Uitwisseling dossiers is vraagteken
BINNENLAND
Bij inval ook speuren naar 'verdwenen' sporen
Hoofdrolspelers in de bouwfraude
Fraude in Europa
schering en inslag
Funky
colours
Nog geen afspraken tussen OM en Kamercommissie over delen van informatie
Bouwfraude
Edah
'Ik ga
voor
Edah!'
in je
woonkamer?
HUISHOUDBEURS
Z moet praktijk
=fnnen sluiten'
haag - De Inspectie voor
ezondheidszorg moet de
ische praktijk van een al-
itief behandelaar direct
ien sluiten als die schade-
voor dc volksgezondheid,
de WD. Minister Borst
alvers aanpakken de
[ervan justitie een dergelij-
ifigdheid te geven. Van-
|d praat de Tweede Kamer
iaar over de wijziging van
Beroepen Individuele
ndheidszorg (BIG).
uwe weert
ititutie
iaag - Barneveld en Elburg
i bordelen kunnen weren
liddel van een vestigings-
ld. Dat bleek gisteren tij-
>en hoorzitting bij de
van State. De gemeentera-
pden bordelen niet pas-
de Veluwse gemeen-
De Raad stelt zich kri-
jp tegenover de gemeen-
ij wijst ër op dat prostitu-
legaal beroep is.
ihouding na
nd Apenheul
loorn (ANP) - De politie in
loom heeft gistermiddag
6-jarige jongen uit die
I i aangehouden op verden-
van betrokkenheid bij de
it 1 bij de Apenheul afgelo-
b reekeinde. De politie ver-
V l nog meer aanhoudingen
ïd richten. Het park ver-
l na de wintersluiting van-
idag 24 maart gewoon de
>n te kunnen openen.
>ien moet wei
voor vrijhandel
iaag - Koeien verdwijnen
t Nederlandse landschap
rijnen indien de land-
sector wereldwijd wordt
iraliseerd. Bij vrijhandel is
intrekkelijker om de koei-
enorme stallen onder te
en. Dit blijkt uit een stu-
ehet ministerie van land-
heeft laten doen. Met de
wil het departement la-
iv en hoe de Nederlandse
iuw er in 2010 uitziet bij
njEillende vormen van libe-
J t arrestaties
ontruimingen
fd xdam - Bij de ontruiming
ri en aantal kraakpanden in
re irdam heeft de politie gis
pt! acht krakers gearresteerd,
ist 1 tijdens het leeghalen van
taast elkaar gelegen pan-
de Martelaarsgracht
zij op verzet. Bij aan-
in de straat vlakbij het
n aal Station, kregen politie-
een regen van verf-
ten over zich heen.
Uiteet bekent
en echtgenote
r a n - Een Huizer architect
01 naandag bekend dat hij
IS ouvv Wendela begin vorig
m het leven heeft ge-
it De man werd op 14 fe-
i gearresteerd nadat het
ijk overschot van zijn
deels ingekapseld in be-
-zijn achtertuin werd ge-
ïn. Het OM onderzoekt of
dachte voor moord met
;*fedachten rade of voor
wordt vervolgd. De
ieden lagèn in scheiding,
»j grote financiële belan-
aren gemoeid.
I" lificatie bij
ongeval
mg - In het artikel 'Bus
:hl ?n veiliger dan auto, vlieg-
111 trein' van afgelopen
101 Jag
in deze krant is een
ïslopen. Daarin staat dat
is onderzoek 'de kans op
'en odelijk ongeval mèt een
igcar per gereisde kilome-
3 procent is. Voor een
lig is het 1,09 procent,
fin 4,30 procent en een
".61 procent'. Deze per-
;es gelden echter per mil-
lometer.
(advertentie)
woensdag 20 maart 2002
den haag/gpd - Het openbaar
ministerie (OM) en de parlemen
taire enquêtecommissie voor de
bouwfraude hebben nog steeds
geen waterdichte afspraken over
de uitwisseling van informatie.
Dat blijkt uit uitspraken van mi
nister van justitie Korthals en
commissievoorzitter Marijke Vos
na de invallen bij bouwbedrijven
en ambtenaren, op zoek naar be
wijzen van fraude en corruptie.
Korthals en Vos repten in een
briefwisseling over de uitwisse
ling van getuigen en gegevens.
De commissie-Vos eist inzage in
alle gegevens van het openbaar
ministerie (OM), maar een toe
zegging daarover heeft ze nog
niet. „In de wet op de parle
mentaire enquête staat dat we
daar recht op hebben. Ik ga er
dus ook vanuit dat we die krij
gen", aldus Vos.
Korthals bevestigde dat er nog
steeds geen volledige overeen
stemming is. „Het gaat over het
horen van getuigen, dat iemand
die bij de een getuigt niet ook bij
de ander optreedt. We moeten
voorkomen dat beide onderzoe
ken elkaar in de wielen rijden."
Volgens Korthals is negentig
procent geregeld van wat moet
worden afgestemd. Over tien
procent moet nog afspraken
worden gemaakt. „Daarover
gaat de briefwisseling", aldus de
minister.
Vos weigerde gisteren te zeggen
of ze van het OM ook de be
schikking heeft gekregen over de
schaduwboekhouding die oud-
directeur Bos van bouwbedrijf
De zes grote bouwbedrijven en hun projecten
Ballast Nedam met hoofdkan
toor in Nieuwegein is een van
de grootste Nederlandse aan
nemers: 7800 werknemers,
omzet 2 miljard euro.
Projecten:
Bouw/onderhoud rijkswegen
^Betrokken bij de verdubbeling
Schipholtunnel
Projecten op petrochemische
complexen in Europoort en
Moerdijk
HBG is vooral actief in Europa en
de VS. Het bedrijf, met hoofd
kantoor in Rijswijk (ZH), telt
20.000 werknemers en haalt een
jaaromzet van 5,4 miljard euro.
Projecten:
Botlek spoortunnel
Tweede Beneluxtunnel
Heermabrug
HSL-Zuid inclusief verbreding
van de A16
Betuwelijn
Schipholtunnel
Westerscheldetunnel
Vy
Heijmans te Rosmalen is in
wisselende samenstellingen met
andere bouwers betrokken bij
alle grote infrastructurele
werken die in uitvoering zijn of
zijn uitgevoerd.
Projecten:
Brug over de Waal bij
Zaltbommel
De Westerscheldetunnel
De Hoge snelheidslijn zowel in
Nederland als België
De Betuwelijn
V
Strukton, gevestigd in Maarssen
Het concern met een omzet van
1,4 miljard euro heeft 12
werkmaatschappijen
Projecten:
HSL-Zuid
Derde Lekbrug bij Vianen
Botlekspoortunnel
9 Betuwelijn
Brug Katerveer te Zwolle
Verdiepte spoor bij Rijswijk
Schiphol spoortunnel
Calandtunnel
Fly over Ypenburg
Koop Tjuchem jarenlang bij
hield. Het was die boekhouding
die leidde tot de enquête en tot
Koop Tjuchem, onderdeel van
De Koop Groep in Nieuw
Vennep. De groep is aktief in
alle sectoren van de aannemerij:
4900 werknemers, omzet 805
miljoen euro per jaar.
Projecten:
e HSL-Zuid
Aanleg Rijkswegen rond
Schiphol en de Wijkertunnel
Boren treintunnel onder het
Groene Hart
Reconstructies spoorlijnen
het strafrechtelijk onderzoek
van het OM.
Vanaf het begin is er discussie
Van Kessel in Buren,
430 werknemers, omzet 100
miljoen euro. Sinds november
2001 een werkmaatschappij van
de Koninklijke Volker Wessels
Stevin (KVWS).
Projecten:
Wegenbouw
Beton- en waterbouw
Cultuurtechniek
y
CPD-graphics'R.S
over de rol van de enquêtecom
missie. Korthals waarschuwde
de Kamer dat de enquête het
door Ferdi Schrooten
den haag - De digitale speurneuzen van
de diverse opsporingsdiensten kunnen
na de invallen bij tientallen bouwbedrij
ven hun borst natmaken. Behalve stapels
correspondentie en ordners vol admini
stratie bestaat de buit uit een massa
computerdata. Abracadabra voor de leek.
Maar cybercops kunnen uit de digitale
brei sporen van bouwfraude tevoorschijn
toveren, zelfs als die op het eerste gezicht
foetsie zijn.
Geen van de bedrijven sputterde tegen;
alle kantoren konden zonder probleem
worden 'bevroren', zoals dat in politie
kringen heet. Wie de taferelen van buiten
gadesloeg wist niet beter dan dat er een
verhuisbedrijf aan het werk is.
De digitale rechercheurs gingen geheel
anders te werk. Bestond hun taak voor
heen uit het inladen van complete com
puters, harde schijven, cd-roms en ande
re informatiedragers, gisteren werd po
tentieel bewijs ter plekke gekopieerd. De
digitale rechercheurs beschikken daartoe
over een speciale onderzoekscomputer,
een krachtig en handzaam apparaat dat
in rap tempo de opgeslagen bestanden
doorsnuffelt.
Ook verborgen data werden opgesnord.
Het gaat dan om weggesmeten e-mail-
tjes, maai- ook om gewiste bestanden en
soms zelfs geheel opgeschoonde harde
schijven. In veel gevallen bleek eerder
opgeslagen informatie niet geheel te zijn
verwijderd, de computer heeft er alleen
nieuwe informatie overheen geschreven.
Waar dat niet is gebeurd, kunnen oude
data met enig vakmanschap weer tevoor
schijn worden 'getoverd'.
Bestanden met verdachte namen of per
sonen worden bij een inval gekopieerd
en meegenomen. De bedrijfscomputers
kunnen in de meeste gevallen gewoon
blijven staan. Hetzelfde geldt voor orga
nizers en mobiele telefoons, die ook met
behulp van forensische computerpro
gramma's kunnen worden doorzocht op
gevoelige informatie. Een inval is zo niet
meer dan een interruptie van hooguit
een paar uur.
In twijfelgevallen kan nog steeds appara
tuur worden meegenomen. Een woord
voerder van justitie liet weten dat 'we al
les mogen meenemen wat we willen, als
we maar een bevel van de officier van
justitie hebben en toestemming van de
rechter-commissaris'. Dat is bij alle
bouwfraude-invallen een standaardpro
cedure.
Voor de analyse wordt naar verluidt de
volledige capaciteit van de Nederlandse
cybercops ingezet. In zeer complexe ge
vallen kan de politie ook nog een beroep
doen op het Nederlands Forensisch In
stituut in Rijswijk.
den haag/gpd - Een overzicht
van de negen kopstukken in de
bouwfraude. De fraude werd op
9 november 2001 aan het licht
gebracht door het actualiteiten
programma Zembla.
AD BOS
Een kartel 'van grote bouwbe
drijven heeft de Nederlandse
overheid voor 'honderden mil
joenen' opgelicht en topambte
naren van Rijkswaterstaat zijn
daarbij omgekocht met steek
penningen. Die uitlatingen doet
Ad Bos, de ontslagen ex-direc
teur van bouwbedrijf Koop Tju
chem uit Groningen, in het ac
tualiteitenprogramma Zembla.
Hij zet zijn woorden kracht bij
door het overhandigen van een
schaduwboekhouding. Na druk
van justitie speelt Bos een lijst
van namen van mogelijke cor
rupte ambtenaren door. Hij
duikt vervolgens onder.
JOOP JANSSEN
De bestuursvoorzitter van
Bouwbedrijf Hèijmans zegt dat
er 'absoluut geen sprake' is van
kartelvorming in de bouw. Be
schuldigingen van intimidatie
door zijn bedrijf bij de bouw van
stations van de Noord-Zuidlijn
in Amsterdam wijst hij van de
hand. „Pure stemmingmakerij."
Toch schroomt Janssen niet om
eventuele fraude in de branche
aan te pakken. „Misstanden bij
ons zal ik de nek omdraaien."
TINEKE NETELENBOS
De minister van verkeer en wa
terstaat laat in de week na de
onthulling van de bouwfraude
weten 'alles in het werk te stel
len om bewijzen tegen omko
ping van ambtenaren binnen
haar ministerie te achterhalen'.
Netelenbos verzet zich met
hand en tand tegen de suggestie
dat bij de bouwfraude ook amb
tenaren van haar departement
zijn omgekocht. „Er werken
daar vijftienduizend mensen én
die hebben daar pijn in hun
buik van."
ROB VAN GIJZEL
Hij is één van de twee Kamerle
den die de stukken van Ad Bos
heeft gelezen, nog voordat Bos
naar Zembla stapt. De PvdA-er
bestrijdt dat Bos veel geld vroeg
aan justitie voor het overhandi
gen van de schaduwboekhou
ding. Het openbaar ministerie
Joan de Wijkerslooth.
Foto: GPD/Harmen de Jong
Tineke Netelenbos.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
Rob van Gijzel.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
Eelco Brinkman.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
Marijke Vos.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
(OM), dat onder de verantwoor
delijkheid van justitieminister
Korthals valt, heeft te laks gerea
geerd. „Bos heeft anderhalf jaar
lang lopen leuren met de stuk
ken. Toen heeft hij ze zelf in de
openbaarheid gebracht." De
zaak kost Van Gijzel zijn zetel in
de Tweede Kamer.
GERD LEERS
Ook dit CDA-Kamerlidkrijgt de
stukken van Bos onder ogen, en
ook hij zit niet meer op het
blauwe leer, zij het omdat hij
burgemeester van Maastricht is
geworden. Leers noemt het tij
dens zijn Kamerlidmaatschap
schokkend dat de overheid
blijkbaar 'volstrekt machteloos
is om grote bouwkartels aan te
Gerd Leers.
Foto: GPD/Henriëtte Guest
pakken'. Leers windt zich ook
op over de schikkingen die het
OM heeft getroffen met diverse
bouwbedrijven bij de mogelijke
fraude rond de Schipholtunnel.
JOAN DE WIJKERSLOOTH
De voorzitter van het college
van procureurs-generaal zegt
dat de schikking die is getroffen
met drie bouwbedrijven 'niet is
terug te draaien'. Een Kamer
meerderheid eist dat echter wel.
De Wijkerslooth doet er nog een
schepje bovenop: het OM zou
niet minder maar juist meer
moeten schikken.
BENK KORTHALS
De minister van justitie komt tij
dens de bouwfraude klem te zit-
Joop Janssen.
Foto: GPD/Jan Verhoeff
ten tussen de Tweede Kamer,
die actie tegen de schikkingen
eist en het OM, dat meer wil
schikken. Hij kiest de kant van
het OM. „Ik zou me ongeloof
waardig maken door in beroep
te gaan tegen het besluit van
een instantie, waarvoor ikzelf de
politieke eindverantwoordelijk
heid draag."
MARIJKE VOS
Dit Kamerlid van Groenlinks
gaat als voorzitter van de parle
mentaire enquêtecommissie het
onderzoek naar de bouwfraude
leiden. En dat komt als een don
derslag bij heldere hemel, want
ze is 'warrig' en heeft een 'slech
te agendavoering', zeggen enke
le politici die samen met Vos in
COMMENTAAR
strafrechtelijke onderzoek van
het OM zou bemoeilijken. Ge
tuigenverklaringen die voor een
enquêtecommissie zijn afgelegd
kunnen later niet tegen die ge
tuigen worden gebruikt in een
strafproces. „Het slimste wat
een verdachte kan doen is zor
gen dat-ie door een enquête
commissie wordt gehoord", zei
Korthals daarover. Desondanks
zette de Kamer door.
CDA-Kamerlid Van der Knaap
vreesde gisteren dat te laat is be
sloten tot een inval. „Ik ben
bang dat de papierversnippe
raar de afgelopen tijd hard heeft
gewerkt. Het zou wel heel dom
zijn van die bedrijven om het
bewijs te bewaren. De invallen
hadden sneller moeten gebeu
ren."
De enquêtecommissie komt
waarschijnlijk half april met een
tussenrapportage.
Minister Netelenbos van verkeer
en waterstaat hoopt dat door de
huiszoekingen bij drie ambtena
ren van haar departement er
schot komt in het onderzoek
naar de bouwfraude. Ze wil snel
duidelijkheid, want ze heeft 'de
buik vol' van allerlei geruchten
die de ronde doen.
De betrokken ambtenaren zijn
op non-actief gesteld hangende
het onderzoek. Als ze schuldig
blijken, volgt volgens de minis
ter ontslag. Ex-directeur Bos van
Koop Tjuchem, die in november
met onthullingen over groot
schalige bouwfraude kwam, gaf
aan justitie de namen van vier
ambtenaren, die volgens hem
corrupt zijn.
Justitie heeft gisteren de jacht geopend op aannemers en
ambtenaren, die zich schuldig hebben gemaakt aan fraude
en corruptie. Maar hoe indrukwekkend ook, de massale actie
komt hopeloos te laat. De informatie die tot de invallen heeft
geleid, was bij justitie al in 1999 bekend. Na alle publiciteit
van de laatste maanden moet gevreesd worden dat fraude
rende bouwbedrijven het bewijsmateriaal allang door de pa
pierversnipperaar hebben gehaald.
Ex-directeur Bos van bouwbedrijf Koop kan desalniettemin
tevreden zijn. Door zijn onthullingen duikelen justitie, over
heid en parlement intussen over elkaar heen om de onderste
steen boven te krijgen. Toch blijft het onbegrijpelijk, dat deze
algemeen bekende praktijken nu pas worden aangepakt.
Ook de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), die on
derzoekt of aannemers onderlinge prijsafspraken maken, is
erg laat wakker geworden. Door kartelvorming is de overheid
voor grote bedragen benadeeld, zoals alleen bij de aanbeste
ding van de Schipholtunnel is gebleken.
Om die reden toont de Tweede Kamer grote haast om de
omvang van de bouwfraude bloot te leggen. Voor het eind
van de zomer wil een parlementaire enquêtecommissie de
feiten op tafel hebben. Het onderzoek van justitie en parle
ment mag er niet toe leiden dat corrupte aannemers en
ambtenaren de dans ontspringen. Feit is namelijk dat open
bare verklaringen van verdachten voor de enquêtecommis
sie niet gebruikt mogen worden in een strafproces. Van frau
de verdachte aannemers en ambtenaren hebben, er alle be
lang bij voor het parlement een volledige bekentenis af te
leggen. Op die manier ontlopen zij hun straf.
Het is daarom van het grootste belang dat Kamer en justitie
elkaar niet in de wielen gaan rijden. Dat betekent dat de en
quêtecommissie zichzelf beperkingen moet opleggen bij het
oproepen van getuigen tegen wie ook een verdenking van
fraude of corruptie bestaat. In ieder geval dienen deze getui
gen niet in het openbaar te worden verhoord. De profile-
ringsdrang van Kamerleden dient ondergeschikt te zijn aan
e procesgang.
den haag/gpd - Onfrisse afspra
ken tussen bouwondernemers is
géén typisch Nederlands feno
meen. Ook in andere landen in
Europa is het schering en inslag.
DUITSLAND
De bouwwereld in Duitsland
staat bekend als bijzonder cor
rupt. Volgens schattingen van
het Bundeskriminalamt heeft 45
pfocent van het aantal bekende
corruptiegevallen in Duitsland
betrekking op de bouw. Door il
legale prijsafspraken, het door
berekenen van smeergeld in no
ta's en gesjoemel met afrekenin
gen vallen de bouwkosten jaar
lijks dertig procent te hoog uit.
BELGIË
Fraude bij aanbestedingen is
ook in België niks nieuws. Neem
de renovatie van het Berlay-
mont-gebouw aan het Brusselse
Shumanplein, tot 1991 de zetel
van de Europese Commissie. In
dat jaar werd in het kantoren
complex asbest aangetroffen.
Aanvankelijk werden de verbou-
wingskosten op ruim 250 mil
joen gulden geraamd, inmiddels
is de rekening opgelopen tot bij-
na een miljard.
GROOT-BRITTANNIË
In Groot-Brittannië is de afgelo
pen jaren geen grootscheepse
bouwfraude aan de oppervlakte
gekomen. Klein grut is er na
tuurlijk wel. In februari van dit
jaar nog een projectontwikke
laar. levens oud-gemeente
raadslid, in Stoke-on-Trent tot
een korte gevangenisstraf ver
oordeeld.
SPANJE
Hoe anders is de situatie in
Spanje. In het bestek van vrijwel
elk groot bouwproject komt wel
een hoofdstuk fraude voor. Een
aantal uitspringende affaires
komt voor de rechter, maar in
de meeste gevallen blijft het bij
geruchten. De meest spraakma
kende zaak is die van Jestis Gil y
Gil, de burgemeester van Mar-
bella die in nauwe samenwer
king met ondernemer Gil y Gil
(de burgemeester zelf) de afge
lopen decennia voor miljarden
heeft vertimmerd in deze bad
plaats. Justitie krijgt moeilijk vat
op de frauduleuze praktijken
omdat in Spanje de belangen
van de bouwwereld en de poli
tiek met elkaar zijn verstrengeld.
FRANKRIJK
Het Franse openbaar ministerie
onderzoekt al enkele jaren een
omvangrijk fraudeschandaal
waarbij zowel bouwbedrijven
als politieke partijen betrokken
zijn. De eerste berichten over
het betalen van smeergeld aan
de politiek verschenen in de ja
ren negentig. In ruil voor het
verstrekken van bouw- en reno
vatievergunningen overheidsge
bouwen droegen bouwbedrij
ven honderden miljoenen gul
dens af. Alle politieke partijen
profiteerden ervan.
(advertentie)
Perssinaasappelen
net 2 kilo
Calgonit tabletten
44 stuks of
32 stuks 3 in 1
7?»
Unox Rookworst
Gelderse of Magere,
pak 275 gram.
vanaf X9*
I pnjs per kilo S 42
Edah: Prettig winkelen. Compleet attornment Scherpe prijzen.
(advertentie)
Benk Korthals.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
de voorbereidingscommissie za
ten. „Nu wil nauwelijks iemand
uit de school klappen. Door de
enquêtecommissie worden
mensen verplicht inzage in
stukken te geven."
ELCO BRINKMAN
Volgens de voorzitter van het Al-
gèmeen Verbond Bouwbedrijf
verkeert de bouwwereld in een
crisis. Maar een parlementaire
enquête is niet de juiste weg
naar een oplossing, vindt de
voormalige CDA-leider. Anders
wordt de bouw te duur. „Meer
controle betekent meer betrok
kenen en dus meer kosten en
salarissen." Bouwondernemin
gen moeten met elkaar een ge
dragscode afspreken, zegt hij.
huishoudbeurs.nl
m
WEET WAT INSPIREERT
1 5 t/m 24 maart
Amsterdam RAI
