Toenadering
Marokko over
kinderbijslag
BINNENLAND 2
'Politieverhoor gaat niet meteen om bekentenis'
I
Rood staan voor sportclubjes kinderen
Met huifkar naar het werk
irst zegt 'ja, mits' tegen 'Bolletjesslikkers gaan uitwijken'
nst maken in de zorg
Verwarring neemt toe
in Puttense moordzaak
Delegatie wil ruzie sussen
iderzoek naar
od baby in UMC
(HT - Het openbaar minis-
in Utrecht is een strafrech-
k onderzoek begonnen
de dood van een baby vo
lar maart in het Universi-
ledisch Centrum (UMC)
[recht. Het meisje van ze-
naanden overleed aan de
Igen van inwendige bloe-
M en die ze opliep tijdens een
atherisatie. De zaak kwam
cember aan het licht, toen
JMC bekendmaakte dat de
ing kindercardiologie gere-
liseerd was naar aanlei-
van de dood van het kind.
nderden kilo's
tj in bedrijf
ingensebrug - De politie
gisteren een enorme hoe-
ieid hasj in beslag geno-
m bij een bedrijf voor auto-
rdelen bij Breukelen. De
ie spreekt van honderden
s Vijf mensen zijn aange-
jen. Naast de drugs trof de
""[ieook apparatuur aan
mee xtc-pillen gemaakt
en worden.
(iDirekt op
id faillissement
Irdam - De Amsterdamse
mtrale TaxiDirekt verkeert
'tt i rand van het faillisse-
TaxiDirekt vroeg de ge-
ite Amsterdam om 250.000
financiële steun, maar de
>/Aente wees het verzoek af.
xiDirekt zijn nog ongeveer
il chauffeurs aangesloten.
Dgtijdagen bedroeg dit te-
e tweehonderd chauf-
vrijdag IS FEBRUARI 2002
door Mare Brink
den haag -Het heropende proces in de
Puttense moordzaak lijkt duidelijk te ma
ken dat niet alles volgens het 'verhoor-
boekje' is gegaan. De twee mannen die tot
tien jaar gevangenisstraf zijn veroordeeld,
hebben mogelijk onder dwang bekentenis
sen afgelegd. Hoe ziet de rechercheoplei
ding er uit en sluit de theorie aan bij de
praktijk?
„Wij geloven niet in trucs", zegt A. de
Vries die beginnende en gevorderde re
chercheurs opleidt aan het instituut voor
criminaliteitsbeheersing en recherche-
kunde in Zutphen.
De Vries wil geen oordeel vellen over de
verhoormethoden die zijn toegepast bij
de Puttense moordzaak. Maar hij zegt dat
het er bij de opleiding vooral om gaat om
verdachten 'niet de verkeerde kant op te
sturen'. „Dat dreigt te gebeuren als je
verdachten meteen als dader ziet. Het
gaat om de waarheidsvinding. Wat is er
werkelijk gebeurd? Het gaat niet meteen
om een bekentenis", aldus psycholoog
De Vries.
De Vries geeft sinds tien jaar les aan het
instituut. Daar legt hij vooral de nadruk
op de psychologische effecten van ver
hoormethoden. „Mensen zijn erg gevoe
lig voor suggestieve vragen. Daar moet je
rekening mee houden." Tijdens de oplei
ding wordt ook aandacht besteedt aan
zwijgzame verdachten. Wat is daarbij de
schoolse aanpak? „Een verdachte die zijn
mond houdt, kan daar allerlei redenen
voor hebben. Dat hoeft helemaal geen
criminele reden te zijn. Dat kan al een
kleine opmerking van een verhoorder
zijn waar de verdachte zich aan ergert.
Vraag daar naar en je krijgt er mogelijk
een antwoord op. En als de verdachte
zwijgzaam blijft, dan toch gewoon je vra
gen stellen. Het komt voor dat ze na
veertig wagen toch plotseling spraak
zaam worden." 'Verhoorlessen' vormen
geen groot onderdeel van de politie-op-
leiding. De basiscursus neemt vier weken
in beslag. Daarna volgt voor fulltime re
chercheurs een aanvullende cursus van
vier weken. Zogenoemde expertrecher
cheurs krijgen vervolgens verspreidt over
twee jaar nog een cursus van 36 dagen.
De Vries verzorgt zowel de cursussen
voor de beginneling als de expert. Vol
gens hem sluiten de opleidingen goed
aan bij de praktijk.
F. Ultée, recherchechef van het politie
district Den Bosch en 25 jaar werkzaam
bij het recherche bijstandsteam, beves
tigt dat. „De rechercheopleiding is goed.
En dat geldt ook voor de verhooroplei-
ding. Maar het is vooral de praktijk waar
in het verhoren echt wordt geleerd. Niet
elke rechercheur is een goede verhoor
der. je moet grote aanleg hebben om een
hele complexe materie goed aan te kun
nen pakken. Een goede verhoorder
maakt contact met de verdachte. Hij be
seft dat een verkeerde zin van hem een
zorgvuldig opgebouwd verhoor van an
derhalf uur teniet kan doen. Hij moet
zich niet laten leiden door emoties.
Rechtspsycholoog P. van Koppen, heeft
woensdag tijdens een van de 'Putten-zit-
tingen' bij het hof in Leeuwarden kritiek
geuit op de Puttense verhoren. Na de be
kentenissen en belastende verklaringen
hield het onderzoek op, terwijl het vol
gens Van Koppen juist had moeten be
ginnen.
Van Koppen vindt de rechercheopleiding
'goed'. Maar hij maakt er wel kritische
kanttekeningen bij. „Tijdens de opleiding
wordt geleerd dat iemand schuldig, ge
deeltelijk schuldig of onschuldig is. Maar
in de praktijk komt het te vaak voor dat
een verhoorder begint met de overtui
ging dat een verdachte schuldig is. Op
een vriendelijke manier wordt iemand
naar een bekentenis geleid. Dat zie je
steeds meer", aldus Van Koppen.
"I
"pschuim in
isolatie slecht
fg iaag - Het gebruik van
chuim als isolatiemateri-
or daken moet verboden
;n. Dat vindt de brand
je in de regio Den Haag. De
weer komt tot dit advies
lanleiding van de brand,
Iteren in de hofstad
le. Het vuur ontstond bij
in elkaar hechten van as-
ikbedekking die op isola-
W ten lag.
'h i-offensief
eh: in Rotterdam
dam - De Rotterdamse
i begint maandag in na-
I g van de collega's in Am-
m met een sms-bombar-
it voor gestolen mobiele
'61 ms. Door een enorme
lelheid sms-berichten
jen gestolen mobieltje te
n, wordt dit zo goed als
ikbaar. Het succesvolle
rdamse initiatief krijgt
idelijk vervolg maar daar
i polite in Rotterdam niet
villen wachten.
roermond - De enige toegangsweg naar gehucht De
Weerd in de buurt van Roermond is door het hoge Maas
water afgesloten voor het verkeer. De bewoners van het
buurtschap konden op een huifkar en tractor stappen die
tot een diepte van i meter door het water kan rijden. Zo
konden ze toch naar hun werk. De Maas kreeg gisteren in
Maastricht tijdens de piek 2500 kubieke meter water per
seconde te verwerken. Normaal is dat 200. De nieuwe
waterkeringen weerstonden de druk succesvol. Ook de
Roer kolkte behoorlijk. In de loop van de dag begon de
waterstand in het zuiden iets te zakken. In het Maasdorp
je Nattenhoven (gemeente Stein) zorgden mollen in de
dijk gisteren nog voor wat onrust. De inwoners vreesden
dat de dijk in een molshoop veranderd was, waarmee het
hoge water korte metten zou maken. Dat bleek mee te
vallen. In Borgharen zakte een stukje kade 7 centimeter
weg door een defecte las. Ook daar leverde dat geen pro
blemen op. In Venlo en Well zijn inmiddels honderden
meters demontabele damwanden opgestapeld tegen het
hoge water. Cisteren begon het peil van de Waalse rivie
ren hier en daar te zakken. Foto: ANP/Bas Rutten
aag/gpd - De ziekenhui
zen het al van plan en nu
ook een voornaam rap-
at het bepleit: 'winst ma
de gezondheidszorg. Pri-
ieken en private thuis- en
'inzorg moeten concur-
lieden aan de reguliere
igen. Het rapport 'Winst
indheidszorg' van de
tor de Volksgezondheid
(RVZ) dat gisteren werd
.'nteerd, onderkent een
lappelijke realiteit: men-
len geld uitgeven aan
:ondheid, en al helemaal
op een wachtlijst staan.
wil daarom dat in 2005
telijke verbod op winst-
jrk in de gezondheidszorg
ter Borst nam het rapport
igst. Nadat zij zich ja
renlang verzette tegen de komst
van privé-klinieken, die er in
middels gewoon zijn, onder
schreef zij gisteren de hoofd
conclusie van de RVZ: „Winst
maken in de gezondheidszorg
moet kunnen mits wordt vol
daan aan voorwaarden."
Een voorwaarde van Borst zelf
wekte bevreemding bij haar ge
hoor. Zij wil niet dat collectief
geld, opgebracht via de ver
plichte verzekeringen van de
burger, private ondernemingen
spekt. In de zaal klonk gemor.
'De overheid doet immers op al
lerlei terreinen zaken met priva
te partners die winst maken,
ook in de zorg'. De kwaliteit van
de private zorg moet volgens de
RVZ wel aan een norm voldoen
Een soort 'marktmeester' moet'
de prijzen in de gaten houden.
Korthals waarschuwt zijn Europese collega's
door onze correspondent
Hetty van Rooij
Santiago de compostela - Mi
nister Korthals (justitie) heeft
zijn Europese collega's gewaar
schuwd dat zij op korte termijn
te maken krijgen met grote aan
tallen 'bolletjesslikkers' op hun
internationale vliegvelden.
Naarmate de controles op
Schiphol beter worden, zullen
steeds meer drugskoeriers uit
wijken naar Brussel, Frankfurt,
Parijs of Londen, zo verwacht de
minister.
Korthals heeft zijn plan van aan
pak met een begeleidende brief
in het Engels naar zijn Europese
collega's gestuurd om hen op de
hoogte te brengen van het pro
bleem en de Nederlandse oplos
sing. In het Spaanse Santiago de
Compostela, waar de EU-justi-
tieministers informeel vergade
ren, had de minister gisteren
een gesprek met zijn Britse col
lega Blunkett over wat de grote
Londense vliegvelden mogelijk
te wachten staat. Hij is van plan
om ook zijn Belgische, Franse
en Duitse collega's persoonlijk
te benaderen.
Korthals is ervan overtuigd dat
hij het 'probleem-Schiphol bin
nen een half jaar onder controle
heeft', zo deelde hij gisteravond
ongevraagd mee. Hij maakte
niet duidelijk waaraan hij die ze
kerheid ontleent. Volgens de be
windsman zal het aantal bolle
tjesslikkers richting Amsterdam
automatisch afnemen wanneer
duidelijk wordt dat ze op Schip
hol niet meer door de controle
komen.
Bovendien is er dankzij de
noodmaatregelen straks vol
doende opvang, verwacht de
minister. Korthals voorziet dat
de noodwetgeving, die op 1
maart ingaat, minstens een jaar
van kracht zal blijven. Hij schat
het aantal bolletjesslikkers dat in
Amsterdam arriveert op onge
veer duizend per maand, een
'verschrikkelijk aantal'.
Er is op Schiphol nog steeds
geen 100 procent controle van
de 'verdachte' vluchten, maar er
wordt, volgens de minister, nie
mand meer heengezonden.
Volgens Korthals zal uiterlijk
over een half jaar gegarandeerd
geen bolletjesslikker meer door
de controle komen.
leeuwarden/gpd - De waarheid
in de al acht jaar slepende Put
tense moordzaak lijkt na drie
dagen in het herzieningsproces
in Leeuwarden ongrijpbaarder
dan ooit tevoren. Het proces
leek bij heropening een 'hamer
stuk' te worden. Maar de ver
warring is alleen maar gegroeid.
Het unieke besluit van de Hoge
Raad van vorig jaar, dat het on
derzoek in de zaak moest wor
den heropend, kon niet anders
dan tot de glorieuze vrijspraak
van De Twee van Putten (Wilco
Viets en Herman du Bois) lei
den. Het gerechtshof, justitie en
verdediging doen hun werk in
Leeuwarden zo grondig dat het
proces alles op losse schroeven
lijkt te zetten. Het optimisme
van de twee zwagers dat ze nu
eindelijk van alle schuld worden
gezuiverd, kan wel eens flink
zijn geslonken.
Het bewijs voor de veroordeling
van De Twee van Putten rustte
destijds behalve op hun zo fel
omstreden bekentenissen, voor
al op de kroongetuige Willem
Bettink. Die hield tot en met het
hoger beroep in 1995 vol dat hij
de moord op stewardess Chris
tel Ambrozius had zien gebeu
ren.
Dinsdag trok de 'kroongetuige'
onder ede zijn belastende ver
klaringen in; hij had helemaal
niets gezien. De tweede oogge
tuige, Gerrit Schuchard.
schoonvader van de twee ver
oordeelden, deed nog eens een
flinke schep op zijn eerdere ont
kenningen. Was de zaak voor
justitie daarmee al niet geheel
verloren? Maar woensdag kreeg
de advocaat-generaal weer wat
meer grond onder de voeten. De
rechercheurs, die De Twee van
Putten en beide 'kroongetuigen'
door zware psychische druk en
dreigementen tot de bekente
nissen zouden hebben bewo
gen, bleven tijdens urenlange
ondervragingen stuk voor stuk
behoorlijk overeind. 'Hoe kwa
men de verdachten erbij dat ze
onder druk waren gezet, de ver
horen waren in een haast kame
raadschappelijke sfeer verlo
pen'. De talrijke mysteries in De
Zaak Putten blijven intussen on
opgelost. Zo is er nog altijd geen
licht geworpen op het raadsel
van de sleutel van de achter
deur. Hoe kon die na het mis
drijf weer in de schuur hangen,
terwijl de voordeur van binnen
was vergrendeld? Kende de da
der het sleutelhaakje ver achter
in in de rommelschuur?
Gaandeweg het proces lijkt de
waarheid alleen maar verder
weg. En het vonnis ook. Want
na de rustdag van gisteren en de
zittingsdag van vandaag volgt in
elk geval nog een zitting, op
maandag, en waarschijnlijk nog
een reeks procesdagen in de
tweede week van april.
Doorzoeken poel
levert niets op
harderwijk/gpd - De zoektocht
langs het Veluwemeer bij Har
derwijk naar vermiste lichaams
delen van Rowena Rikkers heeft
niets opgeleverd. Het onderzoek
is gistermiddag stopgezet. De
poel werd maandag droogge
legd en daarna onderzocht door
een hondenteam en recher
cheurs die de plek met harken
en grepen doorzochten. Politie
woordvoerder A.de Ronde is te
leurgesteld: We gaan ervan uit
dat de ledematen wel op deze
plek zijn achtergelaten, maar
door stroming, wind of opstu
wend water naar elders zijn
meegenomen."
door Hans van Soest
den haag - Marokko stuurt
maandag een hoge diplomatieke
delegatie naar Nederland om de
ruzie te sussen over het stopzet
ten van uitkeringen aan dat land.
Vorige week besloot het kabinet
om met ingang van 1 juli geen
kinderbijslag meer over te maken
voor Marokkaanse kinderen die
na die datum worden geboren.
Minister van sociale zaken Ver
meend toonde zich verheugd
over de snelle toenaderingspo
ging van Marokko. „Een paar
uur nadat het besluit bekend
werd gemaakt, ontving ik een
brief waarin werd gevraagd om
een nieuw gesprek", zei hij gis
teren na afloop van een debat
met de Tweede Kamer over dit
onderwerp. Vermeend zei te ho
pen dat de onderhandelingen
iets opleveren en dat het dreige
ment van de Nederlandse rege
ring niet ten uitvoer hoeft te
worden gebracht. Wel maakte
hij duidelijk dat Nederland koste
wat kost vast zal houden aan
vrije toegang van Nederlandse
ambtenaren tot Marokkaanse
kadasters om daar te controle
ren of Marokkanen die hier bij
stand aanvragen geen eigen wo
ning in him vaderland verzwij
gen. Dit was de aanleiding tot
het conflict.
In het debat bleek eens te meer
dat de plannen van het kabinet
kunnen rekenen op een meer
derheid in de Kamer. Na WD,
CDA, D66, ChristenUnie en SGP
voegde nu ook de PvdA zich
aarzelend achter het voorne
men. Alleen Groenlinks en SP
bleven principieel tegen het
plan om 'onschuldige ontvan
gers van kinderbijslag te straffen
voor mogelijke bijstandsfraude
van anderen'. PvdA-woordvoer-
der Santi bleef wel bedenkingen
houden over de juridische
houdbaarheid van het plan „Ik
voorzie grote problemen als
mensen naar de rechter stappen
omdat ze ineens geen aanspraak
meer kunnen maken op kinder
bijslag, alleen maar omdat ze
Marokkaan zijn."
Behalve het stopzetten van de
kinderbijslag, wil het kabinet per
1 januari 2003 ook alle sociale
verzekeringen (WAO, AOW en
Wajong) stopzetten naar Marok
ko.
Net als bij de kinderbijslag geldt
de maatregel alleen voor nieuwe
gevallen. Vermeend zei om die
reden geen juridische proble
men te verwachten. „Bestaande
rechten blijven overeind. We
zeggen alleen het verdrag op om
de export van nieuwe uitkerin
gen te kunnen stoppen. Dat
recht hebben we. Geen enkel
ander land is zo soepel met het
uitvoeren van uitkeringen naar
het buitenland."
STEVENHAGEN
a van Beek en
teefjes
dam -Eén op de drie kinderen in Amsterdam groeit
in gezin dat moet rondkomen van een minimum-
n. Dat is twee keer zoveel als het landelijk gemid-
ooral in Surinaamse en Marokkaanse huishou-
erst armoede. „Mijn kinderen moeten ook op
altijd rood", zucht Ahmed, vader van vier kinde-
it die stomme automaten kun je tegenwoordig
tlijk geld trekken, ook al heb je niets." De Ma-
man zit in de El Ouma-moskee waar oude-
ur Mohamed Ettahriene spreekuur houdt,
ai mannen, gekleed in lange winterjassen of de
iele kaftan, wachten geduldig op hun beurt,
rkt als toezichthouder op een school en moet
)80 euro netto per maand zijn gezin onder-
j. Om zijn kinderen - acht, tien, twaalf en dertien
reden te houden, zoals de Marokkaan het for-
leent hij regelmatig geld bij de bank. „Drie zo-
tn op voetbal, dat kost 70 euro contributie per
in mijn salaris kan ik dat niet betalen, dus ga ik
want ik wil per se dat ze sporten. Anders
ze maar op straat rond."
ige Hassan komt binnen. „Ik zit in de WAO,
per maand", vertelt hij nauwgezet. Vader van
leren, drie daarvan moet hij nog onderhouden,
[zijn vrouw die in Marokko woont. „Ik heb haar
'oor het laatst gezien." Tot 1991 werkte Hassan
op de bloemenveiling in Aalsmeer, wegens psychische
klachten is hij afgekeurd. Heimwee speelt hem parten,
al jaren is hij niet meer in Marokko geweest.
Veertig procent van de etnische minderheden in Am
sterdam leeft onder het minimuminkomen. Behalve fi
nanciële armoede is er ook veel geestelijke armoede,
signaleert Ettahriene (36), werkzaam bij de Nederlandse
Islamitische Bond voor Ouderen (NISBO). „Veel men
sen kunnen niet lezen en schrijven, zelfs niet in hun ei
gen taal. Ze leven in een isolement en dat wordt alleen
maar erger."
Ruim twintig procent van alle huishoudens in Amster
dam leeft onder het zogeheten bestaansminimum, één
op de drie kinderen groeit op in een arm gezin. Dat is
twee keer zoveel als het landelijk gemiddelde. Veel kin
deren blijven verstoken van sport en cultuur. Dit staat in
een rapport van het Groningse onderzoeksbureau KWIZ
dat eind deze maand verschijnt. Door alle bestanden
aan elkaar te koppelen - van sociale dienst tot belasting
dienst - ontstaat voor het eerst een compleet beeld over
armoede in de hoofdstad.
Hoeveel gezinnen in andere grote steden onder het be
staansminimum leven, is nooit onderzocht. Het aantal
huishoudens met een minimuminkomen, is wel be
kend. In Groningen en Rotterdam is dat twintig procent.
Den Haag kampt vooral met veel éénoudergezinnen:
maar liefst 15.000 kinderen groeien op in armoede.
Utrecht staat er het beste voor: de stad telt slechts 1.650
minima-huishoudens.
Alle steden hebben speciale potjes voor mensen in fi
nanciële nood. Zo put Den Haag uit het 'ooievaars
fonds' en geeft de gemeente gezinnen extra geld voor
een nieuwe rugzak, broodtrommel en drinkbeker. Met
de ooievaarspas krijgen ze korting bij het zwembad, de
bibliotheek en de bioscoop. In Groningen krijgen alle
minima per basisschoolkind 27,50 euro. Voor zoon of
dochter die naar het voortgezet onderwijs gaat, is er een
extraatje van 45,50 euro. Ook deze stad telt 3.600 kinde
ren die opgroeien in een arm gezin.
„Dat Amsterdam zich in negatieve zin onderscheidt van
andere grote steden, komt onder meer omdat nu alle
minima in beeld zijn gekomen. Met eenzelfde onder
zoek in andere steden, zouden die aantallen ook wel
eens hoger kunnen zijn", denkt Kees Hulsman, Amster
dams projectleider armoedebestrijding. De stad geeft
jaarlijks 45 miljoen euro uit aan armoedebeleid. Zo is er
de Plusvoorziening, waarbij eens per drie jaar 450 tot
750 euro extra wordt uitgekeerd. Daarnaast bestaan al
lerlei regelingen als aanvulling op ziektekosten en bij
stand. Probleem is dat mensen uit schaamte of onwe
tendheid vaak niet van deze middelen gebruik maken.
„Wat is armoede? We hebben te eten en een dak boven
ons hoofd. Vergeleken met een groot deel van de we
reldbevolking, is dat niet arm", zegt Piet van der Lende
van de Bijstandsbond. „Je kunt ook zeggen: armoede is
als je structureel het gevoel hebt minder te kunnen
doen dan je zou willen. Nooit geld hebben om iets leuks
te kopen. In winkels dingen zien die je nooit zult aan
schaffen. Dan is de kloof tussen je wensen en wat je
kunt te groot. Zo ken ik een vrouw die het drie maanden
vol hield heel zuinig te leven. Ze kwam langs een eet
huis en toen brak er iets. Ze ging naar binnen en ging
uitgebreid schransen.
Dat gedrag krijg je als je chronisch overal op moet let
ten."
Uit overwegingen van privacy is een aantal nanien in het verhaal verzonnen.
