De televisieavonturen van Klaasje Zevenster
MEDIA
Patenten of zijn het patiënten?
Veronica dagvaardt de Staat
over FM-frequentie-verdeling
Scenario wedstrijd TROS moet historisch drama van eigen bodem nieuw leven inblazen
Amerikaanse prijs
voor Lang Leve
Hilversum - Het VARA-pro-
gramma Lang Leve...Henny,
Kitty en Jules onderscheiden
niet een Gold Plaque tijdens het
38ste Chicago International
Film Festival. De aflevering uit
de reeks van programmamaker
Michiel van Erp kreeg de prijs
in de categorie: Documentary:
Arts/Humanities. De aflevering
werd in oktober vorig jaar uit
gezonden door de VARA en
gaat over drie heteroseksuele
mannen die ook een vrouw in
zich hebben en daar na soms
veel wikken en wegen ook ui
ting aan geven.
NOS live bij
VOC-schip
Hilversum - De NOS doet 20
maart rechtstreeks verslag van
de feestelijkheden rond de op
richting van de Verenigde Oost-
indische Compagnie (VOC) 400
jaar geleden. Het verslag van de
herdenking in de Haagse Rid
derzaal, wordt uitgezonden op
Nederland 2 (15.20 uur). De
viering vindt plaats in de aan
wezigheid van de koningin, le
den van het kabinet en het par
lement en ambassadeurs van
de landen waarmee de VOC
handel dreef. Twee sprekers be
lichten het belang van de VOC
voor Nederland.
AVRO-werk Doeve
naar Persmuseum
Hilversum - De AVRO draagt
zijn collectie tekeningen van
Eppo Doeve over aan het Pers
museum. De verzameling om
vat een groot deel van de 1650
originele tekeningen die Doeve
vanaf 1935 maakte voor Radio
bode, AVRObode en Televizier.
De illustrator, politiek tekenaar
en schilder Jozef Ferdinand
(Eppo) Doeve (1907-1981)
kreeg in 1935 van AVRO-op-
richter Willem Vogt de op
dracht illustraties te verzorgen
bij wijze van aankondiging van
programma's.
woensdag 13 MAART 2002
Een historische dramaserie die niet langdradig en oubollig is, maar
een breed publiek aanspreekt. De Engelsen zijn er meesters in. Kos
tuumdrama's als Upstairs downstairs en Brideshead revisited zijn ver
re van saai en ouderwets. Hoofd drama van de TROS Ted Mooren
vindt het hoog tijd worden dat ook in Nederland deze vorm van tv-
drama weer eens gemaakt gaat worden. De TROS roept daarom alle
scenarioschrijvers op om een origineel en eigentijds script te bedenken
voor een tv-serie gebaseerd op de negentiende eeuwse zedenroman
'De Lotgevallen van Klaasje Zevenster' van Jacob van Lennep. Vanaf
zondag 24 maart, de tweehonderdste geboortedag van Van Lennep,
kunnen auteurs zich aanmelden voor de scenariowedstrijd via de web
site www.klaasjezevenster.nl.
door Susanne van Velzen
Hilversum - Is het echt zo slecht
gesteld met historisch televisie
drama in Nederland. We hebben
toch onlangs nog de veelgepre
zen serie over koningin Wïlhel-
mina bij de NCRV gehad?
„Wilhelmina was zeker mooi,
maar het was documentair dra
ma en geen fictief verhaal. De
serie was niet toegankelijk voor
een heel breed publiek. Daar
zijn we in Nederland niet zo
sterk in. Wij maakten bij de
TROS twintig jaar geleden een
hele toegankelijke tv-serie over
de verhalen van Guy de Mau
passant onder regie van Jan Ke-
ja. Daar kregen we toen de aller
eerste Emmy Award in Amerika
voor. Nu maken we Spangen,
waar we heel trots op zijn, maar
we dachten 'waarom niet weer
eens iets historisch gebaseerd
op 19e-eeuwse literatuur."
Waarom hebben jullie gekozen
voor De Lotgevallen van Klaasje
Zevenster van Jacob van Lennep?
„Van Lennep werd in die tijd
veel gelezen door mensen uit al
le lagen van de bevolking, zover
ze natuurlijk geletterd waren.
Zijn werk was voor iedereen toe
gankelijk. Het werd door som
migen als volks en onzedelijk
gezien. Neerlandica en Van Len-
nep-specialiste professor Marita
Mathijsen, die betrokken is bij
deze scenariowedstrijd, raadde
ons aan De Lotgevallen van
Klaasje Zevenster als basis voor
de serie te nemen. Het werd in
1865 en 1866 uitgebracht als
feuilleton in vijf delen. Je was er
op geabonneerd zoals je nu de
bladenman aan de deur krijgt.
Klaasje Zevenster wordt door li
teraire deskundigen zeker niet
gezien als zijn beste werk, maar
het is uitermate geschikt voor
een spannende tv-serie omdat
het soap avant la lettre is. Alle
dramatische thema's komen in
deze in zedenschets voor. Het
verhaal sprak toen een hoop
mensen aan en dat is precies
wat we nu ook weer willen. Het
is meeslepend en ontroerend."
Had u er vervolgens geen ver
trouwen in om een bekende en
ervaren scenarioschrijver aan het
werk te zetten?
Als je één auteur kiest is de
Het leven van Klaasje Zevenster. Foto: TROS
kans theoretisch maai' heel klein
dat hij met het ei van Columbus
komt. Dus waarom geen wed
strijd. Zo boor je nieuwe bron
nen aan waar je het bestaan
misschien niet eens van weet.
Natuurlijk mogen ook bekende
scenarioschrijvers meedoen. We
hadden Hugo Heynen als advi
seur bij dit project betrokken,
maai' hij liet al snel weten dat hij
wellicht deel wilde nemen aan
de wedstrijd. We hebben hem
toen aangeraden om het advi
seurschap neer te leggen en on
der pseudoniem in te schrijven.
Of hij daadwerkelijk mee gaat
Een fabrieksmedewerker controleert de pillen. Foto: CPD
Per Saldo belicht farmaceutische oorlog in Derde Wereld
Hilversum - RVU's economische
rubriek Per Saldo houdt econo
mische trends en fenomenen te
gen het licht. Vanavond een
boeiende documentaire over de
strijd tussen de gevestigde far
maceutische industrie en pro
ducenten van goedkope genees
middelen, in dit geval aids-me-
dicijnen. Want de aids-epidemie
verplaatst zich langzaam maar
zeker van Afrika naar Oost-Eu
ropa en Azië. In sommige Afri
kaanse landen is inmiddels een
kwart van de bevolking besmet.
De verwachting is dat India het
zelfde lot zal treffen. Dagelijks
komen er zo'n 3500 gevallen bij.
In 2005 verwacht de wereldbank
dat 35 miljoen Indiërs de klos
zijn.
En dat is niet zo verwonderlijk,
als je de schrijnende beelden in
de documentaire ziet. In een
goor bordeel in de sloppen van
Bombay liggen de geïnfecteerde,
zieke prostituees te klagen dat
hun koorts weer komt opzetten,
terwijl de ene na de andere klant
tussen de zichtbaar met hun ge
zondheid sukkelende dames
doorsluipt naai' de groezelige
achterkamertjes. Pakjes con
dooms zijn nergens te beken
nen. „Je komt er nooit meer van
af luidt het commentaar van
haar ook al niet te fit ogende
collega. Ondertussen goochelen
andere meisjes druk met han
denvol aids-remmers. „Hoeveel
moest ik er hier nu van slikken?
Eén of twee?" Ach, één is ge
noeg". Een ander gooit de me
dicijnen als borrelnootjes achter
in haar keel. Dat er af en toe één
valt lijkt haar niet te deren: ze
heeft er genoeg over.
Verderop in de stad liggen de
aids-patiënten weg te kwijnen in
het ziekenhuis. Huisartsen in
India zijn niet verplicht aids-pa
tiënten te verzorgen, zij verwij
zen grif door naar het zieken
huis. Als de zieke al een arts kan
betalen. In de meest gevallen
stelt de apotheker de diagnose.
Eenmaal in het ziekenhuis is er
amper verplegend personeel
voorhanden. De zieke mannen
moeten het wat de verzorging
betreft vooral hebben van hun
jonge vrouwen. Als die ook ziek
worden is er niemand om hen
te verzorgen.
Volgens de Indiase farmaceut
Yusuf Hamied, directeur van de
Indiase pillenproducent CIPLA,
gaat het vooral om vrachtwa
genchauffeurs die het virus op
doen tijdens hun reizen door
het land. Hij is voor invoering
van een 'oorlogsmaatregel':
vrachtwagenchauffeurs moeten
volgens hem jaarlijks een aids-
test ondergaan en krijgen pas
een nieuw rijbewijs als blijkt dat
ze hiv-vrij zijn. Het klinkt wat bi
zar, maar volgens Hamied kan
het niet anders: „De regering
moet snel wakker worden, mis
schien dat er dan nog iets aan
de verspreiding van deze epide
mie kan worden gedaan."
Zelfheeft Hamied, wanhopig
over de onbeweeglijkheid van
de regering waar het gaat om
aids, de strijdbijl allang ter hand
genomen. Hij hakt daarmee ge
vaarlijke spaanders, zo vinden
de grote farmaceutische bedrij
ven in het westen. Zijn bedrijf
produceert in India medicijnen
die zijn nagemaakt naar westers
voorbeeld. Daartoe spit hij elke
maand zo'n vierhonderd medi
sche tijdschriften en handboe
ken door, op zoek naar de for
mules. Viagra, aids-remmers,
het CIPLA produceert alle pe
perdure middelen in goedkope
versie.
Aids-remmers
Hamied moet wel, zo verklaart
hij zelf, want de westerse medi
cijnenindustrie vraagt derde we
reldlanden veel te veel geld voor
hun producten. Aids-remmers
voor één persoon kosten jaar
lijks twintig tot dertigduizend
dollar. Voor de gemiddelde In
diër slechts bereikbaar na het
winnen van de loterij. „Ik doe
het voor driehonderd dollar per
jaar. Wie zijn dan de dieven?",
vraagt Hamied zich af.
Hamied klinkt overtuigend en
gedreven, maar zijn Nederland
se tegenstrever Jan Raaijmakers,
directeur ontwikkeling van de
Britse farma-gigant Glaxo wordt
er niet vanzelfsprekend warm of
koud van. Hij kent het verhaal
en houdt vol dat de hoge medi
cijnprijzen nodig zijn om te
kunnen investeren in nieuwe
producten. Ontwikkeling van
een nieuw middel kost soms wel
tien jaar, en al het onderzoek
blijft vaak zonder resultaat. Op
het feit dat de farma-industrie al
decennia lang de meest winst
gevende van alle industrieën is,
gaat hij jammer genoeg niet in.
Eén van de in totaal acht aids-
specialisten in Bombay maakt
zich weer zorgen om heel ande
re zaken. Het gevaar van de
goedkope aids-remmers ligt in
het feit dat de medicijnen vaak
niet op de juiste manier worden
gebruikt. Dat kan er voor zorgen
dat het aids-virus resistent
wordt en dat geen enkel middel,
goedkoop of duur, nog redding
biedt. Zo ging dat eerder met
middelen tegen tuberculose.
Ook de farmaceutische industrie
heeft hiermee een sterk argu
ment tegen de zendingsdrang
van Hamied in handen. Want
als de huidige aids-remmers
niet meer werken, wat dan?
Monique Brandr
Per Saldo wordt vanavond om
20.00 uur door de RVU op Ne
derland 3 uitgezonden.
doen weet ik niet, maar hij is in
ieder geval gestopt met zijn
werk als adviseur."
Zijn de schrijvers verplicht om
zich strak aan het 1860 pagina's
tellende verhaal van Klaasje Ze
venster te houden?
„De deelnemers zijn behoorlijk
vrij. Ze kunnen zich baseren op
de ongeveer 55 pagina's tellende
samenvatting die op de website
komt. Maar wie wil snuffelen
aan de originele zinnen van een
halve pagina lengte kan terug
vallen op een cd-rom die we alle
serieuze inschrijvers toesturen
en waarop de boeken in zijn ge
heel gescand zijn. De serie moet
spannend en spetterend worden
en de schrijvers moeten in ieder
geval gebruik maken van de ver
haallijnen, de geschetste karak
ters en de sociaal-maatschappe
lijke periode van De Lotgevallen
van Klaasje Zevenster."
Mag de winnaar de serie ook
daadwerkelijk gaan schrijven?
„De wedstrijd bestaat uit twee
fasen. De deelnemers leveren
eerst een treatment van zo'n
vier a vijf pagina's in waarop ze
beschrijven hoe ze de serie zou
den gaan aanpakken. Daar komt
een shortlist uit voort met vijf
namen. Die vijf krijgen een geld
prijs en mogen hun ideeën ver
der uitwerken. De jury kiest be
gin december de winnaar. Die
hoeft dan nog geen kant-en-kla
re serie van dertien delen op ta
fel te hebben liggen. Voor hem
of haar begint dan eigenlijk het
werk pas.
Een goede dramaserie kost een
omroep zo'n 250.000 euro per af
levering. Dat geld hebben om
roepen niet. Ziet de winnaar zijn
serie binnen een paar jaar op de
buis of blijven zijn inspanningen
op papier?
„Natuurlijk hopen we de serie
echt te gaan maken, maar de fi
nanciering is er nog niet. Kos
tuumstukken zijn vreselijk duur.
De serie Upstairs downstairs
werd in een aantal vaste sets op
genomen en dan praat je toch al
snel over 250 tot 450.000 euro
per aflevering. We zullen straks
wel wat fondsen moeten wer-
www. klaasjezevenster, nl.
Intriges, liefde en dood in de 19e eeuw
De Lotgevallen van Klaasje Ze
venster:
Op een Sinterklaasavond in het
begin van de negentiende eeuw
zitten zeven studenten bij el
kaar. Die avond wordt een baby
in een doos afgeleverd. Ze be
sluiten het kind met z'n allen te
adopteren en de opvoeding van
het kind te betalen. Een min in
Leiden voedt haar op. Op haar
achttiende gaat ze in de pastorie
van dominee Bol en zijn zus in
Hardestein wonen, waar ook
haar pleegvader Van Eylar
woont. Ze maakt er een vrien
din, Bettemie, een rijke wees uit
de hoogste kringen. Ze ontmoet
er de jonge halfbroer van de
graaf Van Eylar, Maurits. Als
Bettemie en Klaasje met een
koetsje uit rijden gaan, slaat het
paard op hol. Een mooie onbe
kende jongen gooit zich voor
het paard en redt de meisjes.
Bol en zijn zus besluiten dat het
tijd wordt dat Klaasje weggaat,
want zij wordt te vrij met Mau
rits. Ze wordt in Den Haag gou
vernante van de kinderen van
een van haar pleegvaders. Me
vrouw heeft een hekel aan het
mooie meisje, omdat de gouver
neur van haar zoon een oogje
op Klaasje heeft Mevrouw blijkt
een verhouding met de gouver
neur te hebben. Ze laat Klaasje
naar een hoerenkast brengen.
Daar wordt ze ziek en weet ze
uiteindelijk te ontsnappen naar
Amsterdam. Haar pleegvaders
in Amsterdam willen niets meer
van haar weten. Een oude ken
nis juffrouw Hermans nodigt
haar uit voorlopig bij haar te tig
men wonen. Haar zoon Albenti
blijkt de jongen te zijn die zich]
in Hardestein voor het paard «9
worpen heeft. Klaasje krijgt on-T
dertussen een betrekking bij etjo
modehuis. Daar ontmoet ze d;|o
knorrige oude heer, Flinck. HijT
heeft een zwak voor haar en n
vindt haar lijken op zijn jonggfj
storven vrouw. Klaasje ontdeU-
dat juffrouw Hermans de wem
we is van Flincks jonggestorvw
zoon en Albertis dus zijn kleb»
zoon is. Klaasje die zelf een
slechte gezondheid heeft, ver
trekt korte tijd later uit het mo
dehuis om een zieke pleegvadi
te gaan verzorgen.
Dan vertelt juffrouw Hermans
dat zij niet alleen haar man,
maar ook nog een dochtertje
verloren heeft, dat enige maan
den na de dood van haar man
geboren, terwijl zijzelf doodzii
was en bij een kennis verbleef
een armoedig Leids huis. Dat
dochtertje blijkt Klaasje te zijn
De man die indertijd de doosl
de studenten had afgegeven
bleek eigenlijk de doos een de
eerder hebben moeten afgeve
waar toen de heer Flinck wooi
de. De vrouw in wiens huis ju
frouw Hermans was bevallen
wilde de grootvader voor de
zorg van het meisje laten op
draaien omdat hij haar moedi
(zijn schoondochter) niet finai
cieel wilde ondersteunen. Kla
je keert terug naar de pastorie
Hardestein waar ze ernstig zit
wordt en sterft in de armen va
Maurits.
door Jan van Stipriaan Luïscius
Hilversum - De Vereniging Ve
ronica dagvaardt de Nederland
se Staat in verband met de on
duidelijkheid over de herverde
ling van de FM-radiofrequen-
ties. Veronica eist in kort geding
dat op zo kort mogelijke termijn
wordt overgegaan tot een defini
tieve en langjarige herverdeling
van alle beschikbare etherfre
quenties voor de commerciële
radiozenders.
Veronica - eigenaresse van de
radiostations Veronica FM en
KINK FM - is van mening, dat
de aangekondigde tijdelijke her
verdeling van radiofrequenties
onrechtvaardig en onrechtmatig
is, onder meer omdat die - vol
gens Veronica - in strijd is met
de Telecommunicatiewet.
De omroep, die in april start
met televisie-uitzendingen, wil
zo snel mogelijk starten met
haar radio-uitzendingen via een
FM-frequentie en is altijd door
de overheid voorgehouden dat
er spoedig een eerlijke, transpa
rante, niet onderscheidende en
vooral complete herverdeling
van frequenties zou plaatsvin
den. „De voorgestelde tijdelijke
herverdeling doet geen recht
aan nieuwkomers en beschermt
de positie van partijen die reeds
op de FM-etherfrequenties ope
reren. Deze partijen krijgen na
melijk nieuwe frequentie-pak
ketten zonder dat zij deel hoe
ven te nemen aan een veiling of
vergelijkende toets die de Tele
communicatiewet voorschrijft",
aldus Veronica.Veronica zendt
nu uit via het kabelstation KINK
FM en wil met dat station óók
een FM-frequentie. Bovendien
wil Veronica starten met Veroni
ca FM. Etherfrequenties zijn dan
dus onontbeerlijk, meent de
omroep. Als bij de geplande
aanstaande verdeling alléén
wordt gekeken naar bedrijfseco
nomische resultaten (Veronica
FM zendt nog niet eens uit)
„dan zijn onze kansen nihil".
Nieuwkomers
Bij de tijdelijke herverdeling
worden twee 'nieuwkomers'
toegelaten tot het etherruim. De
Veronica-woordvoerder denkt
dat Arrow Classic Rock en Radio
Nationaal grote kans maken,
omdat zij hebben laten zien (zo-
Rick van der Ploeg Foto: GPD
wel op kabel als op de midden
golf) dat zij bestaansrecht heb
ben en het ook financieel kun
nen bolwerken. „Dat die namen
nu rondzingen vinden wij so
wieso al een slechte zaak, want
het is nog lang geen uitgemaak
te zaak".
Veronica FM moet helemaal op
nieuw beginnen, terwijl KINK
FM het wel volhoudt op de ka
bel, maar voor een echt ver;
woorde begroting een ether
quentie nodig heeft.
In een brief aan de Tweede
mer van 1 februari 2002 beve
gen de staatssecretarissen
Vries (Verkeer en Waterstaat)
Van der Ploeg (OCW) dat
geen internationale of ted
sche belemmeringen meer
staan voor een totale, langja
verdeling. Ook hebben de
windslieden zelf in het ka
van in het najaar gevoerde
cedures aangegeven dat
verdeling door middel van
veiling vóór 1 september 2
kan plaats vinden en dat
voorbereidingen toen al n
noeg afgerond waren, aldus
ronica.
„In dit dossier zijn inmiddel
le andere denkbare variar
uitvoerig onderzocht en be
cussieerd. Het lijkt nu nog
sluitend aan te komen op de
litieke wil en moed om een
ze te maken die de wet aai.
staatssecretarissen opdra
Met opnieuw een verder uit
wordt geen enkel redelijk
gediend".
MEDIA IK
Naam: Gerard Joling
Leeftijd: 41
Burgerlijke staat: ongehuwd
Werk: zanger
Hobby's: hardlopen, uit eten
en tuinieren
Krant: De Telegraaf
Tijdschrift: lees ik weinig
Boek: Het lichaam liegt nooit
van Ted Troost
Film: leuk om naar te kijken,
maar titels blijven niet hangen
Muziek: Whitney Houston,
Gladys Knight en Deniece Wil
liams
Website: www.gerardjoling.nl
Als je baas van een tv-zender
zou worden, wat zou je eerste
maatregel zijn?
Ik zou persoonlijk gaan kennis
maken met alle medewerkers
en vervolgens uitleggen welke
programma's ik niet goed vind
en welke veranderingen ik zou
willen aanbrengen. En dat zou
ik ook meteen rigoureus aan
pakken. Duidelijkheid vind ik
heel belangrijk. Wat ik nu mis
op televisie is een gezellig mu
ziekprogramma voor mensen
van 8 tot 80. Zoiets als de kara-
okeshow die ik ooit heb ge
daan.
Voor welke presentator of welk
programma zet je de radio aan?
Voor niets en niemand eigen
lijk. Ik heb wel de radio aan op
zenders als Radio 10 of Radio
538, maar vooral als achter
grond.
Gerard Joling Foto: GPD
Hoe vind je dat je overkomt in
de media?
Als flamboyant en ook wel hu
moristisch. Maar ik moet wel
eens horen dat ik niet altijd
even zorgvuldig of chic met
mijn eigen naamsbekendheid
omga. Wanneer mensen mij
niet al te serieus nemen vind ik
dat overigens niet zo'n pro
bleem. Trouwens, als ik zie wat
er zoal over mij geschreven
wordt, ziet dat er wel goed uit.
Wie bewonder je in je vak?
Qua zangtechniek mensen als
Celine Dion, George Michael en
Elton John. Fantastisch vind ik
het ook als mensen naast zin
gen een instrument goed be
heersen. Ik kom niet verder dan
triangel of tamboerijn. Mijn
nieuwe cd heb ik net in de VS
opgenomen met producer Phil
Ramone, die ook heeft gewerkt
met onder andere Simon
Garfunkel en Barbra Streisand.
Daar ben ik dan ook wel heel
trots op.
Denk je dat je qua werk ooit nog
eens iets totaal anders gaat
doen?
Nee, want ik heb een prachtig
vak. Ik doe tien a twaalf optre
dens per maand en dat vind ik
wel mooi. Half april begin ik bij
SBS6 met een nieuw tv-pro-
gramma: De waarheid. Dan
gaan we verhalen over vooral
bekende Nederlanders, die in
allerlei bladen hebben gestaan,
controleren.
Welke historische figuur zou je
graag hebben ontmoet?
Ik ben pas geleden in Rome ge
weest en ik had Julius Caesar
wel willen ontmoeten. Die pe
riode lijkt me ook wel wat. Met
van die karretjes in zo'n arena
rijden en dan van die wilde
feesten.
Wat was je grootste blunder?
Voor Foster Parents heb ik een
keer dr ie maanden getraind op
de Hongaarse Post. Dan moet
je op twee paarden staan en al
rijdend komt er nog een paard
onder je door. De repetities gin
gen perfect, maar op de avt
dat het moest knalde ik eraf
Dat was wel balen.
Heb je een bepaalde karakü
genschap van je vader of ma
der overgenomen?
Van mijn moeder mijn gedi
venheid in alles en van mijl
der dat ik soms een beetje I
kelijk ben. Ja, dat klinkt teg(
strijdig en toch heb ik het ar
bei.
Met wie zou je liever niet aa
spoelen op een onbewoond 1
land?
Er zijn misschien wel mens
maar ik vind het een beetje
goedkoop om die op deze pl
te noemen.
BOB (Bewust Onbeschonken
stuurder) lijkt een succes en
BERT (Bezopen En Rijdt Tod
op z'n retour. Jij bentambtsl
ve regelmatig in het uitgaan
cuit. Kan het leuk zijn zondt
alcohol?
Natuurlijk kan dat wel. Voor
mijn optredens heb ik al zei
tien jaar een chauffeur, maï
toch heb ik zelf wel eens mei
drank op gereden. Een cd-f»
sentatie, glaasje champagne
je rijdt zelf naar huis. Onver
standig, maar in je overmoe
denk je dat het wel kan. Mas
het is niet goed te praten,
je kunt zoveel problemen ve
oorzaken.
C:
Herman Elzinga
