G7 optimistisch
over economie
ECONOMIE
Schroder speelt gevaarlijk pokerspel met 'onze' euro
Gezonde bedrijven gedwongen te
stoppen bij gebrek aan opvolgers
Klein, digitaal, gestileerd en hip
Enron-topman Lay wil
zwijgen bij hoorzitting
derzoek FBI
ikhouding
bal Crossing
Alleen toestand in Japan en Argentinië zorgelijk
AIB: Fraude
gevolg slechte
investeringen
npo stijging
gaven neemt af
luge - De Nederlander
iog steeds meer geld uit,
iet tempo waarin de uit
stijgen, neemt flink af. De
,andel ontving vorig jaar
icent meer geld dan in
)at betekent nog altijd
maar het is wel de klein-
oei in zeven jaar. Dat blijkt
fers die het Centraal Bu-
mor de Statistiek (CBS)
ihtend heeft bekendge-
Winkelen is vorig jaar
jiiurder geworden. De de-
[ïdelsprijzen stegen met
jocent ten opzichte van
pe omzet, de totale hoe-
fid geld die in de kassa's
l winkels binnenkwam,
met 6,1 procent toe.
er reïntegratie
ir verzekeraars
IAAG - Verzekeraars heb-
Drig jaar tweemaal zoveel
Werknemers weer aan het
proberen te helpen als het
[voor. Het ging om circa
zieke werknemers, aldus
prbond van Verzekeraars
■htend. Het jaar ervoor
[dat nog 5100 zieke werk-
ts, in 1999 ging het om
taensen. Volgens de verze-
ts leidde bijna de helft van
htegratiepogingen tot ver-
p terugkeer naar het werk.
maandag 11 FEBRUARI 2002
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Wat Italië nooit zou mogen
doen, flikt Duitsland: morrelen aan de
hardheid van de euro. Onder zware
druk van Berlijn laten de Europese mi
nisters van financiën het oplopende be
grotingstekort in Duitsland deze week
onbestraft. Zes weken na de introductie
blijken de in 'marmer gebeitelde' ga
ranties voor de euro minder slijtvast
dan gedacht.
De euro is ons geld. Dat weten we
sinds 1 januari, de datum waarop de
nieuwe munt zijn uiterst succesvolle
invasie van de Nederlandse porte
monnee startte. Vanaf volgende week
komt daar een tweede, heel wat pijn
lijker besef bij: dat het nieuwe geld
niet alleen van ons is. Maar ook van
Duitsland bijvoorbeeld, het land dat
momenteel de hardheid van ieders
euro op het spel zet.
Het gaat niet goed met de Duitse eco
nomie. De groei hapert, de werkloos
heid loopt op en bijgevolg stijgt het fi
nancieringstekort van de regering-
Schröder. Veroorzaakte 'verkoudheid'
van Berlijn altijd al een snotneus in
Nederland, sinds twaalf Europese lan
den één munt hebben zijn hun eco
nomieën meer dan ooit met elkaar
verbonden. Een oplopend tekort in
Duitsland - de grootste economie in
de eurozone - ondergraaft het ver
trouwen in de euro, en daarmee de
waarde van ons geld.
Juist daarom hebben de Europese re
geringsleiders en hun ministers van fi
nanciën in 1997 harde afspraken ge
maakt over gezonde overheidsfinanci
ën. De tijd dat ieder land voor zich -
en vaak tegen de ander - maar wat
aanrommelde ten tijde van een reces
sie, was voorbij.
Als de burger ooit vertrouwen moest
krijgen in de euro dan was een solide
financiële basis van de munt toch wel
het startpunt.
De toenmalige Duitse bondskanselier
Helmut Kohl was destijds de grootste
voorstander van strikte euroregels.
„De hardheid van de D-mark zal zich
voortzetten in de euro", verzekerde hij
zijn mede-Duitsers om het afscheid
van de eigen munt te verzachten. En
dus werd het zogenoemde Stabiliteits
pact opgesteld, waarin is vastgelegd
dat het financieringstekort terug naar
nul moet en zeker nooit de grens van
drie procent van het bruto nationaal
product mag overschrijden. Een euro
land dat deze in 'marmer gebeitelde'
regels overtreedt kan rekenen op een
waarschuwing, aanbevelingen en in
het uiterste geval een boete. Minister
Zalm (financiën) was in zijn nopjes.
Dat juist Duitsland de eer ten deel valt
als eerste een waarschuwing te krij
gen, is misschien wrang maar doet
niets af aan de juistheid van het Pact.
De Europese Commissie adviseerde
twee weken geleden tot een 'gele
kaart' voor Berlijn omdat het tekort dit
jaar oploopt naar 2,7 procent. Dat is
gevaarlijk dicht bij de drieprocents-
grens, oordeelde verantwoordelijk
Commissaris Solbes (monetaire za
ken). Daarnaast verzaakt Berlijn zijn
plicht om in 2004 de begroting in
evenwicht te hebben.Als we nu niet
optreden, wanneer dan wel?", hield
Solbes de lidstaten van de Europese
Unie voor. „De geloofwaardigheid van
de euro staat op het spel."
De huidige bondskanselier Schroder
reageerde woest op de waarschuwing
van Brussel. Hij lanceerde een zware
politieke lobby om de EU-ministers
van financiën morgen het Commissie
voorstel voor een officiële waarschu
wing te laten afwijzen.
Het is Schroder gelukt verschillende
grote en kleinere EU-landen achter
zich te krijgen.
Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en
Portugal zien hun kans schoon de eu
roregels een beetje op te rekken nu
'bovenmeester' Berlijn zelf een oogje
toeknijpt.
Het politieke pokerspel van Schroder
is zonder meer schadelijk. Allereerst
voor de Europese Commissie, wier
positie danig verzwakt raakt als haar
weloverwogen advies voor een 'gele
kaart' sneuvelt. Voor het Stabiliteits
pact, dat tijdens de eerste praktijktest
direct terzijde wordt geschoven. Maar
het eigenmachtige optreden van
Schroder is bovenal funest voor de eu
ro.
De financiële markten zullen niet aar
zelen de munt af te straffen, als de po
litieke leiders haar verdedigingslinies
moedwillig ondergraven.
Daarnaast opent het de deur voor an
dere landen met begrotingsproble
men. Waarom zou Italië nog bezuini
gen als een oplopend tekort toch niet
wordt afgestraft?
De vier grote EU-landen hebben ge
noeg stemmen om de waarschuwing
voor Berlijn van tafel te vegen. Minis
ter Zalm belandt daardoor in een
moeilijk parket. De WD-bewindsman
staat in Brussel bekend als iemand die
strikt de hand houdt aan de Europese
begrotingsregels. Hij koestert die re
putatie en zou dan ook het liefst de
Commissie steunen in haar publieke
vermaning richting Duitsland.
Maar Zalm is ook politicus. Pijnlijker
nog dan verliezen, is verliezen na een
knallende ruzie, weet Zalm. De EU-
ministers van financiën vechtend over
straat doet de euro helemaal geen
goed. Samen met zijn collega's zal
Zalm daarom kiezen voor een mooi
'compromis'. De Commissie krijgt lof
voor haar goede werk, maar de waar
schuwing gaat van tafel. In ruil daar
voor belooft Berlijn via extra bezuini
gingen snel uit de gevarenzone te ko
men.
Over zes maanden volgt dan een nieu
we beoordeling van Duitsland.
'Eind goed, al goed', is de boodschap
voor de buitenwereld. Daar beseft de
burger inmiddels dat andermans
schulden met ons geld, hem persoon
lijk raakt.
iteerder
elt Airbussen
[- De investeringsmaat-
lij achter de kwakkelende
lische luchtvaartmaat-
lij Ansett heeft dertig toe
van de Airbus A320-serie
en een optie genomen
l tien andere toestellen,
ft Airbus gisteren ge-
Ansett, de tweede maat-
lij van Australië, is sinds
nber2001 failliet, maar
erheidssteun zijn enkele
chten hersteld. Samen
resteringsmaatschappij
poogt de overheid een
inkte versie van Ansett op
n te krijgen. De toestel-
rden vanaf de tweede
an dit jaar afgeleverd, ai
rbus.
oemel Duitse
idsbureaus
iberg - De positie van de
urvan de Duitse ar-
ureaus, Bernhard Jago-
ïkelt. Hij zou cijfers over
liddeling van werklozen
!n baan mooier hebben
steld dan ze in werkelijk-
jn. Zijn woordvoerder zei
keinde dat Jagoda al
op de hoogte was
juiste bemiddelingsaan-
n dat jaar kwam gesjoe-
ït cijfers bij een aantal
is aan het licht. Jagoda
ttoen onterecht ruimere
pen rond bemiddeling te
rleg CAO voor
ici loopt vast
idam - De onderhande-
over een nieuwe CAO
afici hebben een fikse
pgelopen. Vakbond FNV
s 'diep beledigd' door het
>d van de werkgevers, dat
sde bond neerkomt op
(cent per 1 januari en
tocent loonsverhoging
ecember van dit jaar. De
leilt deze week de actie
heid van kaderleden bij
gener huis-aan-huisbla-
de maandag erop bij de
srij van de Telegraaf, al-
Brug van FNV Kiem. De
rafimedia geldt voor cir-
100 werknemers.
vork - De Amerikaanse
ommissie SEC en de fe-
recherchedienst FBI zijn
lerlijk onderzoek begon-
'aar de boekhouding van
ecombedrijf Global Cros-
lat eind vorige maand uit-
m betaling vroeg. Global
ng bevestigde op de hoog-
gesteld van het onder-
>r de SEC, maar wilde
eggen over speurwerk van
I De directe aanleiding
e SEC (Securities and E\-
Commission) is een
ian een vroegere werkne-
in Global Crossing waarin
frijf ervan wordt beschul-
omzet kunstmatig te
opgeschroefd via ge-
met de boekhouding. Het
z°ek bij Global Crossing,
'P Bermuda gevestigde
der van snel dataverkeer,
'kt de bezorgdheid over
pkhouding in het Ameri-
bedrijfsleven. Daarover
tiden grote twijfels door
landaal rond het failliete
foneem Enron. Ook an-
•ednjven, waaronder het
•meraat Tyco, zijn in op
geraakt.
'De G7, IMF en Bush: de ware 'As van het Kwaad" staat er op het spandoek van deze demonstranten tijdens de G7 in Ottawa. In vergelijking
met vorige financiële topbijeenkomsten bleef het afgelopen weekeinde relatief rustig in de Canadese stad. Foto: AP/Jonathan Hayward
ottawa/rtr-afp-dpa - De finan
ciële leiders van de zeven belang
rijkste industriële landen zijn
voorzichtig optimistisch over her
stel van de economie. Ondanks
de vele risico's die er nog zijn,
zien ze toch verbetering van de
conjunctuur.
Dat bleek dit weekeinde in het
Canadese Ottawa bij de G7-bij-
eenkomst van de ministers van
financiën en centrale bankpresi-
denten. De situatie toont vol
gens hen sporen van verbete
ring in vergelijking met hun
laatste vergadering in november
vorig jaar. „We blijven waak
zaam en zullen stap voor stap
aan een zekere en duurzame
verbetering werken", klonk het
in de slotverklaring.
„We zijn het erover eens dat de
teruggang snel verleden tijd zal
zijn", zei de Canadese minister
van financiën Paul Martin. Pre
sident Wim Duisenberg van de
Europese Centrale Bank meent
dat het gevaar van een wereld
wijde recessie geweken is.
De Duitse economie heeft vol
gens president Ernst Welteke
van de Duitse centrale bank zijn
dieptepunt bereikt. De Duitse
regering werd eind januari nog
door de Europese Unie berispt
voor het oplopende begrotings
tekort.
De G7 betitelde de Duitse eco
nomie als „langzaam". Welteke
verwacht dit jaar een iets hogere
groei dan de 0,6 procent van af
gelopen jaar.
Zorgen zijn er vooral over de Ja
panse economie. De Japanse re
gering moet impulsen geven om
dit land weer tot een economi
sche motor in de wereld te ma
ken, meent de G7. Japan kampt
met de vierde recessie in een
periode van tien jaar. De werk
loosheid is opgelopen tot 5,6
procent. Martin omschreef deze
economie als de 'zorgwekkend-
door Gerry van der Lit
woerden - Veel gezonde Neder
landse bedrijven leggen vanaf
volgend jaar het loodje. Niet om
dat de ecónomie instort of we
gens financieel wanbeleid, maar
omdat de huidige eigenaren oud
worden en geen opvolger vinden.
De groei van het aantal onderne
mingen neemt hierdoor sterk af,
voorspelt de landelijke Vereni
ging Kamers van Koophandel
(VKK) in Woerden.
De komende vijfjaar worden
90.000 goed draaiende onderne
mingen in het midden- en
kleinbedrijf te koop aangebo
den, blijkt uit recent NIPO-on-
derzoek in opdracht van de
VKK. Dat is 15 procent van het
totaal. Het is ondenkbaar dat
voor al die bedrijven voldoende
gegadigden zijn.
De grootste klap valt bij onder
nemingen met hooguit twintig
werknemers. Ongeveer 45 pro
cent van alle bedrijven valt in
die categorie. Dat betekent dat
goed lopende winkels zullen
sluiten, drukkerijen worden op
gedoekt, kroegen andere leve
ranciers moeten zoeken en han
delsfirma's verdwijnen.
Het probleem wordt veroor
zaakt door de babyboomers die
hun levenswerk in de verkoop
gooien. Ze worden te oud, wil
len niet meer werken. Volgend
jaar worden de vele baby's die
in 1946 zijn geboren (een enor
me piek destijds), 57 jaar. Een
leeftijd waarop de meeste be
drijfseigenaren stoppen of daar
serieus over gaan nadenken.
Opvolgers zijn moeilijk te vin
den. De Kamers van Koophan
del hebben daarom een inter
netsite opgezet, waarop verko
pers en potentiële overnemers
elkaar kunnen vinden.
Een groot deel van de bedrijven
die te koop worden aangebo
den, zijn familiebedrijven. Bin
nen de familie is de animo al ja
ren niet groot om de zaak over
te nemen. Het aantal familiebe
drijven zal dus ook onherroepe
lijk afnemen.
Een andere oorzaak van het ge
brek aan opvolgers is dat men
sen die een eigen bedrijf willen,
liever zelf iets opzetten. Dan kun
je immers klein beginnen en
heb je dus weinig kapitaal no-
dig.
Zelfs als er een opvolger wordt
gevonden, is de kans erg groot
dat de koop uiteindelijk niet
doorgaat. Ook als twee partijen
oprecht in elkaar zijn geïnteres
seerd, en de overnamekandi
daat geschikt is, dan nog strandt
naar schatting 20 procent van
de overnames.
Belangrijkste oorzaak van het
mislukken van een overname is
dat de 'chemie' tussen de nieu
we en de oude eigenaren niet
klopt. Het personeel voelt zich
vaak niet lekker met de nieuwe
baas en pakt de biezen. Gevoel
speelt uiteindelijk de belangrijk
ste rol bij succesvolle of misluk
te bedrijfsovernames.
De Nederlandse economie zal
echter niet ter ziele gaan door
het gebrek aan opvolgers voor
goed draaiende ondernemin
gen, erkent Vemooij. „De Ne
derlandse economie stort niet
in, het percentage verminderde
economische groei zal niet heel
groot zijn. Waar bedrijven failliet
gaan of ophouden, vullen ande
re de plekken weer op. Onder de
grootste bedrijven, met de
grootste invloed op de econo
mie, speelt dit overnamepro
bleem niet. Die hebben hun ei
gen kanalen bij het vinden van
opvolgers, via de Raden van Be
stuur en de netwerken van top
ondernemers."
washington/rtr-ap - Kenneth
Lay, de voormalige topman van
het Amerikaanse energiecon-
cem Enron, zal morgen bij de
hoorzitting geen antwoorden
geven aan de handelscommissie
van de Amerikaanse Senaat. Dat
maakte zijn woordvoerster Kel-
ley Kimberly gisteren bekend.
„Óp aanraden van zijn raadslie
den zal Lay zich beroepen op
het recht dat het vijfde amende
ment hem geeft", aldus Kimber
ly. Het vijfde amendement op
de Amerikaanse grondwet geeft
verdachten het recht te zwijgen
bij ondervragingen om zodoen
de belastende verklaringen te
gen zichzelf af te leggen.
Diverse Congrescommissies
doen onderzoek naar eventuele
malversaties en wetsovertredin
gen rond het grootste faillisse
ment uit de Amerikaanse ge
schiedenis. Door de schulden
buiten de boeken te houden zag
het bedrijf er gezond uit en sta
ken tienduizenden investeerders
geld in het concern, dat handel
de in termijncontracten voor
energieleveranties. De onder
gang van Enron heeft de ge
spaarde pensioengelden van
duizenden werknemers doen
verdwijnen.
Kenneth Lay werd afgelopen
week gedagvaard om voor de
commissie te verschijnen. Eer
der had hij aangegeven vrijwillig
te komen getuigen. Hij draaide
echter op het laatste moment bij
omdat hij zich bij voorbaat al
veroordeeld voelde.
Tot nu toe is Jeffrey Skilling, de
tweede man bij Enron, de enige
hoge functionaris van het ener-
gieconcem geweest die zijn
mond heeft opengedaan op een
hoorzitting. Over zijn uitspraken
zijn inmiddels twijfels gerezen.
Een lid van het Amerikaanse
Congres heeft gezegd dat Skil-
lings uitlatingen niet geloof
waardig zijn en dat zijn verkla
ring weieens kan leiden tot een
aanklacht wegens meineed.
ste' van de zeven rijkste landen.
Ook in Argentinië is veel te
doen. Het land balanceert op de
rand van een faillissement. De
G7 gelooft wel dat Buenos Aires
stappen in de goede richting
heeft gezet. Maar naast deze
maatregelen is er meer te doen.
Dat moet gebeuren in samen
spraak met het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) en de in
ternationale gemeenschap.
De bijeenkomst met vertegen
woordigers van Groot-Brittan
nië, Frankrijk, Italië, Canada, de
Verenigde Staten, Japan en
Duitsland werd nauwelijks be
laagd door demonstranten. De
protesten klonken veel minder
dan bij vorige internationale
ontmoetingen. Voor een deel
kwam dat ook door de lage tem
peraturen. Een klein groepje dat
binnen gehoorafstand van de
minsiters kwam, werd door po
litiemensen op sneeuwscooters
afgevoerd.
dublin/rtr-anp - De grote frau
de die afgelopen week aan het
licht kwam bij Allied Irish Banks
(AIB) is bedoeld geweest om een
serie van slechte investeringen
af te dekken. Dat vermoeden
heeft AIB gisteren uitgesproken.
Woensdag werd bekend dat
handelaar John Rusnak bij All-
First, de Amerikaanse divisie
van AIB, 750 miljoen dollar heeft
verduisterd, circa 860 miljoen
euro. Hij deed dat door com
plexe optietransacties in yens en
dollars. De 37-jarige Rusnak zou
daarbij hebben samengespan
nen met anderen. Op een derge
lijke fraude staat in de VS een
maximale straf van 30 jaar en
een boete van 1 miljoen dollar.
AIB heeft de Amerikaanse finan
cieel specialist Eugene Ludwig
aangewezen om het interne on
derzoek te leiden. Hij moet er
achter komen hoe Rusnak te
werk kon gaan zonder de lei
dinggevenden te alarmeren.
Philips handhaaft opvallende vormgeving elektronische snufjes
door Monique Prins
monaco - Knalrode gsm's met
een foto van de kinderen als
screensaver, radio's met internet
aansluiting, breedbeeld-tv's in
groen lederen behuizing en goed
kopere dvd-recorders. Philips gaf
de internationale pers in Monaco
alvast een voorschot op de nieu
we elektronische snufjes die het
concern op de internationale te
lecom- en pc-beurs Cebit begin
maart wil presenteren.
Klein, digitaal, gestileerd en hip.
Dat zijn de meest opvallende
kenmerken van de nieuwste
consumentenproducten en pc-
randapparatuur die Philips de
komende maanden op de markt
zal brengen. Veel producten zijn
gericht op jongeren. Want wie
de jeugd heeft, heeft de toe
komst, zegt Rudy Provoost, Eu
ropees topman van Philips Con
sumenten Elektronica.
Philips verwacht dit jaar een we
reldwijde doorbraak van de dvd.
De opvolger van de cd is volgens
het concern een ongekend suc
ces. „Het duurde meer dan tien
jaar voordat de consument de
overstap van langspeelplaat
naar cd durfde te maken. De
dvd-recorder -die slechts een
half jaar op de markt is- maakt
een groei door die ongeëve
naard is in de moeilijke markt
voor consumentenelektronica",
zegt Provoost. Philips verkocht
in het laatste kwartaal van vorig
jaar circa 25.000 dvd-recorders.
Dat aantal zal dit jaar naar ver
wachting groeien tot vele hon
derdduizenden.
Het laatste zetje van de defini
tieve doorbraak moet komen
van de twee aanzienlijk goedko
pere dvd-recorders die Philips
volgende maand op de markt
brengt. Kostte de eerste dvd-re-
corder van Philips nog meer dan
2.000 euro, de twee opvolgers
gaan voor 1300 en 1400 euro
over de toonbank.
Philips boekte vorig jaar een re-
cordverlies van 2,6 miljard euro,
onder meer door de dip in de
markt voor computers en con
sumentenelektronica. Deson
danks is Provoost net als Phi-
lips-topman Kleisterlee optimis
tisch gestemd.
Op het gebied van breedbeeld
televisie wist Philips vorig jaar
zijn marktaandeel van meer dan
25 procent te handhaven terwijl
deze markt een groei liet zien
van meer dan 23 procent.
In de dvd-markt handhaafde
Philips zijn nummer twee posi-
Ook Allard Bijlsma, topman van
PC Peripherals (computer-
randapparatuur zoals pc-came-
ra's en -monitoren) maakt zich
geen zorgen over de problemen
in de wereldeconomie. „De
computerindustrie kreeg we
reldwijd harde klappen. Naast
de gedaalde vraag hadden we te
kampen met een prijzenoorlog.
En een opleving wordt pas na
de tweede helft van dit jaar ver
wacht." De markt voor pc-rand-
apparatuur was vorig jaar echter
goed, vooral in Europa. Philips
heeft er enkele jaren geleden be
wust voor gekozen zich niet op
de verkoop van pe's maar enkel
van randapparatuur te richten.
Bijlsma: „Onze marktonderzoe
ken tonen aan dat consumenten
liever investeren in uitbreidin
gen van hun computer dan in
de aanschaf van steeds nieuwe
re en snellere computers. De
verkoop van zowel pc-camera's,
cd- en dvd-schijfjes als pc-spea-
kers is flink gegroeid. En we ver
wachten dat die groei de ko
mende jaren nog zal doorzet
ten." Vooral de markt voor Icd-
schermen (liquid crystal display,
vooral toegepast in draagbare
computers en mobiele tele
foons) is veelbelovend. Binnen
18 maanden zal naar verwach
ting een kwart van alle beeld
schermen voorzien zijn van lcd-
technologie. En Philips ver
wacht hier via zijn joint venture
met het Koreaanse LG duidelijk
een graantje van mee te kunnen
pikken.
Als je alle uren bij elkaar optelt
dat je naar een beeldscherm zit
te kijken, zowel die van de tv als
van de computer, zit je ongeveer
eenderde van je leven naar een
monitor te kijken. Dan kun je er
Philips blijft het proberen met mobiele telefoons. Hier een toestel
met een foto van de kinderen als screensaver. Foto: GPD
beter voor zorgen dat het een
hele goede is", zegt Bijlsma.
pc- schermen waar een klein tv-
scherm is ingebouwd.
Vandaar dat Philips de komende Wat televisie betreft introdu-
maanden een groot aantal
hoogwaardige lcd-schermen
voor de pc op de markt brengt.
De schermen zijn in vele groot
tes beschikbaar en er zijn zelfs
ceert Philips binnen enkele
maanden de Pixel Plus met sterk
verbeterde beeldkwaliteit en
breedbeeld-tv's met een houten
of lederen behuizing.
