zou zijn voor de reputatie
van het eigen legeronderdeel.
„Onkunde is al erg, maar onwil
is veel ernstiger, omdat een mi
nister dan zijn verantwoordelijk
heid niet kan waarmaken", al
dus De Grave gisteren.
De Grave stelde na zijn aantre
den in 1998 de commissie-Van
Kemenade in, die binnen enkele
weken concludeerde dat van
een doofpot geen sprake was.
Het NIOD neemt dit rapport-
Van Kemenade niet serieus.
„Het stond niet in het teken van
waarheidsvinding", aldus het
instituut. Een medewerker van
de commissie onthulde dat de
belangrijkste conclusie (geen
doofpot) al halverwege het on
derzoek door Van Kemenade
zelf werd vastgesteld.
Tot grote woede en ergernis van
minister-president Kok verklaar
de Pronk, ten tijde van de val
van de enclave minister van
ontwikkelingssamenwerking,
eerder deze maand dat hijzelf en
'de politiek' hadden gefaald bij
de val van de enclave. Aan over
ste Karremans, bevelhebber van
Dutchbat III in de enclave, zou
den onduidelijke instructies zijn
gegeven. In het NIOD-rapport
wordt de genocide onder mos
limmannen echter niet in ver
band gebracht met falend poli
tiek optreden van de Nederland
se regering. „Pronk had zijn op
merkingen beter bewaard voor
de ministerraad aanstaande vrij
dag", aldus De Grave.
De Tweede Kamer debatteert 25
april over het rapport. Het kabi
net komt volgende week met
een reactie. CDA, D66, Groen
links en de SP zijn voorstander
van een parlementaire enquête
over de val van Srebrenica.
De voormalige bevelhebber van
de landstrijdkrachten, generaal
Couzy, moet strafrechtelijk wor
den vervolgd voor zijn rol tij
dens de val van Srebrenica. Dat
stelt de militaire vakbond AFMP
naar aanleiding van het NIOD-
rapport. Volgens vakbondsvoor
zitter Heerts heeft Couzy, in
middels generaal buiten dienst,
'willens en wetens' het onder
zoek naar de val van de Bosni
sche moslimenclave tegenge
werkt. Datzelfde geldt wat
Heerts betreft ook voor de rest
van de top van de Koninklijke
Landmacht.
Pagina Binnenland i:
Meer over het NIOD-rapport
on-ramallah/afp-rtr - Is-
che troepen hebben afge-
nacht 24 Palestijnse dor-
de Westelijke Jordaanoe-
ïrlaten. Elders op de West-
bezette het leger weer
11 andere plaatsen. Tientallen
en pantserwagens trokken
:it, ten noorden van
ih, en Daharyeh bij He-
linnen.
merikaanse minister van
ïlandse zaken Powell
vanavond in Israël ver-
Gisteren besprak hij in
ïd de crisis met VN-secre-
J-jjgeneraal Annan, zijn Russi-
[geljcollega Ivanov en EU-bui-
ndcoördinator Solana. De
e EU, Rusland en de VN
i daarop gezamenlijk de
e staat op zich terug te
:n uit Palestijns gebied,
nemers verwachten dat
geen doorbraak bereikt.
»p hierop werd vanmor-
bodem ingeslagen toen
ii* aëlische minister Lévy zei
owell te horen zal krijgen
raël doorgaat met de nüli-
lu,(acties. Sharon zei eerder al
boodschap te hebben aan
ikaanse en andere oproe-
jm zich terug te trekken uit
llestijnse steden,
alestijnse hoofdonderhan-
r Erekat beschuldigt Israël
ussen van meer dan vijf-
1 Palestijnen te hebben
sinds eind maart. Het
:he leger noemde eerder
londerd gedode Palestij-
Vooral in jenin zouden veel
toffers zijn gevallen.
Israëlische leger doodde
listeren ook een leider van
wapende vleugel van de
ile Palestijnse groepering
is. Die was verantwoorde-
lor een groot aantal aansla-
vaaronder die van gisteren
i bus bij Haifa. Die eiste
levens.
•a Buitenland:
63131. ov" het Midden-Oosten
hazerswoude-dorp - Vijf kra
kers uit Zoetermeer hebben hun
intrek genomen in een oude
boerderij aan de Zuiddijk in Ha
zerswoude-dorp. Het pand, dat
eigendom is van projectontwik
kelaar Cor Schaap, stond al ja
ren leeg. Naast de boerderij mag
Schaap na twintig jaar procede
ren eindelijk beginnen met de
bouw van zestien landhuizen.
Oplettende buurtbewoners
merkten tekenen van leven in
het huis. Maar toen zij Schaap
erover spraken, bleek hij niets te
weten over nieuwe bewoners in
zijn pand. De krakers Paul, Ivo,
Mark, Daisy en Davine - hun
achternaam willen ze niet in de
krant - zeggen niets kwaads in
Oost-Duitse geheime dienst probeerde rector magnificus Breimer als informant te werven
door Peter Groenendijk
leiden - De Stasi, de Oost-Duit
se geheime dienst, heeft in 1987
geprobeerd te infiltreren in de
Universiteit Leiden. De Oost-
Duitsers hebben geprobeerd
Douwe Breimer, de huidige rec
tor magnificus van de universi
teit, over te halen om te werken
voor de Stasi.
Dat blijkt uit onderzoek van het
Duitse instituut Geschichts-
werkstatt Jena.
De Oost-Duitse wetenschapper
en Stasi-informant Wolfgang
Römer is volgens het onderzoek
in 1987 naar Leiden vertrokken,
om te spioneren in het Farma
cologisch Laboratorium in Lei
den. Römer, zelf bioloog en che
micus, moest rapport uitbren
gen over wetenschappelijke me
thoden en kennis. In het bijzon
der moest hij proberen contact
te leggen met Douwe Breimer,
toenmalig directeur van het
Leidse laboratorium. De Stasi
zag in hem een ideale kandidaat
om het geneesmiddelenonder
zoek in eigen land naar een ho
ger peil te tillen, maar ook om
de productie van doping voor
Oost-Duitse atleten te perfectio
neren. Römer was zelf een be
langrijke pion in het dopingon
derzoek in Oost-Duitsland.
Römer moest een goede relatie
met Breimer opbouwen, en zo
veel mogelijk over hem te weten
komen. Op 10 februari 1987
reisde hij af naar 'Operationsge-
biet' Leiden, waar hij een ge
sprek had met 'Zielperson' Brei
mer. Volgens zijn eigen rappor
tages verbleef Römer ruim vijf
weken in Leiden. Uiteindelijk
concludeerde hij dat Breimer
ongeschikt was als informant,
en dat een minder prominent
onderzoeker van het laboratori
um geworven moest worden.
Over die speurtocht bestaan
geen gegevens.
Douwe Breimer heeft meege
werkt aan het onderzoek. De
rector magnificus, die momen
teel in Amerika verblijft, laat via
zijn woordvoerder weten dat hij
stomverbaasd was toen hij van
de eerste bevindingen vernam.
Hij herinnert zich niets van Rö
mer, maar vond in een oude
agenda wel de vermelding van
een afspraak met de spion. Brei
mer gaat ervan uit dat de recon
structie van het Geschichts-
werkstatt Jena op waarheid be-
aarlanderveen - De zomerschilder is met
een hoogwerker op weg naar de kop van de
ze 200 jaar oude molen in Aarlanderveen. De
wieken zijn aan de beurt. Ze worden ge
schuurd en opnieuw in de verf gezet. De mo
len, ook wel putmolen genoemd, krijgt overi-
gens een totale opknapbeurt. De schoren (in-
gekerfde balken) en staart zijn al gedeeltelijk
vervangen door nieuwe exemplaren. De acht
kantige rietgedekte grondzeiier stamt uit
1801 en maakt deel u'rt van een unieke molen
viergang, de laatste ter wereld. De andere
drie molens zijn gebouwd in 1786. Deze vier
windwatermolens houden de 5,30 meter be
neden NAP gelegen polder aan de westzijde
van Aarlanderveen droog. De rijksoverheid en
de provincie betalen de kosten.
Foto: WFA/Engel Lameijer
WD'er Kamp in debat met oud-wethouder Laurier
door Robbert Minkhorst
den haag/leiden - Regelingen
zoals Leiden die heeft om illega
len en uitgeprocedeerde vluch
telingen te blijven helpen, zou
den moeten worden verboden.
Het WD-Kamerlid H. Kamp wil
dat besluiten van gemeenten die
afwijken van rijksbeleid, worden
voorgedragen voor vernietiging
bij de Kroon. Tegelijk wil de
V\D'er vreemdelingen opsluiten
die niet meewerken aan hun te
rugkeer naar hun land van her
komst.
Kamp sprak gisteren in Den
Haag op een politiek forum over
het asielbeleid. Hij ging daar in
debat met onder andere de
Leidse oud-wethouder J. Lau
rier. Laurier was jarenlang ver
antwoordelijk voor het ruimhar
tige asielbeleid in zijn gemeente.
Zo weigert Leiden mensen op
straat te zetten die geen recht
meer hebben op opvang, maar
wel al een aantal jaren in de stad
wonen. Ook handhaaft de ge
meente de uitkering van deze
groep vluchtelingen.
Dergelijke regelingen deugen
niet, vindt Kamp. „Meneer Lau
rier, met wie Uc het overigens
goed kan vinden, bruuskeert het
rijksbeleid voortdurend", zei het
Kamerlid. Rijksbeleid gaat voor,
meent hij. Gemeenten die zich
er niet aan houden, moet een
halt worden toegeroepen. On
der meer Leiden - en ook Den
Haag, al gaat die stad niet zo ver
als Leiden - voert aan dat het
een zorgplicht heeft voor zijn in
woners. Kamp noemt dat onzin.
„Gemeenten hebben geen zorg
plicht. Dat is iets wat ze zich
aanpraten. Straks komt iedereen
aanldoppen voor hulp: want u
heeft een zorgplicht. Dat is toch
onhoudbaar?"
Toch stelde een sociaal rechts
college vorig jaar de gemeente
Leiden in het gelijk. Een uitge
procedeerde Utrechter had een
zaak tegen zijn gemeente aange
spannen omdat die zijn uitke
ring had stopgezet Het college
oordeelde dat dat ten onrechte
was gebeurd. Na de uitspraak
beloofde de regering met een fi
nanciële regeling te komen, om
zo gemeenten de uitkeringen te
kunnen laten voortzetten. Lau
rier, gistermiddag: „De uit
spraak betekent dat Leiden het
zo'n beetje als enige goed heeft
gedaan."
Kamp wil ook vreemdelingen
opsluiten die niet meewerken
aan hun uitzetting. „De nieuwe
wet is op zich goed: een vreem
deling is zelf verantwoordelijk
voor zijn terugkeer. Alleen zijn
we niet consequent: we zetten
ze niet in vreemdelingenbewa
ring, net zo lang tot ze wel mee
werken. Ik ben ervan overtuigd
dat we daar naar toe moeten."
Kamp voorspelde dat de ko
mende jaren dertig- tot vijftig
duizend asielzoekers uit de op
vang worden gezet. Een groot
deel van hen keert niet vrijwillig
terug naar het land van her
komst en belandt dus in de ille
galiteit.
Pagina Ri:
'Gemeenten moeten vangnet
voor illegalen blijven'
rust. Hij spreekt van 'een curi
euze geschiedenis'.
Volgens onderzoeker Heinz
Voigt van het Geschichtswerk-
statt Jena staat vast dat Breimer
het doelwit van de Stasi was.
„Breimer kreeg zelfs een code
naam: Kollberg."
De Stasi spioneerde wel vaker in
westerse universiteiten, aldus
Voigt. „Oost-Duitsland had
rond 1987 een fikse achterstand
op wetenschappelijk gebied.
Het land wilde dat inhalen via
spionage. Blijkbaar was Leiden
interessant genoeg om er een
spion heen te sturen."
Leidenaar ontdekt
oudste sterren
leiden - Een internationaal
team van astronomen onder
leiding van de Leidse hoogle
raar George Miley heeft de oud
ste groep sterrenstelsels waar
genomen die ooit is gezien. Dat
hebben de astronomen gisteren
bekendgemaakt. De sterrenstel
sels staan zo ver weg, dat hun
licht er 13,5 miljard jaar over
doet om de aarde te bereiken.
Hierdoor kunnen de astrono
men door de sterrenstelsels te
bestuderen terugkijken naar de
kraamkamer van het heelal. De
waarnemingen kunnen een
nieuw licht werpen op het ont
staan van het heelal, zo'n 15
miljard jaar geleden.
'Amerika gaat
Saddam doden'
Jeruzalem - De VS willen de
Iraakse leider Saddam Hussein
om het leven brengen. Dat
heeft de Israëlische ex-premier
Netanyahu voor de radio ge
zegd. Op basis van gesprekken
staat het volgens hem buiten
kijf dat de Amerikanen een aan
slag op de Iraakse leider aan het
voorbereiden zijn. „De vraag is
niet of, maar alleen wanneer
die aanslag zal plaatshebben",
aldus Netanyahu.
Afghaanse politie
vindt 151 raketten
kabul - De Afghaanse politie en
de internationale vredesmacht
in Afghanistan (ISAF) hebben
151 raketten van Chinese make
lij ontdekt bij de weg tussen de
hoofdstad Kabul en Bagram.
Een raket van hetzelfde type
werd zondag afgeschoten op
een ISAF-basis in Kabul. In ver
band met deze aanval zijn in
middels vijf aanhoudingen ver
richt. De politie vond gisteren
bij huiszoekingen in Kabul gra
naten, ontstekers, munitie en
mijnen.
Prijs huis stijgt
met 1,6 procent
nieuwegein - De prijs voor een
koopwoning is in het eerste
kwartaal van dit jaar licht toe
genomen. In de periode januari
- maart moest een koper ge
middeld 1,6 procent meer neer
tellen voor een woning. In de
eerste drie maanden van 2001
bedroeg de prijsstijging 0,9 pro
cent. Dat blijkt uit cijfers van de
makelaarsvereniging NVM. De
stijging van 1,6 procent brengt
de gemiddelde prijs voor een
woning op 200.000 euro.
Actie van chauffeurs voor een betere CAO
de zin te hebben. Zij zochten
woonruimte en ontdekten bij
fietstochten rond hun vorige
woonplaats dat de boerderij van
Schaap leegstond.
De projectontwikkelaar kan be
grip opbrengen voor de kraak-
actie, maar gaat proberen de
nieuwe bewoners in goed over
leg uit zijn pand te krijgen. De
projectontwikkelaar wil de boer
derij het liefst ombouwen tot se
niorenwoningen. Krijgt hij daar
voor geen vergunning, dan laat
hij op de plek van het pand
schapen grazen.
Pagina R4:
'Vriendelijke krakers' in
Hazerswouds'e boerderij
H
door Annet van Aarsen
leiden - Sommige mensen worden van het idee
dat iets gratis is onnadenkender dan normaal ge
sproken. „Hallo", roepen twee vrouwen terwijl ze
op het Leidse station bus 13 in rennen. Als bus
chauffeur E. Brunekreef even later wil wegrijden,
meldden ze zich in paniek voorin. Verkeerde bus,
ze willen er uit.
Wie vandaag of morgen met de bus op pad moet,
hoeft geen strip af te stempelen. Op verzoek van
de vakbonden laten de chauffeurs hun passagiers
gratis meereizen. Een publieksvriendelijke actie
nadat gisteravond laat de CAO-onderhandelingen
zijn mislukt. De werkgevers zijn er niet bij mee,
vandaag nog dient een kort geding voor de recht
bank in Utrecht, waarin zij eisen dat de acties
worden afgebroken.
Voorlopig is het streekvervoer echter gratis. In de
Leidse regio doen alle chauffeurs van Connexxion
mee. Dat was wat anders geweest, als de bonden
gelijk hardere acties had voorgesteld. „Veel colle
ga's willen niet staken", zegt chauffeur Brune
kreef. Iedereen heeft nog de acties van 1995 in ge
dachten, toen het streekvervoer echt plat ging.
Heel vervelend, meent Brunekreef. Nee, dan is dit
beter. „Het is voor het eerst in dertig jaar, dat het
busvervoer gratis is."
En het is drukker dan normaal, al moet gezegd dat
veel reizigers in de vroege ochtend nog niet op de
hoogte waren van de actie. Rond half tien is er
echter geen sprake meer van kennisachterstand.
„Ik kom net uit Alphen, via Koudekerk", zegt
chauffeur Dennis. „In Leiden kon er echt nie
mand meer bij, zo druk was het."
Hij verwacht hardere acties als de bazen niet luis
teren. Zijn collega Marcel Krabbendam kent het
scenario al. „Als er geen oplossing komt, rijden we
dit weekeinde ook gratis. En helpt dat nog niet,
dan rijdt er maandag niets", zegt hij. De vakbon
den eisen onder andere een loonsverhoging van
vier procent, maar de werkgevers willen niet ver
der gaan dan 3,5 procent met een eenmalige uit
kering van 0,6 procent.
„Ze zullen dat extra geld wel nodig hebben", zegt
de Leidse mevrouw Hellingman, die vanuit de
Merenwijk op weg is naar haar dochter in Wasse
naar. „Voor ons is dit wel leuk. Morgen is het ook
gratis, toch? Ik denk dat ik dan maar eens naar
Den Haag ga."
Ja, ik word abonnee en ontvang de krant eerst 2 weken gratis.
Naam
mh v
Straat fl).
Postcode
Plaats
Telefoon
(Lvm. conto* riat>
Ik neem een:
maandabonnement
automatische betaling 18,25
kwartaalabonnement
automatische betaling 52,00
betaling per acceptgiro 52,50
Handtekening:
712141
Bij machtiging tot
automatische betaling
krijgt u bovendien een
1/5 staatslot met
jackpot cadeau
Bq automate!*» betatng is min
twik-dfonunmer
MM I I I I I
400114
Stuur deze bon in een envelop. V1
zonder postzegel, naar:
Leidsch Dagblad, abonneeservice,
Antwoordnummer 10050 2300 VB Leióen
www.leidschdagblad.nl
DE WERELD OM JE MEEN
De Zoetermeerse krakers Paul (links), Daisy en Ivo voor hun nieuwe
onderkomen in Hazerswoude-Dorp. Foto: Hielco Kuipers
