Vijftig jaar op troon
van veranderd rijk
GESPREK VAN DE DAG
Italiaanse Senaat maakt
toenadering tot koningshuis
Internet-
voor Skelet
Elizabeth II probeert te vermenselijken
fa
Lekker thuis
152
MENSELIJK
RONALD REAGAN breekt
vandaag een record. Hij viert
zijn 91ste verjaardagen
wordt daarmee de langstle
vende Amerikaanse presi
dent. Tot nu toe was de
tweede president, John
Adams (1797-1801) record
houder. De Republikein
Reagan, president van 1981
tot 1989, lijdt aan de ziekte
van Alzheimer. Hij zal de dag
met zijn vrouw Nancy door
brengen in zijn woning in Bel
Air, een chique wijk van Los
Angeles.
„Hier spreekt uw conduc
teur. We moeten omdraai
en omdat de MACHINIST
de WEG KWIJT is." Hon
derden passagiers op de
trein van Bristol naar Edin
burgh kwamen deze week
zeker een uur te laat op de
plaats van bestemming
omdat de machinist moest
terugkeren om de weg te
vragen. De Britse krant
The Daily Telegraph maak
te gisteren melding van het
ongenoegen onder de reizi
gers over het ongewone op
onthoud. De 52-jarige
communicatiedeskundige
Chris Bates was zo boos na
de dienstmededeling dat
hij uitstapte op de plek
waar hij in de trein was ge
sprongen en met zijn auto
koers zette richting Leeds.
„We geloofden onze oren
niet", aldus Bates. „Som
mige mensen zullen dit
verhaal grappig vinden,
maar gezien de situatie
waarin de spoorwegen ver
keren is helemaal niet om
te lachen." Een woordvoer
der van Virgin Trains, de
exploitant van de trein, zei
dat de machinist de weg
was kwijtgeraakt omdat hij
moest omrijden wegens
werkzaamheden op het
spoor.
Vooral Duitse bruidsmodewinkels blijken enthousiast
over de TROUWJURK van Maxima, die Trés Chique in
Hengevelde gisteren presenteerde. „De hype in Duits
land is nog groter dan bij ons. Ze willen de jurk volgende
week al in de etalages hebben", lacht directeur Brian
Kuipers. Hij verwacht dan ook dat de bruidsjurk zeker in
productie gaat, al wordt het geen exacte kopie van het
origineel. Want dat zou tot schadeclaims wegens schen
ding van het auteursrecht kunnen leiden. Kuipers denkt
dan ook 'aan een andere hals en een afneembare sleep
van anderhalf, twee meter'.
Een man die zegt de
echtgenoot van de
Amerikaanse actrice
MEG RYAN te zijn
mag zich drie jaar
lang niet in haar
buurt vertonen. Dat
heeft een rechter in
Californié maandag
bepaald. De man, de
30-jarige John Mi
chael Hughes, drong
begin januari een
huis binnen waarvan
hij dacht dat Ryan er
woonde, wat niet het
geval was. Vorig jaar
werd Hughes al eens
veroordeeld, nadat
hij had geprobeerd
de Texaanse ranch
van president George
Bush op te rijden. Hij had toen enkele automatische ge
weren bij zich. Hughes verdedigde zich maandag in de
door Ryan aangespannen zaak zelf. „Mijn vrouw was een
beetje boos vanwege iets wat we een paar maanden gele
den aan de hand hadden", verklaarde hij het gedrag van
de actrice, met wie hij naar zijn zeggen op 11 november
in Canada in het huwelijk is getreden.
Een 58-jarige vrouw uit
Boynton Beach, in de
Amerikaanse staat Florida,
heeft afgelopen weekend
een schilderklusje bijna
met de dood moeten beko
pen. Zij werd aangevallen
door een TIJGER van ruim
350 kilo, luisterend naar
de naam Bobo. Carol Pis-
tilli hielp de eigenaar van
de tijger bij het schilderen
van het onderkomen van
het dier. Omdat het net
etenstijd was, zag Bobo
haar kennelijk aan voor
zijn lunch en hapte toe,
hoewel elders in zijn ver
blijf een stapel runderlap
pen op hem lag te wach
ten. Hij beet Pistilli in het
hoofd. Zij werd met een
schedelbasisfractuur in
kritieke toestand afgevoerd'
naar een ziekenhuis. Zij is
inmiddels buiten levensge
vaar. De autoriteiten in
Florida onderzoeken het
incident. De eigenaar van
Bobo, Steve Sipek, be
schikt volgens de politie
over alle vergunningen die
nodig zijn om tijgers te mo
gen houden.
Het twintig maan
den oude zoontje
LEO van de Britse
premier Tony BLAIR
heeft twee weken
geleden een injectie
gehad tegen maze
len, de bof en rode
hond. Is dat belang
rijk om te weten? De
zogeheten kwali
teitskrant The Inde
pendent vindt van
wel. Waarom de
persmeute op jacht
was naar het antwoord op de vraag of Leo zijn prikje wel
had gehad? Omdat de MMR-prik, zoals zij in Groot-Brit-
tannië wordt genoemd, onderwerp van discussie is nadat
onderzoeker dr. Andrew Wakefield van het Londense
Royal Free Hospital waarschuwde voor een verhoogd risi
co op autisme als gevolg van de injectie. Wakefields be
vindingen zijn op alle fronten onderuit gehaald door an
dere wetenschappers. Maar volgens gegevens van het mi
nisterie van volksgezondheid heeft diens publicatie de
ongerustheid onder ouders aangewakkerd en wordt meer
dan vijftien procent van de Britse baby's inmiddels niet
meer ingeënt. De kwestie werd vorige week extra actueel
toen in Londen drie gevallen van de uiterst besmettelijke
mazelen werden bevestigd en nog eens 22 worden onder
zocht. Gisteren werd bovendien bekend dat in Liverpool
vier baby's waarschijnlijk de mazelen hebben. Baby Blair
is er na de prik in ieder geval van gevrijwaard.
De Deense premier Anders Fogh Rasmussen heeft gepro
beerd PRINS HENRIK, de echtgenoot van koningin Mar-
grethe, een hart onder de riem te steken. De premier zei
gisteren dat Henrik zeer goed werk heeft gedaan en nog
altijd doet voor Denemarken. „De regering wil nadrukke
lijk haar zeer grote waardering uitspreken voor het signifi
cante werk wat prins Henrik voor de Deense maatschap
pij op zijn schouders neemt en heeft genomen", zei Ras
mussen. De premier wilde niet inhoudelijk ingaan op de
frustaties die de prins publiekelijk heeft geuit over zijn
rol in de Deense monarchie. Ook wilde hij niet reageren
op de beslissing van de prins 'een denkpauze' in te las
sen op een kasteel in het Franse Cahors.
De Italiaanse Senaat heeft giste
ren ingestemd met een wijziging
van de grondwet die de weg vrij
maakt voor terugkeer van het
koningshuis Savoye naar Italië.
De benodigde tweederde meer
derheid voor opheffing van het
56 jaar oude geldende 'Italië-
verbod' werd gemakkelijk ge
haald.
Het resultaat (235 voor, 19 tegen
en 15 stemonthoudingen) illu
streert echter geen enthousias
me voor de monarchie. Italië
liep echter grote kans een door
de huidige 63-jarige troonpre
tendent Victor Emanuel IV bij
het Europese Hof voor de Men
senrechten ingediende klacht
tegen de verbanning te verlie
zen. De zaak was door het Hof
geschorst om de Italiaanse poli
tiek de gelegenheid te geven de
in 1948 van kracht geworden
grondwetsbepaling te schrap
pen. Dat zal nog enige tijd in be
slag nemen. Senaat en Huis van
Afgevaardigden moeten zich elk
tweemaal en met tweederde
meerderheid over de kwestie
uitspreken.
De koninklijke familie werd in
1946 verbannen na een referen
dum. Koning Victor Emanuel Hl
werd uitgespuugd omdat hij ja
renlang aan de leiband van dic
tator Mussolini had gelopen en
in 1943 vluchtte toen het fascis
tische bewind instortte en de
Duitsers de hoofdstad bezetten.
Victor Emanuel probeerde de
monarchie nog te redden door
in 1946 de troon aan zijn zoon
Umberto II te laten, maar diens
koningschap duurde niet langer
dan een maand.
Umberto II overleed in 1983 in
Genève, waar de familie nog
steeds woont. Zoon Victor Ema
nuel IV en kleinzoon Emanuel
Filiberto (29) maakten de weg
vrij voor terugkeer door zondag
officieel te verklaren dat zij de
republikeinse grondwet erken
den en aanspraken op de troon
introkken.
Hans Geleijnse
Mammoetskelet Max. Foto: GPD/Joep van der Pal
Met zijn hoogte van 3,5
en lengte van 5 meter
mammoet Max zo'n vijftigi
zend jaar geleden een imp
te verschijning zijn gewees
Toentertijd heeft hij de leef
van zestig jaar net niet geh
Nu rest van Max niets mee
zijn botten. Die staan opge
in de tot voor kort gelijknai
winkel op de Rotterdamse
singel. Eigenaar Hans Breu
ven noemt Max wel geksch
rend zijn 'troeteldiertje'. M
omdat zijn winkelketen Ma
opgeheven, moet hij toch
het beest af. De nieuwe eij
van de winkel wil van de n
moet af en daarom wordt l
verkocht via de intemetvei
eBay. „Het is een leuk idee
mensen over de hele werel
mogelijkheid krijgen het sk
te kopen", zegt een medev
van Max die vindt het geva
niet in een winkel voor cot
tergames thuishoort. „Alsc
een dinosaurus in een win
voor ondergoed neerzet."
Elizabeth II. Foto: AP/Dave Caulkin
Toen Elizabeth II in 1952 de Britse
troon erfde werden bioscoopbe
zoekers nog geacht te gaan staan
als het 'God Save the Oueen'
klonk en was het privé-leven van
de koninklijke familie heilig. Te
genwoordig worden zij en haar
familieleden regelmatig aange
vallen in de media, kan iedere
toerist voor 18,65 euro Bucking
ham Palace betreden en worden
de huwelijksperikelen van haar
kinderen meedogenloos uitge
beend door de internationale
boulevardpers.
Het koningschap is zelf ook ver
anderd. Elizabeth heeft een ei
gen website, betaalt inkomsten
belasting en heeft laten weten
dat bezoekers niet meer voor
haar hoeven te buigen of ré
vérence maken.
Elizabeth viert vandaag haar
gouden regeringsjubileum en
ondanks alle kritiek die de Brit
se koninklijke familie de laatste
jaren ten deel is gevallen, kan
zij zich laten voorstaan op de
hoogachting van tweederde
van haar onderdanen. De vor
stin mag dan worden afgeschil
derd als koud, afstandelijk en
gevoelsarm, door haar hoge
mate van plichtsbetrachting
heeft zij altijd de steun behou
den van de meerderheid van de
bevolking. Haar populariteit
vertoont schommelingen, maar
blijft nooit lang laag.
Elizabeth moest als 25-jarige de
troon bestijgen toen haar vader,
koning George VI, op 6 februari
1952 aan kanker was overleden.
Normaal brengt zij deze dag
door in kasteel Sandringham,
waar hij gestorven is, maar dit
jaar zal zij voor de gelegenheid
een kankerkliniek openen in het
nabijgelegen King's Lynn.
De festiviteiten rond het gouden
jubileum zijn geconcentreerd in
het voorjaar en de zomer. Britse
kranten vragen zich af of daar
wel publiek op zal afkomen,
want naast de hoogachting die
de Britten Elizabeth en haar fa
milie toedragen is er ook veel
desinteresse en kritiek. Volgens
een peiling die vorige week werd
gehouden was 48 procent van
de jongeren meer geïnteresseerd
in de tekenfilmfamilie The
Simpsons dan in de koninklijke
familie.
„In 2002 worden wij niet geïn
spireerd door onze politici, zijn
we gedesillusioneerd door de
Windsors en schamen we ons
voor onze openbare diensten.
We zijn dus bepaald niet in de
stemming om met vlaggen te
gaan zwaaien", schreef roddel-
columniste Lynda Lee-Potter
vreemd is. Dat je om de pakkans te bere
kenen geen hogere wiskunde hoeft te
hebben gestudeerd en dat proletarisch
reizen zonderzorgen in tramlijn 9 zon
der conducteur duizend tot oneindig
keer comfortabeler is dan in lijn 4, of
schoon toegegeven natuurlijk wel zwart
van de mensen.
De steevast verbaasde onderzoeker doet
zijn of haar werk in opdracht van be
stuurders van rijk en gemeente. Die
staan zo mogelijk nog paffer van de re
sultaten. Zet een camera langs de snel
weg die echt flitst, plak er onderzoek
aan vast en - hoe verrassend toch - er
blijkt op die plek massaal gas te worden
teruggenomen. Haal die flits uit de ca
mera en zie: het gas gaat meteen weer
naar de plank. Onderzoekers schudden
in opperste verwarring het hoofd en Ne
telenbos moet iets anders bedenken om
ooit nog eens premier te worden.
De Nederlandse vrouw blijft liever lek
ker thuis bij de kinderen dan in alle
vroegte met de tram naar haar nederig
werk te gaan, zelfs als dat gratis kan met
lijn 9. De overheid had gedacht en ge
hoopt dat de Nederlandse vrouw einde
lijk zou emanciperen. Maar moeders die
thuis voor het grut zorgen hebben in
meerderheid helemaal die ambities niet.
Liever even koffiedrinken met de buur
vrouw als de wasmachine draait dan de
ganse week of deeltijdsgewijs naar de
suikerwerkfabriek of het kantoor waar
de baas zijn handen in zijn zak heeft of
niet thuis houdt. Nee, de 1800 vrouwen
tussen de 16 en 44 jaar die op een en
quête werden aangeklikt weten het wel:
voor zover ze al in loondienst werken,
belangrijk minder s.v.p., maar liefst he
lemaal niét. Niemand die wel bij zijn
hoofd is, zal dat verbazen, maarstaats-
secretaresse Vermeend van de emanci
patie zag het harmonisch samengaan
van man en vrouw, 'taakcombineerders'
1SI
ht
tb
tel
al dan niet voorzien van trouwbo j0]
in grijze mist vervliegen. HetNIDl
uit en blaartrekkend in de mond
lands Interdisciplinair Demogra)
stituut) deed dat onderzoek en et
vrouw ervan noemde verleden wt
uitkomst 'schokkend', zeker wat b
de jongste lichting ondervraagden
wil zich later namelijk volledig
moederschap wijden. 'De moedei
cultuur is nog heel stevig', zei die
vrouw dan ook ontsteld. Ouwe
Misschien, maar opgepept in de 0
Niks fijner dan overdag in de lent
achter de wandelwagen. De tijdgc !n*^
er voor ons allemaal en niet alleei\
Jan Peter Balkenende.
Een slimme meid is op haar toeki
voorbereid. Mdxima in haar galet^
achter de kinderwagen? Het zal /1
NIDI verbazen als het het laatste
Bfd
chc
5j
5|g
evt
de
lar
ft D
he
m
no
ne;
Telkens weer ben ik verbaasd dat on
derzoekers verbaasd zijn over de resul
taten van hun onderzoek. Ik verklaar
me nader met een waar gebeurd ver
haal. Er waren eens twee tramlijnen
in een beroemde stad, lijn 4 en lijn 9
geheten, die voor een groot deel het
zelfde traject reden. Op de trams van
lijn 4 zette de directeur als experiment
een conducteur. Op die van lijn 9 deed
hij dat niet. Toen gingen ze onderzoek
doen naar rij- en betaalgedrag van het
publiek. Wat bleek? Op lijn 4 met con
ducteur werd ineens veel minder zwart
gereden dan op lijn 9 die trouwens ge
lijk vreselijk populair werd. De liefheb
berij voor lijn 4 zakte navenant drama
tisch in. Van verbazing gingen de onder
zoekers uit hun dak. Wat een verrassend
resultaat! Hoe was dat mogelijk? Het
kwam bij geen van de in gedragsweten
schappen onderlegde snuffelaars op dat
zelfs de tramreiziger niets menselijks
Koningin Elizabeth II en haar man Philip zwaaien na de kroning naar het volk. Foto: EPA
van de Daily Mail, die door
gaans sympathiseert met het ko
ninklijk huis.
Op het eerste gezicht lijkt de
Britse bevolking de kritiek te de
len. Volgens de voornoemde
peiling vindt 70 procent dat de
koninklijke familie geen voeling
meer heeft met wat er in het
land omgaat en vindt 55 procent
haar arrogant. Maar tegelijker
tijd wil 70 procent de monarchie
behouden, vindt 80 procent de
koningin en haar familie be
langrijk en zegt tweederde hen
hoog te achten omdat ze zo
hard werken.
Deze dubbelheid weerhoudt de
politici ervan de rol van het ko
ningshuis aan de orde te stellen.
Premier Tony Blair heeft een
verkiezingsbelofte vervuld door
erfopvolging in het Hogerhuis af
te schaffen. Maar toen de dood
van prinses Diana in 1997 de
troon deed wankelen schoot hij
de koningin te hulp.
Toen de 25-jarige Elizabeth in
1952 halsoverkop uit Kenya
moest terugkeren om haar vader
op te volgen waren de wonden
van de oorlog in Groot-Brittan-
nië juist aan het helen. Na jaren
van verwoesting en honger, zui
nigheid en voedseldistributie
smachtte het land naar een be
tere toekomst. De kroning van
een jonge koningin, met haar
knappe prins en twee kleine
kinderen, deed de harten op
springen en vervulde zelfs de
cynische pers met hoopvolle
verwachting. Haar kroning op 2
juni 1953, na afloop van de
rouwperiode, werd een enorm
volksfeest. Maar een koningin
van het volk is Elizabeth in haar
vijftigjarige regeerperiode nooit
geworden. Ze blijft altijd in de
plooi en vervulde haar functie
volgens het gevleugelde woord:
„De koningin heerst, maar re
geert niet" Ze bleek even
plichtsgetrouw als haar ouders
George VI en Elizabeth, die een
toonbeeld van rechtschapen
heid waren (zijn - in het geval
van de inmiddels 101-jarige ko
ningin-moeder) en het land
hielpen de schok te boven te ko
men van de troonsafstand van
Elizabeths oom Edward VIII, die
een huwelijk met de gescheiden
Amerikaanse Wallis Simpson
boven het koningschap verkoos.
Elizabeth kreeg als eerste te ma
ken met de moderne massa
communicatiemiddelen. Haar
kroning werd door de televisie
uitgezonden en voortaan werd
zij op al haar binnen- en buiten
landse reizen door de camera's
gevolgd. Na de opkomst van de
roddelpers ging die aandacht
zich echter tegen de Windsors
keren. Hun facade van keurig
heid was niet bestand tegen de
telelenzen van de paparazzi. Zelf
noemde Elizabeth 1992 het 'an
nus horribilis', gruweljaar. Het
begon met een crisis in het hu
welijk van haar tweede zoon Ed
ward met Sarah, alias Fergie, die
in maart scheidden. In april
volgde de scheiding tussen prin
ses Anne en Mark Phillips. De
zomermaanden werden besteed
aan de huwelijksproblemen tus
sen kroonprins Charles en
Diana. In december maakten zij
bekend apart te gaan wonen. De
scheiding werd in 1996 uitge
sproken.
Elizabeth heeft zich de hai
kritiek die haar na de doodl
Diana ten deel viel aangeüj
ken en pogingen ondemoi
wat 'volkser' over te komei
Maar dat dit haar zwaar val
onmiskenbaar, zeiden joun
ten die haar vorig jaar bega«
den bij een bezoek aan eeJK
tiging van McDonald's. 1.
Eerder had zij ook al laten K
ken gevoelig te zijn voor ki 4
Toen de belastingbetalers
gonnen te klagen over de 1
kosten van het koningshui jz
haalde zij de meeste van h
familieleden van de loonlij ej,
stootte het koninklijke jacl
tannia af en nam wat vake re]
gewone trein in plaats van e
koninklijke.
Toen zij in 1952 hoorde da^.
vader was overleden brach ov,
zabeth net een bezoek aan )p
nya. er
In haar vijftigjarige regeerp j j<
de heeft zij alle 54 landen 1
zocht van het Britse Geme
best, waarvan zij het hooft
Ic
Audrey Woods m
