Juffermans
schaatst nu
met flair
Schaatsers koesteren hun materiaal
OLYMPISCHE S SPELEN
'Nederlanders krijg
later spijt van beslu
Tranen vloeien rij kei i
bij openingsceremon
Dan Jansen
het ongeluk voorbij
vrijdag 8 FEBRUARI 2002
Prins Albert van Monaco droeg
gisteren het olympische vuur.
Foto: AP
FNV: kleding
deugt niet
Amsterdam - De vakcentrale
FNV heeft grote bezwaren te
gen de kleding van de fakkel
dragers die het Olympisch vuur
in Salt Lake City komen bren
gen. De kleding van de totaal
11.500 fakkeldragers is gemaakt
in Myanmar (Burma). De FNV
wijst erop dat Myanmar een ge
welddadig militair regime heeft,
dat mensen martelt en mis
bruikt voor dwangarbeid. De
FNV, de Schone Meren Kamp-
agne, Burma Centrum Neder
land en de Novib roepen het
Internationaal Olympisch Co
mité (IOC) op zijn inkoopbeleid
te herzien.
Recordaantal
deelnemers
salt lake city - Een recordaan
tal deelnemers doet vanaf mor
gen mee aan de Olympische
Spelen in Salt Lake City. In to
taal hebben zich 2531 atleten
uit 77 landen geaccrediteerd.
Dat zijn 355 sporters meer dan
vier jaar geleden in Nagano. In
Japan waren 72 landen verte
genwoordigd. De groei van het
aantal sporters komt door de
uitbreiding van het olympische
programma met tien wedstrijd-
onderdelen. Amerika heeft als
gastland de grootste afvaardi
ging. Het team van de VS be
staat uit 211 deelnemers. Hong
kong, Tadzjikistan, Thailand,
Nepal en Kameroen debuteren
in Salt Lake City.
Bobsleeër twee
jaar geschorst
salt lake city - Het internatio
nale gerechtshof voor de sport
(CAS) heeft de schorsing van de
op dopinggebruik betrapte
Amerikaanse bobsleeër Pavle
Jovanovic verhoogd naar twee
jaar. Jovanovic was bij het tri
bunaal in beroep gegaan tegen
de negen maanden schorsing
die hem door de Amerikaanse
bobsleesbond was opgelegd.
De bobsleeër reageerde positief
op een dopingtest die werd af
genomen bij de olympische
kwalificatiewedstrijden eind de
cember in Park City. Jovanovic
gold in de tweemansbob met
Todd Hayes en de viermansbob
als kanshebber op medailles in
Salt Lake City. Skiloopster Na-
talja Baranova-Nasolkina is be
trapt op het gebruik van epo.
De 26-jarige Russin wordt voor
twee jaar geschorst. Baranova
werd op 18 januari in de Oos
tenrijkse wintersportplaats
Tauplitz buiten de competitie
om gecontroleerd.
Amerikaan Easton
vice-president IOC
salt lake city - De Amerikaan
Jim Easton is in Salt Lake City
gekozen tot vice-president van
het Internationaal Olympisch
Comité (IOC). Hij kreeg de
voorkeur (52-32 stemmen) bo
ven de Canadees Paul Hender
son. Er was een post vacant
door het vertrek van Keba
Mbaye uit Senegal.
Chileense skiër
breekt been
salt lake city - De Chileense
skiër Thomas Grob is gisteren
tijdens de eerste training van de
olympische afdaling in Salt La
ke City zwaar ten val gekomen.
Hij brak bij de val op de zoge
heten Grizzlypiste zijn lin-
kerscheen- en kuitbeen. Grob
eindigde in 1998 in Nagano als
elfde in de combinatie (slalom
en afdaling), het beste resultaat
ooit behaald door een Chileen
op de Winterspelen.
Verbod nieuwe
klapschaats
salt lake city - De internatio
nale schaatsunie (ISU) heeft in
Salt Lake City haar veto uitge
sproken over de nieuwste ldap-
schaats. Bij de schaats wordt
het klapmechanisme bestuurd
door een minicomputer die on
der de schoen is aangebracht.
Op de eerste tien tot twintig
meter functioneert de klap
schaats bovendien als de con
ventionele schaats met vaste
schoen. Pas als de schaatsers
gaan glijden, wordt het klapme
chanisme door de computer in
geschakeld. De ISU verbiedt de
klapschaats op basis van haar
reglement dat zegt dat elektro
nische hulpmiddelen verboden
zijn.
Shorttracker is volwassen geworden
door Frank van den Heuvel
en Peter van der Hulst
Cees Juffermans had zich al vroeg
gekwalificeerd voor de Olympi
sche Spelen. Hij hoopte dat enke
le landgenoten hem zouden vol
gen richting Salt Lake City, maar
dat ging niet door. Juffermans, 19
jaar nog maar, is Nederlands eni
ge shorttracker in Utah. Een ver
haal over zijn olympisch debuut -
'als je het heel eerlijk bekijkt, is
het niet anders dan een belang
rijke wedstrijd'- en de toekomst.
„Als bondscoach Yves Nadeau
vertrekt, is de kans groot dat ik in
het buitenland ga trainen."
Eind oktober was hij in Salt Lake
City om mee te doen aan het
pré-Olympisch kwalificatietoer
nooi. Toen kreeg hij de 'eerste
kriebels'. „Die wedstrijd stond
op zichzelf. Of je nu in Heeren
veen, Salt Lake City of Chang
chun rijdt, dat maakt niet uit.
Maar daaromheen stond alles in
het teken van februari. Ze leg
den de laatste hand aan de we
gen, aan de kunstwerken in de
stad. Alles moet er spik en span
uitzien. Overal kwam je de em
blemen tegen, zelfs op de put
deksels. De hele stad ademde
Olympische Spelen, dat doet je
wel wat."
Het is hem de voorbije maan
den al vaak gevraagd. Of hij
voorbereid is op alle indrukken
die een Olympisch debuut met
zich zal meebrengen. „Ik merk
het nu al", vertelt hij in de huis
kamer van de ouderlijke boerde
rij in Stompwijk. „Ik heb het
drie keer zo dnik als normaal,
met interviews en andere gek
kigheid. Het is de eerste keer dat
ik dit meemaak. Alleen vorig jaar
na het EK (tweede, red.) was ik
even interessant, maar dat ebde
dan weer snel weg."
Hij wil zich niet te veel aan laten
praten. „De Spelen worden wel
heel erg opgehemeld en bijzon
der gemaakt, vind ik. Als je het
heel eerlijk en puur bekijkt, is
het gewoon een belangrijke
wedstrijd waar je hard moet
schaatsen. Grote sterren worden
op WK's en Olympische Spelen
geboren, dat weet ik, maar voor
mij geldt niet, zoals bij gearri
veerde topsporters, dat ik vier
jaar weggooi als ik het in Salt La
ke niet red. Uiteindelijk ben je
bezig om een keer die gouden
plak te pakken. Over vier jaar,
over acht jaar misschien. Nu is
dat nog niet realistisch en kan ik
het me nog permitteren om me
zelf niet zoveel druk op te leg
gen."
Die komt vanzelf wel, vermoedt
de student MTS-werktuigbouw-
kunde. Daarom vindt hij het zo
jammer dat hij de enige Neder
landse shorttracker is in Salt La
ke City.Als je met een ploeg
bent. is de aandacht een beetje
verdeeld. Nu ben je een beetje
het boegbeeld. Dat is niet per se
leuker. Soms is het wel lekker
om in de schaduw te opereren."
Juffermans komt in het Salt Lake
Ice Center, de tot ijspaleis om
gebouwde thuisbasis N'an NBA-
basketbalclub Utah Jazz, uit op
de 500 en 1500 meter en vrijwel
zeker ook op de kilometer. „Ik
hoop op een plaatsje in de top
tien. Dan zet ik redelijk laag in.
Belangrijk is dat ik het beste uit
mezelf haal. Perfect is het nooit,
maar ik hoop zo dicht mogelijk
in de buurt van de honderd pro
cent te komen.
Hij haalde eerder finales, in we
reldbekerwedstrijden. „Maar
toen reed ik nog niet zoals nu."
De geluksfactor was destijds
groter. „Nu schaats ik met meer
flair, volwassener. Ik was een
wanhoopsschaatser, speelde an
deren link uit. Als iemand me
probeerde te passeren en hij zat
maar een beetje fout, dan gooi
de ik het gat dicht. Nu blijf ik
rustiger en denk; als ik sneller
ben, pak ik je dadelijk wel te
rug."
Een kwestie van leeftijd. En een
andere manier van denken.
„Heeft Yves me geleerd. Yves is
Yves Nadeau, de 63-jarige Cana
dees die afgelopen zomer Wilf
O'Reilly opvolgde als bonds
coach van de shorttrackers. De
eerste vijf dagen na zijn aan
komst logeerde Nadeau in het
huis van de familie Juffermans,
waardoor een speciale band is
ontstaan. Cees Juffermans ge
looft in de man uit Montreal, die
eerder de Koreanen, Canadezen
Cees Juffermans: „Ik was een wanhoopsschaatser." Foto: ANP/Jasper Juinen
en Bulgaren naar de wereldtop
leidde maar hevig twijfelt over
een langer verblijf in Nederland.
Te weinig faciliteiten, te weinig
geld, te weinig aandacht van de
KNSB. Juffermans begrijpt hem.
Hij zegt zelfs: „Mocht Yves ver
trekken, dan moet ik ook eens
gaan nadenken over de toe
komst. Dan is de kans groot dat
ook ik volgend seizoen in het
buitenland ga trainen. Ik heb
een bepaald proces doorlopen
om op dit niveau te komen. Ik
heb geleerd van mijn fouten. Als
de KNSB Yves laat gaan, heb ik
het gevoel dat ze op het bonds-
bureau niet van hun fouten le
ren. Dan is het wellicht beter
om mijn eigen plan te trekken."
Hoewel Nadeau eerder kantte
keningen plaatste bij de reis
naar Amerika, het overgrote deel
van de selectie blijft immers in
Nederland, zal hij Juffermans
gewoon coachen en begeleiden
bij de verwezenlijking van een
droom. Hoewel, droom? De
Stompwijker was al vroeg over
tuigd. „Toen de relayploeg zich
plaatste voor Nagano meende ik
al dat ik het de gevestigde orde
lastig had kunnen maken. Een
jaar later zat ik ook daadwerke
lijk in de ploeg."
Tijdens de Spelen van '98 liet hij
een aantal lesuren op school
schieten om op tv naar Dave
Versteeg cum suis te kijken. „Ik
zei toen al; over vier jaar ben ik
erbij. Werd ik natuurlijk niet se
rieus genomen, uitgelachen.
Hoorde je achter je; Ja, Cees,
nog een koekje?"'
Juffermans wist beter. Eerder,
als talentje van 14 jaar, was hij al
eens met de Canadees Mare
Gagnon, veelvoudig wereldkam
pioen, vergeleken. „Door de
trainer van Gagnon, die dat te
gen mijn trainer zei. Vpnd ik zo
gaaf. Gagnon was een voor
beeld, iemand van wie ik toen
een handtekening had. Ik ben
trots op die uitspraak. Als het
niet goed gaat, houd ik me daar
aan vast."
En, memoreert hij fijntjes, dit
jaar versloeg hij Gagnon voor
het eerst een keer.
door Ellen de Boer/Huub Snoep
haarlem/heerenveen - Uren
lang kan Rintje Ritsma aan zijn
schaatsen prutsen. Soms is hij
drie uur bezig met het slijpen van
zijn ijzers. Want de dwarsstreep-
jes die achterblijven op de ijzers
nadat er machinaal een ronding
is in gemaakt, heeft hij liever niet
„Dan ben ik zo lang bezig die er
uit te slijpen. Dan doe ik het lie
ver zelf. Met de hand", zegt de 31-
jarige schaatser, die zich voor de
Olympische 1500 meter heeft ge
kwalificeerd.
Eenvoudig is het allemaal niet
met de schaatsen van de profs.
De recreant koopt in de winkel
een paar noren, al dan niet met
klap, en gaat schaatsend heen.
Voor de topschaatsers is daar
entegen elk detail belangrijk.
Hoe moet de ronding van de
buizen zijn? Welke kromming is
noodzakelijk? Waar staat de klap
het beste?
Ritsma experimenteert veel,
maar doet dat op z'n gevoel. Hij
speelt vooral met het bevesti
gingspunt van de klap. Het gaat
slechts om millimeters, maar
voor elke afstand wijzigt hij de
bevestiging. Ook knutselt de we
reldkampioen allround zelf aan
de kromming van zijn ijzers.
Met een speciale buigmachine
fabriceert hij er een banaanach
tige vorm in. Maar alleen in het
rechter ijzer, in de linker niet.
Erben Wennemars (26) heeft
eveneens gekromde ijzers aan
zijn voeten. „Maar de kromming
is echt heel minimaal. Met het
blote oog kun je die niet zien.
De buizen hebben een buiging
met de bocht mee, zodat je gro
tere snelheid in de bochten kunt
maken. Maar op het rechte eind
is het weer een nadeel.
Die ervaring deelt Gerard van
Velde. De 30-jarige schaatser
heeft evenals Ritsma een krom
mingsapparaat, maar maakt
Rintje Ritsma buigt zijn linker schaats recht op het erepodium in Heerenveen. Dat was tijdens een trai
ning vlak voor het Wereldkampioenschap afstanden in maart ïggg.Foto: ANP/Jasper Juinen
hiervan minimaal gebruik. „Veel
kromming in de schaatsen is
helemaal niet goed. De kunst is
met een rechte schaats de bocht
te houden. Iets wat gebogen is,
gaat tegenwerken", vindt Van
Velde, die net als Wennemars in
Salt Lake City op de 500 en 1000
meter uitkomt.
Ook drievoudig Oympisch kam
pioene Yvonne van Gennip had
destijds al verschillend afgestel
de ijzers. „De buizen van de Vi
king blackies kon je van links
naar rechts verplaatsen. De
rechter had ik iets naar binnen
gericht, waardoor ik gemakkelijk
de bocht kon insturen. De linker
liet ik op z'n plek, want als die
naar binnen stond, klapte de
schaats in de bocht weg", vertelt
Van Gennip die in 1988 Olym
pisch goud won op de 1500,
3000 en 5000 meter.
De blackies, waarmee ze haar
Olympische medailles behaalde,
werden al vrij snel niet meer ge
maakt. „Voor de jongens waren
ze te zwak. Bij hen braken ze
wel eens, maar bij mij hielden
ze wel. Ik baalde dat ze niet
meer waren te krijgen. Jaap Ha-
vekotte van Viking heeft toen
speciaal voor mij schaatsen op
maat gemaakt, maar die hebben
nooit lekker gezeten. De schoe
nen waren te strak. Ik wilde al
tijd een beetje speling hebben.
Ik wilde m'n voeten voelen
draaien."
Zo nauw kan het dus luisteren.
Gerard van Velde noemt het dan
ook 'een enorm megaprobleem'
als hij tijdens de Olympische
Spelen niet over zijn vertrouwde
schaatsen had kurinen beschik
ken. „Het duurt toch vaak één
tot twee weken voordat je aan
andere gewend bent. En dan is
het nog maar de vraag of dat 't
dan is. Het is altijd vervelend als
je je eigen schaatsen niet hebt.
Ik heb al een keer twee dagen
zonder tas gezeten. Dat was in
Calgary. Mijn tas is toen wel ge
traceerd, dus is het allemaal
goed gekomen, maar die twee
dagen heb ik niet geschaatst."
Van Velde zal dus ongetwijfeld
opgelucht het vliegtuig richting
Salt Lake City zijn ingestapt.
Want een sponsor vond een op
lossing waardoor de ijzers wel in
de passagiersruimte werden
toegelaten: stalen koffertjes. Van
Gennip: „Ik mocht mijn schaat
sen altijd gewoon in de handba
gage meenemen. Die werden
gekoesterd."
Ook voor het slijpen gaf Yvonne
van Gennip haar schaatsen niet
uit handen. „Daar kwam geen
ander aan te pas. Iedereen heeft
z'n eigen manier van slijpen",
zegt de inwoonster van Zand-
voort. „En het hoort bij je hele
programma. Inlopen, slijpen,
pak aantrekken. Een soort hou
vast. Maar ik heb ook wel eens
meegemaakt dat ik mijn schaat
sen niet op tijd scherp kreeg.
Jacques Rogge verontwaardigd
door Frank van den Heuvel
salt lake city - Als de Neder
landse schaatsers straks ouder
en volwassener zijn, zullen ze
spijt krijgen van hun beslissing
om niet aanwezig te zijn bij de
openingsceremonie van de
Olympische Spelen. Dat zei
IOC-voorzitter Jacques Rogge
gisteren (afgelopen nacht Ne
derlandse tijd) tijdens een inter
nationale persconferentie in Salt
Lake City.
Rogge reageerde opvallend fel
op de afmelding van alle Neder
landse schaatsers voor de ope
ningsceremonie in het Rice-Ec-
cles Stadium, die vannacht om
drie uur Nederlandse tijd begint.
De sporters zijn bang een ver
koudheid op te lopen tijdens de
vele uren in de buitenlucht.
„Het stelt me teleur dat de atle
ten niet bij de openingsceremo
nie aanwezig willen zijn", aldus
Rogge. „Die sporters maken een
fundamentele vergissing. Als je
de openings- en sluitingscere
monie niet bijwoont of bijvoor
beeld niet in het olympisch dorp
wil verblijven, wat op dit mo
ment een trend is, ga je voorbij
aan de diepere, universele waar
den van de Olympische Spelen.
Ik vind het een verkeerde
sing van de Nederlander
ze volgens mij later spijt
len krijgen", verklaarde <j
die zelf als zeiler meede j(
de Spelen van 1968 en 19 f
Ook liet de hoogste baas
internationale sportkoep B
kritisch uit over het feit r e
nig animo bestaat om de j,
landse driekleur te drage s
*NSF heeft na veel gepm
colien Sauerbreij, debut;
de Olympische Spelen,
wezen als vlaggedraagsti
ques Rogge trok een verg jj
met de beleving in het g
van de negentiende Olyn
Winterspelen. ,Alle Ame
vinden het een grote eer
vlag te dragen. Zij zoud
leven geven om daan
worden gevraagd. Dat r s)
landers daar anders te n
kijken, is een droevig ver! j
Ook Erica Terpstra, bes a
van NOC'NSF en oud-s
cretaris van sport, hee
verontwaardiging getoo y,
pleit voor een soort erea
der sporters. „Wat nu j|e
kan echt niet. Het drager
vlag en het meelopen in
ningsceremonie zou e
moeten zijn."
salt lake city/anp - De tranen
zullen vannacht rijkelijk vloeien
bij de openingsceremonie van
de Olympische Winterspelen.
Het hoogtepunt lijkt nu al dui
delijk. Als de Amerikaanse dele
gatie de vlag van Ground Zero
het Rice-Eccles stadium binnen
draagt. Of binnen laat vliegen.
Zelfs het IOC heeft zich laten
meeslepen, om het gehavende
vaandel van het World Trade
Centre toe te staan. „De tragedie
van 11 september is niet iets wat
alleen leeft bij de Amerikanen.
De hele wereld heeft hierbij een
gevoel. Succesvolle Spelen zul
len een fundamenteel antwoord
zijn op geweld en terrorisme",
zei Francois Carrard, directeur
van het IOC.
De koude oorlog heeft plaatsge
maakt voor de oorlog tegen het
terrorisme en niet iedereen in
Salt Lake City heeft het gevoel
dat de Amerikanen er op de
juiste wijze meekunnen om
gaan.
Veel begrip bestaat er wereld
wijd voor de gevoelens die in de
Verenigde Staten leven na de
desastreuze aanslagen van 11
september. Toch maant
tot enige voorzichtigheic L,
veer drieduizend atlete y
cheren komende nacht
dion binnen. Verschillen
tieke- en religieuze achi
den zullen daarbij levi p
zijn.
Het zal niet de eerste
dat de vlag van Groi
aan de wereld wordt v
Het doek vloog eerdi e
Kandahar in Afghanista T
zijn opwachting bij de
Series en was de afgelop c|
nog te bewonderen bij
van de Super Bowl.
'Light the Fire Within'
centrale thema van de
nie in Rice-Eccles. Het n r
binnenuit komen. PI
helden van het Mom
bemacle Choir nemen
spektakel deel, alsmede
sterren van het kalibe
President Bush is ook aa -
En in hoeverre zal de
die het vuur uiteindel -
steekt gerelateerd zijn
dramatische gebeurten
New York en Washingto
september?
Toen verscheen ik te laat aan de
start en verknalde ik de vijfhon
derd meter. Dat was helemaal in
het begin en is me één keer
overkomen. Daarna zorgde ik
wel dat ik op tijd klaar was."
Gerard van Velde laat eveneens
geen vreemde handen aan zijn
materiaal. Niet dat hij er nu zo
ontzettend veel aan rommelt,
want hij probeert zijn schaatsen
zo constant mogelijk te houden.
Voor een belangrijke wedstrijd
slijpt hij ze even tien minuutjes
tot een kwartiertje en contro
leert de ronding. „Het is niet
verstandig er dan nog heel veel
aan te doen", vindt hij.
Wennemars lijkt niet zó'n innige
relatie te onderhouden met zijn
materiaal. Zelfs het slijpen laat
hij wel eens aan iemand anders
over. „Maar wel iemand die ik
goed ken, die ik vertrouw." Dat
Ritsma zelfs zijn schaatsen over
een bankje probeert te buigen,
gaat Wennemars te ver. „Zo ri
goureus ga ik niet met mijn ma
teriaal om. Ik rijd altijd op de
zelfde buizen. Daar heb ik een
paar jaar geleden voor gekozen
en die bevallen prima."
Bijna had Wennemars deze
Olympische Spelen op chip-
schaatsen gereden. Hij heeft nog
geëxperimenteerd met de
schaats waarin een chipje zit
verwerkt dat op elk gewenst tijd
stip de klap k,an inschakelen.
Hierdoor blijft het ijzer zolang
als nodig aan de schoen en kan
de schaatser de ouderwetse
puntstart maken. Maar Wenne
mars heeft de noviteit lekker
thuis gelaten. „Ik ben er niet
sneller mee", concludeert hij.
„De eerste tien meter ben ik al
heel erg snel op de klapschaats.
Bovendien, die chip is een klei
ne computer. Die kan altijd ka
pot gaan. Ik heb er niet zo'n ver
trouwen in. Het was de bedoe
ling er deze Olympische Spelen
al mee te rijden. We hebben er
alles aan gedaan, maar voor mij
kwam de schaats te laat. Je hebt
een paar jaar de tijd nodig om er
goed op te leren schaatsen."
STERREN VAN DE SPEL
Februari 1994. De telefoon
gaat. President Bill Clinton belt
vanuit het presidentiële vlieg
tuig Air Force One.Amerika is
trots op je.Even later gaat de
telefoon nog een keer. Hillary
Rodham Clinton, de First Lady,
wil ook haar gelukwensen
overbrengen.
De man voor wie de telefoon
tjes bestemd zijn zit bij een
persconferentie. Hij is 28 jaar
en heeft zojuist de laatste
schaatswedstrijd van zijn leven
gereden. Hij weet dat het geluk
hem vaak in de steek heeft ge
laten, maar hier in het Noorse
Hamar is Dan Jansen de geluk
kigste man op aarde. Hij heeft
de gouden medaille gewonnen
op de duizend meter.
Die lag al jaren op hem te
wachten. Al in 1984, bij zijn
eerste Winterspelen, stond de
Amerikaan te boek als een
groot sprinttalent. Als 18-jarige
werd hij vierde op de vijfhon
derd meter.
Vier jaar later moest het gebeu
ren, maar sloeg het nood r(
In de nacht voordat Jam 1;
vijfhonderd meter in Cal
zou schaatsen, overleed 2
Jane aan leukemie. De u
kampioen sprint startte 1 jj
maar overmand door en
viel Jansen zowel op de 1 5
honderd als op de duizel N
ter.
Weer vier jaar later zind
Alberti'ille op revanche,
geefs, hij faalde. Voor de
kaanse media was dat n
om een mythe te creëren
zijn overleden zus en de
ma's die Jansen nog steeSJ{
zich mee zou dragen.
Zijn kans op olympisch
leek verkeken toen hij in
mar achtste werd op de
honderd meter. Maar in
allerlaatste race als schat
niet eens een perfect optr
kwam het toch nog aller
goed. Hollywood verfilm
levensverhaal: 'The story
Dan Jansen'. Het werd et
slechte film.
