VS verdubbelen hulp armsten
BUITENLAND
Gemenebest schorst
Zimbabwe voor jaar
Servische vice-premier
Perisic neemt ontslag
Al-Qaeda valt troepen
VS in Afghanistan aan
De bourgmestre neemt een couque en is chemin
Broeikaseffect in beeld
Noord-Koreaanse agenten zoeken in China naar vluchtelingen
Adviseur van Italiaanse
minister doodgeschoten
njaard
jken
had
in huis
woensdag 20 MAART 2002
De Spaanse politie
n Ardales bij Malaga een
oud-werknemer van
vaartondememing aan-
jen, die twintig lijken in
us bewaarde. De politie
edt dat de man betrok-
isbij het Op grote schaal
ibegraven van doden die
ijk hadden moeten wor-
cremeerd. De man werk
en uitvaartonderneming
1997 dicht moest, nadat
-arage van de eigenaar
ijken waren gevonden,
drijf zou verantwoorde-
ivoor het illegaal begra-
nzo'n 3.000 mensen.
erhuis tegen
aljachtverbod
- Het Britse Hogerhuis
jsteren tegen een totaal-
op de vossenjacht met
gestemd. Het ging ak-
met een compromis,
de jacht onder voor-
en mag. Maandagavond
E een grote meerderheid
Lagerhuis wel in met
rbod. De stemmingen in
ger- en Lagerhuis zijn
idend voor de regering-
)ie komt waarschijnlijk
enkele weken met plan-
oreen wetsontwerp, dat
november door het par-
zal worden behandeld,
moet dan najaar 2003
icht worden.
lanning Noors
i krijgt prijs
- De kapitein, beman-
eigenaar van het Noor-
htschip Tampa, dat vorig
nderden vluchtelingen
rebben gisteren een on-
'iding gekregen van het
ge Commissariaat voor
htelingen. Het schip
3 Afghaanse vluchtelin-
D boord, toen de boot
ee mensensmokkelaars
htelingen vanuit Indo-
aar Australië vervoer
de problemen kwam en
m zonk. Na het aan
lemen van de vluchte-
ïeeft de bemanning de
or de vluchtelingen op
nomen, omdat Australië
Ie hen op te nemen.
r doden bij
ieuze rellen
Vbad - De politie in de
deelstaat Gujarat heeft
vier ménsen doodge-
tijdens een nieuwe ge-
tbarsting tussen hin-
moslims. De uitbar-
lgt op een golf van reli-
iveld eerder deze
waarbij meer dan ze-
derd mensen, vooma-
;ilo noslims, omkwamen,
edvergieten barstte los
8 hindoes levend waren
d in een trein op 27 fe-
Moslims hadden de
angestoken.
i archeologen
t Inca-stad
de Peruaanse Andes
archeologen in de
in het wereldberoemde
iligdom Machu Picchu
ls k ontdekt van een nog
en bijzonder grote Inca-
de twaalfde eeuw. Dat
de Peruaanse krant La
ca gisteren. De plaats
Tdcabamba op 3.300
ap oogte, bestrijkt zes vier-
lometer en bestaat uit
'k inderd gebouwen, een
e en mausoleums. De
stanten werden al een
rgeleden ontdekt, maar
s duidelijk geworden
ot de stad was.
Iselachtige
ral in Belfast
kef
De Britse regering
ïii onafhankelijk onder-
ast naar de mysterieuze
H van afgelopen zondag
antoor van een antiter-
i teid van de politie in
rd-Ierse Belfast. Drie
'drongen het kantoor
in bonden een politie-
t. Ze namen documen-
Londen sprak gisteren
inbreuk op de natio-
igheid'. In het onder-
rdt vooral rekening ge-
met een buitenlandse
eigenlijk niet met be
leid van de Noord-Ierse
tairen die dertig jaar
bben geleverd.
ige Brit van
rd verdacht
De Londense politie
11-jarig jongetje in
'beschuldiging gesteld
moord op een 15-jarige
nt uit Somalië. Die
fige week met een
'de ruzie over voetbal,
dge zou hem daarop
doodgestoken. De zaak
di af op het moment
het land nog in de ban
behandeling van de
nilola Taylor. Die 15-
'gen werd vorig jaar
'oken, waarschijnlijk
'door minderjarigen.
Monterrey-washington/rtr-afp - De Verenigde Staten
trekken de komende jaren ïo miljard dollar (11,3 miljard
euro) extra uit voor hulp aan de armste landen, twee keer
zoveel als vorige week werd aangekondigd. Mogelijk gaat
het hulpprogramma al volgend jaar in, zo liet minister
van Financiën Paul O'Neill gisteravond weten.
Met de 10 miljard dollar willen de VS een bijdrage leve
ren aan plannen om de ontwikkelingshulp aan arme
landen drastisch te verhogen. Deze week zijn in het
Mexyraanse Monterrey regeringsleiders en ministers uit
de hele wereld bijeen om te praten over de financiering
van ontwikkelingshulp. Doel is om 50 miljard dollar ex
tra bijeen te krijgen.
President Bush kondigde vorige week met veel fanfare
aan dat zijn regering vanaf 2004 5 miljard dollar extra
aan de Derde Wereld verstrekt. Een woordvoerster zei
gisteren dat dit door 'interne verwarring' niet klopt. In
werkelijkheid gaat het om 10 miljard dollar: 1,67 miljard
dollar in 2004, 3,33 miljard dollar het jaar erop en 5 mil
jard dollar in 2006.
De bijdrage is een poging om critici van het Amerikaan
se ontwikkelingsbeleid de mond te snoeren. Velen vin
den dat de VS veel te weinig geld vrijmaken voor hulp
aan de armste landen. Washington begroot jaarlijks 17
miljard dollar voor ontwikkelingshulp, maar dit maakt
slechts 0,1 procent van het bruto nationaal product
(bnp) uit. Nederland zit op ruim 0,8 procent.
Oud-president Jimmy Carter, die ook in Monterrey aan
wezig is om voor de mensenrechten in de Derde Wereld
op te komen, verwelkomde de Amerikaanse verhoging,
maar noemde de 10 miljard dollar een 'druppel op een
gloeiende plaat'. Clare Short, de Britse minister van
Ontwikkelingssamenwerking, was positiever. Zij noem
de het Amerikaanse besluit 'een ommekeer'.
De VS en de EU lijken in Monterrey een strijd te voeren
over de hoogte van hun ontwikkelingshulp. Europees
commissaris Poul Nielson (ontwikkeling en humanitaire
hulp) becijferde gisteren dat het Europese initiatief om
in 2006 de hulp te hebben opgetrokken tot een gemid
delde van 0,39 procent van het bnp per jaar 7 miljard
dollar (7,8 miljoen euro) extra oplevert.
.4 iv-
v _v>\ lt:
londen - Op deze satellietfoto's is het akelig goed te zien: de ijsplaat 'Larsen B' op de
Zuidpool valt - hoogstwaarschijnlijk als gevolg van het broeikaseffect - in een tijdsbestek
van een maand van een egale vlakte (links boven) uiteen in duizenden brokken ijs
rechtsonder). Larsen B, met de oppervlakte van de provincie Overijssel, is 'met verbijste
rende snelheid' gedesintegreerd, zo zeggen medewerkers van de British Antarctic Survey
(BAS) die de ondergang nauwlettend hebben gevolgd. Larsen B was 200 meter dik en
had een oppervlakte van 3.250 vierkante kilometer. De BAS heeft inmiddels zijn onder-
zoeksschip James Clark Ross tussen de ijsbergen door laten varen om foto's te maken en
monsters te nemen. Zo hopen ze meer gegevens over de teloorgang van het ijs te verza
melen. David Vaughan, een Britse glacioloog ofwel ijsdeskundige, zegt dat de BAS al in
1998 heeft voorspeld dat er meerdere ijsplaten van de zuidpool zouden afbreken. De op
warming van de pool heeft zich doorgezet, „en sindsdien hebben we Larsen B stukje bij
beetje zien afnemen", zei Vaughan. „We wisten dat wat er van over was uiteindelijk zou
instorten, maar de snelheid waarmee dat is gegaan is verbijsterend. Het is moeilijk te
geloven dat zoveel ijs in minder dan een maand kan uiteenvallen." De afgelopen halve
eeuw is de temperatuur op het Antarctisch schiereiland met 2,5 graad celsius gestegen,
veel sneller dan de gemiddelde opwarming van de aarde. Ten gevolge daarvan zijn al vijf
ijsplaten, die zich tot boven de waterspiegel uitstrekten, weggesmolten. Foto's: EPA
seoul/rtr - Noord-Koreaanse agenten
zijn in China bezig vluchtelingen op te
sporen en hen terug te brengen naar
Noord-Korea. Zij doen dit met behulp
van de Chinese politie. Dit heeft een
Duitse arts vandaag gezegd. Hij was vori
ge week betrokken bij de vlucht van 25
Noord-Koreanen naar Zuid-Korea. Vol
gens de arts hebben ongeveer 150
Noord-Koreaanse agenten, sommigen
zelfs in uniform, maandag en gisteren de
operatie in het noordoosten van China
uitgevoerd. De arts zei zijn informatie te
hebben van activisten die langs de grens
tussen beide landen werken. Volgens
hulpverleners zijn tussen de 100.000 en
300.000 Noord-Koreanen wegens de
hongersnood en de politieke repressie in
hun land naar China gevlucht. Peking
beschouwt hen als economische vluchte
lingen. Vijfentwintig Noord-Koreanen
vluchtten vorige week de Spaanse am
bassade in. China stond hen toe om via
de Filipijnen naar Zuid-Korea te vliegen.
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Het Gemenebest, een
groep van 54 landen die ooit
deel uitmaakten van het toen
malige Britse wereldrijk, heeft
Zimbabwe gisteren voor een
jaar geschorst als lid. De beslis
sing werd in Londen bekend ge
maakt door de Australische pre
mier John Howard.
De Zimbabwaanse minister van
Informatie Jonathan Moyo
noemde het besluit gisteravond
een vergissing. „Het is een
slecht besluit, gebaseerd op een
slecht rapport", aldus de be
windsman die een centrale rol
speelt in de regering van Zim
babwe.
De beslissing is genomen op
grond van eerdere besluitvor
ming van het Gemenebest, be
gin deze maand, voordat de ver
kiezingen in Zimbabwe plaats
vonden.
Toen werd een compromisvoor
stel aangenomen. Dat behelsde
het oordeel over het verloop van
de verkiezingen af te wachten
van een groep waarnemers van
het Gemenebest. Die verkiezin
gen hebben ruim een week gele
den plaatsgevonden, waarna de
zittende en omstreden president
Mugabe zichzelf tot winnaar uit
riep.
De waarnemers zijn tot de con
clusie gekomen dat de verkie
zingen 'duidelijk onvolkomen'
zijn verlopen. Op grond van dit
rapport heeft een daartoe ge
machtigde commissie van het
Gemenebest nu besloten Zim
babwe voor een jaar te schor
sen. Over een jaar wordt de toe
stand opnieuw beoordeeld. Het
besluit heeft vooral symbolische
waarde, want machtsmiddelen
heeft het Gemenebest niqt. Het
is boven alles een praatclub.
Desondanks raakt Zimbabwe
steeds meer geïsoleerd door
stappen van vooral Westerse
landen. Denemarken schortte
gisteren de diplomatieke betrek
kingen met Zimbabwe op en
Zwitserland kondigde sancties
af.
belgrado/afp-efe-anp - De vice-
premier van de Joegoslavische
deelstaat Servië, Momcilo Peri
sic, is gisteren afgetreden.
Maandag hadden president Vo-
jislav Kostunica en de Servische
premier Zoran Djindjic hem ge
vraagd op te stappen. De gehei
me dienst arresteerde de vice-
premier afgelopen donderdag
toen hij dineerde met een Ame
rikaanse diplomaat. Hij wordt
verdacht van spionage.
Perisic, generaal buiten dienst
en lid van het federale parle
ment, werd twee dagen ver
hoord en vervolgens vrijgelaten.
De militaire geheime dienst stelt
dat hij geheime documenten
van het leger aan de Amerikaan
overhandigde. Deze John David
Neighbor werd ook korte tijd
verhoord, tot grote ergernis van
Washington.
Geruchten in Belgrado spreken
van documenten die mogelijk
als bewijsstukken voor het Joe-
goslavië-tribunaal zouden kun
nen dienen. Ze zouden verband
houden met de lopende zaak te
gen ex-president Milosevic. Pe
risic ontkent ten stelligste te
hebben gespioneerd of gehei
men te hebben doorgespeeld.
Hij wil zich voor de krijgsraad
verdedigen om zijn naam te zui
veren.
De affaire verstoort de betrek
kingen tussen Belgrado en Was
hington en die tussen politici in
Servië onderling. In kringen
rond Djindjic wordt president
Kostunica ervan beschuldigd de
aanhouding van Perisic en Neig
hbor te hebben georganiseerd.
Kostunica heeft opgeroepen het
onderzoek van de militaire justi
tie los te zien van de politiek. Dj
indjic roept dat de hele affaire
een grove schande is, die de
goede naam van het land scha
de berokkent. Over anderhalve
week moet het Amerikaanse
Congres over hulp aan Joegosla
vië stemmen.
Perisic was van 1994 tot 1998
stafchef van het Joegoslavische
leger. Hij had felle kritiek op het
beleid van Milosevic in Kosovo,
dat later leidde tot de NAVO-
aanvallen op Joegoslavië. In
1998 ontsloeg Milosevic de staf
chef en een aantal van diens
naaste medewerkers. Perisic
ging met een eigen partij, de Be
weging voor een Democratisch
Servië, oppositie voeren.
In 1999 woonde Perisic enige
tijd in Parijs. Hij werd er niet
lastiggevallen door het Joegosla-
vië-Tribunaal. Justitie in Kroatië
echter heeft Perisic bij verstek
veroordeeld wegens misdaden
Hij zou in 1991 het bevel heb
ben gevoerd over kanonnen die
de Kroatische havenstad Zadar
beschoten tijdens de Kroatische
oorlog.
kabul/afp-ap - Amerikaanse
troepen en hun bondgenoten
zijn afgelopen nacht bij de
luchthaven van Khost in het
oosten van Afghanistan door
strijders van al-Qaeda en de Ta
liban met granaten, mortieren
en machinegeweren aangeval
len. Dat heeft een woordvoerder
van de Amerikaanse strijdkrach
ten vanmorgen gezegd.
Er vielen bij de aanval geen
slachtoffers. De zegsman maak
te niet bekend hoeveel militai
ren of aanvallers bij de actie wa
ren betrokken. Het vuurgevecht
duurde enkele uren. Niemand
van de aanvallers werd gevan
gen genomen, aldus de woord
voerder.
Het gebied ligt niet ver van de
streek waar onder de naam
'Operatie Anaconda' de afgelo
pen weken een lange veldslag
plaatshad tussen Amerikaanse
en Afghaanse troepen en strij
ders van de Taliban en al-Qae
da, die zich in een grottencom-
plex hadden verschanst.
Amerikaanse en Canadese een
heden hadden zich net gisteren
teruggetrokken uit de bergen
van Oost-Afghanistan. Een
woordvoerder zei dat de militai
ren echter zullen blijven jagen
op losse groepjes strijders die
mogelijk zijn ontkomen.
Al-Qaeda-strijders hebben be
woners van dorpen in de onrus
tige regio 400 dollar (450 euro)
betaald als zij hun dorp wilden
verlaten, zo meldde een Cana
dese officier gisteren. Zo hoop
ten zij de vrijheid te krijgen om
zich op alle mogelijke manieren
tegen de militairen van de inter
nationale alliantie te verzetten.
In Aghanistan is 400 dollar een
enorm bedrag.
Een Afghaanse ambtenaar ver
dient ongeveer 40 dollar per
maand.
bologna/ afp-dpa-rtr - Twee
onbekende mannen hebben gis
teren in Bologna een hoge advi
seur van de Italiaanse regering
vermoord. De 51-jarige eco-
noomMarco Biagi, die optrad
als raadgever van minister van
arbeid Roberto Maroni, werd
voor zijn huis doodgeschoten.
Onduidelijk is vooralsnog welk
motief de daders hadden. Vol
gens de politie heeft nog nie
mand de verantwoordelijkheid
voor de aanslag opgeëist. De au
toriteiten gaan er vanuit dat de
moord verband houdt met de
binnenlandse politiek.
Het slachtoffer heeft meegehol
pen met de controversiële her
vorming van de arbeidswet door
het centrumrechtse kabinet-
Berlusconi, waardoor het mak
kelijker wordt werknemers te
ontslaan. Zaterdag vindt er in
Rome een grote demonstratie
tegen de wet plaats.
Politiek Italië heeft geschokt ge
reageerd op de moordaanslag.
President Ciampi verklaarde
'verbijsterd' te zijn. Minister van
Binnenlandse Zaken Scajola
heeft zijn bezoek aan de Ver
enigde Staten wegens de moord
afgebroken, en is onmiddelijk
naar Italië teruggereisd.
De aanslag op Biagi lijkt op de
moord in 1999 op Massimo
D'Antona, adviseur van de toen
malige linkse minister Bassolino
van arbeid. Diewerd later opge
ëist door de opvolgers van de ul
tralinkse Rode Brigades.
brussel/anp - Een Vlaming belegt brood
met een 'schel hesp', niet met een plak
ham. Zijn kleding gaat naar de 'droogkuis'
en niet naar de wasserette. Vlaams is niet
echt een taal, maar het heeft zo wel zijn
eigen woorden. Zeven jaar onderzoek wijst
nu uit dat dit ook geldt voor het Frans in
België. Dat op z'n beurt ook weer flink on
der invloed staat van het Vlaams. Want:
„Allez, je suis chemin."
Twee onderzoekers van de Franstalige
universiteit UCL in Louvain-la-Neuve,
ten zuiden van Brussel, hebben zeven
jaar besteed aan de samenstelling van
een lijst van in totaal 3.000 Belgisch-
Franse woorden. Woorden die de echte
Fransman vaak niet begrijpt. Zo heet een
koekje in Frankrijk gewoon 'biscuit' waar
een francofone Belg al snel praat over
een 'couque'.
Die couque is weer een Belgisch-Frans
aftreksel van het Nederlandse woord
koek. En een burgemeester is in Wallonië
een 'bourgmestre', geen 'maire' zoals in
Frankrijk. Hoewel in België ook nog wel
eens het afgeleide woord 'maieur' voor
burgemeester te horen is. Een beetje café
is eigenlijk een 'estaminet', waar in
Vlaamse verbastering een 'staminee' van
is gemaakt.
De lijst van 3.000 woorden is afgelopen
weekeinde gepresenteerd tijdens een of
ficieel congres. Er zitten ook sommige
'wallicisinen' bij: woorden die alleen in
bepaalde Waalse streken voorkomen. Die
moeten dan weer niet worden verward
met sommige Waalse dialecten die bij
voorbeeld voor Franstalige Brusselaars
onbegrijpelijk zijn. Terwijl de francofone
Brusselaar wel de 'bourgmestre' en de
'couque' kent.
Het gebruik van typisch Belgisch-Frans is
het meest verbreid in de diepe Ardennen,
zo blijkt uit het onderzoek. Daarnaast
blijken er ook veel Franse woorden te
zijn die niet in zwang zijn in Frankrijk,
maar wel in francofone landen of regio's
als Wallonië, Zwitserland en het Frans-
Canadese Québec.
Volgens taalkundige Michel Francard van
de UCL kun je een Waal of Brusselaar zó
in de taxi zetten met een Québecois.
Zonder al te veel moeite zullen ze elkaar
begrijpen. In het soort Frans waar een
Fransman moeite mee heeft. Bijvoor
beeld bij het tellen. Een Fransman zegt
voor zeventig 'solxante-dix' en negentig
is 'quatrevingts-dix'. De Belg en ook me
nig Québecois heeft het over 'septante'
en 'nonante'.
Ook zijn er hele uitdrukkingen die in
Frankrijk wenkbrauwen doen fronsen,
maar ten zuiden van de Belgische
taalgrens volslagen normaal klinken. Een
Fransman zal nooit praten over 'tirer son
plan', hetgeen Vlamingen rechtstreeks
vertalen als 'zijn plan trekken'. Er wordt
mee bedoeld dat iemand zich er op eigen
kracht uit moet redden.
Het Belgisch-Frans en het Vlaams beïn
vloeden elkaar stevig en worden daar
door in Frankrijk en Nederland meewarig
bekeken. Doordat vorige eeuw vele Brus
selaars onder dwang \un scholen en be
stuurlijke en commerciële elite Frans
gingen spreken, ontstonden veel vreem
de en kromme vertalingen, vanuit het
Vlaams-Brabants rechtstreeks in het
Frans.
Daardoor is het mogelijk dat een Vlaam
se zin als 'ik ben weg' rechtstreeks werd
omgezet in 'je suis chemin'. Hoewel ab
soluut geen correct Frans, valt deze zin
heden ten dage ook in Brussel op straat
te horen uit de mond van de meest over
tuigde Franstalige. Echte Fransen gruwen
van zulk taalgebruik, maar de 'bourg
mestre' maalt er niet om. Die geeft in
verkiezingstijd graag een 'pintje' weg. Of
voor de kinderen een 'couque'.
