Marktaandeel Gasunie stijgt weer
'I-mode is het paard waarop we wedden'
Nederlands bouwzand is op in 2005
VNU moet wachten met oogsten
cnv en fnv Heijmans lonkt via
'Ontwikkelingslanden groeien onvoldoende'
Export stijgt met 16 procent naar ruim 42 miljard kuub
wijzen bod J T Tr,
Philips af omweg naar HBG
S «H - Ci ca 33.000 mensen
5547 n vorig jaar omgekomen bij
luurrampen of rampen ver-
67?, "Taakt door mensen. Dit ging
aard met 34,4 miljard dollar
1 financiële schade, zo blijkt
701 "en schatting van de Zwit-
551 se herverzekeraar Swiss Re
Kleuter leert beleggers lesje
Autoverkopen
gedaald in
West-Europa
Avebe schrapt 450 banen
Bukken voor de bank
Oproep staking ECONOMIE
jsneyland Parijs
donderdag 14 MAART 2002
groningen/gpd - Een groot aan
tal industriële afnemers dat voor
een buitenlandse gasleverancier
koos is teruggekeerd naar de
Gasunie. Het eerder gedaalde
marktaandeel steeg daardoor vo
rig jaar weer van 63 naar ruim 71
procent, goed voor 15 miljard ku
bieke meter gas.
Vooral aan elektriciteitscentrales
werd meer geleverd, zo blijkt uit
het vandaag gepubliceerde jaar
verslag over 2001. In totaal werd
vorig jaar 42,4 miljard kuub gas
geëxporteerd, een toename van
bijna 16 procent. Dit werd voor
namelijk veroorzaakt door extra
leveringen aan Distrigas in Bel
gië en Duitse afnemers. Export
maakt meer dan de helft uit van
de totale gasafzet van Gasunie.
Op de nieuwe sterk groeiende
markten in Oost- en Midden-
Europa krijgt Gasunie ondanks
grote inspanningen geen poot
aan de grond. Betere kansen lig
gen in het Verenigd Koninkrijk.
Vorig jaar zijn onderhandelin
gen gestart over een lange-ter-
mijncontract voor de verkoop
van forse hoeveelheden gas. De
Britse gasmarkt wordt van ex
porteur steeds meer importeur.
Daarom is de aanleg van een ei
gen transportleiding nog steeds
in beeld.
Gasunie verwacht dat de Neder
landse markt met 2 procent
groeit. Dit jaar wordt een afeet
voorzien van bijna 82 miljard
kuub en een omzet van bijna 12
miljard euro. In 2001 steeg de
afeet al met bijna 11 procent tot
80,7 miljard kuub en de omzet
met 34 procent naar 12 miljard
euro. Dit kwam mede door de
hoge olieprijzen, waaraan de
gasprijs is gekoppeld. De gemid
delde opbrengst per kubieke
meter steeg van 12,3 naar 14,9
eurocent.
Hoofddirecteur Verberg consta
teert dat de veranderende om
standigheden op de energie
markt geen gevolgen hebben
gehad voor de vraag naar aard
gas. Die vraag groeit in Europa
en zelfs wereldwijd nog steeds
gestaag. Hij stelt verder vast dat
de vrije markt vrijwel geen oude
marktpartij onberoerd laat. En
in dat opzicht is het ook voor
Gasunie onduidelijk wat de toe
komst gaat brengen.
Bijna dagelijks worden daarover
besprekingen op ministerieel ni
veau gevoerd met de aandeel
houders van Gasunie, Shell en
Exxon Mobil. Minister Jorritsma
(economische zaken) heeft be
loofd voor de Kamerverkiezin
gen uitsluitsel te geven over de
toekomstige structuur van het
Nederlandse gasgebouw.
De gemiddelde gasprijs (21 eu
rocent) lag het afgelopen jaar
bijna 3 eurocent per kubieke
meter boven het niveau van
2000.
Overigens is vorig jaar de regu
lerende energiebelasting verder
gestegen van 6,7 eurocent in
2000 (voor een gemiddeld ver
bruik van 2.700 kubieke meter
per jaar) tot 12.0 eurocent in
2001. De gasprijs in de tuin
bouwsector steeg vorig jaar met
3,4 eurocent naar gemiddeld
18,4 eurocent.
E-plus en KPN hebben hoge verwachtingen van Japans speeltje
""Hans Gertsen
20,11
h wnover/gpd - KPN en haar Duitse
24J Fer E-Plus hebben hoge verwachtin-
28» nvan i-Mode. Het Japanse mobieltje an-
27? speeltje dat vorige week in Duitsland
igj ^geïntroduceerd - Nederland volgt
'gende maand - moet het concern in
20? Mand, Nederland en België binnen een
"aan vele honderdduizenden nieuwe
156J nten helpen. Klanten bovendien die ge-
"Meld voor een kwart meer omzet dan
gewone' mobiele beller zorgen.
sa#
«topman Scheepbouwer sprak giste-
15ï 'de verwachting uit dat KPN Mobile,
N Duitse mobiele dochter E-Plus en de
Belgische mobiele dochter Base samen
voor volgend voorjaar een miljoen i-Mo-
de toestellen met bijbehorende abonne
menten aan de man brengen.
E-plus, sinds kort een volle dochter van
KPN Mobile, is nu de derde speler op de
Duitse markt met een marktaandeel van
13,5 procent en ruim 7,5 miljoen klanten.
Dankzij i-Mode hoopt E-Plus voor het
eind van het jaar 400.000 tot 500.000
nieuwe klanten te trekken en daarmee
haar marktaandeel fors te vergroten. „I-
Mode is het paard waarop we wedden",
aldus topman Bergheim van E-Plus.
Of KPN en E-Plus die ambitieuze doel
stelling halen, is de vraag. De voorteke
nen zijn echter gunstig. Tijdens de Cebit,
de grootste elektronicabeurs ter wereld
die gisteren in Hannover begon, trok de
stand van E-Plus waar de i-Mode-appa-
raatjes voor het eerst te zien en te probe
ren waren veel belangstelling. Ook de
Duitse media hebben de afgelopen da
gen veel aandacht besteed aan i-Mode, al
was het maar omdat het een van de wei
nige echt opvallende nieuwtjes was op de
beurst. Maar ook omdat i-Mode ook
door de concurrentie wordt gezien als
een soort proeftuin voor umts, de vol
gende generatie mobiele telefonie eind
volgend jaar voorzichtig van start gaat.
I-Mode maakt internet-achtige diensten
mogelijk, van het reserveren van tickets
tot het bestellen van bloemen en het ver
sturen van bewegende beelden en geluid,
al werkt dat nog niet erg snel. Dat komt
pas als umts wordt ingevoerd. De tele-
comwereld heeft zich de afgelopen jaren
diep in de schulden gestoken om umts-
licenties te verwerven. De vraag is of die
enorme investeringen ooit worden terug
verdiend. Als i-Mode flopt, is dat geen
goed voorteken.
In Japan is het een succes. Dertig miljoen
mensen, een kwart van de bevolking, ge
bruiken i-mode. KPN heeft vooralsnog
exclusieve rechten op i-Mode via een li
centie met het Japanse telecombedrijf
NTTD0C0M0. Dat geeft KPN en haar
dochters volgens Uwe Bergheim een
technologische voorsprong van zes tot
acht maanden. Of i-Mode de hoge ver
wachtingen waar kan maken, moet de
komende maanden blijken. Scheepbou
wer verwacht bij de presentatie van de
halfjaarcijfers eind augustus meer duide
lijkheid te kunnen geven.
door Frans van den Berg
haarlem/amsterdam - minder
afhankelijk worden van econo
mische schommelingen. Dat
was voor het Haarlemse con
cern VNU indertijd de reden om
de dagbladen, tijdschriften en
educatieve uitgeverij van de
hand te doen. Voor stabiliteit
moest AC Nielsen met zijn kijk
cijfers en advertentiebestedin
gen zorgen. Nu de economische
groei is ingezakt, blijkt die stra
tegie te werken. De winst per
aandeel zakte met drie procent,
maar het oude VNU zou het veel
slechter hebben gedaan.
Over 2001 haalde VNU een
winst-van ruim één miljard eu
ro, maar dat was inclusief de
verkoop van de tijdschriften en
uitgeverij Malmberg. De gewone
nettowinst groeide met twee
procent tot 416 miljoen. Pas
over heel 2002 zal blijken hoe
het nieuwe VNU uit de bus
komt. De verkochte bedrijven
hebben het zwaar als gevolg van
de economische dip. „Onze
nieuwe aankopen hebben daar
minder last van. Marketinggege-
vens en kijkcijfers blijven nodig
en veelal zijn daarvoor langlo
pende contracten afgesloten. Ze
zijn recessiebestendig en dat is
precies wat we wilden", lichtte
bestuursvoorzitter R. van den
Bergh gisteren toe. „In de ande
re sectoren van ons bedrijf wa
ren we succesvol in het beper
ken van de kosten. Dus zodra
het economisch beter gaat. zijn
we er meteen bij."
Die andere sectoren zijn de vak
tijdschriften, vakbeurzen en
Gouden Gidsen. De gidsen wis
ten in 2001 tegen de stroom in
iets meer advertenties binnen te
halen. De vakbladen hadden
daarentegen wel last van de te
rugval. In de VS daalde het aan
tal advertentiepagina's met 32
procent en in Europa met 23
procent. Dit jaar wordt in Euro
pa geen herstel verwacht. VNU
heeft inmiddels fors gesnoeid in
de kosten. Zodra de markt aan
trekt, kan de winst zich herstel
len. „We staan er uitstekend
voor", concludeert Van den
Bergh. „We hebben een goede
opbouw van ons bedrijf en dat
willen we de komende jaren
sterk uitbreiden in winst en om-
eindhoven/cpd - De leden van
CNV en FNV hebben het eind
bod van Philips gisteren vrijwel
unaniem afgewezen. De twee
bonden besluiten morgen over
eventuele acties. Stakingen zijn
daarbij niet uitgesloten.
CNV en FNV stellen Philips
waarschijnlijk begin volgende
week een ultimatum. Een van
de eisen is 3,5 procent structu
reel meer loon. Philips sloot vo
rige week een principe-akkoord
met de relatief kleine vakbond
De Unie, die vooral hoger per
soneel organiseert. Dat voorziet
in 2,5 procent structureel meer
loon. Philips wil dat akkoord
voor alle 30.000 Nederlandse
werknemers laten gelden. Het
concern wijst daarbij op het be
lang van loonmatiging. „Een te
grote loonstijging is slecht voor
onze concurrentiepositie en
daarmee de ontwikkeling van
Philips in Nederland."
rosmalen/gpd - In de strijd om
Hollandsche Beton Groep
(HBG) hanteert bouwconcern
Heijmans een nieuwe strategie.
Belangstelling is er nog steeds,
maar het eerder beraamde vij
andige bod komt er niet meer.
„Als de overname van HBG
door Dragados niet doorgaat
ontstaat er ook voor ons weer
een nieuwe situtie", stipte top
man Janssen gisteren aan bij de
toelichting op de jaarcijfers.
Met de overname van IBC per 1
januari 2001 (voor 65 miljoen
euro) kreeg Heijmans een stevi
ge push. De aankoop van in to
taal drie bedrijven (voor 70,4
miljoen euro) stuwde de omzet
omhoog met 37,9 procent. In
totaal stegen de opbrengsten
met 46,3 procent.
„Als Ballast Nedam er met de
bagger van HBG van doorgaat,
haakt Dragados af. Misschien
dat de bouwpoot van HBG dan
wel voor een lagere prijs be
schikbaar komt", opperde Jans
sen. Het was niet zomaar een
losse flodder die hij losliet. Afge
lopen zaterdag nog trof hij
HBG-topman Reigersman, die
vorig jaar nog fel reageerde op
ovemamepogingen van Heij
mans. Van enige vijandigheid in
de relatie viel gisteren niets
meer te bespeuren. „We kunnen
het goed met elkaar vinden. Op
veel plaatsen werken we heel
goed samen."
Ook als HBG onbereikbaar blijft
wil Heijmans verder. Met 7 pro
cent autonome omzetgroei per
jaar en de rest via overnames in
binnen- en buitenland wil het
concern in 2006 een omzet van
5 miljard euro bereiken. Meer
dan het dubbele van de huidige
2,3 miljard. Met 9549 werkne
mers (35 procent meer dan in
2000) steeg de nettowinst met
46 procent. Met nieuwe overna
mes zal Heijmans snel zijn
10.000ste werknemer begroeten.
iiijs - Franse vakbonden heb-
0 het personeel van Disney-
nd Parijs opgeroepen het
"p Voor onbepaalde tijd neer
leggen. Ze eisen een dienstja-
ntoeslag. Voor de directie
om( de voorgenomen staking
peen ongelukkig moment.
,mend weekend is de ope-
ng voorzien van de nieuwe
^park-attractie. De directie
il pas na 16 april onderhande-
- nniaar dat vinden de bonden
11 laat.
993)
Overleg grafische
j iedia hervat
5l8i
79, mteiveen - Vakbonden en
3^ erkgevers in de grafische me-
l branche hervatten morgen
i3i onderhandelingen over een
?2J: euwe CAO. Bijna drie weken
Jeden liepen de besprekingen
»r de 55.000 werknemers bij
ukkerijen en krantencon-
610' nis vast. FNV Kiem eist 3,35
rocent meer loon op jaarbasis.
24- erkgevers wilden niet verder
pan dan 2,25 procent.
vondverkopen
11 supers dalen
mcEN - Voor het eerst sinds
47J .invoering van de nieuwe
inkeltijden in 1996 hebben de
ipers hun avondverkopen re-
7i lief zien dalen. In 2000 be-
16 jlden supermarkten nog 10,3
jjf, ocent van hun omzet na zes-
47 n, vorig jaar was dat nog 9,7
151 ocent. Dat blijkt uit cijfers die
'51 arktonderzoeksbureau GfK
s; ircamelde onder 4400 huis-
Ij: iudens. Vooral de maandag-,
44' nsdag- en woensdagavond
25Ï aaI) onder druk. Verder meent
2a' K dat mensen zich 's avonds
1682 winkelcentra minder veilig
33; n gaan voelen.
1 ietsenfabriek
parta groeit
doorn - Fietsenfabriek
n Hrta verwacht dit jaar 60 pro-
221 ïtmeer fietsen te verkopen.
3^ 2001 steeg de productie met
2< procent. Met deze cijfers
- Kit Sparta in een krimpende
irkt Over de gehele linie
alden de fietsverkopen vorig
rmet 15 procent. Dit jaar wil
w irta de productie opvoeren
15 170.000 naar 110.000. Sparta
!ai5 inderdeel van de Accell
130 oup, waarvan ook Batavus en
188J ja Miyata deel uitmaken.
h
,s er procent voor
Sioeie ikea'ers'
«sterdam - Ikea-medewer-
rsdie goed presteren, krijgen
1 april vier procent bij. Wie
195J voldoende scoort, ontvangt
1 procent terwijl het salaris
auitstekende collega's met 5
13' «ent toeneemt. Deze presta-
2Ji afhankelijke aanpassing is af-
sproken in de nieuwe CAO
orde 4000 Ikea-medewer-
rs Het merendeel van de
rknemers krijgt de beoorde-
141 g'goed'.
an Gansewinkel
ft Riggeling in
IWENDONCK - De Van Ganse-
57;j nkel Groep neemt Riggeling
yding uit Velp over. Dat be-
[verwerkt oud papier en
mietigt archieven. De 39 per-
48,i neelsleden komen in dienst
ïVan Gansewinkel. Bij Van
259 nsewinkel werken 3500 men-
6'.' nen de jaaromzet bedraagt
40j 0 miljoen euro. Riggeling is
44? led voor een jaaromzet van
im 5 miljoen euro.
odental bij
impen stijgt
"merendeel van de schade
18.4 9 miljard dollar) is veroor-
ift door de terreuraanslagen
ij '11 september in de VS. Bij
aardbeving in de Indiase
'Jt Gujarat vielen begin vorig
f 15.000 doden.
londen - De Britse vijfjarig Tia Roberts heeft in een beleggingswed
strijd volwassenen het nakijken gegeven. Ze koos een jaar geleden
voor een denkbeeldige 5000 Britse ponden (8000 euro) bedrijven uit
voor haar aandelenportefeuilie. Een jaar later bleek die portefeuille 5,8
procent meer waard te zijn. In dezelfde periode zakte de toonaange
vende FTSE-index op de Londense beurs met 16 procent. De portefeuil
le die beurshandelaar Mark Goodson na een zorgvuldige analyse sa
menstelde, werd ruim 46 procent minder waard. Foto:EPA/Ho
brussel/anp - In West-Europa
zijn in februari 1,4 procent min
der auto's verkocht dan in de
zelfde maand vorig jaar, zo
maakte de brancheclub ACEA
gisteren bekend. In Italië gingen
de verkopen met 12,3 procent
naar beneden en ook in Frank
rijk, Spanje en Griekenland lag
de verkoop lager. In Nederland
registreerde de ACEA een toena
me met 1,8 procent. Grootste
stijger is het Verenigd Koninkrijk
met 18 procent.
De Volkswagen-groep blijft de
grootste producent in Europa,
met een verkoop van 187.282
auto's. Dat is een daling van 7,2
procent. Opmerkelijk is dat het
huismerk Volkswagen de verko
pen met 11,3 procent zag dalen
tot 102.818. VW werd daarmee
bijna ingehaald door Peugeot,
dat vooral door het nieuwe mo
del 307, de verkopen zag stijgen
tot 102.812. Het Franse merk
ging 11 procent omhoog in de
statistieken. RenaulUfclijft als
merk het grootste m« een ver
koop van 124.713; een stijging
met 6,3 procent.
Sterkste stijger op de markt in
februari was Ford-dochter Ja
guar, dat door de introductie
van het nieuwe X-model met
68,1 procent erop vooruit ging
tot 2.406 verkochte exemplaren.
BMW ging 33,0 procent om
hoog, vooral door de introductie
van het nieuwe model van
dochtermerk Mini. Daimler-
Chrysler zag de verkopen van de
kleine Smart-stadsautootjes er
56,1 procent op vooruit gaan.
Bij de grote merken is Opel de
grootste verliezer. De GM-doch-
ter leverde 19,2 procent in tot
93.022 verkochte auto's. Fiats
prestigemerk Lancia was de
grootste verliezer met een ach
teruitgang van 36,8 procent.
ter apelkanaal/gpd - Zetmeel-
concem Avebe schrapt de ko
mende twee jaar wereldwijd 450
banen. Dat is 20 procent van het
totale aantal arbeidsplaatsen.
Tenminste vijf onrendabele pro
ductielijnen bij de Avebe-fabrie-
ken in Foxhol, Ter Apelkanaal
en Veendam worden gesloten.
FNV Bondgenoten reageert ge
schokt op de reorganisatieplan
nen. „Dit overtreft onze ergste
angst," zegt bestuurster Anja
Dijkman. De bond wil onder
zoeken of er alternatieven zijn te
bedenken die minder ver ingrij
pen in de regionale werkgele
genheid.
De bezuiniging vloeit voort uit
de nieuwe strategie die het zet-
meelconcem gisteren presen
teerde aan personeel en vak
bonden. Avebe zet de komende
jaren in op versterking van zijn
positie als de grootste aardap-
pelzetmeelproducent van de
wereld, en wil ook de nummer 1
worden op het gebied van de ta-
piocazetmeel.
Hiertoe moet het concern dras
tisch worden gereorganiseerd.
De huidige coöperatie van boe-
ren-aandeelhouders blijft welis
waar bestaan als hoogste be
stuursorgaan, maar daaronder
komt een internationale holding
met vier afzonderlijke werk
maatschappijen.
De Europese Unie bouwt de
subsidies voor de zetmeelaard-
appelteelt vanaf 2006 af. Daar
om moeten de kosten naar be
neden.
Groei wordt vooral gezocht in
het Verre Oosten en Zuid-Ame-
rika.
buenos aires - Waar in Nederland de klantvriendelijkheid van de ban
ken ter discussie staat moet een cliënt van de Banco Rio in de Argen
tijnse hoofdstad Buenos Aires flink door de knieën om geld te kunnen
ophalen. Uit vrees voor gewelddadige demonstraties halen de meeste
bankfilialen hun aluminium inbraakbeveiliging ook tijdens de ope
ningsuren niet omhoog en houden naast de mini-deur gewapende be
wakers de wacht. Foto:AFPI/Daniel Garcia
beuningen/gpd - Nederland zit
in 2005 zonder bouwzand. Dat
voorspelt Nederzand, het inge
nieursbureau van zandprodu-
centen. De huidige zandwinlo-
caties zijn dan leeggehaald en
nieuwe zandputten mogen of
kunnen voorlopig niet worden
aangeboord. Volgens woord
voerder Van der linde vergt het
zeven tot tien jaar voordat een
nieuwe zandput zand levert.
„Zelfs als we vandaag nieuwe
locaties krijgen aangewezen, zit
ten we rond 2005 met een zand-
tekort."
De zandhazen worden in deze
sombere voorspelling gesteund
door de bouwwereld. Secretaris
Sigmondt van de koepelorgani
satie FODI noemt de situatie nu
al zorgelijk. „Het grootste pro
bleem is dat we in een over
gangsfase naar nieuw beleid zit
ten. De provincie Gelderland
wilde aanvankelijk zandwinning
op enkele grote binnendijkse lo
caties,maar heeft daar vervol
gens een streep door gehaald.
De geboden alternatieven ko
men echter niet van de grond.
De procedures die tot ontslui
ting van nieuwe winlocaties
moeten leiden, lopen voortdu
rend vast. Tegenstrijdige belan
gen van ministeries spelen een
grote rol in de stroperige be
sluitvorming. Maar ook provin
cies en gemeenten werpen over
en weer blokkades op.
De betonmortelfabrikanten ver
enigd in VOBN spreken over
'donkere wolken' die zich sa
menpakken. Zegsman Van der
Poel verwacht grote maatschap
pelijke en economische proble
men door het uitblijven van
nieuwe zandlocaties. De over
heid wil straks meer zand im
porteren, maar ook dat wordt
steeds moeilijker. „Duitsland
heeft al te kennen gegeven ons
niet te kunnen helpen", zegt
Van der Poel.
Ook vanuit Engeland zal import
moeilijker worden. Beide landen
kampen met dezelfde proble
men als Nederland bij het aan
wijzen van nieuwe zandwinnin
gen. De Nederlandse bouwwe
reld vindt het hoog tijd worden
dat hun alarmbel in Den Haag
weerklinkt. Een brandbrief aan
politici en ministeries is in de
maak.
Voor het ministerie van verkeer
en waterstaat ligt de zaak sim
pel. „We gaan ervan uit dat Gel
derland de afgesproken zand-
productie levert", zegt een
woordvoerder. Die provincie
heeft zich verplicht ongeveer
veertig procent van de Neder
landse zandbehoefte te leveren.
Verkeer en Waterstaat houdt
Gelderland aan die afspraak,
hoewel juist dat departement
nieuwe winlocaties van tafel
veegt.
washington/dpa - De groei van de econo
mie in de ontwikkelingslanden is meestal te
klein om de armoede afdoende te kunnen
bestrijden. De economie zal er dit jaar groei
en met 3 procent en volgend jaar met 5 pro
cent, zo raamt de Wereldbank, die dit jaar
een groei voor de industrielanden voorziet
van 0,8 procent.
Vooral ontwikkelingslanden die afhankelijk
zijn van de uitvoer van grondstoffen, blijven
lijden onder dalende prijzen op de wereld
markt. De prijzen van koffie, katoen, rijst,
soja en metalen zijn voor een deel nog nooit
zo laag geweest.
Dat heeft sterk negatieve gevolgen voor de
inkomsten van de landen die drijven op de
export. Ontwikkelingslanden die het van in
komsten uit het toerisme moeten hebben,
gaan gebukt onder de gevolgen van de ter
reuraanslagen in de VS.
De Wereldbank heeft berekend dat de kapi
taalstroom richting de ontwikkelingslanden
vorig jaar voor het vijfde jaar achtereen af
nam. In 2001 daalde de hulp van 264 naar
234 miljard dollar. Dat is 100 miljard dollar
lager dan in het recordjaar 1997.
Maandag begint in Monterrey (Mexico) een
internationale conferentie over de financie
ring van ontwikkelingshulp. De Wereldbank
wil die bijeenkomst aangrijpen om de indu
strielanden op hun plichten te wijzen.
Steeds meer arme landen volgen een beleid
van duurzame ontwikkeling. Voor de rijke
landen is de conferentie 'de historische ge
legenheid' om hun steun voor dat beleid te
tonen door hun markten te openen en hun
ontwikkelingshulp te vergroten, aldus eco
noom Stem bij de Wereldbank.
