Bachkoor op
zoek naar
een dirigent
beeld
beeld
KUNST CULTUUR
Voortreffelijke Le Nozze
Als Rooyackers, Kamps en Kamps optreden in Leidenwint Feyenoord de cup
Concertgebouworkest
wint klassieke Edison
'We zijn geen kaartenbakkoor'
Hans Andreus
populairste
liefdesdichter
Vijf op een rij
dinsdag 9 april 2002
Rotterdamse cabaretiers missen al maanden de Europese wedstrijden
door Wessel Penning
rotterdam/leiden - Klein leed van de Rotter
damse cabaretiers én Feyenoordfans Bor
Rooyackers en Tim Kamps. Ze missen nu al
maanden de cruciale Europese wedstrijden
van Feyenoord. Steevast vallen hun optredens
op voetbalavonden. Ze konden de krakers te
gen Glasgow Rangers, PSV en Inter al niet zien.
En waar spelen ze donderdag, wanneer Feyen
oord zich wellicht voor het eerst in 28 jaar voor
een Europese finale kan plaatsen? „In Doe-tin-
chem", zucht Bor.
Bor en Tim, met Wart Kamps het trio Rooyac
kers, Kamps en Kamps, behoren tot de nieu
we, jonge generatie cabaretiers. Het zijn bruta
le twintigers die tegenwoordig de Kleine Ko
medie vol krijgen, er goed opstaan bij de re
censenten en al eens de Wim Sonneveldprijs
ontvingen. Ze hebben naam gemaakt en een
volle speellijst is hun deel. Prachtig natuurlijk.
„Maar waarom staan onze optredens steeds
op die voetbalavonden gepland?" roept Tim
Kamps uit. Maar Tim ziet een lichtpuntje: „Wij
brengen Feyenoord geluk. Als wij optreden,
wint Feyenoord."
Het tweetal is voetbalgek. Speelt iedere zon
dagmorgen in het vierde van voetbalvereni
ging Blijdorp. Bor is een dromerige midden
velder, Tim een strafschop-specialist. Zo goed
en kwaad als het kan proberen ze toch wat
mee te pikken van de Feyenoordsuccessen.
Komen ze op zon voetbalavond in het theater
aan, dan stellen ze de theatermensen steeds
diezelfde vraag: 'Hebben jullie hier televisie?'
Bor: „Of die theaterdirecteuren dat geen rare
vraag vinden? Eh, we vragen het meestal aan
de technici. Die vinden zo'n vraag heel ge
woon. Alleen in theater Zuidplein, nota bene
in Rotterdam, keken die culturele mensen ons
raar aan. Die snapten er niets van.
Maar het werkt. Bijna iedere keer wisten ze
een televisie te bemachtigen. Na afloop van
hun optredens rennen ze gauw naar de televi
sie. Soms zien ze zelfs tijdens de voorstelling
een stukje wedstrijd. Wanneer Wart een solo-
act verzorgt, kijken Bor en Tim een paar minu
ten naar het voetbal. „In Dieren ging dat mis,"
zegt Bor. „Zat er iemand naar Goede Tijden
Slechte Tijden te kijken!" Afgelopen donder
dag, in Spijkenisse, hadden ze de technicus
gewaagd in geval van een Feyenoordgoal het
podium op te rennen.
Moeten ze op 8 mei, de dag van de UEFA Cup
finale, optreden? Bor pakt de speellijst. .Acht
mei, woensdag... O ja, natuurlijk De Leidse
Schouwburg. Jammer." Maar hij heeft ook
goed nieuws.„Ze hebben daar tv!"
■anp
ck Werchter
na rond
:hter - De organisatie van
Jelgische openluchtfestival
T Werchter heeft het pro-
Wa bijna rond. Naast de al
bdgemaakte namen als Ka-
Vithin Temptation, de Red
phili Peppers, Faithless,
yen The Chemical Bro-
t, zijn ook Heather Nova,
rFurtado, Coldplay en
Ivan de partij. Het festival
jt gehouden in het laatste
[einde van juni. De organi-
rerwacht over twee weken
nitieve programma
■te hebben. Naast de Haag-
jkband Kane zal ook ons
Vertegenwoordigen.
tra Sultans of
Dance
- In Ahoy' Rotter-
irdt op zondag 19 mei
a voorstelling gegeven
oriëntaalse dansshow
ns of the Dance, het Turk-
twoord op shows als Ri-
nce en Lord of the Dance.
door Theo de With
leiden - Het Bachkoor Holland
verwacht pas over ruim een half
jaar een nieuwe dirigent te heb
ben. Tot die tijd zal Charles de
Wolff voor het koor staan. Be
stuurslid Nico de Raad uit Katwijk
zegt dat hij en zijn mede-be
stuurders ruim de tijd nemen
voor de sollicitatieprocedure.
De vorige dirigent, Daniel Reuss,
nam vijf maanden geleden ont
slag na een conflict met het be
stuur. Ze konden het niet eens
worden over de koers van het
Bachkoor Holland. Reuss wilde
naast de populaire passiecon
certen ook minder bekend werk
uitvoeren van componisten als
Mahler en Brahms. Daar bleek
echter minder publiek op af te
komen.
„Zijn programmering was finan
cieel niet hard te maken", zegt
De Raad. „Een verliespost van
70.000 gulden per concert kan
best voor één keer, maar kan
nooit het beleid zijn. We willen
niet interen op ons vermogen.
Dat zou het voortbestaan van
het Bachkoor Holland in gevaar
brengen."
Na het plotselinge vertrek van
Reuss werd oud-dirigent Char
les de Wolff, die het koor tot
1998 had geleid, terug gevraagd
om het gezelschap uit de nood
te helpen. De uitvoering van de
Johannes Passion moest vorige
maand echter noodgedwongen
worden afgelast. In de kielzog
van Daniel Reuss had ook een
groot aantal zangers het koor
verlaten.
„Ik schat dat we slechts eender
de van het oorspronkelijke koor
over hielden", meldt het Kat-
wijkse bestuurslid. ,Als een gek
zijn we op zoek gegaan naar
nieuwe stemmen. We hebben
conservatoria afgebeld om de
juiste mensen te vinden. Dat is
op zich geen ongebruikelijke
methode. In het verleden heb
ben we dat vaker gedaan, maar
nooit eerder op deze schaal."
Er keerden, volgens De Raad,
ook mensen terug die slecht
konden samenwerken met Da
niel Reuss en na zijn komst ver
trokken waren. Na de intensieve
zoekactie kon een koor worden
samengesteld om de Matthaus
Passion, in onder meer de Leid
se Pieterskerk, uit te voeren.
„Deze Matthaus Passion over
treft alle voorgaande", oordeel
de de recensente van het
Leidsch Dagblad. Ook van ande
re kanten kreeg het Bachkoor
lovende reacties.
„Daarmee hebben we het diep
tepunt achter ons gelaten",
vindt De Raad. „Er is een nieuw
koor met een nieuwe klank. De
stemverhoudingen zijn mooi in
balans." Met klem spreekt hij te
gen dat een 'kaartenbakkoor' is
ontstaan, waarvoor steeds naar
beschikbare zangers moet wor
den gezocht. „Dit is geen tijde
lijk koor. Er zitten pas afgestu
deerde zangers bij die het koor
als opstapje gebruiken voor een
solocarrière, maar daar is niets
mis mee. Dat gebeurde in het
verleden ook."
Het enige probleem dat nog res
teert, is het vinden van een
nieuwe dirigent. „Charles de
Wolff is uiteraard een tijdelijke
oplossing. Hij heeft immers af
scheid genomen. Het Bachkoor
ziet hij als zijn kindje en vanwe
ge de continuïteit helpt hij ons
momenteel uit de brand."
Het bestuur begint binnenkort
met een sollicitatieprocedure en
kijkt ook zelf rond naar geschik
te dirigenten. Een aantal van
hen mag als proef het koor diri
geren, waarna de definitieve
keuze kan worden gemaakt.
Daniel Reuss heeft afgelopen za
terdag een bijeenkomst gehad
met 45 opgestapte leden van het
Bachkoor Holland. Hij wil nog
niet al te veel kwijt over zijn be
doelingen. „Er is meer aan de
hand dan het bestuur zegt.
Maar voor mij is het een geslo
ten boek We gaan niet verder
met elkaar en ik heb geen zin
om nog met modder te gooien.
Reuss belooft binnen afzienbare
tijd wel duidelijkheid te zullen
scheppen over het gebeurde.
„Om aan alle indianenverhalen
een einde te maken."
muziek recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: Le Nozze di Figaro van W A.
Mozart door de Kameropera van
Warschau o.l.v. Zbigniew Graca. Regie.-
Ryszard Peryt. Met Marta Boberska,
Dariusz Machej, Malgorzata Galuszka
e.a. Gehoord: 8/4, Schouwburg, Leiden.
Leidse operaliefhebbers mogen
zich verheugen op het Mozart-
operafestival dat de Schouw
burg voor volgend jaar gepland
heeft. Als het net zo leuk wordt
als 'Le Nozze di Figaro' gister
avond, staat ons veel goeds te
wachten. De Kameropera van
Warschau heeft alle opera's van
Mozart op het repertoire en een
aantal daarvan zullen ze vol
gend voorjaar komen spelen.
Nu toeren ze door Nederland
met 'Le Nozze', de opera waarin
verliefdheid en ontrouw en alle
desbetreffende plannen uitge
probeerd en gefnuikt worden.
De sfeer in de afgeladen
Schouwburg draagt natuurlijk
bij aan het welslagen van deze
opera, maar het hechte ensem
ble en het voortreffelijke orkest
zouden ook in een betonnen
bak tot een sprankelende voor
stelling komen.
De enscenering is eenvoudig en
lekker ouderwets, ze hebben
zelfs antieke voetlichten meege
bracht, en de kostuums zijn op
het randje. Maar de meeste zan
gers beschikken over een formi
dabel komisch talent, waardoor
het geheel ineens een 'authen
tieke' indruk wekt Het klopt ge
woon. Belangrijker is natuurlijk
het muzikale niveau en dat laat
niets te wensen over. Al bij de
ouverture valt onmiddellijk op
hoe gedreven het orkest speelt.
De fijnzinnige accenten maken
de overbekende muziek weer
fris. Deze 'Nozze' laat de humor
oplichten, de sprankelende spot
in de muziek, die de plot licht
en vrolijk houdt.
De mooiste rollen zijn voor Fi
garo en zijn Susanna, het paar
tje dat zijn jonge geluk bedreigt
ziet door graaf Almaviva, die zijn
gretig oog op Susanna heeft la
ten vallen. Dariusz Machej, die
de listige Figaro zingt, brengt el
ke mogelijke emotie in zijn rol
tot klinken. Wat hij zingt is to
the point en zeef geloofwaardig
en zijn stem is bovendien bal
sem voor de oren. Marta Bo
berska als zijn aan hem gewaag
de bruid beschikt over een sub
tiel acteertalent en klinkt als een
gouden klokje. Helder en toch
fluwelig warm, ingetogen, maar
onmiskenbaar expressief.
Ook de kleinere rollen zijn mooi
bezet. Malgorzata Galuszka
zingt een prachtige Cherubino,
de op de liefde verliefde jonge
ling die alle dames het hof
maakt, Aleksandra Hofman is
een geestige Marcellina en Jerzy
Knetig (Don Basilio) en Jerzy
Mahler (Bartolo) maken van
hun personages kluchtige
clowns. Alleen Jaroslaw Brek als
Almaviva en Agnieszka Kurow-
ska als zijn gemalin overtuigen
niet helemaal. Hij heeft een ver
leidelijke bas, maar oogt even
stijf als zijn kwiek omhoog ste
kende vlechtje en zij zingt te ij-
del en met nogal wat vibrato om
haar dunne stem te maskeren.
Maar die kleine bezwaren vallen
weg in de ensembles. Die zijn zo
verrukkelijk, prachtig gezongen
en geestig gespeeld, dat je er net
als Mozart zelf niet genoeg van
kan krijgen.
Amsterdam - Hans Andreus
(1926-1977) is de populairste
liefdesdichter uit het Neder
landse taalgebied. Dat valt af te
leiden uit de top 10 die de Stich
ting Collectieve PrMKiganda \-an
het Nederlandse •oek (CPNB)
maakte naar aanleiding van de
'bloemleesactie' die in de Boe
kenweek werd gehouden. Lief
hebbers konden in de Boeken
week, met als thema 'De Liefde',
hun eigen bloemlezing samen
stellen. Ze hadden daarbij de
keuze uit 543 liefdesgedichten
van 227 dichters. Andreus' ge
dicht Voor een dag van mor
gen' werd het meest gekozen.
Het gedicht 'Zie je ik hou van je',
van Herman Gorter is het op
een na meest gekozen gedicht.
Op de derde plaats staatzag
jij misschien dat ik naar jou',
van Joost Zwagerman. Kees
Schippers eindigde op de vierde
plaats met 'Ja'. Toon Hermans
staat vijfde met 'Liefde'. De
plaatsen zes tot en met tien
worden bezet dooi gedichten
van Annie M.G. Schmidt. M.
Vasalis, Judith Herzberg Hans
Andreus en Rutger Kopland..
verv\ of ik mezelf als techneut,
unstenaar of vormgever zie?
ië, 0 c weet het njet jk hei
vvitse jgenlijk niet zo interessant
E.no m dat te benoemen. Voor
echneut' voel ik in ieder ge-
al het minst. Wat niet weg-
leemt dat techniek me ont-
ittend kan inspireren.
Is ik in een slechte bui ben,
a ik het liefst naar een indu-
Ujtrieterrein. Dat vind ik een
JT1 ntzettend inspirerende om-
eving. Al die fabrieken. De
pin en maakt dit, de ander dat.
ik spreek met technici op
e universiteit. Als ik zie waar
e mee bezig zijn, krijg ik al-
n °e ;rlei ideeën. Ik vraag ze vaak
z°r§! e oren van het hoofd. Net
t olang tot te zeggen: ik krijg
w! oofdpijn van al je vragen,
olbaijk ga 00k wel kijken bij ESTEC
Noordwijk, dat ruimte-
'Jaartinstituut. Daar zie je de
fantastische hightech-
ïndingen. Wat ik probeer is
Jm die specialistische tech-
cmlif ieken naar dg alledaagse
"et merkelijkheid te vertalen. Dat
saz t jncj jk een uitdaging, een
sna vontuur. Het is niet zo dat ik
l1111 ntzettend goed met techniek
°Cent}vervveg kan. Ik kan mijn mo-
ieltje en een computer be-
30 Jlienen, maar veel verder gaat
ins h iet niet. Dat is ook niet nodig,
1 opti g veej specialistische kennis
repet je 00k beperken,
nsem
Mijn werk staat voor mij op
de eerste plaats. Het is het
'anker' van mijn leven. 'Werk'
vind ik trouwens een veel te
zwaar woord voor wat ik doe.
Het suggereert dat het iets is
waarmee ik tot vijf uur bezig
ben. Zo werkt het niet. Ik ben
voortdurend bezig met het
zoeken naar nieuwe mogelijk
heden. Daar doe ik geen
moeite voor. Het kost geen
enkele energie. Vergelijk het
met ademhalen, kijken en
luisteren. Dat gaat ook van
zelf.
Ik vind 'Beeld en Evenbeeld'
een prachtig initiatief. Heel
goed voor het kunstklimaat
hier. Wat ik wel jammer vind,
is dat Leidse kunstenaars wei
nig over de grenzen kijken.
Het blijft toch Leiden en om
geving. Terwijl het je zoveel
kan opleveren als je je nek
een beetje durft uit te steken.
Zelf doe ik veel in Italië. En
binnenkort ga ik naar een
beurs in New York. Dat soort
dingen brengen je verder. En
het levert je wat op. Vaak
wordt er een vies gezicht ge
trokken zodra je het woord
'geld' in de mond neemt, dat
vind ik onzin. Waarom zou je
niet mogen verdienen aan de
dingen waarin je plezier
schept?"
Het werk van Frans van
Nieuwenborg is tot 6 mei te
zien in Stedelijk Museum De
Lakenhal, Oude Singel 28 in
Leiden.
Tekst: Rody van der Pols
Foto: Hielco Kuipers
leiden - Geperst scheepsstaal, zestien ton zwaar. Met behulp van een kraan werden het afgelopen weekeinde de ontbrekende drie stalen reuzen van het kunstwerk "Vijf beelden op
een kromme' van de Leidse kunstenaar Frans de Wit op zijn plek gezet. Twee kolossen stonden al een tijdje in het talud van de Plesmanlaan, vlakbij Naturalis. Jarenlang heeft De
Wit in Spaarnwoude aan zijn creatie gewerkt. Nu het kunstwerk voltooid is, moet het, in de woorden van De Wit, 'een stilte plek voor het museum' creëren. Foto: Mark Lamers
amsterdam/anp - Het Konink
lijk Concertgebouworkest heeft
gisteravond in Amsterdam een
Edison Classical Music Award
2002 in de wacht gesleept. Het
orkest kwam als winnaar uit de
bus in de categorie 'bijzondere
uitgaven van historische aard'
met het album 'Live the radio
recordings' met werken van on
der anderen Beethoven en
Bach. Aan dit album heeft de in
middels overleden dirigent Wil
lem Mengelberg nog meege
werkt.
De prijs is, tijdens een feestelijke
avond in de Beurs van Berlage
in de hoofdstad, door de Edison
Stichting uitgereikt aan de direc
teur van het Concertgebouw,
Jan Willem Loot.
In de categoriën Orkestmuziek
en Edison Klassiek Trouw Pu
blieksprijs was het Concertge
bouworkest ook genomineerd,
maar viel het buiten de prijzen.
Deze prijzen gaan naar respec
tievelijk het Wiener Philharmo-
niker (Eine Alpensinfonie,
R.Straus) en Anne Sofie von Ot
ter meets Elvis Costello (For The
Stars). Voor de Publieksprijs
hebben ruim 8000 mensen via
telefoon, internet en post hun
stem uitgebracht. In totaal zijn
dertien prijzen uitgereikt in
evenzoveel verschillende cate
goriën. Voor Nederland eindig
de Reinbert de Leeuw/Asko
Schönbergensemble als winnaar
met het album 'The Ligeti Pro
ject' in de categorie Nederlands
Uitvoerend Kunstenaar. In de
categorie Solozang won Cecilia
Bartoli met de CD Italian Arias.
i (fit
N2°jra Youp
iaU.
bie assenheim
Dijl
nheim - Youp van't Hek
ijdagavond niet één
twee voorstellingen in
nheim. Op verzoek van
I £pi 't Onderdak doet hij de
L%ut later op de avond nog
over. De kaartverkoop be-
rijdagochtend om half
v( bij Tabakshop Van der
sa£j aan de Hoofdstraat in Sas-
(gv :im. Kaarten kosten 12 eu-
et een maximum van twee
;n per persoon. In totaal
kaarten beschikbaar,
iveel als voor de eerste
telling, die binnen een
>uper was uitverkocht. De
^voorstelling begint 's
Is om kwart over acht, de
le om kwart over tien.
>1
'r en Leidse parade'. Zo luidt
L de toepasselijke ondertitel
Tan de tentoonstelling 'Beeld
n Evenbeeld', tot half septem
ber in negen musea en galeries
zien. Zo'n 45 ateliers worden
neen half jaartijd binnenste-
P, uiten gekeerd om een dwars-
1 oorsnede te tonen van heden-
aagse kunst. In deze wekelijk-
serie stelt Leidsch Dagblad
e kunstenaar achter de doe-
^8 v en, beelden en installaties
eenroor. Vandaag: Frans van Nieu-
^enborg
l(% zag het licht, 't ging meteen
'taieer uit. Bart Chabot had de
Op ïstallatie van Frans van
^ieuwenborg in gedachten
■%nnen hebben toen hij deze
'oorden noteerde. Het flikke-
:nde licht van een 'brandsta-
n ej' van tl-buizen plant de sil-
ouetten van dichtregels op
Jet netvlies van de toeschou-
Poëzie en techniek. Het
e ro1 exemplarisch voor het werk
"oaan Van Nieuwenborg, dat
ich op het snijvlak van tech-
3lau\ iek en kunst, kunst en indu-
triële vormgeving bevindt.
