'En nu wil ik echt uw geld mijnheer'
GESPREK VAN DE DAG
Den Haag Centraal behoort 's nachts aan zwervers
Over de gevolgen van een klein misdrijf
Astrid Li ndgren is dood,
maar nog niet begraven
VRIJDAG 1 MAART 2002
Dc
MENSELIJK
De Amerikaanse pop
ster MADONNA gaat op
treden in een toneelstuk
in het West End in Lon
den. Ze gaat de rol van
kunsthandelaar in de
comedy 'Up for Grabs'
spelen in het Wynd-
ham's Theatre. Het is
haar debuut in het thea
ter in de Britse hoofd
stad en haar eerste to
neelrol in dertien jaar.
Het stuk gaat in mei in
première. Madonna was
in 1988 voor het laatst
te zien op de planken.
Toen speelde zij een rol
in 'Speed the Plow' op Broadway in New York. Twee jaar
daarvoor trad zij samen met h aar toenmalige echtgenoot
Sean Penn op in het stuk 'Goose and Tomtom'.
»cht>-
jbadd;
.wBfkgtalt;
autokraker is een i
van de politic. Órtdcr-
xJu wordt of hij verantwoor
delijk Is voor meerdere inbra
ken; Jitauïn's.
Man zomaar In
elkaar geslagen
Een 29-jarige Haar-
iri de Haattemw nl wienslad
door vier mannen in elkaar ge
slagen. Hij went met onbeken
de verwondingen naar liet zie
kenhuis gebracht De 29-jarige
kreeg In de rachi van vrijdag op
zaterdag In de Smedesiraat vol -
gens een getuige (linke klappen
Als de nieuwe voorzitter
van de Britse Nationale Os
teoporose Stichting heeft
CAMILLA PARKER BOW
LES gisteren met een boek
presentatie het startsein
gegeven voor een Britse
campagne tegen botontkal-
king. ,,Mijn grootmoeder
en moeder zijn aan osteo
porose gestorven en in die
tijd deed niemand daar wat
aan. Zij begrepen het ge
woon niet", zei Parker
Bowles. De presentatie van
'A Skeleton Guide to a
Healthy You, Vitamins and
Minerals' is het eerste offi
ciële optreden van Parker
Bowles als voorzitter van de
stichting. De afgelopen vier
jaar werkte zij als be
schermvrouwe achter de
schermen. Parker Bowles
aanvaarding van het voor
zitterschap van de stich
ting wordt door sommigen
gezien als een nieuwe po
ging om te worden geac
cepteerd als de nieuwe
partner van de Britse
kroonprins Charles.
De politie in het West-Engelse
graafschap, waar PRINS HARRY
vorig; jaar de bloemetjes buiten zou
hebben gezet, heeft gisteren ge-
meld dat de uitspattingen van de
toen 16-jarige prins geen gevolgen
zullen hebben. De politie van Wilt
shire zei dat het onderzoek naar de
gebeurtenissen in de pub waar
Hariry met vrienden alcohol zou
hebben gedronken is afgesloten.
De prins gaf vorig jaar zomer toe
dat hij met zijn vrienden w.at was gaan drinken in een pub
in de buurt van het landgoed van zijn vader, prins Char
les. Voorts bekende hij te Ihebben geëxperimenteerd met
marihuana. Het gebruik daarvan is verboden in Groot-
Brittannië en alleen personen boven de 18 mogen alcohol
nuttigen. Charles stuurde zijn zoon na diens bekentenis
naar een afkickcentrum, óm te praten met mensen die
van hun drugsverslaving el f proberen te komen.
In Zweden is het niet ongebrui
kelijk om pas een week, lien da
gen of zelfs twee weken na een
sterfgeval de eigenlijke b egrafe-
nis of crematie te houdeün. Maar
het 'geval' Astrid Lindgren is
zelfs voor Zweedse begrippen
extreem. De kinderboeken
schrijfster, die wereldfaam ver
wierf met haar schepping Pippi
Langkous, stierf op 28 januari
dit jaar op 94-jarige leeftijd. De
uitvaartplechtigheid vooir haar is
gepland voor 8 maart, maar
liefst 39 dagen na haar s terfdag.
„Er is eigenlijk maar éérii belang
rijke reden voor dat de plechtig
heid veel later plaatsvindt dan
gewoonlijk", liet Lindgrens
kleinzoon Nils Nymen gisteren
vanuit Stockholm weten. „Me
grote kerken die ervoor in aan
merking kwamen, bleken al ge
boekt." Er was domweg, geen
ruimte in hun programma om
zo'n grote plechtigheid, die ette
lijke uren in beslag zal iriemen
en naar schatting door 1500
mensen zal worden bee.ocht, te
herbergen. „De eerste vrije dag
bleek 8 maart te zijn."
Het Zweedse gebruik om langer
te wachten met een begrafenis
dan bijvoorbeeld in Nederland
heeft meerdere oorzaken. Het
verschijnsel rouwkaart is er on
bekend, waardoor het vaak wat
langer kan duren voordat alle
familieleden, vrienden en be
kenden zijn benaderd. Door
langer te wachten met de begra
fenis krijgt de directe familie
voorts de gelegenheid om langer
afscheid te nemen en als het
ware aan het idee te wennen.
De uitvaartplechtigheid voor As
trid Lindgren wordt gehouden
in de grote kerk van Stockholm.
Voorafgaand zal de rouwstoet
een route door de stad afleggen.
De Zweedse televisie zendt het
hele gebeuren direct uit. Lind
gren zal worden gecremeerd,
waarna haar as op een later tijd
stip zal worden verstrooid bij
haar geboortestad Vimmersby,
tijdens een plechtigheid die al
leen voor de familie is bedoeld.
Aly Knol
Jongen
Veiligheid. Alle politieke partijen
hebben het prominent in hun
verkiezingsprogramma staan.
Veel burgers voelen zich, blijkt uit
elk onderzoek en politiejaarver-
slag weer, behoorlijk onveilig. De
Haarlemmer Peter Heerkens,
journalist, ervoer wat het is om
vlak voor zijn eigen woning over
vallen te worden. „Mijnheer, ik
wil uw geld."
Het was niet spectaculair, zegt
hij keer op keer. De overval, en
kele weken terug voor zijn eigen
woning. „Ik hoorde geen kogels
fluiten en zag geen messen flik
keren." Toch heeft de gebeurte
nis zijn leven - voor even - ont
wricht. „Ik heb over de hele we
reld in enge steegjes en over rare
straatjes gelopen, maar wie ver
wacht er nou dat je voor je eigen
huis wordt overvallen?"
Heerkens ging op 4 februari om
half zes vanuit zijn woning aan
de Kleine Houtweg, een drukke
doorgaande weg in Haarlem,
een pakje sigaretten halen. Uit
z'n woning, rechts af dus. De
kans was aanwezig dat-ie ook
even bij z'n stamkroeg De Groe
ne Woud zou aanleggen, want
het bier heeft aan het eind van
de middag zijn bekoring. Het
was een donkere namiddag en
het plensde. Heerkens was een
paar meter van zijn voordeur
verwijderd toen iemand zich
van achteren tegen hem aan
drukte door zijn arm om zijn
nek te slaan. En in vlekkeloos
Nederlands in zijn oor siste:
„Mijnheer, ik wil uw geld."
De Haarlemmer dacht in eerste
instantie, mede door de correcte
spraak, aan een grap van een
,Ju poUtJoHot o
■afden - een 32-jarigt
denaar en een 33-jarige
lemmet - na verhoor gaan
eén proces-verbaal.
'Ik ben de hele wereld over gereisd maar voor m'n eigen huis beroofd'. (Foto is in scène gezet). Foto: Flans van Weel
Bejaarde
beroofd
haaslcm - Een. 79-jarige vrouw
is gistermiddag met geweld van
haar tas beroofd in het park
tussen verpleeghuis IJoerhaavc
en de Amerikavaart in het
Haarlemse Schalkwijk, De
Haarlemse werd aangesproken
door een man, die haar vertelde
dat hij een pistool bi} zich had.
Toen de yiotiw weigerde haar
tas ai' te staan, duwde de man
haar omver en nam de tas als
nog mee.
nelle reactie
-als alarm
kennis en grapte terug: „M'n ei
gen schuld, moet ik ook maar
niet zo met m'n rijkdom te koop
lopen." Toen de 'grappenma
ker' zijn greep verstevigde, be
greep Heerkens dat het 'iets se
rieus' was. Hij liep desondanks
door, maar zijn belager klampte
zich aan hem vast en samen
sukkelden ze verder.
Heerkens beet zijn belager toe
dat hij het 'niet leuk' meer vond
en maar moest opkrassen. Er
volgde een worsteling met
'plukken en trekken' en uitein
delijk vielen ze gezamenlijk bij
de parkeervakken van de Kleine
Houtstraat op de grond. Hier
door onttrok het gevecht zich
aan de automobilisten die op
dat moment van de dag in gro
ten getale langsscheurden.
Eenmaal op de grond gelegen,
kreeg Heerkens een pistool op
zijn buik. Toen hij het metaal
door z'n jas voelde, was z'n eer
ste gedachte dat het wel een
speelgoedwapen moest zijn. „Ik
zag in een flits dat het blauw-
zwart was, behoorlijk groot
ook, meer een soort mitrailleur.
Ik zag het gezicht van mijn over
valler niet, omdat hij zich steeds
afwendde om te zien of er om
standers waren."
Waar hij zich - nu enkele weken
later - vooral over verbaasd is
dat hij niet deed wat hij zich al
tijd in gedachten had voorgeno
men. „Nou ik ben geen held,
dus ik zou me bij een eventuele
overval beslist niet door een of
andere mafketel in elkaar laten
slaan, maar on
middellijk mijn
geld afgeven. En ik
had ook bedacht
dat ik hard zou
gaan schreeuwen,
want ik heb een
stem waarmee ik
alle buren het huis
uit haal."
„Maar wat deed ik
op het moment
suprème? Ik ging
in de verdediging.
Nu had ik niet veel
bij me, maar blijk
baar reageer je uit
een automatisme.
Ik begon me be
hoorlijk te verzetten en ging om
me heen meppen, maar ik ben
niet zo'n vechtjas en het eerste
wat echt lukte was m'n eigen
bril van m'n kop slaan. Toen gaf
ik een biljet van 5 euro dat ik in
m'n zak had."
De overvaller vond dat blijkbaar
niet genoeg en beet hem nu
snijdend en hard toe: „En nu wil
ik echt uw geld mijnheer." Hij
begon tegelijkertijd onder
Heerkens' jas naar meer te rom
melen. Op dat moment kwam er
een vrouw over het trottoir aan
en de overvaller ging er van
door. „Ik lag daar nog een beetje
in de plassen
Leidenaar op
straat beroofd
mom - Em'.'-'Harice Utidenanr
Is zanadsj&fcfitentl vroeg m dc
pieterskerkchoofïieeg heroofd.
Hij werd daar aangesproken
door em man die hem om zijn
geld vroeg. Toen dc Leklcnaar
dat niet wilde geven, werd Itij
met een mes bedreigd en moest
hi| zijn gekl alsnog afgeven. De
overvaller vluchtte lopendrich-
tüig deBreestraai.
Heerkens ging
- zonder siga
retten - naar
huis en belde onmiddellijk de
politie. Niet 1-1-2 ('ik begrijp
niet waarom ik dat nummer niet
paraat had'), maar het gewone
nummer. Het doorverbinden
duurde in zijn optiek te lang en
hij 'flikkerde' de hoom op de
haak en ging alsnog naar zijn
stamkroeg.
Eerst de volgende morgen kreeg
hij de politie aan de telefoon.
„Het was natuurlijk een routine
geval, maar ik ben vol lof over
die jongens. Ik was nog steeds
behoorlijk aangedaan en had
nauwelijks geslapen, maar ze
luisterden echt naar m'n verhaal
en maakten ook in alle rust hier
thuis het verbaal op."
De journalist melde zich riek en
verschanste zich behoudens een
huisartsvisite en een bezoek aan
Slachtofferhulp een week in
huis. „Ik kon me in die periode
nauwelijks op iets concentreren.
Als ik de krant las, wist ik vijf mi
nuten later niet wat ik gelezen
had." Na die ene week ging hij
weer voor het eerst naar z'n
kroeg. Zijn sigaretten waren
weer eens op en een biertje kon
geen kwaad, vond-ie. „Maar die
eerste keer heb ik wel goed de
straat links en rechts bekeken.
Het is nu ruim twee weken gele
den en het gaat nu steeds beter.
Ik werk zelfs alweer."
Heerkens: „Het is natuurlijk bi
zar dat ik over de hele wereld
heb getrokken en er nooit iets is
voorgevallen en ik hier voor de
deur word beroofd. Ik denk ach
teraf dat ik altijd behoorlijk naïef
en onbevangen was. Hoewel ik
natuurlijk maar een slachtoffer
ben van een klein misdrijf, nau
welijks lichamelijk letsel heb
gelopen en maar 5 euro ben
kwijtgeraakt, ben ik toch evei
van slag geweest. Ik ben ook
nieuwd hoe ik reageer als ee
onbekend iemand me zoma u
ineens bij de arm pakt. Schil ,n€
dan gelijk in de stress of heb
mijn vertrouwen in de mens
behouden?"
Irene Nieuwenhuijse
O «.orlCtH dB» .(jBSISKJ TOUF S5JMW
dc- Vecht- spljbaieikdo kiclrlprmi.
j Tasjesrovers
slaan toe
5 spoor
Sc
SC
langs s
J jarige geni
auw. die gtstermkUbg om
Wandelpad ui tiflwrtu»
Ucp, heeft te maken gekrcpm
mol iwvc (lejtMtüivn,.
t Volkomen onverwachtWkre»
die haw nes mee en ffngnn ci als
een haa* vu minor nl de inhuiig
van het vindon. Een man rilc bef
had zien gcWcuen, heeft de lie
vig giaclnokken vfownf nog hel
pen «léken riiw dc iladéis,
maar de Vnojmn. werden niet
ikrcrgamge- afin i
Den Haag Centraal Stalt ion oogt over
dag als een statige entree van de stad.
's Nachts toont het zich van zijn
schimmige kant. Dan is;: het vooral het
vervuilde domein van 2rwervers en
junks. Tot schrik van d(t reizigers.
De wanhoop druipt b jjkans van Jef
Harvey's gezicht. De 2! 9-jarige Ameri
kaan van Surinaamse komaf zit zeer
dringend verlegen om een praatje én
wat geld. Zodat hij eindelijk zijn moe
der weer eens kan belj en in de States.
„Ik heb haar sinds befpn vorig jaar
niet meer gesproken. Ze zal zich
dood ongerust makem."
Het aanbod om in de Burger King
van Den Haag Centraal een bekertje
koffie te gaan drinkenslaat hij tot
tweemaal toe zeer beslist af. „No
thanks man, ik red mue wel zonder. Ik
wil helemaal niet bed elen. Dat doen
er hier al zoveel. Als imensen me wat
willen geven prima, under s even goe
de vrienden. Er ligt gunoeg te eten in
de vuilnisbakken en bij de soepbus is
altijd wat te drinken t e halen."
Op de bonnefooi ma.ukte hij januari
2001 de oversteek vanuit het zonnige
Californië. Terug naar het land waar
hij tot z'n achtste had gewoond. Met
vrijwel geen geld op aak. „Nederland
leek me zo mooi, ook ai kon ik me er
nauwelijks iets van hi erinneren. Vol
aardige mensen. Ik v\/ilde hier werk
vinden en een vrouw." Het liep an
ders. Nu bevindt hij :zich aan de zelf
kant van het leven. ''Tussen de ver
schoppelingen, tussen de rotzooi. Tot
zijn eigen verdriet.
Het loopt tegen enen 's nachts op
Den Haag Centraal. Het wordt al
lengs stiller en daarmee onbehaaglij
ker. Het is van dat vreselijk gure weer,
waarbij de warmte van een lekker
bed lonkt. Maar dat 'geluk' is niet ie
dereen gegeven, zelfs niet in het zorg
zame Nederland, zo valt hier met ei
gen ogen te constateren.
Vorige week trokken de PvdA-Twee-
de-Kamerleden Dijsselbloem en Van
Heemst aan de bel over de 'ontoe
laatbare situatie' op Den Haag Cen
traal. Elke nacht zouden er tussen de
honderd en honderdvijftig zwervers
en drugsverslaafden rondhangen op
en rond het station.
Die aantallen nemen we op deze wil
lekeurige doordeweekse nacht in de
verste verte niet waar. De teller blijft
steken op 35. Dat klinkt heel wat
minder dramatisch, maar voor de
aanblik en het zeer ongemakkelijke
gevoel dat het passanten geeft, maakt
het weinig verschil.
Wat direct opvalt aan het zwerfvolk:
het zijn vrijwel allemaal mannen.
Morsig gekleed, ongeschoren, met als
enige bezit een plastic supermarkttas
waarin wat persoonlijke spulletjes
zijn opgeborgen. Ze lopen een tijd
lang doelloos rond tot het zo rustig
wordt in de centrale hal, dat ze wel
een plekje durven opzoeken waar ze
hun stramme lijven wat rust kunnen
geven. Enkelen zoeken de warmte
van de in- en uitgangen richting Ma
lieveld. Spreiden wat Spitsen en Me
tro's op de grond uit om niet nog vui
ler te worden dan ze al zijn en schur
ken tegen elkaar aan.
Deze nacht wordt hen nauwelijks een
strobreed in de weg gelegd. De dood
enkele treinreiziger die zich op het
station waagt, heeft de blik strak naar
voren gericht en loopt met een grote
boog om de slapende zwervers heen.
Het moet gezegd, wie hier na pakweg
Een zwerver gebruikt een bankje op het station als slaapplaats. Foto: GPD/Frank Jansen
een uur of één moet zijn, kan zich
niet prettig voelen. Ook al hangen er
overal camera's die veiligheid sugge
reren. De permanente post van de
stationspolitie heeft nota bene plaats
gemaakt voor een Albert Heijn-vesti-
ging. Schichtig om zich heen kijkend
zoeken ze het juiste perron met de
vurige wens dat hun trein al gereed
staat voor vertrek. Zoals Gea van 31
die met twee rolkoffers op weg is
naar Schiphol. „Ik reis normaal nooit
's nachts en ik moet bekennen dat ik
het doodeng vind. Het ziet er hier
niet uit en die zwervers doen welis
waar niks, maar als er ééntje kwaad
in de zin heeft, ben je gezien."
Het verhaal over de onveiligheid
wordt bevestigd door Jef Harvey. „Ik
bemoei me zo min mogelijk met
mensen die hier rondhangen. Voor
een goed gesprek ben ik altijd in,
maar dat is met bijna niemand te
voeren. De meesten zijn gek of zwaar
aan de drugs en alleen maar uit op
het weinige dat je zelf hebt."
Mede om die reden slaapt Jef meestal
buiten het station. Hij heeft een por
tiek gevonden, niet ver van Centraal,
waai' hij vooral ongestoord de nacht
kan doorbrengen. „Eén halte met de
tram. Ik vertel tegen niemand waar
precies. De politie komt er niet en het
is er lekker luw. Hier op het station
heb ik slechte ervaringen. De mensen
zijn onbetrouwbaar, de politie is
soms ruw en het is er ronduit sme
rig." Hij wijst om zich heen naar de
vele koffie- en colaplassen, vertrapte
bekers, weggesmeten krantjes en an
der afval. „Ik heb ondanks alles mijn
trots."
Jef trekt zijn pet ver over zijn hoofd,
zet zijn kraag op en verdwijnt in de
nacht, op weg naar zijn portiek.
Vraagt langs z'n neus weg of we er
om zes uur nog zijn, want dan is hij
weer terug.
Jef is een uitzondering tussen de
zwervers op Centraal, zoveel wordt
deze nacht wel duidelijk. Met de
meesten valt nauwelijks een gesprek
te voeren, hoewel contact maken op
zich niet zo moeilijk is, vooral niet
voor een roker. Een sigaretje bietsen
doen ze bijna allemaal.
Tegen drie uur stroomt de hal van
Centraal als op commando leeg. Het
is tijd voor de soepbus. „Drie keer
per nacht. Elf uur, drie uur en vijf
uur", dreunt Rob Abbas (46) toon
loos op. Hij noemt het zijn redding.
Ooit was hij ambtenaar bij het CBS,
nu is hij volledig aan lager wal. „Ik
ben schizofreen", zegt hij zacht. „Ik
woonde tot voor twee maanden bij
mijn ouders, maar heb ruzie gekre
gen en moest toen weg. Nu krijg ik
ook geen uitkering meer, want ik heb
geen vaste verblijfplaats." Hij loopt
mee naar de soepbus en sluit daar
geduldig aan in de rij.
Om toch nog enige beschutting tegen
het noodweer te bieden, is de bus zo
dicht mogelijk tegen het station aan
gezet. Incidenten doen zich niet voor
bij het uitdelen van de soep, bekers
thee en zakjes boterhammen. „Dat is
vaak genoeg anders", zegt 'ome' Jan
Wijnand, al zeven jaar betrokken bij
deze Haagse hulpverlening. „Sinds
de permanente bus weg is en we met
deze kleine mobiele werken gaat het
een stuk beter." Als er nu amok
wordt gemaakt, gaat de achterklep
dicht en is het gas geven. „De agres
sie is duidelijk toegenomen", consta
teert Wijnand. „En dat is op zichl
gisch. De maatschappij verhardt e
dat vind je hier net zo goed terug.'
Hij ziet veelal dezelfde gezichten.
„Het is nu erg rustig, maar daar vA
toch geen enkel peil op te trekken
Over het algemeen geldt wel: hoe
kouder hoe drukker."
Snel terug naar het station, waar hl
vooral aanzienlijk minder guur. is.
Het is hoog tijd voor een plaspauzr
maar nu dient zich een serieus pró
bleem aan. Er is geen open openb
toilet te vinden. Tja, dan maar dof1
wat iedereen hier 's nachts doet: e
buiten tegen de gevel.
Het is een van de ergernissen van1
eenzame NS-baliemedewerkster(
achter glas, dat wel - nachtelijke n
gers een kaartje kan verstrekken.
„Wat ik hier af en toe meemaak ei
naar mijn hoofd krijg geslingerd, f
wil je niet weten. Maar ja, je bent
de NS en daar kun je alles tegen z
gen. Ze presteren het zelfs om mil
commanderen om over te schake
op een ander net op mijn tv."
Ze bevestigt dat er meer (verbaal)
weid is de laatste jaren. Niet alleei
van zweivers en junks trouwen s,
een trein met vertraging vertrekt,
dat al genoeg voor een scheidkan
nade."
Ze huivert om die reden bij de ge
dachte, dat de NS ook op Den Ha
Centraal met een nachtelijke 'sen.
medewerker' wil gaan beginnen,
betekent dus 's nachts rondlopen
de hal. „Ik moet er even niet aari
denken. Zeker niet nu hier geen p
van de spoorwegpolitie meer isp
er dan wat gebeurt, komt hulp uil
te laat."
Jos Pak
I
