'Harde antirookcampagne werkt niet overaf
GESPREK VAN DE DAG
Mêfirn
Rokers
sterven
Jonger
Ruzie om tasjes tussen
Lego en eroticaverkopers
Zomerse Molenaarmode
Door nieuwe wetgeving vanaf deze zomer op pakjes sigaretten grotere waarschuwingen
Keffertje
I
DINSDAG 12 MAART 2002
MENSELIJK
De Amerikaanse popzan
geres BRITNEY SPEARS
heeft gisteren berichten
tegengesproken dat de
relatie met haar vriend
NSYNC-zanger JUSTIN
TIMBERLAKE voorbij is.
,,Nee het is niet waar.
Justin en ik zijn niet uit
elkaar", aldus het 20-ja-
rige tieneridool voor de
muziekzender MTV Euro
pe. De Britse krant The
Sun berichtte eerder dat
Timberlake de blonde
zangeres aan de kant
had gezet. Het drukke
werkschema van Britney zou hiervoor de reden zijn. Jus
tin zag zijn vriendin nauwelijks en daar zou hij schoon
genoeg van hebben. In januari verkondigde Britney te
willen trouwen met haar geliefde, hoewel ze niet van plan
was dit jaar nog in het huwelijksbootje te stappen.
De Marokkaanse KONING MOHAMMED VI (38) trouwt
later deze maand. De koning treedt in het huwelijk met
Salma Bennani, een computerdeskundige. Ze trouwen
op 21 maart tijdens een islamitische privé-ceremonie in
het paleis in de hoofdstad Rabat. De officiële plechtig
heid is in de tweede week van april in de stad Marrakech
plaats. Mohammed VI werd in juli 1999 gekroond na de
dood van zijn vader koning Hassan II.
Het enige VLIEGVELD
in Albanië, de lucht
haven Rinas bij de Al
banese hoofdstad Ti
rana, draagt voortaan
de naam van MOE
DER TERESA. Dit
heeft een woordvoer
der van de Albanese
regering gisteren be
kendgemaakt. Moeder
Teresa, stichtster van
de órde van missiona
rissen van naastenlief
de, was van Albanese
afkomst en overleed in
1987 op 87-jarige
leeftijd. In 1979 ont
ving zij de Nobelprijs
voor de Vrede.
Prins WILLEM-ALEXAN-
DER en prinses MAXIMA
hebben gisteren in Den
Haag hun werkzaamheden
hervat. Ze keerden zondag
in Nederland terug na een
huwelijksreis van vijf we
ken. De Rijksvoorlichtings
dienst wil niet zeggen waar
het paar de wittebroodswe
ken heeft doorgebracht.
Dat is zelfs achteraf privé.
De Prins van Oranje sprak
al eerder over 'mijn huwe
lijk'. Massa's mensen heb
ben het paar de beste wen
sen en cadeaus toegezon
den. De prins en zijn vrouw
buigen zich nu met hun
medewerkers over de be
antwoording. Voor volgen
de maand staat hun eerste
officiële reis als echtpaar
op het programma: een be
zoek aan Ghana in het ka
der van de driehonderd
jaar oude betrekkingen
met dat land.
Een nieuw ME
TROSTATION
in de Belgische
hoofdstad Brus
sel is naar ED
DY MERCKX
genoemd. Er
komt de fiets te
staan waarmee
de voormalig
wielrenner, uit
geroepen tot
Belgisch sporter van de afgelopen eeuw, in 1972 in
Mexico-stad een werelduurrecord reed. Merckx, inmid
dels de vijftig gepasseerd, schreef verder vijf keer de
Ronde van Frankrijk en die van Italië op zijn naam. Hij
werd bij de profs drie keer wereldkampioen.
De politie van Taiwan heeft een man gearresteerd die een
kleine camera in zijn sportschoen had verstopt om vrou
wen onder de rokken te kunnen filmen. Een 37-jarige
man had zijn schoenen expres een paar maten te groot
gekocht. In een van de neuzen had hij een gat gemaakt
waarin hij een lens aanbracht. Vervolgens begaf hij zich
op weg. De 'VIEZERIK MET DE GROTE VOETEN', zoals
de Taiwanese pers hem noemt, liep tegen de lamp op de
vismarkt van Hsinchu. Beveiligingsmedewerkers zagen
dat hij een vrouw op de huid zat en dachten aanvankelijk
dat Yang een zakkenroller was. Tijdens een verhoor kwam
de camera uit de schoen. De zender TVBS toonde van
daag beelden van de man, die geboeid en blijkbaar be
schaamd in een stoel zat. Hoelang hij al met de camera
rondliep, was niet bekend.
Een plastic tas van Lego heeft
niet altijd een onschuldige in
houd en dat is het speelgoed-
concern een doom in het oog.
De fabrikant zou een Deense
handelaar in seksartikelen
30.000 kronen (zo'n 4000 euro)
betaald hebben om te voorko
men dat deze nog langer dildo's
verpakt in zakken met het Lego
logo.
Dit schrijft de Deense populaire
krant B.T. zondag. Het plastic
bouwsteentjesbedrijf zelf ont
kende gisteren dat er geld mee
gemoeid is. „Maar we willen wel
de commerciële exploitatie van
onze naam bestrijden", aldus
een Lego-woordvoerster.
De tasjes doken vorige week
voor het eerst op op een erotica-
beurs in Heming, in het Deense
West-Jutland. Zakenman Tor
ben Bach had 70.000 Lego-zak
ken ingeslagen om zijn handels
waar discreet in te verpakken.
Het speelgoedconcem vindt dit
strijdig met de goede zeden en
noemt het misbruik van de
naam Lego. Omdat de zaken
man een volledig legaal bedrijf
heeft, kon de organisatie van de
beurs echter geen stappen tegen
hem ondernemen. Lego liet via
een advocaat weten er wel alles
aan te doen om dergelijke stunts
in de toekomst te voorkomen.
Bach verklaarde daarop tegen
B.T. dat hij de tasjes gewoon le
gaal als restwaren op de kop
tikt heeft en niet van plan is ze
zo maar ongebruikt te laten. In
tegendeel: „Lego heeft me op
een idee gebracht". De hande
laar bouwde thuis een aantal
dildo's van Lego-steentjes. „Nu
verkoop ik Lego, dus kan ik ook
Lego-zakken gebruiken."
Op de Eroticabeurs afgelopen
weekeinde in Kopenhagen bleek
Bach echter ineens niet meer zo
hoog van de toren te blazen en
was er in zijn marktkraam geen
Lego-zak of dildo te vinden. Vol
gens bronnen in B.T. omdat Le
go hem afgekocht heeft. Volgens
Lego is dit absoluut niet waar en
is er ook nooit sprake van ge
weest dat geld de manier zou
zijn om het tasjesgebruik tegen
te gaan. Waarom Bach dan wel
de handdoek in de ring gooit, is
onduidelijk.
De tasjesruzie is hiermee echter
nog niet voorbij. De 32 andere
kraamhouders op de erotiek -
beurs zouden op hun beurt
meteen 20.000 Lego-zakken op
gekocht hebben. Officieel omdat
de verkopers het onterecht vin
den dat Lego beslist wat zij wel
en niet met de plastic zakken,
waar ze voor betaald hebben,
mogen doen.
Windy Kester
Modellen tonen op de catwalk de nieuwste creaties van mode-ontwerper Frans Molenaar. De collectie voor lenaar, die aan het einde van de presentatie zelf ook trots een rondje liep over het podium,
de komende zomer was gisteren te zien in het Amstelhotel in Amsterdam. Het was de 73ste show van Mo- Foto's: ANP/Robert Vos
Ook het Nederlandse antirookbeleid
draagt de stempel van het polder
model. De boodschap dat 'roken
slecht is', wordt als gevolg van Euro
pese wetgeving harder voor het
voetlicht gebracht. Maar anders dan
in landen als Australië en Canada
mag het hier ook weer niet té hard.
Twee gehandschoende handen
snijden een verse, rode, gezond uit
ziende long open. Een hand gooit
er een beker teer over heen, waar
door de long er lekker smerig uit
ziet. Een stem zegt: „Dit is de hoe
veelheid teer die iemand die een
pakje per dag rookt in een jaar in
haleert."
Welkom in Australië, land waar de
roker al jarenlang een paria is en
waar de overheid dat volgaarne uit
draagt. De 'teercommercial' is er
een in een reeks. Zo hebben we de
'slagader commercial' ('roken
maakt de slagaderwanden plakke
rig'), de 'tumor commercial' ('één
beschadigde cel is genoeg voor het
begin van longkanker') en de 'long
commercial' ('geen wonder dat ro
kers kortademig zijn; hun longen
rotten weg').
Als het om waarschuwingen tegen
roken gaat, schuwt Australië de
harde boodschap niet. Canada en
de Verenigde Staten evenmin. In
Canada moeten tabaksproducen
ten tegenwoordig foto's van zieke
longen op hun sigarettenpakjes
plakken en in de Amerikaanse staat
Califomië vertellen twee jochies in
een reclamefilmpje hoe hun vader
zich heeft doodgerookt. Reken
maar dat dergelijke campagnes
straks ook in Nederland worden in
gevoerd, zegt Wiel Maessen, voor
zitter van Forces Nederland, dat de
kruistocht tegen de rokers veroor
deelt. „Als je ziet wat voor taal de
Club van Actieve Niet-rokers de
laatste tijd weer uitslaat", zegt hij.
Hij doelt op de oekaze van de niet-
rokersvereniging CAN waarin
wordt aangekondigd dat ze des
noods bedrijven zal dagvaarden
wanneer die de Tabakswet niet na
leven. Maessen vreest 'Canadese
toestanden'.
Die harde boodschappen helpen
niet, zegt hij. „Misschien bij de
jeugd, maar niet bij volwassenen.
Die stoppen alleen als ze echt li
chamelijk last krijgen van het ro
ken." Volgens directeur Trudy
Prins van Defacto (vroeger Stich
ting Volksgezondheid en Roken)
komt de harde boodschap in Ne
derland inderdaad niet aan. „De
harde campagne is best goed voor
een schrikreactie, maar als het té
hard wordt, sluit je je af voor de
boodschap." Prins kan Maessen
geruststellen: „Een harde campag
ne is niet iets wat in Nederland
staat te gebeuren. Balangrijker is
het dat je de rokers de helpende
hand biedt bij het stoppen."
Nederland kiest voor de zachte
boodschap. Dus: een bergbeklim
mer valt van een berg en blijft han
gen aan een touw, waarna een sjer-
pa hem weer omhoogtrekt. Bood
schap: samen red je het om voor
goed te stoppen met roken. Vol
gens Trudy Prins heeft de keuze
voor harde of zachte boodschap
pen te maken met de volksaard. In
het ene land komt de harde bood
schap wel aan, in het andere niet.
De campagne 'Maar ik rook
niet' (gericht op twaalf- tot vijf
tienjarigen; bekendste spot:
zoon tremt vader in elkaar en
zegt: 'Maar ik rook niet'), is
overgenomen in Denemar
ken, aldus Prins. „Maar in
Frankrijk vonden ze 'm niet
kunnen, veel te grof." En de
Australische spots mogen
voor ons dan te hard zijn,
'down under' was die com
mercial zeer effectief, weet
ze.
Maar het Nederland van
het poldermodel heeft
behoefte aan een andere
aanpak. „Een harde
boodschap zou kunnen,
maar niet als énige
boodschap", zegt Prins.
t „Je moet appelleren
t aan het feit dat men
sen willen stoppen.
Driekwart van de ro
kers wil dat ook. Maar
bij jongeren moet je
laten zien dat het
niet 'cool' is om te
roken. De bood
schap dat je er bij-
"I
'Superetiketten'
Nederlandse rokers van nt
Marlboro -sigaretten
moeten vanaf deze wei
welhaast blind zijn ora
de waarschuwing op
hun pakje te missen.
Marlboro heeft eerder
dan wettelijk verplicht
veel grotere kaders met at
teksten als 'Roken is do 9
delijk' en 'Rokers stens let
jonger' op de doosjes gi p;
zet. In Nederland is
Marlboro met een
marktaandeel van 40
procent het grootste
merk. Vanaf mei zijn
producenten van siga
retten verplicht de ver
nieuwde waarschuwinifot
ed
in Nederland op de pa
jes te zetten. Daannee
loopt Nederland voorui far
op Europese wetgeving
die in september van
kracht wordt. De nieuv
pakjes Marlboro zitten
de loop van deze week
de automaten. De sneflpov
invoering van de grote rd
waarschuwingsteksten iE
valt samen met de intit int
ductie van een nieuwe
verpakking.
Illustratie: Wim Stevenhagen
voorbeeld lelijk van wordt, zoals we
ook al hebben uitgedragen, werkt
niet. jongeren hebben namelijk het
idee dat ze het eeuwige leven heb
ben, dus dat ze over vijftig jaar een
keer lelijk zouden kunnen worden
deert hen niet."
De campagne 'Maar ik rook niet'
heeft effect gehad, aldus Prins. „Uit
onderzoek bleek dat van de twaalf
tot vijftienjarigen 61 procent zegt
zeker niet te zullen gaan roken.
Vóór de campagne was dat nog
vijftig procent. En van de vijftienja
rige rokers is acht procent als ge
volg van de campagne gestopt. Dat
lijkt weinig, maar het is verschrik
kelijk moeilijk om jongeren van het
roken af te brengen. Ze bevatten
niet dat je er moeilijk weer van af
kunt."
De antirookcampagne in Neder
land mag dan zacht zijn, de bood
schap op tabaksproducten wordt
vanaf mei harder. Dit is het gevolg
van Europese wetgeving. Voor het
eerst zal dan de tekst 'Roken doodt'
op pakjes verschijnen. Een dergelij
ke recht-voor-zijn-raap-waarschu-
wing staat al jaren op sigaretten
pakjes in Australië, maar is nieuw
in Nederland. 'Roken veroorzaakt
dodelijke ziekten' is tot nu toe de
zwaarste waarschuwing.
Vanaf mei moet dertig procent van
de voorkant van een sigarettenpak
je bedekt zijn met de tekst 'Roken
doodt', 'Roken kan dodelijk zijn' of
'Roken brengt u en mensen in uw
omgeving ernstige schade toe'. De
achterkant van een pakje moet
voor veertig procent voorzien zijn
van een aanvullende waarschu
wing, zoals 'roken tijdens zwanger
schap is schadelijk voor je baby'.
De EU geeft haar lidstaten ook de
mogelijkheid om, zoals in Canada,
kleurenfoto's te plaatsen die hart-,
long en vaatziekten en impotentie
illustreren.
Maar volgens een woordvoerder
van het ministerie van volksge
zondheid, welzijn en sport zit
dat er in Nederland voorlopig
niet in.
Eelco van den Heuvel
he
We wilden ooit dat arbeiders van opera zou
den gaan houden. Het werd musical. We
hoopten dat iedereen een hogere opleiding
zou gaan volgen. Het werd een menigte
woordblinde communicatiestudenten. De
tv zou kennis en inzicht gaan versprei
den onder de brede massa. Het wer
den soaps en quizzen. De politiek
wil al jaren dichter bij de burgers
komen te staan, en andersom.
Het werd Pim Fortuijn. De les, ik
had hem al eerder getrokken,
moet luiden dat alles wat de
P massq aanraakt op onvoorspel
bare wijze van vorm verandert. Dat
geldt voor Griekse eilanden en me
nukaarten van Chinese restaurants.
En dus ook voor de politiek. Pim is een
soapacteur die zijn script heeft laten
schrijven maken door Jan met de Pet,
blank, man, lager opgeleid en 45 jaar.
En verdomd, het werkt. Nog nooit
heeft een politicus mij zo weten te en
tertainen als Pim in zijn onvergetelijk scène
bij Paul Witteman, bij het lijsttrekkersdebat
op de verkiezingsavond. Ad Melkert was de
discussiepartner en vermoedelijk voor het
eerst in zijn leven zat hij tegenover een man
die zijn eigen regels maakte. Melkert, gebo
ren harnas waar later het vlees is ingestopt,
kwam naar de studio om een potje te scha
ken. Alle openingen had hij doorgerekend.
Professor Pim pakte het bord en at de stuk
ken op. Een onvergetelijk moment in de Ne
derlandse politiek. Het hoogtepunt kwam
toen Ad Melkert herhaaldelijk werd onder
broken. Met een supérieure blik en keizerlij
ke lichaamstaal liet onze kandidaat-pre
mier weten dat zoiets ongepast is. Maar Pim
hield niet op. Wat Ad had moeten doen. was
beleefd gaan zwijgen, wat zijn spindokter
hem ongetwijfeld ook aanbevolen had. Wie
schreeuwt verliest, dus lekker laten schreeu
wen. Vriendelijk glimlachen. Je opstellen als
tweede gespreksleider, en niet als doelwit.
Uit je blik spreekt als het goed is op zo'n mo
ment een vriendelijke verbazing. De bijpas
sende lichaamstaal is open, dus niet armen
over elkaar en achterover in je stoel zakken.
Het werd helaas direct duidelijk dat Ad Mel
kert nog nooit in zijn leven in de rede was
gevallen. Hij had alleen theoretische erva
ring met dit soort situaties. Zijn instinct
overwon in een split second zijn i>erstand,
en opeens zaten Pim en Ad heel hard door
elkaar heen te praten. Twee straatjongetjes
die elkaar de bal afwilden pakken. Gelij
ken. Dat Ad tijdelijk van het niveau van
Pim werd, kost hem kiezers. Voor de achter
ban viel Ad van een enorm voetstuk. Dat
Pim zomaar als gelijke werd behandeld
door een gevestigd politicus zal landelijk
juist ervaren worden als een promotie. Pim
wint. Want als we toch een keffertje kiezen,
dan maar de vrolijkste van de twee. Helaas
heeft de pittige professor behalve entertain
ment en groots psychologisch inzicht verder
weinig te bieden. Pim wil minder junks op
straat, en stuurt junks daarom het bos in,
r slml
<t tuss e
letterlijk. Hij heeft het gezegd: verslatij
worden wat hem betreft gedumpt
dennenbomen en mogen daar spuiten
veel ze willen. Vraag Pim of dat leuk is 16
de gezinnetjes die in dat bos komen w
len. Als hij ja'zegt, verliest hij stenvm I
hij 'nee' zegt ook. Pim wil meer en goa
pere parkeeqjlaatsen. minder wegenis
tingen minder files. Vraag Item hoe d
Pim zal zeggen dat hij het bos gaat a!
ren. Vraag hem waar de junkies dan l
blijven. Laat hem praten. Zoveel mo$
Help hem aan twintig Kamerzetels. B Va
negentien gefrustreerde, eigenwijze,a(.,
flictgeile, onnadenkende, zonnebank
kende, anti-intellectuele, moeilijk lerft
chagrijnige, babi-pangang-bestelleiuk
remolinos terroriserende bange blad
delbare fractiegenoten. Veertig zetels h
Dan is het nog sneller over. j
Pn
It. A
