'Ongelooflijk, een oma met anorexia'
GESPREK VAN DE DAG
Herdenking van de
Slag in de Javazee
Leven maken om het te redden
Pisnis
o
z
Steeds meer ouderen worstelen met eetstoornis
ri
Koele koele
MENSELIJK
In de Kloosterkerk in Den Haag
wordt morgen de Slag in de Ja
vazee herdacht, die dan precies
zestig jaar geleden plaatshad.
Op 27 februari 1942 ging een ge
allieerd eskader onder leiding
van de legendarische Neder
landse schout-bij-nacht Karei
Doorman ten onder tegen een
Japanse vloot.
Meer dan duizend marinemen
sen verloren het leven. Er zijn
nu in ons land nog amper vijftig
overlevenden. Omdat ze nu
rond de tachtig jaar zijn, zullen
ze niet allemaal naar de Kloos
terkerk komen. De tweede gene
ratie zal echter ruim zijn verte
genwoordigd, aldus mede-orga
nisator en vice-admiraal bd G.
Hooft.
Hooft is een van de sprekers, net
als bevelhebber der zeestrijd
krachten en vice-admiraal C.
van Duyvendijk en voormalig
hoofdpredikant voor de vloot
ds. F. van der Bon. Prins Bem-
hard laat een boodschap bezor
gen, zo is al bekend. Minister De
Grave van defensie zal niet ont
breken.
Het thema van deze herdenking,
de eerste sinds vijf jaar, zal zijn
'eerbiedig herdenken'.
LACHEN is gezond. Het kan vooral bij kinderen niet al
leen pijn en stress verminderen, maar ook het immuun
systeem stimuleren. Onderzoekers van de Universiteit
van Los Angeles (UCLA) zeggen dat kinderen met bijvoor
beeld kanker of aids hun genezingsproces kunnen bevor
deren door voldoende te lachen. In een experiment
moesten kinderen hun hand in een bak met ijskoud water
houden, terwijl ze naar een grappig filmpje keken. Het
bleek dat ze de tintelingen in hun koude hand langer
konden weerstaan naarmate ze harder moesten lachen.
Het onderzoek van de UCLA werd voor een deel betaald
door een Amerikaans entertainmentbedrijf. De organisa
tie van de CliniClowns, die sinds 1993 in Nederlandse
ziekenhuizen met clowns kinderen vermaakt, hecht wei
nig waarde aan dergelijk onderzoek. Directeur D. Doude
van Troostwijk zegt dat iedereen al weet dat lachen ge
zond is.
De Britse vogelbescher
ming heeft de strijd aange
bonden met de populaire,
maar ook vaak irritante
BELTONEN op mobiele te
lefoons. Wie eens wat an
ders wil dan het deuntje
van Mission Impossible of
The A-Team kan nu ook
het gezang van de merel,
de lijster of de nachtegaal
in het mobieltje program
meren, zo meldt The Ti
mes. Zo'n duizend Britse
mobiele bellers hebben al
voor een van de 38 be
schikbare VOGELGELUI
DEN gekozen. De kosten
voor de 'aankoop' zijn
2,40 euro. Daarvan gaat
ongeveer dertig eurocent
naar de vogelbescherming.
De beltonen zijn te beluis
teren op www.rspb.org.uk.
De dienst is overigens niet
voor Nederlandse gebrui
kers beschikbaar.
Het kantoor van de Britse
|?1 Premier T0NY BLAIR IS
fcA :£m overspoeld met duizen
den telefoontjes van men
sen die per sms-bericht
het verzoek hadden ge-
V^>.„ kregen Downing Street 10
te bellen. Dit heeft een
i woordvoerster van de pre-
—Hi mier gisteren gezegd. Vol
gens het bericht moest de
ontvanger dringend con
tact opnemen, maar ver
meldde het niet dat de
beller zou worden door-
verbonden met het kan
toor van Blair. Volgens
een woordvoerster was tachtig procent van het aantal te
lefoontjes dat vorige week binnenkwam bij Blairs kan
toor, te herleiden tot de sms-grap. Mensen die het be
wuste nummer draaien, krijgen nu een bandje te horen
met het verzoek op te hangen als zij slachtoffer zijn ge
worden van de grap. Voorts is een nieuw privé-nummer in
gebruik genomen waarvan slechts een select gezelschap
het nummer heeft gekregen.
De Nederlandse Gebarentaal voor doven krijgt er binnen
kort islamitische gebaren bij. Een groep deskundigen uit
Marokko komt in maart naar Nederland om specifiek IS
LAMITISCHE GEBAREN op te nemen die vervolgens op
video en cd-rom en in een boek terechtkomen. Het pro
ject 'Islamitische gebaren' is een initiatief van het doven-
instituut Effatha Guyot Groep. Een groot deel van de leer
lingen van het instituut is moslim. Hun ouders hebben
aangegeven dat ze meer met hun kinderen over de islam
en de koran willen communiceren. Daarvoor is een speci
fieke gebarentaal nodig. Ook leerkrachten, begeleiders
en medeleerlingen kunnen de nieuwe gebaren gaan ge
bruiken in hun contact met dove islamitische kinderen
en hun ouders.
Voor een Canadese rechter
is gisteren een VARKENS-
BOER verschenen die mo
gelijk verantwoordelijk is
voor de verdwijning van
vijftig vrouwen. De 52-jari-
ge man is aangeklaagd we
gens moord op twee vrou
wen. De twee vrouwen be
horen tot de vijftig drugs
verslaafde prostituees die
sinds 1983 zijn verdwenen
en nooit meer zijn terugge
zien. De Canadese politie
is bezig het land van de
boer uit te kammen op
zoek naar bewijsmateriaal.
De man werd vrijdag aan
gehouden. De zaak van de
verdwenen vrouwen heeft
Canada al jaren in zijn
greep. Op 2 april buigt de
rechter zich over een even
tuele vrijlating op borg
tocht. Pickton heeft in een
buitenwijk van de stad
Vancouver samen met zijn
broer en zus een boerderij.
De twee broers runden ook
een café waar prostituees
kwamen. Vier jaar geleden
werd Robert aangeklaagd
omdat hij zou hebben ge
probeerd een prostituee
dood te steken. De aan
klacht werd later ingetrok
ken.
De Friese gemeente Wymbritseradiel heeft een nieuw wa
pen in de strijd tegen de overlast van hondenpoep. Het
gaat om het eerste HONDENTOILET van Nederland dat
op het riool is aangesloten. Hondenbezitters kunnen
daarin de poep van hun dier deponeren. De wc's die er
uitzien als aluminium afvalbakken, staan voorlopig in
IJlst, Heeg, Woudsend en Oppenhuizen. In totaal heeft
de gemeente elf exemplaren geplaatst op plekken waar
veel honden worden uitgelaten. Alle hondeneigenaren
hebben een plastic schepje gekregen waarmee ze de
drollen op kunnen rapen. Als het hondentoilet aanslaat,
worden de wc's in alle dorpen van de gemee-nte Wymbrit
seradiel geplaatst.
Een Chinese student heeft
verscheidene BEREN in de
dierentuin van Beijing
zwaar verwond door de die
ren te overgieten met che
micaliën. Dit berichtten
Chinese staatsmedia giste
ren. De 21-jarige Liu Haiy-
ang, een student aan de
prestigieuze Tsinghua-uni-
versiteit, werd zaterdag ge
arresteerd toen hij beren
besprenkelde met verdund
zwavelzuur. Bij een eerde
re aanval op 29 januari ge
bruikte Liu caustische so
da. De dierenbeul ver
wondde in totaal zes be
ren. De dieren liepen open
wonden op hun achterlijf,
ogen en mond op. Een
beer raakte blind en een
tweede kon niet meer eten.
Liu zei gehoord te hebben
dat beren goed ontwikkel
de zintuigen hebben en
wilde naar eigen zeggen
testen of de dieren in staat
zijn om gevaarlijke stoffen
te onderscheiden. In China
staat maximaal tien jaar
gevangenisstraf op de mis
handeling van beschermde
diersoorten.
CO
D
LTi
D
donorlanden. Het was rust toen wij bij het
stadion kwamen. Een Malinese ME'er met
tartarenhelm en zeer herkenbare wapen
stok duwde ons bars bij de ingang weg.
Eerst kaartjes kopen! Om u de waarheid te
zeggen, wij waren een beetje verontwaar
digd. Toen wij naar Nigeria-Ghana (1-0)
gingen, hadden alleen al de taxikosten voor
de voorverkoop een veelvoud van de latere
entreeprijs bedragen. We zaten toen nog
geen tien minuten te kijken of heel Bamako
liep leeg in ons stadion. Wij waren die
avond vrijwel de enige betalende bezoekers.
Het enige wat wij nu terug wilden, was een
gratis tweede helft van een onbeduidende
wedstrijd, want Congo Democratique, wat
stelde dat nou helemaal voor? Op de heu
vels boven het stadion zagen wij al de tien
tallen gratis /neekijkers zitten die wij ken
den van de televisie thuis. Wij hadden op
dat moment nog steeds die 0,85 euro kun
nen betalen aan een straatverkoper, maar
zwartkijken naar de kwartfinale van de
Coup d'Afrique was té gemakkelijk om het
niet te doen. Het bleek nog een aardig eind
je tippelen naar de heuvel achter het stadi
on, de Malinese ME voorkwam elke vorm
van handig doorsteken. De tweede helft
was al een kwartier oud toen wij het énor
me gat in de muur voor de kijkheuvel be
reikten, daar ongetwijfeld met opzet ingere
den. De klim naar boven leek ons bij nader
inzien toch aan de gevaarlijke, en zeker
vermoeiende kant. Wij kozen alsnog voor
de lage muurtjes tussen de winkeltjes, riant
uitziend over het Vieux Stade. Er steeg een
vervaarlijke pislucht op uit de nisjes, maar
eenmaal op de muur ging het wel. En je
kon alles zien. Congo in het blauw, Senegal
in het wit, een verrassend volle tribune dus
vandaar geen gratis entree, en toen kwam
er een gardien. Met een lange stok. De Ma-
linezen naast ons gingen verdacht snel van
het muurtje af. Of blank zijn hier nu juist
een voordeel of een nadeel was, we besloten
het niet af te wachten en sprongen ook. In
de volgende pisnis waren alle muurplaat
sen reeds vergeven. In de derde pisnis was
men vergeten de anti-zitspijkers plat te
slaan. In de vierde pisnis, waar een gedeelte
van het veld al onzichtbaar werd, vonden
wij alsnog een fijn plekje. De jeugd van Ba
mako was direct bereid een stukje in te
schikken. Toen kwam weer een gardien,
maar deze had geen stok. En de zitmuur
was flink hoog. We besloten rustig de ge
beurtenissen af te wachten. Deze gardien
ging met stenen gooien. Wij hieven de han
den ten hemel, bereikten een staakt-het-vu-
ren en gaven het op. Nu nog de heuvel op-
sjouwen zou alleen zin hebben bij een ver-
lenging. Hadden we maar. Maar ja. We
hadden niet. En het was trouwens toch
geen goeie wedstrijd. Zeker weten.
Raj en Shahana Hashmi uit Leeds mogen met behulp
van een IVF-behandeling een baby ter wereld brengen,
wiens bloed het leven van hun 3-jarige zoontje Zain kan
redden. Een reageerbuisbaby maken om een kind te
redden. Het kan, maai" wat vinden we er van?
Ze spelen niet voor God, zo bezwoer het echtpaar Raj en
Shahana Hashmi het lezerspubliek van de Britse zon
dagskrant The Mail on Sunday. Hun enige motivatie om
door middel van IVF (reageerbuisbevruchting) een baby
ter wereld te brengen, is het redden van hun zoontje
Zain. „Mensen die praten over 'designer baby's' denken
niet na over de toekomst van Zain", aldus moeder Sha
hana. Het afgelopen weekeinde brak in Engeland een rel
uit over de beslissing van de Britse Human Fertilisation
and Embryology Authority (HFEA) om toe te staan dat
het gezin Hashmi voor de IVF-behandeling een embryo
mag uitkiezen van wie het beenmerg kan worden ge
transplanteerd naar hun zoontje Zain. Het kind lijdt aan
de ziekte thalassemie, waarbij sprake is van een erfelijke
bloedstoornis. Met het beenmerg van de embiyo kan
het leven van Zain wellicht worden gered. Een wereld
wijde zoektocht naar beenmerg met een perfecte geneti
sche code voor de jongen leverde niets op.
Embryo's die worden geproduceerd via reageerbuisbe
vruchting mogen van de HFEA worden onderzocht en
geselecteerd voordat ze in de baarmoeder worden inge
bracht. Ze worden dus gekozen op genetische geschikt
heid, een praktijk die in Nederland niet is toegestaan.
Als de baby is geboren, zullen de stamcellen uit het
bloed uit de navelstr eng worden gebruikt om Zain te
redden. De Britse arts Simon Fishei van de Nottingham
shire kliniek, waar het echtpaar* wordt behandeld, zei te
gen de BBC dat hij er-van overtuigd was dat de baby die
nu ter wereld komt, veel liefde zal ontvangen.
Tegenstanders van de beslissing om het gezin kunstma
tig een baby te laten maken om het leven van hun zoon
tje te redden, menen dat hiermee de deur is opengezet
voor koppels die 'designer baby's' willen. Straks komen
mensen met een boodschappenlijstje binnen. Blauwe
ogen, huidskleur, intelligentie. „Wij willen niet het ge
slacht, de klem van de ogen of de huidskleur van de ba
by bepalen", aldus Shahana Hashmi. „Deze baby is een
cadeau van de natuur, geen 'designer baby"'.
Inmiddels is bekend geworden dat zes andere koppels
toestemming vragen van de HFEA om een 'designer ba
by' te maken, maar in alle gevallen wel om het leven van
een kind te redden.
Het echtpaar Hashmi is ervan overtuigd dat als mensen
zouden weten hoe hun zoontje elke dag lijdt, ze niet te
gen de IVF-behandeling zouden zijn. Vader Raj: „Zains
leven speelt zich af tussen het ziekenhuis en de ene af
mattende behandeling na de andere. Het is een nacht
merrie voor hem."
De procedure die nu wordt toegepast in Leeds werd vo
rig jaar voor het eerst gebruikt in de Amerikaanse staat
Colorado, waar de stamcellen uit het bloed van Adam
Nash werden gebruikt om zijn zieke zusje Molly te red
den. Het meisje is op dit moment al 'bijna' kerngezond.
Zie commentaar
iti
Papegaaienjacht is in Suriname officieel verboden. Toch komt dat met enige regelmaat voor. n
Deze Amazona Amazonica, in Suriname beter bekend als Koele Koele, is met een schot hagel |n
uit de lucht geschoten. Levend vangen mag wel, maar een papegaai neerschieten levert de
overtreder een forse boete op. Foto: GPD/Eljee Bergwerff j
Anorexia en andere eetstoornissen worden
nog altijd gezien als typische jonge-meisjes-
ziekten.- Maar duizenden oudere vrouwen
met eetproblemen voeren dezelfde strijd.
Steeds meer van hen zoeken hulp, vaak na
een lang eenzaam gevecht. „Ik at nog minder
dan mijn kleinkind van twee."
Het is om te huilen, en dat doet ze dan ook
vaak. De harde werkelijkheid raakt haar
vooral als ze tijdens groepstherapie al die
jonge gezichten om haar heen ziet. „Het is
toch onbegrijpelijk dat ik hier nog zit. Mijn
halve leven ben ik al met eten bezig. Vaak
denk ik: het is letterlijk ongelooflijk. Een
oma van vijf kleinkinderen met anorexia."
Ria Vermeegen is 55 jaar, en weegt nu zestig
kilo. „Met kleren aan", zegt ze erbij. Ze
draagt een klassiek sjaaltje en een bril met
dun montuur. Een keurige maar breekbare
dame. Al een kwart eeuw is ze 'bang om te
eten'. Ze was al getrouwd, moeder van drie
kinderen en runde een eigen kapsalon toen
het mis ging. Haar simpele verklaring: „Ik
wou er niet meer zijn." Thuis zei ze dat ze
op haar werk al had gegeten. In werkelijk
heid teerde ze de hele dag op een calorie-ar
me bouillon en wat sla. „En dan nog gaf ik
's avonds over." In de duurste restaurants
vluchtte ze na elke gang naar het toilet. De
kilo's vlogen eraf, psychisch was ze 'een ro
bot'. Als 'levend lijk' zond ze een dubbele
boodschap uit. „Voor de buitenkant speelde
ik de geslaagde vrouw. Maar van binnen
schreeuwde ik om hulp." Niemand hoorde
haar. 'Het moet blijkbaar nog erger wor
den', concludeerde ze.
Pas na vijftien jaar, de weegschaal gaf 46 ki
lo aan, kwam het uit. Haar man dwong haar
te vertellen wat er in hemelsnaam aan de
hand was. De eerste tien jaar had ze hem
dat niet eens kunnen zeggen. Pas daarna las
ze een artikel over anorexia waarin ze zich
herkende. Maar ze hield haar mond. „Nie
mand zou me geloven, dit was iets voor jon
ge meisjes." Soms keek ze met verbijstering
naar zichzelf en haar eerste kleinkind. 'Het
is toch wat', dacht ze dan. 'Ik eet nog min
der dan die kleine van twee.'
In Nederland kampen naar schatting veer
tigduizend mensen met een eetstoornis.
Voor het overgrote deel zijn dat vrouwen.
Vooral bij de zelfhulporganisatie Ziezo mel
den zich de laatste jaren steeds meer 'oude
ren' (dertigplussers). Deze groep heeft veel
last van het clichématige beeld van ano-
rexiapatienten; 16-jarige meisjes die eruit
willen zien als modellen. 'Daar ben jij toch
veel te oud voor', zijn de reacties. Maar de
eetproblemen van oudere patiënten hebben
weinig te maken met 'slank willen zijn', al
dus psychiater Thijs Bruna. Hij is verbon
den aan het landelijk centrum voor eet
stoornissen, de Ursula Kliniek in Leidschen-
dam. „Het gaat hen om het wegdrukken van
pijn, verdriet en boosheid. Als je weinig eet,
heb je minder gevoel." Ook Bruna heeft de
indruk dat het aantal oudere patiënten toe
neemt. Maar hij vermoedt dat nog duizen
den in stilte strijden tegen hun eetstoornis.
Vooral de vijftigplussers zijn opgegroeid in
de tijd van 'hoe dikker, hoe gezonder'. „Een
mollig kind was een compliment voor de
moeder", vertelt Coby van Meekren (52) die
al dertig jaar 'vecht om overeind te blijven'.
ia
Haar ouders hadden een bakkerij, de kinde- 'r
ren kregen altijd iets lekkers toegestopt. 0
„Het was hun enige manier om troost of 1 c
waardering aan ons te geven.Van Meek- S
ren, halflang grijs haar en gehuld in een rui- r
me trui, weegt nu 52 kilo, of 104 pond zoals ei
ze het zelf noemt. Het uithongeren is bij
haar begonnen toen ze op zichzelf ging wo- 'F
nen. 'Als je afvalt, voel je je sterk', ontdekte
ze. Achteraf realiseert ze zich dat ze langs de J
rand van de afgrond is gegaan. Rond haar
35e jaar woog ze nog maar 37 kilo. Geleide- D
lijk aan is ze weer wat aangekomen. Maar al
te hard mag het haar niet gaan.Als ik me 1
goed voel, mag er een kilo bij."
De kleren uit de garderobe van Irma de v
Vries variëren van maat 36 tot maat 46. De 1
zorgvuldig gekapte en opgemaakte lerares is ?I
vijftig jaar en weegt nu 79 kilo. Maar binnen 1 c
vier maanden kan er makkelijk tien kilo af- l'e
gaan of bijkomen. Ze lijdt sinds haar negen-
tiende aan zowel anorexia als boulimia, V
waarbij de patiënt veel eet om vervolgens te
braken. Na het overlijden van haar moeder n
belandde De Vries alleen op kamers. Om 1 c
het gezellig te maken, haalde ze lekkere din- at
gen in huis. Ze werkte rustig zes gebakjes en n<
vier zakken friet weg. Daarna stak ze haar
vinger in de keel. „Want eigenlijk mocht ik
er van mezelf niet zijn.
De Vries trouwde, en liet haar man onwe- II
tend van haar stoornis. Ze schoof vrolijk aan
tafel en ging direct daarna naar de badka- 1 r
mer. „Ik deed altijd alsof ik niesde, zodat ,e
niemand opkeek als ik met rode ogen terug- n
kwam.Tijdens haar eerste zwangerschap ie
tuimelde haar gewicht van 69 naar 56 kilo. ae
„Ik kon door een sleutelgat, maar ik vond ,e
mezelf toch mooi!" Vijf jaar geleden kwam 1°
haar 'grote geheim' uit. Haar tienerdochter
hoorde op school over anorexia, en stelde
feilloos de diagnose: Jij gaat ook altijd na het A
eten naar de wc om alles uit te kotsen. Vlak
daarna belandde De Vries in het ziekenhuis "r
met een slokdarm en maag vol zweren. 0<
Door al het braken was er een gat ontstaan e
in haar middenrif. Therapieën en klinieken ln
volgden. Maar als ze eerlijk is, draait alles
nog steeds om wel of niet eten.
Hooguit de helft van patiënten met eet
stoornissen 'geneest' helemaal. Volgens B
psychiater Bruna is er vooral voor (oudere)
mensen met een lange ziektegeschiedenis 5E
weinig hoop op herstel. Speciaal voor deze 1
groep is in de Ursula-kliniek een program- 31
ma opgezet dat meer gericht is op het ac- 'n
cepteren en draaglijk maken van de ziekte.
Irma de Vries: „Ik schrik als ik bedenk dat ik
nu al langer leef mèt een eetstoornis dan -j
zonder. Ergens hoop ik nog steeds op een
wonder. Dat ik op een dag wakker word en e,r
dat het weg is." Ria Vermeegen heeft nog
enkele maanden intensieve therapie voor de
boeg, als ze er tenminste in slaagt boven het
minimale streefgewicht te blijven. Tot die
tijd is ze voor de andere jonge deelneem- -
sters een 'levend voorbeeld van wat er met
je gebeurt als je je niet laat helpen'. Daama t*1
hoopt de oma met anorexia vurig op nog i
'een stukje gelukkig leven'. IJ
Bernice Breure
Om privacy-redenen zijn de namen van de 1S
patiënten in dit artikel gefingeerd.
)S
'Ria Vermeegen' is 55 jaar en weegt nu 60 kilo. Al een kwart eeuw is ze bang om te eten. Foto: GPD/Phil Nijhuis
Het stadion van Bamako bevond zich op
een half uur lopen van ons logeeradres. We
- wisten hoe aan kaartjes te komen: op de
asfaltweg buiten het stadion zouden de
straaWerkopers met hun nog overvolle
boekjes staan te wapperen. De prijs
voor een zitplaats zou 500 CFA be
dragen, nog niet eens een euro.
Aangezien wij alleen de tiveede
helft zouden gaan zien, konden
we waarschijnlijk zelfs zónder
kaartje binnenkomen. Dat mocht
zondag bij Nigeria-Ghana (1-0) na
melijk ook. Gebaar van Monsieur le
Président, om zijn populariteit te be
vorderen en om te voorkomen dat bui
tenlandse camera's te langdurig lege
tribunes zouden registreren: zijn Mali
had voor het voetbaltoernooi 180 mil
joen dollar geleend van China en chro
nisch lege tribunes worden dan snel een
pijnlijk puntje bij onderhandelingen met
