PvdA houdt
twijfels over
JSF-project
BLIKVANGER
Bush maant tot terughoudendheid
De ramp, het vonnis en de kater
Leidse historicus zet vraagtekens bij claims slavenhandel
Poolse politie maakt
jacht op bankrovers
nu 26,25
Singel
loop
Kabinet overtuigt fractie niet
Natuurkundefestival in Noordwijk
Vliegenthart
in Kamer over
crisis in Leidse
verpleeghuizen
Leidsch Dagblad
«:m:i
NR. 42889 LOSSE NUMMERS 1,05 ZATERDAG 1,50
fT/v
Leidsch
OPGERICHT 1 MAART 1860
(aasproduct dat
>ogt en kauwt
ils vlees en vis
Onderzoek naar
leperking van
leginnersrijbewijs
:ransen in ban
ran bedrog met
'entagon-aanslag
Dagblad
woensdag 3 APRIL 2002
Vrijdag 19 april
In Onderzoek:
Schaken wordt
nog veel leuker
Pastoor Ruigrok
halve eeuw in
dienst van God
8/9°
IcH&l
H/i6° 1
plumia!
opt definitief
sterdam - Na tien jaar gaat
populaire Nederlandse band
umia! uit elkaar. De al langer
I aflerende? geruchten zijn gis
pen officieel bevestigd. Zanger
ider de Buisonjé begint een
ocarrière. De Buisonjé gaf
derhalf jaar geleden al te
nnen alleen verder te willen.
i groep geeft op 18 april een
Icheidsconcert in de Heine-
h Music Hall. Tevens komt er
|g een dubbel-cd: Het beste
n Volumia! en Volumia! live.
igina R9
rouwen geven
xuvervaller slaag
iden - Een nog onbekend ge-
even overvaller kreeg afgelo-
uu|n nacht zijn trekken thuis
en hij rond kwart over een op
Morssingel probeerde twee
buwen van 20 en 22 jaar te
roven. Hij stootte de twee
n en eiste geld. Om zijn
/ersfeorden kracht bij te zetten
"beg hij met een ijzeren staaf.
Leidse vrouwen zagen kans
!t wapen van de overvaller af
pakken en mepten stevig te-
bin g. Er stopte ook nog een au
tomobilist om de vrouwen te
'lpen. Daarop koos de over-
iller het hazenpad.
den haag/gpd - De PvdA-fractie
wil van het kabinet nadere uitleg
over de gevolgen als Nederland
voortijdig uit het bouwproject
van de Amerikaanse gevechts
vlieger Joint Strike Fighter stapt.
In tegenstelling tot de regering
meent de PvdA dat de militaire
strategie over een paar jaar ver
anderd kan zijn. Daardoor zijn
wellicht minder, andere of zelfs
geen jachtvliegers voor de lucht
macht nodig. Uitstappen moet
daarom mogelijk zijn, meent de
partij. Het kabinet zei gisteren in
het Kamerdebat over het JSF-pro
ject dat tussentijds uitstappen
niet rendabel is en onlogisch.
Het kabinet wil 920 miljoen euro
voorschieten om het bedrijfsle
ven mee te laten bouwen aan de
JSF. De Nederlandse industrie
krijgt dan via Amerika opdrach
ten retour en betaalt het voor
schot deels terug. Volgens het
kabinet loopt de overheid geen
financiële risico's met dit pro
ject, de PvdA betwijfelt dat. De
stem van deze coalitiepartij
geeft de doorslag: WD, CDA en
klein christelijk, samen precies
de helft van het aantal kamerze
tels, zijn voor. D66, Groenlinks
en SP zijn tegen.Ook wil de
PvdA zich niet vastleggen op
aanschaf van de JSF als Neder
land meebouwt. Kopen van de
JSF om na 2010 de huidige F16
te vervangen, ligt echter voor de
hand, zo meent het kabinet. Een
van de voordelen van het mee
bouwen is de korting op de
stuksprijs bij aanschaf.
PvdA-woordvoerder Timmer
mans zou graag met de Ameri
kanen afspreken dat de regering
in 2003 of 2004 laat weten of
Nederland de JSF op termijn wel
wil hebben, Tegen die tijd moe
ten Kamer en regering hebben
bepaald of de krijgsmacht in de
toekomst nieuwe taken op zich
moet nemen. Zo'n aangepast
defensiebeleid kan betekenen
dat er minder of andere ge
vechtsvliegers nodig zijn, aldus
Timmermans.
Maar de regering is er absoluut
op tegen om tussentijds uit het
project te stappen. „Het geld dat
je er in hebt gestoken, ben je
dan kwijt. Dat is niet logisch",
beargumenteerde defensiemi
nister De Grave.
Timmermans bleef echter aar
zelen, zeker nadat staatssecreta
ris Van Hoof (defensie) begon te
smijten met diverse aantallen te
bouwen toestellen en de prijs
per stuk. Ook bezwerende
woorden van minister Zalm (fi
nanciën) dat de staat echt geen
financiële risico's loopt, konden
Timmermans nog niet over de
streep trekken. „Het is een
moeilijke afweging. Je wilt graag
iets doen voor de industrie maar
aan de andere kant geen risico's
lopen", lichtte Timmermans na
het debat zijn dilemma toe.
Pagina Binnenland i:
Degelijke Zalm moet
JSF-angst PvdA bezweren
warschau/dpa-afp - In Polen
maakt de politie jacht op drie
bankrovers met een vrouwelijke
gijzelaar. Het drietal beroofde
gisteren een bank in Wrested in
het Duitse Nedersaksen. Rond
middernacht vluchtten zij met
twee gijzelaars, beiden mede
werkster van de bank, bij Frank
furt aan de Oder de grens over
naar Polen. Vanochtend wist
een gijzelaar bij een tankstation
in het oosten van Polen te ont
snappen, zij is ongedeerd.
De rovers zijn aan een lange
vluchtpoging bezig. Bij de
grensovergang met Polen be
dreigden de gijzelnemers doua
niers, om hen te dwingen door-'
gang te verlenen.
De overvallers worden gevolgd
door een tiental Duitse en Pool
se politiewagens en een helikop
ter, zei een Poolse politiewoord
voerder. In Warschau is een cri
sisteam geformeerd. De politie
zegt dat alles wordt gedaan om
het leven van de gegijzelde
bankmedewerkster niet in ge
vaar te brengen. De politie heeft
geen contact met de inzittenden
van het vluchtende voertuig.
Volgens het Poolse persbureau
'Ik denk niet dat bedrijven zich zorgen hoeven te maken'
leiden - Amerikaanse advocaten rekenen
zich al rijk aan de schadevergoedingen
van Nederlandse bedrijven die zich heb
ben verrijkt aan de slavenhandel. Maar
volgens de Leidse historicus Piet Emmer
duidt die handelwijze vooral op gebrek
aan historisch inzicht. „Ik denk niet dat
bedrijven zich zorgen hoeven te maken."
De advocaten bereiden schadeclaims
voor namens afstammelingen van voor
malige slaven. De claims zullen gericht
zijn tegen bedrijven die zich door slaven
handel'onrechtvaardig verrijkt' hebben.
Het is nog niet duidelijk om welke Ne
derlandse bedrijven het gaat, maar in
Amerika zijn al claims ingediend tegen
een verzekeringsmaatschappij, een bank
en een spoorwegmaatschappij.
„Ik begrijp niet veel van deze actie", zegt
Emmer. „Er zijn in het verleden dingen
gebeurd waarvoor we ons nu zouden
schamen. Maar in die tijd was slaven
handel een geaccepteerd verschijnsel. Als
je de normen van nu loslaat op daden uit
het verleden, is het eind zoek. Ik denk dat
je dan heel veel problemen krijgt." Em
mer snapt niet dat slechts wordt gespro
ken over de rol van Europeanen. „Euro
pa was nota bene lange tijd het enige
continent waar geen slavenhandel
plaatshad. Maar dat wordt steevast om
gedraaid. Dat ook Afrikanen volop han
delden in slaven, wordt niet vermeld."
Emmer kan zich niet voorstellen dat be
drijven in ons land daadwerkelijk zullen
worden gedwongen tot het betalen van
schadevergoedingen. „De Nederlandse
bedrijven die van slavenhandel hebben
geprofiteerd, bestaan helemaal niet
meer. Ik kan maar één bedrijf bedenken
dat mogelijk een claim tegemoet kan
zien: ABN Amro. De voorloper van dat
bedrijf was de Nederlandsche Han
delsmaatschappij, en dat was weer de
voortzetting van de VOC. En de VOC had
slaven in dienst. Ik kan het me eigenlijk
niet voorstellen, maar als ik een bedrijf
moet noemen, kan ik alleen ABN Amro
verzinnen."
De Leidse historicus kan weinig sympa
thie opbrengen voor de indieners van de
schadeclaims. „Dit komt voort uit de
slechte positie van veel zwarte Amerika
nen. Zij blijven zich afvragen waar hun
achtergestelde positie vandaan komt, en
komen dan al gauw bij de slavernij uit."
Het Landelijk Platform Slavernijverleden
reageert verontwaardigd op de uitspra
ken van Emmer. „Deze man heeft geen
recht van spreken", zegt voorzitter Barryl
Biekman. „Emmer is wetenschapper en
geen nazaat van een slaaf. Hij moet hier
over dus zijn mond houden." Volgens
Biekman schept Emmer geen eerlijk
beeld van het slavernijverleden van Ne
derland. „Maar dat is ook niet verbazing
wekkend. Wanneer je Duitsers de ge
schiedenis van de holocaust laat be
schrijven, weet je wat je krijgt. Als je Piet
Emmer over de slavernij laat spreken,
weet je ook wat je krijgt.
Eén gijzelaar weet te ontsnappen
noordwijk - Meer dan 400 natuurkundeleraren uit de hele wereld zijn in Noordwijk bijeen voor het festival 'Physics on Stage'. De leraren wis
selen bij ESTEC, de Nederlandse tak van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, ervaringen uit en onderzoeken nieuwe methoden voor het na-
tuurkunde-onderwijs. Een van de deelnemers probeert deze kleurrijke, natuurkundige opstelling te doorgronden. Foto: ANP/Robin Utrecht
PAP zijn de criminelen 'gewa
pend en zeer gevaarlijk'. Het
gaat niet om Polen.
De drie rovers waren gister
avond rond half zeven het bank
filiaal binnengestormd. Een
ooggetuige waarschuwde de po
litie nadat zij had gezien hoe
een gemaskerde man een bank
bediende bedreigde. De daders
riepen de filiaalchef telefonisch
op naar het gebouw te komen.
Hij moest een onbekende som
geld overhandigen.
Vervolgens vluchtten de man
nen met hun 25 en 39 jaar oude
gijzelaars, waarna een tocht
door Duitsland begon waarbij
meermalen vanuit de auto werd
geschoten op achtervolgende
politiewagens. Tweemaal werd
gestopt om brandstof te tanken.
Daarbij moest een van de gijze
laars uitstappen waarbij zij met
een pistool onder schot werd
gehouden. Het vluchtende voer
tuig reed soms met een snelheid
van 150 kilometer per uur door
plaatsen, zei een woordvoerder
van de politie.
Solana: Arafat en Sharon moeten met pensioen
bethlehem-rtr-anp - De Ame
rikaanse president George
Bush heeft de strijdende par
tijen in het Midden-Oosten
opgeroepen tot terughou
dendheid en om 'de terroristi
sche activiteiten te stoppen'.
Bush zei dit na een dag van
heftige gevechten tussen de
Palestijnen en het Israëlische
leger dat zijn acties op de
Westelijke Jordaanoever ver
der heeft opgevoerd.
De Amerikaanse president zei
te hopen dat de Palestijnen
'hun vreedzame staat' kun
nen hebben, terwijl hij bena
drukte dat 'Israël moet wor
den toegestaan te bestaan'.
Israël liet weten op dit mo
ment geen gehoor te geven
aan de resolutie van de VN-
Veiligheidsraad om zich terug
te trekken uit de Palestijnse
steden die de afgelopen da
gen zijn bezet. Volgens de Is
raëlische ambassadeur bij de
Verenigde Naties moet Israël
eerst de 'infrastructuur van
het terrorisme' hebben ver
nietigd en moeten de Palestij
nen een wapenstilstand res
pecteren.
Het Israëlische leger is van
nacht de stad Jenin op de
Westelijke Jordaanoever ver
der binnengedrongen. Pales
tijnse bronnen meldden dat
vijftig tanks de stad binnenre
den, waarna er schietpartijen
uitbraken. Een Palestijn zou
daarbij zijn gedood. Het leger
zou ook de plaats Salfit zijn
binnengedrongen.
Zo'n 200 Palestijnse gewa
pende militanten houden
zich schuil in de Geboorte
kerk in Bethlehem, zo meldde
een Italiaanse journalist ter
plaatse. De Geboortekerk is
volgens christelijke overleve
ring gebouwd op de plek waar
Christus ter wereld kwam.
Volgens EU-topdiplomaat So
lana wordt het hoog tijd dat
de Palestijnse leider Arafat en
de Israëlische premier Sharon
met pensioen gaan. „Ik heb
niets tegen ze. Maar ze zijn
lang bezig, veel te lang als je
het mij vraagt, en het wordt
hoog tijd voor een nieuwe ge
neratie politici."
Volgens een diplomaat in
Brussel legt de hartenkreet
van Solana 'zijn diepste over
tuiging' bloot, namelijk 'dat
met de huidige leiders het
conflict in het Midden-Oos
ten nooit kan worden opge
lost'.
De dramatische gebeurtenis
sen in Ramallah zijn voor de
Europese Commissie geen re
den om een einde te maken
aan de financiële steun voor
de Palestijnse autoriteit. Mak
voor Pasen is op de gebruike
lijke manier het maandelijkse
bedrag van 10 miljoen euro
overgemaakt naar het minis
terie van financiën in Gaza.
Het geld uit Brussel gaat in
een 'pot' waaruit salarissen
van artsen, onderwijzers en
verpleegkundigen worden be
taald.
Pagina Buitenland:
Meer nieuws over
het Midden Oosten
door Roelf Reinders
den haag/leiden - Staatssecre
taris Vliegenthart van volksge
zondheid moet zich morgen in
de Tweede Kamer verantwoor
den voor het bagatelliseren van
de financiële crisis in de Leidse
verpleeghuizen. Op de agenda
staat de brief waarin zij beweert
dat de geldnood van de tehui
zen wel meevalt.
Die brief schreef Vliegenthart
naar aanleiding van een inter
view eind februari in het Leidsch
Dagblad met voorzitter Van der
Wedden van de koepel van de
stichtingen voor ouderenzorg in
Zuid-Holland Noord. Van der
Wedden meldde dat de ver
pleeghuizen in de regio Leiden
op de rand van een faillissement
staan. Ze zouden te weinig geld
krijgen om de gestegen kosten
voor salarissen en verpleegarti-
kelen te betalen.
Kamerlid Kant van de SP eiste
na de publicatie een spoeddebat
over de nood bij de verpleeghui
zen. Maar dat ging niet door
omdat andere partijen daar
niets voor voelden. „Na de brief
van Vliegenthart heb ik weer ge
probeerd een spoeddebat te re
gelen, maar weer lag de rest van
de partijen dwars." De proble
men bij de verpleeghuizen in de
Leidse regio werden 'wat gedra
matiseerd' voorgesteld, meende
Vliegenthart. Zij zei dat geen en
kel tehuis uit de regio om finan
ciële hulp had gevraagd.
Volgens Kant maakte Vliegen
thart zich er met haar reactie ge
makkelijk vanaf. Midden maart
werd bekend dat verpleeghuis
Leythenrode in Leiderdorp
schuldsanering moest aanvra
gen wegens een exploitatiete
kort van 725.000 euro. De geld
problemen van dit tehuis zou
den te maken hebben met fa
lend management.
Dat de problemen in de ver
pleeghuiszorg nu wel op de
agenda zijn geplaatst heeft voor
al te maken met nieuwe, veront
rustende feiten over de Neder
landse verpleeghuizen. Begin
maart kwam de Inspectie voor
de Gezondheidszorg met een
rapport dat in samenwerking
met onder meer de brancheor
ganisatie voor de ouderentehui-
zen Arcares en de Nederlandse
Vereniging van Verpleeghuisart
sen is gemaakt. Daaruit bleek
dat er veel te weinig verpleeg
kundigen in de verpleeghuizen
werken en dat veel tehuizen een
opnamestop afkondigen omdat
de bodem van verantwoorde
zorg is bereikt.
(advertentie)
Buxusbol 33^!T
Met GRATIS zinken pot
t.w.v. 2Z50
HAARLfM
Westelijke Randweg/hoek Vlaamseweg
Tel: 023-510 15 30 Donderdag koopavond
HILLEG0M
Beeklaan 18
Tel: 0252-53 59 35 Vrijdag koopavond
'Iedereen zal uiteindelijk zijn straf krijgen, daarboven'
enschede/gpd - Er zijn bijna
meer mediavertegenwoordi
gers dan getroffenen in het
zaaltje van de Belangenvereni
ging Slachtoffers Vuur
werkramp (BSV). Hooguit vijf
tien slachtoffers kijken naar de
tv-uitzending van het vonnis
tegen de directeuren van S.E.
Fireworks. Elke zucht of grimas
wordt gefilmd. NOS-verslagge-
ver Frank du Mosch pakt - voor
de uitzending - het eerste inter
viewtje met mevrouw Pool-
.„Het wordt zeker weten een la
ge straf', zegt ze. „Ik denk niet
dat de waarheid ooit op tafel
komt."
De blikken van de Enschedeërs
zijn stoïcijns. Een doosje tissu
es blijft onaangeroerd.
„Het had voor mij niet gehoe
ven, zoveel media", zegt H. van
Beesten. Hij en zijn vrouw had
den er wel behoefte aan om het
oordeel met andere slachtoffers
aan te horen. „Misschien dat
het helpt." Voor hen is de op
komst teleurstellend. De En
schedeërs verloren op 13 mei
2000 hun huis. „Het is nog elke
dag bij ons." Het echtpaar ver
wacht een lage straf, maar dat
is voldoende.Als er maar een
straf komt."
Wanneer het moment van het
finale oordeel dichtbij komt,
beginnen her en der slachtof
fers nerveus op hun stoel te
schuiven. BSV-voorzitter Vasse
blaast in een uurtje wel zeven
sigaretten weg. Er wordt cy
nisch gegnuifd als de rechter de
gemeente Enschede genade
loos aanpakt. Het echtpaar Van
Beesten kijkt elkaar veelzeg
gend aan. Zij met haar armen
over elkaar, hij zijn handen ge
vouwen in de schoot.
Dan de straf. Met elke minuut
die verstrijkt worden teleurstel
ling en opwellende woede in
het zaaltje tastbaar. Iedereen
rekende op een lage straf - en
toch voelt het oordeel als zout
in de wonden. Beide verdach
ten kregen zes maanden cel
straf opgelegd, waarvan drie
maanden voorwaardelijk. Om
dat zij al drie maanden in voor
arrest hebben gezeten, hoeven
zij niet meer de gevangenis in.
Nicotinevlekken op haar vin
gers en tanden verraden haar
zware verslaving. Maar tijdens
het uitspreken van het vonnis
slikt mevrouw Pool zonder si
garetje haar kater weg. „Zo wei
nig straf', zucht ze. Pool is net
als Van Beesten diep teleurge
steld over het vonnis. .Achteraf
toch teleurstellend. Dat de
overheid niet vervolgd wordt,
vind ik wel moeilijk." Ze gaan
snel naar huis.
J. Usjen blijft nog even. „Ik
stond op 100 meter afstand
toen de boel de lucht in ging",
vertelt hij. „Toen werd ik gek.
Nu weer. Wat is dit voor pro
ces. Schande." Hoe langer het
duurt, hoe bozer hij wordt. Op
de gang, met zijn vinger naar
het plafond, roept hij: „Ieder
een zal uiteindelijk zijn straf
krijgen. Daarboven zal het ech
te oordeel komen."
Pagina Binnenland i:
Falen overheid zorgt
voor milde straffen
Commentaar
Naam
Straat
Postcode
Telefoon
Ik neem een:
maandabonnement
automatische betaling
kwartaalabonnement
automatische betaling
betaling per acceptgiro
Handtekening:
52.00
52,50
(ivm ccrtrole natWKxgrg)
Bij machtiging tot
automatische betaling
krijgt u bovendien een
1/5 staatslot met
jackpot cadeau
&l auwnatsdie betairxj 6 m(n
~T~
"T"
712141
400114
V1
Stuur deze bon in een envelop,
zonder postzegel, naar:
Leidsch Dagblad, abonneeservice.
Antwoordnummer 10050 2300 VB Leiden
www.leidschdagblad.nl
uagi
xriii
