GELOOF SAMENLEVING Jongeren proberen stiekem te rouwen En Hij riep Een erotisch scheppingsverhaal uit het land aan de Nijl Flevo Festival zelfstandig verder onder The Crown West-Friesland heeft vanaf april jonge deken Verboden voor hindoes Stichting wil radiodienst in plaats van kerktelefoon Popgroep van monnikei zingt nu ook in het Enge l Moslims zijn verdeeld over 'zo waarlijk helpe mij Allah' Onderscheiding voor Fiothuis Amsterdam - Marius Fiothuis, de vorig jaar overleden compo nist en hoogleraar muziekwe tenschappen, krijgt vandaag postuum de Yad Vashem-on- derscheiding, de hoogste on derscheiding van de staat Isra el. Tijdens een ceremonie in het Joods Cultureel Centrum in Amsterdam worden in totaal twintig niet-joodse personen onderscheiden, die tijdens de holocaust hebben geprobeerd joodse medeburgers te redden. Fiothuis distribueerde in de oorlog verzetskranten en orga niseerde huisconcerten, waar van de opbrengst ten goede kwam aan de hulp aan onder duikers. Franse kardinaal Billé overleden lyon - De Franse kardinaal Louis-Marie Billé, aartsbis schop van Lyon, is dinsdag op 64-jarige leeftijd overleden. Hij leed sinds vorig jaar aan kanker. Billé was sinds 1998 aartsbis schop van Lyon, het op een na grootste bisdom van Frankrijk. Als zodanig mocht hij zich de primaat van Gallië noemen. haarlem - De 34-jarige pastoor dr. M. Wagemaker uit Heemste de is per 1 april benoemd tot deken van Hoom (West-Fries land). Hij volgt J. Wenting op, die pastoor in Weesp, Muiden en Muiderberg wordt. West- Friesland is met meer dan 100.000 rooms-katholieken het grootste dekenaat van het bis dom Haarlem, waar monseig neur Jos Punt bisschop is. Wagemaker studeerde aan de Katholieke Theologische Uni versiteit Amsterdam en die te Utrecht. Hij studeerde Systema tische Theologie en Cultuurfilo sofie aan de Katholieke Theolo gische Universiteit Amsterdam en aan de Katholieke Theologi sche Universiteit te Utrecht. Hij liep stage in onder meer de pa rochie van de H. Vitus - H. Willi- brord te Hilversum. In 1993 werd Wagemaker tot priester gewijd. Van 1995 tot 1997 studeerde hij in Rome. Hij promoveerde er op een proef schrift over de ontwikkelingen in de verhouding tussen angli canen en rooms-katholieken aangaande de opvatting over het gezag in de kerk. Behalve pastoor in Heemstede is Wagemaker docent funda mentele theologie, genadeleer en oecumene aan het diocesaan grootseminarie Willibrordhuis in Vogelenzang (gemeente Bloe- mendaal). donderdag 14 MAART 2002 Tilburg - Speciaal voor pastors was gisteren op de Theologische Faculteit Tilburg een studiedag over 'Jongeren in rouw'. Een van de inleiders was Riet Fiddelaers- Jaspers. Ze werkt aan een proef schrift over het onderwerp, waar voor ze zich af en toe terugtrekt in haar stiltekamertje in het rouwcentrum van haar man. Twee weken geleden overleed de tienjarige neef van Riet Fid- delaers-Jaspers aan een me- ningokokken-infectie. Haar zwager belde of zij mee kon hel pen met het maken van de rouwteksten. „Iedereen in de fa milie deed wat 'ie kon; de een zette koffie, k kan toevallig beter schrijven. Het werd een hele klus; de rouwbrief, het gedach tenisprentje, de avondwake, de persoonlijke bijdragen in de af- scheidsdienst en de crematie- dienst. Ook de scholen van de kinderen vroegen aandacht. Wat ik in mijn werk vaak vertel aan scholen en ouders, moest ik nu in de praktijk brengen." Ook in deze situatie was weer duidelijk hoe jongeren de mo derne media gebruiken om hun gevoelens te delen. „Sms-be- richtjes, e-mail, de website van het plaatselijk ontmoetingscafé van de jeugd. De vriend van één van de nichten maakte een onli- ne-condoleanceregister voor Frank. Binnen een paar dagen waren er al 600 bezoekers." Ongewild werd Riet Fiddelaers (48) vorige week geconfronteerd met haar specialisatie sinds ja ren: jongeren in rouw. Ze heeft er vele boeken over geschreven en is bezig aan een proefschrift. „In de praktijk zag ik dat crises bij jongeren vaak te maken had den met onverwerkte rouwge voelens. Na onderzoek stelden wij in 1995 vast dat 75% van de elfjarigen de dood van nabij hadden meegemaakt en dat dat in de brugklas al opgelopen was tot tachtig procent. Vooral de invloed van de dood van opa's en oma's wordt wel eens onder schat. Voor kinderen is er in middels wel het een en ander op het gebied van rouwverwerking. Maar pubers lijken een vergeten groep. Waarschijnlijk omdat ze aan de buitenkant niets laten merken." Voor haar proefschrift ontwik kelde ze op basis van voorbeel den uit Amerika bijeenkomsten voor rouwende leerlingen op school. Acht scholen werden 'opgeleid' om deze rouwgroe- pen te leiden. Met jongeren werd tweemaal een diepte-in terview gehouden, waarin bete kenis- en zingeving centraal stond. „Zowel de rouwgroepen als interviews werkten zeer her kennend en erkennend voor de jongeren." Ze bladert in dikke klappers met interviews, statistieken, tekenin gen en familiefoto's. Tekeningen en foto's blijken een goed hulp middel voor jongeren, die er niet goed over kunnen praten. Zo bracht een moeder haar zes tienjarige zoon met de medede ling dat hij niet over de dood van zijn vader kon praten. Op een familiefoto tekende hij het gezicht van zijn vader in een hart, een gebroken hart bij zijn moeder en een donkere wolk boven zijn eigen hoofd. In een tekening tekende hij een stekelig iets, opgesloten in een cirkel. Né de rouwbijeenkomsten tekende hij de donkere wolk aan de rand van de cirkel, bijna ontsnapt uit de opsluiting. „Ouders zien vaak alleen dat pubers zich terugtrekken achter een gesloten deur met de mu ziek op zijn hardst. Ze komen pas naar buiten, als het veilig lijkt. Zoals een schildpad zijn kwetsbare delen onder zijn schild verbergt. Jongeren lijken vaak onverschillig. Maar ze zien het verdriet bij ouders, broers of ayodhya - Een saddhu, een hindoeheilige, omringd door apen in de straten van het Indiase Ayodhya. De regering heeft een maatregel af gekondigd die fanatieke hindoes verbiedt een voet in de de stad te zetten. Ze mogen geen religieuze ceremonie houden op de plek waar de in 1992 door hindoes verwoeste Babrimoskee stond. Hindoefunda mentalisten willen er een tempel bouwen. De plek is al negen jaar een bron van geweld tussen moslims en hindoes in Noord-lndia; het con flict heeft al tientallen levens geëist. Foto: EPA/Pawan Kumar driebergen - Het jaarlijkse jongerenfesti- val van de interkerkelijke evangelisatiebe weging Youth for Christ, het Flevo Totaal Festival, gaat zelfstandig verder onder de nieuwe stichting The Crown. Bram Re- bergen en Rik van der Ploeg vormen sa men de directie van The Crown, meldde de nieuwe stichting. Beiden werkten tot maart voor Youth for Christ. Youth for Christ liet in mei weten het Fle vo Totaal Festival te willen verzelfstandi gen. Volgens de directie past het festival niet meer in de visie van de organisatie. Zo richt Youth for Christ zich op jonge ren van 11 tot 19 jaar en is de gemiddelde leeftijd van de Flevobezoeker twintig. Verder wil het festival nieuwe activiteiten opzetten die niet binnen het budget val len dat Youth for Christ jaarlijks voor het evenement reserveert. Onder de nieuwe stichting kan de directie op zoek naar ex terne financiers om de gewenste uitbrei ding mogelijk te maken. Het Flevo Totaal Festival biedt jongeren iedere zomer vier dagen muziek van ar tiesten uit binnen- en buitenland, lezin gen, theater en ander vertier. The Crown wil de bezoekers in die 'ongedwongen en feestelijke omgeving' de gelegenheid bie den te ontdekken wat de essentie van het christelijk geloof is. „Niemand komt op je af om over Jezus te praten, maar als je wilt, kun je hem in het festival ontdek ken", aldus Rebergen. Volgens hem kan het Flevo Festival het 'miserabele' beeld dat veel mensen van het christelijk geloof hebben, bijstellen. „Flevo laat iets heel anders zien dan hei lige huisjes, weinig plezier en veel moe ten", vindt de nieuwe directeur. The Crown opereert met een eigen be stuur los van Youth for Christ, maar houdt goede banden met de evangelisa tiebeweging. Alle medewerkers van het zogeheten Flevoteam van Youth for Christ gaan naar de nieuwe stichting over. Het Flevo Totaal Festival begon in 1977 met 1700 bezoekers in het Zeeuwse Kam perland. Vijf jaar later trokken de jonge ren naar de Flevohof (later Walibi-Flevo) in Biddinghuizen. Van 1995 tot en met 1999 kwamen ze bijeen in Eindhoven, de laatste twee jaar in het Brabantse Liempde. Het festival beleeft daar dit jaar de zilveren editie. zusters en willen hen ontzien; ze proberen dapper te zijn, stiekem te rouwen en te helpen. Zo nam een jongen als zijn vader naar zijn werk was, de taak over om zijn broertje met het verlies van moeder te troosten. Een lood zware taak. En het wordt vaak niet gezien." Volgens Fiddelaers kunnen te keningen ook duidelijk maken dat rouwen helpt. „De eerste te keningen bij rouwbijeenkom sten zijn donker, illustreren ver driet, angst, woede. Vaak zeggen jongeren angst te hebben dat ze gek worden van verdriet. Ze zijn opgelucht als ze merken dat an deren ook die sterke emoties hebben. Materiële dingen die ze vroeger zo belangrijk vonden, zijn door een sterfgeval onbe langrijk geworden. Omgekeerd leren ze genieten van vroeger onopgemerkte dingen, een zonsopgang, bloemen. Vaak worden ze door een sterfgeval vroeg- wijs." rijswijk/anp - De stichting In termediair Kerkomroep Neder land (IKN) wil in de toekomst kerkdiensten via de radio uit zenden. De diensten moeten een goedkoop alternatief vor men voor de kerktelefoon. IKN wil met staatssecretaris De Vries van verkeer en waterstaat onderhandelen over het uitzen den van de diensten. De lokale uitzendingen moeten ouderen en gehandicapten in staat stel len via een speciale ontvanger thuis naar hun plaatselijke ge meente of parochie te luisteren. „De diensten worden door de kerken uitgezonden en zijn bin nen een straal van 20 kilometer rond het kerkgebouw te ontvan gen", aldus IICN-voorzitter A. Noordsij gisteren. „Nadeel van dit systeem is dat het alleen op kleine schaal kan worden toege past. Als we dit op grote schaal willen invoeren, moeten we na melijk speciale frequenties bij Verkeer en Waterstaat aanvra gen en het ministerie is daar ui termate zuinig mee." IKN is op zoek naar goedkope manieren voor het doorstralen van kerkdiensten. Tot nu toe ge beurt dat via de kerktelefoon. Maar KPN Telecom voerde in 2000 een drastische tariefsver hoging van deze dienst door. Ook onderzoekt IKN de moge lijkheid om de diensten via de kabel op de radio uit te zenden. Noordsij: „Via de kabelmaat schappijen kunnen zeven ge meenten of parochies per regio hun diensten uitzenden. Dat werkt goed in kleine regio's, maar levert dus problemen op in gebieden waar meer dan ze ven kerken staan. Daar komt nog bij dat sommige kerken principiële bezwaren hebben te gen het gebruik van de kabel." Derde optie van IKN is het uit zenden van de diensten via in ternet. De stichting wil de uitge werkte alternatieven voor de kerktelefoon nog dit jaar aan staatssecretaris De Vries aanbie den. Van het verhaal van Cassius Clay is me altijd bijgebleven dat hij door het horen van Gods stem tot de islam over ging en Mohammed Ali werd. Ik hoop dat ze dat ook laten zien in de film 'Ali', die nu in de Nederlandse bioscopen draait. God riep de beroemde bokser, waarvoor ook ik als tie ner 's nachts mijn bed uit kwam. Wajikra, 'En Hij (God) riep', is het beginwoord van het derde Bijbelboek. Naar dit begin woord wordt het boek in het Hebreeuws genoemd. De elf- de-eeuwse commentator Rasji heeft gekeken op welke plek ken in Tenach, de joodse bij bel, wajikra nog meer wordt gebruikt en toont zo aan, dat steeds als God met liefde tot Mozes of anderen spreekt, het woord wajikra daaraan vooraf gaat. Wajikra, zegt Rasji, is een uiting van liefde. Rasji zegt nog iets anders, namelijk dat God Mozes riep, en dat dat alleen voor hem te horen was. De andere Israëlieten hoorden niets. Deze verklaring bracht me een eigen ervaring in herinnering van vijftien jaar geleden, die ik totaal vergeten was. Tijdens een training troostte ik iemand die door verdriet was overmand. Maar dat deed ik kennelijk zodanig, dat ik die persoon geen ruimte gaf om uit te huilen. Eigenlijk wilde ik haar verdriet het liefst zo snel mogelijk smoren. Plotseling hoorde ik keihard in mijn ene oor schreeuwen, dat ik haar niet moest stoppen in haar verdriet. Ik keek op, maar er stond niemand. Degene wiens stem ik had gehoord zat op vijf meter afstand en was met iets heel anders bezig. De anderen in de groep hadden zijn op dracht aan mij beslist niet ge hoord. Ik heb er nooit meer aandacht aan besteed, terwijl het toch een ongebruikelijke ervaring was. Althans, is het zo onge bruikelijk? In Groningen zijn psychiaters en psychologen begonnen met een andere the rapie voor mensen die stem men horen. Tienduizenden mensen in Nederland horen ,c IC i- TAMARAH BENIMA ith stemmen. Normaliter krijgeJ ze onmiddellijk een etiket oj Cl geplakt: ze hebben last vans psychose, of erger, ze zijn 'schizofreen'. De normale therapie is omd ene mensen door redeneren en, 11 g te overtuigen dat die stemm bc niet bestaan, dat het om wa -en nen gaat. Die therapie is nie ifc erg effectief, mensen houde ;en gewoon vol dat ze stemmen horen. iei Daarom hebben ze het in Q 2 is ningen over een andere boe ge gegooid. De therapeuten ne 1 ki men de stemmen serieus at f 1 iets wat zij weliswaar niet he ir I ren, maar hun cliënten wel, jra proberen deze mensen ietsi 11 afhankelijker te laten staan 1 kla; genoverdei cht drachten die iel de stemmen gif gegeven. 1d Zoudatinh U geval van 0 Drtt sius Clay he bo« ben geholpe zoe Wat Clay/At de overkwam,: ene wat in het 0: rkt religieuze in dit versum, dat aal voorzovela ïth heeft afgeda f een 'roepinj zou zijn ge- jgt noemd. Een nge varing die a küi niet door de ase medische wetenschap laat ge wegpoetsen als waan, psyd terl se of symptoom van schizo: gw nie. iec Natuurlijk zijn er mensen di 1 b stemmen horen als gevolg! 1 d een ziekte, veel mensen zeil w Maar de moeilijkheid is die t r stemmen te onderscheiden e"' van twee fenomenen die bli de baar ook bestaan, ten eersten- communicatie tussen twee mensen zonder dat anderen die horen, zoals ik meemaai 0' en de stemmen die uit dew reld komen die we doorgaa aanduiden met de spirituele wereld. Je kunt van alles vat Mohammed Ali zeggen, ma gek was hij niet toen hij zid op grond van een geroepen worden, bekeerde tot de dienst die nu door velen mi argwaan wordt bekeken. Terwijl Mohammed Ali vooR< Gods stem geen therapie no had, heeft hij dat voor zijn! in kinson wel. Gelukkig kwam (ft c ze week het bericht dat in dus derland een doorbraak opd 1 vt terrein is geboekt met een e ten perimenteel medicijn. Alih it v er geen baat meer bij. oor Helaas. Ook uitverkoren gij enir ten worden soms geveld. »ies rra he' athene/rtr - De nieuwe cd van de bekendste popgroep van Griekenland, de jonge monni ken van het klooster Sint Augus- tinus en Seraphim Sarof, bevat behalve Griekse ook Engelse lie deren. De derde cd van de groep, 'By Your Side', bevat on der meer het lied 'I Learned to Live Free', het anti-globalise ringslied dat in 2000 de monni ken beroemd maakte. „We wil len de mensen buiten Grieken land laten weten waar wij voor staan", zegt de 30-jarige leadsin- ger, pater Panteleimon. an rste De muziek van de monnü zuivere rock en de taal is di wei hun vrienden buiten het 1 ie ter. 'Wapens, drugs, sho geld, politiek. Je wilt gloo wilt plezier, je wilt een bankrekening' begint hel Anarchie en rock. De 1 hebben een duidelijke I schap. In 'Maat, 'k ben down' zingen ze: We lopen een snelweg zonder eind. C mensen maar met niemand contact. Er is een weg dii van leven biedt. Degenen di weg volgen, spreken van Ja dc doi BOEKBESPREKING amsterdam/anp - Het onder- zoek van minister De Vries van binnenlandse zaken naar de mogelijkheden om de ambtseed te moderniseren door bijvoor beeld van Allah in plaats van God te spreken, stuit in islamiti sche kringen zowel op weer stand als op enthousiasme. Yassin Hartog, coördinator van het dialoogcentrum Islam en Burgerschap, is geen voorstan der van nieuwe wetgeving om de eed aan te passen aan reli gies. „We moeten geen verschil creëren dat er niet is. God is Al lah. We moeten de gemeen schappelijkheid van de drie mo- notheïstische godsdiensten be waren door vast te houden aan de formulering 'zo waarlijk hel pe mij God Almachtig'." Hartog vindt het bezwaar van is lamitische volksvertegenwoordi gers of ambtenaren tegen de huidige formulering onbegrijpe lijk. „Natuurlijk aanbidden wij God niet op dezelfde manier als christenen en joden. Maar het joods-christelijke gedachtegoed uit de boeken van de joden en christenen behoort nu eenmaal ook tot dat van de islam. Boven dien is de uitdrukking in de ambtseed niet inherent aan het jodendom of christendom. God almachtig is nota bene een van de 99 schone namen van Allah." Hartog vindt het voorstel margi naal. Als je een gebaar wilt ma ken op het gebied van erken ning van moslims, stel dan iets substantieels voor zoals erken ning van de nationale feestda gen, bijvoorbeeld het suikerfeest en offerfeest. Maar Allah uit spreken in plaats van God is geen kwestie van erkenning maar een etymologisch pro bleem." Derwisj Maddou, voorzitter van de Nederlandse Moslim Raad (NMR), juicht het initiatief van De Vries daarentegen toe. Hij vindt het een goede zaak 'omdat het van erkenning van de isla mitische identiteit getuigt'. De NMR-voorzitter vindt niet dat het woord God synoniem is aan Allah en vindt daarom dat aan komende islamitische ambtena ren en volksvertegenwoordigers de mogelijkheid moeten krijgen om Allah in plaats van God uit te spreken. „In het geval van God kun je van een meervoud spreken. Maar je kunt geen Allahs zeggen. Boven dien wordt Allah zelden vertaald in God maar vaak in schepper van het heelal. Daarom heb ik er een hekel aan om in islamitisch verband van God te spreken", aldus Maddou. „Hemel klampte zich vast aan aarde en aarde aan hemel. Ze waren onafscheidelijk." Illustratie uit besproken boek „In het begin was er niets dan duisternis en water, koud en stil als zwart marmer. Niets bewoog in de inktzwarte stilte." Het leest als een eigentijdse variant van het scheppingsverhaal in Gene sis („De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed"). In werkelijkheid zijn het de eerste zinnen van Ster rendrager van de Engelse Dian- ne Hofrneyr. Ook een schep pingsverhaal, maar dan eentje uit Egypte, uit langvervlogen tij den, toen men nog piramiden bouwde in het land van de Nijl. Sterrendrager is een prentboek voor kinderen vanaf zes jaar, met tekeningen van Jude Daly die goed passen bij de simpele maar nergens kinderlijke vertel trant van Hofrneyr. Alle perso nages zijn en profil getekend, als knipoog naar de klassiek-Egyp tische traditie. Maar de goddelij ke hoofdpersonen ontstijgen onder de handen van Daly het tweedimensionale dat de oud- Egyptische beeldtaal kenmerkt. Het Egyptische scheppingsver haal is oneindig veel lichtvoeti ger dan het verhaal uit Genesis. Daarin is er slechts die ene hoofdpersoon, die met de ernst en bedachtzaamheid van een toegewijde ambtenaar te werk gaat, bij wijze van spreken elke dag om negen uur achter zijn bureau schuift om zijn taak stipt uit te voeren, en om vijf uur de deur tevreden achter zich dicht trekt. Hoe anders ging het toe in de gedachtewereld van de bewo ners van het Egyptische Helio- polis. Niet één hoofdpersoon hier, maar een heel kluitje. Wel is er eerst alleen de god Atum, die uit het zwarte water om hoogkomt in het hart van een lotusbloem. Maar al gauw komt van het een het ander en heeft hij er een hele familie bij. Bij de ze schepping gaat bepaald niet alles volgens plan, en is er ook niet na elke stap een ogenblik van reflectie, zoals in Genesis („En God zag dat het goed was"). Zo kan het gebeuren dat nog vóór hemel en aarde zijn ge schapen Sjoe (de god van de lucht) en Tefnoet (de godin van de dauw) elkaar als een paar hy peractieve kinderen achternazit ten, want 'ze houden van plagen en spelen'. „Sjoe was stormach tig. hij kraste en stampte. Tefno et moest veel huilen. Ze was druilerig en doorweekte alles. Samen waren ze ongeremd, on voorspelbaar en onstuimig." Uit deze twee komen de hemel en de aarde voort: Noet en Geb. „Zij waren rustiger dan hun ou ders. Zij omhelsden elkaar en fluisterden geheimen in eikaars oren. Hemel klampte zich vast aan aarde en aarde aan hemel. Ze waren onafscheidelijk." Nog zoiets wat in het schep pingsverhaal in Genesis bepaald niet voorkomt: erotiek. Er zijn bijbeluitleggers die de Geest Gods als mannelijk willen zien en de wateren waar deze boven zweeft als vrouwelijk. Maar afge zien van het feit dat dit tamelijk vergezocht is, haalt dit het niet bij de seksuele spanning die heerst tussen Geb en Noet. Pas als vader Sjoe, de god van de lucht, de twee scheidt kan Atums schepping verdergaan. Sjoe tilt zijn dochter hoog op, totdat zij zich 'als een stille slui er' over Geb heen buigt. „Haar tenen rustten op de oostelijke rand van de wereld en haar uit gestrekte vingertoppen op de westelijke rand. Geb worstelde zich omhoog in een poging haar te bereiken, maar Sjoe hield hem stevig op zijn plaats. Ter wijl Geb omhoog lag te turen naar Noet, veranderde zijn om trek in steile bergen en diepe dalen in de aardkorst." Iwij Er volgen nog vele verwikkel no gen voor het verhaal ten ein 'Ne is. Maar net als het begin kl m h ook het eind van Sterrendr. s, vi bekend in de oren. Niet onfesb het lijkt op Genesis, maar Hofrneyr een herkenbare a ïdei ring oproept. „Soms worde armen van Sjoe moe van he in tc vasthouden van Noets licha lal t met zijn gewicht aan sterrei ar d; Dan buigt Noet zich omlaa; n be vertelt geheimen aan haart eli geliefde, Geb. In deze nacht vai lijken de sterren bijzonderl ven der en dichtbij de aarde, en de ets gefluister zweeft zachtje d in naar beneden als een stenefftd wolk." Alleen moeten wij mensen' de eenentwintigste eeuw, 0 °P nog te kunnen ervaren, naa vtjf land waar de nacht niet \vo versluierd door een oceaan elektrisch licht. Egypte, bijv een beeld. 5 in ahii ter. der Afke van der Tooien Titel: Sterrendrager. Een sd °nd pingsverhaal uit het oude Ij fnu te Auteur. Diane Hofrneyr Illustraties: Jude Daly lll§b Vertaler: Kat ja Kaiser mo Uitgever: Christofoor :."E injvi lees iken teke

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 16