GELOOF SAMENLEVING
Herdenking dominee King valt in het water
Club Astrid over idolen en ikonen
r
Massale bijeenkomst om tempelbouw af te dwingen
KUNST CULTUUR
Gewone mensen
Lonen SOW-predikanten in 2005 gelijl
Van der Zanden en dj
maken trendy cabaret
Peperduur naakt Helmond
toch maar naar binnen
Spectaculair feest van:
percussie- en dansgroi
Film 'Stille Nacht' geïnspireerd
op Utrechtse serieverkrachter
new Delhi/AP - Tienduizenden hindoe-
kluizenaars en andere fervente hindoe
nationalisten zijn gisteren in de Indiase
hoofdstad New Delhi bijeengekomen om
premier Atal Bihari Vajpayee ervan te
overtuigen dat zijn regering toestemming
moet geven voor de bouw van een hin
doe-tempel op de plaats van een ver
woeste zestiende-eeuwse moskee. De
tempel moet verrijzen in Ayodhya in de
deelstaat Uttar Pradesh.
Zaterdag kwamen de tienduizenden hin
doe-nationalisten uit Ayodhya in New
Delhi aan na een mars van vijf dagen.
In 1992 verwoestten duizenden hindoe
nationalisten de Babri-moskee in Ayod
hya. Daarop braken gewelddadigheden
uit tussen hindoes en moslims die in heel
India aan 2.000 mensen het leven kost-
tent. Hindoe-leiders beweren dat de
moskee in Ayodhya door Mogol-heersers
is gebouwd nadat deze een oeroude hin
doe-tempel hadden verwoest. Miljoenen
hindoes vereren de grond als de geboor
teplaats van de oppergod Ram en willen
er een majestueuze tempel bouwen.
De organisatoren van de campagne heb
ben gezegd dat de bouw van de tempel
op 12 maart van start zal gaan. Een dele
gatie van de nationalisten had gisteren
een onderhoud van drie uur met premier
Vajpayee. De regering-Vajpayee heeft ge
zegd dat er niets mag gebeuren met de
betwiste grond totdat India's Hoogge
rechtshof. dat een groot aantal zaken in
behandeling heeft met betrekking tot het
conflict, tot een vonnis is gekomen. Als
dat vonnis er op 12 maart nog niet is. dan
moeten de nationalisten geduld betrach
ten. aldus Vajpayee, die eerder had be
loofd er zorg voor te dragen dat het bitte
re religieuze dispuut voor 12 maart zou
zijn opgelost.
Asdhok Singhal van de Vishwa Hindu Pa
rishad (VHP) zei gisteren nog eens na
drukkelijk dat de bouw van de tempel op
12 maart hoe dan ook van start zal gaan.
De VHP weigert gehoor te geven aan Vaj-
payees oproep om het netelige conflict
tijdelijk te laten rusten. „Als het tot een
confrontatie met de regering komt. zijn
wij er klaar voor", aldus de VHP.
Op de plaats waar de nieuwe tempel
moet komen staat nu een noodtempel
die in 1992 is gebouwd door hindoe-be
togers en op gerechtelijk bevel wordt be
waakt door honderden politieagenten.
Het begin van de bouw kan leiden tot
een dramatische en mogelijk geweldda
dige confrontatie tussen moslims en hin
does en zal naar verwachting leiden tot
problemen binnen de regering. De partij
van Vajpayee wordt namelijk gezien als
een bondgenoot van de VHP.
preek recensie
Silvan Schoonhoven
Pastoor Van Leeuwen. Agathakerk in Lisse, zondag 11.00 uur
door Jan Willem Korpelshoek
utrecht - De predikanten van de
drie Samen-op-Wegkerken krij
gen per januari 2005 een geza
menlijk arbeidsvoorwaarden
pakket dat de verschillende re
gelingen vervangt die de Her
vormde, Gereformeerde en Lu
therse Kerken nu hanteren. P.
Eenshuistra, hoofd bureau pre
dikanten van de SoW-kerken,
zegt dit in het jongste nummer
van het SoW-orgaan Kerkinfor
matie.
Het gezamenlijk arbeidsvoor
waardenpakket bevat onder
meer regelingen over het salaris,
het pensioen en de gratificaties.
De salarisregeling is al klaar. Be
langrijkste verandering daarin is
dat iedere predikant straks een
basisloon krijgt met daar boven
op een periodiek per dienstjaar.
In de huidige regelingen ont
vangen de predikanten perio
dieken naar leeftijd.
Voordeel van de nieuwe regeling
is volgens Eenshuistra dat de
leeftijd van de predikanten niet
langer bepalend is voor hun
kosten. Hierdoor kan de mobili
teit van de predikanten t<
men. Nu is het zo dat oi
predikanten minder kans
ken dan jongere collega'
van gemeente te veran<
omdat ze relatief duur zijn.
De gezamenlijke synode
SoW-kerken gaf al in 19!
dracht voor een snelle gi
schakeling van de hervormt
gereformeerde predikant!
rissen. De drie kerken telli
men ongeveer 2400 gemi
predikanten, van wie 41
deeltijd.
leiden - Op een bank aan het
Leidse Stadhuisplein staan twee
mannen. De een houdt een
speech, de ander houdt een para
plu boven het hoofd van de spre
ker. Daaromheen staat een multi
cultureel gezelschap van vijftien
personen, terwijl vier agenten,
schuilend onder een afdak, een
oogje in het zeil houden. Het
Leidse Anti-oorlogscomité her
dacht afgelopen zaterdagmiddag
met een vredesdemonstratie do
minee Martin Luther King.
Herman de Tollenaar, een van
de organisatoren, verwelkomt
de demonstranten. Hij heeft een
blauwe muts half op zijn hoofd
en valt door een stevige wind
vlaag bijna van de bank af. Op
deze regenachtige middag heb
ben slechts rijfden mensen ge
hoor gegeven aan de oproep om
te komen demonstreren.
Er zijn leden van het comité in
Rotterdam om te demonstreren
tegen het fascisme van de Ne
derlandse Volksunie. Mede
daardoor valt de opkomst wat
tegen. De Tollenaar introdu
ceert, na enkele inleidende
woorden, de eerste spreker die
is uitgenodigd, antropoloog en
publicist Dr. J.P. Feddema.
Feddema bespreekt de huidige
situatie in de wereld na 11 sep
tember. Wat zou King zeggen
van de bombardementen van
de Verenigde Staten? „We kun
nen ons niet veroorloven de god
van de haat te aanbidden. King
legde niet de nadruk op de goe
de bedoelingen, zoals politici
meestal doen, nee hij legde de
nadruk op de middelen. We
moeten lijden aanvaarden zon
der wraak te nemen, zonder met
geweld terug te slaan." Fedde-
Slechts een man of vijftien kwam opdagen op de herdenking van Martin Luther King. Foto: Hielco Kuipers
ma neemt King als voorbeeld
van iemand die stond voor recht
en vrede met een zielekracht die
grote impact had. Geweldloos
heid is het juiste middel, waar-'
door het meeste bereikt wordt,
is de conclusie van de antropo
loog.
Tijdens de toespraken loopt het
winkelend publiek rustig door
over de markt en niemand lijkt
zich te bekommeren om de
groep vredesactivisten. De flyers
die worden uitgedeeld vinden
nauwelijks aftrek Slechts een
enkele voorbijganger blijft even
staan om de teksten van de
spandoeken te lezen. Dan be
stijgt de derde spreker het geïm
proviseerde spreekgestoelte,
Paul Day.
Day, lijsttrekker van de SP, ziet
in King een voorbeeld om door
te gaan met actievoeren voor de
vrede. „Dan moeten de 'hoge
heren' wel luisteren. Only peace
can drive out war."
Na de laatste spreker begeleidt
de politie de kleine groep op
weg naar het verzetsmonument
bij molen de Valk Het grote gele
spandoek gaat voorop en wordt
soms door de wind bijna uit de
handen geblazen. De actievoer
ders scanderen 'voor de wede
van Martin Luther King' terwijl
een fietser op de Breestraat
schreeuwt 'goed hoor!' Het ge
zicht van King op de poster
wordt door de regen bijna on
herkenbaar. De vredesdemon-
stranten zingen: "We shall over
come".
Als het stoepkrijt met de aan
kondiging van de demonstratie
door de regen is weggespoeld
op het Stadhuisplein, komen de
strijders voor vrede drijfnat aan
bij het verzetsmonument. De
organisator bedankt de deelne
mers en geeft een overzicht van
de volgende demonstraties.
De Lissesse Agathakerk doet met zijn rode bak
stenen en mozaiekjes van binnen wel wat den
ken aan een treinstation uit de negentiende
eeuw. Het is er in elk
geval net zo koud. In
dikke jassen nemen
de kerkgangers
plaats in de veel te
krappe houten ban
ken. De eucharistie
viering met pastoor
Van Leeuwen en
diaken Nieraad be
looft een dienst te
worden met alles er
op en eraan: misdie-
naartjes, een rokend
wierookvat en le
vensgrote kaarsen.
De temperatuur is
laag, maar de de
baksteenrode 'Aga
tha' gloeit op met
een warm licht. Het
gebouw heeft jaren
lang in de steigers
gestaan, maar de
restauratie is nu bij
na klaar. Op een
enorme thermome
ter. die buiten de
kerk in de grond
staat geprikt, is het
aangroeien van de
miljoenen te volgen. PREEKT
Het kwik staat deze
zondag op zes en
een half miljoen.
Pastoor Van Leeuwen, gehuld in een bleekgroe
ne kazuifel staat voor een bomvolle kerk. De
voorganger oogt streng maar vriendelijk, ja zelfs
wat weemoedig als hij door zijn bril de parochie
aankijkt. Zijn blik lijkt wel op die van een roofvo
gel: met zijn doordringende ogen en beheerste
stemgeluid raakt hij de aandacht van dé kerk
gangers geen moment kwijt. Zijn grijze haar zit
in een onberispelijke scheiding en zelden gaat
zijn gezicht uit de plooi. Behoeft een woord o
zin een nadruk, dan gaan de wenkbrauwen a
fractie omhoog of de ineengeslagen handen e
moment uiteen. Va
Leeuwen is niet ie
mand die worstelt i
zijn stof of die het
moet hebben van
voorlezen van een
blaadje. Hij staat er
boven en glijdt noo
over zijn woorden t
Onderwerp van de
overweging zijn de
kende vissers langs
het meer van Galde
die vissers van mei
sen werden. Van
Leeuwen hamert e
dat Jezus gewone,
ledaagse figuren or
zich heen verzame
„En dat vind ik nor
het prachtige aan
geloof galmt de e
tronisch versterkte
stem van Van Leei
wen door de Agath
„Dat die Jezus, die
toch alles in een
handomdraai kan
doen; die gewoon
stap kan zetten en
loopt over de zee;
I J G E R S maar een woord hi
te spreken en de
storm zwijgt: en de
mensen hoeven mi
een slip van zijn mantel aan te raken en ze zij
genezen van een ongeneeslijke ziekte: dat die
zus gewone mensen uitzoekt."
Van Leeuwen spreekt netjes, een beetje plech
statig. Nooit verliest de pastoor de controle o
zijn stem, ook niet als hij aan elk van de honc
den parochianen de hostie uitreikt met een b
fluisterend 'Het lichaam van Christus. Het li- F
chaam van Christus. Het lichaam van Christuls
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Coole snelle jongen met
èen zachte bruine vacht', Leon van der
Zanden. Muziek: dj Michiel van Kampen.
Gezien: 26/1. Kapelzaal Leiden.
Hij staat met flair op het podi
um. Nieuwkomer Leon van der
Zanden popelt om een plaats in
het cabaretwereldje te verove
ren. Zijn zichtbare zelfvertrou
wen ontleent hij aan enkele klei
nere cabaretprijzen (op bijvoor
beeld festivals in Eindhoven en
Zwolle) die hij in de wacht heeft
gesleept Dus hoe gaat dat? Er
moet een avondvullend pro
gramma komen. Daarvan liet hij
zaterdag in Leiden alvast een
voorproefje zien.
Over de voorstelling in wording
kan dus nog niet veel gezegd
worden. Wel valt zijn enorme
beweeglijkheid op het podium
op. Steeds onderstreept of ver
duidelijkt hij zijn beweringen
met loopjes of kleine dansjes.
Dat wordt ondersteund door
muziekfragmenten op cd of
langspeelplaat. Op dat punt
brengt Van der Zanden iets
nieuws: hij laat zich assisteren
door een dj die naast hem op
het podium geregeld met zijn
geluidsmateriaal aan de slag
gaat Het geheel oogt en klinkt
dus heel trendy.
Of Van der Zanden ook iets te
vertellen heeft, zal moeten blij
ken als zijn voorstelling echt af
is. Naar zijn zeggen is hij de
zoon van een zwarte moeder en
een witte vader uit Helmond.
Vrij lang gaat hij in op de daar
actieve 'gangs'. Het gedrag van
de kakkers, nerds, gabbers en
hoe ze ook allemaal mogen he
ten, typeert hij aardig. Hij com
bineert dit met zijn eigen zoek
tocht naar een geschikte 'attitu
de', want zo schijn je het aanne
men van een bepaald sociaal
gedrag aan te moeten geven.
De bedoeling van al die inhou
delijk vederlichte verhalen blijft
vaag. De absurditeit ervan doet
vermoeden dat Van der Zanden
goed naar Hans Teeuwen heeft
gekeken. Omgekeerd schijnt
Hans Teeuwen over Van der
Zanden gezegd te hebben: 'Ik
geloof in jou'. Nou, dat belooft
wat, zullen we maar denken.
In Club Astrid wordt gerepeteerd door de plaatselijke dansmariekes. Foto: Phile Deprez
helmond/cpd - Helmond heeft
het beeld Aglaïa van de Franse
beeldhouwer Aristide Maillol uit
het Kasteelpark getakeld en on
dergebracht in het nieuwe Bo-
scotondo-museum. Het bron
zen naakt, dat was verzekerd
voor 135.000 euro, blijkt bijna
een miljoen euro waard.
Een Helmondse 'kunstliefheb
ber' wees de gemeente er on
langs op dat men wellicht wat
beter op Aglaïa zou moeten pas
sen. Het internationale veiling
huis Christie's werd ingescha
keld en bevestigde de taxatie
van deze kunstkenner.
Aglaïa stond al 46 jaar in de kas
teeltuin. Het beeld werd in 1955
aan de gemeente geschonken
toen P. Fentener van Vlissingen
terugtrad als directeur van de
Vlisco. Aglaïa verbeeldt een van
de drie gratiën uit de Griekse
mythologie. Maillol is een van
de bekendste beeldhouwers uit
het begin van de twintigste
eeuw.
door Theo de With
leiden - Het mag geen première
heten, want 'Club Astrid' is vorig
jaar al in België gespeeld. De
eerste voorstelling in Nederland
is donderdag in de Leidse
Schouwburg. Theaterdirecteur
Bart van Mossel is er lyrisch
over. „Het is geen gemakkelijk
amusement, maar wel indruk
wekkend theater."
'Club Astrid' is de naam van een
meisjestum- en danslokaal in
een Belgisch dorpje. Het ge
bouwtje is vernoemd naar de
voormalige koningin, die net als
prinses Diana verongelukt is. De
voorstelling gaat dan ook over
ikonen eri idolen. Naast Lady Di
passeren onder anderen Ma
donna en Jezus de revue. „Het is
een heel persoonlijke voorstel
ling van Lies Pauwels", weet
Van Mossel. „Ze heeft er veel
van haar jeugd in verwerkt."
Lies Pauwels is de dochter van
de oprichter van theaterwerk
plaats Victoria in Gent. Ze speel
de als actrice al in diverse pro
ducties. Met 'Club Astrid' maakt
ze haar regiedebuut. Van Mos
sel: „Victoria maakt interessante
dingen. Het is een broedplaats
van talent. Vernieuwing van the
ater is een van de speerpunten
van de groep. In het verleden
heeft Victoria bijvoorbeeld een
voorstelling gespeeld in een
botsautotent en daarmee wist ze
een nieuw publiek te bereiken."
'Club Astrid' wordt wel in tradi
tionele theaters gespeeld. Acht
acteurs en dansers werken er
aan mee. Ze nemen plaats aan
théafér recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'Percussions et danses de
Guinée' door Wofa. Gezien: 26/1 Leidse
Schouwburg.
Donkere dreunen op grote
trommels, ratelend snelle tikken
op koebellen en uitgeholde
stukken hout, fel sissende ram
melaars. Ritmes en tegenritmes
razen knetterend rond. Mannen
en vrouwen zingen en joelen
met hun lichte en schelle stem
men. Danseressen laten soepele
golven door hun lichamen gaan.
Hun armen schieten feller uit
dan de vlammen van een uit
slaande brand. Er wordt gela
chen, veel en uitbundig.
Het optreden dat de Guinese
percussie- en dansgroep Wofa
in de Leidse schouwburg gaf,
was niet alleen indrukwekkend
door het geweldige ritmegevoel
van de leden, het was ook een
spectaculair feest. De meest ver
bazingwekkende prestaties le
verden ze, de moeilijkste ritmes
werden met een ongelooflijke
vaart en exact gelijk gespeeld en
toch werd de sfeer getekend
door ongedwongenheid. Een
woeste stroom van energie werd
op gang gebracht. Het was of de
danseressen hun lichamen in
die stroom gooiden en ei
hun wilde dansbeweging!
meegesleept werden. HetLei
volledige overgave en tocfy e<
slapte hun beheersing geei
ment. De percussionisten
den ook moeilijk stilst!
combineerden hun spel
matig met hurksprongen
dere stunts. Het was pracl
zien hoe ieder zijn eigen
speelde en daarmee zijn bi
ge leverde aan een ingi
en machtig geheel van rij
En als de vrouwen de drui
hanteerden, konden ze di
zonder er mooi gestrooi
bij te bewegen.
Het was opvallend hoevei,
strumenten er gebruikt we
De xylofoon had een be!
den klank, maar werd zo
en soms zo razendsnel lol
speeld, dat er doodstil na£ rer
luisterd werd, soms ook dom
leden van de groep zelf. 5
voudige rammelaars van h(
schijven brachten een fel g
voort, dat razend door de^ -
cirkelde.
Er werden nogal wat grapjöje
maakt, die helaas niet alle
begrepen werden. Maar he gj|
bliek had weinig last van
taalbarrière. Het woord
betekent 'Kom mee' en dat
goed begrepen, getuige he
klap en gejuich.
een tafel en plegen een aanslag
op eikaars integriteit, vellen
vonnissen over elkaar en geven
zich over aan eikaars oordeel. Ze
streven allemaal naar erkenning.
„Een voorstelling uit de onder
buik", noemt schouwburgdirec
teur Van Mossel 'Club Astrid'.
„Er wordt geen doorlopend ver
haal verteld. Het is eigenlijk een
verzameling losse elementen.
Heel veel verhaaltjes op zich."
'Club Astrid' - Victoria, don
derdag 31 januari, 20.15 uur,
Leidse Schouwburg.
utrecht - Vijf vrouwen nemen
het heft in eigen hand als de po
litie er niet in slaagt een serie
verkrachter te pakken. De vrien
dinnen leren elkaar tijdens hun
speurtocht naar de dader beter
kennen. Als ze hem eenmaal
hebben gevonden, gaat hun ver-
geldingsdrang te ver. Zij ver
moorden de gevreesde vrou
wenbelager per ongeluk.
Dit is in het kort het sceHe
voor de film 'Stille Nach
wordt gemaakt door prodi
maatschappij Waterland
en TV. De film is geïnspi
op de jacht op de Utrecht! r
rieverkrachter. 'Stille nacht
over geweld tegen vroi
angst en vriendschap.
1 wei
li eer
e v
ag'
