Bush vraagt
wereld weer
om bijstand
BUITENLAND
Leger Israël bezet grootste deel Ramallah China en Rusland boos
'Strijders Taliban en al-Qaeda hergroeperen ook elders'
over atoomstrategie VS
Omvang hulp aan arme landen verdeelt Europa
'Laat die waarnemers eens uit hun hotels komen'
Chaos blijft
overheersen
in Zimbabwe
Strijd tegen
criminaliteit
in Charleroi
loden door brand
school Mekka
dB - Bij een brand in een
lisjesschool in de Saudische
d Mekka zijn gisteren zeker
U ertien meisjes om het leven
;omen. Meer dan vijftig leer-
en zouden gewond zijn ge-
uftj akt. Volgens een functionaris
n ii de meisjes niet in de vlam-
0 3) omgekomen, maarwer-
0zij vertrapt toen ze naar het
k stormden om te ontsnap
te Volgens een ooggetuige
'U; n dat hek niet direct worden
d ipend, omdat de bewaker
sujet de sleutel even afwezig
5, Meisjesscholen in Saudi
s' ibië zijn altijd afgesloten.
tomo's in Egypte
eer de cel in
,en igo. Kalinic had het over
ipe,
e i
ius!lee
sten
JprS
effr
nieuw begin'. Tegenstan-
zien in de stap niet meer
een toneelstukje voor het
ten. Karadzic stichtte de
in 1990. Hij was de leider
de Bosnische Serviërs tij-
JJJ is de burgeroorlog in Bosnië
12-1995). die tienduizenden
ïsen het leven kostte. Het
'oslavië-tribunaal heeft hem
geklaagd, maar Karadzic is
;op vrije voeten.
te uck brandt uit in
jritserse tunnel
In de Zwitserse Bijz
ij j gtunnel is gisteren een
doi chtwagen uitgebrand. De
sc tuffeur kon zich in veiligheid
jd ngen. De brand ontstond
ele dagen na de heropening
q deMont-Blanctunnel tus-
g v Frankrijk en Italië, die na
si lernstige brand drie jaar was
n(j loten. De Bözbergtunnel ligt
t ver van Zürich. De vracht
gen vloog al rijdend in
au od. De oorzaak is niet be-
reic id. Om de brandweer ruim
ïn te geven, werd de tunnel-
richting Zürich gesloten.
eer onderzoek
oijaarten Airbus
shincton - De Amerikaanse
ïtvaartdienst FAA heeft
inve inspecties bevolen van
ran composiet gemaakte
irten van Airbus A300-600-
itellen. De staarten werden
albekeken nadat eind no-
"bpiber een Airbus van Ameri-
IAirlines (AA) in New York
Rtortte. Toen werd niets
15 dekt, maar piloten van AA
'gen aan op een inspectie
geluidsgolven, omdat scha-
jaan composiet soms niet
öie htbaar is. Het ongeluk in
111 vYork is mogelijk veroor-
hdoor sterke turbulentie
jde staart direct na de start
n^' ep. Er vielen 265 doden,
ink
«e hereniging
ig niet aan orde'
1j- Mn - De suggestie om in
wd-Ierland een referendum
cia louden over een eventuele
DCC
met de Ierse Repu-
i is voorbarig. Dat zei de
premier Ahern gisteren in
1 ttie op uitlatingen van de
k® ord-Ierse eerste minister
e8 fobie. Die zei zaterdag dat hij
8end jaar een referendum
dinsdag 12 MAART 2002
kabul/rtr-ap - Strijders van de Taliban
en al-Qaeda hebben zich niet alleen ge
hergroepeerd in de al ruim een week on
rustige provincie Paktia, maar ook in drie
andere provincies nabij de Afghaanse
hoofdstad Kabul. Duizenden regerings
troepen zijn onderweg om een mogelijke
opstand neer te slaan, aldus een hoge
functionaris van het Afghaanse ministe
rie van defensie gisteren.
Het zou gaan om de provincies Wardak,
Ghazni en Khost. Volgens de Afghaanse
functionaris, die anoniem wenst te blij
ven, heeft minister van defensie generaal
Mohammed Fahim gisteren met hoge
militaire commandanten van Kabul en
de vier provincies overlegd. In totaal zou
den de komende twee dagen 5.000 mili
tairen naar de vier provincies worden ge
stuurd.
In Paktia vechten Amerikaanse militairen
nabij de stad Gardez al meer dan een
week tegen strijders van al-Qaeda en Ta
liban. De Amerikaanse minister van de
fensie Rumsfeld zei gisteren te hopen dat
deze militaire operatie nog deze week
kan worden afgerond. Honderden Af
ghaanse militairen, ondersteund door
tanks, zijn in het gebied vanmorgen be
gonnen aan het slotoffensief tegen de
nog resterende strijders.
Zo'n 200 terroristen zouden zich nog
schuilhouden in grotten, die gisteravond
zwaar werden gebombardeerd door de
Amerikanen. In het gebied zijn ook Ame
rikaanse commando's actief. Afghaanse
bevelhebbers zeiden dat niet duidelijk is
of de terroristen gevlucht zijn, of dat ze
hun munitie sparen voor een laatste con
frontatie. Majoor Bryan Hilferty, woord
voerder van de Tiende Bergdivisie van
het Amerikaanse leger, zei dat de terro
risten al vijf dagen geen tegenstand van
betekenis meer bieden.
io - Een Egyptische recht-
ik heeft gisteren vijf homo-
Idu suele mannen tot drie jaar
(veroordeeld wegens hun ge-
dheid. Vorige maand nog
od de Nederlandse homoge
enschap duizend handteke
nen aan bij de ambassade
'or 1 Egypte in Den Haag. Ze
S, itesteerde tegen de veroor-
foigvan 23 homoseksuelen,
vorig jaar zware straffen
.ia igen wegens hun homosek-
)11 iliteit. In Egypte is homosek-
prci iliteit taboe, hoewel de wet
,ejj t overigens niet expliciet ver
en ft-
Ikar niet uit
ibinet Indonesië
uta De Indonesische partij
kar blijft in de regering. Er
id rekening mee gehouden
ns ze de coalitie zou verlaten,
M Je arrestatie vorige week van
n v tijleider Tandjung, die te
en is voorzitter is van het parle-
H6 nt. Justitie verdenkt Tand-
ïtg ervan 4,5 miljoen euro aan
rheidsgeld te hebben ver-
iterd. Hij zou dat hebben
'en ibruikt voor de verkiezings-
:d.) npagne in 1999. De onder
u sident Soeharto almachtige
tij ontkent de fraude, maar
el v ift inmiddels 75 procent van
lui bedrag terugbetaald. Dat
pt dt juist gezien als een soort
bet iddbekentenis.
3,3
'sS irtij benoemt
volger Karadzic
|ua luka - De Servische De-
0 iratische Partij (SDS) in
lië heeft gisteren haar
idlegger Radovan Karadzic
pan tangen door Dragan Kalinic,
j™ en poging zich te ontdoen
- haar sterk nationalistische
Een Afghaanse soldaat zit op zijn raketwerper bij de door Amerikanen gebruikte Amerikaanse luchtmachtbasis Bagram. De bewaking is er de laatste dagen flink verscherpt.
Foto: AFP/Hoang Dinh Nam
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse
president Bush heeft de wereld
opnieuw opgeroepen samen met
de Verenigde Staten te strijden
tegen terrorisme. „Amerika re
kent erop dat alle regeringen hel
pen de terroristische parasieten
te verwijderen", zei hij gisteren
op een bijeenkomst ter herden
king van ii september.
Bush sprak op een grasveld bij
het Witte Huis. Voor de gelegen
heid waren ook verscheidene
internationale gezagsdragers
uitgenodigd. De president sprak
tegen de achtergrond van meer
dan 170 wapperende vlaggen,
om het internationale karakter
van de strijd tegen het terroris
me te onderstrepen.
Hij bedankte diverse landen
voor hun hulp, en beëindigde
zijn toespraak niet met het ge
bruikelijke 'God zegene Ameri
ka', maar met 'God zegene de
coalitie.' Na zijn State of the
Union, eind januari, was er veel
overzeese kritiek op de eenzijdi
ge opstelling van Bush, en diens
gebrek aan aandacht voor de in
ternationale inspanningen.
Bush zei gisteren dat de strijd
tegen terreur een nieuw stadi
um is ingegaan. „Nu de Taliban
verdwenen zijn en al-Qaeda zijn
thuisbasis verloren heeft, zijn
we aanbeland bij de tweede fa
se. Een permanente campagne
om geen onderdak te bieden
aan terroristen die onze burgers
bedreigen." Hij benadrukte dat
zijn beleid gericht is op interna
tionale bijdragen en de Ameri
kaanse bereidheid om elke rege
ring te hulp te schieten. De VS
werken al samen met de Filipij-
nen, Georgië en Jemen om het
terrorisme in die landen een
halt toe te roepen.
Zonder de naam Irak te noe
men, drukte de Amerikaanse
president alle naties op het hart
de dreiging van massavernieti
gingswapens in handen van
niets ontziende leiders serieus te
nemen. Bush liet de woorden
'As van het Kwaad', waarover
onder meer enkele Europese
bondgenoten zijn gevallen, ach
terwege en noemde ook de na
men van Irak, Iran en Noord-
Korea niet. Maar hij benadrukte
opnieuw dat de Verenigde Sta
ten vastbesloten zijn het gevaar
van die schurkenstaten het
hoofd te bieden. Bush herhaal
de tijdens zijn speech dat hij
vastbesloten is een einde te ma
ken aan terreur. „Dat is geen be
leid, maar een belofte."
In eigen land is de steun voor de
oorlog tegen het terrorisme van
de Amerikaanse president on
verminderd groot, zo bleek gis
teren uit twee opiniepeilingen.
Ook op het Pentagon, in Penn
sylvania en in New York werd
gisteren stilgestaan bij de ge
beurtenissen op 11 september.
In het nabij het WTC gelegen
New Yorkse Battery Park werd
het beeld The Sphere, dat de
verwoesting enigszins bescha
digd heeft doorstaan, onthuld
als tijdelijk herdenkingsteken.
Het kunstwerk stond vroeger op
het plein voor het WTC, en sym
boliseerde vrede door handel.
ramallah-gaza/afp-dpa-rtr-anp - Het
Israëlische leger heeft afgelopen nacht
met een enorme overmacht grote delen
van de stad Ramallah bezet. Israël
spreekt van de grootste militaire operatie
in Palestijns gebied sinds anderhalf jaar.
Soldaten doodden twee Palestijnen en
verwondden twee anderen.
Met ruim honderd tanks en pantserwa
gens nam het leger eerst alle buitenwij
ken van Ramallah in, aldus Palestijnse
bronnen. Alleen het centrum is nog in
Palestijnse handen. Vier tanks positio
neerden zich op honderd meter afstand
van het kantoor van de Palestijnse leider
Arafat.
Door een schietpartij rond het gebou
wencomplex van Arafat raakte een veilig
heidsagent zwaargewond. Een leger-
woordvoerder zei orders te hebben ge
kregen om op 'enige afstand' te blijven
van Arafats gebouwen, meldde de Britse
omroep BBC. Gisteravond trok Israël met
ruim zestig tanks Jabalya in de Gaza-
strook binnen, op zoek naar fabrieken
die raketten en granaten maken. Volgens
de Palestijnen verliep de invasie, die ze
ventien Palestijnen het leven kostte, zeer
gewelddadig, met zware beschietingen.
De militairen bliezen een huis op van
een vermeend lid van het militante
Volksfront voor de Bevrijding van Palesti
na en vernielden twee werkplaatsen. En
kele uren later trok het leger zich terug
maar hield twintig tanks in de buurt pa
raat. Bij beschietingen op het hoofdkwar
tier van de Palestijnse marine in de regio
Deir al-Balah in de Gazastrook kwam een
Palestijn om. Op de Westelijke Jordaan-
oever openden Israëlische helikopters
vanmorgen het vuur op doelen in het
vluchtelingenkamp Al-Amhari bij Ramal
lah.
harare/anp - Ook op de extra
derde dag van de verkiezingen
in Zimbabwe overheerste giste
ren de chaos. Het stemproces
verliep dermate traag dat de op
positie gisteren aandrong op
nog eens een extra dag. De rege
ring wees die eis af, en de stem
bussen gingen aan het eind van
de dag dicht.
Op dat moment stonden nog
duizenden mensen in de rij die
nog niet hadden gestemd. De
politie gaf hen opdracht te ver-
trekken. Op andere plaatsen had
de politie kiezers al eerder hard
handig weggejaagd, nadat zij
urenlang in de hitte hadden
staan wachten. Inmiddels is met
het tellen van de stemmen be
gonnen.
De presidentsverkiezingen in
Zimbabwe zouden aanvankelijk
zondag al worden afgesloten.
Maar al gauw werd duidelijk dat
lang niet alle kiezers hun stem
konden uitbrengen. Om die re
den stapte de oppositie naar de
rechter. Een helikoptervlucht
boven de ellenlange rijen men
sen voor de stemlokalen over
tuigde de rechter ervan dat een
derde dag noodzakelijk was.
Gisteren weigerde het hoogge
rechtshof een vierde dag uit te
trekken voor de verkiezingen.
Het hof zei nu niet bevoegd te
zijn een uitspraak te doen. De
regering liet al blijken weinig ge
lukkig te zijn met een derde dag.
Veel van de stembureaus gingen
uren te laat of helemaal niet
open. Dit sterkte de oppositie in
de overtuiging dat de zittende
president Mugabe de verkiezin
gen hoe dan ook naar zijn hand
wil zetten, en een nieuwe
ambtstermijn in de wacht wil
slepen.
Mugabe neemt tijdens de ver
kiezingen op tegen Morgan
Tsvangirai, die namens de op
positiebeweging MDC kandi
daat staat. Tsvangirai had giste
ren geen goed woord over voor
de gang van zaken. Op een pers
conferentie riep hij zijn aanhan
gers zich voor te bereiden op
een gestolen verkiezingszege
van Mugabe.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De landen van de Eu
ropese Unie zijn volledig ver
deeld over de streefcijfers voor
hulp aan arme landen. Op de
Europese top in Barcelona, ko
mend weekeinde, verlangt pre
mier Kok van elf van zijn colle
ga's dat zij de omvang van hun
ontwikkelingshulp in acht jaar
meer dan verdubbelen. Als het
aan Nederland ligt, moeten in
2010 alle EU-landen minstens
0,7 procent van hun bruto bin
nenlands product (BBP) aan
hulp besteden.
De kwestie is de afgelopen we
ken een groeiende bron van on
enigheid geworden binnen de
EU. Vorige week werden de mi
nisters van financiën het niet
eens en gisteren (maandag)
schoven de ministers van bui
tenlandse zaken het probleem
op het bordje van de staatshoof
den en regeringsleiders. Er is
haast bij, omdat volgende week
in Mexico een wereldwijde con
ferentie wordt gehouden over
de financiering van ontwikke
lingshulp.
Op de Europese top in Laken
spraken de regeringsleiders eind
vorig jaar af dat ze allemaal hun
best zouden doen om 0,7 pro
cent van hun BBP uit te geven
aan ontwikkelingshulp, maar ze
zeiden er niet bij in welk jaar.
De kans dat premier Kok zijn
collega's kan overtuigen er snel
iets aan te gaan doen is klein.
Over de hoogte van nationale
ontwikkelingshulp hebben
'Brussel' noch de EU-landen
iets te zeggen. Een land dat zich
niet aan de afspraak houdt, kan
nergens toe worden gedwon
gen.
„Wat Nederland wil, wil verder
helemaal niemand", liet een ho
ge diplomaat zich vorige week
ontvallen. In de EU besteden al
leen Nederland, Zweden, Dene
marken en Luxemburg meer
dan 0,7 procent aan ontwikke
lingssamenwerking.
moskou-peking-londen/afp-rtr
- China en Rusland hebben
boos gereageerd op de nieuwe
Amerikaanse kemwapenstrate-
gie die afgelopen weekeinde uit
lekte. Die behelst dat Washing
ton het leger opdracht heeft ge
geven noodplannen uit te wer
ken voor het mogelijke offensie
ve gebruik van kernwapens te
gen zeker zeven landen, waar
onder Rusland en China.
De Russische minister van bui
tenlandse zaken Ivanov eiste
van Washington opheldering.
Als dit waar blijkt te zijn, zal dit
alleen maar leiden tot spijt en
bezorgdheid", zei hij. Ook Pe
king reageerde verbolgen. Een
regeringswoordvoerder wees er
op dat beide landen elkaar heb
ben toegezegd hun kernwapens
niet op elkaar te richten. „China
is een vredelievende natie."
Op de lijst staan verder Irak,
Noord-Korea, Iran, Libië en Sy
rië. De Amerikaanse vice-presi
dent Cheney, op bezoek in Lon
den, probeerde gisteren de ge
moederen enigszins te sussen.
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - „Afrikaanse solidariteit?" David
Chiminhi verslikt zich bijna in de plotselin
ge woede-uitbarsting. „Meneer, Afrika laat
de mensen van Zimbabwe in de stront
zakken. De verkiezingswaarnemers zijn
niet weg te branden uit hun hotelkamers.
We moeten het écht helemaal alleen
doen."
Op de extra derde dag dat er in Zimbab
we mag worden gestemd voor een nieu
we president, stijgen maandag spanning,
hoop en wanhoop naar grote hoogten.
De strijd gaat nog steeds tussen een zin
kend regime dat zich van alle middelen
bedient om toch drijvende te blijven, en
een bevolking die zich massaal vastge
grepen heeft aan een democratisch recht.
„Het is alleen daarom dat ik toch opti
mistisch ben", zegt Chiminhi.
De directeur van de Civic Education
Trust, een van Zimbabwe's belangijkste
non-gouvemementele organisaties, heeft
net een stemlokaal bezocht in Chitung-
wiza. In de grauwe en dichtbevolkte
voorstad van Harare, waar de oppositie
heerst, mocht een dag extra gestemd
worden dankzij een gerechtelijke uit
spraak. „Het is toch een teken dat er in
cfit land nog iets overeind staat", zegt
Chimhini.
Chaos en onzekerheid voeren echter ook
hier weer de boventoon. In tegenstelling
tot wat de rechter had bevolen, blijven de
stemlokalen gesloten tot maandagoch
tend kwart over elf. De mensen, van wie
de meesten de nacht bij het stembureau
'Neem me alsjeblieft mee naar Engeland, Europeaan', vraagt deze Zimbabwaanse
wormenverkoper in Harare op zijn bord. Foto: AFP/Yoav Lemmer
hebben doorgebracht, denken dat het
over is en gaan naar huis of werk. Als la
ter het gerucht doordringt dat er toch
kan worden gestemd, staan er meteen
weer duizenden. „Het is duidelijk dat die
stroom weer niet voor zeven uur van
avond zal zijn opgelost", verzucht Chi
minhi.
En zo duurt het spel van kat en muis
voort, waarbij de rol van muis wordt ge
speeld door het Zimbabwaanse electo
raat. De oppositiepartij MDC doet niets
anders dan naar de rechter rennen zodra
weer een curieuze barrière is opgewor
pen, en boekt zowaar af en toe succes.
I-eden, vrienden en sympathisanten wer
den in de nacht van zondag op maandag
en 's ochtends bestookt met telefoontjes
en e-mails: „We hebben een extra dag!
Werkgevers, geef alsjeblieft tijd aan dege
nen cüe nog willen stemmen; wie een au
to, voedsel of brandstof heeft, meld je,
want we hebben het nodig."
David Chiminhi wordt door eenzelfde
soort kracht gedreven. In tegenstelling
tot de 750 man die hij nu als zijn 'illegale
waarnemers' omschrijft, heeft Chiminhi
een echte accreditatie gekregen, en reist
hij als een gek het land af. Zaterdag was
hij in Chinhoyi, waar hij zes zojuist plat
gebrande huizen van oppositiesuppor
ters zag, en zondag in Gowke, waar hij
een nep-stemlokaal ontdekte dat door
een militaire helikopter werd voorzien
van stembiljetten.
In de aanloop naar de verkiezingen heeft
Chiminhi's organisatie geweld, intimida
tie en moord gemeld bij iedereen die het
wilde weten, en nu doet hij dat nog
steeds. „Het gaat gewoon door. Ik reed
net langs een huis waarvan iedereen
weet dat het een folterkamer bevat. Ik
meld dat bij de waarnemers. Ik zeg; het is
20 kilometer buiten Harare, je bent er zo.
Maar ik krijgt te horen dat ze geen tijd
hebben, omdat ze een rapport aan het
schrijven zijn."
De teleurstelling over de Afrikaanse
waarnemers - de belangrijkste groep na
dat de Europese missie het land was uit
gezet - is groot. Vooral omdat ze gevoelig
blijken voor het argument 'Afrikaanse
soldidariteit'. Kortom; van president Mu
gabe en zijn ZANU-PF wordt nogal wat
door de vingers gezien. Het doet Chimin
hi koken. „Solidariteit met wie? Met een
persoon die het land te gronde richt. En
al die mensen die drie dagen in de rij
staan, en hebben aangetoond te begrij
pen wat democratie is, waar hebben die
recht op?"
De politiek gematigde Chiminhi zegt tot
nu zeer succesvol te zijn geweest bij het
bijeenbrengen van militante leden van
beide partijen, en hen in te laten zien dat
vrede en samenwerking een optie is.
Maar hij kiest zelf voor een onverwacht
radicale optie in het geval Mugabe door
fraude wint. „Ik verwacht dat jullie, al die
landen die hier democratie propageren,
in actie komen. Ik bedoel militair. Je kunt
een hele bevolking die heeft laten zien
wat ze werkelijk wil, niet zomaar afschrij
ven."
De VS nemen geen enkele land
op de korrel voor een nucleaire
aanval, zei hij. „Het idee dat wij
preventieve kemaanvallen voor
bereiden lijkt mij een beetje
overdreven."
Hij noemde het aan het Congres
gestuurde rapport 'een routine-
stuk', en zei dat het Pentagon al
leen maar is gevraagd is de aan
dacht te richten op de dreiging
die uitgaat van landen die mas
savernietigingswapens willen
bemachtigen. Het document
rept ook van de ontwikkeling
van kleinere kernwapens voor
gebruik op het slagveld.
Volgens analisten is het de eer
ste keer dat een langere lijst met
potentiële 'doellanden' is opge
nomen. In het document zou
den een Arahisch-Israëlisch
conflict, een oorlog tussen Chi
na en Taiwan en een aanval van
Noord-Korea op Zuid-Korea als
ontwikkelingen gelden waarvoor
het gebruik van kernwapens
moet worden voorbereid. Dat
geldt ook voor een aanval van
Irak op Israël.
brussel/gpd - De Belgische pre
mier Verhofstadt bindt de strijd
aan met de georganiseerde mis
daad in Charleroi. De Waalse in
dustriestad is niet alleen koplo
per wat het aantal gewapende
overvallen betreft, het is ook het
centrum van de handel in gesto
len wagens. Van alle auto's die
in België worden gestolen, komt
70 procent in Charleroi terecht
voor de handel.
Verhofstadt heeft poliifemensen
en politici, onder wie de minis
ters van binnenlandse zaken en
justitie, opgeroepen op 19 maart
samen om de tafel te gaan zitten
om een actieplan op te stellen
voor de aanpak \-an de zware
criminaliteit. Ook moet er iets
gedaan worden aan de slechte
leefomstandigheden. In de Bori-
nage of le pays rioir (het zwarte
land), zoals de streek tussen
Charleroi en Bergen wordt ge
noemd, schommelt de werke
loosheid rond de dertig procent.
Aanleiding voor Verhofstadt om
in te grijpen, is een brief van de
burgemeester van Charleroi die
de hulp inroept van de regering
bij de aanpak van de problemen
in zijn stad. Charleroi heeft al ja
ren een kwalijke reputatie. In
The New York Times werd de
stad vorig jaar nog omschreven
als hoofdstad van de misdaad:
Chicago aan de SambTe.
