Wereld Muziektheater Festival in Leiden
KUNST CULTUUR
rj'1
Marco Borsato: 'Liever fantastische vader dan een fantastische zanger"
Theaters
klem door
arbo-eisen
De Waj
verlaat
de Operjj
'Furia' orgie van kleur en muziek
groningen/gpd - Theaters en
concertzalen voelen zich steeds
vaker klem gezet door de arbo-
wet. De aanscherping van mi-
lieueisen en de naleving van
werk- en rusttijden brengt zalen
dusdanig in de problemen, dat
ze veel meer geld nodig hebben.
Uiteindelijk gevolg is een ver
schraling van het aanbod in met
name de theaters buiten de
Randstad, zo verwacht Hans
Onno van den Berg van de Ver
eniging van Schouwburg en
Concertzaal Directeuren (VSCD)
Van den Berg roept de Tweede
Kamer op meer geld beschik
baar te stellen voor het oplossen
van de problemen. „Het gaat
niet aan alleen lokale overheden
op te zadelen met de gevolgen
van de arbowet", zegt Van den
Berg. De theaterwereld wordt de
laatste jaren overspoeld met
nieuwe eisen uit Den Haag.
Meest bekend is de verplichte
aanschaf van een moderne trek
kenwand, waarmee decors kun
nen worden verwisseld. Deze
week kondigde theater De Mu-
zeval in Emmen aan komend
seizoen minder voorstellingen te
programmeren, omdat ze geen
personeel meer kan inzetten. De
VSCD zelf moest onlangs hemel
en aarde bewegen om uitstel te
krijgen voor navolging van Eu
ropese geluidseisen, die het ein
de zou betekenen voor de helft
van de concerten in Nederland.
Kort geleden maakte De Ooster
poort in Groningen bekend, dat
het onmogelijk is tijdens pop
concerten het rookverbod na te
leven. Volgens Thom van der
Goot van De Oosterpoort geldt
dat ook voor de werk- en rusttij
den. „Om aan de eisen te vol
doen, moeten theaters eigenlijk
in ploegendienst werken en dus
is er meer personeel nodig."
leiden - Een orgie van kleur, muziek en vaart. Dat is de voorstelling 'Furia' van Nuevo
Ballet Espanol, dat voor de tweede keer een tournee door Nederland maakt. Komende
donderdag is het gezelschap te zien in de Leidse Schouwburg. De vier mannen, vijf vrou
wen en acht musici van Nuevo Ballet Espanol brengen een koppeling tot stand tussen
flamenco en moderne dans. Soms doen zij dat heel authentiek, een andere keer met toe
lating van uit hitparades geplukte fusiemuziek die een breed publiek aanspreekt. Bij de
voorstelling in het uitverkochte Haagse Lucent Danstheater stond de zaal afgelopen
weekend in elk geval minutenlang op zijn kop. GPD/Publiciteitsfoto
door Peter Bruyn
leiden - De derde editie van het
Wereld Muziektheater Festival is
begonnen. Zes producties uit
Zuid-Afrika, Argentinië, India, Ja
pan, Brazilië en Indonesië reizen
de komen weken door ons land,
drie daarvan zijn te zien in de
Leidse Schouwburg.
Het festival ging afgelopen
weekeinde in Utrecht van start
met de première van de voor
stelling 'Safari', van de Zuid-
Afrikaanse theatermaker Bret
Bailey (donderdag 21 maait te
zien in de Leidse Schouwburg).
Tot 20 april zijn zes niet-wester-
se kwaliteitsproducties te zien in
ruim twintig steden, variërend
van dans en opera tot kabuki-
theater. Vier van de producties
zijn speciaal voor het festival
ontwikkeld.
„Wat ik vooral zoek in dit festi
val zijn voorstellingen die een
'cross-over' zijn binnen de eigen
cultuur," zegt festivaldirecteur
Haringhuizen. .Alleen maar tra
ditioneel theater en folklore
brengen snijdt geen hout meer.
Wat mij interesseert zijn men
sen - jonge mensen! - die op een
nieuwe manier aan de slag gaan
met hun eigen traditie."
Als voorbeeld noemt hij 'Dan
cing Shadows', de productie die
de Indonesische choreograaf
Miroto speciaal voor het festival
maakte en die eind van de
maand in Groningen in premiè
re gaat. „Miroto danst al vanaf
zijn negende. Zijn vader was
gamelanspeler. Hij groeide op
met de klassieke Javaanse
dans." Later ging Miroto in
Duitsland studeren en werd zijn
uitzonderlijke talent ontdekt. Als
'westerse' danser werkte hij met
Pina Bausch en Peter Sellars.
„Maar nu, als choreograaf, heeft
hij uiteindelijk toch een heel ei
gen idioom ontwikkeld," aldus
Haringhuizen. „Een stijl die heel
sterk geworteld blijkt in de Ja
vaanse traditie. Voor hem is tra
ditie geen folklore, maar het tel
kens opnieuw creëren van de
essentiële verhalen. En dat is
wat ik ook met het Wereld Mu
ziektheater Festival wil. Dan
vind ik het spannend worden.
Vandaar ook dat de artistiek lei
der van het festival zoveel waar
de hecht aan eigen producties.
Vier van de zes voorstellingen
die komende weken door het
land reizen zijn in opdracht van
het festival gemaakt. „Dat is luxe
natuurlijk," zegt Haringhuizen.
„Maar ik wil dat ook heel graag.
Het geeft het festival volgens mij
meer diepte..."
Bestaande muziektheatervoor
stellingen missen vaak net de
kwaliteit waar hij naar zoekt.
„Neem nu Argentinië. Vrijwel
alle muziektheater die daar ge
maakt wordt is voor de export
bedoeld. De makers vertellen
daarin niet echt hun eigen ver
haal, maar richten zich vooral
op de internationale markt. Als
je die mensen dan een opdracht
geeft, kunnen ze eindelijk de
voorstelling maken die ze al zo
lang in hun hoofd hebben, maar
die ze nooit konden uitvoeren.
Zoals nu met 'Orestes' last Tan
go' een opera van schrijfster/re
gisseuse Beatriz Gambartes en
componist Diego Villa (woens
dag 3 april in Leiden). Zo krijg je
voorstellingen die werkelijk bij
zonder zijn en ook voor de ma
kers zelf een bijzondere waarde
hebben. Dat geldt nu voor
'Orestes' last Tango', maar ook
voor de producties van Brett
Bailey en Miroto."
Hoewel dit pas de derde editie
is, heeft het festival een snelle
ontwikkeling doorgemaakt. De
voorstellingen zijn sinds 1996
steeds eigentijdser geworden,
aldus Haringhuizen. En steeds
vaker in opdracht. Hij heeft er
ook voor gekozen om meer tijd
en geld in de voorbereidingen te
steken. De groepen komen bij
voorbeeld al eerder naar Europa
dan voorheen. „In het verleden
zat een productie soms pas bij
de vierde of vijfde voorstelling
pas echt gebeiteld. Nu moet dat
bij de première al het geval zijn.
Dat is kostbaar, maar 't moet
wel, vind ik."
In de toekomst gaat het festival
frequenter plaatsvinden. Om de
twee jaar, in plaats van drie.
Voor alle informatie en speel
lijst: vvww.wmtf.nl
door Aad van der Ven
amsterdam/gpd - Edo de
neemt over twee jaar
als chef-dirigent van de Ni
landse Opera. 'Der Rosei
lier' van Richard Strauss
zijn laatste productie in
functie. De Waart wil het
rustiger aan doen. Daarbi]
hij het Radio Filharmonisch
kest in Hilversum prevail
Ook heeft hij nog een nj L
band met het Sydney Syirc
ny Orchestra.
In het komende seizoen leid
Waart nog drie nieuwe proi
ties bij de Nederlandse Op
'De zaak Makropoulos' (Ji
eek), 'Madama Butterfly' (Pi
ni) en 'Fidelio' (Beethoven)
collega Hans Vonk brengt
het Koninklijk Concertgeh
orkest de zelden uitgevo
opera 'Euiyanthe' van W
ten gehore en Carlo Rizzi i
'Macbeth' (Verdi).
Nieuw is ook de productie 'P'
'La clemenza di Tito' van!
zart. De Duitse componist M e
fred Trojahn schrijft nieuw,rvv
citatieven voor deze door ien
zart onvoltooid gelaten oj
Bovendien gaat één van de
wensen van de Nederla
Opera in vervulling: het kok B
le muziektheaterwerk 'Die
daten' van Bemd Alois Zimi ,r
mann wordt opgevoerd,
door Willy Decker te regiss
productie zal gebaseerd zijt
een concept van de Staatso: son
Dresden, maar er worden n
we decors voor gerealisi |et
Hartmut Haenchen treedt en
dirigent op.
Nieuw zijn verder 'Tea' van
Dun en 'Le balcon' (naar
Genet) van Peter Eötvös. Ri [e
ses zijn 'De neus' van Sjost
vitsj, met het Residentie Oi ser
onder leiding van Gennadi
destvenski, en 'Die Zaubet
van Mozart.
Pierre Audi, artistiek dir« t
van de Nederlandse Opera
gisseert zelf 'La clemenza
to', 'Tea' en 'Die Zaubi
Nieuwe regisseurs in het
sterdamse Muziektheater
Ivo van Hove ('De zaak Malie s
oulos'), Luc Bondy ('Macbi ir
en Stanislas Nordey ('Le
con').
De Nederlandse Opera bi op
volgend seizoen geen pro nc
ties in de Amsterdamse St ol i
schouwburg. Alle voorstelt ot
worden in het Muziekth gt
gegeven. Er wordt echter lat
de toekomst wel gedacht
een kleine theaterzaal met de
sen de driehonderd en zesfan
derd plaatsen om daar
tweede seizoenprogramnufevt
kunnen realiseren. De Ni ger
landse Opera geeft de voorinw
aan een nog te bouwen za ijk
of naast het Muziektheater.
5 L
1,1 am
Foto: EPA
Oscar-lunch in
Beverly Hills
beverly hills - Will Smith met
op de achtergrond een uit de
kluiten gewassen versie van een
Oscar, die hij zondag 24 maart
in ontvangst hoopt te nemen.
Smith is genomineerd als 'beste
acteur' voor zijn hoofdrol in de
film 'Ali'. De genomineerden
voor de prestigieuze filmprijs
kwamen gisteren in Beverly
Hills bijeen voor de jaarlijkse
Oscar-lunch. De prijs wordt dit
jaar voor de 74ste keer uitge
reikt.
Subsidie voor
debutanten
den haag - Schrijvers en verta
lers met één boek op hun naam
kunnen vanaf eind mei ook in
aanmerking komen voor een
subsidie van de Stichting Fonds
voor de Letteren. Tot dusver
konden alleen auteurs met mi
nimaal twee boeken op hun
naam een subsidie krijgen. De
regeling is in het leven geroe
pen om veelbelovende literaire
talenten te stimuleren. Behalve
de literaire kwaliteit van het de
buut wordt ook gekeken naar
het plan voor een tweede boek.
Beginnende vertalers kunnen
met hun vertaaldebuut en het
voorstel voor een tweede verta
ling een stimuleringssubsidie
aanvragen. Voor deze twee re
gelingen is jaarlijks 225.000 eu
ro beschikbaar.
Ronald Giphart
met condoom
den haag - Stuntje voor de boe
kenweek: koop een Ronald
Giphart mét condoom. In lijn
met het boekenweekthema De
Liefde verscheen bij uitgeverij
Nijgh en van Ditmar een nieu
we editie van Gipharts debuut
uit 1992 'Ik ook van jou': onder
de plastic verpakking een 'voor
de liefde zeer toepasselijk attri
buut, met dank aan onze spon
sor Durex'. „De liefde is mooi
en wij moedigen haar van harte
aan", aldus de uitgeverij.
Premier Kok
opent Tuschinski
Amsterdam - Minister-presi
dent Kok opent op 8 april de
volledig gerestaureerde bio
scoop Tuschinski aan de Am
sterdamse Reguliersbreestraat.
De verbouwing begon januari
2001 en gaat op 11 april weer
open voor het publiek. Het the
ater, dat dateert van 1921, is
weer in oude glorie hersteld.
tegi
'Onderweg' in twee dagen tijd al veruit de best verkochte plaat TBai
door Jacques Hendriks
Amsterdam - Zijn verzamel-cd
'Onderweg' bereikte al na twee
dagen de eerste plaats van de
Nederlandse Album Top Honderd
en stond na een week op één in
België. De 45.000 kaarten voor
zijn concert in de Kuip op 14 juni
waren in vijf dagen uitverkocht,
waarna besloten werd tot een
tweede concert een dag later.
Met Sita stond hij op één met de
single 'Lopen op het water*, het
nationale geschenk aan prins
Willem-Alexander en Maxima.
Marco Borsato regeert opnieuw
in muziekland.
Dikke nekken heb je genoeg in
de vaderlandse showbizz. Mar
co Borsato is niet zo. Onthoudt
een gezicht, neemt de tijd voor
een interview, schenkt twee,
drie keer koffie bij. Hij maakt
een montere indruk. Logisch,
als je nieuwe (verzamel)cd 'On
derweg' op nummer 1 staat in
de Album Top Honderd, de her
innering aan het optreden voor
het prinselijk echtpaar nog vers
is en in juni een uitverkochte
Kuip wacht.
- Is 2002 weer een Borsato-jaar
aan het worden?
„Nou, eerlijk gezegd zijn de af
gelopen acht jaren, sinds ik in
1994 Nederlandstalig ben gaan
zingen, al mijn jaren geweest.
Elk jaar gebeurde wel iets dat op
de een of andere manier de
voorpagina's haalde. Optreden
in De Kuip, dat hadden we nog
niet eerder gedaan. Dat zorgt er
voor dat dit jaar er een is met
een kroontje erop."
- Toch werd er de laatste paar
die met me zijn gebeurd. Dat is
in zo'n hoog tempo gegaan, ik
heb mijlpalen bereikt waarvan
ik nooit verwacht had dat ik ze
überhaupt zou bereiken in mijn
leven. Ik vind het goed om een
balans op te maken, om te ge
nieten van wat ik de afgelopen
tien jaar heb meegemaakt.
Daarna kan ik me pas af gaan
vragen waar ik sta en wat voor
een type muziek ik nog wil ma
ken, wat ik nog wil zeggen. Daar
ben ik op dit moment nog niet
aan toe."
- Ben je een zondagskind
„Nee, vind ik niet. Ik voel me
wel een bevoorrecht mens.
Maar bij een zondagskind komt
het allemaal vanzelf aanwaaien.
Ik heb een groot deel van mijn
succes te danken aan mijn inzet,
mijn werklust. Het gaat niet
vanzelf, ook al lijkt dat mis
schien wel zo voor de buiten
wacht. Ik werk er dag en nacht
keihard aan, moet zelf steeds de
locomotief in beweging bren
gen. Natuurlijk moet je een do
sis talent hebben, moet je de
juiste mensen om je heen verza
melen. Maar je moet vooral
doorzettingsvermogen hebben
en een eigen identiteit ontwik
kelen."
- In een eerder interview noemde
je jezelf 'een sentimentele flap
drol'. Op Onderweg springen de
ballades er ook uit.
„Muziek is voor mij emotie, in
welke vorm dan ook. Het is toch
geweldig als je ontroering te
weeg kunt brengen. Mijn groot
ste hit, 'Dromen zijn bedrog', is
een pretentieloos, maar vooral
energiek, vrolijk liedje. Inmid
dels is het misschien wat geda
teerd, maar toen het in 1994
dertien weken op één stond,
kon je geen kroeg voorbij ko
men of het werd gedraaid. Men
sen stonden op tafels, hingen in
kroonluchters, het bracht ze in
extase. Een nummer als 'Mar-
guerita' is iets heel anders. Een
ballade waarbij je de mensen
ziet vechten tegen hun tranen.
Als ik zie dat mijn muziek een
ander raakt, krijg ik die emotie
als een soort van kaatsbal terug-
gevuurd. Dan breekt er inder
daad wat bij mij en ben ik die
sentimentele flapdrol. Ik
schaam me daar niet voor,
waarom zou ik. Sentiment is
niks negatiefs, het is gevoel. Het
mag, vind ik. Dat zal mijn Itali
aanse bloed wel zijn."
- Italiaans bloed heb je dankzij
je vader Roberto, maar je bent
grotendeels in Alkmaar, door je
Hollandse moeder Mary opge
voed.
„Italiaans aan mij is dat ik wat
meer mijn hart op de tong heb.
Maar gelukkig heb ik ook wel
wat Nederlandse nuchterheid,
degelijkheid. Ik besef dat het
succes van gisteren niet bete
kent dat ik er vandaag ook niet
keihard voor moet knokken. Ik
hoop dat ik the best of both
worlds heb meegekregen."
- Je hebt twee zoons, Luca (3) en
Senna (zes maanden). Hoe voed
je hen op?
„Zoals ik denk dat het zal moe
ten. Ja is ja en nee is nee. Met
genoeg vrijheden daartussen.
Een kind moet zichzelf kunnen
ontplooien. Het belangrijkste
voor een kind is warmte. En sta
biliteit. Dat het weet waar het
aan toe is. Tot nu toe gaat het
fantastisch, moet ik zeggen."
,,Ik wil een vader zijn die z'n
kind naar voetballen of des
noods ballet brengt. Dat heb ik
zelf gemist, ik ben vanaf mijn
derde alleen door mijn moeder
opgevoed. Ik ga daar niet onder
gebukt, hoor, heb er absoluut
ii
geen trauma aan overgehou Le-
Maar ik vind het wel prettig L
zelf een vader te zijn waarva M
kinderen later zullen zegget
ik er was. Het is voor mij
langrijker dat mijn kir. 61
over vijftien jaar zeggen: 'je
een fantastische vader' dan
de mensen zeggen: je was
fantastische zanger."
- Jullie wekken de indriiï
hoorlijk toegankelijk te zijn
ting roddelpers.
„Daar ben ik het niet mee
Misschien krijg je dat idee
dat iedereen er zo bovenof
zoek voortdurend
denweg tussen overlast-^
noodzakelijk kwaad, contr
de dingen liever zelf. Wek
in een glazen kooi, 24 uur
dag. Als ik een videootje gJ
len, word ik gefotografeerd
staat het in de bladen. Als
hond uitlaat, is dat nieuws
die lui. Oké, maar ik trd
grens bij mijn hek. Op hei
ment dat ik thuis ben, bi id,
thuis en wil ik geen fotcf erli
meer zien. Als iemand pro! ird.
over dat hek te komen, nv<
heeft hij echt een probt land
Desnoods ros ik hem dan mine
soonlijk van het terrein af." nat
- Nederland en België ligg® van
je voeten. Lonkt het buiten Ide
Italië met name, nog steedsi
„Nee, ik ga voor kwaliteit 4j
voor kwantiteit. Daarom b
ook het schnabbelcircuit g L
gezegd. Tot op de dag van acja
daag heb ik daar geen spijl en j
Ik wil mijn carrière op dit ni Sg j.
houden, maar wel zonder 0u(
het ten koste gaat van mijn
zin. Het gaat net, ik vind ne
juiste balans. Zou ik merkel
mijn werk ten koste ging e|f
mijn gezin, dan zou ik 1 (rke-
mijn carrière opofferen, k upp,
het gezin is heilig.1 Bi
en 1
rani
nu
h
Marco Borsato: „Ik heb een groot deel van mijn succes te danken aan mijn inzet, mijn werklust. Het gaat niet vanzelf, ook al lijkt dat
misschien wel zo voor de buitenwacht." Foto: ANP/Thom van Amsterdam
jaar links en rechts geschreven
dat je carrière zich in een neer
waartse spiraal zou bevinden.
.Alleen het millenniumoptre
den (op 31 december 1999 in de
Arena - red.) is niet doorgegaan,
verder is alles gelukt. Dat was
een inschattingsfout. De men
sen willen op oudejaarsavond
het liefst gewoon thuis zijn, daar
hadden we geen rekening mee
gehouden. Ik denk dat het goed
was om eens mee te maken dat
iets niet lukte."
„Men vond daardoor wel einde
lijk een stok om mij mee te
slaan. Maar de eerste de beste
single die daarna uitkwam, 'Bin
nen', stond 'gewoon' weer we
kenlang op één. Het eerstvol
gende album, 'Luid en Duide
lijk', was vijf keer platina,
500.000 verkochte platen! En nu
weer 'Onderweg', in twee dagen
tijd al veruit de best verkochte
plaat. Dus hoezo, neerwaartse
spiraal?"
- Onderweg, je laatste album, is
een 'best of. Waarom geen geheel
nieuwe cd?
„Ik had sterk de behoefte om
een strik te doen om de afgelo
pen jaren. In totaal ben ik nu
ruim tien jaar bezig. Ik kijk an
ders tegen de wereld aan. Deze
periode wil ik afsluiten om
straks weer met een schone lei
te beginnen. Het is voor mijzelf
ook nog niet duidelijk, maar het
wil niet meteen zeggen dat ik
het roer 180 graden om zal gooi
en. Ik zit nu volop in een fase
waarin ik de behoefte heb om
terug te kijken op de vele dingen
