LEI DE
Buijing in de knel
Javastraat is 'krankzinnigenstraat'
Veel trouwjurken en een paar pakken
Verkrachting is in hun
ogen geen grote misdaad'
REGIO
Leiden wil ontmoetingsplek voor alcoholisten
remeente maakt van 'Elisabeth' monument
Leids Hospice houdt open huis
Conflict over subsidies loopt hoog op
e eurocent is
s betaalmiddel
/erbodig
donderdag 31 JANUARI 2002
R1
Tekenen voor
eluk van 'Lex'
n Maxima
Debat smoort
n goede
tedoelingen
inken, zoeken
botsen
in - De politie heeft gister-
id een volgens haar zeer
iken automobilist uit Zoe-
ïeer aangehouden die het
erg bont maakte. De 63-ja-
man reed rond half tien op
Ifillem van der Madeweg
hij zijn gevallen mobiele
bon wilde oprapen. Tijdens
poging reed hij over de
denberm, om tegen een
aarnpaal tot stilstand te ko-
L Door de klap sloeg hij met
hoofd tegen de voorruit. De
tie heeft zijn rijbewijs in be-
genomen. De man is over-
acht naar het ziekenhuis.
(advertentie)
BE STELLING
Ceef uw mening
v.dagbladvanalmere.nl
door Wim Koevoet
leiden - Wethouder H. Buijing
(PvdA/onderwijs, welzijn, zorg en
emancipatie) zit in politieke pro
blemen nu zes directies van ge
subsidieerde instellingen het
overleg met hem hebben opge
schort.
De Leidse Welzijnsorganisatie
(LWO), de bibliotheek, stichting
de Binnenvest (dak- en thuislo-
zenzorg), het maatschappelijk
werk, de Centrale Organisatie
Kinderopvang Leiden (COKL)
en de stichting Dienstverlening
Leiden (ouderenzorg) hebben
na twee jaar moeizaam overleg
nog altijd geen overeenstem
ming met de wethouder bereikt
over hun subsidie. De instellin
gen willen een aanvulling van de
gemeente voor de gestegen
loonkosten over de jaren 1998-
2001. Ook over de subsidiëring
daarvan voor komende jaren
bestaat onenigheid en onduide
lijkheid.
De directies, verenigd in het
Leids Instellingen Beraad, halen
in de brief waarin zij het overleg
opschorten, hard uit naar Buij
ing en zijn ambtenaren. Los van
het feit dat er geen geld op tafel
komt zijn ze niet te spreken over
de wijze waarop er van gemeen
tezijde wordt overlegd. Ze mis
sen 'een cultuur van wederzijds
respect, openheid en transpa
rantie'.
Het raadslid M. Hogervorst
(Groenlinks) rekende gister
avond in de raadscommissie
voor dat het 'subsidiegat' in to
taal neerkomt op zo'n 3,7 mil
joen gulden. Hogervorst kreeg
bijval van zo'n beetje alle frac
ties met haar aansporingen voor
wethouder Buijing om met de
instellingen te gaan praten. Zo
maar weer plaatsnemen aan de
overlegtafel is voor Buijing ech
ter geen optie. Hij wilde van de
fracties weten hoeveel geld hij
meekrijgt om het probleem op
te lossen en ook waar dat geld
vandaan moet komen. In het
college, zo fluisteren de directies
van de instellingen in de wan
delgangen, heeft Buijing bakzeil
gehaald.
De WD en Leefbaar Leiden zijn
nog het duidelijkst over 'de
bandbreedte en de dekking'
waarnaar Buijing vraagt. WD'er
Vos zei gisteravond dat de wet
houder binnen zijn budget moet
blijven. Daaruit valt af te leiden
dat in het college WD-wethou-
der R. van der Sande ook de
hand op de knip houdt. Zou
Buijing dus kiezen voor het
dichten van het subsidiegat dan
heeft hij dit jaar 3,7 miljoen gul
den minder voor welzijnswerk,
kinderopvang, maatschappelijk
werk, dak- en thuislozenzorg, de
bibliotheek en ouderenzorg. In
dat geval, zo heeft de biblio
theek al aangegeven, gaat er een
filiaal dicht. Ook andere instel
lingen moeten dan noodmaat
regelen treffen.
P. Peper van Leefbaar Leiden is
de enige die het probleem in
één keer wil oplossen. „Vul die
tekorten aan," zei hij, „geef die
mensen hun subsidie." Waar hij
het geld vandaan wil halen, was
onduidelijk.
Door de standpunten die de
fracties innamen zag Buijing
zich gedwongen zijn raadsvoor
stel in te trekken. „Ik moet terug
naar het college", zei hij met
een rood hoofd.
In het voorstel dat hij wilde
doen, is rekening gehouden met
een gedeeltelijke compensatie
van de loonkostenontwikkeling
voor dit jaar. De wethouder wil
de boeken over voorgaande ja
ren definitief sluiten.
Geen van beide is naar de zin
van de instellingen maar ook de
gemeenteraad kan niet uit de
voeten met dit voorstel. CDA'er
De Jonge: „U stelt voor het ver
leden te laten rusten en in de
toekomst wel te compenseren,
maar we moeten schoon schip
maken omdat anders met de in
stellingen geen afspraken en
contracten kunnen worden ge
maakt."
Ook PvdA'er Hesselink deed een
dringend beroep op de wethou
der om met de directies tot
overeenstemming te komen.
„Dan pas kunnen we het heb
ben over wat we van de instel
lingen verwachten."
WD'er Vos wees erop dat het
opschorten van het overleg de
problemen nog groter maakt. Zo
had met de LWO al een contract
moeten zijn afgesloten voor een
welzijnswerkpakket voor dit
jaar, waarvan reeds een maand
voorbij is. Aan de besprekingen
daarover komen gemeente en
directeur Comel alsmaar niet
toe. „De problemen stapelen
zich op", aldus Vos.
door Wim Koevoet
Een gedoogplek voor gebruikers
van hard drugs is in Leiden niet
nodig en veel te duur. Wel is een
overkapte ontmoetingsplaats
voor alcoholverslaafden, al dan
niet op een vaste plek, het over
wegen waard. Wethouder Buij
ing wil medio februari met
raadsleden op excursie naar En
schede waar successen worden
geboekt met een zogenaamde
VOP, een verplaatsbare ontmoe
tingsplek. De kosten voor een
Leidse VOP bedragen zo'n twee
ton (in guldens).
Buijing streeft naar een '24-
uurszorgstructuur'. Dit om de
overlast van mensen die ver
slaafd en dak- of thuisloos zijn
en die met psychische of psy
chiatrische problemen kampen,
in te dammen. Deze groep is in
Leiden circa 200 personen
groot. Zij kunnen soms nergens
terecht en bevolken de Leidse
parken, hangen rond in open
bare ruimten of rond winkels en
veroorzaken daar veel overlast.
De politie treedt wel op en deelt
zogenoemde verwijderingsbeve
len uit, maar probleem daarbij
is dat er geen plekken zijn waar
deze mensen naartoe kunnen
worden gestuurd, waardoor het
probleem zich slechts ver
plaatst.
Met gedoogplekken kunnen de
hiaten in de Leidse zorgstruc-
tuur worden gedicht. Zo kent
Leiden nog geen gebruikers
ruimte voor harddrugsverslaaf-
den. Buijing wil hier echter niet
aan beginnen. Er worden te veel
dure eisen aan gesteld zoals een
geschikte locatie, de permanen
te aanwezigheid van twee hulp
verleners, een medische achter-
wacht en allerlei veiligheids
maatregelen. De kosten worden
geschat op zes ton (in guldens).
Volgens de wethouder is welis
waar sprake van overlast door
harddruggebruikers maar hij
vindt deze niet ernstig. Boven
dien is het aantal gebruikers,
zo'n vijftien personen, beperkt.
De verschillende fracties lieten
zich gisteravond nog niet uit
over de nota 'Naar een sluitende
24-uurszorgstructuur'. Zij ne
men pas in april een standpunt
in, na de inspraakprocedure.
|r Robbert Minkhorst
Het oude Elisabeth-zie-
lis aan de Hooigracht in
heeft een beschermde
is gekregen. De gemeente
l het gebouw aangewezen
nonument. Eigenaar SLS is
zeer gelukkig mee.
kostte burgemeester en wet-
ders weinig moeite om het
malige ziekenhuis de speci-
itatus van monument te ge-
zegt verantwoordelijk wet-
der A. Pechtold. Het is een
>nder complex, met fraaie
n. Bovendien onderschrij-
B en W de bevindingen van
monumentencommissie in
en. Die besloot vorig jaar op
n gelegenheid - iets wat niet
jebruikelijk is - na te gaan of
Elisabeth speciaal genoeg
was voor een beschermde sta
tus. De commissie oordeelde
unaniem: ja.
Dat unanieme advies maakte
het voor B en W extra makkelijk
om het gebouw aan te wijzen als
monument, aldus Pechtold. De
commissie noemt bepaalde de
len van het gebouw zeldzaam,
fraai en waardevol. Hoewel
sommige delen minder bijzon
der zijn, droeg de commissie
toch het gehele complex voor.
De indeling is vrijwel intact ge
bleven, en het Elisabeth is een
van de weinig overgebleven bin
nenstadsziekenhuizen in Neder
land. Bovendien is de cultuur
historische waarde groot, omdat
het katholieke ziekenhuis een
zeer belangrijke rol heeft ge
speeld binnen de geschiedenis
van de Leidse gezondheidszorg.
Vorig jaar stond het gebouw nog
op de nominatie om te worden
gesloopt, totdat de Stichting
Leidse Studentenhuisvesting het
kocht van het Maarssens Bouw
bedrijf (MBB). Het MBB zag er
geen brood meer in nadat de
stad en politieke partijen zich
sterk maakten voor behoud. Al
leen B en W hielden zich lang
op de vlakte. „We zijn inderdaad
lange tijd terughoudend ge
weest", zegt Pechtold, „maar in
middels is wel gebleken dat het
ziekenhuis heel veel voor de
stad betekent." De SLS reageert
opgetogen. „Hier zijn we erg blij
mee", zegt N. Stikkelorum van
de directie. „We willen zelfs de
Rijksmonument-status. De aan
vraag - van het Cuypersgenoot-
schap - juichen we toe. Die sta
tus verdient het gebouw."
Stikkelorum zegt dat de plannen
van de SLS met het gebouw en
de beschermde status elkaar
niet bijten. In overleg met de ge
meente en met de buurt wil de
stichting afspreken wat er na ok
tober 2005 gebeurt, als het con
tract met de universiteit en de
gemeente over de huisvesting
van internationale studenten af
loopt. Waarschijnlijk wordt het
complex verbouwd tot een
wooncomplex, mogelijk voor
zowel jong als oud.
Pechtold is daar nog niet hele
maal gerust op. „Mijn zorg is
wat dan over drie jaar de moge
lijkheden zijn. Ik twijfel of wat
de SLS wil, wel kan of past, zon
der eventueel geweld te doen
aan het complex." Stikkelorum:
„We gaan voor behoud van de
monumentale delen."
Een leerlinge van de Zijlwijkschool tekent wat in het 'trouwboekje' van het gisteravond gesloten huwelijk. Een paar klasgenootjes inspecte
ren jurken. Foto: Mark Lamers
leiden - Aandacht voor het hu
welijk - en voor het koninklijk
huwelijk in het bijzonder - is er
op dit moment op veel basis
scholen. Maar de Zijlwijkschool
in de Merenwijk heeft daar wel
een heel aparte draai aan gege
ven. De gangen van de school
hangen vol met trouwjurken en
pakken. Van leraren, ouders en
leerlingen. In het laatste geval
gaat het natuurlijk niet om
trouwjurken, maar om de outfits
van bruidsmeisjes en -jonkers.
„Dit is de tweede week van het
project huwelijk/koninklijk
huis", vertelt Marleen Marijt,
leerkracht van groep 7. „Vorige
week ontstond eigenlijk spon
taan het idee om een paar
trouwjurken in de school op te
hangen. Vrijdag hingen we een
oproepje in de school voor ou
ders en nu hangen er al zeker
veertig jurken. Diezelfde middag
stond al een aantal moeders op
de stoep met hun eigen jurk.
Moeders zijn over het algemeen
ook wat trotser op hun trouw
pak dan mannen. Het aantal he
renkostuums dat hier nu hangt
is veruit in de minderheid."
De bonte verzameling trouwja
ponnen maakt de kinderen in
elk geval duidelijk dat de ene
trouwjurk de andere niet is. Aan
het plafond hangen traditionele,
witte jurken met enorme slepen
naast een middeleeuws ogend
trouwpak met kanten kraag. Fel
gekleurde trouwjurken verraden
een huwelijksdatum ergens
midden jaren zeventig, sober
gekleurde mantelpakjes lijken te
duiden op een bescheiden hu
welijk in kleine kring. Aan één
jurk is duidelijk te zien dat de
draagster een knalfeest heeft ge
had. De onderkant ervan is vol
ledig zwart en versleten.
De originele aankleding trekt
veel bekijks. Niet alleen van de
leerlingen maar ook van de ou
ders. Veel vaders en moeders lo
pen even naar binnen om te kij
ken. De reacties zijn stuk voor
stuk enthousiast, hoewel som
mige moeders het zien van de
jurken toch wel wat confronte
rend vinden. „Dat ik daar in
paste", mompelt een moeder
als ze haar eigen jurk in volle
glorie aan de muur ziet hangen.
„Er komen hier inmiddels zelfs
wildvreemden binnenstappen",
zegt juf Marleen. „Ze hebben
gehoord wat hier hangt en wil
len het met eigen ogen even be
kijken."
Te midden van al die jurken
werd gisteravond ook een echt
'huwelijk' voltrokken. Twee
kleuters - voor de gelegenheid
omgedoopt tot WiUem-Alexan-
der en Maxima - gaven elkaar
ten overstaan van al hun klasge
nootjes het jawoord. Het huwe
lijk verliep vlekkeloos, met het
zoenen had de Leidse prins ech
ter wat meer moeite.
heuren in huizen, deuken in
ito's, afgereden buitenspie-
Ul Is en een verzakte straat
lardoor de riolering kapot is.
it resulteert natuurlijk weer in
uipnkoverlast. Vette aanslag op
ruiten door de uitlaatgassen
30 n vrachtauto's, geluidsover-
it, kinderen die niet buiten
ii innen spelen vanwege de
44 ukte en volwassenen die nau-
er elijks op de stoep durven te
va pen omdat dat te gevaarlijk is.
iwoners van de Javastraat
bben inmiddels een heel ar-
naal aan klachten opge-
bl( luwd over de in hun ogen
to ankzinnige verkeerssituatie in
pe in straat. „Woongenot? Hoe
idoelt u? De vissen schudden
5A hun aquarium. Het is de
te logste tijd voor eenrichtings-
=si rkeer."
1 hJavastraat is een smal straat-
doJ tussen Kooizicht (een zij-
aat van de Kooilaan) en Su-
matrastraat. Sinds de herinrich
ting van de Lage Rijndijk heeft
de straat te kampen met een
constante stroom sluipverkeer.
Vrachtwagens en andere pro
jectielen op vier wielen kiezen
het straatje om het eenrich
tingsverkeer op de Lage Rijndijk
te omzeilen. De Javastraat -
tweerichtingsverkeer - kari de
enorme drukte eenvoudigweg
niet aan.
Bewoner Ben Blankenstein er
gert zich al jaren aan de situatie
en heeft een buurtonderzoek
gehouden. De resultaten daar
van bevestigden zijn bangste
vermoedens. „Er komen alleen
al zo'n 100 auto's van de ge
meentereiniging per dag door
de straat omdat hun thuisbasis
hier vlakbij is aan de Admiraal
Banckertweg. De mensen zijn
het spuugzat. Als twee auto's el
kaar hier in de straat tegenko
men, schieten fietsers, brom-
COA werkt aan veilige sfeer in Nieuweroord
De smalle Javastraat wordt massaal gebruikt door sluipverkeer dat de Lage Rijndijk omzeilt.
Foto: Henk Bouwman
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
i 0 71 - 53 56 424
mers, motoren maar ook men
sen in een invalidenwagen de
stoep op. Je zal maar nietsver
moedend uit je huis komen. Ik
heb het zelf meegemaakt. Het is
levensgevaarlijk. Want daar hou
je toch geen rekening mee, dat
je hier in de straat op de stoep
wordt aangereden?"
Volgens Blankenstein was het
de bedoeling dat verkeer van
industrieterrein De Waard via
de Sumatrastraat, Willem de
Zwijgerlaan en Kooilaan rich
ting centrum zou rijden. „Maar
dat gelooft natuurlijk niemand.
Vrijwel al het verkeer gaat vanaf
de Sumatrastraat meteen links
af de Javastraat in." En ook het
verkeer richting De Waard
maakt massaal gebruik van de
Javastraat. „Dan kijken ze bij de
Zijlsingel de Lage Rijndijk af,
zien een file en rijden via de
Sieboldstraat of Driftstraat bij
ons de straat in. Dit is een
krankzinnige straat geworden."
Naar aanleiding van de vele
klachten voerde de gemeente
een jaar of twee geleden een
verkeerstelling uit. „Er werden
twee kabels over de straat ge
legd en toen was het ineens
n. •.-/', herinnert Blankenstein
zien. „Wat bleek? De afdeling
Verkeer van de gemeente had
een afspraak gemaakt met de
reinigingsdienst. Gedurende de
vier dagen van de telling zou
den er geen vuilniswagens door
de straat rijden. Daar word je
toch moedeloos van, om tegen
zoveel onbenul te strijden."
Wethouder Ron Hillebrand
(verkeer) blijkt op de hoogte
van de problematiek. „De op
lossing is nabij. Het is eerder
een kwestie van weken dan van
maanden" Volgens hem is er
druk gestudeerd op oplossin
gen „Er is inderdaad sprake
van veel sluipverkeer. Eenrich
tingsverkeer is bespreekbaar.
Over twee weken wordt er met
de bewoners overlegd."
Eric-Jan Berendsen
door Wilfred Simons
leiden - De ama-afdeling van
het Leidse asielzoekerscentrum
(azc) Nieuweroord aan de Rijns-
burgerweg ademt de sfeer van
een jeugdhonk: gezellig en rom
melig. Stoelen, banken en tafels
staan schots en scheef door de
grote ruimte. De minderjarige
asielzoekers hebben het 'pent
house' van Nieuweroord op de
twaalfde etage en daarmee het
mooiste uitzicht van Leiden. In
een zijkamer is zelfs een com
pleet uitgeruste beautysalon in
gericht. Cadeautje van de Rotary
Leiden en Leiderorp. De etage
kan afgesloten worden, alleen
de ama's en hun begeleiders
hebben sleutels.
Toch hebben al die voorzorgen
- hoogste etage, afsluiting, het
creëren van een gevoel van vei
ligheid - niet kunnen voorko
men dat zeker zes minderjarige
asielzoekers in Nieuweroord zijn
verkracht. De daders zijn Ango
lese jongeren, die zich binnen
het asielzoekerscentrum 'geïso
leerd' hebben opgesteld en niet
wilden luisteren naar hun bege
leiders. In totaal ondergingen
acht meisjes een abortus, van
wie twee al zwanger waren voor
ze naar Nederland kwamen.
Het is niet verbazingwekkend
dat zulke zaken gebeuren, zegt
Agnes Verhulst van Pharos, het
in Utrecht gevestigde kennis
centrum voor Vluchtelingen en
Gezondheidszorg. Voor een deel
zijn die verkrachtingen terug te
voeren op de andere cultuur
van het herkomstland, waar
vrouwenrechten niet bestaan.
Voor een ander deel is het ook
te wijten aan de ervaringen van
die jongens. „Ze hebben geweld,
mishandeling en onrecht mee
gemaakt en hebben voor hun
leven moeten vrezen. Anders
waren ze hier niet." Sommige
jongeren, voegt Verhulst daar
aan toe, zijn misschien kindsol
daten geweest, hebben wapens
gedragen en zelf geschoten.
„Dat moeten ze allemaal van
het ene op het andere moment
vergeten. In een asielzoekers
centrum moeten ze 'normaal
doen'."
Dat 'doen alsof er niets gebeurd
is' kost de jongeren moeite. In
het licht van wreedheid en oor
logsmisdaden is stoppen voor
een rood stoplicht een haast be
lachelijke verkeersregel. Ze heb
ben 'geleerd' om voor zichzelf
op te komen en te nemen wat ze
willen. „Ik kan me wel verplaat
sen in zo'n potente jonge knul,
die alleen is en die veel heeft
meegemaakt. Die vindt ver
krachting geen grote misdaad",
aldus Verhulst.
Het cluster Hollands Midden
van het Centraal Orgaan Asiel
zoekers doet zijn best om in
Nieuweroord een veilige sfeer te
scheppen. Dat blijft moeilijk: de
asielzoekers hebben niets te
doen, vervelen zich daardoor
snel en klitten bij elkaar in het
grote trappenhuis van Nieuwer
oord. Situaties lopen daardoor
gemakkelijk uit de hand.
Verhulst vindt dat zowel de be
geleiding als de doorstroming
van asielzoekers tekortschiet.
Het COA beschouwt één bege
leider op vijftig ama's al als een
goede score. Verhulst vindt het
veel te weinig. Na twee maan
den moeten-de minderjarige
asielzoekers vanuit het azc naar
'kleine wooneenheden', een rij
tjeshuis bijvoorbeeld waar ze
met vier of acht bij elkaar kun
nen wonen. Dan is er ook beter
toezicht en begeleiding moge
lijk. „Die doorstroming faalt",
zegt Verhulst. „Soms zitten ze
wel twee jaar in een AZC. Dan
vraag je om misstanden."
leiden - Om mensen in Leiden
kennis te laten maken met een
hospice, houdt Issoria, de orga
nisatie die in de stad zo'n tehuis
wil openen, een workshop. Be
langstellenden kunnen daar
voorlichting krijgen. Een hospi
ce is 'een gastvrij huis dat is in
gesteld op de verzorging en ver
pleging van mensen in hun laat
ste levensfase'. Voor de verzor
ging van terminale patiënten
zoekt Issoria vrijwilligers. De
workshopmiddag is op zaterdag
9 februari in de St. Josephschool
in de Oppenheimstraat. Belang
stellenden kunnen kiezen uit
drie verschillende programma's.
Deelname is kosteloos. Aanmel
den kan via 071-5720256 of
3416374.
