Ex-topman Enron zwijgt
Inflatie door euro
in nevelen
ECONOMIE
Nieuwe maatregelen in Argentinië kostenverslindend
Fors kwartaalverlies
voor British Airways
slachterij van Europa'
Dumeco: 'Modernste
'Getuigenis zou uitgedraaid zijn op verhoor'
Heineken neemt Russische
bierbrouwerij Bravo over !p
Recordexport Zwitserse horlogee
van onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Oud-topman Ken
neth Lay van Enron wil niet meer
getuigen voor de commissies van
het Amerikaanse Congres die de
ondergang van het energiebedrijf
onderzoeken. Dat heeft zijn ad
vocaat gisteren laten weten. Lay
zou vandaag verschijnen voor de
Senaatscommissie voor handel,
maar die zitting gaat nu niet
door. Er was met spanning uitge
keken naar de verklaring van Lay,
die als een van de weinige be
trokkenen had gezegd opening
van zaken te zullen geven.
Volgens advocaat Silbert zou
Lays getuigenis zijn uitgedraaid
op een verhoor, aangezien di
verse Congresleden hun oordeel
al klaar lijken te hebben. Hij ver
wees naar hun reacties op het
eigen onderzoeksrapport van
Enron - 217 pagina's dik - dat
dit weekeinde bekend werd ge
maakt. Volgens de Amerikaanse
media hadden de commissies er
eigenlijk al op gerekend dat de
oud-bestuursvoorzitter uit
Houston te elfder ure met een
excuus zou komen.
In het rapport staat dat topma
nagers van Enron miljoenen
dollars verdiend hebben door
de duistere neven- en dochter
bedrijven die waren opgezet om
leningen als inkomsten te kun
nen boeken. Lay heeft volgens
het onderzoeksrapport van de
door het Enron-bestuur inge
stelde commissie, goedkeuring
gegeven aan de constructies
maar er persoonlijk geen geld
mee verdiend. Dit in tegenstel
ling tot bijvoorbeeld financieel
manager Fastow die 30 miljoen
dollar verdiende.
Het rapport is vrij mild over het
toenmalige Enron-bestuur, in
clusief Lay, dat in het duister
zou hebben getast over de on
deugdelijke praktijken met de
vennootschappen. De raad van
bestuur had beter toezicht moe
ten houden en meer vragen
moeten stellen, luidde het oor
deel. Maar leden van het Con
gres - van beide partijen - zetten
daar vraagtekens bij. Hoe kan
Lay zo blind zijn geweest, vroeg
de Republikein Greenwood zich
af. Senator Corzine sprak van
fraude en de Democratische se
nator Dorgan had het over 'een
cultuur van corruptie'. „Hier
voor lijkt iemand naar de gevan
genis te moeten", zei afgevaar
digde Tauzin. Het verbergen van
schulden bij bedrijven die niet
in de boeken voorkwamen,
wordt gezien als de belangrijkste
oorzaak van de instorting van
het bedrijf dat 21.000 werkne
mers had in veertig landen. Na
de surseance van betaling, begin
december, zijn 4500 mensen
ontslagen. Het nieuwe bestuur
is bezig bedrijfsonderdelen te
P&O Nedlloyd:
Meer per spoor
ïn
verkopen en de schuld te reor
ganiseren in de hoop een afge
slankt, levensvatbaar bedrijf in
gas en electriciteit over te hou
den. Lay zou morgen ook getui
gen voor een commissie uit het
Huis van Afgevaardigden. Die
hoorzitting gaat door zonder
Lay. In totaal zijn negen com
missies bezig met de Enron-
zaak, en de consequenties voor
het bedrijfsleven, de pensioenen
en de accounting. Daarnaast lo
pen er onderzoeken van Justitie
en de financiële waakhond SEC.
Verschillende getuigen, zoals
Fastow, zwijgen tegenover de
commissies van het Congres
met het oog op het justitie-on-
deizoek. Ze willen niets zeggen
waarmee ze zichzelf kunnen be
schuldigen. Het Congres wil hen
desnoods dagvaarden om ze te
laten getuigen. Naar verwach
ting zal Skilfing, in 2001 een half
jaar topman bij Enron, donder
dag wel getuigen.
Kenneth Lay. Foto: Reuters/Kaf
mahl Kishore rs
zoeter wou de/anp - Heineken
neemt de Russische brouwerij
Bravo International over. Daar
voor legt de bierbrouwer maxi
maal 400 miljoen dollar 465
miljoen) neer, zo maakte Heine
ken bekend. De Russische brou
wer moet dan wel het komende
jaar aan bepaalde volume- en
prijsdoelen voldoen.
Heineken financiert de overna
me uit eigen middelen. De bier
markt in Rusland is de afgelo
pen drie jaar verdubbeld. Naar
verwachting hoort het land bin
nen een paar jaar tot de top vijf
van wereld biermarkten. Met de
aankoop van een eigen brouwe
rij wil Heineken de torenhdy
Russische invoerrechten oma
len. jni
Bravo is volgens Heineken |Z
snelst groeiende bierbrouvèe
van het land. De in Sint Petat
burg gevestigde bierproducig
opende zijn deuren in 1999.
gelopen jaar verkocht Bravojv
2,5 miljoen hectoliter van llii
goudgele vocht. Dit jaar koée
dat naar verwachting uit optii;
miljoen hectoliter, aldus Heide
ken. Ter vergelijking: Heinekj
produceert jaarlijks circa 80 rri
joen hectoliter. Bravo fabriceto
ook frisdrank en alcoholistP
mixdrankjes.
—tg
bern/anp - De export van de
Zwitserse horloge-industrie is
vorig jaar toegenomen met 3,5
procent tot een recordbedrag
van 10,65 miljard frank (7,24
miljard euro). In de laatste
maanden van het jaar ging het
echter bergafwaarts door de ver
slechtering van de internationa
le economische situatie. De lp
voer in december lag 13,7 pft
cent onder het niveau van dei
zelfde maand van 2000. De Iflï
drijfstak verwacht voor het ge
lopende jaar op zijn best etfr
zelfde exportbedrag als vofs
jaar. |n
ei
den haag/gpd - Hoeveel de euro
vorige maand aan extra inflatie
heeft veroorzaakt, zullen we
nooit precies weten. De presi
dent van De Nederlandsche
Bank hield het vorige week op
een kwart procentje. Hij baseer
de dat op een enquête onder
500 winkeliers, maar Wellinks
rekensommetje was een beetje
natte vingerwerk.
Ook de Consumentenbond
kwam er eind januari niet goed
uit. Ja, er waren hier en daar -
soms forse - prijsverhogingen
doorgevoerd op 1 januari. Maar
de bond kon niet aangeven of
de ondernemers echt 'misbruik'
hadden gemaakt van de om
schakeling.
Het wachten is op het Centraal
Bureau voor de Statistiek. Het
nieuwe inflatiecijfer wordt vrij
dag gepresenteerd. Maar Jan
Walschots, senior statistisch on
derzoeker bij het CBS, waar
schuwt vast: „In ons onderzoek
wordt niet aan winkeliers ge
vraagd waarom prijzen zijn ver
hoogd. We stellen alleen vast
met hoeveel ze zijn verhoogd."
De reden voor een verhoging
kan velerlei zijn: doorberekenen
van een investering, hogere per
soneelskosten, hogere winkel-
huur, het opvoeren van de
winstmarge. Walschots: „Het
deel van de januari-inflatie dat
waarschijnlijk niet wordt ver
oorzaakt door de euro, kan het
CBS uitrekenen. Maar van de
rest kunnen wij niet zeggen of er
sprake is van een euro-effect."
Wel staat vast dat de inflatie een
stuk lager uitkomt dan in de
cember 2001. Eind vorig jaar zat
de inflatie nog dik boven de vier
procent, mede door het verho
gen van BTW en ecotax, begin
2001. Die verhogingen werken
niet meer door in het nieuwste
inflatiecijfer.
Voor het meten van het inflatie
cijfer heeft het CBS enkele hon
derden enquêteurs in dienst die
elke maand in hun eigen regio
prijzen registreren. Daartoe trekt
het CBS steekproeven om te be
palen welke winkels moeten
worden bezocht en van welke
artikelen de prijs moet worden
genoteerd. Verder meet het CBS
de prijzen van producten die
niet in een winkel kunnen wor
den gekocht: treinkaartjes, ver
zekeringsproducten, gemeente
lijke heffingen, energielevering
gen, contributies.
De steekproeven hebben een j'fc
dermate grote omvang, dat ze;
een goede representativiteit kt
gen. Volgens Walschots blijkt F
toetsing achteraf dat er bijvoof
beeld een keurige verhouding
tussen goedkope en duurdere
supermarkten. Om vervolgend
weten welk gewicht moet wor j
den toegekend aan de prijzen
van de goederen en diensten, v
doet het CBS elke vijf jaar uitg» j
breid onderzoek naar het bestr
dingspatroon van de Neder-
landse huishoudens.
Voor het vaststellen van een l£J
delijk inflatiecijfer is dat van
groot belang: heftige prijsstijg^J
gen van voedsel hebben meer*
invloed op de inflatie dan sterjj'
gestegen prijzen van bijvoor
beeld kleding en schoenen. Ar"
voedingsmiddelen geven we iE
melijk ruim twee keer zoveel iF
Het CBS vergelijkt de prijzen P8
van nu met die van 1995. Die
vergelijking leert dat de prijs \r
gas en stroom sinds 1995 metr?
procent is gestegen. ElektroniF'
zoals pc's en tv's werden goed
koper. Daarbij corrigeert het '0<
CBS voor kwaliteitsveranderirjj5
gen. De winkelprijs van een
computer kan onveranderd bP
ven, maar als de kwaliteit is ter")
genomen, dan registreert het311
CBS een prijsdaling.
Onderzoek wijst uit dat somntsl
ge bevolkingsgroepen wat ge-J^I
voeliger zijn voor inflatie dan Pe
andere. Als de werknemers \vre
den gedeeld door twee, op baP
van een 'lager' en een 'hoger'P
komen, dan hadden beide car j
gorieën vrijwel evenveel last v
de inflatie. De minder verdie-
nende helft zag zich vorig jaar"
geconfronteerd met 4,6 procef6
inflatie, de beter verdienende'
helft met 4,4 procent. Het ver111
schil zit in het uitgavenpatroof
Walschots erkent dat dit vrij tf
we onderverdelingen zijn. Intl
viduele consumenten kunnerr
zwaarder lijden onder inflatie
Zo zagen automobilisten die 1
ook nog roken en thuis onzuiiP.
met energie omspringen, hun
rekeningen stevig oplopen. Ta^
bak en brandstoffen kenden d11(
afgelopen zes jaar prijsstijging
die ruim het dubbele bedroef z
van de gemiddelde inflatie.
Rotterdam - Rederij P&O Ned
lloyd gaat het vervoer van con
tainers over het spoor met 25
procent per jaar uitbreiden.
Vervoer over de weg vertraagt
teveel door files vindt Nedlloyd.
De reder werkt bij railvervoer
samen met de Deense concur
rent Maersk Sealand in de joint
venture ERS. In 1994 begon de
dienst met drie treinen per
week naar Milaan. Inmiddels
rijden er 200 op vele Europese
bestemmingen en is ERS de
grootste particuliere spoorver-
voerder van goederen in Euro
pa.
Fish Company in
Harlingen failliet
harlingen - Visverwerkingsbe-
drijf The Fish Company uit
Harlingen is failliet. De zestig
werknemers hebben ontslag
gekregen. Het bedrijf raakte in
de problemen door de terugval
lende economie in de \^S en Ja
pan, de twee grootste afnemers.
Curator Roodhof en de directie
proberen nog een doorstart te
maken. De verwerking van de
500.000 kilo vis die in het vries
huis ligt opgeslagen, wordt ge
woon voortgezet op kosten van
de bedrijfsvereniging.
Philips verkoopt
bedrijf in Krefeld
amsterdam - Philips verkoopt
zijn microgolven-activiteiten
voor satellietontvangst aan het
Duitse Skywave Systems. Het
elektronicaconcern beschouwt
het onderdeel niet langer als
kernactiviteit. Bij de in Krefeld
in Duitsland gevestigde onder
neming werken circa veertig
mensen. Skywave is speciaal
voor de overname opgericht en
bestaat uit het management
van het bedrijf en enkele inves
teerders.
Lear Corp. sluit
2i vestigingen
new york - De Amerikaanse fa
brikant van auto-onderdelen
Lear Corp. sluit 21 vestigingen,
waarvan zestien in Noord- en
Zuid-Amerika. Bij de operatie
zijn 9500 werknemers betrok
ken. Doordat een deel van het
werk wordt verplaatst naar an
dere vestigingen, blijft het ver
lies aan arbeidsplaatsen be
perkt tot 6500 ofwel 6 procent
van het totale personeel van
Lear.
Horeca België wil
van zwart geld af
brussel - Een aanzienlijk deel
van de groothandel in de Belgi
sche horeca, verenigd in de or
ganisatie Grofra, wil via een al
gemene schikking met de fiscus
vervolging wegens zwart geld
afkopen. Er lopen diverse on
derzoeken naar zwart geld bij
horeca-grossiers. In ruil voor
een schikking willen de horeca-
grossiers toezeggingen doen
niet langer met zwarte betalin
gen te werken. Vrij algemeen
wordt aangenomen dat in de
Belgische horeca 50 procent
van de betalingen aan leveran
ciers en medewerkers zwart ge
beurt.
'Geen geld voor
hoger pensioen'
houten - De pensioenen voor
de groothandel in de levens
middelen worden dit jaar niet
verhoogd. Het bestuur van het
pensioenfonds heeft dit besluit
genomen, omdat dreigt dat er
onvoldoende middelen in kas
zijn. Normaal worden de pensi
oenen elk jaar aangepast aan de
inflatie en loonstijgingen. Door
de lage rendementen op obliga
ties en aandelen heeft het fonds
moeite om aan zijn verplichtin
gen te voldoen. „Kennelijk is er
in het verleden te weinig pre
mie geheven", aldus Van Beek,
die namens De Unie in het
fonds zit.
Banken blijven vandaag en morgen dicht uit vrees voor run op tegoeden
maandag 4 FEBRUARI 2002
londen/rtr - British Airways is
de laatste drie maanden van
2001 een bedrijfsverlies geleden
van 187 miljoen pond sterling
307 miljoen). De Britse lucht
vaartmaatschappij zei vanoch
tend dat het verlies is ontstaan
door minder vraag naar vliegrei
zen na de aanslagen in de VS en
de verminderde groei van de
economie.
Het verlies deed zich voor on
danks een verlaging van de kos
ten met 8.5 procent. Volgens
topman Rod Eddington heeft de
maatschappij goede vorderin
gen gemaakt bij het beheersen
\an de kosten.
Eddington zei voor de BBC-ra
dio dat de maatschappij de ko
mende week een strategie voor
de toekomst zal ontvouwen. Er
zullen meer mensen uit moeten
dan de 7000 die BA eerder aan
kondigde. Eddington wilde niet
ingaan op krantenberichten dat
er de komende vijf jaar 16.000
banen worden geschrapt. Op
het ogenblik werken er 57.000
mensen bij BA.
Het kwartaalresultaat voor be
lastingen sloeg om van een
winst van 65 miljoen in een ver
lies van 160 miljoen pond
262 miljoen). Over de eerste ne
gen maanden van het lopende
boekjaar leed BA een verlies
voor belastingen van 115 mil
joen pond 187 miljoen). In
dezelfde periode van het vorige
boekjaar kwam de maatschappij
uit op een winst van 215 miljoen
pond. Het bedrijfsresultaat over
de eerste negen maanden ging
van 441 miljoen pond positief
naar 65 miljoen pond 107
miljoen) negatief.
Lord Marshall, bestuursvoorzit
ter. verklaarde dat de economi
sche zwakte in veel markten
waar BA actief is, zal aanhou
den. De ergste onzekerheid en
zorgen na de aanslagen zijn wel
kleiner geworden. De kwartaal
omzet verminderde van 2,29 tot
1,84 miljard pond (€3,02 mil
jard). De afgelopen negen
maanden lieten een omzetver-
mindering zien van 7,16 tot 6,39
miljard pond (€10,5 miljard).
van onze correspondent
Frans Lindenkamp
buenos aires - De Argentijnse
minister van economische zaken
Lenicov heeft gisteravond in een
tv-rede een pakket nieuwe maat
regelen gepresenteerd om de
noodlijdende economie vlot te
trekken. Hij noemde de ingrepen
pijnlijk, maar noodzakelijk. Het
pakket bevat ook essentiële re
gels om de bankroete dollareco
nomie te ontmantelen. Banken
blijven vandaag en morgen dicht
om die te kunnen uitvoeren.
Lenicov kondigde aan dat alle
schulden die Argentijnen in
Amerikaanse dollars bij banken
hebben tegen de oude koers van
1 op 1 in peso's worden omge
zet. Daarvoor gaat een geregu
leerd rentetarief gelden om mis
bruik door banken te voorko
men. Gedupeerde spaarders
krijgen op termijn hun bevroren
dollartegoeden daarentegen te
rug in peso's tegen een koers
van 1,40.
Dit is de officiële wisselkoers die
de regering hanteert na de deva
luatie van verleden maand. Ken
ners waarschuwen dat deze
maatregel zeker 30 miljard dol
lar gaat kosten. Banken innen
tegen de oude koers en moeten
tegen een nieuwe, veel hogere
uitbetalen. Over wie deze reke
ning gaat betalen, liet Lenicov
zich niet uit
Tegelijkertijd maakte de be
windsman bekend dat vanaf he
den de peso helemaal wordt
vrijgelaten. Daarmee komt hij
tegemoet aan de wens van het
Internationale Monetaire Fonds.
Tot dusver bestonden twee wis
selkoersen. De officiële van 1,40
De Argentijnse minister van economische zaken Lenicov kondigde
gisteren op tv een pakket van nieuwe maatregelen aan.
Foto: AP/Eduardo di Ba ia
en die op de vrije wisselmarkt.
Vrijdag moest voor een dollar
2,10 peso betaald worden. Het
IMF stelt dat het naast elkaar
bestaan van twee koersen de
corruptie stimuleert.
Verder kunnen de Argentijnen
vrij over hun salarissen beschik
ken. De geldopnamerestricties
die de regering van de in de
cember afgetreden president De
la Rua instelde, zijn voor cou
rante rekeningen opgeheven.
Deze beslissing moet de hoe
veelheid geld in circulatie ver
groten en de economie helpen
aanzwengelen. Voor spaarreke
ningen blijft de bevriezing nog
van kracht.
Met de maatregelen komt de re
gering maar gedeeltelijk tege
moet aan een uitspraak van de
Hoge Raad. Vrijdag oordeelde
de hoogste rechterlijke instantie
dat het ontoegankelijk maken
van spaartegoeden en courante
bankrekeningen ongrondwette
lijk is. Het was voor Lenicov re
den om de aankondiging van
zijn pakket maatregelen een et
maal uit te stellen.
President Duhalde vroeg vrij
dagavond laat in een ingelaste
tv-toespraak het volk met klem
om zich niet te laten misleiden
door de rechterlijke uitspraak.
Hij noemde het chantage. Na
volging geven aan het gerechte
lijke bevel leidt volgens Duhalde
onherroepelijk tot een run op de
spaartegoeden. Er zal dan een
domino-effect ontstaan van
banken die failliet gaan. Geld
voor uitbetaling is er niet De te
goeden zijn verdampt.
Al weken ontketenen woede Ar
gentijnen pannenconcerten on
der meer om hun spaarcenten
terug te eisen. De beslissing van
Hoge Raad is ingegeven door
politieke motieven. Regering en
parlement werken eraan om de
negen opperrechters uit hun
functie te zetten. De huidige sa
menstelling is een erfenis uit het
tijdperk Menem (1989-1999).
Om zich van juridische steun te
verzekeren, liet Menem zijn
pionnen binnen de Hoge Raad
benoemen.
ceerbaar is. „Uiteindelijk willen we zover
gaan dat we zelfs kunnen achterhalen
waar een karbonaadje dat in de winkel
ligt vandaan komt", zegt Steenbergen.
Maar dat is voorlopig nog toekomstmu
ziek.
In de slachthal maken zes robots het
werk van zo'n twintig werknemers ver
deeld over twee lijnen overbodig. Per lijn
worden per uur 360 varkens verwerkt.
„De robots halen de organen uit het kar
kas, fysiek heel zware arbeid. Voor Ne-
derland is dit nieuw. Alleen in Denemar
ken gebeurt dit ook al op één plek", al
dus Steenbergen.
Daarna worden de karkassen naar de
eerste etage getransporteerd waar ze een
eerste koeling ondergaan tot 25 graden.
Vandaar komen ze in een gigantische
koelcel terecht. Bij een temperatuur van
onder de zeven graden worden 13.000
karkassen bewaard. Volautomatisch ge
sorteerd. Een deel gaat naar Zuid-Euro
pa, de andere zijn bestemd voor de ba-
conindustrie en voor de verwerking tot
ribbetjes. Aan twee lijnen worden in to
taal 1.500 karkassen door mensenhanden
bewerkt
De verlading gebeurt ook volledig geau
tomatiseerd. „Per uur worden er 240 ha
ken geladen. Eerst kostte het laden van
een vrachtwagen een uur, nu is dat een
minuut of twintig", zegt Steenbergen.
door Kees Bechtold
boxtel - De nieuwbouw van slachterij
Dumeco in Boxtel bevat de nieuwste
snufjes op slachtgebied. Veel handelin
gen zijn geautomatiseerd. Eind deze
maand hoopt Dumeco operationeel te
zijn. Bijna een jaar nadat de slachterij in
as werd gelegd door actievoerders van
het Dieren Bevrijdingsfront. Schade 60
miljoen gulden. De verzekeringspennin-
gen werden gestoken in de nieuwe slach
terij die dat bedrag ruim te boven ging,
aldus manager productie en techniek
Hans Steenbergen.
De nieuwe slachterij heeft een capaciteit
van 55.000 varkens per week, de oude
verwerkte 25.000 dieren. 'Boxtel' neemt
de activiteiten van de vestigingen in
Twello en Son over. Ook de uitbenerij in
Den Bosch wordt eind mei/begin juni
overgeheveld. De capaciteit ervan stijgt
van 800 naar 1200 ton.
De varkens gaan met acht stuks tegelijk
een gondel in, die afdaalt in een negen
meter diepe kelder, waar de varkens door
koolzuurgas worden verdoofd. Voorheen
werd elk varken apart met een elektrische
stroomstoot verdoofd. Tussen het ver
doofd verlaten van de kelder en de dood
steek zit 90 seconden.
Als de kadavers de slachthal in komen
zijn de slachthaken al voorzien van een
chip, zodat het karkas het hele traject tra-
De nieuwe slachterij van Dumeco in Boxtel. Foto: GPD/Clemens Ie Blanc
