CAO-loner
stijgen met
3,5 procent.
Amerikaanse eisen tegenslag voor Airbus
ECONOMIE
Nederlanders eten meer vi:ru
Verhoudingen bonden en werkgevers verharden
Boordwerktuigkundige verdwijnt bij KLM
Aspergeseizoen is vroeg
VEB stelt zich harder op tegenover bedrijven
3
Rijen bij bank op laats
gratis wisseldag gulder
Economie VS
groeit sneller
Washington - De groei van de
Amerikaanse economie is in het
vierde kwartaal van 2001 uitge
komen op 1,7 procent op jaar
basis. Dat is meer dan de 1,4
procent die analysten hadden
verwacht. In het derde kwartaal
van het afgelopen jaar kromp
de Amerikaanse economie nog
1,3 procent. De jongste cijfers
zouden aantonen dat de VS
sneller dan verwacht de malaise
afschudden. Belangrijk voor de
groei waren uitgavenstijgingen
van consumenten en investe
ringen in voorraden door be
drijven.
Schiphol verliest
bestemmingen
schiphol - De luchthaven
Schiphol bedient deze zomer
zeven bestemmingen minder
dan vorig jaar. Passagiers kun
nen met lijndiensten naar 205
luchthavens vliegen. In totaal
neemt het aantal lijndienst-
vluchten af met bijna vijf pro
cent. Het intercontinentale net
werk is ondanks de terreuraan
slagen op 11 september vrijwel
op peil gebleven, zo stelt Schip
hol. Wel zijn er per week 180
vluchten minder naar Europese
bestemmingen.
Autobrandstof
weer duurder
den haag - Marktleider Shell
heeft de prijs van benzine voor
de zesde opeenvolgende keer
verhoogd. Het gaat om een
prijsverhoging van 1,5 eurocent
voor benzine en 0,5 eurocent
voor diesel. Euro ongelood kost
na de verhoging bij Shell aan de
pomp 1,17 euro en super plus
komt op 1,224 euro. Diesel
komt op 80,3 eurocent per liter.
In een maand tijd is benzine
ongeveer 7,5 eurocent duurder
geworden.
Terreurtoeslag op
meer luchthavens
de meern - In navolging van
Schiphol gaan ook de luchtha
vens van Rotterdam, Maastricht
en Eindhoven een antiterreur-
toeslag invoeren. De veilig
heidsheffing bedraagt 5,90 euro
voor elke vertrekkende passa
gier, zo heeft ANVR, de bran
cheorganisatie van de reissec
tor, bekendgemaakt. Passagiers
die al geboekt hebben, krijgen
geen naheffing. Alleen de reizi
gers die vanaf 1 april boeken,
betalen de toeslag.
Ultimatum bij
spooronderhoud
utrecht De vakbonden eisen
dat de railinfrastructuurwerk-
gevers voor drie uur 's middags
op 5 april op hun eisen voor
een nieuwe CAO ingaan, anders
volgen acties. Dat is gisteren
aangekondigd door FNV Bond
genoten. Werkgeversvereniging
Railinfrastructuur biedt een
loonsverhoging van zeven pro
cent voor 27 maanden een
loonsverhoging van 7 procent.
Dat is per jaar net iets meer dan
3 procent. De bonden eisen 4
procent. Afgelopen week hield
personeel van bedrijven als
Strukton, Volker Stevin en BAM
NBM al prikacties. In totaal
werken bijna 4000 mensen bij
de onderhoudsbedrijven.
Braziliaans hout
mag België niet in
brussel/londen - Na Duitsland
weert nu ook België mahonie
hout uit Brazilië totdat zeker
heid bestaat dat het hout niet
afkomstig is van illegale hout
kap in het Braziliaanse regen
woud. Een lading, deels be
stemd voor de Belgische markt,
ligt geblokkeerd in de haven
van Vlissingen. Woensdag werd
in Antwerpen een lading tegen
gehouden. De handel in hout
valt onder het internationale
Cites-verdrag over de handel in
bedreigde dieren en planten.
De ondertekenaars zoals België
verplichten zich ertoe de ex
ploitatie van mahonie te voor
komen.
Luchthavens VS moeten veel investeren voor 'superjumbo'
door Richard Mooyman
Washington - Luchthavens in de
Verenigde Staten moeten hoge
kosten maken om de Europese
superjumbo van Airbus te kun
nen ontvangen. Vooral vanwege
de strenge veiligheidsvoorschrif
ten van de Amerikaanse autori
teiten is 2,1 miljard dollar nodig
om de infrastructuur aan te pas
sen. Airbus stelt dat een investe
ring van 520 miljoen dollar vol
doende is.
Het Europese concern is niet blij
met de hoge kostenramingen.
Airbus is begonnen met de
bouw van de A380, het grootste
vliegtuig ooit. Het toestel met
ruim 550 zitplaatsen kan echter
niet landen op luchthavens die
terugdeinzen voor dure aanpas
singen van start- en taxibanen
en terminals. Dit vooruitzicht
zou vliegmaatschappijen kun
nen afschrikken om de super
jumbo te bestellen.
In de VS moeten de luchthavens
die een A380 willen ontvangen,
voldoen aan aangescherpte vei
ligheidsvoorschriften. Dat staat
in een rapport van het General
Accounting Office, een agent
schap van het parlement. Dit
heeft met name te maken met
de spanwijdte van tachtig meter.
Airbus heeft hiertegen bezwaar
aangetekend. Volgens de onder
neming moet het toestel zonder
al te dure aanpassingen gebruik
kunnen maken van luchthavens
die nu al de iets minder grote
Boeing 747 afhandelen.
Door de hoge eisen spelen de
Amerikaanse autoriteiten
Boeing in de kaart. Sommige
waarnemers zien in de strenge
veiligheidsvoorschriften zelfs
een moedwillige poging om het
de Europese rivaal Airbus moei
lijk te maken. In het verleden
brachten de Amerikanen ook al
het Brits-Franse Concordepro-
ject een slag toe. In de VS mocht
het luidruchtige supersonische
vliegtuig bijna nergens landen.
Airbus heeft 97 orders binnen
gesleept voor de A380, maar
moet nog veel meer toestellen
verkopen om het project renda
bel te maken. De grootste orders
zijn van Europese en Aziatische
klanten. In de VS hebben alleen
vrachtvervoerder FedEx en lea
semaatschappij ILFC deze toe
stellen, met een catalogusprijs
van 240 miljoen dollar per stuk,
besteld. Het eerste exemplaar
wordt afgeleverd in 2006.
Volgens Airbus zijn de grootste
luchthavens in Azië en Europa,
waaronder Schiphol, binnen en
kele jaren gereed om de A380 te
ontvangen. Maar veertien grote
luchthavens in de VS, waaron
der New York en Los Angeles,
blijven zorgenkinderen. Vooral
in Los Angeles moet voor veel
geld worden vertimmerd: 1,2
miljard dollar.
Maar volgens Airbus gaat het
grotendeels om investeringen
die hoe dan ook nodig zijn om
het groeiende aantal passagiers
te verwerken.
,,In de komende twintig jaar zal
het aantal luchtreizigers wereld
wijd verdrievoudigen", aldus
woordvoerder T. Prang van Air
bus. „Op de vliegvelden moet
iets gebeuren om die groei op te
vangen. De A380 is niet het pro
bleem, maar de oplossing voor
de groeiende verkeersstromen.
Het toestel kan meer passagiers
vervoeren dan een Boeing 747,
waardoor minder vliegbewegin
gen nodig zijn. Voor de luchtha
vens is de komst van de A380
uiteindelijk een goedkope op
lossing."
waaj
straf
>p 15
helden-panningen - Dankzij de zachte winter en het zonnige weer van de laatste weken is het aspergé er 1
zoen vroeg begonnen. In Limburg wordt het 'witte goud' al volop gestoken, zoals hier in Crashoek bij jaans
den-Panningen, waar Bosnische seizoensarbeiders worden ingezet. Foto: ANP/Bas Rutten n- w
guit
Beroep sterft uit met komst van nieuwe vliegtuigen
door Richard Mooyman
Amstelveen - Het besluit van de
KLM om de oudere jumbo's te
vervangen, is hard aangekomen
bij de 125 boordwerktuigkundi
gen van de maatschappij. Hun
beroep zal in Nederland vrijwel
uitsterven omdat de vliegers op
moderne toestellen geen 'tech
neut' meer in de cockpit nodig
hebben. Piloten en cabineperso
neel zijn wel positief over de in
grijpende vlootvemieuwing.
Door de vlootvervanging vervalt
de werkplek van de boordwerk
tuigkundigen (bwk's). Zij krijgen
een andere functie. „Het besluit
komt niet onverwacht, maar het
zal bij veel leden de nodige
emotie teweegbrengen", aldus
voorzitter H. Bastings van de
Vereniging van KLM-bwk's. „We
hoopten dat we konden blijven
vliegen tot 2006 of 2007, maar
de vervanging begint al in het
najaar van 2003 en zal voor 2005
zijn voltooid. Dat is heel snel."
Bastings verwacht dat een flink
aantal van de betrokken werk
nemers aan de slag kan bij het
begeleiden van de bouw van de
nieuwe toestellen in de VS. „Dit
is uitermate geschikt werk voor
bwk's", aldus Bastings. Ook
kunnen er volgens hem boord
werktuigkundigen naar Airbus
in het Franse Toulouse, waar de
KLM in een later stadium A330's
wil laten bouwen.
De Vakbond voor Nederlands
Cabinepersoneel (VNC) liet zich
positief uit over het besluit van
KLM om twaalf Boeings 747-300
te vervangen door acht nieuwe
Boeings 777 en drie moderne
vrachtuitvoeringen van de 747.
Daarnaast wil de vliegmaat
schappij een onbekend aantal
toestellen van Airbus aanschaf
fen. „Het is een belangrijk sig
naal dat de KLM-directie ver
trouwen heeft in de toekomst",
aldus vice-voorzitter H. Popelier
van de VNC. De bestelling is vol
gens hem voor de hele lucht
vaartindustrie een opkikker na
de crisis door de terreuraansla
gen op 11 september. „Ik ver
moed dat de fabrikanten aan
biedingen hebben gedaan die je
niet kunt weigeren."
De vliegers zijn ook positief ge
stemd. „Dit geeft aan dat de
KLM goed is hersteld van 11
september en vertrouwen heeft
in de toekomst", zegt voorzitter
H. de Vries van de Vereniging
van Nederlandse Verkeersvlie
gers. „Het brengt de doorstro
ming op gang. Veel vliegers zul
len worden omgeschoold, waar
door er nieuwe mensen kunnen
instromen. Er staan 200 vliegers
op de wachtlijst die een dure
opleiding hebben gevolgd."
den haag/anp - Nederlanders
kopen meer vis. De traditionele
viseter is ouder dan vijftig, leeft
alleen of met z'n tweeën en
woont in het westen of zuiden
van het land. Dit meldde markt
onderzoeksbureau GfK gisteren
bij de presentatie van de con-
sumptiecijfers van vis.
De totale omzet van vis is het af
gelopen jaar met negen procent
gestegen ten opzichte van 2000,
het totale volume steeg vier pro
cent. De complete besteding bij
de viswinkel, kraam en super
markt kwam uit op 325 miljoen
euro. Dat maakte het Neder
lands Visbureau bekend.
Gebakken vis, vis uit blik en
diepvriesvis lieten het afgelopen
jaar de grootste groei zien. De
omzetten van deze product
groepen zijn met 11 procent ge
stegen. Bij supermarkten werd
in totaal 23 procent meer verse
vis gekocht. Dat komt doordat
steeds meer supermarkten vis
verkopen en het assortiment
uitbreiden.
Marktonderzoeksbureau GfK
concludeerde dat vooral jonge
ren weinig vis eten. Het bureau
doet sinds 1995 onderzoek naar
de visconsumptie in opdracht
van het Nederlands Visbureau
en de Productschap Vis. Meer
dan de helft van alle geco|rïll
meerde visjes lag bij 50-plui
op het bord. Bij één- of tweCL
soons huishoudens wordt
tief veel vis gegeten, bij g£in 1
nen met kinderen minder. fns 8
Gevolgen voor de visverjB var
door de mkz-crisis wareir"Ie
nauwelijks: mensen zien vi^afTc
als vleesvervanger. Feestdf a^*Cl
zijn wel bij uitstek geschikt fn a.a
de visverkoop. Met Paseif°?,a
Kerstmis is de omzet het hoF1"
Bijna 28 procent van de via311^
kopen vindt plaats op vrire
daarmee blijft dit de traditi<rn ee
'visdag'. Zaterdagen komejtste I
de tweede plaats. fwe I
sam
festa
Actievoerende werknemers van Philips verzamelden zich gisteren op het terrein naast het PSV-stadion in Eindhoven. Foto: ANP/Robert Vos
den haag/gpd - De spanning tussen
werkgevers en werknemers loopt op.
Werknemers van Philips en in de bouw
hebben gisteren massaal hun hakken in
het zand gezet voor een betere CAO. Op
stakingsbijeenkomsten die herinneringen
opriepen aan de jaren tachtig van de vo
rige eeuw, eisten ze een fatsoenlijke
loonsverhoging (Philips) en behoud van
de reisvergoeding (bouwvakkers).
Vandaag voegden chauffeurs van Albert
Heijn zich bij de actievoerders. Zij reden
wel, maar vroegen via pamfletten aan
dacht voor de steeds groter wordende
werkdruk. Buschauffeurs van vervoerders
als Arriva, Connexxion en Hermes staan
klaar om het werk neer te leggen vanwe
ge een impasse in het loonoverleg.
Volgens de organiserende bonden legden
gisteren zowel bij Philips als in de bouw
15.000 mensen het werk neer. Deze cij
fers worden betwist door de Philips-lei-
ding en bouwwerkgevers die spreken van
respectievelijk 7.500 en 1.500 stakers. De
bouwvakkers kwamen bijeen in de
Utrechtse jaarbeurs. De Philips-werkne-
mers demonstreerden bij verschillende
vestigingen van het bedrijf in het land.
De werkgevers, verenigd in de organisatie
VNO-NCW, vinden de eisen van de werk
nemers veel te ver gaan. Het kost de
werkgevers te veel geld, waardoor de
concurrentiepositie van Nederland ge
vaar loopt, stellen ze. Nederland zou voor
buitenlanders te duur worden om pro
ducten te kopen en om fabrieken en kan
toren neer te zetten.
Volgens CNV-voorzitter Terpstra gaat er
'iets goed mis' bij de CAO-onderhande
lingen. De werkgevers leunen volgens
hem alleen maar passief achterover als ze
wijzen op een dalende concurrentieposi
tie. De bonden vinden de looneisen van
gemiddeld 3,5 procent niet te ver gaan.
Bestuurders van FNV en CNV wijzen er
op dat de inflatie in Nederland hoger is:
4,5 procent over heel 2001. Per saldo le
veren de werknemers koopkracht in. Bo
vendien zijn de eisen van de werknemers
bij de bedrijven waar het écht slecht gaat,
veel lager; werk gaat altijd boven inko-
Vereniging van aandeelhouders sneller naar rechter
amsterdam/gpd - Aandeelhou
ders zijn het zat dat veel belang
rijke beslissingen bij bedrijven
nog steeds buiten hen om wor
den genomen. Ook komt gevoe
lige informatie vaak veel te laat
naar buiten en laten veel onder
nemingen nog steeds geen
kwartaalcijfers zien. De Vereni
ging van Effectenbezitters (VEB)
kiest daarom voor een hardere
lijn. De VEB stapt sneller naar
de rechter om het belang van de
aandeelhouders af te dwingen.
Dat bleek gisteren bij de presen
tatie van het jaarverslag van de
VEB in Amsterdam. „Vijfjaar ge
leden deed de commissie-Peters
veertig aanbevelingen om de
transparantie van ondernemin
gen te vergroten, waardoor de
macht van aandeelhouders zou
toenemen", constateerde direc
teur P. de Vries. „De werkgevers
drongen eropaan dat ze zelf
zouden zorgen voor meer en
betere informatie voor aandeel
houders. We moeten nu vast
stellen dat daar weinig tot niets
van terecht is gekomen." De
VEB gaat nu ijveren voor wette
lijke regels.
De hardere opstelling van de
VEB bleek het afgelopen jaar al
bij de baggerfusie tussen HBG
en Ballast Nedam. Zo'n 65 pro
cent van de aandeelhouders van
HBG was tegen de fusie, maar
ze werden niet betrokken bij de
plannen en kregen onvoldoende
informatie. De fusie ging toch
door, maar de rechter stelde de
VEB in het gelijk en sprak van
wanbeleid bij HBG. De Vries:
„Dat steunt ons om voortaan
sneller naar de rechter te stap
pen."
Een doom in het oog blijven
ook de optieregelingen. Derge
lijke regelingen zijn in principe
bedoeld om meer evenwicht te
brengen tussen aandeelhouders
en leiding van een bedrijf. Op
ties stijgen immers in waarde bij
betere prestaties van een bedrijf.
Dat is een extra prikkel voor de
top van een bedrijf om beter te
presteren, wat ook in het belang
van de aandeelhouders is. „De
verhoudingen zijn echter zoek",
aldus De Vries. „Uitgerekend bij
slecht presterende bedrijven als
UPC en Versatel krijgen mana
gers goede optieregelingen."
Belastingdiskette
massaal gebruikt
den haag/anp - De Belasting
dienst heeft veel meer elektroni
sche aangiften van particulieren
ontvangen dan vorig jaar. In de
eerste drie maanden van dit jaar
is driekwart van de 'formulieren'
op een computer ingevuld. Over
het hele afgelopen jaar was dat
ongeveer 30 procent.
Een woordvoerster van de fiscus
verklaart de grote stijging met
de invoering van het nieuwe be
lastingstelsel. De fiscus heeft
voor het eerst alle belasting
plichtigen dit jaar een diskette
gestuurd. „Elektronisch aangifte
doen is zowel voor de particulier
als voor ons makkelijker, omdat
berekeningen nu automatisch
worden gemaakt."
amsterdam/gpd - Werknemers
die onder een CAO vallen, krijgen
er dit jaar gemiddeld 3,5 procent
loon bij. Dat blijkt uit een onder
zoek dat de vakcentrale FNV
heeft gedaan naar de CAO's die
tot nu toe zijn afgesloten.
CAO-coördinator Van der Kolk
noemt de loonstijging van 3,5
procent heel verantwoord. „Wij
baseren onze looneis op de
prestaties die bedrijven vorig
jaar hebben geleverd. De meeste
bedrijven hebben het toen goed
gedaan. Daar mogen de werk
nemers nu dus ook wat van
merken", zegt Van der Kolk.
De oproep van de werkgevers
om looneisen te stellen 'met een
twee voor de komma', wijst de
FNV van de hand. De werkge
vers willen dat omdat het veel
bedrijven op dit moment min
der voor de wind gaat. „Als dat
inderdaad zo is, zullen wij het
volgende CAO-seizoen een lage
re looneis stellen. Maar nu heb
ben we nog geld binnen te ha
len uit de tijd dat het wel goed
ging."
Van der Kolk maakt zich druk
om de beschuldiging van werk
geversvereniging VNO-NCW dat
de CAO-onderhandelaars van
de FNV inflatiemakers zijn.
ons onderzoek blijkt het teg
overgestelde. Zeker als we kij
naar de CAO's die langer lo
dan een jaar. Daar is bijna si
daard een loonsverhoging a
sproken van 3 procent. Dat
ik niet extreem hoog."
De FNV heeft de gemiddi
loonstijging berekend op b
van de structurele salarisver
gingen. Zaken als eindejaars
keringen en bonussen zijn
niet meegeteld. Tot nu toe h
de FNV 23 CAO's afgesloten''
het onderzoek zijn slechts
tien toonaangevende CA
voor bijna 400.000 werknen
meegenomen. „Maar voorgjfO
de jaren is steeds gebleken
die CAO's een aardig beeld
ven van wat er de rest van
jaar gaat gebeuren."
De FNV noemt het opvall
dat in geen enkele CAO afs
ken zijn gemaakt over de vei
ging van de arbeidsduur. De
dememersorganisatie MKB
derland hamert er nam
steeds op dat werkgevers n
speelruimte willen hebben™ 1
de werkweek te verlengen,
trend is juist tegenovergesl
De vierdaagse werkweek rul
rap tempo op."
yai
vee
jen
;,ivi
gis
an
che
[an,
;tla
:pei
da
igss
flus
NDI
n Vc
itad
tto
et c
n.
le b
iscl
re s
ich
van
e di
len.
its c
eeg
de
S'
'ge
den haag/gpd - Bij veel banken
was het gisteren aanmerkelijk
drukker dan normaal omdat het
de laatste dag was dat guldens
aan de balie gratis voor euro's
ingewisseld konden worden. Bij
een aantal banken moet vanaf 1
april ook betaald worden om
guldens op rekeningen te stor
ten.
Vandaag waren bijna alle bank
filialen dicht vanwege Goede
Vrijdag. Vooral bij de SNS-bank
en ABN Amro stonden gisteren
behoorlijke rijen. Deze banken
laten hun klanten vanaf volgen
de week betalen voor het storten
van guldens.
De SNS vraagt 2,5 procent van
het te storten bedrag met een
minimum van 3,40 euro. ABN
Amro berekent haar klanten
2,50 euro voor zowel het storten
als wisselen aan de balie.
„Het is echt beduidend drukker
dan gebruikelijk", bevestigt een
woordvoerster op het SNS-
hoofdkantoor in Den Bosch.
„We zien een hoop mensen aan
de balie met soms grote
veelheden oude valuta,
zorgt hier en daar voor wat r
maar echte knelpunten zijn
nog niet tegengekomen."
Bij de Rabobank en de Postt
kunnen klanten nog tot het
de van het jaar gratis gulden
hun rekening storten.
De Rabo wisselt ook aan de
lie, maar dat kost geld:
procent van het te wisselen
drag met een minimum
3,40 euro.
De drukte was vooral het ge
van de televisiespotjes wa
Nederlanders die nog over
dens beschikken indring
werden opgeroepen voor 1
hun laatste guldens om te
selen of te storten.
Tot 1 januari 2007 kan munt I
overigens nog kosteloos bij;
vier filialen van De Nederig
sche Bank (Amsterdam, Hol g
veen, Wassenaar en Eindho'
voor euro's worden ingewisj
Met bankbiljetten kan dat
tot 1 januari 2032. T
dv
R/
