Hoogervorst wil niet
wachten met WAO
ECONOMIE
Keihard oordeel van CPB over WAO-plan
Doodvonnis
voor Philips
Stadskanaal
Nederland drinkt steeds minder bij
Spaarvarkens puilen uit 'Topman Enron werd bedrogen'
Pijlers onder de hogesnelheidslijn
Bloemenverkoop breekt reco
Ongelukkig op het werl
Keukengilde
voor rechter
den haag - De Consumenten-
bond wil de firma Keukengilde
voor de rechter dagen vanwege
een slechte afwikkeling van een
geld-terugacties. De actie van
Keukengilde liep vorig jaar af,
maar de deelnemers hebben
nog steeds geen geld terug. De
Amerikaanse verzekeraar die
namens Keukengilde moet uit
betalen is spoorloos. De Consu
mentenbond wil dat winkelbe
drijven met een geld-terugactie
altijd verantwoordelijk zijn voor
uitbetaling van het afgesproken
bedrag als de verzekeraar in ge
breke blijft.
Forse groei van
faillissementen
voorburg - Het aantal bedrij
ven dat het afgelopen jaar fail
liet is gegaan is fors gestegen
ten opzichte van het jaar er
voor. In totaal werden 5800 fail
lissementen uitgesproken, 30
procent meer dan in 2000. Dat
blijkt uit cijfers die het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS)
vanochtend heeft gepubliceerd.
Flevoland bleek de lastigste
plek om de financiën op orde te
houden: daar was de stijging
van het aantal faillissementen
het grootst. In Zeeland was de
toename het kleinst.
Rotterdam
eist geld terug
Rotterdam - Ondernemer Joep
van den Nieuwenhuyzen moet
4,5 miljoen euro terugbetalen
aan Rotterdam nu de vestiging
van een helikopterfabriek niet
doorgaat. Dat heeft een woord
voerder van het Gemeentelijk
Havenbedrijf van Rotterdam
donderdag gezegd. Van den
Nieuwenhuyzens RDM Aero
space had het geld geleend van
de Mainport Holding, de com
merciële tak van het havenbe
drijf. De zakenman is óêk (ge
deeltelijk) eigenaar vft MD He
licopters. Rotterdam hoopte
met de lening een vestiging van
MD Helicopters naar de Rotter
damse regio te halen.
Ford schrapt
banen in België
brussel - De Amerikaanse auto
fabrikant Ford schrapt in zijn
vestiging in het Belgische Genk
de komende twee jaar 1400 ar
beidsplaatsen. Het „afvloeien"
van de werknemers gebeurt op
vrijwillige basis, zo maakte het
bedrijf gisteren bekend. Samen
met de vakbonden maakt het
concern een sociaal plan. In to
taal werken bij Ford Genk on
geveer 10.000 mensen. Ford in
vesteert in Genk 900 miljoen
euro in een nieuw productie
plan om vanaf 2004 jaarlijks
450.000 auto's te bouwen.
KPN krijgt gelijk
in conflict
Rotterdam - KPN is in het beta
lingsconflict met internetbedrijf
Inovara in het gelijk gesteld
door de president van de recht
bank in Rotterdam. Het ICT-be-
drijf had in een kort geding van
KPN geëist dat deze twee door
Inovara verstrekte bankgaran
ties zou terugbetalen. De Rot
terdamse ICT-dienstverlener
verzorgt voor bedrijven aanslui
tingen op het internet en moet
hiervoor ruimte inkopen in de
wijkcentrales van KPN. Het be
drijf maakte vorig jaar uiteinde
lijk niet gebruik van alle bestel
de ruimte en wilde daarom
maar een deel van de rekening
betalen.
stadskanaal/gpd - Philips heeft
het doodvonnis voor de vesti
ging in Stadskanaal getekend.
Het elektronicaconcern kondig
de gisteren een nieuwe reorga
nisatie bij de halfgeleiders aan
die het aantal werknemers moet
terugbrengen naar 255. Boven
dien heeft Philips aangekondigd
niet meer in de fabriek te inves
teren. De overblijvende activitei
ten hebben daardoor geen toe
komst.
Het personeel heeft woedend en
verslagen gereageerd. Onderne
mingsraad, vakbonden en de
politiek spreken van 'een dra
matisch besluit' en 'een ramp
voor de regio'. De werknemers
lieten duidelijk merken de na
kende sluiting niet zonder meer
over hun kant te laten gaan. Bij
Philips Semi-conductors (half
geleiders) in Stadskanaal werk
ten twee jaar geleden nog 925
mensen. Nu zijn dat er vijfhon
derd. Afgesproken was al om het
aantal voor eind dit jaar terug te
dringen naar vierhonderd. Het
sociaal plan hiervoor is juist
woensdag getekend. Philips
heeft nu besloten medio vol
gend jaar productielijnen te ver
plaatsen naar het Verre Oosten
ten koste van nog eens 145 ar
beidsplaatsen.
vrijdag 15 FEBRUARI 2002
den haag/anp - Staatssecretaris
Hoogervorst van Sociale Zaken
wil al over enkele weken met een
kabinetsstandpunt komen over
de herziening van de WAO. Dat
zei de bewindsman gisteren in
een reactie op de CPB-doorreke-
ning van het voorlopige SER-ak-
koord over de WAO.
De staatssecretaris wil niet
wachten op de verdere uitwer
king van dat akkoord en het de
finitieve advies van de SER dat
voor half maait is aangekon
digd. Volgens Hoogervorst be
vestigt de CPB-doorrekening
zijn kritische reactie op het SER-
akkoord. Volgens het CPB ma
ken de SER-voorstellen de WAO
eerder duurder dan goedkoper.
In het gunstigste geval blijven de
kosten ongeveer hetzelfde.
Hoogervorst deelt de analyse
van het Centraal Planbureau
(CPB) dat in de SER-voorstellen
een aantal bestaande financiële
prikkels om arbeidsongeschikt
heid te vermijden voor werkge
vers en werknemers worden af
geschaft en dat daar onvoldoen
de nieuwe prikkels tegenover
staan.
Op grond van de resultaten van
de CPB-doorrekening conclu
deert Hoogervorst daarom dat
het 'geen zin heeft een heel stel
sel te wijzigen als dat niets ople
vert'.
Hoogervorst meent met de
doorrekening van het CPB en
het eerdere advies van de com
missie Donner voldoende te we
ten om binnen enkele weken
met een eigen standpunt te ko
men WD en D66 vinden ook
dat het kabinet niet langer kan
wachten op het SER-advies.
„Met de resultaten van deze
doorrekening is een oplossing
eerder verder weg dan dichterbij
gekomen. Het kabinet zal met
iets moeten komen wat resultaat
heeft, want langs deze weg ko
men we er dus niet uit", aldus
fractievoorzitter Dijkstal. Ook
volgens D66-Kamerlid Bakker
Iaat de CPB-doorrekening voor
al zien dat de herziening van de
WAO niet aan de sociale part
ners kan worden overgelaten.
PvdA-Kamerlid Crone is aan
zienlijk positiever over de CPB-
doorrekening. „Wij daarom uit
gaan van het SER-advies om het
WAO-probleem aan te pakken."
Het CDA-Kamerlid Van der
Knaap neemt ook nog geen af
stand van het SER-akkoord. De
CPB-doorrekening is volgens
hem 'een tussenstand'.
Rosenmöller van Groenlinks
wil snel een debat met premier
Kok en Hoogervorst zodat dui
delijk wordt of het SER-akkoord
inderdaad van tafel is als uit
gangspunt.
SER-voorzitter Wijffels neemt
het initiatief van Hoogervorst
niet serieus en ziet het als een
verkiezingsstunt. „Na jaren ge
steggel in de politiek is nog nie
mand met een goede oplossing
gekomen."
amsterdam/anp - De Nederlander heeft het afge
lopen jaar weer minder bier gedronken. Per hoofd
van de bevolking werd 80,5 liter bier geconsu
meerd. Een jaar eerder was dat nog 82,8 liter. Dat
blijkt uit cijfers die het Centraal Brouwerij Kantoor
vrijdag naar buiten bracht.
Volgens het Brouwerijkantoor missen de toegeno
men bestedingen aan bierreclames duidelijk hun
uitwerking op de consumptie. „Bierreclame heeft
als doel om de voorkeur voor een merk te bewerk
stelligen." Dat brouwers steeds meer geld uitge
ven aan reclame is volgens het Brouwerijkantoor
een gevolg van het groeiende aantal televisiezen
ders. „Waardoor het steeds moeilijker wordt de
zappende consument te bereiken."
In Nederland is al twintig jaar sprake van een ach
teruitgang in de bierconsumptie. In 1981 werd er
nog bijna 90 liter per persoon weggeklokt. Van alle
biertjes blijft het gewone pilsje veruit het popu
lairst met een marktaandeel van 92 procent. In to
taal ging het afgelopen jaar in Nederland 12,9 hec
toliter bier over de toonbank of door de tap. De
uitvoer van bier blijft juist stijgen. In 2001 nam die
toe tot 13,1 miljoen hectoliter, het jaar ervoor was
dat nog 12,9 miljoen hectoliter.
De bierconsumptie loopt in Ne
derland al twintig jaar terug.
Foto: AP/Walter Bieri
den haag/gpd - De Nederlandse
huishoudens hebben zich vorig
jaar bliksemsnel aangepast aan
de verslechtering van de econo
mie en de val van de aandelen
koersen. Ze hebben hun spaar
rekeningen flink gespekt door
aandelen te verkopen en minder
te consumeren.
Uit cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek (CBS)
blijkt dat de groei van de bespa
ringen in 24 jaar niet zo hoog is
geweest. Op spaarrekeningen
stond eind vorig jaar, zo schat
het CBS, ongeveer 152 miljard
euro. Dit is een toename van
achttien miljard euro in een
jaar.
Nederlanders zijn daarmee weer
in hun klassieke rol teruggeval
len van kampioen-spaarders.
Want naast het vrijwillige spa
ren, zijn ze jaarlijks ongeveer 20
miljard euro kwijt aan verplichte
spaarregelingen in het kader van
het pensioen. Eind jaren negen
tig kende ons land een korte pe
riode van 'ontsparing', waarbij
Nederlanders meer uitgaven
dan ze verdienden. In die tijd
namen de schulden per huis
houden snel toe. Het gevoel van
rijkdom als gevolg van de waar
destijging van aandelen en wo
ningen, verdween vorig jaar. Dat
leidde tot lagere bestedingen en
toenemende spaarzin.
washington-amsterdam/anp - Leden van zijn
managementteam hebben ex-topman Kenneth
Lay van Enron bedrogen over de gang van zaken
bij het energieconcern. Voormalig werknemer
Sherron Wattóns heeft dit donderdag verklaard
voor de commissie van het Amerikaanse congres
die de ondergang van Enron onderzoekt.
Watkins was 'de klokkenluidster' die Lay vorige
zomer waarschuwde voor boekhoudkundige mal
versaties die Enron uiteindelijk naar de afgrond
voerden. Zij vertelde de commissie dat ze een gat
had ontdekt van 700 miljoen dollar in de financië
le huishouding van Enron. Ze had er bij Lay op
aangedrongen uit te zoeken wie hiervoor verant
woordelijk was. Maar volgens haar drong de ernst
van de situatie niet door tot Lay. Dat kwam vol
gens haar door het optreden van de managers An
drew Fastow en Jeffry Skilling. Fastow zou zelfs
hebben geprobeerd haar uit het bedrijf te werken.
Wattóns wees ook met de beschuldigende vinger
naar Enrons accountant Andersen.
Fastow, die financieel directeur was bij het con
cern, hield net als een aantal andere getuigen de
lippen op elkaar.
De Nederlandse ABN Amro Bank heeft de afgelo
pen maanden zijn voorziening verhoogd om de fi
nanciële gevolgen van de val van Enron te dekken.
Topman R. Groenink beperkte zich gisteren tij
dens zijn toelichting op de jaarcijfers dat het gaat
om een 'lichte verhoging'. ABN Amro maakte kort
na de val van Enron bekend dat het rekening
houdt met een tegenvaller van maximaal 110 mil
joen euro. ING dreigt 195 miljoen dollar aan kre
dieten niet terug te krijgen. Aegon had voor 300
miljoen leningen uitstaan bij Enron en Fortis voor
76 miljoen euro.
BLEiswiJK - In de weilanden bij Bleiswijk verrijzen tien meter hoge pijlers voor een van de grootste viaducten die nodig zijn voor de hogesnelheidslijn. Het viaduct over de snelweg
A12 wordt ongeveer zes kilometer lang. Foto: ANP/Ton Borsboom
(door Sylvia Marmelstein
en Rixt Albertsma
Werkgevers en werknemers hebben er alle reden toe om
tranen met tuiten te huilen. Maandenlang hebben ze kei
hard gewerkt aan een nieuw WAO-plan ('Een historisch
akkoord!'), maar het Centraal Planbureau (CPB) veegde er
gisteren de vloer mee aan.
Zo'n 50.000 WAO'ers erbij en 1,4 miljard euro extra kos
ten. Daar zit niemand op te wachten. Maar volgens het
CPB is dat wel wat het nieuwe WAO- plan voor Neder
land in petto kan hebben. In het gunstigste geval zorgt
de WAO-herziening ervoor dat we net zoveel geld kwijt
zijn aan uitkeringen als nu al het geval is. En dat is geen
reden om het huidige systeem te veranderen. Kortom:
het akkoord kan naar de prullenbak.
Dat keiharde oordeel doet de sociale partners (werkge
vers- en werknemersorganisaties) pijn. Na jarenlang ge
ruzie, waren ze het eindelijk eens over hoe de nieuwe
WAO eruit moest zien. Hun plan leidde begin dit jaar tot
een historisch akkoord in de Sociaal Economische Raad
(SER), het adviesorgaan voor de overheid. Voordat die
instantie het advies officieel aan het kabinet zou over
handigen, moest het CPB alleen nog even berekenen
hoeveel winst het nieuwe plan zou opleveren.
Volgens het CPB levert het plan bitter weinig op omdat
de sociale partners te soft zijn. „Aan de ene kant willen
ze nieuwe regels invoeren waardoor mensen die gedeel
telijk arbeidsongeschikt zijn aan het werk blijven. Maar
aan de andere kant willen ze bestaande regels afschaf
fen. Regels die er juist voor zorgen dat de WAO onaan
trekkelijk blijft", zegt onderzoeker Casper van Ewijk.
Een voorbeeld: In het plan van de sociale partners moet
iedereen die voor minder dan tachtig procent wordt af
gekeurd aan het werk blijven. Eventueel wordt het werk
aangepast aan de handicap van de werknemer. „Daar
door komen er dus minder mensen in de WAO terecht",
denkt ook het CPB. Maar aan de andere kant willen de
sociale partners de Pemba afschaffen. Dat is een boete
die werkgevers krijgen als hun werknemers in de WAO
terecht komen. „Daardoor zullen werkgevers minder
moeite doen om te voorkomen dat hun werknemers
ziek worden en om ze aan (nieuw) werk te helpen.
Daardoor kunnen er dus juist weer meer mensen in de
WAO komen."
Het WAO-plan bevat ook alle ingrediënten voor financi
ële tegenvallers, stelt het CPB. Zo eist de FNV dat men
sen die in de WAO komen een hogere uitkering krijgen.
Minimaal 75 procent van hun laatst verdiende loon. Het
CPB ziet grote nadelen in de hogere uitkering. Zieken
die gekeurd worden, zullen er alles aan doen om voor
meer dan tachtig procent te worden afgekeurd. Dan zijn
ze in ieder geval tot aan hun 65ste verzekerd van een in
komen. „Zo'n financiële verhoging heeft dus een aan
zuigende werking op de WAO. Daardoor lopen de kos
ten weer op."
Het CPB ziet ook een hoop punten in het SER-akkoord
waarvan de effecten totaal niet te voorspellen zijn. „We
kunnen bijvoorbeeld niet voorspellen hoeveel mensen
in het nieuwe WAO-plan voor meer dat 80 procent wor
den afgekeurd. De omschrijving is namelijk dat mensen
geen mogelijkheden hebben tot herstel binnen 5 jaar.
Strikt genomen zou bijna iedereen binnen die termijn
beter kunnen worden en zou er dus niemand in de
WAO belanden. Maar aan de andere kant zien we dat
mensen die nu in de WAO stromen er gemiddeld 10 jaar
in blijven. Op grond daarvan zouden artsen bijna alle
arbeidsongeschikten toe kunnen laten."
Het CPB is bovendien bang dat als het aantal WAO'ers
afneemt, het aantal WW'ers enorm stijgt. In het WAO-
plan moet de baas namelijk zijn werknemers die langer
dan twee jaar ziek zijn aan aangepast werk helpen. De
baas moet het loon aanvullen tot zeventig procent. Kan
hij geen werk vinden, dat mag hij zijn werknemer ont
slaan. Deze krijgt dan een werkloosheidsuitkering. Het
CPB is bang dat werkgevers de schadelast gaan afwente
len op de WW. „Bijvoorbeeld door hun werknemers een
financiële vergoeding aan te bieden als ze ontslag ne
men. Dan zijn ze van hun zieke werknemer af en hoe
ven ze ook geen loon aan te vullen", zegt Ewijk.
Het CPB hoopt dat de SER met de berekeningen in de
hand het WAO-plan gaat bijstellen. Die kans is echter
klein. Werkgevers zullen nooit akkoord gaan met het in
stand houden van de Pemba en werknemers willen niet
tomen aan de hogere uitkering. Een nieuw akkoord lijkt
uitgesloten.
Na de kritiek van het CPB kunnen de sociale partners
echter onmogelijk met dit plan het kabinet adviseren.
De politiek zal dan ongetwijfeld met eigen plannen ko
men voor een nieuw WAO-stelsel. De WAO is zo weer
geworden wat het altijd is geweest: een speelbal van de
politiek.
aalsmeer/anp - Met dank aan
alle verliefde consumenten kun
nen Bloemenveiling Aalsmeer
en FloraHolland weer hogere
omzetten in de boeken noteren.
De verkopen stegen bij Aals
meer van 50 miljoen euro in
2001 naar 54 miljoen euro dit
jaar. Concurrent FloraHolland
heeft in de vijf verkooj)
voorafgaand aan Valentii
omzet gedraaid van ru
miljoen euro, dat is een s
van 6 procent ten opzich
vorig jaar. Rode rozen
veruit het favoriete Valen!
schenk. Vooral de lange,
dere exemplaren zijn in tri
JURIDISCH BELICHT j
Over ongevallen op het werk is
een specifiek artikel opgenomen
in het Burgerlijk Wetboek (arti
kel 7:685). De werkgever moet
ervoor zorgen dat de werkplek
en de materialen waarmee ge
werkt wordt veilig zijn. Hij moet
daarbij alle maatregelen te ne
men die redelijkerwijs nodig zijn
om te voorkomen dat de werk
nemer bij zijn werkzaamheden
schade zal lijden. Wanneer dit
toch gebeurt is de werkgever
aansprakelijk, tenzij hij aantoont
dat hij de bovengenoemde zorg
plicht is nagekomen of dat de
schade in belangrijke mate het
gevolg is van opzet of grove
schuld van de werknemer zelf.
Normaal gesproken geldt in
procedures altijd de regel 'wie
stelt moet bewijzen'. Hier is de
bewijslast omgekeerd: de werk
gever zal moeten bewijzen dat
hij de zorgplicht niet heeft ge
schonden of dat de
werknemer de scha
de zelf door opzet of
grove schuld heeft
veroorzaakt. De
werknemer moet
kunnen aantonen
dat er schade is ge
leden en dat dit is
gebeurd in de uitoe
fening van de werk
zaamheden. Nu
"heeft de Hoge Raad
al enige tijd geleden
uitgemaakt dat dit
vereiste van 'schade
bij de uitoefening
van de werkzaam
heden' ruim moet
worden uitgelegd. Toch blijft er
genoeg voer voor discussie; een
aantal voorbeelden ter illustra
tie.
Een loodgieter moest na een
storm een aantal daken herstel
len. Tijdens de werkzaamheden
zakt hij door een dak en raakt
zwaar gewond. Wanneer hij van
de werkgever schadevergoeding
eist, verdedigt deze zich met het
argument dat hij de loodgieter
geen opdracht had gegeven om
herstelwerkzaamheden te ver
richten aan het dak waarop het
ongeval zich had voorgedaan.
De rechtbank meent dat de
werknemer moet bewijzen dat
hij die opdracht had gekregen.
Maar de Hoge Raad beslist dat
hiermee een te beperkte uitleg
wordt gegeven aan het begrip
'werkplek'. Niet bepalend hier
voor mag zijn of de werkgever al
dan niet opdracht had gegeven
om werk te verrichten op de
plek waar het ongeval plaats
vindt. Evenmin was beslissend
of de werknemer al dan niet in
redelijkheid mocht denken dat
de werkzaamheden aan het be
wuste dak tot zijn werk behoor
den.
Een grote verzekeraar organi
seert buiten de vaste werktijden
voor de werknemers een spelac
tiviteit, zogenaamde 'Adventure
Games'. De deelname is geheel
op vrijwillige basis. Een van de
letselschadejuristen loopt tij
dens de activiteiten een verwon
ding op en wenst de schade op
grond van bovengenoemd arti
kel te verhalen op de werkgever.
Hij stelt daarbij dat het begrip
werkplek ruim moet worden ge-
interpreteerd en dat daarbij niet
alleen moet worden gedacht
aan de traditionele werkplek. De
kantonrechter en vervolgen
ook de rechtbank wijzen de
dering echter af. Deelname
de spelactiviteiten kan volg:
hen niet gelden als 'het ven
ten van werkzaamheden' in
zin van artikel 7:685 BW.
Daarbij maakt het volgens c}1
rechtbank niet uit dat de ve
keraar indertijd in de uitno
ging had vermeld dat de act
teiten vrijwillig waren (en \i
den begeleid door professie
Daarnaast was een overw
dat het niet aannemelijk m
er voor de werknemer nade
gevolgen zouden zijn warm
hij zou hebben afgezien vai
deelname.
Een Human Resources-ma:
is 's morgens aanwezig bij
ficiële presentatie van de bs
drijfsresultaten aan het pen
neel. Voor de middag staan
kele informele a
punten op het|
gramma, waaro
het rijden mett
Landrover ovei
heide. Een weii
neemster moes
rit zuur bekope
auto was niet u
rust met veiligh
riemen en nada
auto in een kuil
landde raakte v 1
neemster gewo
De rechtbank v1
de vordering vtn
werkneemster l
vergoeding van
schade op gron 1
van het 'zorg'-artikel toe. D
zorgplicht strekt zich volge
rechtbank ook uit tot door
werkgever georganiseerde i1
spannend activiteiten, alth J
wanneer er een voldoendee
nauw verband bestaat tussi3
deze activiteiten en de wei 1
zaamheden van de werkne
De rechtbank betrok in ha
slissing de positie van de w
neemster binnen het bedri
hoofd human resouce had
een voorbeeldfunctie en hi 1
zich moeilijk aan deelnam 1
het evenement kunnen on
ken.
Een werkneemster loopt oj1
winterdag naar kantoor en
kelt op het fietspad vlakbij
toor. Het had die nacht lid 1
sneeuwd en geijzeld. De vi
gever had rondom het kan
werkzaamheden ter bestrij
van de gladheid uitgevoen
maai- niet op het bewuste f
pad. De rechtbank oordeel
dat de werkgever niet op
van het "zorg"-artikel aans 1
kelijk kan worden gehoudi
aangezien het ongeval op( I
openbare weg plaats had g J
den en woon-werk verkeer
regel niet behoort tot de ui
ning van de werkzaamhed
De Hoge Raad bevestigdei
oordeel.
Over het toepassingsgebied
het 'zorg'-artikel is nog nie
gezegd. Werknemers die n
een beroep te kunnen doe
deze bepaling doen er ovei
goed aan om niet alleen v(
het anker van de zorgplich
gaan liggen. Als vangnet ki
beroep worden gedaan op I
gemene aansprakelijkheid j
gels of het 'goed-werkgeve
schap'.
NINE BOOIJ
Advocaat te
Haarlem
