VS verhogen budget
ontwikkelingshulp
BUITENLAND
Israëlische troepen nog niet weg uit Palestijns gebied
'Pentagon zaait onnodig onrust met dreiging kernaanval'
Duizenden tempels zijn
niet genoeg in Ayodhya
bestel EgyptAir
)rtte neer door
uten co-piloot'
Joegoslavië gaat 'Servië
en Montenegro' heten
Spanningen tussen Italië
en Turkije na voetbalrel
eed door VS
ngeklaagd
iington - Een federale
^wl jury' heeft gisteren een
jjacht ingediend tegen de
;üm-extremist Ahmed Omar
pd Sheikh. Deze wordt in
jtan gevangen gehouden
lenking van betrokken
bij de ontvoering van en
rd op de Amerikaanse
nalist Daniel Pearl. Saeed
Ie journalist van Wall Street
jial moedwillig in de val lo-
en beëindigde op wrede
diens leven, zei de Ameri-
nse minister van Justitie
Ashcroft. Saeed kan op
dvan deze aanklachten tot
jodstraf worden veroor-
d, stelde Ashcroft.
egtuigje stort
er in Cuba
vrijdag 15 MAART 2002
Bij een vliegtuigonge-
iCuba zijn alle zeventien
(enden omgekomen. Vol-
een regeringswoordvoer-
ingelukte het toestel,
inatov AN-2 van Russische
:elij, gistermiddag in de
jirtvan de zuidelijke haven-
BCienfuegos, 275 kilometer
[zuidoosten van de hoofd-
Havana. Aan boord bevon-
zich twee Duitsers, zes Ca-
zen, vijf Britten en vier Cu-
!n. Het toestel was van de
aanse luchtvaartmaat-
ppij Aerotaxi. De oorzaak is
niet bekend.
nhoudingen in
iafthuizen-zaak
sel - Justitie in Gent heeft
ren in de zaak-Schafthui-
jn journalist van de krant
aatste Nieuws en de ou-
van een misbruikte jongen
ehouden. Zij zouden mis-
hebben gemaakt van het
terecht in het dossier van
ifthuizen, de partner van
ur Gerard Reve. Op 20 fe-
ri verscheen in het Laatste
ws, een populaire krant
de hoogste oplagecijfers in
een artikel met letterlijke
uit het dossier. Schafthui-
taat terecht wegens aan-
ling van een dertienjarige
jongen.
harto getroffen
or bloeding'
a - Oud-president Suhar-
1 Indonesië heeft een
;bloeding gehad en is in
mis onder medisch toe-
gesteld, heeft Suharto's
:aat Juan Felix Tampubo-
isteren bekendgemaakt.
1.-jarige Suharto is afgelo-
aar tweemaal in het zie-
uis opgenomen geweest
eft drie beroertes gehad
hij in 1998 na 32 jaar pre-
:hap onder druk van
schalige protesten het veld
ie. Suharto's zoon Huto-
Tommy' Mandala Putra,
evangen zit in afwachting
ijn berechting op verden-
van moord, kreeg toestem
zijn vader te bezoeken.
itrum-rechts
irop in Portugal
nix - De centrum-rechtse
zal volgens de peilingen de
ite stemmen behalen bij de
oegde parlementsverkie-
n die zondag in Portugal
en gehouden. Maar het is
arschijnlijk dat de sociaal-
icraten de absolute meer-
lid achter zich krijgen,
ident Sampaio riep de Por-
zen eind vorig jaar naar de
ibus, nadat de regerende
ilisten bij de lokale verkie-
in in december een zware
laag hadden geleden.
washington/rtr - De Verenigde
Staten geven vanaf 2004 de arm
ste landen 5 miljard dollar extra
ontwikkelingshulp. President
Bush heeft dit initiatief gister
avond gelanceerd. Volgens Bush
moet de hulp de wanhoop van
vele armen wegnemen, die het
islamitische fundamentalisme
voedt.
De 5 miljard dollar komt boven
op de 17 miljard dollar die de VS
gewoonlijk elk jaar voor ontwik
kelingshulp uittrekken. Bush
riep andere landen op om 'de
helft van de mensheid niet al
leen te laten', omdat er 'geen
tweederangsmensen bestaan'.
De president ontvouwde zijn
plannen een paar dagen voor
het begin van een grote ontwik
kelingstop in het Mexicaanse
Monterrey. Regeringsleiders en
ministers uit de hele wereld pra
ten daar vanaf maandag vijf da
gen over hoe de armoede terug
te dringen en hoe dat te finan
cieren. Bush wil de extra hulp
verstrekken in de vorm van gif
ten. Voorwaarde is wel dat de
ontvangende landen mensen
rechten respecteren, corruptie
uitbannen en hun economieën
openen. Dit past in de filosofie
van de Amerikaanse president
om „geen cheques uit te schrij
ven zonder resultaten", zo
maakte hij duidelijk.
Bush verschijnt volgende week
ook op de topbijeenkomst in
Monterrey. De bedoeling is 50
miljard dollar extra aan ontwik
kelingshulp bijeen te schrapen
om in 2015 de armoede in de
wereld te hebben gehalveerd.
Dit kunnen de rijkste landen be
reiken door te voldoen aan de
VN-richtlijn om 0,7 procent van
hun bruto binnenlands product
(bbp) uit te geven aan armoede
bestrijding. Nu doen slechts vijf
landen dat, waaronder Neder
land. De VS geven 0,1 procent
van hun bnp aan de armste lan
den.
Nederland heeft zich gisteren
moeten neerleggen bij de onwil
van veertien EU-landen om de
hulp aan arme landen in het
jaar 2010 tot minstens 0,7 van
het bbp te verhogen. Maandag
blokkeerde minister van Aartsen
van Buitenlandse Zaken een ak
koord tussen de vijftien landen
over de hulp aan arme landen,
omdat het naar de zin van Ne
derland niet ver genoeg ging.
Zweden en Denemarken sloten
zich aan bij het protest. Aan de
vooravond van de top in Barce
lona, die vandaag begint, is Ne
derland alsnog overstag gegaan.
Een diplomaat verklaarde de
vernederende ommezwaai door
te wijzen op het belang van een
eensluidend Europees stand
punt voor de internationale
conferentie over ontwikkelings
samenwerking in Monterrey.
„Nederland stond hier alleen en
er is geen wonder gebeurd".
Op voorstel van het Spaanse
voorzitterschap verplichten alle
Europese landen zich om in
2006 minstens 0,33 procent van
het bbp aan ontwikkelingshulp
te geven. Het EU-gemiddelde
wordt daardoor over vier jaar
opgetrokken tot 0,39 procent.
President Bush maakte zijn plannen voor meer financiële hulp aan de
armste landen bekend in aanwezigheid van U2-zanger Bono.
Foto: AP/Ron Edmunds
rijswijk/anp - Na herhaald aan- trekken'. Militairen zijn nog dag begonnen missie van de Ook in de Gazastrook zijn Israë- twee keer eerder was de An
rijswijk/anp - Na herhaald aan
dringen van de Verenigde Staten
heeft Israël zijn troepen terugge
trokken uit drie Palestijnse ste
den op de Westelijke Jordaanoe-
ver. Er was kennelijk een scherp
geformuleerde aanmaning van
de Amerikaanse bemiddelaar
Athony Zinni nodig om de te
rugtrekking op gang te brengen.
Toch lijkt Israël niet voldaan te
hebben aan de eis van Washing
ton om zich 'volledig terug te
trekken'. Militairen zijn nog
achtergebleven in veiligheids-
cordons die de strijdkrachten
rond de steden Ramallah, Tul-
karem en Qalqilya hebben ge
legd. Ook zijn er volgens de Isra
ëlische krant Ha'aretz troepen
achtergebleven in Palestijnse
gebieden in Bethlehem en rond
de stad Jenin.
Israël kondigde de terugtrekking
gisteren aan als een gebaar van
goede wil, bedoeld om de die
dag begonnen missie van de
Amerikaanse regeringsbemidde-
laar Anthony Zinni te helpen.
De Palestijnse leider Yasser Ara
fat noemde de terugtrekking een
list van Sharon. Hij zei te twijfe
len aan de oprechtheid van de
Israëlische premier. De Palestij-
nen eisen net als de VS volledige
terugtrekking van de Israëlische
strijdkrachten uit hun gebieden.
Eerder willen zij niet onderhan
delen.
Ook in de Gazastrook zijn Israë
lische militairen actief. Zij scho
ten daar vrijdagochtend in of bij
de joodse nederzetting Alei Sinai
een Palestijn neer en arresteer
den een tweede. Beide mannen
waren van plan een aanslag te
plegen, meldde de Israëlische
radio. Zij zouden gewapend met
granaten de nederzetting zijn
binnengedrongen.
De Amerikaanse gezant Zinni
arriveerde gisteren in Israël. Al
Ihington/ap - De Nationale
voor Verkeersveiligheid
de Verenigde Staten (NTSB)
geconcludeerd dat de co
ot van de Boeing 767 van
itAir die in oktober 1999
stortte verantwoordelijk
Ivoor de ramp. Bronnen bij
merikaanse regering heb-
dat gisteren gezegd. De raad
■gt binnenkort haar eind-
ort over de ramp uit.
[P NTSB zegt in het rapport
of de co-piloot Gameel El-
Hl uty het toestel met opzet
neerstorten. Wel wijst de
op handelingen van de pi-
die waarschijnlijk de oor
waren van de ramp. Vlak
de ramp werd al gespecu-
d dat El-Batouty de automa-
e piloot uitschakelde en
gebed opzegde met de be
ng zelfmoord te plegen.
'Wr heeft de ramp toege
ven aan mechanische pro-
,0 'en in de staart van het toe-
atouty nam de controle over
toestel over kort nadat het
a opgestegen uit New York.
f. ;n de Atlantische Oceaan
'e het vliegtuig in een duik-
ht. Op opnamen van de
pit voice recorder is te ho-
dat de piloot El-Batouty
topig aanspoort te helpen
wiegtuig weer in het gareel
'jgen. Bij de ramp kwamen
neigen om het leven.
Palestijnen schieten op Israëlische tanks in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Ondanks eerder toezeggingen weigert Israël zijn troepen volledig terug te trekken.
Foto: AFP/Jamal Aruri
Oud-adviseur regering VS vreest toename van nieuwe kernproeven
door onze correspondent
Harm Harkema
londen Rusland sprak zijn bezorgdheid
uit, China toonde zich 'diep geschokt' en in
Europa schoven diplomaten ongemakkelijk
op hun stoelen heen en weer. Het vorig
weekeinde uitgelekte rapport van het Pen
tagon waarin zeven landen worden ge
noemd die in aanmerking kunnen komen
voor een Amerikaanse kernaanval is her en
der ingeslagen als een bom.
Maar volgens dr. Gary Samore van het
prestigieuze International Institute for
Strategie Studies in Londen staat er min
der nieuws in het rapport dan de ge
schrokken reacties erop doen vermoe
den. „Veel elementen uit het rapport zijn
in feite al jarenlang beleid. Het Pentagon
heeft alleen de fout gemaakt alles expli
ciet op een rijtje te zetten. Daardoor is el
ders nodeloos onrust gewekt. De rege
ring is daardoor duidelijk in verlegenheid
gekomen", aldus Samore in zijn kantoor
aan de oever van de Theems.
Samore, een Amerikaan, kan het weten
want hij was onder Bill Clinton lid van de
Nationale Veiligheidsraad en de belang
rijkste adviseur van de president op het
gebied van non-proliferatie, het tegen
gaan van de verdere verspreiding van
kernwapens.
De dreiging met inzet van kernwapens
tegen terroristenstaten, ook al beschik
ken die staten niet zelf over kernwapens,
is niet nieuw, zegt Samore.
Verre van dat de doctrine dat Ameri
kaanse kernwapens alleen worden ge
bruikt als vergelding voor een kernaanval
van een ander land, ligt al sinds de rege
ring van George W. Bush' vader George,
meer dan tien jaren geleden, in de prul
lenbak. „Bush heeft Saddam Hussein in
de Golfoorlog gewaarschuwd dat Ameri
ka op gebruik van chemische wapens
door Irak, zou reageren met een 'very big
war', een heel grote oorlog", aldus Samo
re. Hoewel Bush destijds het woord kern
aanval niet in de mond nam, had iedere
goede verstaander heel goed in de gaten
dat hij daar op doelde, aldus Samore.
Evenmin verrassend noemt Samore de
door het Pentagon genoemde optiejDm
'mini-kembommen' in te zetten tegen
ondergrondse bunkers van de vijand.
Onder Clinton zijn daar al diverse studies
naar verricht en er is midden jaren ne
gentig zelfs een kernraket ontwikkeld (de
'B61 mod 11') die speciaal bedoeld was
ter vernietiging van ondergrondse bun
kercomplexen in landen met kwade be
doelingen als Libië en Irak.
Daarbij ging het om bestaande raketten
die voor dit doel werden omgebouwd en
met hun tien kiloton ongeveer even veel
explosieve kracht hebben als die de Ame
rikanen in de Tweede Wereldoorlog tot
ontploffing hebben gebracht op Hiroshi
ma en Nagasaki.
Nieuw is wel dat het Pentagon zich nu
niet richt op ombouw van bestaande
kernwapens, maar geheel nieuwe wil
ontwikkelen met een veel kleinere capa
citeit, die amper nog groter zijn dan de
zwaarste conventionele bommen.
Wordt zo de drempel die er tegen daad
werkelijk gebruik is opgeworpen, niet
ernstig verlaagd? De mogelijkheid dat ze
gebruikt zouden kunnen worden, wordt
zo in theorie wel geschapen, geeft Samo
re toe. Maar hij wijst er uit eigen ervaring
wel op dat Washington -de haviken van
het Pentagon incluis - de duidelijke
scheidslijn tussen conventionele en kern
wapens nooit uit het oog zal verliezen.
Samore noemt een ander gevaar dat op
de loer ligt als de Verenigde Staten geheel
nieuwe -kleine- kernwapens gaan ont
wikkelen: Er zullen dan weer kemproe
ven moeten worden gedaan en het huidi
ge moratorium erop zal dan opgeheven
worden. Daardoor zullen ook andere
kernwapenlanden zich ook vrij voelen
weer kemproeven te gaan nemen.
Samore noemt het 'een fout' van het
Pentagon om het hele kemwapenbeleid
zo expliciet op een rijtje te zetten en ter-
roristenlanden die mogelijk doelwit zijn
bij naam te noemen. „Het Pentagon gaat
ervan uit dat aan duidelijke taal een
waarde kan worden toegekend. Hoe dui
delijker je poneert dat je bereid bent
kernwapens te gebruiken, hoe groter het
afschrikwekkend effect, is de gedachte.
Maar als je expliciet landen noemt waar
tegen je bereid bent om kernwapens in te
zetten, zoals het Pentagon nu doet, dan
moedig je die landen juist aan om zelf
kernwapens te ontwikkelen."
door onze correspondent
Cees van Zweeden
Boedapest - Montenegro ziet af
van een referendum over onaf
hankelijkheid. De kleine repu
bliek aan de Adriatische Zee
blijft onderdeel van Joegoslavië,
dat zijn naam verandert in 'Ser
vië en Montenegro'. Dat was
gisteren de uitkomst van maan
denlange onderhandelingen
tussen Servië en Montenegro,
de twee resterende republieken
binnen Joegoslavië.
Het akkoord tussen Servië en
Montenegro werd door Javier
Solana van de Europese Unie
geprezen als 'een belangrijke
stap op de weg naar stabiliteit'.
Solana, die de onderhandelin
gen tussen beide republieken
leidde, nodigde de Mon-
tenegrijnse president Djukano
vic en president Kostunica van
Joegoslavië uit bij de EU-top die
vandaag in Barcelona begint.
Een Montenegrijnse onafhanke
lijkheidsverklaring, zo werd ge
vreesd, zou negatieve gevolgen
hebben gehad voor de hele re
gio. Het zou een hart onder de
riem zijn geweest voor de Alba
nezen in Kosovo, die onafhan
kelijkheid willen. Zonder Mon
tenegro zou er geen Joegoslavië
meer zijn geweest en zou VN-re-
solutie 1244 niet meer hebben
gegolden. Die resolutie bepaalt
dat Kosovo onderdeel is van
Joegoslavië.
Het akkoord biedt de 650.000
Montenegrijnen verregaande
autonomie binnen de nieuwe
federatie. Er komt een gezamen
lijk Servisch-Montenegrijns par
lement, dat een president kiest.
En er komt een 5-koppige rege
ring voor het gemeenschappelij
ke defensie- en buitenlandbe
leid. Maar voor het overige
wordt Montenegro een onaf
hankelijke staat.
De Montenegrijnen mogen hun
eigen munt (de euro) behouden,
hun eigen douane en hun eigen
politieapparaat. Het leger is ge
meenschappelijk, maar Mon
tenegrijnse dienstplichtigen
hoeven niet in Servië dienst te
doen.
Zelfs is bepaald dat Montenegro
desgewenst over drie jaar alsnog
een referendum over onafhan
kelijkheid mag houden. Maar
indien Montenegro zich dan af
scheidt, zo zegt het akkoord,
blijft resolutie 1244 van toepas
sing. Kosovo, dat nu integraal
onderdeel is van Joegoslavië,
komt dan gewoon bij Servië.
Het akkoord is een domper voor
de Albanezen in Kosovo, maar
ook voor andere naties die ervan
droomden de grenzen op de
Balkan te verleggen. Dat zijn
vooral de Albanezen in Macedo
nië en de Serviërs in Bosnië.
twee keer eerder was de Ameri
kaan in het Midden-Oosten om
de partijen tot een bestand te
bewegen. Maar beide missies
liepen op niets uit.
Zinni praat vandaag met de Is
raëlische minister van Defensie
Ben-Eliezer en minister van Bui
tenlandse Zaken Peres. Daama
ontmoet hij de Palestijnse presi
dent Arafat in Ramallah.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Slaande ruzie tussen po
litie, spelers en supporters na af
loop van de voetbalwedstrijd AS
Roma-Galatasaray is geësca
leerd in een heftige diplomatie
ke twist tussen Turkije en Italië.
De Turkse minister van Buiten
landse Zaken Ismail Cem zei
gisteren dat het optreden van de
Italiaanse politie woensdag
avond direct na afloop van de
Champions League-wedstrijd
herinnerde aan 'de tijden van
Mussolini en zijn fascistische
politie'.
Turkije diende gisteren een offi
cieel protest in bij de Italiaanse
regering. Volgens Cem was het
schandalig dat de politie tot in
de kleedkamers toe Turkse spe
lers 'genadeloos mishandelde'.
Een officiële reactie van Rome
was er gisteravond nog niet,
maar de Italiaanse ambassadeur
in Turkije, Vittorio Surdo, liet
weten 'ontsteld' te zijn over
Cems uitlatingen. „Het hele po
litiecorps is gebrandmerkt als
fascistisch. Als er politiemensen
zijn die zich misdragen hebben
zal zeker tegen hen worden op
getreden", zei hij.
Zowel de Europese voetbalbond
UEFA als de Italiaanse autoritei
ten hebben een onderzoek inge
steld naar de rel van woensdag
avond. Volgens de politie zijn er
woensdagavond in het olym
pisch stadion dertien agenten
gewond geraakt. Vier spelers
van Galatasaray zouden letsel
hebben opgelopen.
Over de toedracht van het inci
dent lopen de meningen uiteen.
Vaststaat dat Roma-middenvel
der Lima totaal van de kook
raakte toen hij direct na het laat
ste fluitsignaal van de Zweedse
scheidsrechter Frisk het veld af
liep. De Braziliaan, die twee sei
zoenen in Turkije speelde, werd
vermoedelijk door Turkse reser
vespelers beledigd. Toen Roma-
coach Capello tussenbeide pro
beerde te komen, ontstond een
massale vechtpartij.
door onze correspondent
Harald Doornbos
ayodhya - In de steenhouwerij
van Ayodhya klinkt een rit
misch getik en geklop. Tiental
len met beitels en hamers uit
geruste arbeiders zitten gekleed
in lendendoeken op reusachti
ge stenen die duizenden kilo's
wegen. Beetje voor beetje en
millimeter voor millimeter hak
ken de arbeiders prachtige
bloemmotieven en mozaïeken
in de pilaren. Het bewerken van
een pilaar kost een steenbewer
ker twee jaar van z'n leven.
Er mag dan kunst en schoon
heid uit hun vingers komen, de
harten van deze mannen zitten
vol haat en intolerantie. Dit zijn
hindoefanaten die van plan zijn
om vandaag te beginnen met
de zeer omstreden bouw van
een tempel op de plek waar
tien jaar geleden een moskee
werd afgebroken door een
meute radicale hindoes. Al
sinds 1992, toen de moskee
werd vernield en er ook nog
eens drieduizend moslims wer
den vermoord, hakken ze hier
aan de pilaren voor de te bou
wen tempel. En vandaag moet
hun dag worden - de dag dat de
hindoes definitief zegevieren
over de moslims.
„De tempel zal er komen, het
maakt me niet uit ten koste van
wat", roept de 23-jarige steen
bewerker Anuj Rajpal. En dat
zoiets gepaard gaat met het uit
moorden van moslims en veld
slagen met de politie, interes
seert hem niet. „De bouw van
de tempel zijn we verplicht aan
God, daar kan niemand ons
van afhouden", zegt Rajpal.
Maar ruim twintigduizend
zwaar bewapende politieman
nen en eenheden van het In
diase leger zijn naar Ayodhya
overgebracht om Rajpal en zijn
vrienden tegen te houden bij
het opbouwen van de tempel.
Bang voor rellen tussen hin
does en moslims heeft het
Hooggerechtshof van India be
paald dat de tempel niet mag
worden gebouwd. Overal in dit
stadje, waar slechts 50.000
mensen wonen, patrouilleert
politie.
De kans is aanwezig dat de reli
gieuze fanaten zullen beginnen
met het vermoorden van de
door hen zo gehate moslims.
Alleen al in de westelijke deel
staat Gujarat vielen de afgelo
pen weken 700 doden nadat
hindoepelgrims die net terug
waren gekomen uit Ayodya be
gonnen met pogroms tegen de
moslims.
Door de sterke politiemacht is
het zo goed als uitgestorven in
de nauwe straatjes van het cen
trum van Ayodhya die normali
ter gevuld zijn met duizenden
pelgrims. Voor hindoes is dit
een van India's belangrijkste
heilige plekken. Er staan dan
ook maar liefst 7500 tempels in
de stad.
Maar de duizenden tempels in
Ayodhya zijn niet genoeg. Zo
bestaan er tempels voor de hei
lige koe. de aap, de buffel, de
rat en voor goden als Krishna
en olifantengod Ganesha. Maar
wat de radicale hindoes willen,
is een grote tempel voor een
van hun belangrijka^goden:
Ram. En volgens demndoe-
overlevering is juist de plek
waar tot 1992 de moskee stond
de geboorteplek van Ram. Tot
de zestiende eeuw stond op de
ze plaats inderdaad een Ram-
tempel, maar die werd ruim
vierhonderd jaar geleden door
een moslimheerser vernield en
vervangen door een moskee. In
1992 was het dan de beurt aan
de hindoes toen zij de moskee
afbraken.
De afgelopen tien jaar heeft de
omstreden grond braak gele
gen. Opgezadeld met een religi
euze twist uit het verleden,
hoopt de Indiase regering dat
de gemoederen in het land rus
tig blijven zolang hindoes noch
moslims er een gebedshuis
hebben. De politie zal er van
daag dan ook alles aan doen
om de start van de bouw van
de tempel te voorkorten.
