GELOOF SAMENLEVING
'Christenen moeten toerisme Israël blijven steunen'
Satelliet Grace
op zoek naar
olievoorraden
Mediteren met een mantra, nu ook voor christenen
Leidse bioloog: Steeds mee
planten houden van warm
'Homo vindt
weg terug naar
gastvrije kerk'
i
EZA train
beginneiK
zendeling
WETENSCHAP
Ook baby heeft pijnbestrijding nod
Met iconen op
weg naar Pasen
leiden - Iconen met Jezus' gang
naar Jeruzalem, het lijdensver
haal en teksten van Jesaja. In de
Regenboog moet deze combi
natie stof tot bezinning bieden
voor de weg naar Pasen. De
meditatie in het kerkelijk cen
trum aan de Watermolen 1
vindt morgenavond plaatsvan
19.30 tot 20.00 uur. In de Goede
Week, van 25 tot 30 maart, zijn
er tussen 9.00 tot 9.30 uur litur
gische ochtendgebeden.
Rehobothavond
in de Stille Week
katwijk aan zee - Wïjkgemeen-
te 'Rehoboth' houdt op Witte
Donderdag, 28 maart, in de
grote kerkzaal van het Marana-
thacentrum aan de Poolster de
jaarlijkse bijeenkomst met
broodmaaltijd. Op deze avond
van Passie en Pasen, die om
19.00 uur begint, verzorgt do
minee Barend Weegink een
meditatie. De toegang is gratis,
maar de wijkgemeente ver
wacht wel een bijdrage voor de
broodmaaltijd. Aanmelden
vóór 25 maart bij: G.M.van der
Gugten 071-4029298, W.v.d.Plas
071-4029829, B.J.van Rijn-de Ja
ger 071-4023567.
Leeuwarden - Wanneer kerkelij
ke gemeenten echt gastvrij zijn,
zullen veel homoseksuelen de
weg naar de kerk terugvinden.
Dit voorspelde dominee Ulbe
Tjallingii, voorzitter van de Frie
se werkgroep Geloof en Homo
seksualiteit, in Leeuwarden tij
dens in een spreekbeurt voor
pastores. De besloten bijeen
komst van het Regionaal Dien
stencentrum Fryslan van de Sa
men op Weg-kerken, was belegd
naar aanleiding van de moge
lijkheid voor gemeenten om ho
moseksuele relaties te zegenen.
Op zich is er onder homoseksu
elen weinig behoefte aan een
kerkelijke zegen, net zo min als
onder heteroseksuelen, denkt
Tjallingii Maar als kerken die
mogelijkheid ruimhartig schep
pen gaat daar voor homo's een
signaal van uit, meent hij.
De kwestie ligt gevoelig, wist
Tjallingii. Maar de kerk, zo hield
Tjallingii zijn collega's voor, be
hoort 'voorhoede van het ko
ninkrijk van God' te zijn. „Ik er
vaar persoonlijk de homoseksu
ele liefde als een stukje konink
rijk."
woensdag 20 MAART 200;
door Annette Lameijer Bleeker
alphen aan den rijn - Steeds meer christenen
houden zich bezig met mediteren. Wereldgods
diensten als boeddhisme en hindoeïsme doen het
van oudsher, maar in het christendom is medita
tie op de achtergrond geraakt. „Dat komt door de
opkomst van zeer veel uiteenlopende kerken
waarin zang en preek centraal staan", zegt Hans
van Welsum. Hij gaf gisteravond in De Bron een
lezing over christelijke meditatie.
Van Welsum is lid van de contactgroep Nederland
van de Wereldgemeenschap voor Christelijke Me
ditatie. De gemeenschap draagt het meditatie-on
derricht uit van de Engelse benedictijn John Main.
Van Welsum legt uit hoe eenvoudig de basisprin
cipes zijn van de meditatie. Je hoeft geen speciale
ademtechniek, of lichaamshouding aan te leren.
Zoek een stil plekje, neem een stoel en ga dan in
stilte een bepaald woord herhalen in je zelf, daar
komt het in het kort op neer.
Van Welsum neemt als voorbeeld het bekende be
grip maranatha. „Dit betekent: 'Heer, kom.' Door
het herhalen van het woord schakel je allerlei
drukke gedachten uit. Na een tijdje klinkt de
mantra door in je hoofd en ga je steeds meer naar
de klank luisteren." Van Welsum benadrukt dat
het bij meditatie vooral gaat om eenvoud, stilte en
discipline. „Het geniet de voorkeur om twee keer
per dag vijf tot twintig minuten te mediteren. Het
is vooral een kwestie van langzaam opbouwen."
Van Welsum heeft een katholieke achtergrond. Na
een zoektocht langs verschillende kerkelijke rich
tingen en de mystieke soefibeweging is hij nu be
lijdend lid van de Anglicaanse Kerk. Eerst moest
hij niets van de techniek van John Main hebben:
hij vond het te simpel. Toch nam hij, op aandrin
gen van zijn vrouw, de proef op de som. Na een
tijdje merkte van Welsum dat hij naar de dagelijk
se stille momenten ging verlangen. „De wereld
vraagt zoveel van ons. Als je niet oppast raak je je
zelf kwijt. Het doel van meditatie is om beter in
contact te komen met God of je innerlijke godde
lijkheid. Eén worden met jezelf, Heilige Geest ont
vangen, Christus ervaren, het zijn allemaal begrip
pen voor dezelfde geestelijke ervaring." Het on
derscheid tussen bidden en mediteren is volgens
hem een nuanceverschil. „Bidden is praten met
God en mediteren is luisteren naar God."
In Nederland zijn tien groepen mensen bezig met
de christelijke meditatietechniek. De meditatie
groepen zijn autonoom. Ze komen elke week een
uurtje bij elkaar om stilte met elkaar te delen. In
Alphen komt sinds een jaar iedere woensdag
avond zó'n groep bij elkaar in de bidkapel van De
Bron. Voor meer informatie: 0172-42 1105.
Afgetreden minister van toerisme Israël roept op tot onvoorwaardelijke steun
door Silvan Schoonhoven
katwijk aan zee - Christenen
moeten niet vanwege de onlus
ten afzien van een toeristische
reis naar Israël. Dat was gister
middag de boodschap van rabbi
Bel Elon op een bijeenkomst
van de stichting Christenen voor
Israël in Katwijk.
Elon is voorzitter van de rechts-
örthodoxe Partij van Nationale
Eenheid en was tot vorige week
Israël's minister van toerisme.
Hoewel Elon vorige week na een
conflict met premier Sharon zijn
ministersfunctie heeft neerge
legd, kwam hij toch naar Katwijk
om de kwijnende toeristenindu
strie een duw in de rug te geven.
Sympathisanten van Israël druk
te hij op het hart een eventuele
Israëlreis niet uit te stellen. De
inkomsten uit toerisme zijn ge
kelderd sinds het uitbreken van
de tweede Intifadah van de Pa-
lestijnen, die Elon steevast aan
duidde met 'de vijand'.
Elon roemde de 'spirituele ver-
bindtenis' tussen Israël en de
christenen. „U heeft een belang
rijke taak in de bevrijding van
het joodse volk. U moet de geest
weer sterk maken", zei Elon te
gen leden van Christenen voor
Israël. Hij gaf toe dat hij de vei
ligheid van reizigers in het door
oorlogshandelingen en aansla
gen geteisterde land 'niet hon
derd procent' kon garanderen.
„Vooral niet als reizigers het zo
genaamd 'bezet gebied' binnen
gaan. Maar het gevaar moet niet
worden overdreven. Terroristen
kiezen nooit, zoals in Egypte,
toeristen als doelwit. Bovendien
hebben we veel ervaring met de
bestrijding van terrorisme.
Vliegmaatschappij El Al is bij
voorbeeld een van de veiligste
ter wereld."
Ook voorzitter van de stichting
Christenen voor Israël Pee Koe-
lewijn zou direct op het vliegtuig
stappen als hij de kans had
morgen naar Israël te vertrek
ken. „De Palestijnen grepen de
kans om mijn beste vriend, mi
nister Rechavam Ze'evi te ver
moorden, maar ik zal ervoor
zorgen dat ze niet in staat zijn
het toerisme te vermoorden.
Elon, de opvolger van de in ok
tober vorig jaar vermoorde Ze'e
vi, trad vorige week af na een
conflict met de premier. Sharon
zwicht te gemakkelijk onder de
druk van de Verenigde Staten en
de Arbeiderspartij en geeft Ara
fat teveel vrijheid, meent Elon.
Hij vreest dat Israël onder de
oorlogsdreiging met Irak teveel
belangen zal moeten inleveren.
Tijdens zijn toespraak in hotel
Noordzee aan de Katwijkse
Boulevard vergeleek Elon toeris
ten naar het Heiige Land met de
door Mozes uitgezonden 'ver
spieders' uit het oude testa
ment. De eerste groep verspie
ders kwam terug met overtrok
ken verhalen als zouden de be
woners reuzen zijn, waarbij ver
geleken de verkenners slechts
sprinkhanen waren. Door dit
onbetrouwbare verslag greep de
angst om Israël binnen te trek
ken om zich heen onder het
volk. Een tweede groep verspie
ders gaf een meer natuurge
trouw beeld, en gaf daarmee het
startsein om het land binnen te
trekken en de bewoners over de
kling te jagen.
Elon is een tegenstander is van
een Palestijnse staat op 'joods
„Dit is de verbindtenis tussen joden en christenen", benadrukte Elon met de bijbel in zijn hand. Foto: Dick Hogewoning
land'. De Palestijnse staat be
staat al in Jordanië, stelde hij.
Palestijnen op de Westelijke Jor-
daanoever en Gaza mogen daar
blijven, maar dan wel als bur
gers van de Israëlische staat.
„We kunnen een Palestijnse au
toriteit niet vertrouwen", bena
drukte de oud-minister. „Een
Palestijnse staat op de Westoe
ver is niets minder dan een tik
kende tijdbom, zowel voor Israël
als voor Jordanië."
Elon sprak onverzoenlijke en
strijdvaardige woorden in hotel
Noordzee. „Zolang het volk van
Israël niet begrijpt dat dit het
Heilige Land is, en dat we zijn
teruggekeerd voor altijd, zolang
zal de vijand onze angst rui
ken." De Israëliërs zijn volgens
Elon niet in het land 'omdat ze
tanks hebben en een leger'. „We
zijn er omdat God aan het volk
heeft beloofd dat het terug mag
keren. Als we dat geloven zijn
wij geen sprinkhanen en zij
geen reuzen."
kaï
terschuur/anp - De Eva |gir
sche Zendings Alliantie n-£
gaat mensen trainen die c vn
punt staan naar het zeni Eer
veld te vertrekken. Door he a£
basispakket aan bekwaanil
mee te geven, zei algemes |e j(
cretaris C. van der Wilden n s
ren. 'kan veel verdriet w te
voorkomen'. Het gaat d
om zaken als intercu]
communicatie, het werki v ir
een internationaal team e wr.
giëne en ziekten. Ook krijg
kandidaat-zendelingen int ag
tie over de omgang met e< 0iu
tuurschok. De EZA houdt i en
een proeftraining van twa,
gen. rke
Als de proef aanslaat, vvili euI
ganisatie nog dit najaar I va
nen met de Nationale Zet J
Training. Die moet leidt
een 'gemeenschappelijke €d
van theoretische en prak |jni
kennis met het oog op he Bt_
zijn van de zendelingen
training, die een maand
vindt op een centrale I
(Voorthuizen) plaats. De <t ai
mers krijgen les van dot
van bijbel- en trainingsschi
De EZA onderzoekt de moj
heden tot samenwerkingee"
instituten als de Evangi
Theologische Hogeschoc 'st^
Wittenberg, het Hendrik 'erj
mer Instituut, de Chris f°
Hogeschool Ede en de in£
Theologische Bijbels
Deelnemers aan de ti
hoeven geen specifieke w ew
leiding te hebben.
De EZA overkoepelt 75 !rus
dingsorganisaties, die 130
delingen vertegenwooi
Ook ruim 25 plaatselijk Q
meenten zijn bij de orga
aangesloten. De EZA begi p(
rig jaar zomer een ondi
onder de organisaties
achterhalen of er behos
aan de training. Enkele
lingen gaven uit ervarir me
wat zij missen op het zen
veld. Ook stelden leidei
zendingsorganisaties een Jar
van de zendeling op.
De EZA constateerde in
met zorg dat een op de a -
delingen al voor het eersti i
(tussen het eerste en den j
afhaakt. Persoonlijke en
problemen zijn daarvoor
langrijkste redenen. Va
Wilden zei toen dat een
selectie, training en pa
begeleiding van zendi
veel verdriet kan voorkom
door Ben Apeldoorn
Washington - Oliemaatschappij
en krijgen sinds zaterdag assis
tentie uit de ruimte bij hun zoek
tochten naar olie en gas in de
korst van de aarde. De dit week
end gelanceerde satelliet GRACE
(Gravity Recovery And Climate
Experiment) is in staat de aanwe
zigheid van onder meer olievoor
raden af teleiden uit zeer geringe
afwijkingen in de zwaartekracht
ter plekke.
Grace bestaat uit twee identieke
ruimtevaartuigen die vijf jaar
lang, op 220 kilometer afstand
van elkaar, banen rond de aarde
zullen beschrijven op een hoog
te van 500 kilometer. De onder
linge afstand tussen beide on
derdelen is voortdurend be
kend, en nauwkeurig tot op
minder dan een tiende van de
dikte van een mensenhaar.
Daarvoor wordt gebruik ge
maakt van lasersignalen en mi
crogolven (waar ook een mag
netron mee werkt) die beide
ruimtevaartuigen onafgebroken
naar elkaar zenden.
Die griezelige positienauwkeu
righeid is nodig omdat het duo,
tijdens de hun vlucht rond de
aarde, minieme veranderingen
in de aardse zwaartekracht in
kaart moet brengen. Zo moeten
de veranderingen in de zwaarte
kracht worden gemeten, die ver
band houden met de niet gelijk
matige verdeling van de aardse
materie.
„In de aardkorst komt dat soort
onregelmatigheden heel veel
voor", zegt geofysicus Ghassem
Asrar, adjunct-directeur van
NASA's afdeling Aardweten
schappen in de Amerikaanse
hoofdstad Washington. „We
noemen ze massaknobbels. De
duidelijkste voorbeelden ervan
zijn gebergten, die diep in de
aardkorst wortelen. Maar ook
onder vlakke landgebieden kun
nen massaknobbels voorkomen.
Daarnaast treden relatief grote
verschillen in zwaartekracht op,
als gevolg van de verdeling van
land en water over de aardbol."
De truc bij Grace is, dat als de
twee delen een massaknobbel
naderen, het ene vaartuig ten
opzichte van de ander iets zal
versnellen. Hun onderlinge af
stand varieert daardoor, afhan
kelijk van hun positie ten op
zichte van een massaknobbel.
De positievariaties worden ver
volgens 'vertaald' in de massa
dichtheid van het gebied onder
het duo.
„We kunnen daarmee een zeer
nauwkeurige massakaart maken
van een gebied, tot op diepten
van desnoods honderden kilo
meters", aldus Asrar. „Op die
kaart zijn alle verschillen heel
precies af te lezen. Je kunt er bij
voorbeeld op zien waar zich
olie- of gasvoorraden ophou
den. Desnoods kan de mas
sakaart vergeleken worden met
registraties van bodemtrillingen,
die al jaren bij het zoeken naar
olie en gas worden toegepast.
Dan is het beeld nóg comple
ter."
Grace zal ook grote waterver
plaatsingen in oceanen en zee-
en na kunnen gaan, aan de
hand van de daarbij optredende
verschillen in zwaartekracht.
Ook moet het project de invloe
den van die waterverplaatsingen
op de bovenliggende atmosfeer
in kaart brengen.
Omdat de satelliet elke maand
drijf
pen
door Peter de Jaeger
leiden - De vegetatie verandert
door het mildere klimaat.
Warmteminnende planten win
nen steeds meer terrein. Sinds
1980 is niet alleen het aantal
soorten toegenomen, ook de
hoeveelheid vindplaatsen is ver
dubbeld. Dat is de uitkomst van
een studie van de Leidse bioloog
Wil Tamis. Aanvankelijk had hij
alleen in steden een toename
van warmteminnende soorten
verwacht, omdat daar de tem
peratuur gemiddeld één a twee
graden hoger ligt dan op het
platteland. „Maar die toename
gebeurt overal in ons land en is
niet gebonden aan een specifie
ke leefomgeving of habitat."
Voorbeelden van 'warme' soor
ten die sinds 1980 de kop opsta
ken zijn de bijenorchis (in wei
landen), de groene amarant (ak
kerranden). straatliefdegras (in
de stad) en de late stekelnoot
(langs rivieren). Zijn bevindin
gen zijn gebaseerd op analyse
van de omvangrijke gegevens
van de Stichting Floristisch On
derzoek Nederland en het Na
tionaal Herbarium.
In deze databases staan ruim
tien miljoen gegevens over de
aantallen en verspreiding van de
Nederlandse flora in de hele
twintigste eeuw. De informatie
is verzameld door duizenden
vrijwilligers die de 35.000 vier
kante ldlometer natuur in ons
land inventariseerden.
„We hadden effecten verwacht
van de toenemende verstedelij
king en vermesting, maar niet
van de klimaatverandering. Dat
laatste bleek wel degelijk het ge
val, vooral in de laatste twee de-
de
ïlee
cennia. Planten reagen k11
snel op lichte temperati11 g1
gingen en zachte, natten u'
zoals in de afgelopen jarer 'aji
Aan de andere kant verf 11 in
ook soorten door verin tog
verzuring en verdroging.
eld
selarme milieus zoals LJde
landen, duinpannen, ven
heide worden zeldzaam
benadrukt dat het aantal
tensoorten in ons land
neemt, maar juist toe^dsi
Onze flora telt ongeveer
honderd verschillende p 8>ei
waarvan inmiddels tw
derd warmteminnende
„Het voorland van wat
llel
wachten staat kun je ziei toe
naar het zuiden afzakt. If hel
je duidelijk dat er meer
voorkomen dan hier. Ho 13
mer, hoe groter de bi» "to t
teit."et
Aangedreven door een Russische raket verlaat Grace het lanceerplatform bij Sint Petersburg.
Foto: AP/ltarTass
de gehele aarde aftast, en dat vijf
jaar achtereen zal doen, wordt
de aarde in totaal 60 keer bestre
ken. In die tijd moeten ook mas
saverplaatsingen in de aard-
mantel (het steengebied onder
de aardkorst) zichtbaar gemaakt
kunnen worden. Want niet al
leen lucht en water bewegen,
ook steen 'stroomt'. Alleen
neemt dat veel meer tijd in be-
slag.
rotterdam/gpd - Geloof het of niet, maar pas vijf
tien jaar geleden ontdekte de medische wereld dat
baby's pijn kunnen voelen. Sinds eind jaren tach
tig krijgen zuigelingen een behoorlijke pijnbestrij
ding tijdens en na operaties. Gezondheidsweten-
schapper Jeroen Peters, verbonden aan het Sop
hia Kinderziekenhuis, deed onderzoek naar de ef
fecten van die pijnbestrijding op korte en lange
termijn.
Peters volgde een groep van vijftig kinderen die in
het Sophia een grote borstkas- of buikoperatie on
dergingen. Hij ontwikkelde een eenvoudige me
thode om te zien of de pijnbestrijding voldoet. Pe
ters promoveerde onlangs aan de Erasmus Uni
versiteit met zijn onderwerp 'Facing Pain in Infan
cy and Childhood'.
Dat pijnbestrijding bij baby's en dreumesen pas
zo laat in zwang kwam, heeft te maken met de
ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel bij ba
by's. „Het zenuwstelsel is bij baby's onvolledig
ontwikkeld", legt Peters uit. „Men nam dus aan
dat ze geen pijn voelen." Operaties bij baby's wer
den dan ook zonder pijnbestrijding, hooguit met
spierverslappers en slaapgas uitgevoerd.
Onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat zuige
lingen wel degelijk pijn hebben. Sterker nog: pijn
in de babytijd leidt tot een minder goed hei ton
een operatie, een verhoogde pijngevoelighei s'te
de kinderjaren en daardoor tot een grotere I 1
Afdi
hoefte aan pijnstillers. Het kan zelfs leiden
dragsproblemen en een blijvende lage pijl
in de kinderjaren.
„Men heeft dat onder meer ontdekt door oi
zoek bij jongens die direct na de geboorte, i P d
pijnbestrijding zijn besneden", vertelt Petei °gsi
kinderen reageerden veel heftiger op hun la di<
vaccinaties dan kinderen die niet zijn besne ™ei
Onderzoek met ratten heeft aangetoond da: too
selbeschadiging en pijn in de eerste levensp
veranderingen in het zenuwstelsel veroorza
Deze veranderingen gaan gepaai d met een "ee'
hoogde pijngevoeligheid." Peters toont in z c'to
proefschrift aan dat een goede pijnbestrijdi ^tor
anderingen in de pijngevoeligheid voorkort ,ten
Peters toonde tevens aan dat aan het gezicti ®n
pasgeborenen en jonge kinderen tot andert
jaar goed te zien was of ze zich comfortabel
den. De pijn was in het gezicht zelfs beter ti CIUl:
ten' dan aan de hand van de hartslag, bloein de
en bewegingspatronen. Dat komt doordat llZen
paard gaat met speciale gelaatstrekken die< lnd'
lijk verschillen van boosheid en droefheid. nr)d
'oed
