Arthur Japin, auteur om te koesteren
BOEKEN
Een
boek tegen winterdepressies
De cha-cha-cha in zinderend Havana
Hitlers vrouwen geen haar beter
Ontembare liefdes
uit Estland
De slachting
die niemand ziet
geschiedenis recensie
James McGonigal
'Hitiers vrouwen' door Guido Knopp.
Uitgeverij Byblos. Prijs: €24,90.
Het geplande duizendjarig rijk
van Adolf Hitier kende als
hoofdpersonen uitsluitend
mannen. De vrouw werd gezien
als ondersteunend element van
de politieke en militaire doel
stelling en had als hoofdtaak het
in stand houden van het kinder
rijke gezin. Vanaf hqt allereerste
begin had Hitier vrouwen als
medestanders. Afgezien van fr
ontdienst hebben vrouwen de
dictator echter vaak op precies
dezelfde wijze ondersteund als
mannen', aldus de inleiding van
een boek onder redactie van
Guido Knopp over zes vrouwen
die leefden in de periode-Hitier.
In dit boek lijkt een groep Duit
se schrijvers en onderzoekers
een feministische greep te doen
naar een dubieuze historische
positie: vrouwen waren min
stens zo slecht als mannen in de
bruine Duitse tijd.
Eerste is de altijd weggemoffelde
vriendin Eva Braun, die haar
huwelijk met de tiran bezegelde
met gezamenlijke zelfmoord.
Dan komt Magda Goebbels,
echtgenote van propagandachef
Joseph, die eigenlijk Hitiers
bruid had willen zijn. Derde is
Winifred Wagner, de van oor
sprong Britse schoondochter
van de componist, gevolgd door
zangeres en actrice Zarah Lean-
der, dé ster van het witte doek in
Nazi-Duitsland, die in 1943 naar
geboorteland Zweden vluchtte.
Ook regisseuse Leni Riefenstahl,
die in de jaren dertig met haar
effectieve propagandafilms het
Derde Rijk grote diensten be
wees, krijgt een hoofdstuk. Dis
sonant is het deel over Mariene
Dietrich, die nazi-Duitsland
ontvluchtte en als genaturali
seerd Amerikaans staatsburger
in uniform terugkeerde.
De schrijvers ontkomen niet aan
de huidige gril onder Duitse his
torici om Hitier toch vooral in
een seksuele context te zien. Lo-
thar Machtan heeft recentelijk
uitgelegd dat Hitier zo effectief
kon zijn als leider omdat hij zijn
homoseksualiteit zowel kon ge
bruiken als verdringen. In dit
boek wordt betoogd dat Hitier
eigenlijk met alle vrouwen die
hij tegen kwam naai' bed wilde
en dat in vele duizenden geval
len waarschijnlijk ook heeft ge
daan. Maar ook dit gedrag
moest hij verdringen: zijn enige
bruid was de Duitse natie.
Deze flauwekul kan hier verder
onbesproken blijven, wegens
gebrek aan relevantie. De Britse
historicus Ian Kershaw schreef
enkele jaren geleden in zijn
nieuwe standaard-biografie al:
wat daar ook van zij (en het is
allemaal onbewijsbaar), wat
heeft het dan te maken met oor
log en vernietiging? Zo is het
maar net.
De biografische schetsen van de
vrouwen die ooit wat met Hitier
van doen hebben gehad, zijn
zeer leesbaar, maar voegen wei
nig nieuws toe. De vraag die de
schrijvers in de inleiding stellen
('Wat bracht deze vrouwen er
toe Hitier te volgen?') wordt niet
beantwoord, althans niet op
eenduidige wijze. Alle vrouwen
hadden, zoals de meeste volge
lingen van Hitier, hun eigen
weinig verheven doelstellingen.
Afgunst, macht, invloed, rijk
dom - het zijn de drijfveren van
alle tijden, van alle mensen.
Het meest cynisch was in de
praktijk Zarah Leander. Van be
gin af aan liet de in Duitsland
gevierde zangeres zich voor een
deel in Zweedse kronen uitbeta
len, omdat zij wist dat het dui
zendjarig feestje wel eens iets
eerder afgelopen kon zijn.
Het meest tragisch was het lot
van de kinderen van Magda
Goebbels. Alle zes (vier tot
twaalf jaar oud) werden in april
1945 in de Führerbunker in Ber
lijn door moeder persoonlijk
met cyaankali vermoord, voor
dat zij en haai' wederhelft zich
door een SS'er door het hoofd
lieten schieten.
Ambo/Anthos, 17,90
verhalen recensie
Peter van Vlerken
'Vanuit nergens met liefde' door Sana
Valiulina. Uitgeverij De Geus. Prijs:
16,00.
Het is al vaak gezegd: een van de
zegeningen van het feit dat zich
steeds meer vreemdelingen in
Nederland hebben gevestigd, is
dat de kunsten er een stuk rijker
van zijn geworden. Theater, lite
ratuur en muziek zijn zodanig
op kleur en smaak gebracht, dat
de calvinistische stampotge-
rechten die vroeger werden ge
serveerd er definitief bij zijn ver
bleekt. En nog steeds komen er
nieuwe kleuren en aparte sma
ken bij
Neem nu de schrijfster Sana Va
liulina, in 1964 in Estland gebo
ren. Geen nationaliteit waar je
regelmatig op stuit in boek of
geschrift. Ze is sinds 1989 woon
achtig in Nederland. Na de ro
man Het kruis heeft ze met de
verhalenbundel Vanuit nergens
met liefde haar tweede boek af
geleverd. Aan de uitgave te zien
heeft er geen Nederlandse verta
ler aan te pas hoeven komen.
Dat op zich mag al een prestatie
van formaat worden genoemd.
Sana Valiulina studeerde scan-
dinavistiek in Moskou en werkt
in ons land als freelance vertaal
ster en docente Russisch.
Was Het kruis, waarin de in
vloed van de omwentelingen in
de Sovjet-Unie op jongeren in
kaart werden gebracht, nog dui
delijk in Sana Valiulana's land
van herkomst gesitueerd, twt
van de drie verhalen van haj
nieuwe bundel zouden zii
overal kunnen afspelen. In hj
titelverhaal beschrijft ze de lo
gevallen van de briljante Momj
een meid, later vrouw, die ei
obsessieve aantrekkingskrac]
uitoefent op mensen, manni
vooral, in haar omgeving.
De liefdes, in allerlei soorten
maten, buitelen over elka?
heen, maar hoezeer Momo 01
manipuleert, gelukkiger lijkt
er niet van te worden. Ook hi
meisje in het tweede verhaal,
puber Rika, tracht een weg
vinden in het labyrint van
liefde. De man in het slotvej
haal, dat wel Estland als local
heeft, kwijnt onder de verdwij
ning van een verongelukte
vermoorde?) minnares.
Het is kortom de liefde, in vej
facetten, die Sana Valiulina ha:
Nederlandse lezers voorschotel
Ze doet dat door middel van ei
bijzonder beeldend en openh;
tig taalgebruik, waarmee
schrijfster de lezer gemakkelij
voor zich inneemt. Wat mindi
gemakkelijk is de verhaallijn
volgen. De handeling schi<
heen en weer, van het een na;
het ander, van droom naar we?
kelijkheid, van heden naar verli
den en vice versa.
Het is knap gedaan - de vergelii
king tussen haar schrijfstijl ei
de levenswijze van een fladdi
rende puber dringt zich op
maar altijd even helder is h<
niet. Wel een aanwinst voor 01
ze letteren, deze vreemde S;
Valiulina.
non-fictie recensie
John van Oppen
'Een gat in de natuur* door Tim Flannery
(met tekeningen van Peter Schouten).
Uitgeverij Atlas. €40,79.
Het is nog maar driehonderd
jaar geleden dat er tientallen
miljoenen' bizons övei: de prai
ries van Amerika draafden. Dat
de reuzenalk nog lééfde1 en met
kop en schouder uitstak boven
andere pinguïnsoorten. Dat de
acht meter lange Steller-zeekoe
niets te vrezen had als ze met
haar bul dagenlang het liefdes
spel bedreef langs de stranden
van de Grote Oceaan.
Vanuit het perspectief van de
soortenrijkdom op aarde moe
ten de voorbije eeuwen gezwart-
boekt worden als het tijdperk
van de grote uitsterving. Terwijl
de mens steeds meer terrein
won en meestal ook exclusief
voor zichzelf opeiste, vond er
een slachting plaats van een
omvang die slechts zelden op
deze aarde was waargenomen.
De laatste keer was 65 miljoen
jaar geleden, toen de dinosauri
ërs ten onder gingen, waar
schijnlijk als gevolg van de in
slag van een reuzenmeteoor.
Daarvóór traden in een periode
van een half miljard jaar slechts
vier keer eerder uitstervingen op
van een dergelijke schaal.
In het populair-wetenschappe-
lijke boek Een gat in de natuur
beschrijft Tim Flannery, direc
teur van het South Australian
Museum in Adelaide, oorzaken
en gevolgen van 'het zesde tijd
perk van uitsterving', zoals hf1
'onze' periode omschrijft. Ees»
periode die in zijn visie echte
niet begint met de Grote Onl
dekkingen of de Industriële re
volutie, maar al 50.000 jaar eenJjÜ
der, toen de homo sapiens ziclr
begon te verspreiden over d|
aarde.
Voor tientallen andere levens,
vormen was dat het begin val»
het einde. Natuurlijk, in de oi
eindigheid van de evolutionaii
tijd moet uitsterving begrepei
worden als het lot van alle soor
ten, net zo onvermijdelijk als df>5
dood van elk individu. Maar
Flannery vindt dat je daarmej
niet kunt goedpraten dat dj
mens de catastrofe van soortei
armoede heeft veroorzaakt. Dl
mens heeft immers de pretentie1
beter te weten en ethiek in zijl
donder te hebben.
In zijn boek heeft Flannery, mei
de op verzoek van het wetenl
schapsmagazine Natuur&Techl
niek, in totaal 103 tot de vei
beelding sprekende soorten g(
selecteerd die tussen 1500 e-
1999 zijn uitgestorven. Zoals dfj'
bergmoa, de Guam-vleerhondj^
de rode gazelle en de buidel
wolf. Allemaal dieren waarvai,
voldoende gegevens beschikn
baar waren om er een rake beF
schrijving én een mooie afbeelp*:
ding in kleur van te maken. DC
tekeningen in het boek zijn varf
Peter Schouten en in samenrs
hang met de tekst laten ze dieL
ren herleven die hoogstens noj
bij naam bekend waren. Z(
vangt de lezer een glimp op v<
een wereld die pas gisteren verl
loren is gegaan.
4. (10) Nicci French, Bezeten
van mij.
Ambo/Anthos, 12,00
5; (6) J.K. Rowling, Harry Potter
en de geheime kamer.
De Harmonie, 14,50
Café in Havana. Publiciteitsfoto
roman recensie
Theo Hakkert
'Het dansen van de cha-cha-cha' door
Guillermo Cabrera Infante. Vertaling:
Fred de Vries. Uitgeverij Ambo. Prijs:
15,84. (de gebonden editie van 'Drie
trieste tijgers' kost €32,50).
Over de Cubaanse schrijver
Guillermo Cabrera Infante doet
een mooi verhaal de ronde. Al
thans over een van zijn boeken,
zijn hoofdwerk, Drie trieste tij
gers. Het boek is verboden op
Cuba, want Cabrera Infante's
bêschrijving van de zeden, fees
ten en gewoonten in de Ha-
vaanse nachten van voor de Re
volutie kon in de ogen van Cas
tro's literatuurpolitie geen gena
de vinden. Op het hele eiland
zou maar één exemplaar van
Drie trieste tijgers te vinden zijn.
De eigenaar ervan zou het boek
met kettingen aan een divan
hebben geldonken. De divan is
per uur te huur.
De roman verscheen in 1967,
maar wist nauwelijks mee te lif
ten met het succes van de Zuid-
Amerikaanse literatuur in de ja
ren zeventig. Het boek is com
plex, polyfoon en stikt van de
taalgrappen. Cabrera Infante
(1929) stond daarnaast ook nog
eens als een verrader te boek,
omdat hij Cuba voor het westen
had verruild nadat hij aanvan
kelijk met de Revolutie had ge
sympathiseerd en zelfs cultureel
attaché in Brussel was geweest.
Hij kreeg te maken met censuur
bovendien, want de erotische
passages in Drie trieste tijgers
gingen velen te ver. Recent werd
de vertaling van Drie trieste tij
gers heruitgegeven, nu in een
gebonden editie. Het perfecte
jasje voor dit grillige meester
werk dat nu op zoek kan naar
het leespubliek waar het recht
op heeft.
Daarnaast verscheen een ander
boek van Cabrera Infante voor
het eerst in vertaling: Het dan
sen van de cha-cha-cha. De stad
van handeling is dezelfde. De li
teraire biotoop van Infante is nu
eenmaal Havana, de stad die hij
laat zinderen, zuchten en swin
gen. Het dansen van de cha-cha-
cha is Cabrera Infante op de
vierkante meter. Op dit kleine
doek fonkelt de verf van zijn taal
al net zo suggestief als op het
grote palet van Drie trieste tijgers
met zijn vijf verstrengelde ver
haallijnen.
Drie verhalen bevat de bundel,
maar het zijn eerder drie varia
ties op één alledaagse gebeurte
nis: een man en een jongere
vrouw, minnaars, zitten in een
restaurant terwijl het buiten re
gent. De tempi verschillen, in
het ene verhaal is er veel aan
dacht voor details die in het an
dere van geen belang zijn, de af
loop is anders. Het derde ver
haal is fundamenteel verschil
lend: de man is hier de ik-vertel-
ler. Maar ook in de eerste twee
verhalen bivakkeert de lezer
soms in zijn hoofd, want Infante
zet 's mans gedachten tussen
haakjes.
Het verschil in tempo is essenti
eel. Het eerste verhaal heeft het
ritme van een paso, het tweede
dat van een bolero en het derde
is een cha-cha-cha. Maar het
zijn geen drie aparte 'songs',
want op inhoudelijk niveau vul
len de drie verhalen elkaar aan,
leggen ze elkaar uit en spiegelen
ze elkaar. Het rollenspel van
man en vrouw is al net zo zinde
rend als het taalspel van Carbre-
ra Infante.
De macho, de rebelse vrouw,
hun isolement in een regen die
maar geen verkoeling brengt, de
rol van de mooie ober, het
zwerk zwanger van wolkbreuk
en erotiek - ik kan me niet aan
de indruk onttrekken dat Infan
te een nogal clichématig beeld
schetst: het heeft veel van een
Bacardi-reclamespotje, maar
dat neem ik graag voor lief.
Maar met z'n tweetjes samen
met dit boekje op de divan komt
er van lezen waarschijnlijk niks.
6. (-) Judith Koelemeijer, Het
zwijgen van Maria Zachea.
Plataan, 17,50
7. (8) Sóndor Mórai, Gloed.
Wereldbibliotheek, 14,50
8. (3) J.R.R. Tolkien, In de ban
van de ring.
De Boekerij, 19,75
9. (-) Virginia Andrews, Voorbij
de regenboog.
Fontein, 19,98
10. (5) Joost Zwagerman, Zes
sterren.
Arbeiderspers, 15,95
Veel spannende boeken in de
top tien: Grisham, French en -
nieuw op negen - de zoveelste
bestseller van Virginia Andrews.
Ook nieuw: Het zwijgen van
Maria Zachea van Judith Koele
meijer, een onderzoek naar het
leven van haar langdurig zwij
gende grootmoeder. En nu
maar afwachten wat de Boe
kenweek over De Liefde voor de
verkoop gaat betekenen. On
verbiddelijke bestsellers in spe:
Arthur Japin (zie de recensie el
ders op de pagina) en de door
een persoonlijke tragedie ge
troffen Boekenweekgeschenk
auteur Anna Enquist.
De boekentoptien wordt weke
lijks samengesteld op basis van
verkoopcijfers van Athenaeum
Boekhandel en H. de Vries Boe
ken in Haarlem, Boekhandel
Kooyker Ginsberg in Leiden,
Standaard Boekhandel Harke-
ma in Hilversum, Boekhandel
Los in Bussum en Boekhandel
De Ark in Almere.
Arthur Japin, die met zijn eerste
roman 'De zwarte met het witte
hart' een onverwacht groot en in
ternationaal publiek heeft be
reikt, komt nu met een heel an
dere maar zeker zo indrukwek
kende roman, 'De droom van de
leeuw'.
roman recensie
Margot Engelen
'De droom van de leeuw' door Arthur
Japin. Uitgeverij De Arbeiderspers. Prijs:
€27,50.
Wat is nu het mooiste aan De
droom van de leeuwDe struc
tuur, het verhaal, de stijl, de
idee, of de wetenschap dat het
boek over drie zeer goed her
kenbare figuren gaat? Het laatste
maakt de roman zeker sjeuïger,
want het boek gaat niet slechts
zijdelings over liefde, begeerte
en seks. Hoofdrolspelers zijn
Maxim, Gala Vandemberg en
Snaporaz, oftewel Arthur Japin,
Rosita Steenbeek en Federico
Fellini.
De Nederlandse schrijfster en
vertaalster Steenbeek, een zeer
goede vriendin van Japin, be
schreef in De laatste vrouw haar
eigen versie van het verhaal
waar De droom van de leeuw
ook over gaat: de heftige laatste
verliefdheid van de beroemde
Italiaanse regisseur, die op Rosi
ta Steenbeek. Japins versie be
licht ook vooral het fatale effect
van die verliefdheid op de inni
ge liefdesband tussen Maxim en
Gala.
Er komen in deze roman twee
vertellers voor, een ik en een al
wetende verteller. Beide rollen
blijken geleidelijk aan vervuld te
worden door de grote regisseur
zelf, die op zijn sterfbed een film
ligt te bedenken over zijn laatste
verliefdheid, zijn laatste vrouw.
In een laat hoofdstuk, Director's
cut, mijmert de al overleden re
gisseur: 'Zo lig ik hier. Al vanaf
de eerste bladzij. Dit zijn de fei
ten. Verder sta ik nergens voor
in, want waar ik ben is alles even
waar als onwaar. Dit scenario
heb ik van a tot z verzonnen en
toch is er geen woord van gelo
gen. De personages hebben echt
bestaan. Ik ben een van hen ge
weest. Het geheel vormt een
waarheidsgetrouwe autobiogra
fie. De vraag is alleen: van wie?'
Geïnteresseerden in de feit-of-
fictiekwestie komen in deze ro
man rijkelijk aan hun trekken, in
een spannende melange van li
teratuur en filmkunst. Maar er is
meer. Zoals een ver doorgevoer
de stelling dat door te delen er
niet minder van iets ontstaat
maar juist meer. Bij dingen,
maar ook bijvoorbeeld in de
liefde of bij overspel. Zo peinst
de regisseur Snaporaz, terug in
de armen van zijn levenslange
liefde Gelsomina, opnieuw hele
maal vertederd: 'De liefde deelt
zich en juist daardoor leeft zij
op. Dit is voor mij de belangrijk
ste verleiding, de meest waar
achtige rechtvaardiging en mis
schien wel de enige reden tot
overspel.'
Dat het de schrijver ernst is met
deze opvatting bewijst hij in een
geestig tussenstuk, waarin hij
God de schepping laat overdoen
door steeds maar te delen, de
hemel van de aarde, het licht
van het donker, en zo verder.
Juist de beperking schept nieu
we mogelijkheden, ontdekt God
na een paar dagen: 'Hoe verder
je de dingen inperkt, hoe meer
je er van krijgt.' Plagerig maar
doodserieus schrijft Japin:
'Scheppen, heeft Hij wel door, is
niet meer dan de dingen telkens
verder inperken.'
Vrijheid schept chaos, maar be
perkingen scheppen nieuwe
mogelijkheden, dat is de diepere
gedachte achter deze roman die
op alle niveaus speelt, tot in het
absurde: 'In Amerika zijn alle
mensen gelijk omdat alles er on
begrensd mogelijk is, in Europa
ontwikkelt ieder mens zich
uniek omdat hij zich steeds
weer van nieuwe mogelijkheden
afgesneden vindt.'
Het verhaal van de roman is
snel verteld: twee knappe jonge
acteurs die een liefde voor el
kaar koesteren die 'verder dan
de geslachtelijke' gaat reizen
naar Rome met de ambitie be
roemd te worden. Een scala aan
ontmoetingen en avonturen
wordt hun deel, en juist op het
moment dat alles vergeefs lijkt
en beiden zich gedwongen zien
om geld te vragen voor hun sek
suele diensten merkt de onbe
reikbare Snaporaz het meisje
Gala op en heeft een korte affai
re met haar.
Snaporaz' liefde voor het leven,
de oude actrice Gelsomina, ziet
het lankmoedig aan. De hulpe
loze overgave van de jonge ac
trice aan de oude regisseur
brengt Maxim tot het besef dat
de twee-eenheid tussen hem en
Gala verbroken is. Hij keert te
rug naar Nederland, de oude re
gisseur sterft, en Gala herstelt
voorzichtig van epileptische
aanvallen en haar eetstoornis, 't
enige geheim tussen haar en
Maxim.
De droom van de leeuw is een
zeer onderhoudende roman, die
zeker een zo groot en internatio
naal publiek verdient als De
zwarte met het witte hart. De
wijze waarop Japin kleine mo
tieven laat meanderen door zijn
boek geeft het nu en dan iets
muzikaals. Het is zorgvuldig ge
componeerd, als geheel maar
ook op zinsniveau, wat het lezen
tot een waar genoegen maakt.
Arthur Japin is in beiderlei op
zicht een knap auteur. Laten wij
hem koesteren.
door Martin Hendriksma
Wekelijks ligt een ander genre
boeken op de leestafel. Deze
week de recente oogst boeken
voor op de salontafel.
De behaarde groene bloemkelk
van een gerbera. Wie zou kun
nen denken dat zoiets prozaïsch
zo'n fantastische foto zou kun
nen opleveren als in het boek
Bloem! van Jane Packer (Becht,
€11,00) De Britse schrijfster, ei
genares van twee bekende bloe
menwinkels op West End in
Londen, geeft in dit boek haar
favoriete boeketten prijs.
Koop het niet in de eerste plaats
vanwege de fantastische tips
voor boeketten die je eraan kunt
ontlenen. Veel van Packers idee-
en zijn weliswaar hoogst origi
neel, maar ook lastig te realise
ren. Zoals de combinatie van
hardroze gerbera's met helder
gele guldenroede, hoge citroen
gele tulpen en - nu komt het -
een dozijn gele paprika's.
En waar haal je, in een ander
boeket, zo snel een bosje par
kiettulpen vandaan? Voor de
bloemenleek onoverkomelijke
bezwaren (al zijn er ook heel
wat eenvoudiger boeketten in
opgenomen, variërend van een
bosje narcissen tot één enkele
hyacint in een jampotje. Lok
kend commèntaar van Packer:
'Hyacinten doen denken aan de
fijne wuivende tentakels van
kwallen, zee-egels en zeewier.').
De meerwaarde van dit boek ligt
eerder op ander vlak. Het door
bladeren van de bladzijden
heeft een onmiskenbaar loute
rend effect. In deze mistroostige
winterdagen word je er hele
maal vrolijk van. En de neiging
om na lezing meteen naar de
bloemenkraam te hollen is bijna
onweerstaanbaar.
Hoe tevreden moeten we zijn
met de nieuwe eurobiljetten?
Matig, als je het naslagwerk Het
bankbiljet in alle staten (Mer-
catorfonds, €39,90) bekijkt. Het
boek beschrijft de geschiedenis
van de allereerste bankbiljetten
tot aan de totstandkoming van
de euro. Als extraatje zijn alle
TOP TIEN
FICTIE
1. (1) Tim Krabbé, Kathys
dochter.
Bert Bakker, 19,95
2. (2) John Grisham, Het dos
sier.
A.W. Bruna, 19,95
3. (4) Milan Kundera, Onwe
tendheid.
oude bankbiljetten van de in de
euro gestonken EU-landen op
genomen. Het nieuwe betaal
middel mag in het handelsver
keer vele voordelen bieden, voor
Hij maakte tekeningen van een
land waar de witte was nog op b
de bleek werd gedaan en gorte- Ier
pap het nationale toetje was. p
Het Nederland van Comelis Jet-| L
ses (1873-1955) bestaat allang
niet meer, maar het is door hem
wel vereeuwigd in duizenden teèv
keningen en aquarellen. In Toeip
je nog op straat kon spelen
(Kok, 11,32) zijn de mooiste
voorzien van een adequate tijdsbt
beschrijving gebundeld.
Jetses werd vooral bekend door bei
zijn schoolprenten die tot ver in pc
de jaren zeventig in elke Neder- Ir
landse basisschool de muren
sierden. Het staat allemaal ge
schreven in de biografie die Jan Ir
A. Niemeijer onlangs aan hem
wijdde. Wie dat levensverhaal
gestolen kan worden, maar wel b
graag de platen van Jetses bin
nen handbereik wil hebben,
heeft aan dit nostalgische boekjè
een prima aankoop.
vvvw.aii-,
het drukkersgilde is het niks
meer of minder dan een ramp,
zo toont dit boek overtuigend
aan. Een juweel van boekdruk
kunst.
